Tajammul Kaleem ਤਜੱਮੁਲ ਕਲੀਮ

ਤਜੱਮਲ ਕਲੀਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਗਏ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਮਾਰਚ 1960 ਨੂੰ ਤਹਿਸੀਲ ਚੂਨੀਆ (ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਸੂਰ) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਫ਼ੀ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਰਸ਼ੀਦਾਂ ਬੇਗਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਨਿੱਕੀ ਉਮਰੇ ਯਤੀਮ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰੀਕਾਂ ਨੇ ਜਾਇਦਾਦ ਹੜੱਪ ਲਈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚੇ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮਹਿਕਮੇ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨੀ ਪਈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ : “ਬਰਫ਼ਾਂ ਹੇਠ ਤੰਦੂਰ”(1996), “ਵੇਹੜੇ ਦਾ ਰੁੱਖ”(2010), “ਹਾਣ ਦੀ ਸੂਲੀ”(2012),”ਚੀਕਦਾ ਮੰਜ਼ਰ”(2017), “ਕਮਾਲ ਕਰਦੇ ਓ ਬਾਦਸ਼ਾਹੋ”(ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਆੱਟਮ ਆਰਟ ਪਟਿਆਲਾ ਤੇ ਸਮੁੱਚੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਰਚਨਾ “ਯਾਰ ਕਲੀਮਾ”(ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਨਿਊ ਬੁੱਕ ਕੰਪਨੀ ਜਲੰਧਰ)ਨਾਮ ਹੇਠ ( ਗੁਰਮੁਖੀ ਰੂਪ ਜਸਪਾਲ ਘਈ) ਛਪ ਚੁਕੀਆਂ ਨੇ। ਹਰਮੀਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ, ਗੁਰਤੇਜ ਕੋਹਾਰਵਾਲਾ ਤੇ ਜਸਪਾਲ ਘਈ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।
- ਗੁਰਭਜਨ ਗਿੱਲ

Kamaal Karde O Baadshaho : Tajammul Kaleem

ਕਮਾਲ ਕਰਦੇ ਓ ਬਾਦਸ਼ਾਹੋ : ਤਜੱਮੁਲ ਕਲੀਮ

  • ਮਰ ਮਰ ਕੇ ਜੀਣ ਤੇ ਕਹਿ ਜ਼ਰਾ
  • ਅੱਗੇ ਰੋਗ ਉਲੱਦੀ ਬੈਠਾਂ
  • ਇਕ ਮੇਰਾ ਹਮਸਾਇਆ ਸੀ
  • ਅੱਖ ਖੋਲ੍ਹੀ ਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਦੇਖੇ
  • ਜਿਹੜਾ ਵੇਹਰ ਖਲੋਤਾ ਸੀ ਜੱਗ ਅੱਗੇ
  • ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਤਸਵੀਰ ਪਾੜ ਦੇਵਾਂ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੀ ਏ
  • ਦੱਸ ਦਿਲ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਟੱਕ ਲੱਗੇ
  • ਆਹਵੇਂ ਨੀਵੇਂ ਸਹਿ ਜਾਂਦਾ ਏ
  • ਮੁਸ਼ਕਾਂ ਬਾਹੀਂ ਕੱਸੀ ਜਾ
  • ਪਿਆਰ ਦੀ ਮਾਲ਼ਾ ਜਪਦੇ ਰਹੇ ਆਂ
  • ਹਿੰਮਤ ਕੀ ਹਥਿਆਰ ਨਈਂ ਹੁੰਦੀ
  • ਹੱਥੀਂ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤੇ
  • ਫੱਟ ਜਿਗਰ ਦੇ ਧੋ ਵੀ ਚੁੱਕੀਆਂ
  • ਠੁੱਡਿਆਂ ਨਾਲ ਨਾ ਮੋਇਆ ਤੇ...
