پنجابی غزلاں
بھاویں کردے آپنیں منہ تے ایڈے وڈے پردے لوک ۔
میں ذرا کو ہی چپّ وٹی اینا وی نہ جردے لوک ۔
کل جہڑے پٹھّ دے کے آئے تتے رن دے وچوں سی ؛
اساں نے کئی لڑائیاں جتیاں گلاں نے انج کردے لوک ۔
ادھ وچکاروں جاں میں مڑیا تاہنیں میننوں دین لگے ؛
وقت پین تے پتہ ایہہ لگیا ٹھلھن توں ہی ڈردے لوک ۔
راز دیاں کئی گلاں دسکے اج پچھتاؤنا پے گیا ؛
دسن لگیاں میں سی سمجھیا سبھے نے ایہہ گھردے لوک ۔
پوہ ماگھ دیاں راتاں اندر ساتھ اہنا نے دینا کی ؛
ساؤن مہینے مینہاں اندر جو رہندے نے ٹھردے لوک ۔
دادی ماں سی بات سناؤندی مایادھاری ناگاں دی ؛
مایہ دے وہناں دے اندر سارے ہی ہن ہڑھدے لوک ۔
پانی پانی کردے ایتھے کئی مسافر مر گئے نے ؛
مویاں دے مونہاں دے اندر گنگاجل نے دھردے لوک ۔
کئی چراں دی وگ رہی ایہہ جو برفیلی ہوا ۔
ہن تاں سنئیں ہو گئی ہور زہریلی ہوا ۔
جناں بھوتاں نوں وس کرن دے ہر تھاں ہی اڈے بنے ؛
کوئی تاں بھالو ماندری جسدی ہوئے کیلی ہوا ۔
ہر شہر تے ہر گراں دی ہر گلی ؛
ننگی ہو کے گھم رہی سی جو شرمیلی ہوا ۔
ساہ لین لئی باہر نکلو زخم کھا اندر وڑو ؛
میں دسو کداں نہ مناں باہر پتھریلی ہوا ۔
ہن اگّ لان لئی ڈرن دی نہ اس کولوں لوڑ ہے ؛
اپنے ہتھیں چکی پھر رہی بلدی ہوئی تیلی ہوا ۔
توں کہیں تاں اس شہر وی لوک وسدے ہونگے ۔
میننوں جاپے توں نہیں ویکھے ہور دسدے ہونگے ۔
تکھے پتھراں دے ایہہ مندر توں کی ایتھوں بھالدا ؛
توں کی جانیں روز اتھے کنے متھے گھسدے ہونگے ۔
جتھوں دی جی چاہے لنگھو کہندے خطرہ کوئی نہ ؛
اس سڑک تے منہ ہنیرے ناگ ڈسدے ہونگے ۔
'توں بڑا چنگا ایں تے بڑا چنگا اے تیرا سبھاء' ؛
کہن والے تیرے پچھوں پھیر ہسدے ہونگے ۔
ناں خدا دے چوغا سٹّ کے اعلیٰ دوالا ویکھدے ؛
اس طرحاں دے نال اتھے پنچھی پھسدے ہونگے ۔
جنا چر کوئی جاگدا کلیاں جہے چہرے نے ایہہ ؛
جد ذرا کو اکھ لگے تیر کسدے ہونگے ۔
کجھ گونگے تے کجھ بولے تیرے گراں دے لوک ۔
ککھاں توں وی نے ہولے تیرے گراں دے لوک ۔
کوہاں دے داعیئے بنھن نہ چلن دو قدم ؛
توں ہی ویکھ کنے پولے تیرے گراں دے لوک ۔
زہر دے کسے سقراط نوں پھیر ایہہ ماتم کرن ؛
بندے نے کنیں بھولے تیرے گراں دے لوک ۔
امناں دے سمیں سورمیں جد بھکھ پئے میدان ؛
بن جاندے واء ورولے تیرے گراں دے لوک ۔
ایہہ داعوتاں دے ساتھی جاں متھے وہے پسینہ ؛
لگدے نہ پھر ایہہ کولے تیرے گراں دے لوک ۔
کنی کو زندگی باقی کنی کو آس رکھاں ۔
تیرے در تے کردے سجدے میرے جہے نے لکھاں ۔
