راوی ایس قصے دے مینوں ہور صلاحَ دسالی
پھر پچھوں چل پکڑ محمد گلّ شہزادے والی

قلزم دا شاہزادہ جس دن کٹھا صیف-ملوکے
چالی روز گزشتہ ہوئے بن فریادی کوکے

بعد اس تھیں ماں باپ دیوَ دے خبر ہوئی اس گلّ دی
اسفند باش قلعے وچ کٹھا بیٹا تیغ اجل دی

ماتم بہت کیتا بیہدا سوگ وڈا وچ دھرتی
اوہ مہینہ قلزم اندر روز قیامت ورتی

بوہے بوہے ہوئے سیاپے ہائے شیرا اے شیرا
مائی باپ پٹن سر داڑھی منہ نہ ڈٹھا تیرا

کون بجگ پئی اسمانوں کر گئی ایہہ کارا
دیوَ پری کوئی مار نہ سکدا ساڈا لال پیارا

روندے دھوندے تے کرلاندے لٹے اسیں جہانا
کوئی نہ سجھدا مارن والا ایڈ دلیر جوانا ۔(6310)

جاں اس سوگوں باہر آیا کہندا شاہ دیواں نہ
کر کے دغا دیواں نوں مارن ہے ایہہ کم انساناں

آدمیاں بن کسے نہ کٹھا میرا شیر رنگیلا
مشرک مغرب توڑی لوڑو کر کے وڈا حیلہ

ایسا دیو زوراور مارے آدم دی کی طاقت؟
عرض کیتی عمراواں شاہا پئی اسمانی آفت

اسفند باش قلعے وچ کیکر آدم ہے جا سکدا
سو افریت بہادر ات ولّ جاون کولوں جھکدا

پھر بہرام تساڈا بیٹا جو مویا اس جائی
اس دا ثانی ہور زوراور کہڑا وچ لوکائی

آدم شہدے دی کی طاقت نہ کوئی دیو اجالا
اس بہرام بہادر اگے ہتھ اٹھاون والا

ایویں نال غمی دے تیرا فکر ہویا سودائی
آدم آزز مٹھ مٹی دی کرسی کی کمائی

ہاشم آہا نام اس دیوے قلزم دی جس شاہی
عمراواں نوں آکھن لگا خبر مینوں ایہہ آہی

پکا پتہ کتابوں آہا لکھیا وچ کلامے
آدمیاں دے ہتھوں ہوسی موت میرے بہرامے

آدمیئیں بن کسے نہ کٹھا لوڑو چا جگّ سارا
سخت سزا دیاں جد لبھے اوہ دشمن ہتیارا ۔(6320)

پریاں دیو اکابر دانے عاقل سگھڑ سیانے
چھ ہزار روانے کیتے ہر پاسے ہر تھانے

اس آدم نوں لوڑ لیاؤ خون کیتا جن میرا
لیہندے چڑھدے دکھن پربت لوڑن چڑھے چوفیرا

ٹاپو تے کوہ قاف سمندر جنگل بار اجاڑاں
ندیاں بیلے خیبر غاراں وچ پنجال پہاڑاں

لوڑ رہے ویرانے سبھے خونی ہتھ نہ آیا
پھیر آبادی بھالن لگے ملکیں پھیراں پایا

شہر ولایت جوہ چوپھیرے چشمے حوض سرائیں
رکھ بغیچے کھوہ بنھڑے ڈھوکاں کھیت گرائیں

جس جس جائی سجھدا آہا آدمیاں دا واسا
پریاں دیو لگے سبھ لوڑن ملّ لیا ہر پاسہ

کوئی کدھرے کوئی کدھرے لوڑے کرک دیواں نوں بھاری
اس دہاڑے چالی پریاں آئیاں وچ اڈاری

باغ-ارم دے اتوں لنگھیاں نال قضاع الٰہی
ہیٹھ درخت ڈٹھو نے ستا آدم زاد سپاہی

اس درخت اتے لہہ آئیاں گو-مگو مچائی
ویہہ وسوے ایہہ خونی ساڈا ہور نہ ہوسی کائی

کنّ آواز اوہناں دی آئی جاگ پیا اوہ راہی
سبھو پریاں دبکا دے کے پچھن اوئے سپاہی ۔(6330)

کون کوئی توں کتھوں آئؤں تدھ مالم نہ ہویا
پریاں دیواں دے ایہہ تھانے کیوں اس جائی سویا

احمق ہیں یا جھلا خفتی یا مغرور جوانی
کہڑی جائی آ کے ستوں مار کرے کوئی فانی

صیف-ملوک دلیر جوانے خوب جواب سنایا
باجھ رضا ربے دی کہڑا مارن والا جایا

جدوں قضاع الٰہی عاصی مول نہ رہسی ڈکی
حکمے باجھ نہ مراں کسے تھیں مالم ہے گلّ پکی

بے گناہ میرے ولّ جہڑے بریاں اکھیں کرسن
ہتھوں ہوگ جنہاں دی آئی میرے ہتھوں مر سن

پریاں نے تد مالم کیتا ایڈ دلیری جسدی
قلزم رنڈی اسے کیتی سچ ایہو گلّ دسدی

شہزادے تھیں پچھن لگیاں بن کے وانگ حلیماں
اسفند باش ززیرے تدھے کیتیاں سر مہیماں

قلزم دا شاہزادہ اوتھے تدھ ہی مار گوایا
سراندیپے دی شاہزادی نوں توں چھڑا کے لیایا

جے اوہ شیر بہادر توں ہیں سندر شکل سپاہی
تاں سو شکر اساں بھی ڈٹھوں چاہ تکن دی آہی

صیف-ملوکے ایہہ گل سمجھی ہین ایہہ پریاں اتھوں
سراندیپوں سنیاں گلاں رہِ رہِ آئیاں جتھوں ۔(6340)

جے کوئی دور ملک تھیں ہوون کد واقف دستانوں
باغ-ارم وچ آئیاں ہوسن زریں شارستانوں

آہو میں ہی کٹھا آہا شہزادے فرمایا
ملکہ-خاتوں قیدوں کڈھی جاں ربّ کرم کمایا

اسے دل نوں ہمت دتی اسے یاری کیتی
نہیں تاں ایویں کد مریندا ایسا دیو جمئیتی

پریاں کیہا دسّ اسانوں کیکر کٹھا آہی
جیوں جیوں گزری سبھ دسالی صیف-ملوک سپاہی

ویکھ اقبال دلیری اس دی ہتھ نہ پاون پریاں
ایڈ بہادر دیواں مارے زور اوہدا سن ڈریاں

حکمت مکر فریباں کر کے قلزم کھڑیا لوڑن
صیف-ملوک بھلاون کارن جھوٹھ مسودا جوڑن

شرستان سنہری وچوں کہن اسیں ہن آئیاں
شاہ شاہپال تیرے ولّ گھلیاں خوشی خشائیں دھائیاں

شہزادے نوں چائ لیاؤ حکم دتا شاہ پالے
جے آکھیں تاں چائ لے چلیئے کول بدیع-جمالے

شہزادے شکرانہ پڑھیا بہت دلوں خوش ہویا
پہن لئے ہتھیار پشاکی اول منہ ہتھ دھویا

پریاں نوں فرمائیوسُ جھبدے چا لے چلو مینوں
نال شتابی چایا پریاں ایہہ ہن کھڑساں تینوں ۔(6350)

ستّ دن تے ستّ راتیں اڈیاں کر کے تیز اڈاری
اکس پہاڑ اچے تے لتھیاں کلک اوہناں نے ماری

آن ہجوم اکٹھے ہوئے پریاں دیو مریلے
آکھن نسّ ڈٹھوئی شخسا اگے ہی بہں ویلے

ہن جاسیں تاں پچھساں ایتھوں آئی شامت تیری
مدت ہوئی اساں بھی چڑھیاں کیتی لوڑ بتیری

قلزم دے درباروں آئے اسیں لوڑاؤ تیرے
اس سلطانے گھلیا سانوں پکڑو دشمن میرے

ڈھونڈ تھکے کل عالم تینوں مساں مساں ہتھ آئؤں
چڑھیا خون اکھیں وچ تینوں اسے آن پھہائیوں

بے گناہ شاہزادہ ساڈا کیوں تدھ مار گوایا
مار ازائیں کرساں تینوں اج بدلہ ہتھ آیا

سن گلاں شہزادے تائیں بہت آئی غمناکی
کہندا ہے کی مارن میرا آزز بندہ خاکی

کی مویا مر ویساں شہدا کی جیون دا جھورا
دو افسوس رہے دل اندر ڈاڈھے نال نہ زورا

اک تے مائی بابل سنگیاں مردیاں منہ نہ ڈٹھا
دوجا چھیکڑ وار نہ ملیا یار پیارا مٹھا

اوڑک اک دن مرنا بندے کیا پچھے کیا اگے
نیت پریت تیری وچ مویا پتہ سجن نوں لگے ۔(6360)

جان ہووے قربان سجن توں عشقَ ایمان نہ ہاراں
اپنی توڑ نباہ محمد کجھ پرواہ نہ یاراں

صیف-ملوک اوہناں بنھ کھڑیا سنگلدیپ شہر وچ
پریاں دیو افریت بتیرے ویکھن آئے در وچ

جو ویکھن سو ہائے ہائے کردے ہتھ مروڑن سارے
ایہہ جوان نہ مارن جوگا کی کرسن ہتیارے

اوڑک کوٹ اندر پھڑ کھڑیا وچ حضور شہانے
صیف-ملوکے ڈٹھے اگے بادشاہی سمیانے

سچے فرش فروش وچھائے کرسی سے سنہری
تخت جڑاؤ تے شاہ بیٹھا دیواں بھری کچہری

صیف-ملوکے نظریں آیا تخت اتے اک تودا
سٹھّ گز لما قد دیوے دا چہرہ غضب آلودہ

صیف-ملوک سلام پچایا جیوں کر رسم شہانی
جھلّ سلام تخت پر گجیا کہندا اے نکسانی

تونہیں میرا بیٹا کٹھا اسفند باش جزیرے
گھائل کریں جوان اجیہے چایا سیں تکسیرے

تینوں کجھ نہ سجھدا آہا اس دا بھی کوئی ہوسی
جیوں کر میں اوہدے غم رنا باپ تیرا ہن روسی

صیف-ملوکے جھڑکاں سنکے رتّ گئی سکّ ساری
نال دلیری اٹھ سلامی کردا دوجی واری ۔(6370)

دیئ دوائیں کرے سنائیں دل وچ اوٹ اﷲ دی
نال فساہت عقل بلاغت صفت کیتی اس شاہ دی

پھیر اس اگے چھوہیا قصہ اپنے حالَ اہوالوں
اس جائی اس مورت والا عشقَ بدیع-جمالوں

سفر سمندر فوج ڈبن دا ذکر زنگی دا آندا
بوزنیاں تے سنگساراں دا قصہ شہر زناں دا

ہور قضیے جانواراں دے بھی گلّ تتے تھل دی
اسفند باش جزیرے والی گلّ دسی پل پل دی

ملکہ دی بے ہوشی والی ساری گلّ سنائی
موت دسی بہرام دیوے دی جیوں مویا سنگ آئی

واست سراندیپ وڑن دا سارا حالَ سنایا
ہور بدیع-جمال پری دا جیوں جیوں درشن پایا

شفقت الفت شاہ-پری دی کلّ قرار زبانی
مہر-افروزے دے گھر در دی دسی کلّ نشانی

مہر-افروزے دا نال لے جانا باغ-ارم وچ جانا
پھر پریاں دا نال بہانے سنگلادیپ پچانا

سچو سچ سنائیوسُ سارا جھوٹھ نہ کہیوسُ ماسہ
سچے ناہیں آنچ محمد کیہا سچ بیوسواسا

شہزادے تھیں پچھن لگا ہاشم شاہ غم بھریا
متھے وٹّ اکھیں پر لالی ڈھیر بے چارہ جریا ۔(6380)

بھیڈاں وانگ حلیم دکھاویں نیت دے بگھیاڑا
مثل فرشتے صورتَ دسے باطن دیو اڈارا

ناہک خون کیتا تدھ کاہنوں بے گناہاں ماریں
روز قیامت پچھ ہوویگی من وچ خوف نہ دھاریں

صیف-ملوکے کیہا اگوں آکھ سلام دبارے
لکھن ہار اضل دے شاہا جو جو نقش اتارے

متھے میرے جو اس لکھے عیب گناہ خطائی
کد تدبیروں دھوون ہندے پکے لیکھ خدائی

ایہہ منہ کالکھ لگنی آہی لکھی دھر درگاہوں
دوش دیو کی مینوں شاہا وڑھی قضاع الاہوں

توڑے لکھ افسوس بندے نوں لگے کم وہایاں
ترٹا لئل نہ جڑیا مڑکے ہرگز پچھوتایاں

صورتَ شیر جوان تیرے دی ویکھ لگا غم مینوں
ہونی ہوئی نہ مڑدی آہی کی ہن آکھاں تینوں

ہتھوں چھٹا باز نہ مڑیا نال افسوساں گھنیاں
کجھ نہ حاصل ہویا شاہا پٹ پٹ منہ سر بھنیاں

کیتے اپنے دا دل اندر بہت افسوس کیتا میں
ظلم برا ایہہ متھے لگا ہتھیں زہر پیتا میں

ہائے ہائے ڈبّ مراں وچ ندیاں نجّ آیا اس رستے
ٹٹا شیشہ پھیر نہ جڑیا نال کچے بندبستے ۔(6390)

ڈاڈھی ہے تقدیر الٰہی منہ مارے تدبیراں
کس سر دوش محمد پھڑیوسُ اپنیاں تقصیراں

کیتا عذر خطائی منی صیف-ملوک شہزادے
ہاشم دا کجھ غصہ گھٹیا رہا کمے زیادے

گنتریاں وچ آیا کہندا مار سٹاں کہ چھڈاں
اوڑک ورم پتر دا آکھے بہتر جے سر وڈھاں

کدی کہے چا قید کرائیے کدی کہے جے ماراں
کدی کہے بہرام نہ مڑدا نال اجیہیاں کاراں

للا خون پتر دا بخشاں متّ میں بھی بخشیواں
گرم پیالہ غصے والا اندرو اندر پیواں

رہِ رہِ کی پھر رہِ نہ سکیا کیتوسُ حکم قتل دا
گچّ بجھاوے کون غصے دا اچا بھامبڑ بلدا

ہاشم شاہ فرمایا اوڑک مالم ہویا مینوں
توں دلبند اساڈا کٹھا قتل کراواں تینوں

جلادے ولّ شارت کیتی ترت اوہ حاضر ہویا
جیوں بدکاراں دے سر آ کے ملک-ال-موت کھلویا

بلیاں اکھیں تے منہ کالا ککیاں داڑھی مچھاں
چٹے دند لباں تھیں باہر وال مونہیں پر لچھاں

فکی خو ترش رو دسے تلخ زبان رننجانی
کپوں کھاؤں کردا سجھے چہرہ مثل سوہانی ۔(6400)

رنگ دمدار زہلے والا وانگ مریخ صلابت
ویکھن سائت دلیری بھجے کھاون آئی آفت

خونی سرخ پوشاک لگائی باہر تیغ میانوں
تیز اتے خوں ریز زیادہ باشک ناگ زبانوں

مریخے دل ہوئے شکستہ تیغ اوہدی تھیں ڈر کے
زوزا برج کرے دو پھاڑاں سر نیزے تے دھر کے

دہشت دس البرز کمباوے پئے پہاڑ تریلی
لرزا پوے زمیناں تائیں جاں اس نوں شاہ بیلی

توبرہ ریتے بھریا گل وچ خونی نتئّ بغل وچ
سینکڑیاں نوں زبھا کریندا وانگ قصائیاں پل وچ

رتی رحم تے سہم دلے نوں ترس نہ وچ سرشتے
خونی کم ہمیشہ وانگر ملک-ال-موت فرشتے

اول نتئّ زمیں پر دھریا اپر ریت کھلاری
پریاں دیو وڈیرے نٹھے ویکھ اوہدی ہتیاری

شہزادے نوں باہوں پھڑکے ریتے وچ بہایا
اگر تیغ سرے تے آندی مارن اتے آیا

قدرت ویکھ خداوند والی کردا کیڈ تماشے
پنجے وچوں تتر چھڈے رحم کرے جد باشے

مارن لگے شیر دمبے نوں گرگ کرے اپرالا
بہے چڑی دا راکھا بن کے باشک ناگ ڈنگالا ۔(6410)

کھاون لگا باز کبوتر پنجہ مار غضب دا
لگڑ اس تھیں چھڑا کے رکھے فضل پچھانوں ربّ دا

ہاشم شاہ اگے جلادے اس دم عرض گزاری
شاہا تیز تیرے اکبالوں واڈھ میری تلواری

ہمت تیری نال نرویا زور مینوں وچ باہاں
دوجا دم نہ لیندے مڑ کے تیغ جہناں تے واہاں

اج دن تیک نہ بچیا کوئی جو میرے تکّ پہتے
کرگ شفاعت کون بندے دی پاپ کمائے بہتے

شالہ خیر تساڈی دائم مانوں خوشیاں لاکھاں
دو تنّ سخن میرے دل آئے جند بخشو تاں آکھاں

ہاشم کیہا کہہ توں بے شکّ جو تیرے دل آئی
نیک صلاحَ سبھس دی سنیئے کھائیے نہیں خطائی

نیک نصیحت ہر دی منیئے آر نہ کریئے ماسہ
جو آمنا دے گھر آیا ہویا بیوسواسا

ہاشم شاہ اگے جلادے عرض بنا سنائی
شاہ وڈا شاہپال اچیرا نبی سلیماں جائی

خیش قبیلے اس دے سارے میر وزیر تمامی
بھیناں بھائی ساک اشنائیاں کیا خاصی کیا عامی

سبھناں رل صلاحَ پکائی ایہہ شاہزادہ کائی
شاہ پالے دی بیٹی دے کے کرنا خاص جمائی ۔(6420)

سرو-بانو ہم شیرہ شاہ دی مائی مہر-افروزے
ویکھ پسند کیتا ایہہ لڑکا اندر پہلے روضے

ناطہ کرن اوہدا اوہ گئیاں شاہپالے دے گھر نوں
نبی سلیماں ایہہ کڑمائی کیتی ویکھ امر نوں

ڈر خاں روح نبی دے کولوں متّ کوئی غیرت آوے
اٹھے فتنہ شر اجیہا ایہہ کم مشکل پاوے

تیرے تے شاہپالے اندر ویر پویگا بھارا
ایہناں معاملیاں تھیں پچھوں ڈھکدا مندا کارا

خون ایہدا لے کیکر پچدے ایڈ جنہاں اپرالے
شہر ولایت اندر شاہا بحثوں نہیں سکھالے

تدھ جمائی اس دا کٹھا کد اوہ کرسی تھوڑی
ایہہ کم کر کے چھپسیں کتھے ہے کوئی جاگا لوڑی

آدمیاں دے ملکے اندر باپ اوہدے دی شاہی
چار کو سے شاہزادہ اس دا خدمتگار سپاہی

دیوَ پریاں دے ملکے اندر کد بچسیں شاہپالوں
ادھر نٹھوں اوہ مریسی ڈاڈھا اے تیرے نالوں

ایس جوانے خون تساڈا کیتا نال نادانی
عشقے سی متّ ماری اس دی کر بیٹھا دیوانی

زوری خون کرایا اس تھیں چا چکا زنانی
موت اوہدی سی اس دے ہتھوں لکھی قلم ربانی ۔(6430)

جٹّ فقیر مکدم مویا موزء وچ بلاکے
کہندے بھینوں قتل کرایا ویرے چا چکا کے

ویرے کولوں ویر کوہاون برے رناں دے کارے
ہتھیں زہر پلائ کھپاون خاوند یار پیارے

کد کسے دی سکی ہوئی جس نے نعر سدایا
سے برساں اگّ پوجے کوئی پھر ساڑے ہتھ لایا

نور حیا ہدایت والا برقع گرد جنہاں دے
سو کیوں ناریں گنیئے بھائی مرد ایمان تنھاں دے

کی ہویا جے چہرہ ساڈا ہو گیا مرداواں
جسدی نیت مرداں والی سوئیؤ مرد سچاواں

ناریں سو جو شہوت بھریاں تاڑن ڈنڈ جواناں
اک چکھن پھر دوجا رکھن لکھن برا پرانا

کھیکھن تھیں کر خوف محمد باہر نکل اس گلیوں
بریاں تھیں بریائی نکلے ہے بھلیائی بھلیوں

ایہناں گلاں تھیں ہے کی لبھدا عیب کسے دا کرنا
اپنا آپ سمبھال محمد جو کرنا سو بھرنا

عرض کرے جلاد بیچارا مڑ مڑ نال تاکیداں
نام جلاد تے کم شفاعت راہ دسے بے-دیداں

کہندا آہی خبر تسانوں بھی بہرام جوانے
آدمیئیں دے ہتھوں مرنا اوڑک اکس زمانے ۔(6440)

جیوں کر توڑوں لکھی آہی سر پر اوہو ہوئی
نہیں تاں اس بہادر دیوے مار نہ سکدا کوئی

ایسا رستم دسدا آہا دیو پریاں وچ نادر
جیوں اجڑ وچ شیر تویں سی لشکر وچ بہادر

دس ہزار نرا دیو جنگی چہل ہزار افریتے
اکسے حملے نال ہلائے مار گیا پڑ جیتے

ایہہ کمزور جوان بیچارا کی آہا اس اگے
پر جاں گھڑی برابر ہووے سائت ڈھلّ نہ لگے

کرو قیاس دلے وچ آپے کی کجھ اس دا بادر
نال اوہدے کی قدرت دھردا توڑے لکھ بہادر

جو کجھ وچ کتاباں لکھی ہونی سی سو ہوئی
سر پر منّ رضا ربے دی دوش نہیں اس کوئی

دوجا ہور سنو گلّ میری ترکھے کم شیطانی
اگے بھی تدھ نالوں وڈے ہوئے شاہ جہانی

جیوں جیوں دنیاں تے اوہ ورتے سو ورتب بھلیرے
جے چلیں پھڑ چال اوہناں دی ایہہ بہتر ہک تیرے

طوق سنگل جمشید بنا کے چھوڑ گیا اس غلے
بند خانا اسکندر کیتا تکسیری دکھ جھلے

زندہ مارن پھر بھی سوکھا جاں چاہیئے مروایا
مویا گیا مڑ کیکر لبھسی جس دن دینا آیا ۔(6450)

ہاشم شاہ جلادوں سن کی گلّ پسند لیاندی
کہندا اس نوں توں ہی دسیں ایہہ صلاحَ اماندی

جو توں دسیں سوئیؤ کریئے گلّ کہی تدھ خاصی
پر اک بھاوے ناہیں اس دی مڈھوں کرن خلاصی

عرض کیتی جلادے شاہا اس نوں قید کراؤ
شاہپالے دی جاں جاں توڑی مرضی نہ ازماؤ

جے اس کجھ اپاؤ نہ کیتا بانہہ اسدی نہ لوڑی
اس ویلے بہرامے بابت مار سٹن گلّ تھوڑی

جے اوہ زورا کرکے منگے دے جمائی میرا
قیدوں کڈھ کریسیں حاضر تاں کم چنگا تیرا

ہاشم شاہ جلادے تائیں آفرین پکاری
ایہہ صلاحَ پسند لیاندی نالے مجلس ساری

جلادے نوں خلعت دے کے کیتا وچ امیراں
خونی قید کراون کارن کرن لگے تدبیراں

قلزم کوٹ اندر سی کھوہا ڈونگھا ودھ شماروں
بہت لما تے باطن وچوں کالا تار زناروں

یا اوہ روز حشر دے والی آہی رات ہنیری
ویکھن ساتھ کنارہ اس دا جاندی بھجّ دلیری

کی کجھ آکھاں تھلا اس دا دھول مچھے تکّ پہتا
پیروں سرا نہ نظریں آوے جے سو تکیئے بہتا ۔(6460)

جے کر پتھر اتوں سٹیئے رہے برس تکّ راہی
جیا جون اوہدے وچ مر کے گندگی ترقی آہی

جے سورج وچ جھاتی پاوے ویکھ ہنیرا نسدا
کالکھ بری اوہدی وچ آیاں نور دہوں دا کھسدا

برا درگ دیواں دا آہا دوزخ دنیاں اتے
سپّ اٹھوئیں ہور خزندے وانگر کالے کتے

پیریں سنگل طوق گلے وچ شہزادے نوں پاکے
اس درگے وچ وگایا بیٹھا تھلے جا کے

صورتَ سیرت ولوں آہا مہتر یوسف ثانی
تاہیں ملی میراس اوہناں دی کھوہ پایا زندانی

بے نظیر شاہزادہ آہا عشقَ پری دے پھڑیا
تاہیں قید دیواں دی اندر جا بیچارا جھڑیا

پٹّ پہاڑ دتا چائ اتے منہ کھوہے دا کجیا
دیکھ عاشق دی بھکھ محمد اجے نہ عشقوں رجیا

دیواں قتل کرن تھیں چھڈیا قید بری وچ پایا
بھکھا تے ترہایا مرسی سہم اوہناں کجھ آیا

اس پڑے وچ موری کیتی وانگ چکی دے گالے
انّ پانی لمکاون اوتھوں پاکے وچ پیالے

کدی کدی کجھ روٹی پانی تھوڑا بہتا کھانا
صیف-ملوکے ولّ پہنچاون کر کے خوف ربانا ۔(6470)

جاں شاہ-مہرے باہر کڈھے روشن وانگر اگی
اعظم اسم زبانوں پڑھیا لو کھوہے وچ لگی

سپّ اٹھوئیں ہور خزندے نسّ چھپے وچ دھرتی
مہتر یوسف والی حالت سبھ اوتھے ونجھ ورتی

پیریں سنگل بیڑی بدھے گن جاپے گلّ گولے
ہتھ متھڑی سنگل نالے کجھ بھارے کجھ ہولے

آب حیات کھرے دا چشمہ صیف-ملوک شاہزادہ
وچ ہنیر کھوہے دے بیٹھا ربّ دا ویکھ ارادہ

نال افسوس اوہدے کر بیٹھا امبر بانا نیلا
سورج دا غمناکی کولوں ہو گیا رنگ پیلا

سینے داغ چنے نوں لگا تکّ کے شاہ دا رولا
نت دہاڑے گھٹدا جاندا کہندا ہائے مکبولا

کت ولّ نسّ ونجھاں اسمانوں دھاڑا لوکو دھاڑا
دند تیرے کیہے تیز اساں تے ہے بڈھیا بگھیاڑا

یوسف ثانی ویکھ جوانی ترس نہ آوے تینوں
خوب جوان اجیہا پکڑیں عالم دیکھے جینوں

پیا خیال اساڈے ویری کس نوں کوک سنائیئے
ظالم ستم ہمیشہ کردا کت پاسے نس جائیے

اول لا امید بھلے دی قید بری وچ پاندا
کھڑ خرشید دپہراں اتے دھرتی وتّ تپاندا ۔(6480)

دن دن ودھ گھٹّ چنے دا کر چودیں نوں کر پورا
پھیر اٹھائییں راتیں توڑی کر چھڈدا بینورا

کوک دہائی کرے لوکائی دولابی اسمانوں
نت کھوہے وچ سٹدا پھڑکے روشن چن جہانوں

باغ دلاں دے اندر چردا ہکّ لڈکا پھڑ کے
بگھیاڑاں دے ہتھ پھڑاندا ونڈ ونڈ کھاؤ کھڑ کے

ننگے سر پہاڑ چکائے جنہاں پھلّ نہ چایا
ویکھو پھلّ گلاب چوترفوں سیخاں دے منہ آیا

باغیں سیر کریندی بلبل پکڑ پنجر وچ پاوے
صیف-ملوک جیہے تن نازک ایسے دکھ سہاوے

جاں اس بڈھے باز اسمانے سٹیا درگ شاہزادہ
ترٹے فٹّ پرانے مڑ کے ہویا درد زیادہ

زارو زار روئے وچ درگے رتو نیر اچھلے
بھارے سنگل کاٹھ پئے سن کجھ ہتھ پیر نہ ہلے

رین دناں کجھ چین نہ رہا وین کرے دکھیارے
فکر دھیان نہ جان اپنی دا دل وچ سان پیارے

ایہہ کی سخت زمانہ آیا ہائے ہائے وے اسماناں
قدر بکدری موجاں مانے ہر کوئی وچ جہاناں

مینوں دن دن دکھ زیادہ ہوروں ہور سیاپے
کتھے وطن کتھے سنگ ساتھی کتھے دکھیئے ماپے ۔(6490)

کتھے شاید کتھے ملکہ کتھے باغ-ارم دا
کون کرے اج بھال محمد ہووے بھنجال اس غم دا

نال میرے کی نالش تیری ہے اسمان بلندا
میں کی شرکت سادھن جوگا آزز خاکی بندہ

میں شہدے پردیسی بندے کی گوایا تیرا
نہ کوئی تیرا تارہ لاہیا نہ چن چایا تیرا

ملکوں دیسوں باہر کڈھ کے مگر میرے کیوں لگوں
اجے میرے پر تھوڑی ہوئی کی کجھ کرسیں اگوں

شوق سجن دے والی مینوں مشکل آہی تھوڑی
بیدادی انیائیں راجا بھلی عدالت توڑی

اگے بھار غماں دے میرے چور کیتے ہڈّ سارے
ہور اتوں دس حصے پائیؤ ای ہے ظالم ہتیارے

ایسے پاپ کماون وچوں کی تینوں ہتھ لگدا
کی لجاسیں دنیاں اتوں پھریں غریباں ٹھگدا

لسے اتے زور لگاون کم نہ زوراور دا
مویاں ہویاں نوں پھر کی ماریں بیئنسافا مردا

میں تے اگے عشقَ پری دے مار کیتا نترانا
مردے تے کی زور لگاویں ہوئِ ایسا سترانا

اگے ہی میں درداں والا سانگاں سار پروتا
اٹھدا بہندا روندا رہندا روندا پیا کھلوتا ۔(6500)