  • ਅੰਬਰ ਵੱਲ ਨੂੰ ਚੁੰਮਾਂ, ਤੇ ਸੁੱਕ ਜਾਵਾਂ
  • ਸੋਚ ਰਿਹਾਂ ਕਿਉਂ ਮਰ ਨਈਂ ਜਾਂਦਾ
  • ਜੱਗ ਮੇਰੇ ਲਈ ਓਪਰਾ ਤਾਂ ਹੋਇਆ
  • ਦਿਲ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਤੇ ਨਈਂ ਨਾ
  • ਰਸਮਾਂ ਕਹਿ ਕੇ ਦੂਰੀ ਜਾਵਾਂ
  • ਸਿਲਾ ਪਿਆਰ ਦਾ ਵੈਰੀਆ ਕਹਿਰ ਤੇ ਨਈਂ
  • ਰੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਉਚੇਰੀ ਉੱਗੇ
  • ਇਕ ਤੇ ਮੰਜ਼ਲ ਦੂਰ ਸੀ ਜਿਸਰਾਂ
  • ਦੁੱਖ ਦੇ ਰਾਹੀਆ, ਔਖ-ਪਸੰਦਾ, ਕੁਝ ਤੇ ਕਹਿ
  • ਅੱਖ ਰੱਖੀ ਏ, ਸੀਤੀ ਨਈਂ
  • ਵੇਖ ਕੇ ਰਾਹਵਾਂ ਮੱਲੀਆਂ ਪਈਆਂ
  • ਪੈਸਾ ਰਿਹੜਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਏ
  • ਜ਼ਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ਤੂਰ ਨਾ ਗੱਡੀਂ
  • ਸੁਖ ਤੇ ਛਾਵਾਂ ਤੀਕਰ
  • ਸਾਹਵਾਂ ਨਾਲ ਉਬਾਲ ਰਿਹਾ ਵਾਂ
  • ਬੂਹਾ ਦਿਲ ਦਾ ਖੋਲ੍ਹਾਂ ਤੇ ਫੇਰ ਕਹਿਣਾ
  • ਅੱਜ ਫਿਰ ਉਹਦੀ ਰਾਹ ਤੇ ਨਜ਼ਰਾਂ ਸੁੱਕਣੇ ਪਾਈਆਂ
  • ਸਬਰਾਂ ਦੀ ਰੁਸ਼ਨਾਈ ਨਾਲ
  • ਕੀ ਕਹਾਂ ਚੱਲੀ ਏ ਹਰ ਸਰਕਾਰ ਮੇਰੀ ਧੌਣ 'ਤੇ
  • ਗਲਮਾ ਲੀਰੋ-ਲੀਰ ਬਣਾਈ ਫਿਰਨਾ ਏਂ
  • ਦੋਹਰਾਂ, ਖੇਸ, ਸਿਰ੍ਹਾਣੇ ਵੰਡਦੀ ਫਿਰਦੀ ਸੀ
  • ਅੱਖ ਦੇ ਅੱਥਰੂ ਪੀ ਪੁੱਤਰ
  • ਰੂਪ ਕੋਈ ਜਾਗੀਰ ਨਈਂ ਹੁੰਦੀ
  • ਕੁਝ ਇਆਣੇ, ਕੁਝ ਸਿਆਣੇ ਹਰਫ਼ ਨੇ
  • ਇਕ ਪਾਸਾ ਏ ਭੁੱਖ ਮੁਕਾਣ ਦੀ ਸੂਲੀ 'ਤੇ
  • ਜੀਵਨ ਦੀ ਇਕ ਗੋਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ
  • ਮਿਸਰੇ ਹਰੇ ਕੀ ਹੋਵਨੇ ਤੇਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ
  • ਇਹ ਤੇਰਾ ਸ਼ੱਕ ਏ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਅਦਾਵਾਂ ਮਾਰ ਦੇਣਾ ਏ
  • ਫਿਰ ਇਕ ਝੂਠੇ ਪੱਜ ਦੇ ਨਾਲ
  • ਦੋ-ਧਾਰੀ ਤਲਵਾਰ ਏ ਭਾਅ ਜੀ
  • ਉਠਦਾ ਬਹਿੰਦਾ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਵਾਂ
  • ਰਿਸ਼ਤੇ ਕੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ
  • ਹਰ ਵਾਰੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੱਕਰ ਦਿੱਤਾ ਏ
  • ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਨਈਂ ਲੱਗਾ
  • ਨਿਕਲੀਆਂ ਮੂੰਹ 'ਚੋਂ ਹਵਾਵਾਂ ਮੋੜ ਦੇ
  • ਅੱਧਾ ਅੱਧਾ ਕਰਕੇ
  • ਕੋਈ ਜਿਉਂਦਾ ਈ ਨਈਂ ਬਚਿਆ...
  • ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਢਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਨਈਂ
  • ਰੋਟੀ ਹੱਥ ’ਤੇ ਲਿਖਕੇ ਚੱਟਿਆਂ...