سقراط پیتا ہونیں کیراں ہی زہر پیالہ ؛
نت زہر بے بسی دا انچاہیاں میں چکھاں ۔
جے پوٹے گھس گئے نے کی دوش ہے ایہناں دا ؛
بہت اوسیاں نے پائیاں میرے نمانے ہتھاں ۔
اک دو دن لئی جے ہندا میں تکنیاں سی راہواں ؛
ہن بند ہو ہو جاون اپنے ہی آپ اکھاں ۔
کئی ملنیاں سی ہوئیاں نہ انت سی جنہاں دا ؛
کنیاں دی یاد سامبھی تیرے گراں دے ستھاں ۔
ایوں نھیریاں سی آئیاں بوٹے ہی پٹّ گئے نے ؛
توں ہی دسّ کنجھ سی بچنا میرے آلھنے دے ککھاں ۔
میرے دل نوں گھیریا اک سہم ہے ۔
توں ہن ملناں نہیں ایسنوں ایہہ وہم ہے ۔
کل سی جتھے گولیاں چلیاں تے بہت مردے رلے ؛
اس شہر دے وچّ بازاراں اج گہما-گہما ہے ۔
اک جگہ توں توڑکے توں دوجے پاسے گنڈھ لویں ؛
میرے لئی تاں ایہو مصلیٰ بہت زیادہ اہم ہے ۔
اس گلی چوں لنگھناں تاں منہ نوں بند کرکے ترو ؛
کل والا اج تکّ وی اتھے مہا مہم ہے ۔
روز بھاویں گالاں کھاوو نالے ماراں وی سہو ؛
اس جگہ تے کسے نے نہ کدے کرنا رحم ہے ۔
کنے چنگے موڑ تے لے آیا مینوں نصیب ۔
جدھر پھیراں نظر میں چارے پاسے نے رقیب ۔
اسنوں بھلا کی لوڑ سی ربّ دا پتر بنن دی ؛
عیسیٰ نوں جد سی پتہ اس بدلے ملنی صلیب ۔
جس جس کول ذکر کیتا میں اپنی مرض دا ؛
ہر اک مونہوں نکلیا میں ہی ہاں چنگا طبیب ۔
ابھڑواہے جاگ کے میں چارے بنیں ویکھیا ؛
کدھر نوں اوہ ٹر گیا جہڑا سی اینا قریب ۔
کل جہنے قسم کھادھی تیرے نال نبھان دی ؛
پرسوں تکّ سی دوستا یگاں دا میرا حبیب ۔
ایہہ سفر لمیرا زندگی دا تیرے بن کٹیا نہیں جاندا ۔
کی غم لگے نے دل میرے کسے ہور نوں دسیا نہیں جاندا ۔
بوٹا پیار دا لایا میں ہتھیں سکّ گیا بن پانی توں ؛
سکے بوٹے نال پیار بڑا تانہیں اوہ پٹیا نہیں جاندا ۔
میری سوچ اڈی پنچھی بنکے تیرے محلاں تے جا بیٹھی ؛
توں درش نہ دیویں جد توڑیں اس کولوں اڈیا نہیں جاندا ۔
تیرے خواباں تے پہرے لگے تیتھوں کوئی بغاوت نہ ہوئی ؛
اکھیں ونہدیاں ساتھوں سجنا وے ایہہ مہرا چٹیا نہیں جاندا ۔
برسات نال وی جڑیاں نے تیریاں میریاں کجھ گلاں ؛
بجلی چمکے بھانویں قہراں دی اہتوں پاسہ وٹیا نہیں جاندا ۔
توں کول جدوں وی ہندا سیں ہاسہ رہندا سی بلھاں تے ؛
توں دور گیوں کسے ہور نوں تکّ ہن اینویں ہسیا نہیں جاندا ۔
کوئی پچھ وی لئے کی دساں میں کیہنے گل گھٹیا ساہواں دا ۔
تیری نظر پئی پتھر ہوئے کی علاج کراں ہن چائواں دا ۔
تیرے شہر دیاں گلیاں 'چوں چپ چاپ کداں لنگھ جانواں میں ؛
