صیف-ملوک ہنجھو بھر رنا سن ماؤں دی زاری
پیراں اتے متھا رگڑے چمے وارو واری ۔(1500)

کہندا قدم تیرے دی مٹی سرمہ میرے بھانے
ہک تیرے سبھ گردن میری ناہیں ملے مکانے

جو کجھ تساں زبانوں کیہا فرض آہا میں کرنا
این سعادت مینوں آہی حکم تیرے تے مرنا

ایہہ بے عقلی میری مائی جہڑی توں اج ڈٹھی
بندے اتے دوش نہ کوئی آہی دھر دی چٹھی

وسّ لگدے کد چھڈدا کوئی لذت گھر شہر دی
ہتھیں کون مائی بن اؤکھت مارے تلی زہر دی

کوشش ترلے ساڈے مائی کیوں کر آون کاری
بھاء میرے اس سفرے پینا لیکھ لکھے سرکاری

چر ہویا سر میرے اتے ایہہ نوبت سی گھردی
پر ہن چھیکڑ واری میری نہیں دلیری تردی

ایسا ظالم عشقَ اولاّ جہڑا تخت چھڑاوے
اپنا آپ کوئی واہ چلدے سولی کدے چڑھاوے

سن مینوں ایہہ خواہش کویں مر جاواں جند جائے
توں گھر وسدا رسدا لوڑیں عالی بھولی مائی

گھر رکھن دی گلّ نہ آکھو مشکل مینوں رہنا
زورے رکھو تاں مر ویساں اوہ غم پوسی سہنا

جے توں بچہ بچیا لوڑیں مائی ٹور سفر نوں
سفر گیاں کجھ ہکھی ہوسی ملساں پھیر پتر نوں ۔(1510)

جے تدھ ہتھیں دفن کرایا کجھ وسواس نہ رہسی
بیٹے نال ملن دی تینوں پھر کوئی آس نہ رہسی

دے ازازت مینوں مائی ٹراں سفر نوں جلدی
رہن نہیں ہن میرا اتھے چھک لگی انّ جل دی

دانہ پانی ایس وطن تھیں اٹھ گیا ہن میرا
جس جس پاسے لکھیا ہوسی پیا کراسی پھیرا

کیتا چتّ اداس عشقَ نے رزق مہار اٹھائی
توڑوں آئی کون مٹائے سن توں میری مائی

ایہہ گل آکھ شاہزادہ رو کے سر پرنے ہو جھڑدا
چمّ زمین سٹے سر سجدے پیر ماؤ دے پھڑدا

چاہ ماؤ دی من نہ سکے عشقَ نہ منن دیندا
کر کر عذر ہزاراں تاہیں مر مڑ قدم چمیندا

ایہہ دلیلاں دھاراں مائی بخشیں بتری دھاراں
دھاراں تے کوہ قافاں اندر دھاڑاں پون ہزاراں

جے ربّ مینوں خیریں آندا ہوساں آن سلامی
متّ مر جاواں تاں بخشاواں بخشو ہک تمامی

روندی تے کرلاندی مائی بیٹا ودیا کیتا
ربّ دا دتا سر پر سہیا، صبر پیالہ پیتا

ماؤ پیو جد جاتا بیٹا ناہیں گھر دے کم دا
گھر رکھے ہن بچدا ناہیں ڈاہڈا روگ پرم دا ۔(1520)

عاصم شاہ کہے پتر نوں توں جگر دا بیرا
تونہیں جگرا میرا سائیں تونہیں کھادھا جگرا میرا

شہزادے نوں رخصت ہوئی ٹریا چھوڑ گھراں نوں
محلاں اندر پیا ککارا باہر حد بیانوں

عاصم شاہ پتر نوں ٹورن شہروں ہویا واندے
یار اشنا محبت والے نالے روندے جاندے

باپ بیٹے دا ڈیرہ ہویا آ کے ندی کنارے
میر وزیر عمرہ شہزادے نالے آئے سارے

روندے مل مل ودیا ہندے سارے لوک مصر دے
چمّ زمیں سر دھردے پیریں وڈے وڈے سرکردے

شاید نال وزیر ہویا سی صیف-ملوک شاہزادہ
چائی رزق مہار اٹھ چلے جت ولّ ربّ ارادہ

دولت مال خزانے لشکر سبھ اسباب ولیوے
شاید دے حوالے کیتے اوہو لیوے دیوے

ترے برساں دا وعدہ کر کے باپ ازازت دتی
لکھ رکھے اوہ روز دوہاں نے سنّ سمت تے متی

شاید نوں گل لاکے رنے عاصم صالح دونویں
جا بیٹا جیوں عقل کہیگا کر تدبیراں اوویں

صیف-ملوک تائیں پھر اوڑک عاصم شاہ فرماندا
بیٹا وداع کیتا میں تینوں لکھیا پڑھ کرماں دا ۔(1530)

آ بچہ گل لگّ ملاہاں توں بھی رو اسانوں
جاں میں مرن لگا اس ویلے سدسی کون تسانوں

الوداع پردیسیں چلیوں ہے میرے فرزندا
خبر نہیں ہن کی کجھ ہوسی موت زرائت بندہ

الوداع پیارے میرے تساں اساں ربّ بیلی
تیری جان حوالے اس دے جیوندیاں پھر میلی

الوداع دلبندا تریوں دے ہاؤ وچ دھکہ
میوہ آس امید میری دا ڈھیہ پیا ان-پکا

الوداع چلی ہن ایہہ تکّ اکھیں دی رشنائی
اجے نہیں رجّ ڈٹھا آہیوں لگا داغ جدائی

الوداع میری زندگانی ٹوریوں صیف-ملوکا
نہ میں مرساں نہ سکھ جیوساں لا چلیوں تپ سوکا

الوداع اے موتی سچے ہتھوں پیوں سمندر
نال قضاع دے کر چھٹّ کھڑیوں لئل شہانہ سندر

الوداع اے یوسف چلیوں مصر میرے نوں تجّ کے
یئکوبے جیوں پیا عمر دا رونا مینوں رجّ کے

الوداع فرزندا مینوں پائیوئی کھوہ غماں دے
مولٰی پاک لیاوے تینوں دیئ مقصود دلاں دے

الوداع اے بیٹا میرا دیوی ربّ پناہاں
پھیر مصر دا تخت سمبھالیں وانگو شہنشاہاں ۔(1540)

شاید تے شاہزادہ دوئیے رخصت ہوئے روندے
بیڑے ٹھیلھ روانے ہوئے پچھلے پچھے بھوندے

عاصم شاہ بیٹے دے غم تھیں تنگی کرے گھنیری
پیو شاید دا صالح دانا مڑمڑ دیئ دلیری

شاہا نہ کر خفگی بہتی لکھیا لیکھ اضل دا
جو فرزنداں دے بھائِ ہونا کسے طرحاں نہیں ٹلدا

بیٹے ساڈے بندے ربّ دے ساتھوں اس پیارے
'انا للئبدِ ارہم ایونا' آپوں ایہہ پکارے

اسے پیدا کیتے بیٹے اوہو پالنہارا
گھر تھیں توڑے سوکھے رکھسی میں توں کون بیچارا

جیکر نیک اولاد ہوئےگی ربّ ولوں پھل پاسی
جے بدبخت ہویا تاں کاہنوں پیو اس دا غم خاصی

عاصم شاہ فرزند پیارا ربّ دے کرے حوالے
روندا گھر نوں آیا لے کے داغ جدائی والے

بیگم نوں سدّ کہندا میری غم نے ہوش بھلائی
بیگم ہو کے کر سلطانی بادشاہاں دی جائی

سبھو اس دے ذمےّ لائے بادشاہی سمیانے
فوجاں لشکر تابء کیتے دتے سونپ خزانے

صالح دارا-یوسا اکابر دوئیے وزیر سیانے
اوہ بھی تابء کیتے کوئی حکموں عذر نہ آنے ۔(1550)

بہتے واعظ نصیحت کیتی متیں دے سمجھاوے
رکھنی خبر کنگالاں اتے متّ کوئی ظلم کماوے

آپوں ظلم نہ کرنا کوئی ربّ اکبر تھیں ڈرنا
جس دن آپ عدالت بحثی تل تل لیکھا بھرنا

عدل انصاف اجیہا کرنا جگّ وچ رہے کہانی
مظلوماں مہتاجاں تائیں داد مراد پچانی

کر تلکیناں تے تاکیداں عاصم شاہ چھڈّ شاہی
گوشے اندر بیٹھ چپیتا کردا ذکر الٰہی

کرے عبادت ربّ سچے دی زاری کر کر رووے
بیٹے کارن وچ درگاہے نت سوالی ہووے

ربا پتّ میرے نوں رکھیں اپنی وچ امانے
نال مراد دلے دی آنی پھیر اساڈے خانے

اوہ پردیسی بچہ میرا جس اندر جند میری
جتھے رہے سلامت رکھیں تدھ بن کوئی نہ ڈھیری

نال اخلاص محبت سچی عاصم ربّ دھیاندا
وانگ نبی یعقوب ہمیشہ بیٹے دا غم کھاندا

رو رو نیر اکھیں دا گھٹیا ردّ ہوئی نورانی
زہد عبادت کردا جیوں کر پیغمبر کنانی

صیف-ملوکے دے ہک اندر کردا نت دوائیں
جس پر ماپے راضی ہوون اوہدیاں دور بلائیں ۔(1560)

حضرت پاک نبی فرمایا جو نبیاں دا سرور
'سلے اﷲ علیہ وا سلم' نالے آل اوہدی پر

جس قضائے ہونا ہووے لکھی روز اضل دی
جے سو ہون دوائیں والے کسے طرحاں نہیں ٹلدی

پر جے ماپے راضی ہو کے کرن دوائیں دل تھیں
فرزندے توں ٹلن بلائیں بچ نکلے مشکل تھیں

جو کجھ اس حضرت فرمایا اس وچ شکّ نہ ذرہ
صیف-ملوک دعا پیو تھیں پگسی چا مکررا

جاں شاہزادہ ہویا روانہ کیتی چھاں نشاناں
بادبان کھلے کر دتے سبھناں کشتی باناں

گھریا دھونسا تریا ڈیرہ لگی چوٹ نکارے
وجے ترم اشارت ہوئی بیڑے ٹھلھے سارے

جد ملاہ ہلاون چپے زوراور کرارے
واء اڈائی جاوے بیڑے کولوں کولی سارے

جو کجھ حکم کرے شاہزادہ سبھ بجا لیاون
رنگا رنگ کھلاون کھانے کھیڈن جی بہلاون

ہسن کھیڈن دل پرچاون رکھن دل بہلائی
راتیں دہاں کھلوندے ناہیں جان جہاز چلائی

وچے رجھدا پکدا کھاندے وچے سبھ کم ہوندے
نہ اوہ دندے لاون بیڑے ناہیں کتے کھلوندے ۔(1570)

اٹھ مہینے دہاں راتیں گئے دوڑائی بیڑے
خوب خوش رہا سبھ ڈیرہ آفت کسے نہ چھیڑے

نہ کوئی خفگی تنگی آئی نہ ہوئی دلگیری
سارا ڈیرہ رہا سکھلا کردے عیش امیری

اس مدت تھیں پچھوں ہک دن ٹاپو نظر پیو نے
جان نزدیک دندے دے آئے شاہ تھیں حکم لیو نے

بیڑے کنڈھے لائِ ملاحاں لنگر سٹّ کھلھارے
لعاں نال بدھے پھر دندے جیوں کر اٹھ قطارے

ہک پکاون لگے کھانا ہک بیٹھے ہک ستے
ہک لنگر سن ہیٹھ ندی دے ہک لنگر سن اتے

لنگر-باسن ہتھ وچ لے کے زنگی شاہ پلنگر
لقمہ آ منگے جے ویکھے شہزادے دا لنگر

کھانا کھائِ آرام کیتو نے ورتی پھیر صراحی
کرن لگے پھر سیر زمیں دا ڈٹھی خوب نواہی

سبزیوں سبز پوشاک زمیں نوں وانگو نیکو بختاں
ہر ہر پاسے پانی نہراں لایا رنگ درختاں

میوادار پکی ہر ڈالی لٹک زمیں پر آئی
گل پھل رنگ برنگی پھلے رونق جوہ سہائی

کوئل مور چکور ہزاراں خوش آواز لٹورے
طوطے کمری کالے تتر بولن وانگ کٹورے ۔(1580)

کھگاں ٹور گمانی کڈھی چلن وانگو ہنساں
بہتے مرگ شکاری دوجے کتنے گن گن دساں

باغوباغ ہووے دل اس دا جو اس جوہے پھردا
خوش ہوا خشبوئی والی جنت وانگ چوگردا

صیف-ملوک جمیعت کیتا کوئی دن اوتھے ڈیرہ
کردے سیر شکار اس جوہے ویکھ مقام بھلیرا

کدے شاہزادہ مجلس لائے جیوں دربار شہاں دے
کدے شکار کرے وچ جنگل تتر مرگ سہاں دے

اک دن لا دربار شاہزادہ بیٹھا وچ وزیراں
چار جوان آئے کوئی دکھنوں صورتَ وانگ امیراں

شوکت شان شہزادے والا تکّ کے ہوئے سلامی
جھلّ سلام شہزادے کیہا بیٹھو ہوئِ ارامی

جاں بیٹھے تاں پچھن لگا گلوں گلّ ہلاندے
ایس زمیں دا نام بھراؤ کی کجھ تسیں بلاندے

آدمیاں دی وسطی کوئی ہے نیڑے اس گردے
یا تسی بھی وانگ اساڈے دوروں آئے پھردے

اوہناں جواناں آکھ سنایا سن شاہزادہ سندر
'این-ال-عرض' کہن اس دھرتی شہر کئی اس اندر

وڈا شہر اتھے ہک نیڑے ایہہ ہے چین کہاندا
رہا تخت ہمیشہ اتھے وڈیاں بادشاہاں دا ۔(1590)

ہن بھی تخت اتے شاہزادہ ہے فغفور سداندا
عادل نیک بہادر دانا سوہنا نور دلاں دا

فغفوراں دی نسلے وچوں ہے سلطان قدیمی
مہماناں دا یار ہمیشہ پچھے نال حلیمی

اوہناں گلاں دے وچ شاہزادہ ہویا ذرا آرامی
ہور آئے ترے بندے کوئی ہوئے آن سلامی

چمّ زمیں سر نیواں کر کے کرن لگے تازیماں
صفتاں کر کر دین دوائیں وانگر نفر قدیماں

بعد اس تھیں پھر عرض گزارن آکھن سن توں شاہا
شاہ فغفور تیرے ولّ گھلیا عذر نہیں کجھ آہا

جو پیغام اس نے فرمائے تینوں اساں سنانے
خاہے بخشیں جان اساڈی خاہے کریں جو بھانے

شاہ فگفور اساڈے لکھیا رقہ خاص تسانوں
واچو نظر مبارک دھر کے دیہو جواب اسانوں

صیف-ملوک ڈٹھا پڑھ رقہ آپوں نال طلب دے
لکھیا بادشاہاں دی ڈولے چنگا نال ادب دے

ساقی بخش شراب پیالہ ہووے نشہ زیادے
واچاں خط جواب سناواں الفت کرن شہزادے

سر نامے نام سچے دا کیتے کارج جس نے
کنہ اوہدی دا کوئی نہ واقف بھیت لبھے سبھ کس نے ۔(1600)