  • ਮਿਲਣੇ-ਗਿਲਣੇ ਓਦੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਛੋੜੇ ਵੀ
  • ਨਵੇਕਲੀ ਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜੋਗਾ
  • ਟਿੱਬਾ ਟੋਇਆ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ
  • ਐਨਾ ਰੱਜ ਕੇ ਤੱਕਿਆ ਭੁੱਖਾਂ ਮਰ ਗਈਆਂ
  • ਕਮਾਲ ਕਰਦੇ ਓ ਬਾਦਸ਼ਾਹੋ
  • ਰੱਤ ਨਿਚੋੜ ਕੇ ਪੁੱਛਦਾ ਏ
  • ਆਗੂ ਖੋਹ ਕੇ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਮੰਗ ਮੰਗਾ ਕੇ ਵਧਿਆ
  • ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਥੋੜ੍ਹਾ ਏ
  • ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਚਾਰ ਰੁਪੱਈਏ ਵਾਰੇਗਾ
  • ਜੋ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਏ-ਜੁੜਨ ਦਾ ਫੈਦਾ
  • ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀ ਲੁੱਟ ਗਿਆ ਏ
  • ਜਿਸਰਾਂ ਹਰ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਰੋਣਾ ਆਉਂਦਾ ਏ
  • ਜੰਗਲ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਤੋਂ ਹਟ ਕੇ
  • ਮੁਹੱਬਤ ਐ ਸਰਾਂ ਸੀ ਯਾਰ ਮੰਨੀ
  • Punjabi Poetry Tajammul Kaleem

    ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਾਮ/ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਤਜੱਮੁਲ ਕਲੀਮ

  • ਅੱਖ ਖੋਲ੍ਹੀ ਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵੇਖੇ
  • ਅੱਖ ਦਾ ਖਾਧਾ ਤੀਰ ਏ ਭਾ ਜੀ
  • ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਮਗ਼ਰੂਰੀ ਪਾ ਕੇ ਵਿੰਹਦਾ ਏ
  • ਅੱਗ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਠਾਰ ਕੇ ਰੋਇਆ
  • ਅੱਗੇ ਰੋਗ ਉਲੱਦੀ ਬੈਠਾਂ
  • ਆਗੂ ਖੋਹ ਕੇ, ਜਾਂ ਫਿਰ
  • ਐਨਾ ਰੱਜ ਕੇ ਤੱਕਿਆ ਭੁੱਖਾਂ ਮਰ ਗਈਆਂ
  • ਇਸ ਲਈ ਉਡਿਆ ਰੰਗ ਸੀ ਖ਼ੌਰੇ
  • ਏਨੇ ਸੋਹਣੇ ਨੈਣ ਕਿਸੇ ਦੇ
  • ਸੱਜਣੋ ਟੱਕਰੇ ਵੈਰ ਤੇ ਬੱਸ
  • ਸਾਹਵਾਂ ਦੀ ਇਕ ਗੋਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ
  • ਸਿਲਾ ਪਿਆਰ ਦਾ ਵੈਰੀਆ ਕਹਿਰ ਤੇ ਨਈਂ
  • ਸੁੱਕੀ ਗਿੱਲੀ, ਗਿੱਲੀ ਸੁੱਕੀ ਹੋਵੇਗੀ
  • ਸੁੱਤੇ ਫੱਟ ਜਗਾਏ, ਤੇ
  • ਸੋਚਾਂ ਦੀ ਵੱਲ ਕਿੱਧਰ ਗਈ
  • ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ ਲਸ਼ਕਾਰਾ ਏ
  • ਹਰ ਇਕ ਹੱਥ ਹੀ ਚੀਕ ਰਿਹਾ ਏ
  • ਹੱਥੀਂ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਉਜਾੜ ਦਿੱਤੇ
  • ਹਾਰ ਤੇ ਬਸ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਏ
  • ਹੁਣ ਵੀ ਆਸ ਉਮੀਦਾਂ ਰੱਖ