تیرے بوہے ساہویں جاں آنواں اچا سر ہوئے دوانواں دا ۔
تیرے باغ دے چنن رکھاں نوں سپاں نے ولینویں پا لئے نے ؛
اس باغ دیاں سڑکاں اتے تانہیں راج ہو گیا گھاہواں دا ۔
سردی دے دناں وچّ سیکن لئی رکھاں دا بنایا بالن توں ؛
ہن سورج دی دھپّ سر چمکی کیوں خیال کریں توں چھاواں دا ۔
ہر قدم ہی مقتل ولّ اٹھدا دل نہ منے گلّ میری نوں ؛
اے کاش! کوئی مینوں دسّ دندا کنجھ مڑدا منہ دریانواں دا ۔
جہدی ہر گلی دے موڑ تے ادھجلی کسے دی لاش پئی ؛
'کی ایہہ اوہی شہر ہے' ؟ جتھے چرچہ سی وفاواں دا ۔
یاد کرنا بھلنا تیرے شہر دا رواج سی ۔
اتھے آؤنوں پہلاں کدوں میرا ایہہ مجازی سی ۔
کھنبھ میرے کٹّ لے گئے شکاری تیرے دیش دے ؛
تیرے بھانے بسّ میری عینی کو ہی پرواز سی ۔
بتخانے بتّ نہ رہا میں پوجا کسدی کر لواں ؛
اوہ وی بند نے ہو گئے وجع رہے جو ساز سی ۔
ہن وی گھڑی دو گھڑی لئی یاد تینوں کر لواں ؛
دن کدے سن اس طرحاں وی ہر گھڑی توں یاد سی ۔
دیش تیرے دے لوکیں کیوں نے اسنوں پوجدے ؛
غیراں دی ٹھوکر دے اتے جس راجے دا تاج سی ۔
چن دیاں رشماں تیرے باجھوں ہین بجلیاں ہو گئیاں ۔
تیرے راہ ولّ ونہدے ونہدے اکھاں جھلیاں ہو گئیاں ۔
یاد تیری نوں یاد سی کیتا من کجھ ہولا ہو جاوے ؛
من نے ہولا کی ہونا سی پلکاں گلیاں ہو گئیاں ۔
نظر سراپی میری مینوں کل پتہ اے چل گیا ؛
کوئلاں سی کلول کردیاں کلیاں کلیاں ہو گئیاں ۔
گیت میرے نے ضدّ ایہہ کیتی راگ تیرا من مونہدے نے ؛
جہڑے ساز نوں وی ہتھ لایا تاراں ڈھلیاں ہو گئیاں ۔
سپنے وچّ راتیں توں آیا، آیا وی اک پل دے لئی ؛
توں آپے ہی سوچ لیا اس نال تسلیاں ہو گئیاں ۔
گھروں ترے ساں تیرے در ولّ اکو رستہ جاندا اے ؛
باہر نکلے اکھاں ساہویں کنیاں گلیاں ہو گئیاں ۔
سپنیاں دے جلن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
کھڑدے پھلّ جھڑن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
لوکیں میتھوں پچھدے نے 'توں کیوں اداس ہیں'؟
میں کنجھ سمجھا دیاں میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
توں آپ بیجی جو اوہ کسے نے وڈھّ لئی ؛
تیرے ایہہ جرن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
میری تے اوہدی پریت کداں میننوں خوش کرے ؛
لکھاں سوے بلن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
تیرے دوست نے جاں پچھوں تینوں چھرا ماریا ؛
تیرے انجھ مرن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
جے بناؤنا ہی ایں توں لوہے دا کجھ بنا ؛