سبھ خزانے ہتھ اسے دے چا بخشے جس بھاوے
نفروں شاہ کرے تے شاہاں سفروں اوکڑ پاوے

راہ پودھاؤ لوک مسافر سبھ غریب بدیسی
ہر ہک دا خصمانہ اسے جو لکھیا سو دیسی

مشکل پاون والا آپوں آپوں ہے حلّ کردا
عاشق نوں لا روگ پرم دا میل سجن ولّ کردا

سوکھیاں نوں اوہ دکھ سہاوے پاوے وخت امیراں
اڈدے پنکھی قید کرائے چھڈے سخت اسیراں

جانے جیسی دولت سچی جسدا ملّ نہ پیندا
دیندا مفت حیواناں تائیں جاں بھاوے تاں لیندا

خاکی صورتَ سندر کر کے پیر رلائے گھٹے
پھلّ کھڑائے بوٹی وچوں پھیر پتر کھوہ سٹے

سپاں اندر مانک موتی مدت قید کراندا
قیدوں کڈھ نوازے اوہناں بہتا ملّ تراندا

انڈے وچوں پنکھی کردا دیئکے پر اڈارے
پتھر وچوں لئل بناوے راتوں دہوں کھلارے

میرے جیسے آزز بندے تخت دیوے سلطانی
واہ کریم محمد بخشا میلے وچھڑے جانی

اس تھیں پچھے سن شہزادے کر کے فکر نہایت
میں فغفور شاہزادہ عالی والی چین ولایت ۔(1610)

کہندا تینوں سچ دسالیں کون کوئی توں بندہ
کتھوں آئؤں کتھے جانا کہڑے شہر وسندا

جے توں مرد سوداگر آئؤں پاس تیرے کی بھرتی
کس کم اتنا لشکر تنبو مل لئی جس دھرتی

جے توں کوئی غنیم اساڈا لین ولایت چڑھیوں
لشکر سنے مریسیں پل وچ جاں سنگل پا کڑیوں

تیغ میری تھیں کوئی نہ بچیا دشمن جس کہایا
توں بھی سر نذرانہ تارن پاس میرے لے آیا

جے توں کرن لڑائی آئؤں لوڑیں زور ازمایا
جان جہان میدان میرے وچ کر قربان سمایا

سبھ ہتھیار تیار کرائیں چاڑھ سوار مریلے
جان خمیر تیرا سی ایتھے لشکر سنے سویلے

جے توں کوئی شخص سیلانی سیر کرن نوں آیا
چین شہر توں ڈٹھا ناہیں کی پھر سیر کرایا

جے توں شاہ اکبالاں والا کچھن لگوں سمندر
آب-ہیاتی وی کم ہوسی مرسیں وانگ سکندر

توں شاہزادہ عظمت والا سنیوں بہت چنگیرا
جے تدھ طلب ملن دی ہووے میں بھی بھائی تیرا

نہ کوئی جنگ خسومت ایویں ناہیں ویر قدیمی
دشمن نال کراں میں زورا یاراں نال حلیمی ۔(1620)

نہ دشمن نہ دوست ہووے ہووے کوئی ترفینی
گھر آئے دی کراں توازء جانا دوست عینی

سچی گل سنا شہزادے کی سببّ اس راہ دا
کہڑا تخت ولایت تیری بیٹا ہیں کس شاہ دا

فغفورے دا خط شہزادے جاں سارا پڑھ ڈٹھا
ایلچی نوں فرماون لگا بول زبانوں مٹھا

ایے ایلچی فغفور شاہے دے جائ اپنے سلطانے
آکھ سلام اساڈا اول دسیں کھولھ بیعانے

صیف-ملوک میرا ہے نانواں عادی دا شاہزادہ
نہیں غنیم نہ ویر کسے دا میں دل ہور ارادہ

نہ میں ملک ولایت لینی نہ رہنے دی نیت
دو تنّ روز شکارے کارن کیتی چا جمیعت

میں اپنے ہک مطلب کارن آیا چھوڑ وطن نوں
اس مقصود لئی نت بھالاں پانی وسطی بن نوں

جے میں وانگ غنیماں آندا لیاندا فوج گھنیری
چالیھ شاہ تختاں دے سائیں این منیندے میری

باپ میرا سلطان مصر دا عاصم شاہ بہادر
میرے نال لڑائی کرسیں ہے تیرا کی بادر

پر میں آپ لڑائی چھڈی نہیں خسومت بھاوے
ہر اک نال محبت رکھدا جے کوئی یار کہاوے ۔(1630)

میں مقصود اپنے دا بھکھا ہر ہر جائی لوڑاں
جاں جاں اوہ مقصود نہ ملسی سفروں مکھ نہ موڑاں

سبھ ززیرے ٹاپو پھرساں کوہ قافاں تے پانی
ایویں لوڑ کریندا مرساں جس دن عمر وہانی

شاہ فگفور تائیں جا آکھو ایہہ حقیقت میری
جیکر کریں غریب مہمان نوازی جاناں شفقت تیری

سر-فراز کرو جے سانوں لایق ہے شاہاں نوں
نہیں تاں فجرے کوچ کراںگے بیڑے ٹھیل راہاں نوں

ایلچی جا اخبار سنائی شاہ فغفورے تائیں
خوش ہویا تے ملیا لوڑے سن کے صفت سنائیں

تحفے بہت پیارے لے کے ملنے کارن آیا
دونویں شاہ ملے کر الفت ہک دوجے گل لایا

شہزادے فغفورے تائیں اپر تخت بہایا
آپوں ہٹ بیٹھا ہک گٹھے ادبوں رتبہ پایا

صیف-ملوک شہزادے کیہا حاضر ہوون ساقی
سوہنے حسن اداواں والے مصری ہور عراقی

چھوکریاں تے گولے آئے سوہنے حسن رنگیلے
غمزے نال کرن دل گھائل سندر نین رسیلے ۔(1640)

صورتَ نازک وانگ گلاباں لالے وانگ پیالے
قد چمبے دی ڈالی وانگر پھلّ لگے گل لالے

طوطے کوئل وانگو بولن ہنساں ہار لٹکدے
چور دلاں دے ٹھگّ نیناں دے تردے اکھ مٹکدے

کاسے ہتھ سفید بلوری بھرے اکیکی مدھ دے
ساقی نویں شراب پرانا نشے سوائے ودھدے

نال محبت پین پیالے اک دوجے نوں دیندے
پی پی مغزیں گرمی آئی باتاں خوب کریندے

صیف-ملوک شہزادے کولوں پچھیا شاہ فغفورے
کیسی سرگردانی تینوں ٹریوں کس زرورے

کیہی مہم پئی ایہہ تینوں آئؤں چھڈّ ولایت
جے کجھ میرے وسے ہووے دسو کراں حمایت

صیف-ملوک سنایا قصہ جو کجھ اس سرورتی
حکم دتا فغفور وزیراں لوڑو اپنی دھرتی

جو کوئی وچ ولایت ساڈی ہیگا مرد سیلانی
حاضر کرو شہزادے اگے متّ کوئی دے نشانی

جو سیلانی لوک سوداگر ہور فقیر سپاہی
حاضر آن ہوئے سبھ اوتھے حکم جتھے سی شاہی

صیف-ملوک پچھے تے اگوں ہر اک گلّ سناندا
پر کوئی اس دے مقصد والی مول نہیں دسّ پاندا

ہوروں ہور ٹکانے دسن پھر آئے جس جائی
باغ-ارم تے بدیع-جمالوں کسے نہ سی دسّ پائی ۔(1650)

اوہناں وچوں ہک سی بڈھا پھر آیا کئی برساں
گزری عمر اوہدی سی یارو ہک سو چالی برساں

اس بڈھے نے آکھ سنایا سن توں حضرت شاہا
متّ تدھ خبر لبھے اس راہوں میں دساں ہک راہا

دور ایتھوں ہک شہر وڈیرا استمبول اس کہندے
ہر ملکوں ہر دیسوں اوتھے آن مسافر رہندے

ملک فراخ نہایت سوہنا انت نہ آوے جسدا
ہر ولایت ہر شہر دا آدم اوتھے دسدا

کئی سیلانی کرن کہانی نال زبانے مٹھی
کنیں سنی کوئی سر ورتی کوئی اکھیں ڈٹھی

کوہ قافاں دے پھرنے والے اس جائے سیلانی
تیرے مقصد دی متّ اوتھوں لبھے خبر نشانی

شہزادے اس بڈھے تائیں خلعت دتی بھاری
ہور انعام دتے خوش ہو کے گلّ دسی اس کاری

شاہ فغفور کیتا چا رخصت کیتی آپ تیاری
بڈھے تھیں پچھ لئی شہر دی پتہ نشانی ساری

بادبان سدھے کر لائے ٹھیلھ دتے سبھ بیڑے
وجن باجے گان گویئے ساز خوشی کر چھیڑے

استمبول شہر نوں پچھ کے ہویا شاہ روانہ
تیروں تیز چلاؤ بیڑے کہیوسُ کشتی باناں ۔(1660)

بیڑے واؤ گھوڑے چاڑھے جاندے مار سراڑے
چھ مہینے گئے چلائی کھلے نہ ہک دہاڑے

خوشیاں وچ رہا سبھ آدم گھوڑے وہتر سارے
نہ کوئی خفگی تنگی آئی نہ اوہ واؤ مارے

تاں پھر ہک دہاڑے اوہناں ٹاپو نظری آیا
بیڑے چا لگائے اوتھے ڈٹھا تھاں سہایا

میوے رنگارنگ ہزاراں اشکاراں دے ٹولے
خوش آواز ہر پنکھی اوتھے نال سراں دے بولے

چا مقام کیتا شہزادے کھان لگے اٹھ میوے
کیکر کراں آرام محمد جے ربّ کرن نہ دیوے

سبھنیں گلیں خوب ززیرا خلل بڑے دو اوتھے
ایسے گلوں رہے ویرانی وسدا نہ کوئی اوتھے

ہک بگھیاڑ مریلے مندے مار لے جاون گھوڑے
دوجا پنکھی اڈدے آون بہت وڈے بیؤڑے

آدمیاں نوں چا کھڑیندے جا کتے ولّ کھاندے
ایسے طرحاں دہاڑ گزاری لوک ہوئے درماندے

رات پئی تاں پانی وچوں نکلے مچھّ ہزاراں
سبھناں دے منہ لئل پھڑے جو روشن کرن اندھاراں

جیوں اسمانی تارے روشن تویں لئل نورانی
لوء لگی سبھ سو دریاوے آئی ویکھ حیرانی ۔(1670)

جیوں کر چور ہنیرے گھر وچ بال انگریزی تیلے
چانن لاء چراون چیزاں مچھاں بھی اوہ حیلے

چانن کر دریا کنارے آدم پھڑ پھڑ کھڑدے
مار شکار اوہ کھاون کارن لے پانی وچ وڑدے

آدم نال دغے دے مچھی کڈھ دریاؤں کھاندے
مچھّ کھاون دریائیں آدم دوویں بدلہ پاندے

شہزادے نے مالم کیتا جے میں ایتھے رہا
آدم گھوڑے فوج مسالہ کھڑ کھڑ کھاسن ایہا

سبھ سپاہ اکٹھی کیتی مال اسباب سمبھالے
فجریں ٹھیلھ دتے پھر بیڑے کر کے ربّ حوالے

کرن عبادت نال ارادة ہردم یاد الٰہی
اکی روز رہے پھر چلدے گھڑی نہ لیندے ساہی

با-آرام رہا سبھ ڈیرہ تنگی کسے نہ پائی
رین دہاں وچ چین گزارن آپو اپنی جائی

ساقی دے شراب پیالہ جسدا نشہ نہ گھٹے
آیا وقت طوفان قہر دا نال ہمت دے کٹے

مال اسباب کھڑائے توڑے بچ رہے تن جانوں
اس طوفانوں بنے لگے بخرا لئے ایمانوں

ظالم دشمن امبر یارو کرے چپھیرے پھیرے
کالے سپّ مریلے وانگر آدمیاں نوں گھیرے ۔(1680)

اس دے نال نہ کردا تھوڑی جو اس دے ہتھ چڑھدا
رڑھدے بندے نوں دے دھکہ پرے پریرے کھڑدا

روشن روز اساڈا تکّ کے سوگی بن بن وسدا
بھا ساڈے جد پئے ہنیرا کھڑ کھڑ کر کے ہسدا

کدی پیار کرے ہتھ پھیرے جیوں سر چمے مائی
کدی چھری پھڑ لاہے کھلاں جیوں کر لاہن قصائی

لاڈ اس دے دا لاڈ نہ کریئے لاڈیں لاڈ لڈاندا
بھائیاں وانگر چا کندھاڑے جا یوسف کھوہ پاندا

صیف-ملوک توڑے سی دکھیا شاہ-پری دی چھکوں
پر کوئی ہور نہ آہی اؤکھت باجھوں اسے ہکوں

جو کجھ ورتن عیش خوشی دے آہے نال ہزاراں
با آرام جہازاں اندر کردا جائے بہاراں

ہک دن کرنا ربّ دا ہویا اٹھی سخت ہنیری
دھند غبار سنسار چھپایا لگی جھڑی گھنیری

کڑکے بدلی دھڑکے پھرنا بجلی دیئ چمکارے
دور جہازاں کھڑ کھڑ مارے جھکھڑ دے الارے

نوح والا طوفان ازغیبوں غرق کرن نوں آیا
شاہ سپاہ تمام پکارن رکھیں بارے خدایا

بدل قہر نزول مچایا لہر سمندر آئی
مگر-مچھ سنسار بلائیں رڑھ دے دین دہائی ۔(1690)

صاف کیتے کوہ قاف ہنیری برفاں وانگر جھڑدے
چڑھدے تھیں کھڑ لیہندے مارے لیہندے تھیں کھڑ چڑھدے

فوجاں وانگو نویاں ہاٹھاں آون کر کر ہلے
زوروں زور سوایا بدل جھکھڑ گھڑی نہ ٹھلھے

جھکھڑ بدل غضب اٹھایا ہک پل مول نہ وسے
دھند غبار ہنیرا ایسا اپنا آپ نہ دسے

شاہزادہ تے یار تمامی کرن ربے ولّ زاری
ربا تونہیں رکھن والا بنی اساں سر بھاری

ساڈے بخرے دا اج آیا ڈاہڈا روز قیامت
اس طوفان قہر دے وچوں رکھیں صحیح سلامت

اسیں بچارے رڑہدے جاندے واء مراد جھلائیں
متّ اوہ یار پیارا لبھے ٹھلھے ساں جس تائیں

شہزادے تے لشکر اسدے جاناں توں ہتھ دھوتے
موت اتے دل رکھ لیو نے ہوئِ تیار کھلوتے

اچنچیت ہک ٹھاٹھ ہڑھے دی آئی بہت وڈیری
پانی نال اسماناں دسے بھجے ویکھ دلیری

گوگا شور شونکار قہر دا پہتا امبر توڑی
جیوں کر امبر مار زمیں تے ذرا ذرا کر توڑی

ہک ہک موج اجیہی آوے کی لہنا طوفاناں
ہیٹھوں مار الارے بیڑے کھڑدی نال اسماناں ۔(1700)

اوتھوں پھیر ہٹھاہاں سٹے جان زمیں دے تھلے
شونک وجے کرنا آخر دی خلق آئی تھرتھلے

ہک دوجے سنگ وجع وجع بیڑے بھجّ ہوئے کئی ٹوٹے
کجھ ڈبے کجھ تختے ہوئے کجھ وڈے کجھ چھوٹے