  • ਕਸਮੇ ਸਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਆਹਰੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ
  • ਕਿਸੇ ਦੇ ਡਰ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਾਂ
  • ਕਿਹੜਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਜਰਦਾ ਮੈਂ
  • ਕੀ ਕਹਵਾਂ ਚਲੀ ਏ ਹਰ ਸਰਕਾਰ
  • ਕੁਝ ਅੰਝਾਣੇ ਕੁਝ ਸਿਆਣੇ ਹਰਫ਼ ਨੇ
  • ਕੁੱਖ ਦੀ ਕੈਦੋਂ ਛੁੱਟ ਕੇ ਰੋਇਆ
  • ਕੋਈ ਜਿਉਂਦਾ ਈ ਨੀ ਬਚਿਆ ਕਿਹੜਾ ਮੈਨੂੰ ਵੇਖੇ
  • ਖੱੜਕ, ਪਰ ਅੱਗੇ ਖੱੜਕ ਨਾ ਜਾਵੇ
  • ਗਲੇ ਤੇ ਰੱਸੀ ਵਲੀਚ ਜਾਵੇ
  • ਗੱਲ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਗੱਲ ਲਾਹ ਦਿੱਤੀ
  • ਚੁੱਪ ਸਮੁੰਦਰ ਏ,ਉੱਠੀਆਂ ਛੱਲਾਂ ਹਾਜ਼ਿਰ ਨੇ
  • ਜਵਾਬ ਦੇਵਣ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਅੱਗੋਂ ਸਵਾਲ ਕਰ ਕੇ
  • ਜਿਹਨੂੰ ਮੇਰੀ ਥੋੜ ਏ ਭਾ ਜੀ
  • ਜਿਹੜਾ ਵਿਹਰ ਖਲੋਤਾ ਸੀ ਜੱਗ ਅੱਗੇ
  • ਜਿੱਥੇ ਤਾਲਾ ਲੱਗਦਾ ਏ
  • ਜੀਵਨ ਦੀ ਇਕ ਗੋਟ ਦੇ ਪਿੱਛੇ
  • ਜੀਵਨ ਰੁੱਖ ਨੂੰ ਹੱਥੀਂ ਟੱਕੇ ਨਾ ਮਾਰੋ
  • ਜੋ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਏ, ਜੁੜਨ ਦਾ ਫੈਦਾ
  • ਟਿੱਬਾ ਟੋਇਆ ਇਕ ਬਰਾਬਰ
  • ਦਰਦ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਦਿਆਂ ਕਿ ਦਿਲ ਦਿਆਂ
  • ਦਿਨ ਤੇ ਗਿਣ ਮੈਂ ਮਰ ਜਾਣਾ ਈ
  • ਦੁਨੀਆਂ ਬੰਦ ਪਟਾਰੀ ਵਾਂਗਰ
  • ਦੋ ਧਾਰੀ ਤਲਵਾਰ ਏ ਭਾ ਜੀ
  • ਨੈਣ ਘੜੇ ਖੁਦ ਭਰਨਾ ਵਾਂ ਤੇ ਪੀਨਾ ਵਾਂ
  • ਪੱਥਰ ਉੱਤੇ ਲੀਕ ਸਾਂ ਮੈਂ ਵੀ
  • ਪੱਥਰ ਪਾੜ ਨਿਗ੍ਹਾਵਾਂ ਲਭਦਾ ਫਿਰਦਾ ਵਾਂ
  • ਪਿਆਰ ਦੀ ਮਾਲ਼ਾ ਜਪਦੇ ਰਹੇ ਆਂ
  • ਫੁੱਲ ਨੂੰ ਸੂਲ਼ ਚੁਭੋ ਸਕਦਾ ਏ
  • ਫ਼ੇਰ ਕਰਨ ਬਰਬਾਦ ਆਈ ਏ
  • ਬਚਣਗੇ ਓਹੋ ਖ਼ਰੇ ਨੇ ਜਿਹੜੇ
  • ਬੱਦਲਾਂ ਵਾਂਗ ਨੇ ਗੱਜਦੇ ਬੰਦੇ
  • ਮਹਿੰਗੀ ਹੋ ਗਈ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਰੋਣੇ ਰੋਨਾ ਵਾਂ
  • ਮਰਨ ਤੋਂ ਡਰਦੇਓ ਬਾਦਸ਼ਾਓ
  • ਮਿਲਣੇ-ਗਿਲਣੇ ਓਦੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿਛੋੜੇ ਵੀ
  • ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਢਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਨਹੀਂ
  • ਮੁਹੱਬਤ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸੀ ਯਾਰ ਮੰਨੀ
  • ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਚਾਨ, ਮੈਂ ਮੁਹੱਬਤ ਹਾਂ
  • ਰੁੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਉਚੇਰੀ ਉੱਗੇ
  • ਰੂਪ ਕੈਦੀ ਏ ਜਾਲ ਏ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ
  • ਰੂਪ ਕੋਈ ਜਗੀਰ ਨਈਂ ਹੁੰਦੀ
  • ਲੀਕਾਂ ਕੁੱਟੀ ਜਾਂਦੇ ਓ
  • ਲੈ ਦੱਸ !!
  • ਵਾਅਦੇ ਪੂਰੇ ਕਰ ਨਈਂ ਜਾਂਦਾ