ریتے دے کھرن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
اک ہنیری آن تے توں گھاہ جیوں وچھ گیوں ؛
اتے پیر دھرن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
تیرے کنیں بنھاں سی اوہ راہ وچّ کھل گیا ؛
تیرے ہوکے بھرن تے میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
گلاں کس طرحاں کریں، گلاں اس طرحاں توں کر ؛
جنہاں دے کرن تے نہ میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
جگر چیر کے وکھا کتوں چاننا لیا ؛
تیرے انجھ مرن تے نہ میرے گیتاں دا سر دکھے ۔
رشتیاں دا خون ہندا میں جدوں وی ویکھداں ۔
ہنجھوآں دی اگّ 'تے پھر ہتھ اپنے سیکداں ۔
وڈیاں دی گلّ اپر کھڑنا ہے اوکھا بڑا ؛
سبھ نوں اوہ دسدا پھرے، 'میں صبح متھا ٹیکداں' ۔
قد اسدا ہور بھاویں نینوا ہندا جا رہا ؛
روز آکھے، 'ایس نوں میں تاریاں سنگ میچداں' ۔
جمیاں انسان اوہ انسان پر بنیاں نہیں ؛
تاہیؤں سبھ توں پچھدا، 'دسو میں کہڑے بھیکھداں' ؟
'گھڑی گھڑی کیوں رنگ بدلیں'؟پچھن تے اس دسیا ؛
'سوچ میری اپنی میں ضداں مرضی ویچداں' ۔
دل وہِ تریا دل وہِ تریا،
کداں میں روکاں راہ اسدی ۔
صدیاں توں لوکیں ناپ رہے،
کسے نہ پائی تھاہ اسدی ۔
کتے اگّ دے بھامبڑ بل اٹھن،
کتے برف برف ہی جم جاندی ؛
نہ کوئی سیانا دسّ سکیا،
کداں اثر کریندی آہ اسدی ۔
جو قطرہ قطرہ ہو سکدا،
اسنوں سولی دا ڈر کاہدا ؛
جو زہر پیالہ پی سکدا،
اوہ کردا پھر پرواہ کسدی ۔
اک سپنا کدھرے ٹٹیا سی،
تسیں اس 'تے مٹی پا روندے ؛
ایہدے ہیٹھ وی لکھاں سپنے نے،
جو مدھی ہوئی گھاہ دسدی ۔
تیرے ساہویں جو وی ہندا اے،
توں اس توں اکھاں میٹ لئیاں ؛
پر خود توں بچن لئی سجناں،
نہ کدھرے کوئی پناہ دسدی ۔
کوئی میرے نال کیہو جہی کر گیا ۔
جھلک وکھا کے اپنی نیندر ہر گیا ۔
کہڑے دل دے کھونجے سامبھاں یاد تیری ؛
دل سارے دا سارا سوچیں بھر گیا ۔
اسدے پچھے جان تلی 'تے کون دھرے ؛
تھوڑھی دیر دے بعد کہے جو سر گیا ۔
شاید کتوں سی کچی نیہہ وشواس دی ؛
چار کنیاں دے پین تے جو کھر گیا ۔
سپنے وچّ میں تکیا تینوں آؤندیاں ؛
صبح تیرے در گئے توں ہور دے گھر گیا ۔
ورھیاں دے ورھے لنگھدے کوئی یاد کی کرے ۔
مندراں دے بوہے گھس گئے فریاد کی کرے ۔
ادھی توں ودھ لنگھ گئی باقی نہیں ادھی رہی،
کسے دے کہے کوئی ایہنوں برباد کی کرے ۔
کسے سنبھال نہ کری جد لوڑ سی سنبھال دی،
کوئی کھنڈراں تے محل نوں آباد کی کرے ۔
تڑپھدی رہی جناں چر ساہ وچّ ساہ رہا،