جمدڑیاں بھا پئے قضیے سکھ نہ ڈٹھا کائی
عمراں دے دکھیارے تائیں نجّ جنیندی مائی

یا پھر زہر آلودہ گڑھتی اس دم دندی دائی
میرے تھاں کٹے دکھ کہڑا متھے دی لکھوائی

وقت جوانی عیش جہانی پنج ستّ روز عمر دے
ایویں دکھاں وچ لنگھائے رو رو آہیں بھردے

پل-صراط جیہے سے پینڈے جھلّ جھلّ روز حشر دے
باغ-ارم وچ پہتا ہیساں کول اپنے دلبر دے

موج غماں دی اندر آئی رڑھدی جان نمانی
نہ کنڈھی نہ پل بریتے جل تھل دسدا پانی

دوروں نظر پئی اک بیڑی پانی اتے تردی
پکی آس لگی وچ دل دے ہوئی مہر خضر دی

نیڑے آئی کھاون دھائی بن سنسار مریلا
یار ملن دی ہکھی ہویا دشمن دے سنگ میلہ

تتی ریت دکھاں دی اندر میں ترہایا سڑدا
پانی دا ڈل نظریں آیا ٹریوسُ اٹھدا جھڑدا

نیڑے جا ڈٹھا جس ویلے اوہ آہے بھٹھّ بلدے
ترٹی آس پیاس تپایا ہڈّ کلیجہ جلدے

سراندیپوں آندوئی پریئے ہکھی لا وصل دی
راہے قید کرائیوئی مینوں خبر نہ سی اس گلّ دی ۔(6510)

شاہ بدیع-جمال پری دی صورتَ حاضر کر کے
غم دے گلے الاہمے کردا رو رو آہیں بھرکے

بھلّ گیا تدھ اوہ رل بہنا قول قرار زبانی
اول لاء امید وصل دی ہن ہوئیؤں بیگانی

یاری لاء پریت پکائی باوفا نہ رہیئیں
ہن کیوں ڈٹھے باجھ گناہوں چھپ کتے ولّ گئییں

گیا وفا تساڈے دل تھیں بھلی محبت گھولی
کار میری جند واراں تدھ توں کم تیرا بد-کولی

میری جان محبت تیری تدھ نہ وچ دلیلاں
ایسے کم نہ لایق پریئے تیرے جیہا اسیلاں

کھوہ پیاں میں تیرے پچھے ہتھ دھوتے ہن جانوں
شاید یاد نہیں تدھ کیتا مینوں کدی زبانوں

غم تیرے وچ گئی جوانی جان چلی ہن اتھے
سی تکرار ملن دا پریئے دسّ ہن ملسیں کتھے

یاری لاکے چائیوئی اول سٹیوئی وچ خواری
ایہہ بدزن نہ آہا تدھ تے جد میں لائی یاری

ویکھاں کیڈ سوگنداں چائیاں کیسے نہں لگائے
ہن تدھ منوں بھلایا مینوں اوہ دن یاد نہ آئے

توڑے عاشق کجھ نہ کہسی تینوں عیب نہ لاسی
ہور بھی خلقت دنیاں اتے کد ایہہ گلّ پچاسی ۔(6520)

تئنے لوک دیویگا سارا کچرک اندر وڑسیں
بے وفا کہیگی خلقت کس کس دا منہ پھڑسیں

کہسن واہ یارانہ تیرا یاد نہ کیتو ای جانی
یار بنا مڑ سار نہ لئیؤئی مار کرائیوئی فانی

توڑے میں نہ تکساں جا کے خلقت ہور تکیسی
جگّ بدنام کریگا تینوں بولی لوک مریسی

کس مذہب وچ زائز آہا بھجن قول قراروں
'افو بئہدی' پڑھ پڑھ پریئے مکھ نہ موڑیں یاروں

ویکھاں یار قرار چمن دا کی گلاں پھل پائے
نازک بدن اتے اٹھ خاراں نیزے آن لگائے

ویکھ شراب شرابی تائیں سٹ سٹ کے منہ بھندا
تاہیں نام حرام دھرائیوسُ پاک سئیں دا بندا

ویکھاں رات پیالہ چن دا جس ویلے بھنّ سٹدی
عالم تے منہ کالکھ لیندی رشنائی وی گھٹدی

کی امید تیرے سنگ رکھاں کس ہکھی خوش ہوواں
عمر چلی تدھ قول نہ پالے پیا نصیبے روواں

ایسا مرد نہیں میں کچا تیری بیپرواہیوں
یاد تیری تھیں غافل ہوواں نساں تیغوں واہیؤں

عشقَ تیرے دے رستے اندر جے لکھ سختی سہساں
رنج ہو کے اک قدم نہ ہٹساں پھیر اتے ولّ ڈھہساں ۔(6530)

کون تکے اس ویلے آ کے حالت میری مندی
اک فراقَ دوآ تن گھائل قید ہویا وچ بندی

نہ منہ یار وکھاون جوگا کراں شنگار جے لاکھاں
نہ دل ایہہ گواہی دیندا بے وفا تدھ آکھاں

آزز کیتا خو تیری نے نام تیرا کی دھریئے
نہ جانی نہ دشمن جانی دوئیے کہندے ڈریئے

جے لکھ ظلم کرو پھر رکھساں جانی نال تسانوں
نام بدیع-جمال جنہاں دا خون حلال تنھاں نوں

خوب شکل محبوب اجیہا مشکل تروڑن یاری
سو سو واری راہ اوہدے تے بہتر ہے جند واری

گلے الاہمے آکھ شاہزادہ مڑ کے پچھوتاوے
نال خیال جمال پری دے حالَ احوال سناوے

کہندا ہے بدیع-جمالے میں تدھ پیا وچھوڑا
میں رنجور تیرے غم اندر تدھ بھی نہ غم تھوڑا

پیر شہید کرے کوئی مدد لاوے تیر نشانے
اس قیدوں تے درد فراکوں کڈھے کسے بہانے

ٹھنڈی واء تساڈے ولّ دی اس کھوہ وچ نہ لگدی
جس واؤ وچ بو نہ تیری ساڑے وانگر اگّ دی

متھا مار زمیں پر پٹکے ڈھہندا کھلا کھلوتا
کہندا یار وچھنا تدھ تھیں درداں وچ پروتا ۔(6540)

کجھ گناہ بے ادبی ہوئی قید ہوئیوسُ اس راہوں
چاہ تیری دی بھاہ قبولی کون کڈھے ہن چاہوں

ہتھیں پیریں سنگل بیڑی آئِ ویکھاں میں قیدی
دکھ جھلاں تے مکھ نہ موڑاں تیر دل امیدی

جے میں لکھ بے ادبی کیتی کیتا اپنا بھرنا
توں حاکم میں رعیت تیری کر لے جو کجھ کرنا

ہرگز چتّ نہ لیا پیارے کیتا سخن دلیری
رحم کریں ہن آزز ہویا قید بری تکّ میری

جے میں سو گستاخی کیتی ظلم تیرے کجھ جھلے
اجے نہیں گستاخی کیتی نہ کر ستم اولے

ایسے طرحاں نہ رکھ ہمیشہ مار اکے کر یاری
یا تلواری دا منہ دیکھاں یا منہ دس اک واری

جے میں نال تساڈے مندا جانے ربّ دلیلاں
بے دوسے سر دوش قبولے اگوں شرم اسیلاں

جیوندیاں تدھ یاد نہ کیتا مویاں دلاسہ دیسیں
ہے امید تیرے تے سجنا! متّ سر ہتھ دھریسیں

ہتھیں مار ہوواں قربانی دم تیرے سر لگے
کھوہ پیا ایہہ جیون میرا مرن بھلا تدھ اگے

پاس تیرے ہن پہنچن اوکھا گلساں وچ درگاں
درد میرا سردردی تینوں کیونکر نیڑے پگاں ۔(6550)

نموجھان بکل وچ بیٹھا ڈردا سیس نہ چاواں
دور بھلا متّ کول ہوواں تاں تینوں حرج پچاواں

خوشی رہو توں یار پیارے دور اسیں دکھیارے
سکھ نصیب تیرے میں چائے بھر دکھاں دے کھارے

دکھ سدا سکھ گاہ-ب-گاہ دکھاں توں سکھ وارے
دکھ قبول محمد بخشا راضی رہن پیارے

ہے سجنا! ہن پہنچ شتابی واگ چلی چھٹ ہتھوں
ایہو خوف آہا دل میرے ایس بیگانی ستھوں

تدھ کیہا سی نہ ڈر مولے کرساں میں اپرالا
ہن اس سخت مصیبت اندر ہوئیوسُ مرنے والا

حسن جمال تیرا کس کاری عاشق سکدا مرسی
جاں دیدے نابینے ہوئے پھر سرمہ کی کرسی

دمبا جد بگھیاڑاں کھادھا آجڑیاں کی کرنا
کانگے نیہہ گھراں دی پٹی کس اتے چھت دھرنا

جاں کھیتی دا ککھّ نہ رہا نہ سکا نہ ہریا
کس کم دھپ پکاون والی کس کم بدل ورھیا

سجنا! سار نہ لئیا میری آ ویکھاں کی رولا
نکّ وچ آئے ساس محمد درشن دس مکبولا

دکھ میرے کی آکھن جوگے کد آون وچ لیکھے
تد پتیجے یار محمد جیکر اکھیں ویکھے ۔(6560)

کتھے یار کتھے میں قیدی کتھے شاید بھائی
کون ونڈے اج دکھ محمد حالَ نہ تکدا کائی

صیف-ملوک درگے اندر بہت ہویا دکھیارا
اگّ فراقَ کیتا دل پرزے نہ سجھدا چھٹکارا

پل پل سال مثال گزارے اک اک روز حشر دا
رین لنگھائے وین کریندا نہ جیوے نہ مردا

انت حساب دکھاں دا ناہیں لوں لوں ہویا شکستہ
دل بستا تن خستہ بستا نالے بستا رستہ

نال تیمم کرے عبادت پڑھدا نفل نمازاں
مکن کد غماں دیاں راتاں ہویا دور درازاں

کالی رات وچھوڑے والی ڈھکی وچ درگے
ہتھیں پیریں سنگل بیڑی کیکن عاشق پگے

کون سنے تے کہڑا پچھے جے سو کرے ککارا
صبروں باجھ علاج نہ کوئی صبر کرے بیچارا

کوکے موت نہیں میں جوگی کس دی آئی لے لاں
جاگدیاں نت کٹی لیلاں جیوں مجنوں بن لیلاں

آئی رات اک رحمت والی وانگر لیل قدر دے
امبر سبز بغیچا کیتا تازہ نور بدر دے

نیلے چھتر اسمان کھلارے چھتے لائِ سنہری
فرش فلک دے اتے تارے نچن وچ کچہری ۔(6570)

نسدا پھرے شیطان دراڈا کھاوے خوف شہابے
'لا ہول وا لا کوتا' پکارن چوکیدار جنابے

رات کیتی کستوری ہلے سبھ ہوائ جہانی
لعلاں وانگر چن چمکدا صاف زمین نورانی

باغاں اندر چھاں رکھاں دی نقش نگار بنائے
کالی چھاں چٹا وچ چانن خوش میگان وچھائے

ماہی مرغ آسودے ہوئے وحشی شیر آرامی
خوش ہوا سکھائی سبھناں ستے سکھ تمامی

باراں اندر بستر کیتے رل شیراں تے ہرناں
شاہ کتے رل ستے آہے ویر نہیں اج کرنا

کچھڑ وچ سوالے چوہے بلی جیوں مشتاقاں
باز تتر اک اڈے اتے بیٹھے نال اتفاکاں

نیندر کٹھے کر سواندی چوراں چوکیداراں
غفلت نشہ رقیباں چڑھیا یار ستے سنگ یاراں

صیف-ملوک درگے اندر بیٹھ اکلا جاگے
ربّ دی دتی سخت مصیبت پیا سرے تے جھاگے

مورت دے چمکارے کولوں کھوہ اندر رشنائی
طرف اسمان تکے شاہزادہ دسدا تارہ کائی

روٹی پانی آون والا منگھ آہا جو اتے
اوتھوں زہرا تارہ ڈٹھوسُ طالع جاگے ستے ۔(6580)

صیف-ملوک ڈٹھا جد زہرا کہندا اس نوں رو کے
عرض کراں تدھ اگے زہرا سن خاں گھڑی کھلو کے

تینوں ربّ بھلیائی دتی مندے روز ہٹاویں
بخت بخیل کسے دے ہوون طالع نیک وٹاویں

چانن تیرا رات اندھاروں کردا خوب اجالے
فتہمند تیرے تھیں ہندے طالع دولت والے

تونہیں نور مثال حضوری خوشی کریندیاں یاراں
سبھ کوئی چاکر تیرا ای ہے توں وانگر سرداراں

لطفَ سخاوت کم ہمیشہ سرداراں دی خوبی
کر خاں لطفَ میری ہن بیڑی لا بنے کڈھ ڈبی

سنئیں ہتھ تیرے وچ کنجی ہر مشکل دے در دی
بارھیں گھریں تیرا ہے پھیرا مختاری ہر گھر دی

سبت سراں خوش گاون والے تیرے ناں تھیں پاندے
خلقت عطر امبیر تیرے تھیں منگ ہمیشہ لاندے

چھاپ شہانی دا توں تھیوا عیشاں دے گھر رانی
توں ساجن جند میری دا دارو خبر اوہدی اج آنی

زہرا لنگھ رہی پھر لگا مشتریؤں چمکارا
اس اگے اٹھ عرض کریندا صیف-ملوک بیچارا

مشتری سئدِ اکبر تینوں آکھے سبھ لوکائی
سچے سبھو وعدے تیرے نہ وچ کجھ خطائی ۔(6590)

نظر کریں تاں جان ودھاویں جگّ پر سکہ تیرا
ہوون بخت بلند تیرے تھیں زور پھڑے دل میرا

منشی خوش خط لکھن والا لکھیں خط عنایت
ہر میدان تیری ہے فتہا والی خوب ولایت

تدھ کولوں ہے راس براسا امن قرار جگت دا
مائل نال صلاحَ تیری دے کاروبار جگت دا

نال وفا تے مہر اپنی دے میں ولّ کریں نظارہ
جے کوئی چارہ چلدا تیرا کردے خاں کوئی چارہ

موڑ کویں بدبختی میری کردے بخت سولے
نال میرے کر نیکی جیسی مرد کریندے بھلے

اوہ تارہ بھی اہلے ہویا نٹھا گلّ گھسا کے
صیف-ملوکے ڈٹھا اوہ بھی آپ پیا کھوہ جا کے

دل وچ کرے دلیل شاہزادہ کی کم کرسن تارے
آپ تخت توں ڈھہندے جاندے ہو غریب بیچارے

جاتوسُ ایہہ خیال نہ پکا کی تارے میں سیواں
ایہناں کولوں کم نہ ہندا سو وڈیائی دیواں

ایہہ آپوں وچ قید حکم دے ٹردے اٹھ نکیلے
رات دنے آرام نہ کردے سر-گرداں ہر ویلے

رنا پھیر نمانا ہو کے خاص ربے دے در تے
دائم جس دی لطفَ کریمی بے پرواہی ورتے ۔(6600)

عرض کرے شاہزادہ ربا تدھ بن نہیں پناہاں
زہرے مشتریاں سبھ گولے توں شہنشاہ شاہاں

ناموراں دیاں نعماں اتے نام تیرا سرنامہ
کنہّ تیری وچ راہ نہ پایا کیا خاصاں کیا عاماں

علم تیرا ہے پڑھنوں اگے کسے نہ پڑھیا سارا
بھی دریا احسان تیرے دا بے حدّ انت شمارا

توں مکسوداں دے بند کھولیں دیویں آپ مراداں
اچے تدھ ہی اچے کیتے شاد کریں ناشاداں

بند آزاد تیرے سبھ بندے ہور نہ ربّ کسے دا
لوح-قلم تے امبر دھرتی توں ربّ سبھ کسے دا

لہندا چڑھدا دکھن پربت ہور نمان اچاناں
زور تیرے دے اگے ربا ہر اک ہے نترانا

جو دانشور اکھیں والا ونجھ تیرے تکّ پہتا
انھاں ڈورا ہویا شتابی حسن ڈٹھوسُ جاں بہتا

جو کتے در تیرے اتے اوہناں ذاتاں پاکاں
تینوں جس پچھاتا ناہیں سر اس دے تے خاکاں

خاکی بدن میرا ربّ سائیاں! گل کے آب ہویا ہے
ویکھ حالَ غریب بندے دا کیڈ خراب ہویا ہے

سٹّ نہ مینوں آزز ہوئیوسُ تدھ بن کون غریباں
رحمت کنوں وانجھ نہ مولے چائ مہمان نواز نصیباں ۔(6610)

مینہہ وسا عنایت والا کالکھ ساری دھووے
کالی رات ہجر دی میری جھبدے روشن ہووے

آوے نیک دہاڑا میرا چھڈن بخت بہانے
جس دم نظر کرم دی ہووے آون بھلے زمانے

پئی دعا قبول حضوروں رحم ہویا سرکاری
اسروں یسر کرن تے آیا چلی مصیبت ساری

دکھیئے نین ہوئے نندرائے خواب مبارک ڈٹھی
بند خلاص ملیگا جانی کھل پئی آ ہن چٹھی

صبر کریں نہ-امید نہ ہوویں لیسیں اجر جنابوں
مٹھے کم ہوون رہمانی بہتر کار شتابوں

شدھ ہویا اے برج ستارہ گئی نحوست راسوں
زاری سنی خداوند ساری فضل ہویا اس پاسوں

صیف-ملوک شاہزادہ اٹھ کے پڑھن لگا شکرانے
سو سو شکر زبانوں آکھے کرے ادا دو-گانے

اٹھے پہر عبادت اندر رہندا نت کھلوتا
عشقَ حقیقی ہویا مجازوں ہر میلوں دل دھوتا

ایہہ مشغول عبادت اندر گلاں کول نہ کریئے
توڑے قید سنگل وچ ہوون پھیر شہاں تھیں ڈریئے

عاشق قید محمد بخشا پیر نہ بدھے تیرے
کر کجھ آہر چھڈاون والا کریں اتھے کی زیرے ۔(6620)

خدمتگار وفائی تائیں ہاں وہلا کر دھائی
خبر قضیے دی کس کھڑنی کول تونہیں اس جائی

شرستان اندر چل جلدی شاہپالے دے گھر نوں
عاشق دی اس حالت والی خبر ہووے دلبر نوں

صیف-ملوکے کول اکلا رہِ کے کی کماواں
فوجاں چاڑھ لیاواں توڑوں تاں قیدوں چھڑکاواں

مہر-افروز گئی جس ویلے کول شاہے شاہپالے
گوشے گلّ سناون کارن جا کر وکھ بحالِ

صیف-ملوکے دی گلّ ساری اول آخر توڑی
کھولھ دسی شاہپالے اگے صفت کیتی بیؤڑی

سن گلاں شاہپال شاہزادہ بہت تئجب ہویا
آدمیئیں نوں عشقَ پری دا کیکر اٹھ کھلویا

متھے وٹّ اکھیں وچ لالی چڑھیؤسُ غضب ہنیری
تتا بول مائی نوں کہندا کی متّ ماری تیری

اس آدم نے جادو پائے یا کوئی جڑی کھلائی
یا کوئی منتر جنتر کیتا تیری ہوش بھلائی

یا کوئی پڑھی ازیمت اس نے یا کوئی سیفی ڈالی
یا سر تیرے اتوں پھیری لکڑ چائ بنگالی

توں جے ایہہ منصوبہ کر کے آدم نال لیائی ایں
نہ کجھ عقل قیاس کیتو ای ایویں ہی ٹر آئی ایں ۔(6630)

جو گلّ تدھ فرمائی مینوں باہر علم حسابوں
دس مائی ایہہ مصلیٰ پٹھا پڑھیوئی کس کتابوں

آدمیاں تے پریاں اندر ساک اگے کد ہوئے
موتی تے گل ڈوڈے مائی کس نے جوڑ پروئے

دوئیے زاتیں وکھو وکھی مولٰی آپ بنائیاں
اول دے دن رلیاں ناہیں کس تھیں جان رلائیاں

وڈے وڈیرے وڈکے ساڈے دیو ہور ہر تھاویں
کسے نہیں ایہہ رسم قبولی شرع نویں توں پاویں

ایہہ گل مول نہیں دل لگدی رسم نویں کد بھاوے
قوم دیواں دی مندا چنگا آکھن جو دل آوے

کلّ میری نوں وٹا لگے نیچ بناں ہر اک تھیں
کلّ دیواں وچ پھکا ہوواں کی حاصل اس گلّ تھیں

بھلی صلاحَ دسالیں مائی کریں خراب اسانوں
ہور کوئی آکھ بچے تاں جاناں آکھاں کی تسانوں

ربّ پناہ دیوے اس کموں ننگ ناموس نہ لاہے
پتّ بھلا توں مائی اچھی ٹوریں اوجھڑ راہے

جے کسمت نے ایہو کرنی زور نہیں کجھ میرا
اکھیں ویکھ ازماساں تاں بھی اوہ کوئی آندا تیرا

اوہ آدم ازمائیں باجھوں عقل نہیں گلّ مندا
کفّ اپنی چھڈّ غیر کفاں دا کہڑا سوہرا بندا ۔(6640)

شہرت تے بدنامی جوگا مینوں کریں نشانہ
تاڑی مار تماشہ ویکھو مارو تیر جماناں

بے وفا ہمیشہ لکھن آدمیاں نوں پریاں
بھلّ خطائیاں خاکی لوکاں بنھ پنڈاں سر دھریاں

دوجا توں جو آکھیں اس نوں سچا اچا ذاتوں
رستم اسفند باش بناویں زوراوری صفاتوں

ہور اوہدی جو کہی آ ساری سفر مصیبت بھاری
اسفند باش قلعے دی فتہا ملکہ دی غمخاری

صورتَ تے تدھ ڈٹھی اکھیں ایہہ گلاں سبھ سنیاں
سنیاں تے کی باور مائی کوڑ بہں وچ دنیاں

ہر کوئی شیر کہاوے آپوں کہڑا پاء سداندا
رستم بہت کہاون مونہوں پر ہتھ کون دکھاندا

جو رستم سدواندا مونہوں کد اوہ ایسا ہوسی
جدوں کسے آزمایش کیتی پیا سرو سر روسی

کس گواہی دتی تینوں ہے ایہہ مرد اجیہا
یا توں ڈھل پئییں سن مونہوں جو کجھ اس نے کیہا

چھڈّ خیال نکما مائی نہ کر کھہڑا میرا
نہ ایہہ گلّ پیسندی آوے حکم نہ مڑدا تیرا

مہر-افروز کیہا شاہپالا کیوں تدھ چڑھن سرنڈے
لاہ دلے دے چشمے اتوں غصے دے ککھّ کنڈے ۔(6650)

کنّ دلے دے دھرکے سن خاں تاں آکھاں گلّ سچی
مینوں بھی ایہہ گلاں سن کے پیندیاں ہی اگّ مچی

غصے ہو افریتے تائیں جھڑکاں دے دبکایا
مارن لگی ساں اس دیوے جہڑا چائ لیایا

جاں اس صفت سنا سنائی دتی عقل گواہی
ویکھ لیئیے اوہ آدمزادا کیسا مرد سپاہی

مجلس سنے اسانوں لگی ویکھدیاں حیرانی
ودھ ڈٹھی سو حصہ صورتَ جو سی سنی زبانی

سیرت عقل آواز ہدایت بھنی زور جوانی
آدم کی اک نظریں آیا مظہر روپ ہکانی

آدم پری فرشتہ کوئی ایسا نظر نہ آیا
مجلس تے اقبال اوہدے دا پھریا سارے سایہ

صفتاں عمر تکاں تدبیراں تکّ تکّ جیوڑا لوبھے
ایہہ بدیع-جمال میری دا کنت ہوئے تد سوبھے

ہر دا قابل نظریں آیا ایڈے ملّ تاں پائے
متّ یاری لا ہور کسے دی اٹھ پیش ارے جائے

اس جیہا کوئی تارہ کڈھے مول نہ امبر سردا
کد جموں کوئی بیٹا ایسا ثانی ہار گہر دا

اسے نال ویاہیے بیٹی لایق ایہہ اس گلّ دے
تول برابر کیتے موتی کنڈے چاڑھ عقل دے ۔(6660)

میں ہن اپنی عقلوں جوڑی ایہناں دوہاں دی جوڑی
اکھیں ویکھ آزماؤ اول بہتر ہے گلّ لوڑی

ذات صفات پچھانو اس دی ویکھو صورتَ سیرت
چلدے راہ منکھ پرکھیں تینوں ایڈ بصیرت

اکھیں ویکھ پرکھ شاہزادہ متّ تیرا دل جمے
کر ناطہ تدھ نظریں آوے جے لایق اس کمے

ایہہ گلاں کر مہر-افروزے ظاہر کڈھ وکھائی
خط بدیع-جمال پری دے جو اس ولّ سن آئے

واچ رکے شاہپال بہادر چپّ کیتا شرمایا
جھٹّ گھڑی کوئی فکر دلیلاں کر کے قید بہایا

نال فکر دے پیلے ہوئے دیدے غضبوں رتے
گرمی چھوڑ پیا وچ نرمی بھلّ گئے سبھ چتے

بیٹی میری عاشق ہوئی اکھیں ڈٹھے ور دی
پیش نہیں ہن جاندی مولے غیرت غصہ مردی

جے میں ایہہ صلاحَ نہ منی خالی نہیں فسادوں
مائی بھی دلگیر ہوئےگی نہیں وساہ اؤلادوں

جچّ ہویا شاہپال بیچارا راہ نہ لبھدا کائی
مہر-افروزے کولوں پچھدا دس کوئی ڈھبّ مائی

دانشمند وڈیری تونہیں ماں پیو دی جائی
نہیں خطا نصیحت تیری کئی واری ازمائی ۔(6670)

مہر افروز کیہا میں بڈھی عمر میری سے برساں
ٹھنڈیوں تتیوں پے پے نکلی پڑھ چکی کئی درساں

نیکی بدی زمانے اندر تکّ تکّ وقت لنگھایا
مٹھا کوڑا پھل جگت دا چکھّ چکھّ کے ازمایا

ویکھدیاں سر چٹا ہویا بازی گری فلک دی
اک تقدیر الٰہی اگے کوئی تدبیر نہ پکدی

علم قیافے اندر ڈٹھا رمل نجوم حسابوں
ایہہ جوان شاہزادہ سچا پرکھی ذات شرابوں

دسدا ہے ایہہ لئل بدخشاں گوہر شاہنشاہی
دوروں آکھ دہائیاں دندے سبھ عنوان گواہی

صورتَ سیرت علم ہدایت عقل ادب اکبالوں
ظاہر پیا شاہزادہ دسدا ہر نکشوں ہر چالوں

صورتَ ڈٹھی مجلس کیتی پرکھ لیا تدبیروں
دانشمند منکھ پچھانن صورتَ دی تصویروں

شرف اصیل پچھاتا اصلوں ہے تحقیق شاہزادہ
ایڈ دلیری ہمت جسدی شیروں زور زیادہ

غیر کفاں تے کف دی لالا نہیں سیانپ کائی
اربہ عناصر تھیں سبھ ہوئی آدم جنّ لوکائی

نہ ایہہ پریاں خاکوں خالی آدم پاک نہ ناروں
مڈھوں اکو جنس محمد فرق پئے وچکاروں ۔(6680)

اگّ جنہاں وچ پئی زیادہ ناری اوہناں کہایا
خاک جنہاں وچ وافر آئی خاکی نام دھرایا

ایہناں دوہاں وچ ناطہ ہووے جے قسمت دے زوروں
آدم اچ نہیں کجھ وٹا عیب ٹھگوں یا چوروں

ساک بدیع-جمال پری دا دہ شہزادے تائیں
نہیں تاں بہت افسوس کرینگا جاسی وقت ازائیں

صیف-ملوک بدیع-جمالے جے تدھ نہ پرنایا
پچھوتاسیں پھیر نہ پاسیں ویلا وقت وہایا

خاتر جمع جمیعت کر کے لاہ اندیشہ لایا
اوہ مہمان خدا دا گھلیا جو در تیرے آیا

اپنے کول بلاکے اس نوں کر کے غور دلاسہ
مدھ پلا پرکھ شرافت کیا تولا کیا ماسہ

جے معلوم اصیل کیتو ای ناطہ دے نوازیں
دوہاں دلاں سکندیاں تائیں میل موافک سازیں

متّ انکار کریں اس کموں دونا دینا آوے
ڈاڈھا ہے سلطان عشقَ دا سخت سزا سہاوے

پیش آوے کوئی ہور خرابی بھا پوے بدنامی
شہرت ہوئی جہانے اندر ہسن خاصی عامی

عشقَ زوراور شیر شکاری اس دا ہاڑ نہ خالی
چھیڑ کھہیڑ نہ کریئے مارے انگل جس دسالی ۔(6690)

کوئی ہتھیار نہ پونہدا اس نوں نہ پھٹ لگدا کاری
مار اپنا چھڈّ جاندا ناہیں چڑھیا کرے خواری