پھیراں گھمن گھیراں اندر غرق ہوئے کئی بیڑے
مچھّ سنساراں آدم نگلے جیوں آٹے دے پیڑے

کئی بیڑے بھجّ ریزے ہوئے رہی نہ مول نشانی
جو اسباب اوہناں وچ آہا سبھ کجھ ہویا فانی

غرق ہوئی دو ویہاں کشتی لشکر سنے خزانے
دس سے مرد سپاہی رڑھیا زوراور مردانے

باقی دے کجھ تختیاں اتے آپو اپنے جاندے
کجھ مچھاں تے کچھاں کھادھے پھیر نہ ہوئے واندے

ہک دوجے دی خبر نہ کوئی کی کجھ ورتی کسے
دھندوکار غبار ککارا نہ کجھ سنے نہ دسے

ہک دوجے دی خبر نہ کوئی غرق ہویا سی ڈیرہ
ہک مصیبت آپو اپنی دوجا برا ہنیرا

جھولاں اندر بیڑے آہے کجھ اچے کجھ نیویں
اگے پچھے اہلے ہوئے خبر رہے پھر کیویں

ربّ بیڑا شہزادے والا رکھیا صحیح سلامت
روز اٹھاراں رڑھدا رہا اندر کانگ قیامت ۔(1710)

جیوں کر تیر بندوقاں گولی جاندے تیز شتابی
تینوے کھڑدی بیڑے تائیں کانگ قیامت آبی

روز انیویں واؤ کھلوتی ہوئی دور غباری
دن چڑھیا جگّ روشن ہویا گئی ہنیری ساری

شہزادے دے بیڑے اندر مرد رہے بچ ستر
اوہناں نوں بھی ہوش نہ کوئی مردے نالوں بتر

جاں سورج دی گرمی لگی کجھ کجھ ہوش سمبھالی
شہزادے نوں ویکھن لگے اوہ بھی ہوشوں خالی

روغن لے بنفشے والا نالے تیل بداماں
جلدی مغز اوہدے تے ملیا ہچھی طرحاں غلاماں

دور ہوئی سبھ سردی خشکی ہوش پھری سرساموں
کھانا طلب کیتوسُ دھریا بھر رکاب تواموں

ہتھ کھانے ولّ کر پھر ڈٹھوسُ شاید کتے نہ دسے
رو رو ہویا بے ہوش شاہزادہ کھانا یاد نہ کسے

ہائِ ہائِ ربا یار پیارا دکھ ونڈاون ہارا
اوہ بھی میں تھیں خس لیوئی جبارا کہارا

کٹھے نمے کٹھے جمے دو جسے ہک جندے
ہک دوجے تھیں گھڑی نہ وچھڑے ہوئے ساں جس بندے

جس دلبر نوں لوڑن آئے اوہ بھی ہتھ نہ آیا
شاید جیسا یار پیارا ہتھوں باز کھڑایا ۔(1720)

دشمن ساڈا امبر ظالم راکس کھاون ہارا
اکھیں ہنجھو پانی وسے دل دا پتھر خارا

دنی جہان مکان بھلیرا جان جہان ایہہ فانی
ہے بدنیت پریت نہ پالے نہیں کسے دا جانی

جو دھرتی تے گل پھل لالے لہہ لہہ کردی لالی
قطرے ظاہر ہوئے مویاں دے رتّ جواناں والی

دنیاں اتے کون امن وچ ہر کوئی دکھیارا
بے وفا سنسار ہمیشہ ٹھگّ بازاری بھارا

کدی کدی سردار جناندا دیئ پشاکی چٹی
کدے بناوے پھیر محمد گھمیاراں دی مٹی

نہ کجھ کھاوے نہ کجھ پیوے رہے شاہزادہ روندا
اگلے رونے نوں کی روسی ویکھ اگوں کی ہوندا

فوج خزانہ خرچ کھڑایا رزق نہ رہا پلے
کھارا جل سمندر والا قطرہ جیبھ نہ جھلے

بھکھے تے ترہائے بندے بیڑا جان چلائیں
چھ مہینے گزر گؤ نے ویکھن بہت بلائیں

جو کجھ ایہناں دناں وچ ڈٹھی سخت مصیبت بھاری
گنتر وچ نہ آوے یارو جانے واحد-بارید

تاں پھر ہکس دہاڑے آیا ٹاپو ہور رنگیلا
بہت نہ طاقت منھ پر لایا بیڑا کرکے حیلہ ۔(1730)

میوے پکے رنگ برنگی خوب طرحاں دے ڈٹھے
نالے پانی نہراں وگن صاف ٹھنڈے تے مٹھے

کھادھے میوے پانی پیتا پڑھیا لکھ شکرانہ
چار دہاڑے ہویا مکیمی ڈیرہ بادشاہانا

بندے ذرہ آسودے ہوئے بیٹھے کھیروں کھیروں
اچنچیت ہوائے وچوں آیا ہک پنکھیرو

چار بندے وچ سجے پنجے چار کھبے اس پکڑے
اڈّ گیا لے اوہناں تائیں شاہپر کر کے تکڑے

شہزادے تکّ ہیبت کھادھی ایہہ بھی آفت مندی
بھلکے پھیر آیا تاں کھڑسی ہور اتنے کر بندی

تھوڑے جیسے بندے رہندے ایہہ بھی مفت گواساں
رڑھ مرنا اس نالوں چنگا پھیر نہ میوے کھاساں

میوے توڑ رکھے وچ بیڑے جتنے آہے پیندے
مشقاں کھیکاں جو کجھ آہیاں باقی بھی بھر لیندے

بیڑا ٹھیلھ روانے ہوئے دو مہینے چلے
عشقے اندر پین محمد دن دن کم اولے

بیڑے اتے جاندے آہے وچ سمندر لہراں
جھکھڑ مینہہ غباری پائی کانگ چڑھی سنگ قہراں

بیڑا چاء چاء مارن لگے بھلیاں ہوش سمبھالاں
مشرک مغرب یاد نہ رہا نہیں جنوب شمالاں ۔(1740)

خوفوں جان لباں پر آئی طاقت گئی سریراں
کرن دوائیں رکھیں سائیاں برکت پیر فقیراں

جدھر راہ بیڑے دا آہا گھس گیا اس راہوں
دھکے کھاندا گیا مریندا حکم جدھر درگاہوں

اوڑک جا ہک ٹاپو لگا ٹاپو واہوا دسدا
رنگ برنگی میوے دانے ہووے بیان نہ جسدا

مٹھے میوے انت نہ کوئی لذت والے لگن
صفت اوہناں دی ہو نہ سکدی تکیاں لہلاں وگن

آدمیاں جد ڈٹھے میوے بھکھ نزول مچائے
بیڑا بنھ شہزادے ہوریں باہر نکل آئے

میوے کھاندے جو دل بھاندے بیٹھے نال اراماں
دیگر وقت برابر ہویا لئی صلاحَ تماماں

شہزادے فرمایا یارو رات گزارو اتھے
بھلکے فجرے وقت ٹرانگے لکھیا کھڑسی جتھے

سبھناں ایہہ صلاحَ قبولی جو شاہے فرمائی
اچا رکھ گھنا اک تکّ کے اس پر جا بنائی

رکھ اتے چڑھ بیٹھے سارے شہزادے دے نیڑے
ندیوں نکل بلائیں آئیاں شام پئی جس ویلے

ہک گدڑ ہک شیراں وانگر ہک مانند سنساراں
ہک ڈڈو ہک کھگاں وانگر بولن پان ککاراں ۔(1750)

ہکناں گینڈے وانگر گردن ہکناں وانگر اٹھاں
ہکناں دے قد ہاتھی جڈے ملّ لیو نے گٹھاں

ہک صورتَ بگھیاڑے وانگر ہکناں لومبڑ والی
ہکناں باشک ناگاں وانگو دیہی تمامی کالی

اوہ آفاتیں رکھیں چڑھیاں بھکھیاں پیٹ امباروں
میوے کھا لیو نے اتنے باہر حد شماروں

بہتے مچھّ ندی دے نکلے مل لئیؤں نے جائیں
تسبیحاں تہلیلاں آکھن نالے حمد سنائیں

مچھیاں ہور آوازے بولن وانگ طنبور رباباں
عجب اجائب سراں بناون ناہیں وچ حساباں

ایہہ گل کہندے آکھن والے جنہاں خبر جہانوں
خوش آواز مچھی دا بہتا ہر جنسوں حیوانوں

ہک دوئیے تھیں بہتر بولی وانگ سروداں گاون
ایسا رنگ بنایا اوہناں سن سن ہوشاں جاون

جدوں اوہناں آوازاں کیتا ترنگ سرودوں بنیاں
جوہ جل اٹھی تے پھر لگی اگّ درختاں گھنیاں

اگوں اگّ چوطرفی دسے ٹاپو سارا سڑدا
ویکھ ہویا حیران شاہزادہ خوف اندر وچ وڑدا

کرے دلیلاں یا ربّ سائیاں جے بچیوسُ اج خیری
فجرے کوچ کریساں ایتھوں مار نہ سٹن ویری ۔(1760)

فجر ہوئی تاں اوہ سبھ چیزاں پانی اندر چھپیاں
سبھو جائیں ثابت دسن نہ سڑیاں نہ تپیاں

صیف-ملوک درختوں لتھا ڈھونڈے نال حیرانی
نہ سجی نہ کولا کدھرے اگّ دی نہیں نشانی

بہت حیران ہویا اس سروں دہشت من وچ آئی
یاراں نوں فرماون لگا چلو ایتھوں کر دھائی

متّ کوئی آفت مار گواوے ناہیں جائ امن دی
بھلی صلاحَ اسانوں ایتھوں جلدی کوچ کرن دی

یاراں کیہا اٹھ شہزادے تابء اسیں امر دے
چڑھ بیٹھے مڑ بیڑے اتے چلے طرف سفر دے

میوے چن چن بھار بنائے بیڑے اپر پائے
کرکے آس ربے دی ٹھلھے جت ولّ چاہے لائے

چار مہینے ٹریا بیڑا اجے نہ خشکی آئی
میوے خرچ نکھٹا سارا کٹن ربّ بنائی

خبر نہ کیتا پینڈا آئے کتنا اگے رہندا
ایسے فکر اندیشے اندر ہر ہک دکھیا رہندا

ہک دن ہک سنسار مریلے بیڑے ٹکر ماری
دو ٹوٹے کر دتا کھلیا چھک کنڈے دی عاری

ہک ٹوٹے تے رہا شاہزادہ چالی ہور سپاہی
دوجے ٹوٹے تے جو آہے رڑھ ہوئے سبھ راہی ۔(1770)

رڑھدیاں ترے دہاڑے گزرے بھکھے تے ترہائے
ٹھاٹھاں اندر اوہدا بیڑا خوف ڈبن دا کھائے

جو کجھ سختی عشقَ دسا لی شہزادے دے تائیں
کراں پسارا مکدا ناہیں چھوٹی گلّ سنائیں

اوہ حشر دے ترے دہاڑے گزرے جاں شہزادے
اگوں آ گیا ہک ٹاپو میوے بہت امادے

جت ولّ ٹاپو نظری آیا تختہ ات ولّ کھڑیا
مساں مساں ونجھ لگا دندے شکر ربانا پڑھیا

کنڈھے لگّ پئے سبھ بندے پڑھیا شکر ہزاراں
اس طوفان قہر دے وچوں پہتے وچ گلزاراں

شہزادے فرمایا یارو کوئی دن اتھے کٹو
اس ٹاپو دی لؤ حقیقت تاں ایتھوں دل پٹو

جاں ٹاپو وچ لتھے ڈٹھی جائ اجائب چنگی
خوب درخت اتے خوش سبزے میوے رنگ برنگی

مٹھے تے خشبوئیں والے کجھ کچے کجھ پکے
صفت ایہناں دی ربّ نوں مالم کی بندہ کر سکے

پھلاں دا کجھ انت نہ آوے میوے باہر حسابوں
کجھ مٹھے کجھ رسے آہے لذتدار کبابوں

پستا مغز منکا کشمش کیوڑ انجیر باداماں
چلغوزے انگور خبانی نغزک نعر تماماں ۔(1780)

توت شہتوت بٹنک رسبھریاں آڑو سیؤ ناکھاں
بیری مرچ ہریڑ بہیڑے پیلاں کی کجھ آکھاں

سیؤ بیر بخارے آلو کھوپے گری چھوہارے
گوشے کیلے امب الوچے شفتالو پھگواڑے

ہور وڈے ہک رکھ جنہاں دے پتر وانگر روٹی
میوے آدم دے سر وانگر اکھیں متھا چوٹی

رات پوے اس رکھدا میوہ ہر ہک دھرتی جھڑدا
دہوں نکلے تاں ہسدا ہسدا پھیر رکھاں تے چڑھدا

آپو اپنی جائی لگن مول نہ تھاں وٹاندے
نالے راتیں اوہناں رکھاں تھیں شعلے ہوون واندے

لگی اگّ درختاں دسے سڑدے وانگر روناں
جیوں تؤں ہوون مڑ دنے نہ کوئی اگّ نہ دھوآں

ہندوستان ملک دی حد وچ ہے ایہہ ٹاپو نرالا
کہن ززیرا مالوا اس نوں نکیاں مرچاں والا

نکیاں مرچاں دے رکھ اوتھے دسدے گھنے گھنیرے
بہت اجائب رکھ اوہناں دے وڈے اتے اچیرے

پنج پتر اس رکھ دے ہندے جس دن بدل وسے
پھل اتے سبھ تنبو بندے پانی وچ نہ رسے

جس پھل نوں ونجھ پہنچے پانی تیزی ہندی تھوڑی
اوہو کالی مرچ نہ چنگی نہ مٹھی نہ کوڑی ۔(1790)

اس ٹاپو وچ پنکھی بہتے خوب آوازاں والے
انت شمار نہ آوے کوئی کر کر رہے سمبھالے

عجب اجائب چیزاں دسن جت ولّ نظر کریندے
ربّ سچے تھیں منگ پناہاں اگے قدم دھریندے

اچنچیت ہک پاسوں نکلے سگ-سر کہن جہناں نوں
جمبش شور ہنگامہ کرکے ٹکرے آن ایہناں نوں

صیف-ملوکے دے کجھ ساتھی پکڑے اوہناں بلائیں
کجھ دلیری کرکے نٹھے چھڈّ گئے اوہ جائیں

ترے دن تے ترے راتیں چلے گھڑی آرام نہ پایا
ایسی تھاں گئے جس گردے آدم کدے نہ آیا

بہت اچے کوہ کافے اتے کوئی دن بیٹھ لنگھایا
نام نشانے اپنے کارن کجھ مکان بنایا

جدھر منہ سر آیا اوتھوں پھیر اگیرے چلے
تھکے ماندے ٹردے جاندے لنگھے تھاں کولے

تبت شہر اندر ونجھ پہتے لگے کرن نگاہاں
وڈا نگر عظیم ڈٹھو نے اندر چلے اگاہاں

کی تکدے بازار شہر دے نئمت نال بھرے سن
میوے کھانے رنگ برنگی کئی اسباب دھرے سن

ہور شئیں موجود دسیون آدم کتے نہ دسے
بنیئے اتے بپاری باندر دین گھنن ہر کسے ۔(1800)

گوشے کرن لگے اوہ باندر آدمیاں نوں تکّ کے
ایہہ بازار ولوں ہٹ آئے منصوبے تھیں جھکّ کے