موئی بلبل نوں ہن کوئی آزاد کی کرے ۔
ڈھیہہ گئی عمارت ڈھیہہ گئی لوکاں 'چ رولا پیا،
اتے سی ریتا لگیا بنیاد کی کرے ۔
کجھ جھجکدا کجھ سنگدا، میرے گراں دا ہر بندہ ۔
اکھاں اکھاں 'چوں کجھ منگدا، میرے گراں دا ہر بندہ ۔
چٹھی لکھی کسے نے نہیں، نہ کدے لکھنی وی ہے ؛
پتہ پچھے پھر کیوں جھنگ دا، تیرے گراں دا ہر بندہ ۔
دھپے آ کے دھپّ ہی بنے، چھاویں آ کے چھاں ہووے ؛
دسّ بنیاں کہڑے رنگ دا، تیرے گراں دا ہر بندہ ۔
اس جگہ سارے دے سارے لوکی وپاری ہونگے ؛
حالَ پچھے تانہیؤں جنگ دا، تیرے گراں دا ہر بندہ ۔
اس دی منزل ہونی ایں، خواباں دا کوئی شہر ؛
جس راہوں ہر روز لنگھدا، میرے گراں دا ہر بندہ ۔
بندے نوں بدلدے نے حالات اس طرحاں ۔
عمر بدلدی اے جذبات جس طرحاں ۔
دس سر کس نے دے کے مونہوں نہ آکھی سی ؛
کوئی ہن دئے تاں جاناں سوغات اس طرحاں ۔
تیرا ساتھ جد سی ہندا وچّ وا دے ساں اڈدے ؛
ہن کداں کر وکھائیے کرامات اس طرحاں ۔
کدے اوہ وی سی زمانہ پاؤنوں پہلاں ساں بجھدے ؛
تیرا ٹھکانہ کسے پچھیا بجھاں بات کس طرحاں ۔
دن ویلے ہریک پچھے 'کی حالَ چال تیرا ؟'
کدی کسے نہ پچھیا لنگھی رات کس طرحاں ۔
بھلّ جاواں اس کہانی نوں دسدے دسدے ۔
پھڑاں پھر میں خیالاں نوں نسدے نسدے ۔
میرے صبر نوں تسیں نہ ہن اینا کھچو ؛
ٹٹّ ہی نہ جاوے کتے ایہہ کسدے کسدے ۔
بھائیچارے دے خیال سبھ پرانے نے ؛
سارے پھٹ گئے نے ایہہ وی گھسدے گھسدے ۔
کیہا طوفان توں گھلیا چمن میرے ولّ ؛
بہتے رکھ اکھڑ گئے نے وسدے رسدے ۔
اج دھرتی اوہناں دا بھار سہِ نہ سکی ؛
جہڑے کل ملے سی مینوں ہسدے ہسدے ۔
ہن تاں پٹاری پاوو ایہناں ناگاں نوں ؛
تھکّ گئے ہونے نے ایہہ وی ڈسدے ڈسدے ۔
کئی واری تاں سبھ کجھ چنگا لگدا ہے ۔
رکھ دی ٹاہنی بیٹھا پنچھی پھبدا ہے ۔
اوہ گھراں وچّ روشن دان نہیں رکھدے،
کہندے چڑیاں چیکن توں ڈر لگدا ہے ۔
میں کہندا ہاں جیون ملیا جین لئی،
اوہ کہندے نے سارا کجھ ہی ربدا ہے ۔
رکھ توں پچھیا ساہ چھڈیں توں کسدا اوہ،
اسنے آکھیا میرے ولوں سبھدا ہے ۔
ہوا وگن تے رکھ جو گلاں کردے نے،
دل میرا اوہناں نال ہنگورا بھردا ہے ۔
کیتیاں بن اقرار گیوں تینوں بلاواں کس طرحاں ؟
میرے دل دا تیرے تکّ سنیہا پچاواں کس طرحاں ؟
وعدہ تیرے نال نہیں، توں کدے وی آئیںگا ؛
تینوں بن دسیاں میں تیرا ہو تے جاواں کس طرحاں ؟
سبھ سامان تیار کر بیٹھے نے میرے نال دے ؛
نہ کوئی تیلی آس دی دیوا جگاواں کس طرحاں ؟
نیلے گگناں ہیٹھ پنچھی مارن پئے اڈاریاں ؛