مہر-افروز صلاحَ دسالی شاہپالے دل لگی
متّ موڑاں تاں مڑے نہ مڑکے الٹی سیفی وگی

حکم دتوسُ شہزادے تائیں وچ حضور لیاؤ
مجلس خاص میری وچ بیٹھے رل دانے ازماؤ

محرم کرو کچہری اندر مول نہ رہے بیگانہ
ذات صفات ازمائ پچھانو سچ یا کوڑ بہانہ

جاں کوئی روز اساں وچ رہسی ہر کاروں ہر گلوں
تانا پیٹا مالم ہوسی دریافت ہر ولوں

اس ویلے چا کم کراںگے جو عقلے وچ آیا
کوئی زبان نہ دیواں اگوں جب لگ نہ ازمایا

شاہ پالے حیرانی آہی ایس تئجب باتوں
اگے نہیں پری دا عاشق سنیا آدم ذاتوں

جنس اپنی دا عشقَ محبت لگدا کسے کسے نوں
نہ جنسے دا شوق اجیہا سنیا مرد اسے نوں

گلّ نہیں ایہہ ایویں کیویں ہے امداد ربانی
ایسے کم مجازی کتھوں خاصہ سر-ہکانی

مائی کولوں پچھن لگا کتھے ہے اوہ بندہ
جے اس چھوڑ اکلا آئییں کم کیتوئی مندا ۔(6700)

مائی کیہا نال لیاندا باغ-ارم وچ رہا
ہے فلانے چشمے اتے ہن چھپوہدا کیہا

شاہپالے فرمایا جھلیئے ایہہ کی برا کیتوئی
چنگی بھلی سیانی بن کے ہتھیں زہر پیتوئی

ایہہ دیواں دے جائ ٹکانے دیو آدم دے ویری
پھڑ کھڑیا یا مار گوایا اوکھا ہوسی خیری

اس ویلے پھر چالی پریاں بھلیاں بھلیاں گھلیاں
باغ-ارم تھیں چا لیاؤ شہزادے نوں کھلیاں

چائیں چائیں چاون چلیاں گاون چامل چائیاں
ستے متے نوں چا جگاون اسیں آئیاں اسیں آئیاں

جاں آئیاں تاں آن سہائیاں تیرے کوچے گلیاں
بنیا! کم تیرا ہن بنیا اسیں لیاون چلیاں

ہر ہر سالی چمبے ڈالی چھٹیاں جھولن آئی
کلی چمبے دی پھلّ رویلی ہر ہر چھٹی بنائی

اٹھ وے لالا ستیا متیا سالڑیاں رل آئیاں
ویکھن بنی بنے نوں ویکھن والڑیاں چل آئیاں

سرمہ مہندی تے تل وٹنا عطر پھلیل لیائیاں
پھلّ گلاب پروتے سہرا گند رویل لیائیاں

اٹھ وے بنیا! جاگ سویلے بنھ سرے پر چیرا
والیں تیل پھلیل ملائیں اکھیں سرمہ ویرا ۔(6710)

لا مہندی مل وٹنا جوبن گوہڑا رنگ رنگایا
بنھ سہرا تکّ شیشہ لالا چڑھدا روپ سوایا

اسیں آئیاں اسیں آئیاں لالا چامل تیرے چائیاں
جاگیں جاگیں جاگیں بنیا! دیساں اسیں ودھائیاں

لال بنے نوں لوڑن آئیاں اٹھ ٹر نال سئیاں دے
منہ دکھلائیاں لے پیارے ویکھ جمال سئیاں دے

اسیں آئیاں اسیں آئیاں لالا تدھ کیسر چھنکاون
ایویں سوہلے گاون پریاں خشیئیں خشیئیں آون

باغ-ارم دے چشمے اتے لاڑا لوڑن آئیاں
ڈھونڈن پتے نشانی ہر ہر پاسے اتے دھائیاں

سائبان لگے سن اوویں بستر تے گاؤ-تکیئے
کتے نہیں شاہزادہ دسدا کہڑا رستہ تکیئے

لوڑ رہیاں سبھ باغ-ارم وچ صیف-ملوک نہ لدھا
منہ کملانے مڑ کے ٹریاں چین نہ رہا ادھا

نالے روون نالے گاون ساجن گھر اٹھ چلے
گھڑی سویلے کیوں نہ آئیاں تاہیں ٹرے اکلے

جس نوں لوڑن آئیاں آہیاں اوہ نہیں ہتھ لگا
بھٹھّ اساڈا آون جاون بھٹھّ کوڑا اسرگا

گرم اڈیک شاہے نوں ہوسی صیف-ملوک لیائیاں
کی جواب کریساں اگے خالی ہتھیں آئیاں ۔(6720)

غالب چا تکن دا آہا صیف-ملوکے تائیں
الٹے بھاگ نہ نظریں آیا ڈھونڈ رہیاں سبھ جائیں

جے اس سانوں ملنا ناہاں کس شامت نوں آئیاں
دل بجھے مڑ پچھے چلیاں آ کے پچھوتائیاں

شان گمان کریندیاں آئیاں لا شنگار پوشاکاں
میلے ویس کیتے مڑ آئیاں منہ سکے غمناکاں

کوئی کدھرے کوئی کدھرے آوے کوئی پچھے کوئی اگے
جیوں کر میل ویاہوں مڑیا آپو اپنی وگے

تھکیاں ٹٹیاں آ گھر ڈھٹھیاں نہ امیدی پاروں
جیوں کر مرد شکاری آون خالی ہتھ شکاروں

آئِ بد خبر جواب دتو نے نہیں اوتھے شاہزادہ
سن شاہپال سیانے تائیں لگا غم زیادہ

چہل ہزار پری نوں جلدی حکم کیتا شاہپالے
ہر جائی ہر تھاں کتھاویں ہر کوئی اس نوں بھالے

نالے آہو-خاتف سن کے باغ-ارم ولّ بھجیا
ہائے ہائے اپنی ہتھیں مینوں پیر کہاڑا وجیا

جس بستر تے چھوڑ گیا سی جا ڈٹھوسُ اوہ ڈیرہ
صیف-ملوک نہ نظریں آئیوسُ خالی تھاں ہنیرا

جان پئیوسُ متّ ادھر ادھر بول گیا یا جھاڑے
اہلے باندے کول دراڈا ہر ہر پاسے تاڑے ۔(6730)

کدی نچلا بیٹھ اڈیکے متّ باہروں پھر آوے
ویکھے راہ چوترف کھلوتا نال آواز بلاوے

ڈھونڈ اڈیک رہا ہر پاسوں صیف-ملوک نہ آیا
آہو-خاتف لوڑن ڈھونڈن سر گرداں ہوئِ دھایا

آہو-خاتف روندا پٹدا لوڑ رہا سے کوہاں
ہو بے تاب ڈھٹھا پھر اوڑک ڈھونڈ تھکا سبھ جوہاں

پریاں دور نگاہاں دھریاں لوڑن سجو ساہیاں
جت پاسوں کوئی آوے جاوے پچھن پاندھی راہیاں

ہر جوہے ہر باغ مقامِ لوڑ کرن ہر پاسے
ویکھن کھوج شہزادے والا ڈھونڈن لاہ وسواسے

جتھے توڑی طاقت آہی بھجّ چکیاں اوہ پریاں
کجھ نشانی پتہ نہ لگا پھر پھر ہٹیاں ہریاں

جاں قلزم دے رستے پئیاں پری ملی اک راہوں
اس کولوں ایہہ پچھن لگیاں آئییں توں اگاہوں

اک شاہزادہ آدم زادہ کدھرے ڈٹھا ہوئی
باغ-ارم تھیں اساں کھڑایا پتہ نہ لگدا کوئی

اگوں اس پری نے کیہا دسّ تسانوں پاواں
ڈٹھا میں فلانے ویلے آدم اک سچاواں

چہلاں پریاں چائیں چائیں قلزم پاسے کھڑیا
اتنی خبر مینوں بھی اگے پتہ نہیں کجھ اڑیا ۔(6740)

ایہو خبر لئی تے مڑیاں پریاں نال چلاکی
شاہپالے نوں جا سنائی بجھ لگی غمناکی

مائی نال خفا ہو لڑدا کی کیتی نادانی
کھری پچھے ہے کہن سیانے اوڑک متّ زنانی

اوہ پردیسی آدم زادہ لڑکا اک اکلا
دیواں دے گھر سٹ کے آئییں عقل کیتو ای بھلا

میں اگے سن بیٹھا گلاں دیو قلزم دے سارے
اس آدم نوں پھرن ڈھونڈیندے بن کے ویری بھارے

چھ ہزار پری نت پھردی اس آدم دی لوڑے
جس بہرام شاہزادہ کٹھا باپ اوہدا کد چھوڑے

جے اوہ ہاشم نوں ہتھ لگا مار نیاں وچ دیسی
بیٹے دا غم ڈاڈھا اس نوں بدلہ کدوں چھڈیسی

جنہاں قلزم پاسے کھڑیا دشمن ہوسن اسدے
ہائے ہائے اوہ نہ مردا توڑے اسیں اوہدے تھاں مردے

ہن کوئی کرو صلاحَ سیانی ڈھلی گلّ نہ چھوڑو
صیف-ملوک کویں مڑ آوے جھبّ مسلاہت جوڑو

مجلس اندر گگا ہویا محلیں گئیاں آوازا
اگے شاہ-پری دے دل وچ فکر آہا نت تازہ

دادی مہر-افروزے تائیں جلدی کول بلائیوسُ
کیسا شور کچہری اٹھیا دل میرا گھبرائیوسُ ۔(6750)

جیؤ میرا سن گوگا اوتھے بے آرام ہویا ہے
سچو سچ دسال شتابی کی کمام ہویا ہے

ایہناں گلاں دا سن کے رولا نہیں تحمل رہا
دس حقیقت کی کجھ گزری پہتا کی سنیہا

مہر-افروزے سچ نہ دسیا اول رہی بھلاندی
شاہ-پری دا چتّ نہ ٹھہرے چھڈّ خیال نہ جاندی

جدوں بدیع-جمالے مڑ مڑ مہر-افروز اکائی
کہیوسُ دھیے کی میں دساں چیز اک وڈی کھڑائی

باغ-ارم وچ چھڈیا آہا صیف-ملوک شاہزادہ
ہن اوہ گمّ ہویا نہیں لبھدا کیتی لوڑ زیادہ

قلزم پاسے کھڑیا دیواں پیندی دس ہوائی
گیا گواتا ربّ ملائے ہور علاج نہ کائی

وچ سمندر جھڑیا موتی کیکر مڑ ہتھ آوے
شیشہ وٹیاں اندر ڈھٹھا ثابت ربّ بچاوے

سن ایہہ گلّ بدیع-جمالے پاڑ گوایا جھگا
شرم حیا کھلوون کیکر جھلّ عشقَ دا لگا

پٹیاں پٹّ زمیں پر سٹیاں چکیں باہاں کٹیاں
کٹیاں ایڈ مہماں اس نے بھلیاں کھٹیاں وٹیاں

پنجے مار چھلے سبھ چہرہ پا سرے پر سجی
کپڑے سجے دیدے سجے رو رو اجے نہ رجی ۔(6760)

دھونسے مار چڑھے غم لشکر نٹھے صبر سہارے
آہیں ڈھاہیں نال نہ رجدی ننگ ناموس اتارے

پھلاں کارن جھول کھلاری اگوں پئے انگارے
آیا گھروں سہاگ کھڑایا بھاگ تتی دے ہارے

لگی سانگ بندوق کلیجے بانہہ سرے پر کوکے
یاد کرے فریاداں کر کے دلبر صیف-ملوکے

تتی جلدی بلدی کھوہری کھاؤں کھاؤں کر کے
دادی تائیں آکھن لگی بولی ہاں میں مر کے

جاتا میں غمخار تسانوں ماں پیو بھین بھراؤں
مہر محبت تیری جاتی وافر ہر ہر تھاؤں

مرضی دان مجازی میرے دی لاڈ میرے سیں جھلدی
چاہ مراد دلے دی ساری بن منگے نت گھلدی

ڈردی نے میں ماں پیو اگے ویدن کہیا نہ دل دا
دردی سمجھ تسانوں دسیا متّ شہہ ہووے ملدا

اپنے اتے جاتا آہا مشفق بہت جہانوں
جانوں ودھ ایمان پیاری سونپی تد تسانوں

سنگ سئیاں تے ماسی پھپھی ماپے ساک قبیلہ
سبھ تھیں سجن ویکھ تسانوں لڑ پھڑیا کر حیلہ

مینوں خبر نہ آہی دادی حرص بھلاؤ تیری
نال دغے دے گمّ کریسیں وسط پیاری میری ۔(6770)

جان میری اس بندے اندر جو تدھ کتے کھپایا
گجھا ویر کیتوئی تیرا میں سی کی گوایا

جیہی امید بھلے دی آہی تیرے اتے مینوں
ایسا برا کیتو ای رجّ کے کیکر پچسی تینوں

مینوں ایہہ معلوم نہ آہا کوڑ دلاسہ تیرا
بہت اعتبار تیرے پر آہا ساہ وساہ گھنیرا

تدھ میرے سنگ ایسی کیتی جیسی کوئی نہ کردا
ویری ویری نال اجیہی کردا ربّ تھیں ڈردا

جے میری زندگانی لوڑیں جھبّ اس نوں کر پیدا
نہیں تے کھا کٹاری مرساں مینوں ورم اسے دا

جسے جامے میرے اندر اوہو جند پیاری
جندو باجھ محمد بخشا جسا ہے کس کاری

اس بن جیون گھڑی نہ میرا آئی باجھوں مرساں
نام ناموس تساڈے کولوں صرفہ مول نہ کرساں

ایہہ تکّ جان لباں پر میری تکدی کھلی جوابے
جاں توں صاف جواب سنایا دھرسی پیر رکابے

ایہہ گل آکھ ڈھٹھی سر پرنے غش پری نوں آئی
مردے وانگ ہویا سبھ جسا حالَ نہ رہیوسُ کائی

نیلی پیلی ہوئی نمانی تختے وانگر دیہی
سئیاں چا پلنگ تے رکھی کموں گئی اجیہی ۔(6780)

پکڑ ہلاون اتے بلاون گلّ کراون سئیاں
نال اوہناں دے گلّ نہ کردی جے سو آکھن پئیاں

اکھیں تاڑے لگیاں ویکھن رستہ یار سجن دا
عاشق اتے شہید محمد نہ محتاج کفن دا

مونہوں چپّ چپاتی دسے حالَ کرے فریاداں
کہندی سڑے نصیب تتی دے کون دئے اج داداں

نیک ستارہ میرا سئیؤ بری نحوست پھڑیا
تارہ برج اقبال میرے دا منہ دا ہو کے جھڑیا

ڈاڈھا ظلم میرے سر آیا اچنچیت اکاسوں
خبر نہیں کی پاپ کمایا گئے بھلے دن راسوں

ہائے افسوس کیتا کیوں رخصت سراندیپ شہر تھیں
مہیئیں کڈھ نچھکا کیتا لشکر تے گھر زر تھیں

سراندیپ اندر جے رہندا ملدی پا مہینہ
اج پتے بن لوڑن جاواں کہڑے دیس زمیناں

اپنی ہتھیں پیر کہاڑا مار لیا میں تتی
شربت صاف وصل دے اندر زہر پڑی میں گھتی

آپ پیارا وداع کیتا تاں پیڑاں سر سہیاں
مفت نیامت اگوں چائی کد پچے میں جہیاں

ہائے افسوس زیان اجیہا نہیں پچایا جاندا
صیف-ملوک ملے ہن کتھوں گمّ کیتا جس آندا ۔(6790)

کیسی نال میرے تدھ کیتی اے ویری اسماناں
بھورے کتدی ہسدی وتدی خوشیاں نال گماناں

عیشاں لاڈ کریندی تتی اچنچیت ایانی
بری مصیبت اندر پائیؤ جیوں کر تل وچ گھانی

خبر نہیں کی ہک تیرے وچ برا بندی تھیں ہویا
تاں توں کھولھ غماں دا بوہا قہر میرے سر ڈھویا

اول یار وکھائیوئی مینوں اندر باغ بہاراں
خس میرا دل دتوئی اس نوں لگے فکر ہزاراں

سکھیا جان ہوئی دکھیاری عشقَ جدوں گھٹ آیا
پھلّ نہ جھلدی بال ایانی تدھ ایہہ بھار سہایا

جھنڈ اوہدی دے کنڈل اندر کر اول دل قیدی
لاء وچھوڑا دل دا چوڑا رکھیوئی پھیر امیدی

اوڑک خس لیوئی جانی مار میرے تن کانی
رجّ نہ ڈٹھا مکھ نہ کیتے سخن کلام زبانی

شارستانے سارے اندر نشر ہوئی میں لٹی
گھر گھر قصے ستھّ کچہری جگّ بدنامی کھٹی

کھٹی ہوئیوسُ ماں پیو ولوں لاج کلے دی لاہی
میں ناری نے ناری ہو کے خاکوں ملی سیاہی

ہار پھلاں دے ہار گلے وچ پائی سی بدنامی
دل آرام نہ دتوئی پھر بھی دن دن بے آرامی ۔(6800)

شہرت اتے ملامت جھلی نام دھرایا جھلی
جھلی نہ تدھ عرض بندی دی آس مراد نہ گھلی

سینے داغ لگائیوئی الٹا ہتھوں ساڑن لگا
دم دم قہر میرے پور ورتے مشکل سجھدا اگا

کچرک تیک وچھوڑے اندر میری جان جلیسیں
بہت انصاف دتوئی اگے ہور اجے کی دیسیں

جیکر یار ملانا نہیؤں وار میری جند تائیں
دلبر دا سر-صدقہ کر کے کر خاں مار ازائیں

بخش بندی بہں آزز ہوئیاں منّ سوال ربانا
نہیں تاں ہو اداسی ٹریگا سکدا ساس نمانا

ہائِ ہائِ ربا آفت بجلی سر پئی تاں جاتی
صیف-ملوکے باجھ اسانوں ہوئی حرام ہیاتی

میں ہتیاری کتھے لوڑاں دل دی وسط کھڑاتی
قبرے وچ تکیساں رستے مار چوطرفے جھاتی

ہنجھو تیل ہڈاں دا بالن وانگ چکھا نت سڑساں
روز حشر دے خلقت اندر ڈھونڈ متے لڑ پھڑساں

دسن این لہو دے چشمے نین رتو بھر پھسدے
موتی گلیاں ہار پروون پلک پلک نہ دسدے

حالَ بدیع-جمال پری دا جاں ایہہ ڈٹھا دادی
جلدی جلدی شاہپالے ولّ جا ہوئی فریادی ۔(6810)

مہر-افروزے دے دل اندر درد المبا بلیا
صبر قرار آرام تحمل ککھاں وانگر جلیا

شاہپالے نوں آکھن لگی اے سرتاج جنا دے
پریاں دیو تیرے سبھ چاکر در توں سیس نہ چاندے

شان تیرا ربّ اچا کیتا توں سلطان ملک دا
پریاں دیو سجن تے دشمن در تیرے آ جھکدا

شوکت عزت دولت تیری ایسی ربّ ودھائی
توں سلیماں نبی تھیں پچھوں ہوئیوں اس دی جائی

شرف اقبال تیرے دا تارہ رہے ہمیش چمکدا
کوئی ہزیمت پیش نہ آوے رہیں مراداں تکدا

ہن کجھ سائت الٹی ڈٹھی نمھا پیا ستارہ
پٹھا پھیر زمانہ پھریا کرن لگا کوئی کارا

متھے وٹّ تیرے پر پائیوسُ مہروں خالی ہو کے
داڑھی پگّ تیری ولّ تکدا دشمن مثل کھلو کے

بھارا اک قضیہ بنیا جس تھیں پتّ نہ رہسی
بدنامی تے خجل خواری خلقت بریاں کہسی

ناری منہ انگاری جیہا ہوسی کالا کولا
کر کجھ جتن بچن دا بیٹا دیئی پناہاں مولٰی

جگّ دی شہرت تے منہ کالکھ شالہ پیش نہ آوے
بے-غیرت نامرداں اندر نہ کوئی ناواں لاوے ۔(6820)

بھی شرمندہ خوار نہ ہوویں ربّ سچے دے در تھیں
نہ انیائیں نام دھرائیں ڈر خاں روز حشر تھیں

بادشاہاں نوں پچھ ہوویگی مظلوماں دے ہالوں
کہسی ربّ وڈیائیا تینوں دے عزت اکبالوں

توں ڈاڈھا ایہہ لسے کیتے تیرا شان ودھایا
کیوں تدھ عدل انصاف نہ کیتا باتل حق رلایا

ظالم دا تدھ زور نہ بھنیا دے سزا قہر دی
لسے دا اپرالا چھڈیوئی کر کے عجب نامردی

نفس کتے دیاں عیشاں اندر غافل رہؤں نیاؤں
مظلوماں دی خبر نہ لئیا ہلیوں نہ اس جاؤں

ایسے کارن سونپی تینوں چوکیداری جگّ دی
چور خنامی مارن دھاڑے ہوڑیں جاں واہ لگدی

اجڑوں گرگ نہ موڑے راکھی بھلی ایالی سگ دی
اس مہموں ڈریوں بندیا کٹّ مہم نرک دی

راج تیرے وچ دھاڑا ہویا ایڈ انرتھ نہ پچسی
جے تدھ ایہہ عدالت ڈوبی راج تیرا کد بچسی

شاہپالے فرمایا سن کی دے بیان شتابی
کیسا کوئی فسادی کولا لگا کرن خرابی

رتو رت ہوئی توں ایسی عیب ڈٹھوئی کہڑا
کراں تدارک جے توں دسیں ظلم کریندا جہڑا ۔(6830)

مہر-افروز کیہا شاہپالے فیض تیرا ہر اک تے
صیف-ملوک شاہزادہ دوروں آیا ساڈی سکّ تے

صفت اوہدی سن بیٹھوں ساری صدق محبت پکی
اک سلام تساڈے کارن سے اس سختی تکی

غم علم بتیرے جھلیؤسُ فضل کرم دی آسے
کرم ہویا تاں پہتا ثابت باغ-ارم دے پاسے

نہ اس اجے سلام تیرے دی ہوئی سعادت حاصل
نہ اوہ درسن ویکھ تساڈا ہویا حضوری واصل

آس مراد نہ پگی اس دی ہویا آزاد نہ دردوں
ہو برباد گئی سبھ کیتی یاد کریں اس مردوں

موتی کھڑیا چائ بیچارا آیا ہتھ غنیماں
تدھ بن کون کرے اس پچھے بہہ بھاری پار مہیماں

مظلوماں دا ہتھ نہ پکڑے جیکر عدل شہانہ
روز حشر دے شاہ پچھیسن کرسیں کی بہانہ

کوئی بہانہ ٹرسی ناہیں نہ کوئی گلّ ہوویگی
گلّ اگی دے سنگل پوسن دوزخ چل ہوویگی

شاہپالے فرمایا مائی حکم نہ موڑ سکیدا
پر ایہہ سخن نہیں دل لگدا جاں وچ عقل تکیدا

بے وفا کمینہ بندہ بھریا نال خطائیاں
ایڈ کرو اپرالا اس دا صفتاں تے وڈیائیاں ۔(6840)

ہاشم شاہ اساڈا بھائی بانہہ ہے کول وسندا
بنی ہائِ تے ہے ہمسایہ نال میرے نہیں مندا

اساں دوہاں وچ جنگ مچاویں ایہہ کی لایق تینوں
فرزنداں دا دکھ نہ مٹدا جانے لگدا جینوں

اس آدم نے بیٹا اس دا ہتھیں کٹھا پھڑکے
ایہہ بھی اوہناں ہووےگا کٹھا چمّ نہ رکھیا کھڑکے

کاہنوں ایویں فوج کہاواں ضائع کراں خزانے
بے عقلاں وچ گنیاں مائی کرن ملامت دانے

آدم ذات اکلے پچھے کل اپنی نوں ماراں
اس دنگیوں کی حاصل مائی وانگ سپاں کل ماراں

مہر-افروز کیہا سن بیٹا نہ کر عذر بہانے
ویکھ مہماں آہلک کرنا ناہیں کم شہانے

جو تدھ عقل قیافے دسے سچ سبھو ایہہ باتاں
پر اس آدم زادے اندر حدوں ودھ سفاتاں

جس دن دا جگّ پیدا ہویا آدم جنّ اپائے
صورتَ سیرت ہنر کسے وچ اس جتنے کد پائے

جے توں صورتَ اسدی تکدوں کھوئی ادب خلیمی
تاں معلوم تسانوں ہندی اس دی درِ-یتیمی

بے بہا کھرا ہے گوہر آدمیاں دی کھانوں
کوشش بہت کرو اس پچھے ڈرو نہ قوت لانوں ۔(6850)

دوجا برا اوہناں ایہہ کیتا پھڑ کھڑیا گھر نالوں
دہشت خوف اتار دتو نے ایس تیرے اکبالوں

توڑے اوہ برا کر آیا آ وڑیا گھر تیرے
وسّ لگدے کد دیندا کوئی چور ادھال لٹیرے

گھر آیا ماں جایا جانن لاجونت وڈیرے
بانہہ پچھے سر دین بہادر لڑکے مرن اگیرے

اسفند باش قلعے وچ اس نے دیوَ کٹھا سی ظاہر
اوتھے کسے نہیں ہتھ پایا نکل پڑے وچ باہر

مار دیوے نوں ملکہ آندی کر آیا تدبیراں
اک اکلا وچ اجاڑاں پھر گیا جیوں شیراں

کیتی اپنی دا تد اس نوں فکر آہا ہر ویلے
بنھ ہتھیار زوراور بہندا کر کے آہر سویلے

اس ویلے گل پیا نہ کوئی تیغ اوہدی تھیں ڈرکے
سراندیپ رہا کوئی مدت خون اوہناں دا کر کے

سراندیپ شہر دا راجا ودھ ہویا تدھ نالوں
اوتھے ہتھ نہ پایا دیواں ڈر اس دے اکبالوں

صیف-ملوک ستا سی ایتھے ہو اساں تے گیرا
نال دغے دے پھڑیا اوہناں لے گئے بنھ ہتھیرا

دتا ہوگ وساہ اوہناں نے لے کے نام تساڈا
نام تیرے پر مارن ہوسی مفت غلام تساڈا ۔(6860)

ایہہ نمردی تیری تکّ کے کون کہیگا چنگا
دشمن دے دل بھؤ نہ رہسی ہر کوئی چاسی دنگا

ہاں شتاب کرو اٹھ چڑھتل چوٹ لگاؤ بھیرے
متّ اوہ صیف-ملوک پیارا سٹن مار اگیرے

حد تیری تھیں پھڑ کھڑیو نے کر چنتا اس گلّ دی
متّ ڈردے شبخون تیرے تھیں مار گواون جلدی

اس ویلے مڑ پیش نہ جاسی لکھ ہاڑھا سو حیلہ
نال افسوس حیران ہووےگا پان جیہا رنگ پیلا

فرزنداں دے دکھ نہ مٹدے آکھیں آپ زبانوں
سنیا جدوں بدیع-جمالے کرسی کوچ جہانوں

کنّ آواز پئیؤسُ جس ویلے صیف-ملوک نہ مڑدا
مر ویسی جے جیؤڑا اس دا اگے انت حسڑ دا

یوسف ثانی لئیؤسُ کانی ہے فریاد کریندی
اس دے عشقَ زلیخا کیتی دم دم یاد کریندی

حالَ بدیع-جمال پری دا سارا کھولھ سنایا
بیٹی تیری دا شاہپالا ساس لباں پر آیا

کنّ بلیل پویگی اس نوں جاں بد خبر سجن دی
تلخ غموں جند شیریں دیسی وانگر کوہ شکن دی

ایہو نیک صلاحَ تسانوں کرو شتاب تیاری
صیف-ملوک مڑاؤ خیریں کر کے ہمت یاری ۔(6870)

ترکھے کم شیطانی ہندے کہن حکیم سیانے
ڈھلّ مناسب اوتھے جتھے کجھ زیان نہ آنے

جاں اٹھ اگّ گھراں نوں لگے جلدی جل نہ پائیے
جلدے مال متعہ تمامی آپوں بھی جل جائیے

ایہو گلاں کردے آہے مائی پتّ فکر وچ
آیا کوئی سنیہا لے کے آن کھلوتا در وچ

شاہپالے ولّ ہو سلامی کر کے صفت دوائیں
کہندا حکم ہووے جند بخشو تاں میں عرض سنائیں

شاہ شاہپال اشارت کیتی دسّ تیرا کم کیہا
کہیوسُ میں بدیع-جمالے گھلیا دے سنیہا

پھپھی ولّ روانہ کیتوسُ مینوں اندر خانے
سرو-بانو نوں دے سنیہا گلّ اوہدی شاہ مانے

آن لدھے ایہہ بیبی ہوریں وچ حضور شہانے
جے آکھن تاں دیاں سنیہا نہیں تاں چلن خانے

سرو-بانو نے کیہا اگوں میں معلوم سنیہا
دس اتھے کوئی غیر نہ سندا اکو ٹبر ایہا

ایلچی کیہا سنیہا ایہو ظاہر آکھ سناواں
کیہا بدیع-جمال پری نے رو رو کے ولّ ماواں

حیف مینوں جے اوہ شاہزادہ زندہ پرط نہ آیا
مرساں کھائِ کٹاری میں بھی ظاہر آکھ سنایا ۔(6880)

اس بندے نے میرے پچھے جھلے ایڈ کشالے
اکھیں ڈٹھے باجھ پیارے قول روحاں دے پالے

میرے پچھے جان وننجائیؤسُ جے کٹھا پھڑ دیواں
ایسے مرد وفائی پچھے میں کیوں جند نہ دیواں