مارے بھکھ غضب دے بندے میوے کھاندے پھردے
بوزنیاں دی فوج ازغیبوں آن پھری چوگردے

ہک ہک باندر ایڈا ایڈا ویکھدیاں دل ڈردا
سارے بندے گھیر لیو نے جان نہ دندے بردا

قید ہویا شاہزادہ اوتھے کجھ نہ چلدا چارہ
نہ اوہ مارے جاون سارے نہ ہووے چھٹکارا

لے ٹرے شہزادے تائیں نالے اوہدیاں نفراں
عاشق بنن سکھلا ناہیں ویکھ عشقَ دیاں سفراں

قلعہ بلند آہا وچ ٹاپو خوب طرحاں دا چڑھیا
شاہ سلیماں نبی چڑھایا لئل جواہر جڑیا

مدت پا اوہناں تھیں پچھوں بوزنیاں نے ملیا
اوس ٹاپو وچ ہور کسے دا واہ نہ سی پھر چلیا

باندر گھیر شہزادے تائیں لے گئے اس جائے
صیف-ملوک قلعے وچ وڑیا دم دم ربّ دھیائے

بہتے برج قلعے دے آہے محکم چھت دیواراں
ہک محل آہا وچ سندر وانگو باغ بہاراں

موتی اتے جواہر جڑیا چھجا چھت بنیرا
دیوے وانگو لاٹاں مارے جھلمل نور چوفیرا ۔(1810)

صیف-ملوک شہزادے تائیں نالے اوہدیاں یاراں
اوس محلے اندر کھڑیا بوزنیاں سرداراں

شاہزادہ جد پہتا اوتھے ڈٹھا گھر بیگانہ
ویہڑے سفہے صفائی والے نالے تخت شہانہ

تخت اتے ہک بیٹھا سندر خوب جوان دیداری
سوہنی صورتَ سوہنی دیہی سوہنی بننی ساری

کالے وال زنجیری بدھے داڑھی سبزہ باغے
بھکھدا مثل اناری دانے اکھیں لاٹ چراغے

سچی سبھ پوشاک شہانی شوکت شان زیادہ
سر تے تاج جڑاؤ دھریا نواں جوان شاہزادہ

صیف-ملوک شہزادے جس دم ڈٹھا اسدے تائیں
رسم شہاں دے نال بجاندے ادب سلام دوائیں

اوہ شاہزادہ بھی اٹھ تختوں ملیا صیف-ملوکے
دوہاں ہک دوئیے گل لایا بھائیاں وانگر دھو کے

صیف-ملوکے دی اس شاہے بہت نوازش کیتی
تختے اتے کول بہایا یاراں والی نیتی

حکم کیتا پھر بوزنیاں نوں جھب لیاؤ کھانے
چالی باندر کھانے کارن اٹھ لنگر ولّ دھانے

رنگ برنگی چیزاں نئمت کھانے آن اتارے
دوئیے شہزادے بیٹھ اکٹھے کھاندے نال پیارے ۔(1820)

کجھ سی گوشت گورخراں دا کجھ کباب مچھی دے
کجھ پھلکے سن جیوں سنوارے بہتے کنک ہچھی دے

جو کجھ لوڑ اندر دی آہی کھا رہے جد کھانا
خدمتگاراں چا اٹھائے بھانڈے دستر خاناں

صیف-ملوک ہوریں کھا کھانا ہو بیٹھے جد تازہ
لگا پڑھن زبور زبانی داؤدی آوازا

بوزنیاں دے شاہ دا سن کے بہت ہویا دل راضی
صیف-ملوکے کولوں پچھدا حالَ حقیقت ماضی

صیف-ملوک کیہا کی دساں حالَ حقیقت تینوں
پچھن جوگی گلّ نہ میری کجھ نہ پچھو مینوں

میں دکھیا توں سکھیا شاہا کس سنگ دکھ پھرولاں
مصری دے بنجارے اگے کاہنوں مہرا تولاں

دکھیئے دی گلّ دکھیا سندا سکھیئے دی گلّ سکھیا
دکھیا ہائے کرے تاں کولوں سکھیا ہندا دکھیا

کاہنوں چھیڑ حقیقت ساڑیں میں کرماں دے تتے
اندر وار میرا ربّ جانے باہروں ویکھ نہ پتے

آیا جدھروں آیا شاہا جو لکھیا سو پایا
موجاں مان گھراں وچ بیٹھا کس توں پچھن لایا

صیف-ملوکے نوں اس شاہے کیہا سن توں بھائی
میں بھی دکھیا تیرے جیہا تاں ایہہ گلّ ہلائی ۔(1830)

بوزنیاں دی کومے اندر آدم ہو کے جالاں
سدھر نال نہیں میں ایتھے کس نوں حالَ دسالاں

آپو اپنی کومے اندر راضی ہے ہر کائی
نہ جنساں دی بادشاہی تھیں چنگی دیس گدائی

میں بھی تینوں کول سناساں جو کجھ حالت گزری
لکھی جو تقدیر اساں پر جھلّ لئی بے عذری

مینوں بھی ہم جنس شاہزادہ ملیوں نال سببّ دے
کوئی دن درد ونڈا اوڑک بھا وچھوڑا سبھ دے

صیف-ملوکے مالم کیتا ایہہ بھی ہے دکھیارا
بادشاہے نوں کھولھ سنایا پچھلا قصہ سارا

جو کجھ اس سرورتی آہی ذرا ذرا کر دسے
سن کے شاہ رنا بھر ہنجھو جیوں ساون مینہہ وسے

اس شاہے پھر اس دے اگے کیتی شروع کہانی
جو کیفیئت اس دی آہی کھولے پیٹا تانی

سن توں صیف-ملوک شاہزادہ کی گلّ میری آہی
یاجوجاں دی کومے اندر باپ میرے دی شاہی

نام میرا فیروز شاہزادہ ماں پیو بہت پیارے
شیر شکار آہا نت کردا جنگل ندی کنارے

ہک دن بیڑے اندر بیٹھا پھردا ساں دریاویں
تکّ کے دکھ لگا اسمانے کہیوسُ ہل نہ جاویں ۔(1840)

واؤ مخالف ایسی جھلی رڑھ ٹریا اوہ بیڑا
میں جاتا مرجاساں ڈبّ کے چکّ جائے ایہہ جھیڑا

جیون دے دم باقی آہے ودھیا پانی دانہ
دو ورھے تے ترے مہینے رڑھدا رہیوسُ نمانا

بیڑا بھجّ ہویا کئی ٹوٹے رڑھ گئیاں سبھ فوجاں
ہک تختے تے میں بھی آیا رڑھدا اندر موجاں

جو کجھ غضب قضیے گزرے میں پر باہر شماروں
دس دن گنیئے مکدے ناہیں دو تنّ لکھ ہزاروں

اوڑک گلّ مکاواں اتھے آن لگوسُ وچ ٹاپو
بوزنیاں دی فوجے مینوں گھیر آندا کر قابو

جو سردار ایہناں دا آہا اس دے کول لیائے
اوہ دانا اکابر وڈا دانشمند کہائے

دیکھ مینوں خوش ہویا آکھے بہت پسند ایہہ آیا
بیٹی اپنی دے کے مینوں عقد نکاح کرایا

عقد نکاح میرا اس جائی خوب طرحاں جد ہویا
بوزنیاں دا شاہ اوہ اگلا چالیں روزیں مویا

ایہناں دی اس جاتے اندر ایہو رسم قدیمی
جاں سردار ایہناں دا مردا کردے سوگ یتیمی

کتنے روز نہ جوڑے ملدے ناہیں وتی کریندے
جاں جاں آدم پیدا ہندا تاں تاں تیک جریندے ۔(1850)

جاں پھر آدم پیدا ہندا دین اس نوں سرداری
حکم اسے دا منّ کھلوندی قوم ایہناں دی ساری

مینوں ستّ برس ہن گزرے ایہناں اندر وسدا
ایہہ سبھ حکم میرے وچ ٹردے جو کجھ مونہوں دسدا

چار سے اس ویلے باندر حکم میرے وچ بھائی
ایہناں دی سرداری مینوں ہور شریک نہ کائی

چالیاں روزاں دا ہے رستہ ایہہ ولایت ساری
نام اس دا ہو لنگ-ززیرا جدھی مینوں سرداری

اس تھیں اگے ہور ولایت سنگساراں دی دسدے
ساڈے نال سدا اوہ لڑدے پر اوڑک بھجّ نسدے

یاجوجی فیروز شاہزادہ نام میرا سن بھائی
ایہہ کہانی میری جہڑی تینوں کھولھ سنائی

میں جاتا کوئی ہور نہ ہوسی میں جیہا دکھیارا
پر پیراں دی مٹی کردی گلّ تیری سن یارا

سخت مصیبت سر تیرے تے باہر انت حسابوں
ربّ ملاسی دلبر تینوں رکھ امید جنابوں

صیف-ملوک تائیں شاہ رکھیا چالی روز اس جائی
نت شراب کباب کھواوے خاتر کرے سوائی

صیف-ملوک شہزادے ہک دن ہویا جی اداسی
لگی چھک پیارے والی بھلے کھیڈن ہاسی ۔(1860)

سنگی اپنے کول بلائے کہندا سنیوں یارو
آئے ساں جس مطلب کارن نہ اوہ منوں وسارو

بادشاہی گھر اپنے آہی ٹر آئے اوہ سٹ کے
کھان شراب کباب نہ آئے کاہنوں اتھے اٹکے

آئے منہ پری دا ویکھن چھڈّ اپنی سلطانی
چہرہ بوزنیاں دا تکدے ایویں کر نادانی

ساتھی کہندے سن شہزادے ساڈا ہے کی چارہ
جدھر چلسیں نال تیرے ہاں لا نہیں پلکارا

اس اندیشے وچ شاہزادہ رخصت منگن جاندا
یاجوجی فیروز شاہے نوں جا کے عرض سناندا

اے فیروز شہزادے عالی سدا رہیں خوش حالی
دیئں ازازت تاں ہک گلّ دا ہوواں اج سوالی

شاہ فیروز کیہا سن بھائی جو گلّ تیں دل بھائی
این صواب اساڈے بھانے چاہیئے جلد سنائی

صیف-ملوک کیہا اے شاہا میں ن چیزا بندہ
تاج تخت سٹّ آیا اپنا فوج ولایت دھندا

جس مطلب دے کارن ٹریا اجے نہیں اوہ لدھا
چالی روز رہا بہہ ایتھے الفت تیری بدھا

جے سو برس رہاں سنگ تیرے پھر بھی دسدا تھوڑا
اوڑک تساں اساں وچ شاہا ہک دن پوگ وچھوڑا ۔(1870)

میں اج رخصت منگن آیا ہویا جی اداسی
ساڈے رزق مہار اٹھائی تسی رہو سکھ واسی

راضی ہو کے رخصت دیو لوڑاں ہور ٹکانے
متّ جس مطلب کارن آئے پائیے اسیں نمانے

بوزنیاں دے شاہے جاتا ہویا بہت اداسی
ہوئے اداسی نوں اٹکاون بری صلاحَ نراسی

شاہ فیروز شتابی کرکے کیتی چاء تیاری
راہ اوہدے دا خرچ دوایا جو کجھ آہا کاری

سبھناں نوں سروپا پہنائے جو سن اس دے سنگی
صیف-ملوکے نوں پشاکی دتی بہتی چنگی

جو کجھ لوڑ اوہناں نوں آہی اگلے پندھ سفر دی
سبھے چیزاں پلے پائیاں بن کے خاصہ دردی

گھوڑا ہیٹھ اوہدے دا آہا کاٹھی نال سنہری
موتی لئل لگام جڑاؤ کلغی نال رپہری

اوہ بھی صیف-ملوکے کارن کر تیار منگایا
اس تے ہو اسوار شہزادے فیروزے فرمایا

پر اس پر ہو بہیں چپیتا نہ ہتھ پیر ہلائیں
نہ کجھ تندی کرکے بولیں نہ چابک دکھلائیں

متّ چھیڑیں تاں اوکھا ہوسیں رکھیں خوب سمبھالا
اڈّ کھڑے پر جوہے کدھرے ایہہ تھاں خطرے والا ۔(1880)

باندر ہک سیانا تکّ کے نال اوہناں دے لایا
راہ سکھلے کھڑیں ایہناں نوں کر تاکید بتایا

جتھے توڑی حد اساڈی نال اوتھے تک جاویں
اوتھوں پھیر ازازت لے کے گھوڑا موڑ لیاویں

شاہ فیروز شہزادے تائیں رو رو رخصت کیتا
کیہا جے ربّ پھیر لیاندوں ملیں پیارے میتا

ہک دوجے گل لا وچھنے وانگو سکیاں بھائیاں
نال اسیلاں ملنا بہتر پالن جو اشنائیاں

سونپ ربے نوں ودیا کیتا صیف-ملوکے تائیں
کیہا جس راہ باندر کھڑسی اوہنیں راہیں جائیں

بوزنیاں دی حد دے وچوں جاں جاوینگا باہر
سنگساراں دا شہر آویگا آن اوہ ہوسن ظاہر

دیئ گھوڑا اس باندر تائیں اس جاؤں چا موڑیں
گھوڑے دی اسواری والا رستہ اوتھے توڑیں

صیف-ملوک شاہزادہ اوتھوں ہو اسوار سدھایا
شاہ فیروز اوہنوں کر ودیا رو گھراں وچ آیا

بدلے وانگر گجے گھوڑا مارے دمب الارے
بجلی وانگ کریندا تیزی سمب کڈھن کڑکارے

جاں گھوڑا تھکّ جاندا کدھرے ہندا ذرا مٹھیرا
باندر کنّ مروڑے اس دے چلدا پھیر ودھیرا ۔(1890)

شیراں ہار کنونتی مارے ہرناں جیسی تاری
پوزی ساخت واگاں چمکن کٹکی زین کناری

کوتل کس رکاباں خاصی تنگ کڑے سبھ زر دے
تنی ہمیل لگام زنجیری سبھو لہہ لہہ کردے

دو دن تے دو راتیں چلے آ پہتے اس حد تے
باندر مڑ کے ہویا سلامی اگے ترے نہ ودھ کے

شہزادے نے مالم کیتا ایہو ایہناں دا بنا
گھوڑا موڑدیاں اس جائیؤں کیہا اس دا مناں

اس باندر دے ہتھ پھڑایا گھوڑا اتوں ڈھل کے
ہوئِ پیادہ ٹریا آپوں یاراں اندر رل کے

نو-ب-نو شاہزادہ نالے سنگی ساتھی سارے
ستّ دہاڑے تے ستّ راتیں چلے بے شمارے

ہکو فکر چلن دا دوجی کوئی نہ چنتا بھاری
اچنچیت ہک جنگل وچوں اٹھی دھوڑ غباری

جاں اوہ دھوڑ غباری پاٹی نظر چوپھیرے پاندے
چالی تن سنگساراں وچوں آن ہوئے پھر واندے

ترکھے ترکھے دوڑے آون وانگو کتے ہلکے
دیکھ شاہزادہ کہندا یاراں سبھ کھلووو رل کے

ایہہ سنگسار اسانوں پکڑن آئے نال چلاکی
مارو تیر اڈاؤ ایہناں نسن ویکھ ہلاکِ ۔(1900)

سبھ اکٹھے ہو کھلوتے کرکے راس ہتھیاراں
چھک کمان جوان توانا آن پئے سنگساراں

مارن تیر سریر پروون چیر کلیجہ دیندے
پھیر ہتھیں شمشیر چلاون وار دلیر کریندے

دونہ طرفاں تھیں جڑی لڑائی چمک کڈھی تلواراں
چھم چھم تیر شنکار اٹھایا جیوں ساون دیاں باراں