اوہناں دی نہ بولی جانا گلّ سمجھاواں کس طرحاں ؟
تیری شکل صورتَ کیہو جہی سارے مینوں پچھدے ؛
خیالاں دا دل چیر کے اوہنوں دکھاواں کس طرحاں ؟
تیرا جوگی والا بانا تینوں ہی ہے سوبھدا ؛
بناں کہے توں تیرے ایہہ بانا رنگاواں کس طرحاں ؟
کنڈھے اس دریا دے میں لے آیاں آپے سوچ نوں ؛
توں نہ ملیوں تاں ایس نوں، دھکہ دے جاواں کس طرحاں ؟
بیج پیار دا فٹّ کے پتیاں نے وچوں نکلیاں ؛
پیاس ایہناں دی خون دل دا میں بجھاواں کس طرحاں ؟
میں لکھ رکھے سن تیری خاطر، گیت جہڑے ملن دے ؛
تیرے ہندیاں ہور نوں دسّ جا سناواں کس طرحاں ؟
آس میری دے جھرنے سجناں رنگ بدلدے رہندے نے ۔
یاد تیری دیاں کرناں دے تیر جاں دل وچ لیہندے نے ۔
انبولے بولاں دے وی کوئی ارتھ تاں ہندے ہونے نے،
'کلے بیٹھیاں ہنجھو میرے تاہیؤں چھمچھم وہندے نے ۔
مل بیٹھیں جے اک واری صورتَ دلیں وسا لئیے،
دسّ دئیے لوکاں دے تائیں جو ایہہ پچھدے رہندے نے ۔
سارے کہندے آپاں اکو پھیر ایہہ دوری کاہدے لئی،
ناگ وچھوڑے والے مینوں کاہتوں ڈنگدے رہندے نے ۔
خیالاں دی میں ڈوری پھڑکے کئی پلاڑ گاہ آیا،
اپنے کنیں میں سن آیاں تارے کی کجھ کہندے نے ۔
سرلتھاں دی ستھّ اگے، لنگھناں تاں لنگھیں سوچ کے ۔
سارے راہ کنڈے ہی کنڈے، پیر رکھیں بوچ کے ۔
دل 'چوں نکلی جیبھ اٹکی، گلّ تیرے اندرے،
کناں چر توں ہور رکھنی ملوزوری روک کے ۔
'کنے پنڈے چھالے ہوئے'، وار وار کیوں پچھدا ؟
زخماں اتے لون چھڑکیں آپے بھٹھی جھوک کے ۔
میرے خیال جس جلائے اس ستم دا کی کراں
بن درد جانیاں لا دتی اس مرھم دا کی کراں
ہنجھوآں نال زخم دھوتے کیتے جو غم تیرے،
تینوں ہسدیاں ویکھ ہوئے اس زخم دا کی کراں
رتّ بہاراں دی سدا رہنی ایں دل فریب،
جہدی نال خزاں یاری اس چمن دا کی کراں
نال خون دے نے بھریاں میرے دل دیاں رگاں،
مینوں سنگ-دل جو ملیا اس صنم دا کی کراں
ہنجھوآں نے پروئی مالا کر رہے تیری اڈیک،
آوینگا کدے نہ کدے اس وہم دا کی کراں
مینوں گلاں سبھے یاد نے تے ہر 'نہیں' تیری،
تیرے شہر ولّ نوں جاندے اس قدم دا کی کراں
نہ توں جین سمیں آئیوں، نہ توں مرن سمیں آئیوں،
سوا بالنے نوں آئیوں اس رحم دا کی کراں
دن ویلے جو لڑدا سی دوجیاں لئی دریاواں نال ۔
شام پیندیاں لڑن لگّ پیا اپنے سکے بھراواں نال ۔
گھر وچّ روگی وی کوئی ہووے سارے سہم ہے چھا جاندا،
مری ضمیر تے کوئی نہیں ڈٹھا ماتم کردا آہواں نال ۔
ساری دنیاں سوہنی کرنی اپنے گھر دا گند ہونجھو،