سن بیٹی دے گرم سنیہے فکر پیا شاہپالے
بھین گھلی جا خوب تسلی دے بدیع-جمالے

سرو-بانو کر پھیر شتابی شاہ-پری ولّ آئی
دین لگی دلبریاں بہہ کے سن بھائی دی جائی

اس بندے نوں دتی مولٰی ایسی قابل کاری
ہوگ خلاص دیواں تھیں آپے نال عقل دی یاری

دوجا خوف دیواں نوں مارے شاہپالے دے زوروں
شیراں نال دلیری سوخی کد ہو سکدی گوروں

نہ کر خفگی تنگی کوئی ربّ چھڈاون ہارا
ایہہ آیا کہ آیا دھیے صیف-ملوک پیارا

نالے آپ خداوند کیہا سچی خبر کتابوں
رنج کسے دے کراں نہ ضایع اپنے عدل حسابوں

نیکو-کاراں دے رنج مولٰی جان نہ دیندا ایویں
دھیے رکھ تسلی اس تے مرگ شاہزادہ کیویں

پندرا برس ہوئے اس شہدے حرص تیری وچ پھردے
بازی لائِ محبت والی جوئے کھیڈے سر دے ۔(6890)

صحیح سلامت راج کریندے چائی پنڈ ملامت
ہر ہر روز گزارے اس نے وانگر روز قیامت

ہن جے آن تیرے گھر پہتا آس پگی جو آہی
کیکر رنج کریگا ضائع سچا قول الٰہی

ہک کسے دا بھنے ناہیں ربّ عدالت کردا
خاطر جمع تسلی رکھیں صیف-ملوک نہ مردا

باپ تیرے دی ہنے کراساں لشکر سنے تیاری
قلزم دی سبھ دھرتی تائیں مار کرے تہہ باری

ہاشم شاہ نوں مار گنواسی سخت تمبیہاں دے کے
یا اوہ آئِ اگیرے ملسی شہزادے نوں لے کے

باپ تیرا جد کہریں آوے سبھ قلزم پٹّ سٹسی
پریاں دیوَ نہ چھڈے کوئی سبھناں دے سر کٹسی

صیف-ملوک ہووےگا قیدی کیونکر مار سکنگے
آپے آپ کرنگے حاضر جان ایہہ زور تکنگے

سرو-بانو ایہہ گلاں کر کے دتی ذرا تسلی
امبر اتے گلاب ملایا منہ پر پکھی جھلی

رتی ہوش پری نوں آئی اٹھی تلیاں مل کے
مست خمار اداس نمانی نین پون ڈھل ڈھل کے

آہیں ڈھاہیں واہو داہی ساہ گھٹن ہڈکورے
پٹ پٹ داغ لگے منہ متھے نیل پئے رنگ گورے ۔(6900)

پسینے نال ہوئی سی میلی خاکوں بھری پشاکی
پئے ترٹے وال متھے دے جسے بہت ہلاکی

وچو وچ کلیجہ گلیا لہو ہنجھو بھردی
گل لالے دی لالی ہوئیا کیسر والی زردی

بھوچھن چٹے چھاپے لگے اتھرواں دے داغوں
جوبن رتن محمد بخشا بھور گیا اڈّ باغوں

ہسن کھیڈن نال سئیاں دے گلّ کرن رہِ چکی
آون سئیاں گلّ کراون بولن تھیں ہن مکی

چھکی یار مہار دلے دی وا بری ایہہ ڈھکی
روون دھوونِ کم محمد غم ماری سڑ سکی

حالو حالَ کرے ہر ویلے ویکھ خیال صنم دا
جتھوں یار کھڑایا بھالے گردا باغ-ارم دا

باغ تماسے مول نہ بھاون لگی بھاہ چمن نوں
روحِ باجھ محمد بخشا کس کم لائیے تن نوں

تکّ پاٹے پیراہن گل دے پاڑ گواوے جھگا
ویکھ سڑے گل لالے والا داغ کلیجے لگا

بیٹھ سرھاندی جاں پھر ویکھے نرگس دی بیماری
لائِ گل رووے درد وچھوڑے کیتے اسیں ازاری

سرو آزاد حیران کھلوتا پیر زمیں وچ گڈے
اچا ہو ہو رستہ ویکھے متّ سوہنا سر کڈھے ۔(6910)

ہو حیران کھلوتی اوتھے تکدی چا چا اڈیاں
وانگ سرو سر سہندی تابش دھپّ جلاوے ہڈیاں

بیداں تاپ ہجر دا چڑھیا کمب کمب لیٹن دھرتی
جاوے پری فراکوں گرمی سخت اوہناں پر ورتی

آوے درد سجن دا اس نوں کمب زمیں پر جھڑدی
تھل اندر جیوں جل دی مچھی چال اوہو سی پھڑدی

وال مونہیں پر پٹ کے سٹّ کے مٹی وچ رلائے
پٹکے کھا زمیں پر پٹکے پٹ پٹ پٹّ امبائے

ہر چمن دے ڈالوں کردے ہنجھو موتی کلیاں
جس راہ ٹردی سٹدی جاندی سے لڑیاں انملیاں

وچ بازاراں گلیاں وتے کھلے وال دیوانی
اندر تتا مندا چتا سر گھٹا منہ پانی

کرے ولاپ ملاپ سجن دے اچی سدّ سناوے
دوہڑے بیعت الاوے غزلاں ست سراں کر گاوے

حالَ بدیع-جمال پری دا جو ویکھے سو سڑدا
جوبن شان گمان محمد نسّ گء لاہ پڑدا

عشقے آن کیتا گھر خالی نفعیوں پھیر بہاری
نقش سجن دا ثابت ہویا بیٹھی دھوڑ غباری

درد غماں دے بھامبڑ بھڑکے اگّ لگی جیوں باری
ظاہر ہوئی محمد بخشا جگّ پر دھوآں دھاری ۔(6920)

چھپدے کد دلاں دے سودے ہوندی خبر دلالاں
باندا ہویا بھید ملک تے تکّ تکّ بریاں چالاں

ملکاں وچ کہانی ہوئی گھر گھر گلاں ٹریاں
جے سو بھید چھپایا لوڑن عشقَ دسے کر کھریاں

جھولی پا انگار محمد کوئی پچا نہ سکے
عشقاں مشکاں تے دریاواں کون چھپاوے ڈکے

کر کے صبر پچایا لوڑے پری دوا غماں دی
جت ولّ واء پرے دی جاوے دھماں گھتدی جاندی

عشقے اندر صبر نہ رچدا سورج میل نہ لگدی
سکا روں نہیں کر سکدا پردہ پوشی اگّ دی

نیناں وچ کئی غم غمزے غمزے کم گمازی
کیوں کر چھپی رہے محمد بانس چڑھے دی بازی

زلف اندر سے سنگل کنڈھے کردے قید دلاں نوں
پیر عشقَ وچ پائِ محمد کون بچے خفکانوں

نویں پریت اسیلاں والی مل کے یار وچھناں
آپ مہمیں ٹور کھڑایا چتّ پری دا بھناں

جے سو پھولن غم دے پھولاں ورقاں داغ لگاواں
دردمنداں دے درد نہ مکدے جے لکھ گاون گاواں

پھڑ ہتھیار محمد بخشا بن کے مرد سپاہی
چڑھ نالے شاہپال شاہے دے ہو قلزم ولّ راہی ۔(6930)

انگلیاں کر وانگ کماناں سدھا تیر قلم دا
کاغذ دے میدانے اتے سایہ ڈال علم دا

چڑھ گھوڑے لکّ بنھ شتابی پہن سفر دی بردی
چل دربار شہانے چل کے دسّ دلیری مردی

وانگ وزیراں دے صلاحاں کر کے جیبھ ملائم
شاہپالے نوں ہاشم شاہ دے جنگ اتے کر قایم

اول لکھ رقہ متّ سلہوں ہو جاون چھٹکارے
نہیں تاں تیغ زبان تیری دی گگنے تے چمکارے

سخن بندوکے داروں دیوے ساز سیاہی والا
کانی نال پرو قطاراں رن کراں سبھ کالا

باڑ اندر کر کھاڑ چوطرفی صف پر صف لٹاواں
دشمن دی ماں بھین محمد مکھی ہار ٹپاواں

صفدر مدد کرے ہر ویلے جو شہنشاہ شاہاں
زور اوہناں دے نال محمد دیو دشمن نوں گاہاں

سرو-بانو تے مہر-افروزے چنتا چکھا جلائیاں
نال فکر دے اٹھ شتابی شاہپالے ولّ آئیاں

گوشے سدّ کے آکھن لگیاں سن شاہا کنّ دھرکے
ایہو کم وڈا تدھ آیا نہ ہٹ رہنا ڈر کے

صیف-ملوک نوں نکا سکا ہولا ککھّ نہ جانیں
اس پچھے سر دینا لازم این فرض کر مانیں ۔(6940)

ہاسی ٹھٹھا جان نہ مولے اس دا ضایع ہونا
جے اج آہلک ڈھلّ کرینگا پوگ عمر دا رونا

باپ اوہدا سلطان مصر دا عالیشان کہاوے
چار اک سے تخت دا سائیں اس ولّ سیس نواوے

ایہو اکو بیٹا اس نوں کر کر عجز دوائیں
منتاں منّ منّ لدھا آہا کرم کیتا ربّ سائیں

ہک اوہدے وچ ایویں آہی لکھی قلم ربانی
بیٹی تیری دی تک مورت چائیوسُ سرگردانی

پندراں برس ہوئ جد ایویں سفر مصیبت سہندے
ندیاں اندر رڑھدا رہا تیکر چڑھدے لیہندے

محنت سختی جھاگ مصیبت قہر کلور بلائیں
شہر تیرے دے در پر پہتا کھڑیا پکڑ ازائیں

ایہہ ہن نہیں مناسب تینوں ڈھلّ کریں اک پل دی
صیف-ملوک رہے وچ قیدے ایہہ تیری واہ چلدی

اوہ ہے مرد کرامات والا جے آپوں چھٹّ آیا
کی جوانا مردی تیری کی جانیگا پایا

توں سلیمان نبی دی جائی دیو پریاں دا راجا
زور تیرا کی یاد کریگا چھٹیا بیمہتاجا

آدمیاں دے راجے تینوں کی آکھنگے سارے
حیف اوہدی سلطانی یارو جس ایسے پڑ ہارے ۔(6950)

اک آدم گھر اس دے پہتا کر کر ایڈ کشالے
اوہ بھی دیواں پھڑ کھڑیا کیتوسُ نہ اپرالے

جے مہمان تیرا اوہ بنیاں سدا رہیں گا لازم
کی جانیگا کڑماں چاری باپ اوہدا شاہ عاصم

نالے نرم اقبال تساڈے جانیگا ہر کوئی
گھروں جوائی قید کرائیوسُ اس تھیں کجھ نہ ہوئی

بے ابروئی تے نامردی ہور نہیں اس جیسی
قلزم دا شاہ کون نکارا کرے دلیری ایسی

در تیرے توں پکڑ منگائے خاص جوائی تیرا
کر کے قید ازاب دسالے ہائِ ہائِ قہر ہنیرا

صیف-ملوک مہمان اساڈا کوڑ نہیں اس گلّ وچ
ایہہ نکاح روحاں دا مولٰی کیتا روز اضل وچ

اٹھ شتابی لشکر لے کے کر قلزم ولّ دھائی
صیف-ملوک لیاویں زندہ تاں تیری رہِ آئی

شہزادے وچ ہوسن صفتاں بیبی آکھ سنائیاں
نالے واست سراندیپوں شاہاں لکھ پچائیاں

شاہپالے نوں سن سن صفتاں پئی محبت اسدی
کویں اکھیں نظریں آوے دل سکدا جند کھسدی

شہزادے دے سچے عشقے اثر اوتھے ونجھ کیتا
قدرت دے ہتھ نال الٰہی پھڑ سوئی دل سیتا ۔(6960)

سرو-بانو تے مہر-افروزے دتے تاء گلاں دے
آتش بھڑک لگی شاہپالے جیوں بھڑکار جھلاں دے

ایسی لمب غصے دی اٹھی سڑن لگا سر سینہ
بھجّ گئیاں سبھ ہور صلاحاں گرم ہویا جد کینہ

جمبش جسے جوش مغز وچ چکیں باہاں چبدا
منشی سدّ لکھائیوسُ رقہ بھریا قہر غضب دا

منشی تیز نویس شتابی پہتا وچ حضورے
ضری-رقم جیہا خوش کاتب حرف اوہدا تکّ جھورے

کاغذ اتے کالی کانی کیتی اوس روانی
لکھے سخن کھرے جو دسے شاہ شاہپال زبانی

لکھیا خط اجائب پتلی سوہنی صاف نوشتوں
حرفاں دی پھلواڑ بنائی باغ بہار بہشتوں

ہر ہر سخن میانوں باہر فولادی تلواراں
سخنوں سخت زبان محمد کردی ماراں ماراں

خط تیار ہویا جس ویلے لگی مہر شہانی
اوہو آہو خط لے ٹریا جس تن رڑکے کانی

سے کوہاں دا پینڈا کر کے قلزم اندر آیا
ہاشم دے دربارے جا کی ایلچی سیس نوایا

ادب سلام بجا لیاندا جیوں کر ایلچی کردے
تھیلی کھولھ رکھی لے منشی پڑھ پڑھ کمبن ڈردے ۔(6970)

آ ساقی بھر دہ پیالہ اوہ جمشیدے والا
کالی راتیں چانن لگے واہ خرشیدے والا

ایسا مدھ جدھے چمکاروں ایہہ شب کاگوں کالی
بن کے خاص اکیکی تارہ گگن چڑھے پھلہالی

اول نام ربے دا لکھاں نامے دا سرناما
ننگا روح بندے دا کجیوسُ بخش جسے دا جامہ

ہر دانش تھیں بخرا دتوسُ نالے دین ایمانوں
روزی دیندا حلّ کریندا مشکل سخت گمانوں

اسماناں دی رونق کردا روشن تارے لا کے
دھرتی آدم نال سہاوے آدم نوں حب پا کے

دانا بینا زوراور ہے نالے بخشنہارا
ہردم مدد روحاں نوں دیندا عقلاں نوں چمکارا

میرے جیہیاں احمق بندیاں بے عقلاں بیہوشاں
سخن وری دی خلعت بخشی پا تبئّ وچ جوشاں

اکناں نوں ایہہ تنگی دیندا روٹی باجھوں مردا
اکناں نوں انمنے خزانے غیبوں اگے دھردا

نہ جس کم کمائیاں کیتیاں اسے دولت کھٹیاں
نہ جس عیب گناہ کمائے اوسے رنجاں کٹیاں

جو چاہندا سو کردا آپوں کوئی نہ حاکم اس دا
جان دئے تاں زندہ بندہ کڈھ لئے تاں کسدا ۔(6980)

والے جتنا سیس نہ چائیے حکم اوہدے وچ ہوئیے
اس بن ہور نہ حاکم کوئی جس در جا کھلوئیئے

شابش رحمت اس بندے نوں جس نیواں در پھڑیا
اڑیا کھڑیا پڑ اس جہڑا جھڑیاں اگے جھڑیا

کی حاصل اس قوموں جہڑے نہ ہک قدر پچھانن
آفرین جنہاں نوں کہیئے گالیں وانگر جانن

ویری دی کر ادب توازء اپنا بھوں گوائیے
دشمن تھیں خم کھائیے ناہیں لسیاں زور نہ لائیے

سن ہاشم توں قلزم اندر بیٹھوں راج بنا کے
گھر میرے تھیں پکڑیں ڈھکاں دیئیں سزائیں جا کے

لومبڑ تھیں بن چترا ڈھکدا جس نوں جان چھڑیندی
زور شاہاں دا پرکھن لگوں نہیؤں خیر لڑیندی

زور میرا ازماون جوگا کتھے ہے کوئی ساجا
کہڑا لشکر تابء تیری کہڑا ہے رائے راجا

ٹھونئیں تھیں سپّ بنیاں لوڑیں ناگاں نال کھہیڑیں
آکڑ آکڑ ٹریں گماننوں نال کندھاں دے ہیڑیں

دمب اچا کر کنڈل پاویں سر وچ پوسی جتی
ستے شیرے بھونک جگائے شامت آئی کتی

چھڈّ دے غفلت شیراں والی کیوں سر مفت کٹائیں
کر سٹساں تہہ تار ولایت قلزم ملک لٹائیں ۔(6990)

جے میں قلزم اندر آئیوسُ دھرتی پٹّ دیاںگا
کنے پٹّ تساڈے سارے ندیئیں سٹّ دیاںگا

ہک تیرے وچ ایہہ کم چنگا نوکر بن کی چلیں
صیف-ملوکے نوں دے خلعت پاس اساڈے گھلیں

تینوں مار کراں گا ایسی یا مرسیں یا نسسیں
میرے نال کھہڑ غریبا کد قلزم وچ وسسیں

مینوں قسم زبور کتابوں تے داؤد نبیؤں
جے چڑھیا تاں کلزمیاں دا مول نہ چھڈساں بیؤں

کیا قلزم کیا قلزم والے جے میں لشکر چاڑھاں
لشکر فوج سمیت ولایت گاہ مروڑ لتاڑاں

توڑے توں بھی لکھ فولادی کر ہتھیار لیاندے
موم ہوسن تکّ اگّ غضب دی کتے نہ دسن جاندے

تیر انداز نہ تکے اگے تاں تدھ تندی چائی
ہون لگوں سر صدق آپے مل متّ ربّ بچائی

بھنّ کماناں اگّ وچ سٹ کے تیراں دے پر پٹ کے
لاہ زرہّ لا ململ آ مل پا گلے وچ پٹکے

نہیں تاں ایسے کنّ پھڑاساں جانینگا میں کی ساں
ٹھنڈا ویکھ نہ ہوویں گیرا تپیا تاں رتّ پیساں

ہندے زور جراں میں قوت سلہوں مکھ نہ موڑاں
حاضر ہووے چیز اساڈی جو کجھ منگاں لوڑاں ۔(7000)

صیف-ملوکے نوں پھڑ بانہوں لے آ پاس اساڈے
توں نہیں پیو دادا تیرا مڈھوں داس اساڈے

تندی تیزی نت نہ پچدی کر لے رات دہاڑی
کس تھیں لہے کمان اساڈی ربّ اتیرے چاڑھی

ڈاڈھے نال نہ تگڑے ہوئیے ڈھیہہ تریئے کر نرمی
ہاشم سخت سزا لئینگا کرن لگوں بے شرمی

جے میں بھی اس گلّ پر آئیوسُ کون ہووےگا ساتھی
پیراں ہیٹھ ملیدا کرساں توں کیڑا میں ہاتھی

جہڑا ملک تینوں ربّ دتا بہہ کی کھا بہاریں
شیراں نوں انگشت دسالیں کھرکیں سر انگاریں

کاویں ویکھ ہنساں نوں چھڈی چال مڈھوں دی جو سی
نہ اوہ آئی نہ ایہہ رہیوسُ رہِ گئی نری ٹپوسی

خبر نہیں ربّ کس نوں دیسی تاج تخت سلطانی
تالا کس دے مدد کرسن یاری ہوگ اسمانی

اڑھک وہڑے وانگر بڑھکیں کیوں چائیا سنگ مٹی
جے شیراں دا دھپھا لگا چبی جاسیں مٹی

میں اج ہاں سر بادشاہاں دا تسیں مثل ہتھ پیراں
سر اپنے نوں آپ مریندا کون کوئی وچ خیراں

تینوں ہے مغروری چایا ویکھن دیئ نہ اگا
ککڑ بانگ نماشیں دتی جانوں کسن لگا ۔(7010)

غضب میرے اک تونہیں ناہیں کئیں دلیر کھپائے
پیو دادے تھیں اسیں بہادر بادشاہاں دے جائے

میں سلیمان نبی دا پوتا عادی دا شاہزادہ
دیواں دے وچ جنگ بہادر میں تھیں کون زیادہ

تساں جیہا تھیں میں کیوں ڈرساں جے ربّ کیتی یاری
بھیڈاں تھیں بگھیاڑ نہ ڈردے گوروں شیر شکاری

نبی سلیماں گئے جہانوں تاج میرے سر دیکے
میں مالک سبھ کھان جگیراں ہتھیں میری لے کے

کس دی طاقت راج میرے وچ شرکت کیتی لوڑے
وجے گرز اقبال میرے دا گردن لکّ تروڑے

قدر اپنی دے کاغذ اتے حرف غلط تدھ پایا
قارد تیغ میری دی کٹسی زور نہیوں ازمایا

سچے ربّ بنایا مینوں مالک سبھ ملک دا
خاوند تھیں کیوں باغی ہوویں پھریں ہنیرے لکدا

آ ہن سمجھ ملیں کر طوبہ جے ایہہ وقت وہانا
لکھ افسوس کرینگا پچھوں کس کم پچھوتانا

سمبھل زور جوانی والا نہ کر ایڈ دلیری
حد میری وچ آ ہتھ پاویں شامت آئی تیری

نیواں ہو در میرے چھڈّ کے وڈیائی اچیائی
مینوں اٹھنا پا نہ ایتھوں جے تدھ رہنا جائی ۔(7020)

جے میں اٹھیا تاں توں مٹھیا کجھ نہ رہسی باقی
قلزم ساری پٹ سٹنگے سماں نال عراقی

کی ہویا جے ویری میرے لشکر تیرا بھلا
جے کوہ قاف لوہے دا ہووے میں پٹاں کر ہلاّ

میں ہاں بھارا وانگ پہاڑاں وسیں وسیں کد ہلاں
جے ہلاں تاں امبر ہلے جگّ سارا تھرتھلاں

جے ہلیوسُ تاں دھرت ہلیگی ذرا ہلا نہ مینوں
لے مل صیف-ملوکے تائیں مڑ مڑ آکھاں تینوں

بیٹے تیرے نال لکھی سی ایویں قلم ربانی
نہیں تاں ایہہ نہ آیا مصروں بن کے دشمن جانی

مردیاں ہاڑا کیتا اس نے سوچ نہ پچھا اگا
عمرے دے دن پورے ہوئے متھے اس دے لگا

پتّ تیرا ہن مڑدا ناہیں کیوں سر ظلم دھرائیں
جے عاری دھر چیریں اس نوں یا بھوہ کھلّ بھرائیں

کسے طرحاں بہرام نہ مڑدا کیوں قتلام مچائیں
بخش گناہ اس بندے تائیں اجر جنابوں پائیں

'کازمین الیغز' پڑھ خاں ولارفین کلاموں
صابر شاکر ہو در ربّ دے بھلا ہووی اس کاموں

کر احسان اساں پر ہاشم چھڈّ دے ایہہ پردیسی
نہیں تاں میں بھی فرق نہ کرساں ربّ جس نوں پڑ دیسی ۔(7030)

ٹور اکے شہزادے تائیں اکے جواب سنائیں
نہیں تاں پہتا جان اسانوں جو کجھ کرسی سائیں

جاں خط پڑھ سنایا منشی تیل اگی پر پایا
جلد جواب ایہدا مڑ لکھو ہاشم شاہ فرمایا

لے کانی مسوانی منشی نال طبیعت دانی
لکھ جواب شتاب ٹکایا سن سن سخن زبانی

پائِ لفافہ تھیلی اندر ڈال رکئّ بند کیتا
آہو-خاتف دے ہتھ دتا لے کے گیا چپیتا

شاہپالے ولّ ہو سلامی تھیلی چائ گزرانی
منشی کھولھ وکھاندا جاندا سخن پروتے کانی

کھڑے تروٹک جھبدے ساقی دردمنداں دا داروں
دہ شراب اجیہا جسدی مستی ودھ شماروں

اس پانی دے زوروں میں بھی اگّ دی لو بجھاواں
گورو-گراں دا جو فرماوے سبھ بجا لیاواں

سر اکھیں منہ خط پر منیا سر خط دا جو ناواں
شالہ اسے نام سچے توں میں بھی صدقے جاواں

مٹی وچوں کڈھ وکھاندا سوہنے پھلّ ہزاراں
خاکوں چائ اچیرے کردا سرو بلند چناراں

ویکھو کیڈ بلندی دتیؤسُ ایڈ اسمان بلنداں
نور اپنے تھیں روشن کیتوسُ دیدے دانشمنداں ۔(7040)

جمل جہان کیتا اس پیدا بے پرواہ جہانوں
لاچاری وچ چارے کردا رکھدا فضل اسسانوں

دھرتی خاک نمانی اتوں امبر نت گھماندا
لاکھ سمندر تے ڈل اندر مٹی مٹھ بچاندا

اوہو صاحبَ ملکاں والا اسیں تسیں سبھ بندے
ہر اک دا رکھوالا آپے کیا چنگے کیا مندے

اکو خاوند سرجنہارا کوئی نہ اس دے جیہا
رکھن مارن والا اوہو ہوروں خوف کویہا

ہر ڈاڈھے تھیں ڈاڈھا آپے ودھ شمار حسابوں
بے نیاز اوہو جگّ سارا منگن ہار جنابوں

اسیں تسیں ہر کم کمائیئے نال اسباب ہتھیاروں
اس نے سبھ کجھ پیدا کیتا بن اسبابوں یاروں

حکمت حکم اوہدے تھیں بھریا ایہہ تمام پسارا
حکموں ظاہر حکمت اہلے کی جانے جگّ سارا

دل رشنائی نور اکھیں وچ جسے زور اسے تھیں
مینوں تینوں شاہی لدھی ہوئی غور اسے تھیں

حکم اوہدے تھیں کوئی نہ نسدا اسیں حکم دے بندے
جاں دم کڈھ لئے تاں پل وچ مکّ جاون سبھ دھندے

توں بھی راج نہ ملیں آندا لدھا اسے گھر تھیں
مینوں بھی جے چائ نوازے عجب نہیں اس در تھیں ۔(7050)

شکرگزار رہیں شاہپالا راج بچا ملک دا
چھوڑ تکبر منہ پر پیندا جے کوئی اچا تھکدا

میں بھی دیو ناکوت ناہیں افسر وچ دلیراں
جس پاسے شمشیر چلاواں ڈھیر لگاواں شیراں

کی ہویا جے لشکر تیرا ودھ حساب شماروں
میرے دیو بہادر ایسے اک اک سخت ہزاروں

تینوں مان دلے وچ بھارا کرساں خرچ خزانہ
مینوں قوت باہاں اندر لڑساں وانگ جوانا

دوئے شیر اسیں گز اٹھے جس نوں زور زیادہ
سوئیؤ مار کھڑیگا ایتھوں سن شاہپال شاہزادہ

آدم ذات کمینی اتوں تدھ خسومت چائی
جس دن موت سپے دی آوے بہندا آن کجائی

اوہ آدم سی خونی ساڈا نسدا چھپدا وگدا
دشمن ہتھ لگا پھڑ آندا تیرا سی کی لگدا

خونی مارن روا شرع وچ عیب نہیں کجھ کیتا
تدھ کی لہنا نال اساڈے ہٹ کے بیٹھ چپیتا

اک خونی دے مارن کارن میں پر چڑھ چڑھ آویں
لکھ بے دوسے خون ہوونگے ربّ تھیں نہ شرماویں

خاکی بندہ جنس نہ ساڈی کون کوئی پردیسی
اسیں تسیں ہاں ناری بھائی ایہہ تینوں کی دیسی ۔(7060)

اس نہ جنس اکلے پچھے برا کلے دا منگیں
ناروں خاک اگیرے ہوئی کہو خاں کہڑے رنگے

ایہنوں زندہ چھڈساں ناہیں خون کیتا اس میرا
ایہہ ساڈا کجھ لگدا ناہیں ہوگ جوائی تیرا

توں ہیں مرد کچہری اندر رن وچ مردی میری
جس دن ہتھ اساڈے تکسیں مٹسی اچوی تیری

تدھ کی جاتا ہور نہ کوئی تونہیں تونہیں جائیوں
بھلیؤں بھلی دسیگی تاہیں جس ویلے چڑھ آئؤں

میرے جیسے مار مریلے نہ دسّ نیزہ-بازی
کم تیرا منصوبہ میرا پڑ وچ تیر اندازی

نیواں ہو توں ہو نہ اچا اگوں مار نہ لافاں
شارستان بچا نچلا پٹّ نہیں کوہ قافاں

پتھر نال ٹھکور نہ شیشہ کی کر لیسیں کھٹی
لے لے اگّ نہ آ دھنگانے داروگرے دی ہٹی

موجاں مان تخت تے بیٹھا چھڈّ دے کھہڑا میرا
لوڑ لسا کوئی جے کر آیا جنگ اتے دل تیرا

توں سلیمان نبی دی جائی چھیڑ نہ دیوَ ہتیارا
دیوَ انگوٹھی اس دی ڈوبی تاں بنیا بھٹیارا

واگاں موڑ اساڈے ولوں میں بھی مفت نہ نسدا
کوہ قافاں سیمرغ تیرے تھیں پھاہیاں وچ نہ پھسدا ۔(7070)

ہتھوں غور اساڈی کر توں وڈا ہیں کئی جائیں
نیک نہیں آزردہ کردے خلقت ربّ دی تائیں

جے توں دانشمند کہاویں میں بھی نہیں ایانا
جے سو جاگے تیرے طالع میں بھی یاور جاناں

الکسا ڈھک دیساں ناہیں نہ اول اٹھ چڑھساں
صلح کریں تاں راضی شاہا جنگ کریں تاں لڑساں

دوہاں گلاں تھیں جو تدھ بھاوے کر اﷲ بسملا
ڈھلّ کیہی منہ طرف اساڈی کر اﷲ بسملا

جاں ایہہ سخت جواب سنائے منشی نے خط پڑھ کے
اڈیؤں لمب گئی لگّ چوٹی غضبوں بھامبڑ بھڑکے