صیف-ملوک شاہزادہ گجے وانگو شینہ مریلے
پھرے چپھیرے دے دلیری مارن رن وچ سیلے

نیزہ مار کرے تن ریزا سانگاں بھنن سانگاں
ڈھالیں اپر وجع وجع بھجن سنگساراں دیاں ڈانگاں

سنگساراں نے گوگا کیتا آئے کرکے ہلاّ
یار شہزادے دے سبھ کمبے آپ دلیر اکلا

شہزادے نوں جمبش چڑھیا یاراں نوں للکارے
پڑ وچ رہو کھلوتے دشمن ایہہ مارے کہ مارے

صیف-ملوک بہادر ایسا دیتاں دے سنگ لڑدا
دیئ مروڑ روڑ جہاں نوں کوئی نہ اگے اڑدا

ہلے ویکھ شہزادے والے بہمن دم نہ مارے
رستم رسم غلامی پھڑکے آن سلام پکارے

سر سامے دے ہوش نہ رہندی جیوں سرسامے والے
زال زوال ہزیمت کولوں دھولے کردا کالے ۔(1910)

اسفند ہار بناوے ڈھاہ کے اسفندیار جہاں نوں
پھیر اہیدوں مکھ موڑ فریدوں رکھے جان جہاں نوں

چھڈّ لالچ لندھور شتابی شان لندھور نہ کردا
شہزادے ول رکھ شیرینی بنے شاگرد ہنر دا

شہزادے کر زور دلیری بھنّ دتا سنگساراں
خس لئے ہتھیار پوشاکاں خوب کرائیاں ماراں

کرکے زیر اوہناں نوں اوتھوں آپ ہوئے پھر راہی
جنگل باراں بہتے لنگھدے شیر جوان سپاہی

کئیں کوہاں دا پینڈا کرکے پہتے ندی کنارے
ایسی ندی ڈونگھیری جہڑی ویکھدیاں بھؤ مارے

ساقی کاسہ پور شرابوں آن پلا شتابی
عاشق سکھیا چنگا ناہیں دم دم بھلی خرابی

پی شراب ہوواں مستانہ ٹھلھاں ندی پرم دی
جھلاں ظلم اغیاراں والے خاتر یار صنم دی

راوی ایس قصے دا یارو دانشمند سیانا
جسدے شالہ باغے وچوں میں گل پھلّ چن آنا

پھلّ اس دے کلّ رتو رنگے ہک دوجے تھیں رتا
ویکھدیاں تپ اٹھدا سینہ ایسا ہر ہر تتا

اگوں ایہہ گلّ لالا دیندا داغ جگر دے والا
صیف-ملوک کرے تدبیراں ویکھ ندی دا چالا ۔(1920)

نہ ہن بیڑی کشتی کوئی نہ ملاہ مہانا
جت ولّ چھک اندر دی ہووے سرپر ادھر جانا

باہیں ٹھلھ پواں وچ راؤ جے میں ہوواں اکلا
رل ک یاراں بنھ لیو نیں لکڑیاں دا ٹلا

کٹے گھاہ وٹائے رسے محکم کرکے بدھا
جا-فراخ بنائی ایسی چڑھیاں رہندا ادھا

سبھ اسوار ٹلے تے ہوئے کھولھ ندی وچ دتا
جاں لہراں وچ آیا ٹلا تھر تھر کمبے پتا

میوے کھانے سمبھ گئے جد ظالم بھکھ اکائے
کنڈی لا پھساون مچھی ماچھی عشقَ بنائے

ایس طرحاں بے خرچے جاندے گزر گئے دن چالی
ویکھو ہک تھیں ہک چڑھندی سختی عشقَ دسالی

ہک دن دوروں پہتے بیڑے آئے نظر اوہناں نوں
شاد ہویا شاہزادہ نالے خوشی ہوئی سبھناں نوں

متّ کوئی ایہہ سوداگر ہوسی سنگ اسیں بھی رلساں
آدمیاں دے منہ لگانگے ہوئِ اکٹھے چلساں

جاں پھر نیڑے آئے بیڑے کیتی نظر شہزادے
آہے ایہہ ترے بیڑے سارے نہ کجھ شان زیادے

ہک ہک بیڑے اتے بیٹھے سو سو زنگی کالے
کالے رچھّ خنامی وانگوں آدم کھاون والے ۔(1930)

صیف-ملوک کیہا ایہہ ظالم پکڑ لین متّ سانوں
قید کرن یا مار گواون دین جواب جہانوں

جاں سانوں ہتھ پا لینگے پیش نہ کوئی جاسی
یارو کرو لڑائی خاصی متّ ربّ جان بچاسی

لے کے حکم شہزادے کولوں اٹھے مرد سپاہی
آب شتابی دتی تلواراں دھوون لگے سیاہی

اٹھ کھلے سر سمبھل نیزے تیراں پر سنوارے
سخت کمان وٹے بھروٹے چڑھیا غضب دبارے

گرزاں کبر بھرے سر چائے کڈھے پیچ کمنداں
جمدھر چھری کٹار تبر بھی نچّ کھلوتے چنداں

شیراں وانگو وٹن دیہی جمبش چڑھی جواناں
وار کرن للکار غنیماں رکھ تلی پر جاناں

بلے بلے میدان بہادر کس کس مارن بھلے
ساگاں تھر تھر کمبن قہروں برچھے کردے ہلے

نیزے تیر پروون سینے کرن بہادر خیزاں
زنگیاں دے سر ٹھاہ ٹھاہ بھجن مٹّ جویں رنگریزاں

ہائے ہائے دو طرفی اٹھی گوگا ودھ شماروں
ایہہ ہائے سی جمبش والی اوہ ہائے سی ماروں

پیا ہنگامہ وچ ندی دے جے دھرتی تے ہوندا
اس تھرتھل پتھلی ولوں ٹلا بھی ڈھیہہ پوندا ۔(1940)

چستی ویکھ شہزادے والی زنگی بھی اٹھ کمبے
غصہ کھاون زور لگاون اکھیں بلن المبے

دونہ طرفاں تھیں جڑی لڑائی اٹھیا شور ککارا
نہ اوہ نسن نہ ایہہ چھڈن ہویا دور سہارا

شیر جوان دلیر چپھیروں گھیر رکھن شہزادے
پھیر اٹھے جھٹّ دیر نہ لائے کردا زیر زیادے

صیف-ملوک نہ صیف چلاوے نیزے مار پروندا
جت ولّ منہ کرے پھر اگے نہ سی کوئی کھلوندا

جدھر حملہ کرکے دھائے چھڈّ جاون تن جانی
کجھ پھٹے کجھ مارے بہتے ڈبّ موئے وچ پانی

مرد زوراور دے ہتھ کڈھے سخت کمان کڑاکے
ہک ہک تیر دسر ہو نکلے چیر سریر لڑاکے

رابے اپر رابا ہندا فوج دو پاسے تکڑی
پین ہزار اڈار تیراں دے جیوں تلیئر وچ مکڑی

برچھے وانگ سیاری صلے اوہ ابنوسی تختے
تیراں دے وچ سمبے بھجن لاون کوکے سختے

برچھی اپنا کم کریندی مارن چمک کٹاراں
تیر دوہاں بیراں تائیں لین نہ دتیاں ساراں

تیر انداز شاہزادہ مارے چھم چھم تیر خدنگی
رتو نیر کیتا سبھ رتا کوہ کوہ سٹے زنگی

کوہ کوہ جڈا بدن زوراور کوہ کوہ لائے تودے
جسے جامے بیڑے سارے ہوئے خون الودے ۔(1950)

والوں ترکھے سر سانگاں دے والو وال نکھیڑن
ہک تھیں ہک دو چند محمد بندو بند اکھیڑن

لہو دے ترہائے نیزے پی پی رتّ نہ رجدے
کالے رچھّ اڈاون کارن شیر لوہے دے گجدے

کیتا جنگ نسنگ شہزادے تنگ پئے سبھ زنگی
تکّ کے کارن آپ پکارن واہ شاہزادہ جنگی

آن گڈاوڈّ ہوئی لڑائی ہتھوں ہتھیں آ ڈھکے
صیف شہزادے دی کئیں زنگی گاجر وانگو ٹکے

ساہمنے ہو کے آ نہ سکدے صیف-ملوکے اگے
ناواں ترے بنائیاں اوہناں داء کویں متّ لگے

شہزادے دا ہکو ٹلا ایہناں دے ترے بیڑے
اس ٹلے نوں گھیرن کارن بیڑے چا نکھیڑے

گھیرا کرکے ہر ہر پاسوں گھیر لیا شاہزادہ
ٹلے نوں ہتھ پاء لیو نے کرکے زور زیادہ

صیف-ملوک چلائیاں سیفاں بہت کیتے بہت پلتھے
بھیڑ پیا ہتھ رہا نہ کھلا جڑے متھے سنگ متھے

جے میدان لڑائی پیندی حملہ تکدے زنگی
ہک ہک ہلے وچ شاہزادہ سینکڑیاں نوں رنگی

پانی وچ نہ بھجن ہووے زور نہ کوئی چلدا
جہڑا پنجے اندر آوے شیراں وانگر دلدا ۔(1960)

زنگی مار گوائے جانوں چوہاں اپر چالی
سٹیں پھٹیں کئی تروڑے کیتے ہنے خالی

شہزادے دے لشکر وچوں اٹھ بندے نکسانے
باقی دے ربّ ثابت رکھے اپنی وچ امانے

مقولہ شاعر

جیؤ ارمان رہا شہزادے ہائِ میدان نہ لدھا
سبھ ہتھیار نہ مارے رجکے زور نہ پھبیا ادھا

اس طرحاں افسوس اسانوں ہندا وقت ودھیرا
صیف زبان تے تیر قلم دا کردے گھان گھنیرا

قصہ بہت لمیرا نالے ہور لڑائیاں اگے
بہتی عمر نہ گزری نالے سارا زور نہ لگے

تیغ زبان رہن ترہائیاں رجّ نہیں رتّ پیون
بہت شراب شرابی پیون اوڑک ماندے تھیون

کدھر رہی آ گلّ محمد کس پاسے اٹھ وگوں
زنگی تے شہزادے والی کیوں کر ہوئی اگوں

پکڑ لیا شاہزادہ اوہناں نالے اس دے سنگی
ایہہ بھکھے ترہائے تھوڑے بہتے آہے زنگی

ٹلا چھک لیا کر زوراں چا ٹاپو وچ لایا
یاراں سنے شہزادے تائیں شاہے کول پچایا

صیف-ملوک شہزادے ڈٹھا جاں زنگی شاہ کالا
اول ڈریا تے پھر کہندا واہ واہ سرجن والا ۔(1970)

پاک خداوند ملکاں والا ملکوتاں دا سائیں
قدرت اس دی لبھدی ناہیں سارے عالم تائیں

ایسی ایسی شکل بناوے ویکھدیاں ڈر لگدا
قد بے-وزن وڈا رکھ جیوں کر ہندا لوٹھا اگّ دا

گندی مرہم ایہناں دے وانگر گندے تے رنگ کالے
وال لمے بھروٹے مچھاں داڑھی بغلاں والے

سبھ والاں وچ گندھیں پئیاں کوجھاں والے بندے
گندیاں مچھاں گندیاں بغلاں سارے ہیسن گندے

کالے کاں پہاڑی وانگر بولن بول اولے
چٹے دند دسن جیوں تارے چڑھن توے دے تھلے

جاں زنگیاں دے شاہے ڈٹھا صیف-ملوک شاہزادہ
ہسّ ہسّ کچھاں مارن لگا ہویا خوش زیادہ

کہندا ماس ایہناں دا چاہیئے جلد کباب بنایا
آدمیاں دا گوشت سانوں مدت پا ہتھ آیا

اس گوشت دی سدھر آہی گزری مدت الونی
اج نصیباں یاری کیتی کریئے جیبھ سلونی

جنہاں پکڑ لیاندے آہے اٹھے دیئ دہائی
شاہا ایہہ نہ مارن جوگا وڈا جوان اتائی

چالی زنگی ایس ہکلے مار گوائے کھلیاں
ایسا شیر جوان گواویں کون کہیگا بھلیاں ۔(1980)

حکمت پاک خداوند والی آپے رکھن والا
منہ بگھیاڑاں دے وچ دے کے آپ رکھے بزغالا

بازاں دے ہتھ دیئ کبوتر آپے پھیر چھڑاندا
یونس پیٹ مچھی دے وچوں ثابت رکھ مڑاندا

اگے قہر طوفاناں وچوں جس بچا لیاندا
اوہو رکھن والا اتھے مہر زنگی دل پاندا

اس زنگیاں دے بادشاہے دل پائی ربّ محبت
رکھ لیوسُ شہزادے تائیں نال طلب محبت

دشمن دے دل پئی محبت کردا غور دلاسہ
خدمتگار کیتا شاہزادہ ویکھ عشقَ دا پاسہ

کہندا تیر کمان اساڈی چا رکھسی ایہہ بندہ
شاہزادہ پھر نوکر ہویا تیر کمانے سندا

یار شہزادے دے سبھ ونڈے کجھ کسے کجھ کسے
دس زنگیاں دے بادشاہے دی دھی دے آئے حصے

جو لڑکی دے حصے آئے اس نوں حاضر کیتے
کر کے ادب سلام شہانہ بیٹھے ہوئِ چپیتے

شاہزادی اوہ بندے تکّ کے اپنے کول بلائے
حالَ حقیقت پچھن لگی کون تسیں کیوں آئے

جو اوہناں پر گزری آہی دسی کھولھ کہانی
روپ انوپ شہزادے والا نالے عقل جوانی ۔(1990)

صیف-ملوک آہا جس رنگ دا تیسا آکھ سنایا
زنگی دی شاہزادی تائیں عشقَ مواتا لایا

عشقَ نہیں ہک ویکھن اتے سنیاں بھی اٹھ لگدا
منتر رومی والے وانگو چھرا کلیجے وگدا

زنگی دی شاہزادی تائیں لگا عشقَ نروئیا
سیج اتے سے پیچ کریندی پیا دلے وچ ٹویا

رات دنے آرام نہ اس نوں رہندی تلی پسیلے
صیف-ملوک پیو تھیں گھناں پئی وچارے حیلے

آدم بھیج پیو نوں کہندی من میرا ایہہ بھانا
ہک ایہہ نفر مینوں جے بخشو دان لکھاں دا جاناں

بیٹی دی تکّ خواہش بھاری کہندا بابل زنگی
اس بندے بن بیٹی میں تھیں چیز نہیں کوئی چنگی

ہن ایہہ اس نوں دینا بہتر نہ کجھ عذر بہانہ
صیف-ملوک کیتا اس شاہے بیٹی ولّ روانہ

جا پہتا تاں زنگن بیبی ڈٹھا خوب شاہزادہ
چنگیاڑی تھیں بھامبڑ بلیا ہویا عشقَ زیادہ

بسملا بسملا کرکے اپر تخت بہایا
آپوں بھی چڑھ بیٹھی کولے چن نوں گرہن لایا

لاڈ کریندی ڈھکّ ڈھکّ بہندی کہندی ہے دلجانی
بن بن دسے میرے جیہی ڈٹھی آ کوئی زنانی ۔(2000)

توں شہدا پردیسی بندہ ایہہ نئمت تدھ کتھوں
ایویں پھر پھر موئیوں کتھاویں طالع جاگے میتھوں

