Gurdev Singh Maan ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ (੪ ਦਸੰਬਰ ੧੯੧੮ – ੧੪ ਜੂਨ ੨੦੦੪) ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਸਤੰਬਰ 1919 ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਬਸੰਤ ਕੌਰ , ਪਿਤਾ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਚੱਕ ਨੰਬਰ 286 ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਇਲਪੁਰ ਵਿਚ ਹੋਇਆ । ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਟੇਜੀ ਕਵੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ; ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਗੀਤ: ਜੱਟੀ ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਦੀ, ਮਾਨ-ਸਰੋਵਰ, ਸੂਲ ਸੁਰਾਹੀ, ਮਹਿਫਲ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ, ਹੀਰ ਰਾਂਝਾ, ਪੀਂਘਾਂ, ਨਵੇਂ ਗੀਤ, ਉਸਾਰੂ ਗੀਤ; ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਗੀਤ; ਮਹਾਂ-ਕਾਵਿ: ਤੇਗ਼ ਬਹਾਦਰ ਬੋਲਿਆ, ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੋਧਣ ਧਰਤ ਲੋਕਾਈ, ਹੀਰ; ਗੀਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਮਾਣ ਜਵਾਨੀ ਦਾ, ਫੁੱਲ ਕੱਢਦਾ ਫੁਲਕਾਰੀ, ਜੱਟ ਵਰਗਾ ਯਾਰ, ਸਤਸੰਗ ਦੋ ਘੜੀਆਂ, ਮੈਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਤਲ, ਮਾਂ ਦੀਏ ਰਾਮ ਰੱਖੀਏ; ਵਾਰਤਕ ਸੰਗ੍ਰਹਿ: ਕੁੰਡਾ ਖੋਲ੍ਹ ਬਸੰਤਰੀਏ, ਰੇਡੀਓ ਰਗੜਸਤਾਨ; ਵਿਅੰਗ: ਹਾਸ-ਵਿਅੰਗ ਦਰਬਾਰ; ਸ਼ਬਦ-ਚਿੱਤਰ: ਚਿਹਨ ਚਿੱਤਰ; ਵਾਰਤਕ: ਦਾਤਾ ਤੇਰੇ ਰੰਗ, ਸੋ ਪ੍ਰਭ ਨੈਣੀਂ ਡਿੱਠਾ; ਨਾਵਲ: ਅਮਾਨਤ; ਨਾਟਕ:ਕੱਠ ਲੋਹੇ ਦੀ ਲੱਠ, ਰਾਹ ਤੇ ਰੋੜੇ।

ਮਾਨ-ਸਰੋਵਰ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ

  • ਤੇਰੇ ਜਿਹਾ ਤੂੰ
  • ਮਝੀਆਂ ਦਾ ਛੇੜੂ ਨਾਨਕ
  • ਕਤਕ ਦੀ ਪੁੰਨਿਆਂ
  • ਅੰਮ੍ਰਿਤ
  • ਕਲਗੀ ਵਾਲੇ ਦੇ ਤੀਰ
  • ਸੁਰਮਾਂ ਸਮਝਕੇ ਧੂੜ ਅਨੰਦ ਪੁਰ ਦੀ
  • ਬੇਦਾਵਾ
  • ਨੀਂਦ ਸੂਲਾਂ ਤੇ ਕਿਸਤਰ੍ਹਾਂ ਆਈ ਤੈਨੂੰ ?
  • ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ
  • ਅਜੀਤ ਦੀ ਲੋਥ
  • ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਕਤਰਾ
  • ਸੁੱਤੇ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਈ
  • ਸਿਖ ਤੇ ਪੰਜਾਬ
  • ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ
  • ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੂੰ
  • ਪੋਹ ਸੁਦੀ ਸਤਮੀਂ
  • ਸਿਖੀ
  • ਮੈਦਾਨ ਦਾ ਮੋਹਰੀ
  • ਸਿੱਖ ਨੂੰ
  • ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਰਦਾਸ
  • ਮਹਾਰਾਜੇ ਦੀ ਮੌਤ ਪਿਛੋਂ
  • ਬਾਰ ਪਰਾਏ ਬੈਸਣਾ ਸਾਂਈ ਮੁਝੈ ਨਾ ਦੇਹ॥
  • ਪੀਓ ਕਤ ਪਾਈਏ?
  • ਮੈਂ ਜੱਟੀ ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਦੀ
  • ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਿਸਾਨ
  • ਗੱਡੇ ਤੇ ਬਹਿਕੇ
  • ਨਸਦੇ ਤਿੱਤਰ ਨੂੰ!
  • ਹੀਰ ਦੇ ਮਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਵੇਖਕੇ
  • ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਕ ਤੂਫਾਨ
  • ਦਰੋਪਤੀ ਚੀਰ ਹਰਨ
  • ਐਹ ਲੈ ਸਾਂਭ ਲੈ ਆਪਣੇ ਤੀਰ ਕਾਹਨਾ!
  • ਬੀਰਤਾ
  • ਬਚਪਨ ਦੀ ਯਾਦ
  • ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਰਬ ਬਣਾ ਦੇਵੇਂ
  • ਬੀਰਤਾ
  • ਅਣਖੀ ਪ੍ਰਤਾਪ
  • ਕਿਤੇ ਆ ਪੀਆ
  • ਰੁਬਾਈਆਂ