وال ککر دے کنڈے ہوئے لوں لوں چڑھے سرنڈے
لاہ دھڑکے آکڑ کر کے شاہ پراں پر چھنڈے

گجّ اٹھیا شاہپال بہادر نعرہ مار قہر دا
کمب گیا سبھ باغ-ارم دا کوٹ بازار شہر دا

سبھ سنسار ندی دے ڈر کے طرف سمندر نٹھے
ناہر شیر پلنگ جنگل دے سن نعرہ سبھ تر ٹھے

پاڑھے ہرن نٹھے چھڈّ بیہڑے نیل گائ کھب ڈھٹھے
دیوَ افریت اتے جنّ پریاں لشکر ہوئے اکٹھے

حکم دتا شاہپال بہادر فوجاں جمع کراؤ
کوہ قافاں تے کوٹاں وچوں لشکر سبھ منگاؤ ۔(7080)

ہاٹھاں کٹک اکٹھے ہوئے منشی لین تلاشی
وچ حساب نہ آون فوجاں خلقت بیتہاشی

آ لتھیاں کوہ قافاں وانگر فوجاں گرد چوپھیرے
کوہ قافاں نوں پٹن والے راشک دیو وڈیرے

سینکڑیاں جڑ قانوں گوآں قلماں بہت گھسائیاں
جو جو جنگ بہادر فوجاں گنتر وچ نہ آئیاں

لکھ چوداں نر-دیوَ بہادر ترے لکھ فوج افریتوں
سٹھّ ہزار ہویا جنّ حاضر نمک حلالی نیتوں

ایہہ کجھ نامی لوک سپاہی ہور بے انت شماراں
بنا ہتھیار سوار چڑھے سن بھکھن مثل انگاراں

فوجاں ہاٹھاں کانگاں وانگر گز کڑک کے چڑھیاں
قلزم دے دریاوے تائیں گاہن شتابی وڑیاں

کر کے نظر ڈٹھا شاہپالے لشکر بنیا تنیاں
شارستان ہوئی پور ساری وانگر فصلاں گھنیاں

آتش وانگ سپاہ المبا قلزم ولّ چلا ئے
جس راہ جاندے جوہ جہیرا سبھ کجھ جلدا جائے

قلزم دے دریاوے توڑی شارستانوں لے کے
نیر تپے تے دھرتی ہلے جس راہ چلن پے کے

شارستان وچوں چڑھ آیا کانگ جویں دریاواں
دھونئیوں دھندوں کار غباروں راہ نہ لبھدا واواں ۔(7090)

بوٹے گھاہ زمیں پر ہوئی پیراں ہیٹھ ملیدا
دھرتی ہیٹھ گئے چھپ کدھرے دولت ہار پوشیدہ

توڑے پیر شہاں دا یارو بہت مبارک بھلا
جتھے جاوے کرے خرابی دھرت دیوے تھرتھلا

جاں قلزم دے نیڑے آیا شاہپالے دا ڈیرہ
ملکاں وچ قیامت آئی اٹھیا شور گھنیرا

ہاشم شاہ نوں اجے نہ خبراں اگّ بلی سر میرے
شاہ شاہپال بہادر چڑھیا کر کے تا ودھیرے

تخت اتے سی عیشاں اندر بیٹھا وانگر شاہاں
اچنچیت ککاؤ آئے سر پر دھریاں باہاں

آن اوہناں فریاد پکاری سن توں ہاشم شاہا
چڑھ آیا طوفان تیرے تے نہیں نسن دا راہا

شاہپالے دے لشکر آئے تھاں نہ دسدا خالی
ذرا پوش سپاہیاں کولوں زمیں ہوئی سبھ کالی

اکس وزیر صلاحَ دسالی راتو رات اٹھ بھجو
بے خبراں نوں بھانج پویگی شبخانے چل وجو

ہاشم کیہا چوری پینا کم نہ بادشاہاں دا
جو ہونی سو ہوسی اوڑک لڑساں نکل باندا

دوجے کیہا فوج اوہناں دی انت حسابوں باہر
ویکھدیاں دل دہشت کھاندا کیکر لڑسیں ظاہر ۔(7100)

ہاشم نال دلیری کہندا اک بگھیاڑ شکاری
بہہتیاں بھیڈاں تھیں کد ڈردا سو مثال ہماری

ہاشم دی سن ایڈ دلیری تکڑے ہوئے سپاہی
گل پیا سبھ قلزم اندر ٹر آئی ہے شاہی
ہاشم قلزم دے سلطانے پتہ پیا اس گلّ دا
اس بھی فوج اکٹھی کیتی حکم جتھے تکّ چلدا

لشکر جمع ہویا جس ویلے شاہے لیا علیمہ
منشی انت سنبھالن لگے چڑھ کے طرف غنیماں

لکھ پری وچ گنتر آئی چہل ہزار افریتاں
کیتو سو سبھ اسباب اکٹھا کر جھگڑے دیاں نیتاں

سنگلا دیپوں نکل ہاشم آن لتھا وچ پڑ دے
نر شاہپال بہادر اودھروں چڑھیا گھوڑے چڑ دے

دوئے گٹھاں برابر ہویا آہمو سامھنے ڈیرے
ہاشم دی جند وڑ وڑ نکلے منہ کویں ہن پھیرے

میر وزیر سبھو رل بیٹھے پچھدا شاہ صلاحاں
تسیں اساڈے بیڑے اندر ہر اک مثل ملاحاں

دسو کی تدبیر کچیوے مشکل بنیاں کاراں
چڑھ آیا شاہپال بہادر کردا ماراں ماراں

ہٹ ٹراں نامرد کہاواں جے چکّ کراں حلیمی
جنگ کراں تاں ہووے بے ادبی اوہ سلطان قدیمی ۔(7110)

نبی سلیماں دا اوہ پوتا جے اج اسنوں ماراں
روح اوہناں دا رنج ہووےگا لکھیاں وچ بدکاراں

نالے خوف دلے وچ آوے لشکر اس دا بھارا
مار میدان متے پڑ جتے کر ویکھو کوئی چارہ

فکر دوڑا اندیشہ کر کے خوب جواب سناؤ
دیر کرن دا وقت نہ رہا کجھ بند بست بناؤ

دانشمند سلامی ہوئے سن فرمان شہانہ
دین دوائیں ہووے زیادہ شان مکان شاہانہ

باغ اقبال تیرے دا ساوا رہے ہمیش بہاریں
دائم تخت مبارک ہووے دوتی دشمن ماریں

فکر اندیشے تیرے اچے ناکس عقل اساڈا
سوئیؤ کم مبارک ہوون جو دل کہے تساڈا

لیکن حکم قبول سرے پر جو آکھو سو کرنا
عقل اساڈا ایہہ فرماندا اکثر بہتر جرنا

اول صلح بنائی لوڑو جے اوہ منّ کھلووے
نہیں تاں جنگ کراںگے خاصہ جو ہووے سو ہووے

صلح ہووے تاں بہتر سبھ تھیں نہیں تاں چڑھ کے مارو
جو کجھ ربّ کرے اوہ ہوسی مردی دلوں نہ ہارو

ایلچی گھلّ کے پتہ کراؤ کس مطلب شاہ آیا
جے اس صیف-ملوکے کارن ایہہ ہنگامہ چایا ۔(7120)

ایلچی ہتھ منگاؤ خبراں ایویں بھلا نہ چڑھنا
صلح ہووے تاں واہ بھلیرا جنگ ہووے تاں لڑنا

ہاشم شاہ نے ایلچی بھیجے ولّ شہپال بہادر
کت سببوں لشکر لے کے آیا شاہ اکابر

جیکر طلب ولایت والی آپ ہوویں انصافی
ایڈے ملکوں میں اک کوچا توں شاہی کوہ کافی

میں بیٹھا اک ٹاپو اندر صبر قناعت کر کے
نال تیرے کوئی شرکت ناہیں توں بھی بہو خاں جر کے

حضرت نبی سلیماں والی ہتھ تیرے سبھ شاہی
میں اک گوشہ ملیا جیوں کر لئے جاگیر سپاہی

جے کوئی ہور تساڈا مطلب تاں اوہ بھی بتلاؤ
کراں صلاحَ علاج اوہدے دی خیریں مڑ گھر جاؤ

جیکر میں تھیں ہوون والی غرض تساڈی ہوئی
حاضر آن کریساں نہیں تاں قرض نہ دینا کوئی ۔(7130)

آکھ گھلو اوہ آنودیاں ہی قتل کیتا بن خبروں
جے توں طلب کریں اج شاہا کیوں کر کڈھیئے قبروں

جے شاہپال اسے کم چڑھیا لاہ امید مڑیگا
عذر توازء اسیں کراںگے کیوں تا جنگ جڑیگا

جے کجھ ہور اوہناں دل غصہ تاں بھی دس گھلنگے
اپنا آہر اسیں بھی کرساں جو کجھ وسّ چلنگے

ایلچی آن پچائیاں عرضاں جیوں ہاشم فرمائیاں
کہن لگا شاہپال بہادر بخشاں تدھ خطائیاں

باغ-ارم تھیں آدم زادہ جو تساں پھڑ آندا
موڑ دیئ تاں بچسی ہاشم نہیں تاں ملک کھڑاندا

ایلچی عرض کریندا شاہا کی اک آدم زادہ
بے وفا نکارے پچھے چاہیں شور زیادہ

اتنی گلّ اتوں کی آئؤں لشکر چاڑھ مریلے
اوہ تے جس دم آندا آہا قتل کیتا اس ویلے

جاں بد خبر شہزادے والی کنّ پئی شاہپالے
ہو بے ہوش ڈھٹھا اس غم دے کر کے جان حوالے

مکے وٹّ وٹّ مارے چھاتی دھرتی مارے اڈیاں
آپ مہارا نیر اکھیں تھیں درداں کوہلاں چھڈیاں

امبر دا چھنکار کرایا ہور گلاب عطر دا
میر وزیر ملیندے تلیاں ایلچی ڈر ڈر مردا

جس دم ہوش سمبھالی شاہے بیٹھا رکھ دلیری
مارے سرد اساس پکارے بھٹھّ ہیاتی میری

ہائے افسوس جوان اجیہا آکل فاضل کامل
خوش آواز ظریف تے سوہنا ہر ہر ہنروں عامل

میں بھیڑے نوں نظر نہ آیا کامل شوق تکن دا
وچ فراقَ اوہدے ہن مرساں نہیں سواد بچن دا ۔(7140)

لشکر فوج سمیت مرانگا ہاشم دے سنگ لڑکے
صیف-ملوک اتوں سبھ وارے کی کرنے گھر کھڑکے

پھر سوگند اٹھائیوسُ بھاری غصے جان جلائی
قسم مینوں اس ربّ سچے دی جس وچ غلط نہ کائی

اس جائیؤں مڑ جاساں ناہیں جب لگّ دم ہیاتی
قلزم ملک ویران کراں گا مار دیواں دی ذاتی

بچہ کچا اس جنسے دا پٹاں تخم زمینوں
چھڈساں نہ اک بال ایہناں دا قسم اسلاموں دینوں

پر جے صیف-ملوک شاہزادہ میرے پاس پچاسن
ترکھی تیغ اساڈی کولوں تاہیں جند بچاسن

کر گلاں شہپال شہزادے ایلچی رخصت کیتے
دتا حکم چڑھو سبھ لشکر بیٹھے کیوں چپیتے

طالع روز ستارے سودھے گھڑی مبارک تکی
فالاں نیک پئیاں جس ویلے سائت آئی زکی

چا واگاں شاہپال بہادر چڑھیا جنگ کرن نوں
لکّ بدھی تلوار فولادی زرہ لگائی تن نوں

اوہ تلوار اوہدی سی کنجی سبھ ملکاں دے در دی
سنگلدیپ جیہاں در بنداں فتح ہمیشہ کردی

وانگ ڈڈاراں نال گھنکاراں کردا ماراں ماراں
شاہپالے دا لشکر چڑھیا گھنا اڈار اڈاراں ۔(7150)

جہڑا وقت موافک آہا فتح دے در کھلے
سرخ سیاح سفید نشاناں رنگ اجائب جھلے

چکڑی دے گھڑ راس بنائے سے گزاں دے جھنڈے
پرچم کالے وال سمبھالے جیوں حبشی سر چھنڈے

جھنڈے اتے مورت لائی شینہ مہرا ہشتاتی
ویکھدیاں ہی دشمن تائیں ہیبت پاڑے چھاتی

کئی کوہاں توں دسدا دوروں اوہ جھنڈا سلطانی
ایدہا مریلے وانگر کردا دشمن فانی

دھوڑو دھوڑ ہویا سبھ عالم جاں چڑھ ٹری سواری
پیراں ہیٹھ ملیندے دشمن بھجّ بھجّ مرگ شکاری

لشکر جنگل باراں گاہیاں ہوئے رکھ ملیدا
ہو قاف دست گیا سبھ رستہ ککھّ نہ رہے پوشیدہ

صحراواں دی سبزی سمبھی ندیاں نیر نکھٹے
سفن صفحہ ہووے رکھ بوٹے تخم زمینوں پٹے

شاہپالے دا لشکر چڑھیا سنیا شور جہانے
زمیں زمن کجھ نظر نہ آوے باجھ اسے توفانے

مور ملکھ تھیں وافر فوجاں مارو شیروں بازوں
دھرت راہاں دی لرزا کھائے لشکر بے اندازوں

شاہ شاہپال بہادر آیا بھریا شوکت شانوں
جیوں کڑکدا بدل آوے بنھ گھٹاں اسمانوں ۔(7160)

وچ میدان لڑائی والے آن کیتو نے ڈیرے
راکش دیو لتھے پا گھیرا جیوں کوہ قاف وڈیرے

چھ ویہاں کوہ چوڑی دھرتی چھ ویہاں کوہ لمی
دوہاں شاہاں دے ڈیرے ملی فوج سنگھر بنھ جمیں

لشکر نال ہوئی پور دھرتی ہور حساب نہ جانا
جے خسخس دا چھٹا دیئیے بھنجے پوے نہ دانہ

ایویں کویں مول نہ جانوں نت دا پھیر اسمانی
چڑھدے تارے تے مڑ لیہندے دائم سرگردانی

کھیڈ تماسے کارن ناہیں وہلے تنبو تانے
اک دھاگہ بے کار نہ اس دا کون حکمت پر جانے

کس نوں خبر ہووےگا بھلکے کی اساں سنگ کارا
کون اکھیں تھیں اہلے ہوسی کس دا میت پیارا

کس گھر وین سیاپے ہوسن کس گھر منگل سوہلے
کس سر تاج ٹکے کس منہ نوں کرن مٹی دے اہلے

کس دا تخت ولایت کھسسی ملسی خستہ ہالی
کس دی قیدوں ہوگ خلاصی ونجھ کرسی خوش حالی

کون رنڈی کوئی تتی ہوسی منہ سر سجی پاسی
کس دا کنت سہاگ ملیگا دھڑی سندھور لگاسی

کس کس اندر پوگ وچھوڑا کون ملیگا مڑ کے
کہڑے کہڑے یار محمد بھلکے بہسن جڑ کے ۔(7170)

پچھلا مرد روایت والا واقف ایہناں راہاں دا
ایویں سخن سناندا اگوں ایہناں دوہاں شاہاں دا

لنگھی رات اکاسوں چھپیا سارا لشکر شامی
دھمی صبح لگی لو ملکیں چڑھیا سورج نامی

دو لشکر پڑ ملّ کھلوتے پربت وانگ اچیرے
کینہ غضب مچے تے کیتے کوچ تحمل ڈیرے

جان غریب تلی پر رکھی کرن نقیب پکاراں
اکھیں نیند آرام نہ دل وچ بھجدیاں چوکیداراں

بھیڑ ہجوم خلق دے ہتھوں پیر ہتھ پین نہ کھلے
سرہوں ماری پوے نہ بھنجے سبھ سراں پر ڈلہے

صفاں قطاراں بنھ کھلوتے اک دوجے ولّ تکدے
میر وزیر نہ تیر چلاون ویر کرن تھیں جھکدے

متّ کوئی ڈھو صلح دا ڈھکے اول سٹوں پھٹوں
وچ میان رہن شمشیراں شیر ہٹن اس جھپٹوں

ادھر غضب مریندا ٹھاٹھاں موج جویں دریاواں
ہاشم بھی مغروری چایا آتش ہار اچاواں

کوئی صلح دی گلّ نہ ہوئی مچیا شور ہنگامہ
کینے روہ کیتے دو-پارے سر جند جسا جامہ

مہر محبت گئی جہانوں پیو پتّ ہوئے ویری
بھائی وانگ قصائی ہوئے مول نہ منگن خیری ۔(7180)

یاراں یار پچھانن ناہیں کیا صورتَ اشنائیاں
فتنے شور فساد خسومت انتو انتاں چائیاں

اوڑک آن چڑھو چڑھ ہوئی مارے گز نکارے
دھولے تیک پچائے دھونسے ڈنڈ کہار ککارے

پیلاں اپر پاکھر وجے گھس گھس لگے لاگے
ڈھاہیں مار اٹھے خیر-مہرے جیوں کر ویر وراگے

منہ اسمان بنے کر بولن کوک اٹھائی تریاں
تیغاں بجلی وانگو ہویا تیغاں وانگو چھریاں

دھونسے دھونس اوازوں چاڑھی شتری شور مچایا
ترم تمبوراں تے کرنائیں گل جگت وچ پایا

یونانی ایرانی باجے ترکانیں کرنائیں
گا ڈوماں کنّ ڈورے کیتے وجن تھاؤں تھائیں

کورڑیاں دے سخت کڑاکے نکل جان اسمانوں
پتھر بھنّ اڈاری کڈھن تازی مار سماں نوں

کمچی دا شونکار اٹھائے سیل پتھر دے گھوڑے
چابک دست چلاون چابک ہوش پٹاکا تروڑے

شیر جوانا دی مچھّ پھڑ کے سن سن شور دماماں
رن وچ تازی جمبش چائے چبن سار لگاماں

زمیں زمن وچ پیا ککارا ترکاں دی ہنکاروں
سیمرغاں تن تران ترٹا لشکر دی للکاروں ۔(7190)

مشقاں وانگر مشکی چمکن نکرے سچے موتی
مارن دمب اٹھاون گردن پھڑکے اکھ کنوتی

چا چا سمب کریندے مجرے کھہڑن نال پہاڑاں
ڈنڈ گھمنڈ کرن جیوں رن وچ شیر بنے اگواڑاں

پایا زور رکاباں اتے آسن ملّ سواراں
نیزہ باز قواعد کردے ازماون ہتھیاراں

ہائے ہائے کر چھیڑن گھوڑے شپ شپ چلن واراں
للکار کے پڑ وڑن بہادر چھڑی منڈار ڈڈاراں

دھوڑو دھوڑ ہووے منہ متھے گرد چڑھی سر خوداں
پندراں ہو گئے اس جنگ وچ طبق آہے جو چوداں

غلط لکھی میں پندراں ناہیں دھرتی اک گھٹی سی
گردوں امبر بنیا جہڑی سماں نال پٹی سی

قہر غضب دے نعرے سن سن پھٹ پھٹ پئے کلیجے
ہتھیاراں دی تابش کولوں بل اٹھے ہڈّ بھیجے

گلّ گھوٹو دی موت دیاں نوں پائی آن کمنداں
نیزے سیخے لاون بیرے تیغاں کٹن بنداں

گرم ہواڑھ مونہاں دی کولوں اٹھی دھوآں دھاری
لائی اگّ جہانے اندر لمب کڈھی تلواری

لوتھاں وچ زمین نہ میون جاناں وچ ہوائے
خاک لہو دا گارا بنیا پیر نہ دھریا جائے ۔(7200)

ہاشم شاہ بھی فوج سواری جیوں کر آہی کاری
سجی صف بنائیوسُ اول بہت زوراور بھاری

کھبے پاسے صف شنگاری کندھ پکی فولادی
اگا پچھا راس بنایا راہ جیوں استادی

اس پاسے میدان سہایا شارستانی شاہے
اگے دیو بہادر رکھے ہتھ گھتن جو ماہے

وچلی فوج سواری تکڑی کوٹ بنائِ کھلوئی
کیڑا لنگھ نہ سکے وچوں بھیڑ اجیہی ہوئی

پچھے اگے صفاں بنائیاں کندھ جویں ہشتاتی
وچ شاہپال بہادر آپوں جیوں دل اندر چھاتی

بردی تے ہتھیار سپاہیاں جو لوڑے سو دتے
دیئ دلاسے مارو دشمن جیوں کر عاشق پتے

سجا کھبا پاس سہایا زرہوں خودوں تیغوں
جیوں کر باغ آرائش پھڑدا بارش بیدریغوں

گردے لشکر ہاٹھاں گھنیاں بنا کے گھٹاں کھلویا
وچ شاہپال بہادر گجے رئد موافک ہویا

جاں دو لشکر ہووے سوہنجے ملیا حکم شہانہ
دھیر اتے تدبیر نکھٹی کیتی مرد جواناں

مارو مار اسمانوں آئی کہہ کی دوش شہاں نوں
پیا ہنیرا اتے رشنائی نٹھی دور جہانوں ۔(7210)

اتنے خون زمیں پر ہوئے باہر انت شماروں
گندھک سرخ ہوئی اوہ دھرتی تتی تیز انگاروں

تلواریں دے پپل پترے کھلے ہوئے سن اتھے
مکھی مچھر اڈ نہ سکن وچ جنگے دے خطے

چمکو چمک وجن تلواریں نویاں سان چڑھائیاں
رتی رحم نہ زخم کرن تھیں زہروں پان چڑھائیاں

گوشے جوڑ کمان کمینوں مارے تیر خدنگاں
لیندے خبر زمان زمینوں بھجن مثل نہنگاں

باشک ناگ کمنداں والے کنڈل کھولن مارن
لشکر دے گنج لٹن کارن آہرن منہ کھلارن

وجن تیز شپاشپ تیغاں تیر نہ دیون واری
دوئے ہاٹھاں گھلمل آئیاں لتھا مینہہ ہتھیاری

کجھ مقدور کسے دا ناہیں انگل کرے اچیری
جو سر کڈھے تیغاں وڈھے چائی جنگ ہنیری

نیزے سل سل ٹانگے لاون میخاں سلن سانگاں
مردے ہاڑ لگے وچ رن دے لوہو چڑھیاں کانگاں

بھلے بھلے تن سلے بھلے بھلے ٹبر ٹیراں
چھریاں چیر نکالے پتے سروں تکبر تیراں

پیش قبض دی قبض چروکی کھلی اس دہاڑے
ماری بوک لہو دی پڑ وچ پیٹ پنجر پڑ پاڑے ۔(7220)

چلی صیف صفحہ سفائیؤں سفن صفحہ کریندی
چیر لویر کرے کوہ قافاں سچی لاف مریندی

موجاں مار چلے ہڑ خونی دم دم وچ چڑھاواں
تھم تھم کے تھم جھنڈیاں والے رکھن کھلے تناواں

مہر مہابا رہا نہ قطرہ نہ غم خطرہ جانوں
امن ایمان خلاصی نٹھے واسے چھوڑ جہانوں

چھم چھم وسن تیز خدنگی جیوں رتھ پھاگن والے
چھک کماناں پئے جواناں ہتھیں پور پور چھالے

ایسی گرم لڑائی گوہڑی دوہاں پہاڑاں چائی
نالاں وچوں ڈھہن اواڑے اگّ دسے ہر جائی

اودھروں ہاشم شاہ مریندا پھردا وچ سپاہے
گجدا مار نہ رجدا خونوں وانگر شیر سیاہے

شارستانی مارن کارن لاوے زور جوانی
لمے ہتھ کرے پڑ ہتھی بنیا بہمن ثانی

جدھر ہتھ کرے سر وڈھے لوں نہ چھڈے اڑیا
جس جس پاسے حملہ کیتوسُ تن تنے پر چڑھیا

بہتے شارستانی مارے ہاشم نے کر ہلے
ہلے نہ اک قدم پچھیرے فٹّ مونہاں پر جھلے

اس پاسوں شاہپال بہادر کلزماں پر بھارا
پھڑ ہتھیار قیامت کردا ڈردا لشکر سارا ۔(7230)

دوہیں ہتھیں کوشش کردا متّ پڑ مینوں لبھے
وڈھّ وڈھّ دشمن ستھر پائے کیا سجے کیا کھبے

ویری اتے واراں کردا دوہیں ہتھیں تلواراں
دوہاں دے وڈھّ چار بنائے اٹھ کریندا چاراں

ہاتھی سنے سوار اماری جس تے ہتھ چلا ئے
کر دو ٹکّ اٹک نہ رہندی تیغ زمیں لہہ جائے

قلزم دے دریائے اتے جے غصہ کر آوے
جلدی اگّ کڈھے دریاؤں شور ندی وچ پاوے

اگا ویکھ جوانا ہتھوں ڈھہن ہتھیار فولادی
جیوں شیراں دے ویکھدیاں ہی بول نکلدا مادی

ہاشم شاہ اگے ونجھ کوکے لشکر دے سر کردے
کر بند بست شتابی شاہا دیو تیرے سبھ مردے

خالی کردا ہاڑ اکلا شاہ بہادر جنگی
نال اوہدے کد پوری پیندی بھلی پناہ ہن منگی

ہاشم نے فرمایا اگوں ڈریوُ نہیں دلیرو
کٹھا ہو پوو سبھ لشکر شاہپالے نوں گھیرو

گھیرا پا چوترفوں فوجاں آن پئیاں شاہپالے
کر کر جھٹاں سٹاں مارن کس کس دے پھٹ ٹالے

جاں شاہپال ڈٹھا اوہ گوگا للکریاں تد فوجاں
جوش-او-خروش کریندے پہتے جیوں دریاویں موجاں ۔(7240)

آخر فوج اکٹھی ہوئی جیوں کیڑے یا مکڑی
ہندا جائے جنگ لڑائی پل پل اندر تکڑی

شمشیراں فولادی چمکن چلن تیر خدنگی
اک کیڑی دے چلن جوگی زمیں نہ لبھے ننگی

سر پر چھاؤں کیتی ہتھیاراں سورج اکھ چھپائے
مچھر نوں پر مارن جوگی تھاں نہ وچ ہوائے

زہرو پین زمبوراں وانگو کر کر ہتھ کرارے
پھٹے کٹے ہون اگیرے چھوڑ پچھیرے مارے

پمبے اڈدے جان تناں دے جیوں تیلی روں تمبے
نیزے برچھے جا جا رگڑن امبر اتے سمبے

والوں والوں مڑھکا آیا ڈریا دھول وبالوں
ہتھیاراں دے کنڈے چبھن امبر اڑیا چالوں

برچھی سانگ مونہوں منہ وجے ساہ نہ نکلن دیندی
جھٹک نہ رہندی اٹک کٹاری وتدی کٹک مریندی

خنجر سنجر پنجر اندر کڈھ کڈھ آنے بوکے
ہر پسلی تھیں حسلی خونی وگدے وہن نہ ٹوکے

جمدڑ جمدڑیاں دا ویری واری دیئ نہ مولے
جیوں بھٹھی وچ چھولے تڑفن تویں رتّ بچھولے

پھلّ پھلاں وچ سمبے ساراں وانگ گلابے خاراں
ڈھالاں اپر ڈھالاں کھڑکن وانگو لالے زاراں ۔(7250)

نسن والا نسّ نہ سکے تھاں نہ پیر ہٹن دا
نہ نسن نہ چھپن ہندا وقت نہ جھٹّ کٹن دا

سارا روز نہ مٹھے ہوئے تیر انداز مریندے
ترکی تازی تازے تازے ترک او تاژ کریندے

بازاں وانگر باز نہ آون نیزہ باز شکاری
کھنڈے مول نہ ہوون کھنڈھے تلواریں خمداری

ایسی کھیڈ مچی شترنجوں دم دم ہوئی زیادہ
شاہپالے دے رکھ تھیں ہندا مارو فیل پیادہ

کلزمیاں پر شارستانی پیندے جان زوراور
ہاشم شاہ دی آس ترٹی شاہپالے نوں باور

ہاشم شاہ کر زور دلیری رن وچ کھلا ونگارے
شابا شابا لڑو جوانو! کون کوئی پھر ہارے

لڑدیاں روز گزشتہ ہویا آئی رات ہنیری
سورج شاہ گیا وچ خلوت فوج کھلھار گھنیری

زنگی تاج سرے پھیر دھریا ہیرے موتی جڑیا
شاہ خاور دا تختوں لہہ کے محلاں اندر وڑیا

دوہاں دلاں تھیں چڑھے تلاوے خبراں رکھن دوروں
پہریدار چوپھیر کھلوتے لے کے حکم حضوروں

تھکے ماندے لشکر ڈھٹھے سارے کرن دوائیں
ربا عمروں لمی رکھیں رات اجوکی تائیں ۔(7260)

خبر نہیں دن کیسا چڑھسی کس دی شامت آئی
ساڈے بھانے بھلک دہاڑے روز قیامت آئی

جیسی اج لنگھی جے بھلکے ایہو جیہی ہوئی
دنیاں اتے جیون والا رہِ جاویگا کوئی

کیکر ہون قبول دوائیں وقت اضل دا آیا
ملک-ال-موت محمد بخشا منتیں کس منایا

چینی شاہ زنگی نوں کٹھا ڈوہلی رتّ کنارے
ہنجھو رو اسمان بیچارا پونجھ کھلا رخسارے

بھیریں چوٹ لگی درگاہوں مارے ناد فقیراں
نور فجر دا ظاہر ہویا بدھے لکّ امیراں

ڈیرے کوک گھتی کرنائیں ڈھول نکارے وجے
شور مچایا ترم تمبوراں شتری دھونسے گجے

بنھ ہتھیار بہادر اٹھے مل میدان کھلوئی
صفاں قطاراں راس بنائیاں آن برابر ہوئے

تیغ بہادر دوہاں ولاں تھیں حملے کر کر آون
چھیڑن تازی نیزہ بازی جھٹ پٹ پھٹ چلاون

بے دل پا غل نسّ نسّ مردے پیراں ہیٹھ ملیندے
شیر دلیر پڑے وچ تیغوں سر دھڑ قلماں تھیندے