توں چندر میں زہرا وانگر دوہاں نئی جوانی
سائت نیک پھری ہن تیری ہوئی اج قربانی

توں گلبن میں چمبے ڈالی میں موتی توں ہیرا
توں الوان سرخ میں نینوں میں سالو توں چیرا

جوڑی اج خداوند جوڑی توں راجا میں رانی
میں بن اگے تدھ ہکلیاں کیوں کر عمر وہانی

صیف-ملوک ڈٹھا اس ولوں کی کجھ نظریں آیا
منہ توے دے تھلے وانگر اس تھیں رنگ سوایا

کاٹھے سنگ دے جیوں کر کالا ہندا سڑکے کولا
پر اوہ بھی کجھ پکا ہندا منہ اس دا سی پولا

ہاتھی وانگو اکھیں لتھیاں رتیاں سن رتّ چوائی
گلھاں آپھر آپھر ہوئیاں جیوں ساون دی جائی

ہاتھی وانگو نکّ مونہیں تے ڈڈو جتنا چیڑا
دند بھی ہاتھی ہار دسالن سخن دوجا ہے بھیڑا

وال گلھاں تے متھے کنیں سوئیاں وانگر دسدے
ہوٹھ موٹے تے پل پل کردے ایہہ پھسدے کی پھسدے

کراں دھیان بیان نہ بہتا متّ تبء ہو گھوری
گندی بو ہواڑ نکلدی جیوں دوزخ دی موری ۔(2010)

کھوتے وانگر کنّ کھلوتے ٹھوڈی وڈی ساری
ناساں مثل بھڑولے دسن سینڈھ جنہاں تھیں جاری

گردن کالی زنگن والی، مثل پہاڑی کاواں
ڈولے بھیڑی ڈولے ڈولے جتھوں تیکر باہواں

کچھاں دی کی گلّ سناواں بھری ہوئی بدبوئی
ڈنگر جویں ترکن جوہے تک نہ دھردا کوئی

کالی گنجاں والی نالی جیوں کر گھیرا بگّ دا
بغلاں دی بدبوئی کولوں ٹاپو گھاہ نہ اگدا

سڑی ہوئی بدبوئی ایسی گھا نہ ٹاپو جمے
چھاتی اپر مشقاں وانگوں، لمکے ہوئے ممے

کالی زنگن سرخ ناڑاں سن دسن وانگوں جوکاں
گل وچ زلفاں بوء مچائی جیوں پیازی بھوکاں

عنبری تے کافوری منکے جو گلّ پاون ناراں
موتی کلیاں ہار بناندے پاون نال پیاراں

ایہناں شیاں دے بدلے اس نے کی کجھ ہار بنایا
امبر تے کافورے بدلے ہنگ دا منکا پایا

موتی بدلے گنڈھے چٹے صلے چا پیازی
کلیاں بدلے تھومے کلیاں دم دم سی بو تازی

ویکھدیاں جیؤ کچا ہندا ڈاکر ڈاکر مریئے
جو چاہے سو چا بناوے ربّ ڈاہڈھے تھیں ڈریئے ۔(2020)

بھارے چوڑے پیر ایویں جیوں تھم دوزخ دی کرسی
ٹنگاں تھم دوزخ دے کالے ڈھڈ وڈا کی ٹرسی

کالی بھوتنی ڈائن وانگوں جیوں کر کالا پولا
دہشت کھاندا ویکھن والا بھیڑا کردا رولا

ہور اگے تعریف زنگن دی لازم نہیں سناون
ڈر لگدا متّ عاشق سن کے ناریں تھیں چتّ چاون

صیف-ملوک کیہا میں اگے ہر مشکل وچ ولّ ساں
تینوں ویکھ پیا دل سوڑا ہائے ہن کت ول چلساں

جس ویلے کوئی دسن لگن تیرے جیہیاں بلائیں
بادشاہی دی دولت دے کے کہیئے رکھ چھپائیں

کر کر رہی شنگار بتیرے صیف-ملوک نہ تکدا
منہ مروڑے تے اکھیں میٹے بہت جدوں پھر اکدا

نالے گلّ شہزادے والی بہت بری اس لگی
نہ امید ہوئی نہیں مندا پیٹ چھری اس لگی

زنگن غصے ہو فرمایا ایہناں نوں لے جاؤ
ہر ویلے ایہہ رہن نہ وہلے چکی خوب پہاؤ

زنگیاں پکڑ لئے اوہ بندے چا جڑائیاں چکیاں
نازک ہتھ امیر شہزادے پیہن جواراں مکیاں

پیہ پیہ چکیاں باہاں تھکیاں پور پور اٹھے چھالے
قہر نزولاں دے منہ آئے راج کماون والے

رتو نال ہوون ہتھ رتے چھالے بھر بھر پھسدے
کس کس نال کیتی گھٹّ اس نے عشقَ لتھا گھٹّ جسدے

جاں اوہ بہت ہوئے درماندے تکّ تکّ زنگی ہسدے
سبھناں تبر ہتھاں وچ دتے لکڑاں دا کم دسدے ۔(2030)

پھڑکے تبر گئے وچ جوہے نہ کجھ عذر بہانے
چیرن لکڑیاں دن سارا کھڑن باورچی خانے

رات پئے تاں چکی جگڑن مر مر پینہدے دانے
ایسے طرحاں عذاباں اندر چالی روز وہانے

صیف-ملوک شاہزادہ ہک دن یاراں نوں فرماندا
یارو جے سو برس ایویں ہی کریئے کم ایہناں دا

پھر بھی نہیں خلاصی کردے آؤ نسّ کھلوئیئے
دھرتی تے نہیں نسن دندے دریاوے اندر پوئیے

ایہہ صلاحَ پسند تماماں کیتی نال ارادے
کہندے آفرین ہزاراں عقل تیری شہزادے

شہزادے ہک یاراں وچوں پاس زنگن دے گھلیا
جو کجھ مکر فریب پڑھایا دین سنیہا چلیا

جا کہندا اس زنگن تائیں میں گھلیا شہزادے
کہیوسُ کرو ظہیر نہ سانوں اوکھے ہوئے زیادے

جو کجھ خواہش تیری ہوسی سوئیؤ میں ہن منساں
فرق نہ کرساں حکم تیرے وچ تابء تیری بنساں

تیر تبر تلوار کماناں دے ہتھیار اسانوں
دس دن ہور گزار ملانگے طلب شکار اسانوں

سن کے ایہہ سنیہا زنگن بہت ہوئی خوش حالی
بھیج دتے ہتھیار اوہناں دے ہور گھلی کجھ ڈالی ۔(2040)

اس پہاڑوں باراں سنگے کوہ کے خوب پکائے
پنج دریائی مچھّ وڈیرے اوہ بھی چا تلائے

بھیجی ایہہ مہمانی کرکے صیف-ملوکے تائیں
دساں دناں نوں ملنا کیتا بیٹھی چائیں چائیں

صیف-ملوک شکار بہانے چھڈّ گیا اس تھاویں
ٹلا محکم بنھ کر بیٹھے ٹھلھ پئے دریاویں

یاراں سنے سوار ٹلے تے ہو ٹریا شاہزادہ
قیدوں ربّ خلاصی بخشی کردے شکر زیادہ

ترے دہاڑے ٹلے اتے رڑہدے گئے شتابی
چوتھے روز وحی پھر اگوں ہور قضاع وہابی

آئی باجھ نہ مردا کوئی جے ڈگے اسمانوں
توڑے وچ سمندر ڈبے خوف نہیں کجھ جانوں

آئی دے دن بچدا ناہیں جے سو پائیے بھورے
لکھ دوا ہک ککھّ نہ لگدی ہتھوں بندی مہرے

چوتھے روز پنکھیرو کوئی اڈدا اڈدا آیا
قد اوہدا کی آکھ سناواں انت نہ جاندا پایا

پنجہ مار اس پنکھی ٹلا چا ہوا وچ کھڑیا
یار رہے سبھ ٹلے اتے شاہزادہ مڑ جھڑیا

پانی وچ ہوائیؤں گریا اچی جائیؤں آیا
ڈبّ گیا دریا دے تھلے رکھیں بار خدایا ۔(2050)

غوطے کھاندا مر مر جاندا پڑھدا نام الٰہی
ہمت کردا باہیں تردا تارو مرد سپاہی

زوراوری شہزادے والی گنتر وچ نہ آوے
ربّ دے پالے بھلے بھلیرے کون شمار لیاوے

راکھا عشقَ آہا وچ دیہی نہیں تاں کیکر بچدا
رچدا عشقَ جتھے پھر اوتھے قاتل مہرا پچدا

یمن عشقَ دا ہر کوئی جانے گلّ نہیں ایہہ گجھی
سسی پیر چرے وچ دھریا چر اگے دی بجھی

روڈا وڈھّ ندی وچ سٹیا تاں بھی ناہا مویا
آ محبوباں دے دروازے پھیر سوالی ہویا

شاہ شمس دی کھلّ لہائی اڈی چوٹی تائیں
زندے رہے نہ موئے مولے کتنے گن سنائیں

جو ہک واری مر کے جیوے پھیر اوہناں کی مرنا
دنیاں اتوں جس دن بھاوے اس دن پڑدا کرنا

بائزے عاشق ہن تکّ زندے دنیاں اتے وسدے
خاصاں تائیں ظاہر دسدے عاماں بھیت نہ دسدے

رانجھے ہیر سیالے والی ایہو گلّ سنیندے
چپّ محمد بات اجیہی ناہیں بہت پنیندے

مخفی سر خداوند جانے آپ نہ پڑدا چاندا
بنے لا شہزادے تائیں اوہ ہے رڑھدا جاندا ۔(2060)

پانی اندر تردی رڑھدی لکڑ ہک ہتھ آئی
ہو اسوار لکڑ پر بیٹھا نئیں وچ رڑھدا جائی

دس دن تے دسّ راتیں رڑھیا پھیر لگا جا دندے
دندے تے کوہ قاف وڈیرا وانگ اسمان بلندے

نہ کوئی پتن نہ کوئی بیڑا کدھرے پیر نہ لگدا
اپر دندا سر تلوایا ہیٹھ سمندر وگدا

میویدار درخت دندے تے نال پھلاں دے گندے
شاخاں پیچ زلف دے وانگر پھلّ محبوباں بندے

ڈالیاں باہاں پنجے وانگر پت ندی پر ڈالے
ہتھ دے شہزادے تائیں اپر کھچن والے

شہزادے نے ہمت کرکے ڈالاں نوں چا پھڑیا
لکڑ اوتھے خوب پھسائی آپ رکھے تے چڑھیا

دو دن تے دو راتیں اوتھے بھکھا تے ترہایا
رکھے اتے چھپیا رہا کر پتاں دا سایہ

تریجے روز دپہراں ویلے ایدہا ہک آیا
کوہ کافانے توں لہہ کے اس نے آن ندی منہ لایا

شاہزادہ اس ڈٹھا ناہیں ندیوں پانی پیتا
پھیر پہاڑے ولّ منہ کرکے ٹریا پرط چپیتا

ایدہا کنڈ دتی جاندا اس ولوں منہ پھیری
شاہ توکل ربّ دا کرکے کیتی چا دلیری ۔(2070)

پوچھل اس دی نوں ہتھ پایا محکم کرکے پھڑیا
اس سببّ پہاڑے اتے صحیح سلامت چڑھیا

جدوں پہاڑ اتے چڑھ گیا دمب اس دا چھڈّ دتا
چھپ گیا شاہ رکھاں اندر گیا سپّ کنڈ دتا

میوے پکے سن اس جائی خوب انجیر کھجوراں
کھادھے جو کجھ خواہش آہی بیٹھا وانگ سبوراں

پانی بھنی جو پشاکی اوتھے بیٹھ سکائی
گھڑی آرام کیتا اس جائی اکھ ذرا ہک لائی

جاگ پیا تاں یاد پیوسُ ماپے شاید بھائی
نالے ہور اشنا پیارے سجن یار وفائی

اس سونے دے بدلے اکھیں ہنجھو بھر بھر رویا
کرے تیاری مار کٹاری مریئے بہتر مویا

پھیر کہے ایہہ مرنا مندا آپوں کپن گاٹا
موت حرام شریعت اندر اگلے جگّ دا گھاٹا

پھیر صبر کر ٹریا اوتھوں دم دم ربّ چتارے
اس جنگل وچ تردے تردے اٹھے پہر گزارے

دوجے روز ہویا دن روشن ساری جوہ سہائی
رکھ پہاڑ سنہری ڈٹھے دھرتی جھلمل لائی

میویدار درخت اجائب ہر ہر پاسے پکے
ہک تھیں ہک رسیلا دسدا جس جس طرفے تکے ۔(2080)

شاخاں توڑ بناوے خرچی کجھ بدھے وچ لیڑے
کی تکدا ہک پاسوں آئے وڈے وڈے کیڑے

کجھ کجھ وڈے کتے جڈے کجھ مثل بگھیاڑے
شہزادے نوں کھاون دھائے چڑھیا نسّ پہاڑے

اسے وقت ہک پنکھی آیا وڈا قد شماروں
کیڑے چن کھادھے اس سارے خالی پیٹ امباروں

جاں اوہ اڈن اتے ہویا شہزادے کر ہمت
پکڑے پیر اوہدے بہں تکڑے اڈیا لا اوہ قوت

شہزادے دا بھار اس پنکھی ککھے جیڈ نہ جاتا
اڈّ ہوائے اندر جاندا چھڈّ زمیں دا حاطہ

کئیں پہاڑاں اتوں لنگھیا کئی ٹاپو دریاواں
ہک جنگل وچ آیا اگوں وڈا درخت اچاواں

ہیٹھ اوہدے جا بیٹھا پنکھی پیر شہزادے چھڈے
چھڈن ساتھ گیا چھپ اوتھے جھنگڑ آہے وڈے

اس پنکھی دا نام کتابیں کوہ-پیکر کر کہندے
اوتھے سن دو بچے اس دے رکھے اتے رہندے

جاں پنکھی چڑھ رکھ تے بیٹھا شاہزادہ کی تکدا
باشک ناگ کوہ کافوں ڈھلیا آیا واؤ بھکھدا

کوہ-پیکر نے بچے اپنے جنگل وچ چھپائے
آپ لڑائی اس دی کارن آ ہتھ پیر ہلائے ۔(2090)

کوہ-پیکر دے رکھے اتے باشک ناگ آ چڑھیا
پنکھی کوہ-پیکر بھی اگوں تکڑا ہو کے لڑیا

کیتا جنگ نسنگ دوہاں نے مارے چنگ پنکھیرو
سپّ کل-مار انگیار مونہیں تھیں مارے ہوئِ چوپھیرو

پنکھی جھٹیاں مارے چھڑیاں اس نے چوبیں پھڑیاں
چنجھ چلا ئے پنج چلا ئے پنج پنج جائی جڑیاں

ناگ نہ جاوے بھاگ زوراور اگّ زہر دے ولوں
مارے ڈنگ وس انگ سمائے تنگ کرے اس گلوں

لگی لڑائی ناگ اڑائے ہووے چڑھائی دم دم
جھلن پھٹاں کردے جھٹاں مارن سٹاں جم جم

کڑ کڑ کڑکے پر پر اوہدا کوہ-پیکر جد وجدا
پھڑ پھڑ بھڑکے اگّ مونہیں تھیں ناگ جدوں پھر بھجدا