ہوکا دتیاں کجھ نہیں بننا نہ کجھ بنے سبھاواں نال ۔
صدق دلی نال پیر پٹ تے یار نوں دل وسائی رکھ،
ہمت نوں کھنبھ لگ جاندے نے منگیاں دلی دعاواں نال ۔
سوہنا جے توں بننا چاہیں سوہنا کجھ وکھا کر کے،
من وچ بہتی تھاں نہیں ملدی ایویں مست اداواں نال ۔
اپنی راہ تے تردے، کنے ہی کنڈے ہونجھے ۔
اکھیں جو اتھرو آئے، باہاں دے نال پونجھے ۔
اجے دور سی لڑائی، ذرا تیز وا وگی؛
جا دور کتے ڈگے، ساتھی اکّ والی روں دے ۔
جتھے جی چاہے کھیڈو، سارا ہی گھر ہے خالی؛
میں سپنے بن رہا ہاں، بیٹھا ہاں اک کھونجے ۔
اے کاش بن ہی جائے، میرے سپنیاں دی دنیاں؛
ہر اک دا وچ فضا دے، اچا ہو ہاسہ گونجے ۔
یاداں دی روشنی وچ، اج پھیر بھالدا ہاں؛
میرے تریل ورگے موتی، ڈگے سی جہڑے بھونجے ۔
ویکھو کیہدے ہتھ وچّ آئیاں شاہیاں نے ۔
لوکاں دے منہ پھر گئیاں ہن سیاہیاں نے ۔
کوئی شاہی لے اگے، شکر ہزاراں کردا سی،
شاہ بندیاں اوہنے، بینتیاں ٹھکرائیاں نے ۔
دھون ہتھ وچّ اسدے آپے دے کے پچھوں پچھدے ہو،
چھریاں گردن 'تے کیہنے، آن چلائیاں نے ؟
قلم دا منہ وی کھنڈھا کر گئیاں کجھ غرضاں نے،
انقلاب بھلا کے، پھیر عرضیاں پائیاں نے ۔
جے کوئی اچا بولے، بیٹھن اوہدے سرھانے آ،
ہان-لابھ دیاں گلاں، سبھناں نے سمجھائیاں نے ۔
دوستی دے دور گھر نے آکھیا سی رہن دے ۔
زندگی جو دے رہی اے آپے سانوں سہن دے ۔
وچ ہنیرے نال گلاں اسرے جہڑے محل نے؛
چانن دی چھٹّ پین تے ڈھہندے نے جیکر ڈھہن دے ۔
دل دے وچوں 'واز اٹھ کے بلھاں تکّ ہے آ گئی؛
ہن توں مینوں روک نہ ساری دی ساری کہن دے ۔
اکھیاں تے ہتھ دھرکے کد بھلا رکدے نے ایہہ؛
ملوملی وہِ رہے نے ہنجھو جہڑے وہن دے ۔
تیرے نال اکٹھیاں تریاں رک رک تینوں بھالدیاں ۔
ہندیاں سی تعریفاں بڑیاں سہنیاں تیری چال دیاں ۔
پہلا تیر ہی سدھا آیا تینوں زخمی کر گیا اوہ،
کدھر گئیاں نے پکیائیاں تیری ڈھال کمال دیاں ۔
شرمدیاں تے ڈردیاں استوں ساری عمر گنوا لئی اے،
وچّ خیالاں گلاں کردیں اس دے نال وصال دیاں ۔
مینہہ وی آؤنا چکڑ ہونا ایہہ نیم نے قدرت دے،
تلکدیاں پر اوہی جنداں جو نہ پیر سمبھالدیاں ۔
سٹ سٹ گئے وقتاں 'تے ہنجھو کی کھٹنا کی کھانا توں،
بھجیا پھردیں سارا مینہہ وچ گلاں کردیں کال دیاں ۔
غزلاں لکھ لکھ ہبیں جاویں آپوں پڑھ پڑھ خوش ہوویں،
کی کم ایہہ لکھیاں پڑھیاں جو نہ لہو ابالدیاں ۔
لالی تکّ کسے دے چہرے کیوں پئی تیری جند کڑھے ۔
منہ تیرا تاں کھلھنا کی سی جاپن مینوں دند جڑے ۔
پار لنگھے جو واہ واہ کھٹن سارے چکدے ہتھاں تے،