مارو مار آہی دن سارا انت ہوئی کتلاموں
روشن روز گزشتہ ہویا پیا ہنیرا شاموں ۔(7270)

دیوَ قلزم دے ڈیرے آئے ڈھہندے اٹھدے بھجدے
شاہپالے دے شیر مریلے رہے پڑے وچ گجدے

ساری رات نہ ڈیرے آئے کھلے رہے پڑ مل کے
آئِ پھر لو صبح دی لگی چھپے تارے حلّ کے

جھنڈا شاہ حبش دے والا سر پرنے ہو ڈھٹھا
خاور دا شاہ آون لگا زنگی کالا نٹھا

خاور شاہ سنہری جھنڈا جھلمل جھلمل کردا
وچ میدان جگت دے لایا چایا پندھ سفر دا

عالم تے رشنائی ہوئی گیا ہنیرا نوروں
آمد رفت خلق دی ساری دسن لگی دوروں

ایہہ سورج جمشید فلک دا لا یاقوتی جوڑے
وچ میدانے آن کھلوتا چڑھ کے نیلے گھوڑے

آن نویں سر وجے واجے گجے دھونسے بھیراں
سانگاں قہروں کمبن لگیاں جمبش چڑھی دلیراں

تیغاں نے منہ ننگے کیتے رتو دے ترہائے
نیزے سر تے جگر پروتے سیخے بیرے لائے

چلتا بان تے بختر پہنے زرہاں خود جواناں
پائے متھے وٹّ کمنداں ابرو جوڑ کماناں

بازاں وانگر اڈن لگے تیر تتے بنھ تاری
بھجّ بھجّ کوہن جوان جواناں مرگاں جویں شکاری ۔(7280)

اس دن پہلے پہر جواناں کیتی زور ازمائی
اک ادھروں اک اودھروں آوے دو دو کرن لڑائی

آئِ شیراں پھر شور مچایا کولوں اج گھنیرا
گوراں نال ہوئیاں پور گوراں گوراں نال جوہیرا

وجے ٹل اٹھاں گلّ بھارے بنسریاں رنگ لایا
بھیریں تے سیپوراں رل کے لشکر بول ڈرایا

تیز ترنگاں مثل ملنگاں دھوڑوں خاک رمائی
کڈھن چالاں پان دھمالاں رن وچ کھیڈ مچائی

ترکاں گل ہمیلاں چھنکن گھنگرو جوش کھروشاں
آن جنگولوں اچے بولے کھڑن دماغوں ہوشاں

کرن ککارے مڑھے نکارے بگھیاڑاں دی کھلّ دے
ہیبت تھیں سن کرن کلیجے گرز لوہے دے گلدے

اس شاہاں دی شورش شروں شادی گئی جہانوں
مرن جوان نہ ہارن ہمت ڈرن نہیں جند جانوں

اک مرے مڑ دوجا آوے جان تلی پر دھر کے
شیر جوان کرن جند بازی اٹک نہ رہندے ڈر کے

اک دوجے دی لین ازمائش خوب کرن پھڑہتھے
اک زخمی ہو وننجن ڈیرے اک مرن سر لتھے

اک سپاہی کلزمیاں دا گجدا پڑ وچ آیا
اکھیں بلن المبے اگّ دے تیزی تندی چایا ۔(7290)

سیخاں نال ہویا ہشتاتی رہندا نہیں نچلا
پڑ وچ کھلا ونگارے کوئی آ کر لڑو اکلا

جے کوئی جاوے پرط نہ آوے ہاڑ اندر اوہ رکھدا
جاندا آپ لہو دا تسا زہر پیالہ چکھدا

بہت دلیر ڈرے اس شیروں کوئی نہ ہووے اگیرے
مستی تے مغروری چایا رن وچ گھوڑا پھیرے

سائت گزر گئی اس گلّ نوں تاں اک شارستانی
وچلی فوج وچوں اٹھ آیا جیوں ترکش دی کانی

جوش-او-خروش کریندا آوے وانگر ندی اٹک دی
کندھے اپر ڈھال کھڑکدی گلّ وچ تیغ لٹکدی

آسن جم اٹھاوے گھوڑا سر پر نیزہ پھیرے
اس اگلے نوں آکھن لگا چڑھسیں اگے میرے

ہتھ میرے ایہہ تیغ سروہی بھریا زہر پیالہ
کلزمیاں دے سر دھڑ تائیں کردی اک نوالا

ایہہ گل آکھ ہلائیوسُ گھوڑا پھیر رکابیں دھرکے
اگر گرز لگائیوسُ اس نوں زور ضروری کر کے

گرز اوہدے نے برز گرایا ڈھٹھا قلزم والا
رتو نال ہویا پڑ رتا وہِ تریا اک نالا

ہور اک ساتھی اس دا آیا بتّ وڈا کوہ کافوں
اوہ بھی گاجر وانگر دلیوسُ اکسے پھٹوں سافوں ۔(7300)

ایسے طرحاں بہادر کتنے مارے وارو واری
اوہ بھی جدوں تکبر چایا قتل کیتا تلواری

پیشی تھیں لے ڈیگر توڑی پڑ وچ کوئی نہ لتھا
مغرب وچ فجر دے لاڑے کج لیا منہ متھا

جمبش کھا سپاہی سورج پاڑ سیاح قناتاں
چڑھ میدان امبر دے آیا بھجیاں ہور جماعتاں

دونویں لشکر اٹھ کھلوتے کر کے ہائے ہائے
جھنڈیاں نے سر اچے کر کے نال اسمان لگائے

جیوں کر شوک چڑھے دریاؤں بدل ساون والا
بجلی وانگر کڑکن راکش فوج چڑھاندا چالا

ہر ڈیرے تھیں نکلے جھنگی جیوں چترے ہر جھنگوں
آہا آہا کراون رن وچ مول نہ رجن جنگوں

شابا شابا دھنّ دھنّ مردو ہون چوترفوں رابے
جان نہ دیساں ایہہ تکّ مارے دین بہادر دابے

سانگاں نیزے سلن سینے دوروں دور کریندے
غرض پون اسمانی گولے چکنا چور کریندے

بجلی والی مار کریندی تیغ کڈھے کڑکارے
اڈن پھل تکیندے گردے ڈھالیں دے دھڑکارے

کر فر کوہن کاری تیراں فر فر ہون فراری
دسر وہندے اٹک نہ رہندے کٹے کٹک کٹاری ۔(7310)

سورمیاں دی صیف سروہی سن سنجاں سر وڈھے
مار منڈال مکائے مرداں مغز منجالی کڈھے

تاں پھر حکم کیتا شاہپالے لشکر ہوئِ اکٹھا
ہلاّ کرو ایہناں پر سارے جانو قلزم نٹھا

کوہ قافاں دی فوج تمامی باغ-ارم دی ساری
ہاشم شاہ دے لشکر اتے آن پئی اک واری

جاناں توں دھو ہتھ بہادر آن گڈاوڈّ ہووے
مارن تیغاں بیدریغاں تیراں جگر پروئے

لوہو پان لئی شمشیراں تیز ہووے گھس نیزے
برچھی ساون وانگر برسی جگر کریندی ریزے

شیر جوان دوڑاون گھوڑے کر کر ہائے ہائے
ٹلیاں شور ککارے غوغے امبر تیک پچائے

تازی سنم وجاون دھرتی پٹّ کھڑی اک ساری
چھ زمیاں اٹھ امبر ہوئے جڑ کے گرد غباری

سورج چھپ گیا وچ دھوڑاں پیا غبار ہنیرا
چمکو چمک ہتھیاراں والی چانن کرے چوفیرا

کنگن کنٹھے تے زر نقدی شاہ دیئ انعاماں
بھی مردانے رہو دلیرو شابش کہے غلاماں

ہاٹھاں چڑھیاں فوجاں لڑیاں لہو دے بدل وٹھے
سے کوہاں وچ نیر رتو دے لکھ بہادر کٹھے ۔(7320)

دھرتی امبر تیک سیاہی زمیں ہوئی سبھ رتی
عالم اپر رہا نہ مولے صلح تحمل رتی

جہڑا تیر کماننوں چھٹے کوئی خطا نہ جاوے
سر سینے یا جگر دھنی نوں اپنی جا بناوے

چائیں واگاں رلی سواری جیوں بھٹھی وچ دانے
ڈھہندے اٹھدے مثل پتنگاں جل جل مرن دھننانے

مونہوں منہ جھلن پھٹ کاری سورمیاں دے داعیئے
مارو مار کریندے آکھن اک دوجے نوں کھائیے

شتری ترم طنبور شہنائی دھونسے ڈھول نکارے
گجن دیو غریو اسمانیں غل غل شور ککارے

خالی ڈھول اتے بے مغزا باہروں سخن کریندا
فتنے دوزاں وانگ لڑائی صلح نہ ہوون دیندا

تیر وسن جیوں چھڑکے چھلا گوہڑا مینہہ اسمانی
ملک-ال-موت آہے سبھ سمبھے لے لے جاون جانی

تیر تبر تلوار کٹاری زہروں پان چڑھائی
پٹّ سٹی بنیاد تنھا دی زوروں زور لڑائی

چاکو چاک کرن تلواریں بجلی دے چمکارے
کھڑکن گرز البرز گراون موت طوفان کھلارے

مور منگھار کیتے لکھ سینے نیزے سیلے سانگاں
اس موری تھیں ویکھ تماشہ دین بلائیں بانگاں ۔(7330)

پھٹے مارے پڑ وچ رلدے تن اتے تن چڑھیا
ڈھیر لگے کوہ قافاں جڈے لشکر ایسا لڑیا

تیراں شونک شپا شپ تیغاں سن کڑکار کمانیں
دہشت کولوں اڈ اڈ ڈھٹھیاں جیوں الاں اسمانیں

لکھ تنا دے بیرے بیرے کھنڈ گئے ہر پاسے
گدڑ لومبڑ تے بگھیاڑاں منہ مڑے کھا ماسے

قاروں والے گنج بنائے کاگاں کڈھ کڈھ آنے
تیراں گرزاں کیتے مئیئتاں منہ سر گنجے کانے

الاں چائے الاں جڈے لہو بھرے بھکانے
لکھاں گھن مکھاں دے پھرکن کیڑیاں بھرے دہانے

پاگل لوک ڈراکل تائیں نسن ہار شکستے
کانگ طوفان لہو دی ہتھوں بند ہوئے سبھ رستے

بامبڑ پین کمند گلاں وچ سر وڈھن تلواراں
جیوں اجڑ وچ چترا ایویں کرن سپاہی واراں

شاہپالے دی فوجے اوڑک ایسا زور اٹھایا
قلزم والے بادشاہے دا لشکر مار گوایا

چار اک سے پری کلّ بچی جا چھپی دریاویں
ہور تمامی لشکر اس دا قتل ہویا وچ تھاویں

ہاشم قلزم دے سلطانے بڑی ہزیمت آئی
نسن چھپن بچن والی جائ نہ سجھدی کائی ۔(7340)

اوڑک نسّ پیا بن فوجوں کچرک پاپڑ ویلے
کھوہ دندا دریا نہ سجھدا بھاج پوے جس ویلے

ڈھہن لگا دریا فکر دے شاہپالے تھیں نسّ کے
جان نہ دینا موزی تائیں شاہ فرمایا ہسّ کے

اک عمرہ لگا اٹھ پچھے فوج زوراور لے کے
ہاشم سنے سپاہیاں پھڑیا مگر دلیراں پے کے

شارستانی کلزمیاں نوں پکڑ لیائے ڈیرے
نظر حوالے ہویا ہاشم پہرے پھرے چوپھیرے

شاہپالے دا خاصہ آہا اک عمرہ وڈیرا
ہاشم شاہ ونجھ ملیا اس نوں ہو محتاج بھلیرا

اس امرائے دی کر منت کھڑے وسیلہ آ کے
گردن تیغ مونہیں وچ سبزی پگّ گلے وچ پا کے

جا ملیا شاہپالے تائیں کہندا صاحب میرے
کھاہے مار کھاہے چا رکھیں جان میری ہتھ تیرے

جھڑک دتی شاہپالے اگوں اے بدبخت نمردا
دل تیرے نے چاہیا کیکر ایسا ظلم قہر دا

ایسا آدم زادہ سوہنا سے صفتاں دا سائیں
ساڈے باغ-ارم تھیں پھڑکے کیتا مار ازائیں

فرزنداں دی جائی مینوں ہیسی بہت پیارا
عادی دا شاہزادہ آہا نسل سکندر دارا ۔(7350)

شاہ فریدوں تے جمشیدوں ہے سی بال نشانی
فاضل عاقل قابیل دوجا کوئی نہ اس دا ثانی

ہر علموں ہر ہنروں کامل خوش آواز بہادر
مرد شریف ظریف سیانا سخی لطیفَ اکابر

زاہد شب بے دار نمازی ادب ہدایت والا
ایس زمانے ثانی اس دا نہ کوئی مرد اجالا

صوفی اہل اسلام پرہیزی سالک سفر عشقَ دا
صورتَ سیرت نویں جوانی گنج یقین صدق دا

اوہ نجیب بیمسل شاہزادہ مار کیتا تدھ فانی
میں بھی بدلہ چھڈاں ناہیں قلزم کراں ویرانی

نکّ نکیل گھتانگا تینوں مشکیں باہیں کڑساں
نالے فوج پچھے جو تیری ساری ایویں پھڑساں

قلزم اندر اک نہ چھڈساں باغ-ارم وچ کھڑساں
ہتھ ہتھوڑی پیریں بیڑی طوق گلے وچ جڑساں

صیف-ملوکے دا اک بھائی نالے یار پیارا
نائب اتے وکیل سیانا شاید نیک ستارہ

سراندیپ شہر وچ رہا بادشاہاں دے خانے
باغ-ارم وچ سدساں اس نوں گھلّ کے دیوَ توانے

تسیں حوالے اس دے ہوسو حکم اوہدے ہتھ دیساں
پتر دھیاں ٹبر تیرے کر کر خوار مریساں ۔(7360)

اکھیں اگے یار پیارے لے تسدیئے مرسن
ایسی ہوسی روح تساڈی یاد موئے بھی کرسن

ملک ولایت تیری تائیں خاک سیاح کریساں
کوٹ قلعے گھر محل چوبارے پٹّ تباہ کریساں

ہاشم کہندا اے سلطانہ! وسّ پیاں ہن تیرے
جو کجھ چاہیں ظلم تئدی کر لے ونڈے میرے

پر کجھ آپ خیال کرو خاں لوڑو مقصد اپنے
بے وفا اک بندے پچھے خون لئے سر کتنے

مسلمان پری لکھ کٹھی چہل ہزار افریتوں
مینوں بھی سن بال بچے دے مارن لگوں جے توں

اس اک آدمزاد کمینے بندے بیوفائیؤں
کی بھلیائی ہے تدھ ڈٹھی شدت کریں ہوائیؤں

کنیں بجھ ہوائی گلاں مائل ہوئیوں شاہا
اوہ نکارا آدم جایا ایسا کتھوں آہا

جتنے منہ بناون گلاں اتنے اکسے گلوں
تدھ سنیا میں اکھیں ڈٹھا چاویں کہڑی ولوں

شاہپالے فرمایا اگوں اے مردود نمردا
کی ہویا میں آپ نہ ڈٹھا ہے اوہ چن مصر دا

دردمنداں دی حالت سن کے دکھیئے دا دکھ جاگے
رحم پوے غمناکی اندر روح تکبر بھاگے ۔(7370)

بے وفا نکارا آکھیں قدر اوہدا تدھ ایہا
عاصم شاہ کنوں ونجھ پچھیں صیف-ملوک کویہا

ہاشم نوں بھی ورم پتر دے نرم کیتا سی سینہ
دردمنداں دے سخن سنن تھیں بھجّ گیا روح کینہ

جتھے درد کٹے کوئی سائت سوئیؤ جا سنوارے
خالی بھی پھر مشکوں بھریا پھلّ رہے جس کھارے

صفتاں تے تعریفاں کہیاں دانشمنداں بھلیاں
ہرگز خطا نہ کھائیے کدھرے کہے جنہاں دے چلیاں

سیمیں-شارستانے اندر ہے جنہاں سلطانی
مائی بھین میری ہسیاراں عاقل عقل جہانی

سنیاں بہت اوہناں دے مونہوں صفتاں ودھ حسابوں
گلّ اوہناں دی ساڈے بھانے جیوں کر نقل کتابوں

واست ملک اندر جو راجا اس نے ایویں دسیا
سراندیپ شہر دے والی لکھ گھلیا من وسیا

گلّ اوہناں دی ساڈے بھانے صد مراتب پکی
خاطر خواہ پسند اسانوں چیز اوہناں دی تکی

تینوں کیوں کر چنگا لگے پتّ تیرا اس کٹھا
لکھ گن چھڈّ اک اوگن پکڑن ویری ترن اپٹھا

توڑے اوگن اک نہ لبھے گن تھیں اوگن کردے
نندن سخن محمد تیرے وٹّ بنان گوہر دے ۔(7380)

چام چڑی دے بخرے یارو سورج بہت کلوہنا
بے قدراں نوں یوسف مصری کیوں کر دسے سوہنا

جہناں پھڑ کے کھوہ وگایا کی اوہناں دے بھانے
کھوٹیں دمیں ویچ دتو نے اوہ بھی زور دھننانے

گھنن گاہک زلیخا آوے مل پچھے یاکوبوں
تاں مل پوے محمد بخشا صورتَ سیرت خوبوں

جاں شاہپال کہیاں ایہہ گلاں سن ہاشم شاہ رویا
کر افسوس اساس چلاندا طوبہ طائب ہویا

شاہپالے ولّ عرض کریندا اے شاہ شیر جواناں
توں سلیماں نبی دی جائی سرور ہیں سلطاناں

دیہو ازن زبان شریفوں کرو معاف ختائیؤں
نالے لشکر میرا بخشو جو بچ رہا لڑائیوں

تاں میں صیف-ملوکے تائیں حاضر آن کریساں
بند کٹو تاں بند نہ لاواں بانہہ تیرے ہتھ دیساں

حکم دتا شاہپال بہادر قید زنزیر اتارے
ہتھوں ہتھوڑی طوق نکیلاں دور کرائے سارے

شاہپالے نوں کہندا ہاشم بخش بے ادبی مینوں
زندہ ہے اوہ آدم زادہ ہووے مبارک تینوں

قید درگ اندر سی پایا آؤ چل وکھاواں
جے ایس نوں ربّ زندہ کڈھے میں چھٹکارا پاواں ۔(7390)

ہاشم نال لیا شاہپالے ہور عمرہ چنگیرے
رستم ثانی دیو سپاہی بہتے بھلے بھلیرے

سنگلدیپ اندر شاہ آیا ہاشم نال لیایا
اس درگ اتے جا پہتے جا سر-پوش لہایا

شاہ شاہپال کھوہے وچ اڑ کے آپ مریندا آلے
کہندا اے فرزند پیارے عشقَ کماون والے

بیٹا صیف-ملوکا! میں ہاں باپ بدیع-جمالے
زندہ ہیں تاں بول شتابی ہتھیں آپ نکالے

لاغر بدن شاہزادہ ہویا اچا بول نہ سکدا
کہیوسُ بادشاہ! میں زندہ راہ تساڈی تکدا

مساں مساں کجھ پہتا اتے نرم آواز نکھٹا
شاہپالے نوں خوشیاں ہویا غم بیٹی دیوں چھٹا

صدقے بہت خیرائت کیتی ونڈے مال خزانے
دلوں زبانوں ربّ سچے دے لکھ لکھ پڑھے شکرانے

خاص وزیر آہا جو اپنا شاہ اس نوں فرمایا
شربت شمع پشاکی دے کی کھوہے وچ وگایا

عطر امبیر گلابوں شیشے نال پچائے بھر کے
ونجھ وزیر کھوہے وچ پہتا حکم سرے پر دھر کے

جدوں وزیر تھلے ونجھ پہتا نظر پئیؤسُ شاہزادہ
نیوں نیوں ہویا وزیر سلامی کرکے ادب زیادہ ۔(7400)

جدوں وزیر شہزادے ملیا پچھدا خبر جے تینوں
حالَ بدیع-جمال پری دا اول دسّ لے مینوں

سن کے گلّ وزیرے تائیں بہتی حیرت آئی
کہیوسُ اے شاہزادہ تینوں ایس مصیبت جائی

سر تیرے پر ایڈ قہاری دسیں ایہہ تکّ مردا
تن گلیا جند نکّ وچ آئی عشقَ کھلوت نہ کردا

ایس حدے نوں پہتوں آپوں اپنا کجھ نہ جھورا
حالَ احوال سجن دا پچھیں صبر نہ آئیوئی بھورا

شہزادے فرمایا اگوں سن توں بھائی میرے
توڑے دکھ عشقَ دے کھڑسن اس تھیں پرے پریرے

اوہناں دکھاں تھیں مکھ نہ موڑاں توڑے جان ونجاواں
اتنی اؤکھت سختی پچھے یار نہ منوں بھلاواں

دکھ ملامت عشقے اندر جیوں ککھّ اندر اگے
جیوں جیوں ککھّ اگے وچ پائیے بھڑک زیادہ لگے

اپنے آپ اتے توں آکھیں دکھ قضیہ ایتا
اپنا آپ رہا ہن کتھے کس نوں اپنا چیتا

آپوں آپ رہا اس گھر وچ کوئی شریک نہ دوجا
آپے ٹھاکر نام دھرائیوسُ آپ کریندا پوجا

آپے حاکم آپے رعیت مہر آپے پٹواری
کون بٹیرا کہڑا باشا کہڑا میر شکاری ۔(7410)

منہ بلی دا گز شیہاں دی ہرنا پچھے دھانی
وحدت دور محمد بخشا دسدا چل کہانی

باجھ بدیع-جمال پری دے حالَ پچھاں میں کس دا
تن من زمیں زمن وچ بھائی ہور نہیں کجھ دسدا

ہوئی نشا وزیرے تائیں سن کے سخن پیارے
سو سو شابش دے شہزادے آفرین پکارے

ہتھ چمے سر گردن چمے پونجھے دھوڑ بدن تھیں
مونہیں اپر پلہ پھیرے گرد اتارے تن تھیں

عطر گلابوں سر منہ دھوتا اٹکل نال نہایا
شربت صاف پلایا اتوں جوڑا خوب لوایا

اک صندوق وڈیرا اتوں جلدی نال منگایا
دوئے وچ سندوکے بیٹھے کھچ لئیؤ فرمایا

آپ ہتھیں شاہپال بہادر کھچ کے باہر نکالے
سونپ صندوق وزیرے تائیں جا دربار سمبھالے

جا رکھیا شاہزادہ ڈیرے شفقت نال وزیرے
شربت کھانے مالش مشکاں کردا وانگو ویرے

شاہپالے دے فکر نکھٹے بیٹھا نال فراغت
لکھ نذرانے لوٹی لدھے لاکھاں صدقے لاگت

دے انعام سپاہیاں تائیں خرچ کیتی سبھ لوٹی
ننگیاں نوں پوشاکاں دتیاں بھکھیاں تائیں روٹی ۔(7420)

قیدی سبھ خلاص کرائے صدقہ اس خوشی دا
عدل سخاوت دان کمائے ظاہر ہور پوشیدہ

کیتا غسل وضو کر تازہ سر سجدے وچ دھریا
سکا باغ مراد میری دا ربّ کیتا مڑ ہریا

جاندی جاندی لجّ پتّ میری رکھ لئی تدھ سائیاں
انت نہیں احسان تیرے دا بخشیں عیب خطائیاں

طوبہ طائب ہو در ربّ دے روندا نال افسوسے
کرم کریں تے بخشیں مینوں خون کیتے بے دوسے

توں ہیں دائم بخشنہارا پاپی اسیں ہمیشہ
پکڑ کریں تاں کد چھٹکارا کوتاہ فکر اندیشہ

ساری عمر اچاپت چائی کھٹی برے عمل دی
کاغذ چھیک گناہاں والا کانی پھیر فضل دی

باب میرے وچ ایویں آہی لکھی روز اول دی
'ہفّ-ال-قلم' محمد بخشا لکھی کدی نہ ٹلدی

ربّ سچے دی بخشش اتے تکیہ پرنا دھر کے
سجدے تھیں سر چایا شاہے بیٹھا خوشیاں کر کے

اوٹھ خچر تے ہاتھی گھوڑے سنج ہتھیار پوشاکاں
دتے بخش سپاہیاں تائیں بخشی میر اشناکاں

عیش خوشی دا جشن بنایا نغمے ناچ سنوارے
شادی دے دروازے کھلے تاک غماں دے مارے ۔(7430)

آن کلاونت گاون لگے تارے دی آوازے
چنگ چغانی مدھم طنبورے ساز سبھو سر سازے

سارنگیاں دی رگ رگ وچوں سے رنگ سارنگ والے
سات سراں دے نال سرندے دین ولایت حالے

کافوں نونوں سر سنائے کمانچیاں قنوناں
یا ستار کہن ستاراں دف کرے دف دوناں

دھنّ دھنّ ذکر دھناسریاں دا ربّ ربّ ورد رباباں
شابش شکر شگن شرنائیں شیشے نشے شراباں

کنجر بھگتی لوگ گویئے تان بیان سناون
ساقی سندر دیئ صراحی آن گمان وکھاون

سن ٹپے اک ٹپے ہالوں اکنا تپے درونے
اکنا اگّ چھپائی رکھی جیوں پھلّ ہوئے چونے

کھادھے کھانے جو من بھانے خوب لطیفَ انازوں
بو عطر دی نشہ شرابوں لذت تار آوازوں

اک خوشی شہزادے والی دوجی فتہا ماری
خوشیاں وچ امیر شہزادے مجلس خوب شنگاری

تنّ دہاڑے صیف-ملوکے پیتے شربت داروں
چوتھے روز ہویا کجھ تکڑا بھار جھلے ہتھیاروں

زیور زیب لباس شہانہ جوڑا خوب لوایا
سبھ ہتھیار پہنا شہزادے نال وزیر لیایا ۔(7440)

شاہ شاہپال بہادر اگے حاضر کیتا جا کے
صیف-ملوک سلامی کیتی چنگی سیس نیوا کے

شاہ شاہپال تخت توں اٹھ کے دیئ جواب سلاموں
صیف-ملوکے نوں گل لائیوسُ حرص ہوائیؤں آموں

سر منہ چمے نال محبت بہت کرے دلداری
صدقے ہندا ویکھ اجائب صورتَ اپر اپاری

صیف-ملوک ڈٹھا جد شاہے نظر شکل ولّ دھر کے
خوب جوان نہایت سوہنا اکھ نہ نیڑے پھڑکے

صاحب حسن جمال گھنے دا روشن چن اسمانی
کردا رات ہنیری تائیں وانگو شمع نورانی

کالی رات اندھاری اندر جے اوہ جھاتی پائے
دن چڑھیا لو لگی شاید ایہہ بھلاوا جائے

جے لکھ صفت زبانوں آکھاں مول نہ ہندی پوری
پھلّ گلاب بہاری وانگو دو رخسارے نوری

سوہنا خط آغاز اتر دا مسّ بھنی رنگیلا
یا سنبل یا سبزہ نیلا وال نہ ککا پیلا

آپوں قادر قدرت والے استاکار ہنر دے
رخساراں دے صفے لکھے خوش خط امبر تر دے

وات مثال ایہو جیوں چشمہ آب حیات خضر دا
سوہنے سبزے گرد-ب-گردے سجرا بور اتر دا ۔(7450)

مشک بھری ابنوسی کھونڈی ونجھ چنے نوں پائے
سارا چن کھنڈوری وانگو کنڈل وچ لیائے

سبھ ہتھیار پشاکی سجدی سر پیراں تکّ سچا
سوہنی بینی نازک جسا قد سرو جیوں اچا

بہت صفائی تے رشنائی انت نہ جاندا پایا
شرم حیا حلیمی سر تے اکبالاں دا سایہ

شاہپالے دل دونی کیتی ربّ محبت اس دی
نال پیارے کول بہائیوسُ دور گیاں جند مسدی

بہت کاریگر نقش سوارے دے کے عجب صفائی
جو ویکھے سو رجے ناہیں رسنا ایسی پائی

مٹھا پیارا اتے سلونا تم آہی مرغوبی
فائق ربّ کیتا اس ویلے واہ واہ اوہ مہبوبی

کہن لگا شاہپال بہادر جیوں مائی فرمایا
اس تھیں بھی دس حصے یارو ودھ شاہزادہ پایا

ویکھدیاں دس حصے ہوئی شفقت اس زیادہ
گلّ لاوے منہ اکھیں چمے آکھے واہ شاہزادہ

ایسا آدم زادہ لایق لکھ ہزار اہسانا
جے میرے لکھ بیٹی ہووے اس اگے گزرانا

ہور میری سو بیٹی ہووے مثل بدیع-جمالے
تحفے تے نذرانہ دیواں ایس جوان کمالے ۔(7460)

قلزم دے بھی بادشہے نے بہت نوازش کیتی
عذر کرے نادانی کنو ایڈ بے ادبی بیتی

بہت بے عقلی میں تھیں ہوئی بھلیوس تے جھکھّ ماری
صیف-ملوکا بخشیں مینوں اوہ بے ادبی بھاری

صیف-ملوک کیہا میں بخشی بدلہ لواں نہ کسے
لیکن اوہ بے عقلی تیری ظاہر سبھ نوں دسے

جے کر پہلے روز ایہناں دا حکم قبول کریندوں
اتنے مسلمان نہ کسدے بانہہ میری چا دیندوں