اوڑک ڈنگ چلایا ناغے مار لیا کوہ-پیکر
دشمن دا دم پی پھر لوڑے بچے خونی اژگر

جھنگی جھلاں اجاڑاں پھردا ناگ غصے نے چایا
آکھے تخم گواواں اس دا جس ایہہ جنگ مچایا

ویری تے ہتھ پیندا جسدا ایہو جیہی کریندا
بچہ کچا جان نہ چھڈدا چن چن مول مریندا

چوہاں دناں دی ہرسے بدلے ستم دوئیے تے کرنا
جھوٹھا دائیا کی محمد اس نے ہوسی مرنا ۔(2100)

شہزادے دے پاسے آیا ناگ جدوں کر پھیرا
نسّ گیا اوہ چھپیا چھپیا اوتھوں پندھ گھنیرا

چھپیا ہویا ویکھے دوروں ناگ جدھر منہ کردا
بوٹے گھاہ سڑن رکھ اوتھوں ایڈا جوش زہر دا

سڑ بھجی اوہ جوہ تمامی جس جس پاسے بھویاں
باشک ناگ ایہہ کارج کرکے پھیر پچھاہاں رویاں

صیف-ملوک اس جوہے اندر سر دھڑ بہتے ڈٹھے
کئی پچھاتے اپنے پچھلے یار پیارے مٹھے

سر دھڑ یاراں والے تکّ کے رتو بھر بھر رویا
سر منہ پونجھے تے گلّ لائے اوتھوں رخصت ہویا

ہک لگا غم یاراں والا دوجا بھکھا تسا
اس کوہ کافوں لہنا اوکھا کم ہویا بے وسا

جس خیبر دی سخت چڑھائی اس تھیں بری لہائی
لحن نہ ہندا اوکھے ہو کے چڑھ جائیے جس جائی

پنکھی نے چکّ آندا آہا شاہزادہ اس جائی
پیریں ٹرکے لہنا آیا بڑی مصیبت پائی

مڑ مڑ رووے یاراں تائیں ڈاہڈھے درد ابالوں
پتھر بھی گل ہندا پانی شہزادے دے ہالوں

کہندا ہائِ ہائِ یار پیارے درد ونڈاون والے
ماپیاں گھر لڈکے آہے خوشیاں کر کر پالے ۔(2110)

کوئی امیر کوئی شہزادے کجھ وزیراں جائے
میرے پچھے گھر در ماپے دیس وطن چھڈّ آئے

ہک دم میں تھیں جدا نہ ہندے سے سختی سر سہندے
جے میرا سر تتا ہووے کھلے سرے تے رہندے

سبھے ادھے ہو ہو جاندے کھانوں پینوں رہندے
مریئے اسیں شاہزادہ جیوے نال پیاراں کہندے

اوہو گلّ برابر ہوئی ایہہ گئے میں رہا
ایہہ افسوس اوہناں دا مینوں کدے نہ ہوسی بیہا

خدمت میری کردے آہے نال محبت خاصی
ہائے ہائے ربا کتھوں ملسن ایسے یار اخلاسی

میں کم-بخت نہ مویا آپوں جس ایہہ بھامبڑ بالے
کاہنوں نال لیاندے آہے کتنے جھگے گالے

ہک رڑھے دریاواں اندر کھادھے کجھ بلائیں
کجھ لڑائیاں اندر مارے میریاں منّ رزائیں

ایہہ شہدے آ موئے اتھے کوہ قافاں دی چوٹی
گور زنازا کفن نہ ہویا نہ چلیہا نہ روٹی

ماپیاں گھر اڈیکاں ہوسن سبھ ہوسن دن گندے
درد فرکوں ہنجھو موتی ٹپے بھر بھر مندے

ہک اکلا رہیوسُ نمانا مارے یار پیارے
کون کرے اپرالے صرفے کون ونڈے دکھ بھارے ۔(2120)

خبر نہیں کس جائی میں بھی وانگ ایہناں دے مرساں
کی جاناں دیدار سجن دا کرساں یا نہ کرساں

ایہہ سبھ یار پیارے کتھے سر-صدقہ دلبر دا
اپنی جان تلی پر رکھی اوہ بھی حاضر کردا

یاراں کولوں ودیا ہویا یار اگوں ربّ میلی
تساں اساں ہن آخر میلہ سبھناں اﷲ بیلی

بہت مصیبت سہ کے لتھا اس کوہ قاف برے توں
اگوں سخت اجاڑیں آئیاں کسّ برے تے ریتوں

میوے کھاندا پانی پیندا کردا یاد الٰہی
نہ کوئی شہر گراں نہ آدم نہ ملدا کوئی راہی

ہور درندے اتے چرندے ملدے ودھ حسابوں
صیف-ملوک نہ رتی ڈردا مست پریم شرابوں

گورے پی شراب برانڈی توپوں مول نہ ڈردے
جنہاں شوق صراحی پیتی بھے کس تھیں اوہ کردے

ہتھوں ڈرن شہزادے کولوں آدم شیر بلائیں
جھال اقبال کمال اوہدے دی ناہیں ہائیں مائیں

عاشق عالم مرد زوراور نالے سی شاہزادہ
خوش آوازی برق اندازی نالے حسن زیادہ

بڑا جوان شجائت بھریا ہتھ سخاوت والا
دانشمند پوشاکے ولوں دسدا مرد اجالا ۔(2130)

ایہناں صفتاں وچوں جیکر ہک کسے وچ ہووے
اس توں بھی کوئی پے نہ سکدا دل کر جدوں کھلووے

ہک ہک صفت ایہناں تھیں آہی خاصی سائے والی
جس وچ ایہہ تمامی ہوون اس دا سایہ عالی

عاشق اگے تابء ہوون جیؤ جنت سہرائیں
توڑے کر اکٹھیاں رکھے بکریاں شینہ گائیں

مجنوں کول پہاڑی اتے ہردم بیٹھے ستے
شینہ بگھیاڑ بریڈے گدڑ رہندے آہے کتے

جس نوں آکھے آون دیون کول اوہدے بہہ جاوے
دوروں موڑ ہٹاون پچھے جہڑا اس نہ بھاوے

تاہیئیں صیف-ملوکے تائیں آفت کوئی نہ مارے
سر نیواں کر چلن اگوں جس ولّ نظر گزارے

اس جنگل وچ ٹردے ٹردے کتنے روز لنگھائے
ہک دن فجریں شہر چوبارے دوروں نظری آئے

نالے شکر بجا لیاوے نالے سی بھؤ کھاندا
خبر نہیں کی لکھیا ملسی ہوگ ایہہ شہر کنھاں دا

تردا تردا نیڑے آیا آ پہتا دروازے
ڈٹھا شہر وڈا بے حدا باغ چوپھیرے تازے

ہر ہر جائی نہراں وگن پھلے پھل ہزاراں
ڈالے اڈ زمیں پر آندے میوے سیب اناراں ۔(2140)

خوب طرحاں دی رونق باغیں زینت زیب تمامی
چوک عراق بنے وچ امدے خاصے ہجر ہمامی

سبھنیں گلیں باغ چنگیرا آدم وچ نہ کوئی
فکر پیا جو سجھدی آہی شاید اوہو ہوئی

آدم باجھوں دھرت نہ سوبھے زیب زمیں دا ایہا
جس باغے وچ جنس نہ دسے اوتھے بہنا کیہا

شاہزادہ لنگھ گیا اگیرے باغے وچ نہ وڑیا
شہرے دے دروازے پہتا لوڑے اندر وڑیا

کی تکدا دروازے اتے بیٹھے چالی بندے
زینت زیور لگے سبھناں سونے موتی سندے

صیف-ملوکے بندے تکّ کے ہوئی ذرا تسلی
کہے سلام-علیکم اوہناں نوں نال عبارت بھلی

کیہا علیک-سلام اوہناں نے مٹھیآں نال زباناں
سن آواز شہزادے جاتا ہے آواز زنانہ

مرد نہیں کوئی وچ اوہناں دے ہین ایہہ سبھو ناریں
متّ کوئی مکر فریب نہ ہووے ربا خیر گزاریں

ویکھ جوان رنگیلا سندر اوہناں بھی دل جھڑیا
شہزادے تھیں پچھن لگیاں کون کوئی توں اڑیا

آدم ہیں یا جناں وچوں یا کوئی نور فرشتہ
بہت پسند اسانوں آیا تیری شکل سرشتا ۔(2150)

صیف-ملوک کیہا میں بندہ نسل آدم دی وچوں
شہر مصر دا میں شاہزادہ پشت عاصم دی وچوں

ہک مصیبت میں پر ورتی پیا قضیہ بھارا
جنگل تے کوہ قاف سمندر اس تھیں پھراں بیچارا

سن کے گلّ شہزادے والی ہوئی اوہناں نوں شادی
صیف-ملوکے نوں لے گئیاں کول اپنی شہزادی

صیف-ملوک جدوں جا پہتا ڈٹھوسُ تخت شہانہ
موتیں لعلاں نال جڑاؤ عجب صفحہ سبھ خانا

خدمتگار چو ترفیں ناریں ہر ہک پھلّ گلابی
تخت اتے شہزادی بیٹھی چہرہ وانگ متابی

جوڑا ابرو تاک بہشتی یا دو سخت کماناں
پھمنیاں جیوں تیر خدنگی گھائل کرن جواناں

ظالم نین کٹاراں وانگر وچ کجلے دی دھاری
ویکھن والے نوں کر غمزا سانگ کلیجے ماری

سوہنا قد سہیلی دیہی نازک شاخ چمبیلی
چنن-بدن گلے وچ بشیئر زلفاں عطر پھلیلی

زیور زیب شہانہ لگا کون شمار سناوے
جت ولّ منہ کرے جھلکاروں کمب کلیجہ جاوے

شوکت شان ڈٹھا شہزادے ہویا ترت سلامی
اوہ بھی اٹھ کھلوتی تختوں کر تئزیم تمامی ۔(2160)

بیبی دا دل ویکھدیاں ہی ہو گیا بے-وسا
اٹھ ملی گل لگّ شہزادے جیوں شربت نوں تسا

تختے اپر چاڑھ بہایا آپوں بیٹھی جڑ کے
شہزادے نوں ویکھ نہ رجدی نظر کرے مڑ مڑ کے

خدمتگاراں نوں فرمائیوسُ جلد طعام لیاؤ
اس مہمان پیارے تائیں میرے نال کھلاؤ

حاضر آن ہوئے اس ویلے کھانے بادشہانے
کلیئے یخنی اتے متنجن ہور پلا زردانے

مغز بادام منکا پستا میوے ہور بھلیرے
خوب اچار مربعے مٹھے کھانے چنگ چنگیرے

کھانے کھا ہوئے جد فارغ آیا جیؤ ٹکانے
شہزادے تھیں پچھدی بیبی کر سخن من بھانے

دسیں توں شاہزادہ کوئی ہوسیں بھی شاہزادہ
سچ سنا کس پاسیوں آئؤں کدھر جان ارادہ

صیف-ملوک کیہا سن بیبی سوہنی شاہ زناں دی
غلط کیہا میں شاہ زناں دی حاکم ملک مناں دی

شاہ عاصم سلطان وڈیرا مصر شہر دا والی
میں ہاں بیٹا اس دا بیبی گلّ دساں سچ والی

حالَ حقیقت جتنی آہی ساری کتھا سنائی
آس ملن دی جھاگ قضیے آ پہتا اس جائی ۔(2170)

سن کے گلّ کہانی ساری بیبی نے دل لائی
شہزادے دی خاتر کارن مجلس خوب سہائی

ہر ہر جائی اد دھکھائے خوشبو گئی وچ کوہاں
بھر پیالے مدھ پیالے ہکس دوئیے نوں دوہاں

راگ سہاگ بیبی من بھاندے کڑیاں سوہلے گاون
چٹکی تاڑی مانگھا پوندا ساز آواز سناون

این شہانہ چین مچایا خوشی رین گزاری
بیبی شہزادے سنگ کیتی الفت بے-شماری

بہت محبت تے دلداری جاں کیتی اس بیبی
صیف-ملوک ہویا دل کھلا ڈاہڈا سفر-غریبی

بیبی کولوں پچھن لگا نال زبان کراری
کی کجھ نام اس دیس دا ملکہ کس دی ہے سرداری

بیبی کیہا سن شہزادے تیری جان سلامت
حسن اقبال چڑھاوے ہوون تیکر روز قیامت

نام ملک دا شہر-زناں دا وسن اس وچ ناریں
میری ہے سرداری اتھے دھرتی شہر بازاریں

صیف-ملوک کیہا ایہہ نگری دیس ملک ہک واری
شیر کرن دی خواہش مینوں تکاں پھر کے ساری

جو جو ایس زمیں وچ ہووے سیر اجائب کائی
جاواں تکّ افسوس نہ لگے جاں کوئی گلّ سنائی ۔(2180)

بیبی ترت منگائے گھوڑے خاص سواری والے
چوکڑیاں تھیں رجن ناہیں وانگوں ہرن غزالے

پوئیے وچ نہ پہنچن دندے واؤ پرے دی تائیں
پیراں نال نہ لگن دندے دھوڑ کھرے دے تائیں

بیبی تے شاہزادہ دوئیے ہوئے سوار شتابی
خدمتگاراں بنھ قطاراں کنج کے پھڑی رکابی

شہر بازاراں جائ مکاناں ہر کوچے ہر پل وچ
شہزادے نوں پھیرے بیبی باغ بہار جنگل وچ

جت ولّ نظر کرے شاہزادہ دسن سندر کڑیاں
ہر جھاکی ہر محل چوبارے واہ شکلاں دل پڑیاں

ہر ہر گرپھے دے وچ تکدا ہر ہر قدم صنم نوں
ہر کوچے سے سچے سوہنے تمّ کرن جو غم نوں

ہر ہٹی ہر ویہڑے اندر ہر ہر گلی بنیرے
حوراں جیسی صورتَ ناریں تکیاں شاہ چوپھیرے

ناریں کھٹن ناریں کھاون ناریں سبھ کم چائے
اوہو خریدن اوہو ویچن خوب بازار سہائے

ہک نڈھیاں ہک وڈیاں ناریں ہکناں خوب جوانی
ہک ہکاں دی صورتَ وافر تارے جیوں اسمانی

ہر ہک عجب جمال شاہزادہ تکدا جاوے کھلھا
ثابت عشقَ پری دا آہا یار ولوں نہیں بھلا ۔(2190)

جس دل اندر عشقَ سمانا اس نہیں پھر جاناں
توڑے سوہنے ملن ہزاراں ناہیں یار وٹاناں

غزنی دے سلطان ہزاراں سوہنے آہے گولے
وال ایاز نفر دے اتوں سبھناں تائیں گھولے

چنوں روپ زیادہ دنہ تے ویکھ چکور نہ پھردا
بھامبڑ بلدے ویکھ پتنگا دیوا چھوڑ نہ مردا

لیلاں نالوں گوریاں کڑیاں مجنوں نوں دسّ چکے
اس تے جان کرے قربانی اوہناں ولّ نہ تکے

لوہا پتھر مکناتیسے اٹھ ملدا کر دھائی
موتی ہیرے ویکھ نہ اٹھ دا قیمت رنگ صفائی

پیلا منکا نیڑے کھڑیئے ککھّ اس نوں اڈّ ملدے
لعلاں نال نہیں اڈّ چمڑن راہ نیارے دل دے

یار-کمی نہ جس ول ٹریا چنگا ویکھ نہ بھلدا
جسدا سبھ تھیں بہتر ہووے سو کیوں در در رلدا