اوہ کسے نوں یاد نہ آون جو نے تکھے وہن رڑھے ۔
توں سوچیں ایہہ نال نے میرے اچی نعرے لاؤندے نے،
ایہہ ہوراں دے نال وی جاون بیٹھے تیرے نال جڑے ۔
منزل اوہنے وکھائی نیڑے سارے اٹھ کے بھجّ ترے،
راہ تکّ جاندے جاندے ویکھیا پچھے کنے لوک مڑے ۔
وصل ہویا منہ شانتی ڈٹھی 'عش عش' کردے لوکو،
ہیٹھاں ولّ وی نگاہ مار لؤ کنے کنڈے پیر پڑے ۔
بڑے چراں دے بعد اوہدے ہتھ آئی چنگی بازی اے ۔
ساڈے اتے تہمت لاوے اسدی ذرہ-مہمان نوازی اے ۔
نفرت پال مناں وچ اپنے بنھے ہتھ غلام بنے،
عشقَ اوس دا یاد کرو جس ایہہ قدرت ساجی اے ۔
جسنے اوہنوں یار بناکے غیراں کولے ویچ دتا،
توں کہیں اوہ بڑا وپاری میں کہاں اوہ پاجی اے ۔
اپنی غیرت اپنے ہتھیں جس نے وی نیلام کری،
لکھ لڑائیاں جتے بھاویں بننا کدے نہ غازی اے ۔
آلے-دوآلے نال اوس دا اٹّ-کھڑکا رہندا اے،
پنج نمازاں روز اوہ پڑھدا جاپے پورا نمازی اے ۔
مست-ملنگ جدوں دا ہویا، چہرہ دگدگ کردا اے،
کیوں ہن دھونس کسے دی جھلے، کی اسنوں محتاجی اے ۔
سوہے پھلّ گلاب نوں تکیاں، کیوں تیرے منہ زرد پھری ؟
ہمت دا پھل کسے جے کھادھا، کیوں تیرے دل کرد پھری ؟
کتے امید دا بدل ورھیا، بیٹھا دسّ کیوں جھوریں توں ؟
نہ کوئی تیرا کوٹھا چویا، نہ ہے کدھرے کندھ گری ۔
اوہ تینوں سی بہت پیارا جسدی گڈی اسمان چڑھی،
تیری گڈی نوں کیوں اےداں لگدے، ضداں اوہ وچّ گرد گھری ۔
جسدی ہر اک گلّ 'تے کردا توں ربّ جناں بھروسہ سی،
کیوں اس لئی من دی گٹھّ آ بیٹھا سپّ شکّ دا کڈھ سری ۔
ساتھی اگے تورن لگیاں کناں کجھ توں آکھیا سی،
ہن تاں تیری پکی گلّ وی لگدی سبھناں نوں ہے گپّ نری ۔
کویتا دے جنگل وچ گھمدا ہو بےحال گیا ہاں ۔
ہتھ پیر اکھاں من راہیں رستہ بھال رہا ہاں ۔
کتے روسڑے کتے سمادھی کتے گھٹّ-گلوکڑی،
اڈو-اڈّ نظاریاں دا میں ویکھ کمال رہا ہاں ۔
رباب ونجھلی کتے وجدی کتے وجے اکتارا،
الغوزے ستاراں کدھرے سن سر-تال رہا ہاں ۔
شہہ-ساگریں موتی ویکھے من ایہہ بھجا جاوے،
'غوطہ لان میں نہ جانا' ایہہ کہہ ٹال رہا ہاں ۔
'روہی' وچّ جا ویکھاں پیلو توڑن مٹیاراں،
اکھاں منہ 'تے والاں گندے ونہدا جال پیا ہاں ۔
سندھ وچ کوئی وجدیں آوے مونہوں پھلّ کریندے،
بھرن جھولیاں لوکی کجھ کو میں سنبھال رہا ہاں ۔
(ہمیشہ لئی ادھوری رچنا)
مکھ پناں-کرمجیت سنگھ گٹھوالا |
پنجابی شاعری-کرمجیت سنگھ گٹھوالا |
بال کویتاواں-کرمجیت سنگھ گٹھوالا |
بہترین افسانیاں دا نظم-روپ کرمجیت سنگھ گٹھوالا |