پھیر کہے شاہزادہ آپوں قلم وگی تقدیروں
نال قضاع رضائے باجھوں چارہ نہ تدبیروں

کجھ جواب نہ آیا ہاشم لازم رہا چپیتا
اکسے غلے نال شہزادے بند جوابوں کیتا

جاں شاہزادہ باغ-ارم تھیں ہاشم بنھ منگایا
سنگلادیپ اندر گھتّ سنگل درگے وچ وگایا

اس دن کیوں دم مار نہ سکیا صیف-ملوک سپاہی
اج ہاشم پر غالب آیا شاہِ ملی جد شاہی

ہاشم شاہ نوں کرنی آئی اس اگے محتاجی
جان خلاصی تاہیں ہووے بنے ایہناں دا پاجی

نفس شیطان بندے پر غالب جاں جاں غائب نظروں
نظر حضور کرم دے پہتا تاں بچیا ہر مکروں ۔(7470)

مہریں آوے کول بہاوے جس دن شاہ شہاں دا
سر تے ہتھ رکھے ربّ بھاوے دشمن بھی بھؤ کھاندا

شمر شیطانی لشکر مارے بند کٹے روحانی
یار ملا محمد بخشا پھیر دیئ سلطانی

شاہ شاہپال شہزادے تائیں دتا بہت دلاسہ
پھٹ اوہدے پر مرہم لائیوسُ لا مطلب دی آسا

لاء امید وصل دی بدھیؤسُ گھاؤ الے پر پٹی
زر دانش دی پرکھی مل کے سخناں دی کسوٹی

صیف-ملوکے نوں فرماندا اے ہشیار شاہزادہ
باپ تیرے دا راج سلامت تیری عمر زیادہ

سچ اسانوں دس پیارے نال زبانے مٹھی
ایس ملک دی نام نشانی باجھ سنی بن ڈٹھی

حرص ہوا تیرے دل اٹھی ایسی ودھ شماروں
ماں پیو راج حکومت سٹ کے نکل پیوں گھر باروں

کیکر ایہہ قضیہ بنیا بات تئجب دسے
اس ملک ولّ ٹریوں جس دی واؤ نہ لگدی کسے

صیف-ملوک کیہا سن قبلہ توں افسر سلطاناں
لطفَ عدالت نیکی تیری روشن وچ جہاناں

سجن دشمن ہتھ تساڈا ہردم سر تے جانن
دائم ہووے اساڈے اتے مہر تیری دا چانن ۔(7480)

کد کسے تھیں مٹدی شاہا متھے دی لکھوائی
ہک میرے وچ ایویں آہی لکھی قلم خدائی

جو اس کیتا سوئیؤ ہویا وسّ میرے کی آہی
لا تتہرک ذرا حضرت باجھوں حکم الٰہی

امر اوہدے بن ککھّ نہ ہلدا لکھ کرے کوئی زورے
آپ دیئ توفیق چلن دی سبھو اس دے ٹورے

نال قضاع رضائے باجھوں چارہ عذر نہ چلدا
عجب نہیں کجھ شہنشاہا ایس اساڈی گلّ دا

سن گلاں شاہپالے تائیں بہت پسندی آئیاں
عقل ہدایت سمجھ حلیمی سچے سخن صفایاں

پھر شاہپال کیہا سن بیٹا سچا کر خاں مینوں
قلزم دے سلطانے اگے بہت سلاہیا تینوں

تدھ تھیں سخن عقل دے پچھاں جے توں راس سناویں
منن سچ صلاحنا میرا ہر اک دے دل بھاویں

صیف-ملوک کیہا یا حضرت دسو جو فرمانا
جے کوئی سخن بندے تھیں پچھو این عنایت جانا

شاہپالے نے پچھیا بیٹا دس دوئے چھڈّ جھیڑے
ہر زندے پرندے تائیں چیز کہڑی ہے نیڑے

صیف-ملوکے دسیا حضرت نیڑے موت ایہناں نوں
اچنچیت لئے اک پل وچ دتیؤسُ جان جنہاں نوں ۔(7490)

پھیر پچھے کی چیز دراڈی دیواں تے انساناں
جے سو ڈھونڈن نہ مڑ لبھے ایہہ بھی دس جواناں

کہیوس گزری عمر بندے دی نیر لنگھے دریاؤں
دن دن دور وننجن ایہہ دوئے مڑدے کسے نہ داؤں

پچھیوسُ کہڑی چیز پیاری ساری خلق جہانی
دسیوسُ عمر جوانی والی نالے ہے زندگانی

پھیر پچھیوسُ جو نفس دھڑاں دا ناہیں جان رکھاندا
کون شخص اوہ دسّ اسانوں عقل تیری ازماندا

دسیوسُ شہنشاہا اوہ ہے صادق صبح نورانی
نالے طوبیٰ رکھ بہشتی رکھدا ایہہ نشانی

سبھ بہشتیں اس دا سایہ ہر دروازے ڈالی
ایڈ فراخی بخشی اس نوں آپ خداوند والی

پھر پچھیوسُ جے دنیاں اتے اس دی کی نشانی
دسیوسُ سورج جوت حسن دی ہر ہر تھاں مکانی

پھر پچھیوسُ جے دنیاں اندر بہت زندے یا موئے
دسیوسُ موئے جتنے شاہا زندے کتھوں ہوئے

جو دنیاں تے پیدا ہویا ہر کوئی موت زرائت
مردے کہن بہت اس گلّ توں کرو قیاس جمائت

پھر پچھیوسُ آبادی بہتی یا بہتی ویرانی
ایہہ آبادی بیبنیادی دسیوسُ رمز ہکانی ۔(7500)

پھر پچھیوسُ جے عالم اتے مرد بہں یا ناراں
دسئیوسُ مرداں نالوں ناراں بہت بے انت شماراں

جو ناریں دے تابء ہووے سو بھی ناریں گنیئیں
کد ناریں دی نال صلاحے مرداں دے پڑ جنیئیں

ناریں کہن اوہناں نوں حضرت جنہاں طلب بہشتی
مرد محبت ربّ دی والے رڑے چلاون کشتی

اوہو جیہے مرد محمد کتھوں نظریں آون
ناریں جے لکھ چجّ دسالن اپنے سنگ رلاون

پھر پچھیوسُ جے سخناں وچوں سخن کہڑا ہے بہتر
کہیوسُ کارن ہک دے جہڑا کہیئے سچ برابر

پھر پچھیوسُ جے سبھنا وچوں کھانا خشتر کہڑا
کہیوسُ بیریا ہویا پاک شبہے تھیں جہڑا

پچھیوسُ نیندر چنگی کہڑی دسیں شاہ نگینے
دسئیوسُ جے کوئی سندا شاہا چھڈّ بکھلاں دکھ کینے

کھرے جواب سنے جد شاہے لوں لوں ہوئیوسُ شادی
شہزادے دی عزت کیتی حدوں بہت زیادی

ہاشم شاہ نوں آکھن لگا ویکھاں رکھ نگاہیں
سے تعریفاں لایق بندہ ہیگا ہے کہ ناہیں

ہاشم شاہ سلامی ہویا چمّ زمین آدابوں
کہندا جو فرمایا شاہا جانا این سوابوں ۔(7510)

جے جانا ایہہ فاضل دانا لایق لکھاں نالوں
سو بیٹا بہرامے جیہا گھولاں اس دے والوں

میں جاتا کوئی آدم ہوسی بے وفا ایاناں
ایہہ کوئی سبھنیں صفتیں کامل ہر اک دے من بھاناں

لایق تخت سلیماں والے اسکندر دے تازے
اوہناں وانگ سمبھالے ایہو سبھ دھرتی دے راجے

ہاشم شاہ دے اس انسافوں شاہپالے دل کھلھا
خوشی ہزاراں وانگ بہاراں باغ مرادوں پھلا

ہاشم نوں فرماون لگا دوش نہیں سر تیرے
مر وننجن فرزند جنہاں دے جگر کپیون بیرے

غم بیٹے دے جھلا کیتوں تاں تدھ نہ ازمایا
نہیں حقیقت اس دی سمجھی نہ جھٹّ کول بہایا

صیف-ملوک شاہزادہ ادبوں بیٹھا کر سر نیواں
پچھن تاں گلّ کرے زبانی شوخاں وچ نہ تھیواں

شاہپالے پھر ہاشم شاہ نوں خلعت دتی بھاری
تحفے تے انعام نوازش بہت کیتی دلداری

لشکر فوج موئی دا بھائی غم نہ رکھیں کائی
ملک سپاہ میرا ہن تیرا ہرگز نہیں دو جائی

صیف-ملوک پچھے اشنائی بنیوں میرا بھائی
جلدی خبر پچائیں سانوں بنے مہم جے کائی ۔(7520)

لے فوجاں اپرالے رلساں کوشش کر کے جانوں
میرا تیرا ہے گھر اکو بھائی کیہا زبانوں

ہاشم شاہ نوں رخصت کیتا دیکے فوج رسالہ
آپوں چا دلے وچ چایا باغ-ارم دے والا

وجے ترم طنبور نکارے پٹے پیر نشاناں
وجے دھونسے ڈھول تے شتری بدھے لکّ جواناں

مائی بھین تے بیٹی تائیں لکھ گھلیا پروانہ
آہو-خاتف کاغذ لے کے اگے ہویا روانہ

خوشیاں نال ہویا سی راہی کرکے تیز اڈاری
ہن مینوں انعام ملیگا مہر ہوسی سرکاری

خیر سکھے دی خبر دیاںگا اول مہیں چل کے
یار ملاسن اجر اس گلّ دا پریاں دیسن رل کے

شاہ-پری نوں خبر نہ کوئی کی ہویا اس پاسے
اکھ جھمکے ہنجھو وگن ہردم نال اساسے

گلّ وچ مالا ہتھ بیراگن سر منہ خاک رمائے
داغ وراگ وراگن کیتی راگ غماں دے گائے

دھڑی خوشی دی جھڑی متھے تھیں لٹاں گلّ وچ پئیاں
گھٹّ لہو دے پی نکھٹی چھٹّ گئیاں سبھ سئیاں

سالو پاڑ بنائی کفنی سوہے ساڑ گنوائے
جان بجوگ کیتی سی جوگن جوبن روپ وننجائے ۔(7530)

سرمہ نیر اکھیں وہِ تریا نالے لہو جگر دا
اس رنگوں ہن داغی ہویا چہرہ نور قمر دا

کالے بشیئر مشکاں والے دودھ دہیں دے پالے
عطر پھلیل کنگھی بن ہوئے بھیکھ مداری والے

لتھے لنگ گئیاں بھجّ سنتاں درداں انتاں چائیاں
دوزخ ہو ڈھکے گھر جنتاں کنڈے پھل وچھائیاں

دکھاں بنھ لئی بے-عذری گزری شرموں لجوں
کڈھی درد فراقَ سجن دے باہر چجّ کچجوں

نموجھون حیران فکر وچ خبر نہیں کی ہوندا
باپ میرے دی فتہا ہوسی یا مڑ عاصی روندا

بلبل نوں اوہ پھلّ کھڑایا پھیر پویگا جھولی
یا اس خاروں خار فراکوں سدا رہیگی ڈولی

سرو بلند کریگا سایہ شاخ ثمن رل بحثی
یا ایہہ کمری کوک کریندی خشک چمن وچ رہسی

باپ میرے نوں لبھسی اوہو گوہر تاج شہانہ
یا اوہ خالی ہتھ مڑیگا دے کے فوج خزانہ

خبر نہیں ہن بابل میرا مڑدا کہڑیں رنگیں
صیف-ملوک لیاوے خیریں جا پیا وچ جنگیں

اگے صیف-ملوک کھڑائیا بہت آہا غم اس دا
اتوں بابل رخصت کیتا پیا کلیجہ کھسدا ۔(7540)

ایسی دھی ککرمی تائیں نجّ جنیں توں مائی
خبر نہیں ہن بھا تتی دے روز کویہے آئے

کاہنوں سراندیپ گئی ساں کس شامت نے چائی
کاہنوں نہں لگایا تتی جند کڑاہی پائی

جے بابل نے نال نہ آندا صیف-ملوک سلامت
ہائے ہائے ربا بھا بندی دے کی کجھ ہوگ قیامت

نال میرے کی دغا کیتو ای اے قہری اسمانا
میں ایانی نال تساں سی سارا ستم کمانا

اول ٹھگّ لئی وے ٹھگا بن کے وانگ حلیماں
ہاہو دھکہ دیئ اسانوں ٹریوں پائِ مہیماں

ناہی ایہہ امید رلاسیں سکھیاں مڈھ قدیماں
کرے پکار پکار محمد میلیں اساں یتیماں

مٹھیوئی اول پا بھلاوا اگے کجھ نہ جاتا
اچنچیت ککھاں دی کلی لائیوئی پھوک مواتا

کپ کلیجہ بیرے کیتوسُ کرد قہر دی وگی
رات دہاں دل سڑ سڑ سلگے جیوں بوٹی وچ اگی

گجے روگ میری جند ماری تدھ علاج نہ کیتا
شربت منگیا زہر پیالہ ہتھ لگا میں پیتا

پیڑ امید مراد خوشی دی پل جھلّ اندر لاکے
دونا غم اندوہ سہائیو دلبر یار چھپاکے ۔(7550)

حالَ نمانی دا تکّ تینوں ترس نہ آوے بھورا
خبر نہیں کی کرسیں اگوں نال تیرے کی زورا

جیکر صیف-ملوک نہ آیا کھا بندوق مرانگی
ترٹی آس محمد بخشا کیونکر سول جرانگی

دادی پھوپھی ماں کڑی دی ویکھ اوہدی دلگیری
دین دلاسے تے دلبریاں ہے اکھیں دی دھیری

ننگ ناموس اساڈے ویکھیں لجّ پتّ بادشہانی
شرم حیا گوا نہ دھیے نہ وتّ مست دیوانی

سن نی مائی اس دن پاٹا پڑدا لجّ شرم دا
جس دن مینوں نظریں آیا روپ انوپ صنم دا

عشقَ شرم کد رہن اکٹھے ڈاڈھے دشمن عادی
پچھو ونجھ زلیخا کولوں اوہ بھی سی شہزادی

بے شرمی تھیں کہہ کی لبھسی اندر بیٹھی جر خاں
لٹی بن کی کھٹی کھٹسیں پڑدے اندر مر خاں

سن مائی ہن پڑدا اوکھا پڑدا میرا پاٹا
بھلیاں بھلیاں عشقَ نچائیاں ننگا کر کر جھاٹا

دھیے صبر تحمل کر خاں تھم دلے دی واگے
صبر مراد پچاندا جیوں کر دودھ جمے سنگ جاگے

مائی صبر دسیں تدھ مصلیٰ سنیا نہیں کتابوں
پانی صبر میرا دل چھانے کیوں کر بھریئے آبوں ۔(7560)

تتے تاء نہ کر خاں دھیے بیٹھ نچلی ہو کے
صیف-ملوک نہ کوک سنیندا جے سدّ لیسیں رو کے

مائی وسّ نہیں کجھ میرے کد سکھلی روواں
میں ڈھولک کٹّ کرے وچھوڑا کیوں کر صابر ہوواں

دھیے روپ گمائیں اپنا بن بے ہوش دیوانی
بے روپاں نوں انگ نہ لاندے سوہنے یار گمانی

مائی جوبن ہے ملّ نقدی عشقَ خریدن کارن
عشقَ لیا تاں جوبن دینا میں ہن بنی بپارن

دھیے کی کریسی ایتھوں روون دھوون تیرا
کاہنوں اپنا حالَ وننجاویں اکھیں پوگ ہنیرا

روون دھوون کیکر چھٹدا ہویا کم ہمارا
کد کوئی سٹّ بیٹھا مائی آپو اپنا کارا

دھیے قہر قیامت چائیں کی تدھ پھڑیا چتا
کریں سمبھالا منہ سڑیگا چٹّ نہ بہتا تتا

الڑے گھا نہ چھیڑو میرے پھٹ پر لون نہ لاؤ
اندر پاڑ نہ ویکھو مائی متیں نال ستاؤ

کیں در کوکاں کوک سناواں صیف-ملوک دراڈا
جے چاہے تاں آن ملائے قادر ربّ اساڈا

اس اگے کجھ دیر نہ لگدی سانوں مشکل بازی
آزز ویکھ محمد بخشا کرے غریب مہمان نوازی ۔(7570)

ایہناں گلاں وچ آہیاں درداں فقراں مار ڈلائیاں
اتوں آہو-خاتف آیا خشیئیں واگاں چائیاں

آؤندیاں اس سیس نواکے خوش خط اگے دھریا
ہسدا ہسدا دیئ مبارک سکیوں ہویا ہریا

پریاں کھولھ شتابی واچے لکھے حرف شہانے
نالے اس زبانی دسے جیوں جیوں حالَ وہانے

لوں لوں خوشی تماماں ہوئی شکر ربانا سیون
تنیاں ترٹ گئیاں پشوازاں جامے وچ نہ میون

حلوہ لچی تے مٹھیائیاں صدقے شادی ونڈے
گلیاں وچ خیرائت کر کے ہیرے موتی چھنڈے

آہو-خاتف نوں کر شفقت منہ مٹھا کروایا
خلعت دولت دان دوائے نال انعام رجھایا

نالے جس پری پر اس دی حرص محبت آہی
زیور گہنہ وافر دے کے اس دے نال ویاہی

ہوئی بدیع-جمال شہزادی سچی قول قراروں
دیوَ دوائیں دیندا تریا رخصت لے سرکاروں

شارستان سنہری اندر ہویا چین سوایا
آمد آمد دا گل اٹھیا ایہہ آیا کہ آیا

لگی گرم اڈیک سجن دی نویوں نویں آوائی
درزی سدّ سوائن جوڑے پریاں پئی توائی ۔(7580)

زیور ہار شنگار پوشاکاں شاہ-پری انگ لائیاں
پریاں کر شنگار خوشی دے منگل گاون آئیاں

شاہ-پری دے چہرے اتے آیا رنگ گلابی
نرگس ہار کیتے مستانے کجلے نین شرابی

عطر پھلیل ملایا وٹنا مہندی ہتھ لگائی
والو وال پروتے موتی رونق ہوئی سوائی

گئی گنواتی وانگ زلیخا پھیر جوانی آئی
کر سولھاں شنگار محمد یار طرف اکھ لائی

اچے محل چوبارے چڑھ چڑھ ویکھے راہ سجن دے
جیوں آخر رمضان نماشیں چڑھن لوڑائ چن دے

دل وچ صبر قرار نہ آوے جاں جاں یار نہ دسے
دور ہووے تاں پھر کجھ زردہ عاشق کول نہ وسے

ڈیگر ویلے جے چڑھ بدل مغرب دن چھپاوے
روزیدار آرام نہ کردے تلخی تاول پاوے

توڑے تیغ ہجر دی کولوں عاشق دا دل کسدا
لے کے اڈیک سجن دی اندر بہت کلیجہ کھسدا

موتوں بری اڈیک سجن دی جانن عاشق سارے
سائت سال مثال محمد باجھ وصال پیارے

آساں لاوے دل پرچاوے اکھیں نظر نہ آوے
تکّ تکّ راہ گئے پکّ دیدے آوے شکّ گنواوے ۔(7590)

نیندر بھکھ نہ یاد پری نوں پل پل اٹھدی بہندی
سوندی سیج نہ لاندی پاسہ آساونتی کہندی

اے سجنا! تدھ منوں بھلایا تاں چر لایا ایتا
کھلی تکاں نت پندھ تساڈے کت ولّ چائیوئی چیتا

کوئی فجر کوئی سنجھ دسالے اکے سن سن کوڑاں
ابھڑواہے اٹھ اٹھ ویکھاں جت ولّ دھمن دھوڑاں

سنم وجے یا گھوڑا ہنکے نکل جان تراہے
اٹھ پچھاں تاں آکھن اگوں ہور کوئی ایہہ آہے

جاں رل کے کوئی بندے بولن پئی بھلاوے کھاواں
اکھ جھمکاں تے مڑ تکاں کتے نہ آواں جاواں

کاگ اڈاواں اوسیاں پاواں پچھدی پاندھی راہی
جو بولے سو آکھے آیا اج کل ڈیرہ شاہی

جلدی آ پیارے مینوں ٹھنڈ پوے وچ سینے
عمراں وانگ دہاڑے لنگھدے پل پل مثل مہینے

شام بنا آرام نہ مینوں شاہ-پری فرماوے
جا وکیل محمد بخشا ایویں کنت نہ آوے

ربّ اسانوں فتہا دتی نالے مطلب پایا
قلزم چھوڑ چلو گھر اپنے شاہپالے فرمایا

وجے ترم طنبور نکارے پٹے پیر نشاناں
گجے دھونسے ڈھول تے شتری بدھے لکّ جواناں ۔(7600)

پھیرے ہتھ کیتے مڑ تازے تازی پندھ کپن تے
زین ترنگ پلان اٹھاں تے پاکھر پائے تن تے

قطب قطب کر ناد پکارے علی علی کر تریاں
مست قلندر بولن بیرا پائِ کروڑاں گھریاں

اگے کرن نقیب آوازے شاطر وٹن گھریاں
سادھ مہم گھراں نوں فوجاں چائے واگاں ٹریاں

شاہ شاہپال اتے شاہزادہ مزلو مزلی ٹردے
سر پر چھتر نشان سنہری گردے باجے گھردے

جنگل جوہ سہایا سارا رتّ بہار وساکھی
کرن شکار سوار پیادے ٹردے جان ہر باکھی

ہر جوہے ہر جنگل بیلے ایویں تکدے جاندے
گل پھلّ رنگ برنگ ہزاراں بوٹے ونّ وناں دے

ٹھنڈھیاں مٹھیآں نہراں وگن جیوں کر پانی گنگی
خوش ہوا مقام اجائب ہر ہر جائے جھنگی

اچنچیت اک جھنگی وچوں بھکھے شیر مریلے
ماری گجّ تے دمب وجایا ہتھ مچھاں پر پیلے

بھنّ اگواڑی آ کڑ چاڑھی جت کیتی جیوں سوئے
اگی وانگو دمب مریندا توپے وانگر کوئے

دیوَ افریت ہوئے اڈّ اچے اوہ آہے سبھ ناری
صیف-ملوک آہا وچ خاکی آئی اس دی واری ۔(7610)

نالے سن ہتھیار اوہناں دے لہو پی پی رجے
تسی سی تلوار اسے دی بھرم آہا ہتھ سجے

شیر ببر خم مار زوراور شہزادے پر آیا
بدل وانگر گجّ کھڑکدی دمب سرے پر چایا

کڈھے ڈنڈ گھمنڈ مچائیوسُ نالے جتّ کھلاری
ملّ کھلا میدان بہادر فوج گئی ڈر ساری

شیراں سندی ہاڑ نہ خالی ڈردا کوئی نہ ڈھکے
ہر کوئی اک دوئے دے پچھے منہ چھپاوے لکے

شہزادے دی رستم دستی نالے سن ازماندے
کیسا مرد دلیر سپاہی دسّ رہے گا واندے

شیر اپر جے پیا اکلا دھن مائی جس جایا
نہیں تاں ایویں منہ دا رستم مہر-افروز بنایا

وڈے وڈے افریت بہادر کھلے تماشہ تکدے
پر شیراں دی ہیبت ڈاڈھی نیڑے آئِ نہ سکدے

ورج رہیا شاہپال بہادر صیف-ملوکے تائیں
نال ببر دے نہ لڑ بیٹا ایہہ نے سخت بلائیں

تن تیرے وچ تران نہ اگلا قیدوں نکل آئؤں
پین لگوں اس آفت اتے کس شامت نے چائیوں

ہولی ہولی کرن مزاکھاں ہور سپاہی جنگی
کم پیا تاں صرفہ کیتا ڈٹھی مردی چنگی ۔(7620)

جاں مردی دا ویلا آیا لگے منہ چھپاون
بیٹی دین اتے دل ہویا گلیں شیر بناون

صیف-ملوک دلیر کھلوتا شاہپالے نوں کہندا
ثانی ہاراں تھیں مکھ موڑاں شرم میرا کد رہندا

توڑے ہاں میں لسا ماڑا تسیں نہیں کجھ جھکو
شیر میرے تکّ آون دیہو پھیر تماشہ تکو

گاجر وانگ کراں گا ٹکڑے جے چاہیا ربّ میرے
تسی تیغ پیویگی لہو الاں کھاسن بیرے

نصر سر دی سار لئیگا سار سرواہی والا
کھلا ونگارے آجا شیرا جائیں نہ کر ٹالا

توں بارے دا شیر مریلا آدم کھاون ہارا
میں بھی شیر جوان مصر دا شیراں اپر بھارا

گجاں مار ہلائیوسُ دھرتی شیر غضب نے چایا
وٹّ دیہی کر جھٹّ شتابی سٹّ چلاون آیا

باجھ ونگارے بولن ناہیں شیر جنہاں دے ناڑیں
کھیت ونگارے کدے نہ ہارے مارے جاون بھاویں

نال چلاکی مار پلاکی کر کے حملہ ہلاّ
آن پیا شہزادے اتے ڈٹھیؤسُ کھلا اکلا

نال مصیبت لاغر لسا توڑے سی شاہزادہ
پر اوہ جوہر وچ دیہی دے آہا کتے زیادہ ۔(7630)

شیراں باجھ نہ جھلیا جاندا شیراں سندا اگا
ثانی ہار برابر ہوئے گھول پڑے وچ لگا

جوش-او-خروش کریندا آیا پنجے چا چا مارے
صیف-ملوکے ترت میانوں وکھ کیتا تلوارے

صیف بہادر صیف-ملوکے ایسی نال صفائی
سر شیرے دے آؤندیاں ہی اکو وار چلائی

نعرہ مار لگایا کاری پھٹ ایسا تلواروں
متھے تھیں لے دمبے توڑی دل سٹیا وچکاروں

شیر مریلا آدم خایا لشکر جس ڈرایا
اکس ہتھے صیف-ملوکے خاکو نال رلایا

نچدا ٹپدا گجدا آیا کردا شور ککارا
صیف-ملوک بہادر اگے ڈھٹھا ہو بیچارا

شہزادے دی مردی تکّ کے شاہپالے ہتھ پھیرے
شابش آفرین پکارے واہ ڈٹھے ہتھ تیرے

دیواں نے رستم دستی سر متھے پر منی
اس تھیں بہتر ڈٹھا اکھیں جیسا سنیاں کنیں

اوٹھ شاہزادہ پھیر پیادہ کرن لگا تازیماں
شاہپالے ولّ ہویا سلامی کر کر کے تسلیماں

گھوڑا ہور منگایا شاہے سونے موتی جڑیا
صیف-ملوکے اگے رکھیا شاہزادہ پھر چڑھیا ۔(7640)

کاٹھی تے خلگیر سنہری لعلاں نال جڑائے
زر تاراں لمکاراں سچیاں زر لگام چڑھائے

شاہزادہ اس گھوڑے چڑھیا ٹردا چال گمانی
تکّ تکّ پریاں دیو پکارن واہ صورتَ انسانی

ایسے ڈولے خشیئیں خشیئیں ٹردے ٹردے آئے
اوسے باغ-ارم وچ مڑ کے آن نشان لگائے

شارستان اندر سن خبراں ہرگز رہا نہ کائی
استقبال شہاں دے کارن آئی باہر لوکائی

سرو-بانو تے مہر-افروزا پریاں دیو تمامی
نکے وڈے نظراں لے کے آئے پھیر سلامی

صیف-ملوک تماماں ڈٹھا دین لگے تشریفاں
بادشاہاں نے تحفے دتے کی دساں تعریفاں

رنگ رنگاں دے تاج سنہری چیرے کلغی توڑے
ونّ ونا دے کھیس دوشالے چوغے فر گل جوڑے

پھیر نویں سر تازہ کیتا صیف-ملوک شاہزادہ
خاطر تے دلداری کیتی حدوں بہت زیادہ

غور دلاسہ ہور خوشامد لطفَ احسان نہایت
صیف-ملوکے نال کیتو نے چاہ پیار عنایت

بانہہ اوہدی شاہپالے پھڑ کے مائی دے ہتھ پائی
ایہہ لے چیز کھڑائی مائی شکر میری رہِ آئی ۔(7650)

مینوں فرض تیرا فرمانا سر توں لتھا بھارا
راضی رہیں اساڈے اتے میں ہاں چاک تمارا

ماں منیں تاں ربّ منایا پہلا مرشد مائی
شکر خدا دا جے توں راضی نالے پترا آئی

شاہپالے پر راضی ہوئی مائی دلوں-ب-جانوں
دے دوائیں کیتو ای مینوں سرخرو جہانوں

اساں تساں مر جانا جیوں کر توڑوں ہندی آئی
دنیاں تے رہِ جاسی بیٹا بھلیاں دی بھلیائی

مردی کولوں رہندا جگّ وچ مرداں سندا ناواں
مردی کردے مرد محمد دھن کہاون ماواں

مہر-افروزے باہوں پھڑیا صیف-ملوک شاہزادہ
سر چمے منہ متھا چمے کرے پیار زیادہ

مہر-افروزے عذر کریندی صیف-ملوکے اگے
اے بیٹا کد مٹدی جہڑی قلم دھراہوں وگے

ایہہ مصیبت قیدے والی تدھ پر لکھی آہی
پر ایہہ غفلت ذمےّ میرے ہو گئی کوتاہی

پھر بھی لکھ شکرانہ پڑھیئے خیریں مڑ گھر آئؤں
جاگے بھاگ اساڈے بیٹا اکھیں ربّ وکھایوں

صیف-ملوک کیہا اے مائی پریاں دی سرکردی
کی دکھاں دا صرفہ مینوں نہیں غموں جند ڈردی ۔(7660)

جس دن قدم ارادة والا راہ طلب دی رکھیا
آب-ہیات پری دے عشقوں اک گھٹّ بھر کے چکھیا

ہر سختی ہر رنج مصیبت ظلمت قید قہاری
چاء لئی سر اتے آپوں بھر دکھاں دی کھاری

سبھ کزیئیے سہل بندے نوں کوئی نہ مشکل دسدے
اک وچھوڑے ظالم کولوں نین میرے بھر پھسدے

خرچی راہ عشقَ دے اندر تئنے رنج ملامت
ناہیں عشقَ محمد بخشا جائ آرام سلامت

لطفَ عنایت ربّ دی اتے آس آہی ہن پکی
دیسی آپ مراداں توڑے سو سو سختی تکی

مہر-افروزے انگل پھڑ کے شاہزادہ سنگ کھڑیا
جا بدیع-جمال پری دے محل چوباریں چڑھیا

ونجھ ملیا محبوب پیارے روپ ڈٹھا دلبر دا
حور بہشتی تھیں دس حصے روشن نور قمر دا

سورج نال برابر رشماں جھال نہ جھلی جاندی
اکھ پرط تکے جس پاسے پھٹ کلیجے لاندی

چشمہ آب-ہیات سچے دا وات مٹھی دلبر دی
سرخ لباں یاکوتوں گھڑیاں یا اوہ کھنڈ مصر دی

نازک قد چمبے دی ڈالی واہ واہ سرو لٹکدا
گلّ وچ زلفاں ناگ اننجانے وسّ چڑھے جو تکدا ۔(7670)

ٹھوڈی سیؤ باغ بہشتی رنگی گوہڑے رنگے
ہنساں والی ٹور لٹکدی گردن مثل کلنگے

یارو صفت پری دی ناہیں ہر جائی ہو سکدی
تازی تیز طبیعت والے حیرت اگوں ڈکدی

گونگی ہوئی زبان قلم دی نالے قلم زبانی
خوف لگے متّ جل نہ جائے کاغذ تے مسوانی

صیف-ملوک پیا جد نزرینں عجب-جمال پری نوں
غش پئی کجھ ہوش نہ رہیوسُ تابش نال پری نوں

اس مستی وچ کہندی آہی نال زبانے ہالی
حمد ثنائ ربے نوں لایق کرم کنندا والی

دولت دوہاں جہاناں والی ربّ مینوں اج دتی
کھلے در مراد میری دے مار غماں نوں بھتی

شدھ ہویا اج برج ستارہ گئی نحوست راسوں
جاگے بھاگ سعادت والے فضل ہویا ربّ پاسوں

درد فراقَ آزار پرانا دور ہویا ہن جانوں
لتھا تاپ ملاپ سجن دا آپ ہویا گھر سانوں

یاراں نال بہاراں آئیاں کیتے شکر ہزاراں
جھلی واؤ مراد خوشی دی بھور ملے گلزاراں

جاگدیاں ایہہ نیامت کتھوں متّ میں ستی ہوواں
جاں جاگاں تاں یار نہ لبھے تلیاں ملدی روواں ۔(7680)

وانگ زلیخا نت اڈیکاں رو رو ڈیکاں ماراں
گھر بیٹھی نوں یوسف مصری آ ملیا سر واراں

جان پئی تن مردے تائیں ملیا یار یغانا
لکھ خیرائت صدقے دیندی پڑھدی نفل دوگانا

جاں خوشبو سجن دے ولوں مغز اندر ونجھ پہتی
آئی ہوش ٹکانے مڑ کے ویکھ ہوئی خوش بہتی

سکی بیل جوانی جوبن ہری نویں سر ہوئی
انگل پکڑ محلیں کھڑیا کول نہ رکھیا کوئی

سینے لاء ملے دل دل نوں منہ ملے سن مونہاں
ہار ہمیل گئے ہٹ پچھے چھپدے لوڑن لوہاں

سکدے دل دلاں نوں ملدے جس دم کر کر دھائی
وچ حجاب نہ بھاوے تن دا زیور کس دی جائی

خار لگن تد ہار ہمیلاں ملن نہ دیندے چھاتی
نتھّ بلاک پیاروں چبھن چاہیئے رمز پچھاتی

بانہہ سرھاندی دھرن نہ دیندے چھلے کنّ دکھاندے
لائے سان پیا دی خاطر ملیاں نہیں سکھاندے

بھاون نہیں وچھوڑے اندر نہ رجدے گل لگیاں
قصہ دس وننجینگا کتھے اس رستے اٹھ وگیاں

جس دم کنت پری نوں ملیا مرہم لگائی پھٹے
لئل جواہر ہیرے موتی سر صدقے کر سٹے ۔(7690)

صدقے ہون جتھے دل جانی ذکر اوتھے کی زر دا
پجدے ہتھ محمد بخشا کد عاشق گھٹّ کردا

عاشق تے معشوق پیارے رل بیٹھے اک جائی
دکھ ونڈن تے حالَ حقیقت پچھن سبھ وہائی

صیف-ملوک دھیان کریندا واہ واہ سچیا سائیاں
میرے جیہے غریب بندے نوں تدھ دتیاں وڈیائیاں

شاہ-پری ہتھ لگسی مینوں کسے نہ سجھدی آہی
اج میرے تھیں ساہ نہ وسدی ہویا کرم الٰہی

جے میں لکھ زباناں ہوون لکھ لکھ شکر گزاراں
لکھوں اک احسان نہ مکدا توڑے سو سر واراں

جسدی دسّ نہ پوندی آہی وچ زمیاں اسماناں
نہ کوئی تھاں ٹکانا آہا مالم وچ جہاناں

جیندی وائِ نہ لبھدی آہی ہرگز خواب خیالوں
اج وصال میسر ہویا اس بدیع-جمالوں

میں آزز پر ربّ ترٹھا پائیؤسُ بوند کرم دی
لوں لوں اندر خوشی سمائی بو نہ لبھدی غم دی

دوتی دشمن کوئی نہ رہا نہ کوئی دوکھی ویری
بیٹھا سیج سجن دی اتے عیش کراں اج خیری

دلبر یار میرے وسّ ہویا میں اس دا اوہ میرا
غیر نہ کول محمد بخشا اک اساڈا ڈیرہ ۔(7700)

متّ میں جنت وڑیا ہوواں چھڈّ کے دنیاں فانی
ایہہ مجازی صورتَ اندر ہووے لکا ہکانی

جو کجھ ہے سو واہوا واہوا پنیاں سبھ مراداں
ربّ غریب-مہمان نواز محمد منّ لئیاں فریاداں

دوئے رل کے کرن دوائیں ربّ غریب-نوازا
اج اساں پر رحمت والا کھلا ہے دروازہ

کھلھ ویکھ اسیں بھکھیاری منگن تھیں کد رہندے
اگلی مدت تیرا دتا رہے وچھوڑا سہندے

آپے اج ملاپ دتوئی رحمت دے درباروں
بعد اس تھیں رکھ کرم کریما یار وچھوڑ نہ یاروں

کر ایسا سربندھ اساڈا رہیئے سدا اکٹھے
کاج سہا محتاج نہ ہوئیے آن تیرے در ڈھٹھے

وتّ جدائی بھا نہ پائیں لذت دس وصل دی
میل اساڈا میل شتابی پال امید فضل دی

دین ویاہ خوشی کر گھر دے پیش نہ پوے ادھالا
عاشق دا تدھُ باجھ خدایا کون کرے اپرالا

پئی دعا قبول حضوروں مہر ہوئی اس ولّ دی
شاہپالے دے دل وچ پائیؤسُ حرص ہوا اس گلّ دی

جاں اوہ تخت اتے ونجھ بیٹھا لگی کول کچہری
پریاں دیو اکٹھے ہئے کیا کافی کیا شہری ۔(7710)

گلوں گلّ ہلانؤدے ہوئے شہزادے ولّ آئے
صفتاں کر کر رجدے ناہیں سبھو کہن گھمائے

حکمت پاک خداوند کیتی عشقَ پچھے تاسیراں
سبھنا دے دل لگا عاشق وانگو سکیاں ویراں

ٹھنڈ پوے شہپالے تائیں جیوں جیوں صفتاں کردے
دماں باجھ شہزادے اگے ہو رہے سبھ بردے

کیتی صفت نہایت سبھنا جان لیا شاہپالے
مرضی لوڑے دیواں دی پچھے تے پڑتالے

سنو دیوانو تے امراؤُ میر وزیر کبیرو
خیش قبیلہ سبھ اکٹھے کرو صلاحَ وزیرو

قصہ ایس شہزادے والا سن بیٹھے ہو سارا
صفتاں ویکھ لئیاں تے اندروں عشقے دا ونجارا

حسن بدیع-جمال میری دے مٹھا ہے ازغیبوں
نہاتا ندی غماں دی اندر پاک ہویا ہر عیبوں

بیٹی میری عشقَ اوہدے نے بدھی نال کمنداں
مینوں بھی ہے مٹھا پیارا وانگ پتاں فرزنداں

جے ایہہ گلّ تساں دل بھاوے ناطہ دے ویاہاں
نہیں تاں دیو جواب شتابی گھلاں پرط پچھاہاں

سبھنا کیہا فتح مبارک سن حضرت شاہپالا
بھلی غلے دا پچھن کیہا گھڑی نہ کریو ٹالا ۔(7720)

ایہہ جوان شاہزادہ عادی صفتاں انت نہ کائی
ایس جیہا کوئی کنت نہ لبھے لایق تیری جائی

ایہو کم مبارک تینوں راضی اسیں تمامی
دیوَ پری کوئی عیب نہ دھرسی نہ وٹا نہ خامی

جیکر عرض اساڈی منیں سائت دیر نہ لاؤ
ایہہ جوان پسند اسانوں ناطہ بخش ویاہو

ساک قبیلہ راضی تکّ کے ہویا شاہ سوایا
مجلس وچوں اٹھ شتابی محلاں اندر آیا

مائی بھینوں بیگم تائیں سدّ کے کول بہاندا
دسو کی تساڈی مرضی تریاں نوں فرماندا

بسملا بسملا شاہا ایہو ساڈی مرضی
اسے مطلب کارن ہتھوں اسیں تیرے ولّ عرضی

دھی اساڈی لایق شاہا! ایہو کنت رنگیلا
قسمت جوڑی ربّ محمد کر اسے دا حیلہ

نییتّ خیر اسے پر آکھو چھڈو ہور دلیلاں
بھلیاں دھیاں دین اجیہیاں مرد نجیب اسیلاں

پھیر اوتھوں شاہ اٹھ کھلوتا آکھ دوائیں خیراں
جا دربار تخت پر بیٹھا خلق چمیندی پیراں

نیت خیر دلوں اس آکھی کر چھڈی کڑمائی
صیف-ملوک بدیع-جمالے باہروں خبر نہ کائی ۔(7730)

بیٹھے سیج خوشی دی اتے اک اکلی جائی
باتاں کردے من پرچاندے پڑھدے شکر خدائی

گھڑی آرام کیتا رل دوہاں پھیر اٹھیا شاہزادہ
رخصت یeزن پری تھیں لیندا کر کر عذر زیادہ

مائی جی دے ڈیرے جاواں ونجھ کھلوواں حاضر
اوتھے بھی کوئی جھٹّ گزاراں کراں خوشامد خاتر

ایہہ صلاحَ بدیع-جمالے بہت پسند لیاندی
بسملا بسملا اگوں شابش دے فرماندی

مائی جی دے ڈیرے آئے شاہ-پری شاہزادہ
راتیں تیک رہے اس جائی الفت نال زیادہ

خشیئیں خشیئیں رات گزاری اسے وچ مکانے
دھمی صبح ہویا خوش ویلا لگی لوء جہانے

کیتا وضو شہزادے اٹھ کے آکھی بانگ فجر دی
پڑھی نماز عبادت کیتی اپنے زور قدر دی

ذکر وظیفے ورد کریندا بیٹھا مل مصلا
شکر گزارے ربّ چتارے تیری ذات معلا

سرو-بانو اس ویلے اٹھ کے پاس گئی شاہپالے
اوہ بھی اگوں نال ادب دے عزت نال بحالِ

بسملا جیؤ آئی بھینا کول اساڈے بہو خاں
صیف-ملوک کتھے کجھ اس دی حالَ حقیقت کہو خاں ۔(7740)

سرو-بانو نے کیہا اگوں ہے اوہ میرے ڈیرے
تھکا ماندا رہا اتھائیں پاس نہ پہتا تیرے

شاہپالے فرمایا بیبی کیوں تدھ نال نہ آندا
مینوں شوق دیدار اوہدے دا غلبہ کردا جاندا

سرو-بانو نے شہزادے دی شاہے اگے دونی
آدمیت دے عذر لیاندے کیتی صفت-سپونی

شاہپالے فرمایا اس دی سدّ کراں مہمانی
ایت زمانے آدمیاں وچ کوئی نہ اس دا ثانی

سرو-بانو بھی کہندی اگوں اے بھائی ایہہ سانوں
غیب-ال-غیبوں تحفہ آیا فضل ہویا سبہانوں

جو کجھ مفت نیامت مولٰی آپ پچائے غیبوں
کریئے قدر شناسی اس دی پاک ہندا ہر عیبوں

صیف-ملوک پیارا شاہے وچ حضور بلایا
چمّ زمیں سلامی ہویا جاں مجلس وچ آیا

گھر بیٹھک تے بنگلے مجلس ہور عمارت شاہی
کر دھیان ڈٹھے جس ویلے صیف-ملوک سپاہی

ایسی عالیشان عمارت جیسی جگتِ نہ سارے
ویکھ ہویا حیران شاہزادہ سندر محل چوبارے

گمبد چھت سنہری سارے سر کڈھن اسمانوں
نقش نگار نہ گنتر جوگے آہے ودھ جہانوں ۔(7750)

سفے صحن صفائی والے دھرتی سبھ سنہری
موتی ہیرے فرش فیروزی جتھے بہے کچہری

تخت سنہری لالیں جڑیا سچیاں ہیٹھ وچھائیاں
قدماں ہیٹھ تمامی مجلس کردی سیس نوائیاں

شاہ شاہپال بہادر عادل بیٹھا تخت سہایا
چوریدار کھلوتے جھلن چھتر کوہاں وچ لایا

چوٹی تاج مبارک والی چمکے نال اسماناں
ظل الٰہی نظریں آوے شوکت شان شہاناں

جاں ویکھے تلواری ولوں کردا ذرہ ذرہ
زرے نوں اک نظر کرم تھیں سورج کرے مقررا

مہر مبارک ہتھ انگوٹھی نبی سلیماں والی
مشرک مغرب حکم چلیندا تیک جنوب شمالی

جاں گھوڑے پر کرے سواری پہن سبھو سمیاناں
اسماناں وچ پئے تزلزل تکّ کے زور شہاناں

دشمن دا دل دائم زخمی ڈر کے اس دے تیروں
سمبا تیر شہانے والا قلم سدھی تقدیروں

جاں اوہ زور دیہی دا لاوے مارے ہتھ اسماناں
کھچّ ملاوے نال زمیں دے دھن شاہپال جواناں

سبھ سپاہ بہادر جنگی وانگ مریخ سپاہی
سورج جھنڈا پکڑ شہانہ ہوئے اگیرے راہی ۔(7760)

صیف-ملوکے نے جد ڈٹھی عظمت شوکت بھاری
شاہپالے دا جاہ ضلالت فوج بے انت شماری

ہو رہا حیران شاہزادہ ویکھ تجمل شاہی
نال عظمت تے کبرائی کردا یاد الٰہی

توں بے انت سچے ربّ سائیاں دھنّ خدائی تیری
مول کسے نے انت نہ پایا ایڈ لوکائی تیری

باپ میرا بھی بادشاہاں وچ عالیشان کہاندا
جو کجھ اتھے نظریں آیا اوہ پاسنگ ایہناں دا

ڈٹھیوسُ تخت بلند سہایا لاکھاں نقش نگاراں
جڑے جواہر قیمت والے لئل بلن جیوں ناراں

ہور زمرد خاص یمانی تے یاقوت رمانی
درِ-یتیمِ اتے کئی گوہر شب چراغ نورانی

گرد-ب-گرد تخت دے لٹکن جھانجر ہار پروئے
سورج سندی رشم نہ لگدی مول اوہناں دی لوئے

ستّ سے کرسی ہور سنہری سجے پاس ٹکائی
پنج سے اوہو جیہی کھبے اک تھیں اک سوائی

کئی شہزادے شانہ والے دیوَ افریت بہادر
ہر ہر کرسی اتے بیٹھے دانشمند زوراور

صیف-ملوک جدوں آ وڑیا سبھے اٹھ کھلوئی
بدھے ہتھ شہزادے اگے آن سلامی ہوئے ۔(7770)

سجے پاس تخت دے نیڑے کرسی خوب شاہانی
مخمل مشکیں نال لپیٹی خاص آہی سلیمانی

پریاں حکم شہانہ لے کے اوہ غلاف اتارے
گلناری زربفت سچے دے نویں اچھاڑ سنوارے

نرم وچھائی اپر کر پائی گاؤ تکیئے پور کر کے
شہزادے دی خاطر رکھے نال تخت دے دھر کے

شاہ شاہپال اس کرسی اتے صیف-ملوک بہایا
شاہزادہ تازیماں کر کے بیٹھا بہہ سکھ پایا

صیف-ملوکے ولّ منہ کیتا شاہپالے سلطانے
کہندا اے فرزند پیارے دسّ خاں نال ایمانے

اک سفر دی خفگی تینوں دوجا چا وطن دا
مائی بابل دا دل اندر ہوسی شوق ملن دا

ملک سپاہ رعیت سندی چنتا ہوسی بھاری
نالے سک اشناواں والی نال جنہاں دے یاری

اتنے غم تیرے دل اندر ہوسیں درد رننجانا
نالے دکھ عشقَ دا تینوں لوں لوں اندر دھانا

پر ہن رکھ اندیشہ ناہیں ہام تیری میں بھرساں
جے ربّ چاہیا مطلب تیرا خوب طرحاں دا کرساں

بھیجدیاں افریتاں تائیں مصر شہر نوں جاون
خیر سکھاں دی خبر پچاون نالے پھیر لیاون ۔(7780)

سن گلاں شاہزادہ اٹھ کے کرن لگا تازیماں
تونہیں مائی بابل میرا دیئ ولاہ یتیماں

شاہے پھیر بہایا پھڑ کے بیٹا چھڈّ دے جھورا
صیف-ملوکے ہوئی تسلی فکر نہ رہیوسُ بھورا

شاہپالے پھر مجلس اندر عشرت عیش مچائی
جیوں کر جشن شاہاں دا ہندا سو ترتیب بنائی

یاقوتی مٹّ آن ٹکائے بھر کے لال شرابوں
بھر بھر دین پیالے پریاں شکل مثل مہتابوں

اک پریاں دے حسن اجائب گوہڑے رنگ گلابی
زیور زیب پوشاکاں سچیاں نازک انگ ہبابی

دیون کاسے ہر ہر پاسے پین پیاسے سارے
تاب حسن دی آب دلے دی باب غماں دے مارے

نشہ شرابوں نکل کبابوں ساقی نین شنگارے
تار ربابوں بو گلابوں ہو رہے متوارے

نغمے ساز وجاون لگیاں ناچ اٹھائے پریاں
سندر شکلاں عجب پوشاکاں زیور پہن بچریاں

نچن گاون کرن تماسے مجرے بادشاہانے
تائفیاں نے بول سنائے دھرپت نال ترانے

اٹھ اٹھ دیو مریندے تاڑی پیندے حالَ جواناں
پیر زمیں پر محکم کر کے ہتھ گھتن اسماناں ۔(7790)

چار دہاڑے چارے راتیں رہے تماشے ہندے
بھنّ بھنّ کھاون مرغ بٹیرے مدھ پیکے مکھ دھوندے

شہزادے دی عزت حرمت کردے ودھ حسابوں
دین شراب کباب سناون نغمے چنگ ربابوں

بعد اس تھیں دن پنجواں آیا مجلس چا اٹھائی
سبزے جوہے گل پھل والی سیر کرن دی آئی

شاہپالے سنگ لیا شاہزادہ لگا سیر کراون
جنگل جوہ جوہیرے اندر ہر ولّ پھیرا پاون

مرگزار ڈٹھا شہزادے کی گلّ آکھ سنائیں
سچا نیلا وانگ اسمانے خوش ہوا خوش جائیں

ثمن بنفشا گل دے گردے سبزہ اؤں سہاوے
محبوباں مکھ داڑھی جیوں کر خط نواں لے آوے

گل لالے دل تازے لالی جیوں رخسارے یارے
شکر لب معشوقاں والے روشن کرن اندھارے

دلکش بہت لطیفَ اجائب واہ ہوا سکھاندی
ہر ہر منزل نیک مبارک زوری چتّ لگاندی

ہر ہر پاسے نہراں کوہلاں پھلیں بھرے کنارے
نال تریلے منہ ہتھ دھوکے موتی پہن شنگارے

ہر ڈالی تے پنکھی بولن خوش آواز ہزاراں
ارغنون صحیح سر کر کے خوب وجاون تاراں ۔(7800)

چکوی چکوا بت مرگائیاں مارن سر وچ غوطے
پیلے امب چواون نیلے چوہ چوہ کردے طوطے

اچے رکھ دی چوٹی اتے ذکر کریندے بوزے
ہد ہد مست محبت پھردی ذکر زبانوں روزے

سوہنے سرو آزاد کھلوتے رونق جنت والی
کمری اتے تدرو بو لیندے ہر پتر ہر ڈالی

اچے قد درخت کھلوتے محبوباں دا بانا
سچے سبز زمرد نالوں پتّ اوہناں دے جانا

ایسا مرگزار کھلوتا وا اس دی خوش باسوں
باغ بہشت معطر ہندا جاں جھلدی اس پاسوں

اوہناں گلاں دی خوبی کولوں امبر نور سنوارے
ہر گلبن دی ڈالی اتے پھل مانند ستارے

اوہ سبزے اوہ پھلّ ہزاراں اوہ ہوا نورانی
غیرت کولوں وانگ اسماناں چائی سرگردانی

سبزے اندر پانی وگن ہر کوئی کرے نظارہ
لاجورد دے نالے اندر جیوں کر چلے پارا

ہر پانی دے دندے دندے خوب بنی پھلّ کیلی
گلداؤدی گل عباسی گل ریہان چمبیلی

دل فریب قصے دے سنیئر فکر دوڑاؤ بھائی
باغ-ارم جس نام سدایا اس وچ کد خطائی ۔(7810)

ایسا خوب مکان ڈھونڈیندا دنیاں توں ہتھ دھووے
باغ بہشت محمد بخشا جے ہووے تاں ہووے

شاہزادہ مقبول دوہاں نوں مائی تے شاہپالے
تاں شاہپال اوہدی پھڑ انگل کر کر سیر دسالے

سیر کریندیاں شاہے کیہا اے بیٹا دلبندا
اتنے سال ہوئے تدھ چایا عشقَ سچے دا دھندا

برکت صدق یقین تیرے دی مولٰی خیر گزاری
گھمن گھیر بلائیں وچوں کڈھیوں کر کے یاری

ہن توں آن میرے گھر پہتوں ہوئے جمال اساڈے
دس صلاحَ کراں اج کیکر جو کم نال اساڈے

صیف-ملوک نہ بولن دتا مائی اگوں بولی
شاہپالے نوں آکھن لگی اے شاہا میں گھولی

تدھ جیہے انسافے والے شہنشاہے اگے
گلّ کرن دی حاجت ناہیں جو تدھ مرضی لگے

شاہپالے فرمایا مائی تدھ مالم گلّ ساری
دھیاں پتراں سبھ کماں دی تینوں ہے مختاری

جیوں کر بھاوے تویں کر خاں ہوڑ نہیں کجھ تینوں
میں دھی تیری جھولی پائی ہور کہیں کی مینوں

لے کے ازن شہانہ بیبی کاج ویاہ رچایا
جو حکما علما اوہناں دا سبھو چا سدایا ۔(7820)

پریاں جنّ افریت دیواں نوں سدیا نیڑے دوروں
شارستان سنہری اندر کٹھے ہوئے زروروں

چونہ گٹھاں تھیں ڈھکی خلقت کٹھی ہوئی نہ تھوڑی
باغ-ارم دی دھرتی ملی کوہ چورنجاں توڑی

حکم دتا شاہپال بہادر کارداناں دے تائیں
باغ-ارم دا گردا سارا خوب سہاؤ جائیں

باغیں بنت بنا بناؤ چوک عراق پھہارے
زینت زیور نال بناؤ زیب چمن دے سارے

جیوں فرمایا تویں ہویا واہ دولت سلطانی
باغ-ارم دا بنیا یارو جنت اعلیٰ ثانی

ملکہ بدرا ماں اوہناں دی سنے قبیلے بالے
سراندیپ شہر دا والی سدیا شاہ شاہپالے

ہور حکومت واست والا تاج ملوک شاہزادہ
ایلچی بھیج منگائے سارے کر کے چاہ زیادہ

شاید ولّ روانہ کیتے دے کے خط رسولاں
دیواں چا لیاندا اوہ بھی وانگ سجن مکبولاں

شاید تے شاہزادہ دوئے یار ملے گل لگّ کے
پیراں تیک گئے سن نالے نیر اکھاں دے وگ کے

شکر بجا لیاندا ربّ دا بیٹھے کر خوش حالی
جیوندیاں جس یار ملائے دھنّ اساڈا والی ۔(7830)

قلزم دے دریاوے والا ہاشم شاہ سدایا
سنے قبیلے تے فرزنداں پریاں نال لیایا

میر وزیر آہے جو خاصے سبھ شاہاں سنگ آئے
باغ-ارم وچ میل اکٹھا وکھ وکھ جھنڈے لائے

صیف-ملوکے دے دل خوشیاں تکّ تکّ کاج سہایا
اک تھیں چار ہویا شاہزادہ ربّ ایہہ روز وکھایا

اک دلگیری اندرو اندر گھا کلیجے کردی
مائی بابل شادی تکدے سنگت ہور مصر دی

ساک قبیلے بھینا بھائی ہانی یار پیارے
سہرے گانے کاج اجیہا تکّ ہندے خوش سارے

صیف-ملوک دلیل گزاری سمجھ لئی شاہپالے
کہندا اے شاہزادہ دل تھیں کڈھ فکر مہالے

ماں پیو یار مصر دے تینوں یاد پئے اس ویلے
دور نہیں کجھ صاحبَ اگے جے چاہے تاں میلے

صیف-ملوکے کیہا حضرت شیشہ ہے دل تیرا
کی حاجت جے مونہوں آکھاں جانیں مطلب میرا

مائی نوں فرماون لگا شاہ شاہپال بہادر
خواہش میری ماں پیو اس دے ہوون ایتھے حاضر

شہزادے دے بھیناں بھائی وطنی یار پیارے
اس مجلس وچ حاضر ہوون ساک قبیلے سارے ۔(7840)

مائی اس مسلاہت تائیں بہت پسند لیائی
شاہپالے نوں آکھن لگی نیک ایہو گلّ آہی

شہزادے تھیں پچھن لگے دس صلاحَ پیارے
خواہش ساڈی ماں پیو تیرے آون بنے شنگارے

سہرے گانے شادی تیری ویکھ بہں خوش ہوون
کڑماں-چاریں ساڈی ویکھن کاجے وچ کھلوون

شہزادے فرمایا اگوں سن حضرت سلطانہ
ماپے میرے چاکر تیرے تینوں سبھ خصمانہ

دوہیں جہانیں ماپے میرے سر پر تسیں ہمیشاں
کون تساں بن ایہہ غمخاری کرے اساں درویشاں

مائی تے شاہپالے تائیں ایہہ جواب یغانا
بہتا خوش پسندے آیا شابش کہن جواناں

شہزادے نوں نویں سرے تے بہت پسند لیائے
آکھن لگے اے فرزندا توں سچ سخن سنائے

پر دل ساڈا چاہندا ایویں بڈھا بابل تیرا
درداں دکھاں نال ہووےگا جیوں سیخے منہ بیرا

مائع فراقَ تیرے دی ساڑی ہوسی درد رننجانی
شادی تیری ویکھن دوئے پوے اگے پر پانی

نالے سیئیں دہاڑی سانوں طعنہ مول نہ مارن
تساں اسانوں یاد نہ کیتا وچ خوشی دے کارن ۔(7850)

شاہزادہ فرماندا اگوں سن توں صاحب میرا
جے کجھ ہک بندے دے اندر کہندا شاہ اچیرا

این صواب اساڈے ونڈے محض لطفَ تے رحمت
ہر غم میرا کھڑیا لوڑے دور کرو سبھ زحمت

بابل ولّ لکھاں میں عرضی پرچے ویکھ نشانی
نالے نال گھلاں اس پاسے شاید دل دا جانی

خیری دا خط میرا پہنچے نالے یار ہمراہی
مصر شہر وچ خوشیاں ہوون وسے فضل الٰہی

ویکھن سائت اعتبار لیاون اٹھ ٹرن اس پاسے
یا محرم یا لکھے باجھوں رہسن وچ وسواسے

شاہپالے فرمایا بیٹا لکھ پیو ولّ عرضی
رکھ تسلی سوئیؤ کرساں جیوں کر تیری مرضی

صیف-ملوک شاہزادہ بیٹھا لے کاغذ مسوانی
ہتھ وچ کانی سینے کانی سخن سدھے جیوں کانی

ڈلھ ڈلھ رتّ اکھیں وچ آئی وگ ٹرے پرنالے
کاغذ اتے نظر نہ لگدی قلم چھنڈے پرنالے

نیناں اگے پانی آیا اس تھیں نظر نہ ٹکدی
کمبن ہتھ اندر دے جوشوں تاہیں قلم دھڑکدی