حرص مجازی شہوت بازی جس اندر وچ ہندی
ہر ہک صورتَ اجلی تکّ کے پئی طبیعت بھوندی

جس سر سر-عشقَ دا اوتھے شہوت مول نہ وسدی
جس دل حب سجن دی اس وچ حب نہیں ہر کس دی

اگّ نہ ساڑے ککھّ جنہاں تے رحمت بدلی وسدی
ایویں صدق نہ ہار محمد ویکھ طبیعت ہسدی ۔(2200)

شہوت باز مجاز حرص دے ناز نیاز نہ جانن
راز گواون باز نہ آون ہتھوں باز رنجانن

کامل عشقَ خدایا بخشیں غیر ولوں مکھ موڑاں
ہکو جاناں ہکو تکاں ہکو اکھیں لوڑاں

آوے مستی جاوے ہستی بھلے شکل-پرستی
پیر کسیرا کتھے ہوئِ سونا ایہہ کٹھالی جستی

کدھر رہا گھاٹ محمد کدھر آئیؤں تر کے
قصہ سدھا صاف سنائیں خوب سمبھالا کر کے

صیف-ملوکے شہر ملک دا کیتا سیر بھلیرا
ڈٹھا ہک وچکار شہر دے گمبد بہت اچیرا

چوٹی اچی چنے توڑیں پیر زمیں پر پکے
رنگ صفائی نظر نہ ٹھہرے سورج مثل چمکے

شیشے پھلّ زوردوج تارے امبر جیسا گردا
اوہ قایم سی دہاں راتیں امبر وانگ نہ پھردا

جیوں کر امبر اتے کردے گردش برج ستارے
کہن نجومی اس گردش تھیں ظاہر ہون پسارے

اس وچ بھی ہک آہا یارو گجھا سر اجیہا
اوہ بھی آکھ سناساں اگے جے دم زندہ رہا

اس گمبد دے اندر آئے بیبی تے شاہزادہ
صیف-ملوک ڈٹھا وچ چشمہ پانی بہت کشادہ ۔(2210)

نہ ٹھنڈا نہ تتا بہتا سیر گرم اوہ پانی
چمکن ہارا جیونکر پارا صاف شکل من بھانی

تھوڑی تھوڑی نظریں آوے گرم ہواڑ نکلدی
ایوں معلوم ہووے جیوں مٹھی ہیٹھ ہندی اگّ بلدی

صیف-ملوک بیبی تھیں پچھیا کیسا ہے ایہہ پانی
کی کجھ صفت اوہدے وچ بیبی دسیں کھولھ کہانی

بیبی کیہا سن شہزادے ایتھے مرد نہ ملدا
جاں ایہہ کڑیاں بالغ ہوون مطلب لوڑن دل دا

شہوت آن کرے جد غلبہ اس چشمے وچ نہاون
لذت مرد زنانی والی پانی وچوں پاون

نالے حمل ایہناں نوں ہوون پیدا ہوون دھیاں
حکم ربے دے نال ایہہ صفتاں اس پانی وچ پئیاں

سن کے گلّ اجائب منہ تھیں شاہزادہ فرمائے
واہ واہ قادر قدرت والا جس ایہہ کھیل بنائے

پھیر شاہزادہ بیبی تائیں کہندا کر تاکیداں
بیبی ایہہ دن پاس تساڈے گزرن وانگو عیداں

جس دے عشقَ رلایا مینوں کڈھ گھراں تھیں آندا
لوڑاں اس نوں مطلب میرا وقت وہاندا جاندا

عشقَ بدیع-جمال پری دے دسیاں جائیں سانوں
دیہو پتا نشانی اس دی جے کجھ خبر تسانوں ۔(2220)

باغ-ارم کوئی دیس سنیندا اوتھے اس دا ڈیرہ
کدھرے ہوئے تساں متّ مالم اوہ مکان بھلیرا

بیبی کیہا صیف-ملوکا نام سنے ایہہ تیں تھیں
باغ-ارم بدیع-جمالوں خبر پچھیں کی میں تھیں

اس ولایت ساڈی اندر باغ-ارم دا نانواں
نڈھی وڈی کوئی نہ جانے خبر کتھوں میں پاواں

نام بدیع-جمال پری دا اوہ بھی تدھ سنایا
اگے اتنی عمرے اندر سننے وچ نہ آیا

نہیں سنی کوئی صفت اوہناں دی نہ کوئی گلّ کہانی
ایویں آکھ خلاف شہادت دس کدھر دی پانی

ستّ دہاڑے رہا شاہزادہ نال بیبی رنگ-رتا
ایہناں عیشاں موجاں اندر پھیر آہا دل تتا

رو رو عرض کرے ربّ سائیاں میل میرے دلبر نوں
اس بن عیش نہ بھاوے کوئی کراں قبول سفر نوں

اٹھویں روز منگی پھر رخصت ٹور مینوں ہن رانی
جتول قدم لکھے میں دیواں چگاں دانہ پانی

جاں جاں ساس نہ آس گواواں پاس سجن دے لہساں
یا ملساں یا مرساں تاہیں ہو نچلا بحثاں

ترساں نیر سمند نہ ڈر ساں جاں جاں توڑی سرساں
ہمت کرساں مول نہ حرصاں ملنے باجھ نہ جرساں ۔(2230)

بیبی کیہا صیف-ملوکا بہت تکی تدھّ سختی
پھر ہن ربّ خوشی وچ آندوں کیوں لوڑیں بدبختی

راج حکم کر بیٹھا ایتھے تیرے سبھ سلامی
میں بھی نوکر ہوساں تیری دعویٰ پکڑ غلامی

ہر ہک نعر اتھے جیوں پریاں چنے جیہی دیہی
جہڑی چاہسیں حاضر ہوسی پھر ایہہ خواہش کیہی

صیف-ملوک کیہا سن بیبی تدھ جاتا کی رکھا
تخت ولایت چھوڑ بدیسیں پھراں رناں دا بھکھا

حوراں پریاں ناریں تکّ کے یار ولوں نہیں ہٹساں
دوئیے جہان لبھن بن یاروں موڑ پچھاہاں سٹساں

بیبی جاتا سچا پکا عاشق ہے دلبر دا
جھلے غم صنم دی خاتر عیشاں چتّ نہ دھردا

لگی چھک اداسی ہویا مول نہیں اس رہنا
رخصت کریئے جت ولّ جاندا کاہنوں مڑ مڑ کہنا

خچر خوب سواری والی کر تیار منگائی
زینت زین سنہری کرکے ہچھی طرحاں سہائی

شیشہ اپنے ویکھن والا شہزادے نوں دتا
کیہا جو کوئی ملسی دیسیں جائیں چلا کنڈ دتا

گولی ہک جوان سندر تکّ نال شہزادے لائی
ہو اسوار خچر تے ٹریا بیبی ٹورن آئی ۔(2240)

کیہا حد اساڈی توڑی خطرہ رکھ نہ کوئی
جس ویلے ایہہ حد تسانوں تمّ تمامی ہوئی

شیشہ خچر دے کے اوتھوں موڑیں گولی تائیں
رکھ توکل ہک ہکلا پھر اگوں توں جائیں
زنانے شہر دی سلطانہ دا مقولہ

دے کے خرچ روانہ کیتا وسّ نہیں کجھ چلے
آپ نہ رہندا نال نہ کھڑدا مشکل بنی اولے

غیبوں ربّ ملایا بنا خوشیاں رہا نہ بنا
چھڈّ ٹریا ہن رہندا ناہیں لکھ شیرینی مناں

آپے آیا گھر سہایا مینوں ربّ ملایا
سٹّ ٹریا ہن جھٹّ اسانوں جاں گھٹّ عشقَ سمایا

نہ کوئی آس ملن دی مڑکے کون آئے اس پاسے
چھوڑ گیا نہں تروڑ پیارا کرکے کوڑ دلاسے

سوہنا متھا رجّ نہ ڈٹھا چٹھا میرا گلیا
لئل پیارا اپر اپارا لا چمکارا چلیا

ٹھگّ گیا لا اگّ کلیجے وگ تھکی نہیں اڑیا
سکھاں کارن لائی آہی آن دکھاں لڑ پھڑیا

صیف-ملوک بندوق لگاکے کوک نہیں ہن سندا
پھٹّ نہ سیندا ظالم تھیندا رتّ پیندی نہیں پندا

صبر کرانگی دکھ جرانگی یا مرانگی ہاوے
کجھ نہ کہنا سر پر سہنا جو کجھ ربّ سہاوے ۔(2250)

کرد کلیجے مرد لگائی ظالم درد جدائی
جاں شاہزادہ اہلے ہویا روندی مڑ گھر آئی

ساقی سوہنا مدھ کھری دا دے پیالہ بھرکے
پیواں تے پھر کھیوا تھیواں مڑ کے جیواں مرکے

ماراں دشمن دیوے تائیں قید کیتا جس سوہنا
اوہ چھٹے تاں دلبر میلے ہور علاج نہ پوہنا

ہے فجرے دی واؤ پیاری توں نت سفر تیاری
ہر ہر شہر ولایت جاویں پھریں لوکائی ساری

باغ بہار ہزاراں ویکھیں جوہاں جنگل بیلے
کئیں کوہ قاف سمندر ٹاپو تکیں سنجھ سویلے

ہر سوہنے دی زلفوں ہلے باس آئی ہر پھل دی
تاہیں وقت فجر دے تدھ تھیں بند طبیعت کھلدی

بہت کمال سخاوت تیری ورتے ہر ہر جائے
بلبل بھور ہزاراں تائیں دس پھلاں دی پائے

میں بھی کراں سوال ہمیشہ سخی سوال منیندے
ویکھ کنگال وبال آلودہ جو سردا سو دیندے

شہر ولایت یار میرے دی اج کلّ پھیرا پاویں
نام اﷲ دے زلف اوہدی تھیں میں ولّ بو لیاویں

صیف-ملوک اس بیبی کولوں جاں رخصت ہو آیا
واہو داہی کیتی کیتی نت تردا دن دن شوق سوایا ۔(2260)

رستے اندر ناریں فوجاں ہر جا ملے سواری
شیشہ اگوں دسے اوہناں پرط وننجن کر داری

ستّ دہاڑے تردا رہا جا پہتا ہک جائی
اچی ڈھیری اتے ڈٹھی قبر بلند بنائی

لئل جواہر قبرے اتے کجھ لگے کجھ ٹنگے
کول قبر دے حجرہ بنیا کسب ہوئے سبھ چنگے

اچا ہک نشان کھلوتا سونے موتی جڑیا
گولی نے شہزادے تائیں اس جائی تکّ کھڑیا

اوتھے جا پھر ہوئی سلامی کہندی ہے شاہزادہ
اتھے توڑی حد اساڈی ناہیں حکم زیادہ

ایہہ تربت حد ساڈی اندر اگے اس تھیں ناہیں
ایتھوں ہن کر رخصت مینوں جاواں پچھلی راہیں

صیف-ملوک خچر توں لتھا واگ دتی ہتھ گولی
نالے شیشہ دے کے کہندا نال اوہناں دی بولی

دیئیں دعا سلام گھنیرا بیبی تائیں میرا
تدھ میں نال مروت کیتی بھلا کرے ربّ تیرا

گولی تائیں رخصت کرکے شاہزادہ اٹھ ٹریا
اوہ خچر لے ٹری پچھاہاں جاں شاہ اہلے ہویا

شہزادے کر لیا لنگوٹا لکّ بدھا واہ کس کے
خوب ہتھیار پوشاک سمبھالی وگ پیا پھر رس کے ۔(2270)

رستے اندر ہرناں تائینممار شکار کریندا
پتھر وچوں اگّ کڈھیندا خوب کباب بنیندا

کھاندا پیندا مول نہ اڑدا اٹھدا بہندا جاندا
سطر روز ہوئے پندھ کپدے پنڈ نگر نہیں پاندا

ہک دن اک اجاڑ وڈیری آئی بہت مریلی
نہ شکار نہ پانی اوتھے آپ خداوند بیلی

ماروتھل سسی دے وانگر ریت ہوئی تپ رتی
رتی گھٹّ نہ کربلاؤں وانگ قیامت تتی

تتی واء جھلے وچ ایسی جیوں ہواڑھ نرک دی
اڈدا پنکھی اتوں جاوے اگّ اوہنوں بھی لگدی

نہ کوئی ٹھنڈی چھاں پچھاواں ساڑے دھپّ قہر دی
باجھوں جل دے جلدی جلدی جلدی رتّ جگر دی

جیا-جون اس جوہ جلی وچ جل بل جان جلاوے
وسطی واس نہ پاس کوہاں تے ویکھ ہراس ستاوے

گرمی تلخی سبھ زمیں دی اوتھے ہوئی اکٹھی
جو پجدا سو بھجدا رہا جیوں جوں اندر بھٹھی

صیف-ملوک اس جوہے آیا سڑیا درد غماں دا
بھکھ پیاسے توڑے پاسے کیتا تھکا ماندا

آب سوا بے تاب ہویا سی باب شہدے دا مندا
جل بن جالن مشکل کیڑا انّ پانی دا بندہ ۔(2280)

بہت ہویا لاچار شاہزادہ طاقت زور نہ رہا
تنگی تلخی ایسی جیسے جان-کندن دن ایہا

کرے ارادہ ایہہ شاہزادہ ماراں پیٹ کٹاری
اس تلخی دے سخت عذابوں چھٹے جند بیچاری

عقل شہزادے نوں پھر ورجے متّ تیری کیوں ماری
ساس اڈن تکّ آس نہ توڑن خاص جنہاں دی یاری

نفس کہے میں کاہلا ہویا کچرک توڑی جرساں
لکھ مصیبت جھاگ نہ ملیا اج ملے بن مرساں

عقل کہے کیوں کملا ہوئیوں عشقے لجّ نہ لائیں
اتنی سختی اگے جھلی آ کوئی دن ہور لنگھائیں

نفس کہے ہن کتھوں ملسی نہ کوئی دسّ سنیہا
آس ہندی دس پوندی جس دی ایویں جرن کویہا

عقل کہے ایہہ کم عاشق دا عشقوں بسّ نہ کرنی
لاکے بازی بے اندازی اوڑک وار نہ ہرنی

نفس کہے ایہہ ہارن کیہا میں مڑ مصر نہ چلیا
راہ سجن دے اندر مرکے بہتر خاکوں رلیا

عقل کہے کھا کاتی مرنا کم ہندا شیطانی
بھار لگا تاں پنڈ اتاری نہیں عشقَ دی بانی

نفس کہے فرہادے لایا آپ سرے نوں تیشا
اوہ مویا مردود نہ ہویا میں بھی اوہ اندیشہ ۔(2290)

عقل کہے فرہادے سنیا شیریں گئی جہانوں
اوس جہان گیا سی ڈھونڈن مویا نہیں دقّ جانوں

نفس کہے کیوں مہینوالے ماری چھال جھناویں
مارو کانگ ڈٹھی سی سوہنی کیوں پئی دریاویں

عقل کہے توں سمجھیں ناہیں اوہ مرنا کت پاسے
دوئیے ہک دوئیے ولّ ٹھلھے گل ملن دی آسے

جے ایہہ مرنا زائز ہندا تاں مجنوں کیوں روندا
تریہ ورھے کیوں سڑدا رہندا مر سوکھا ہو سوندا

جس دن ہیر ویاہی کھیڑے رانجھا بھی مر جاندا
کاہنوں کنّ پڑاندا ٹلے گلّ کیوں کفنی پاندا

ویکھ زلیخا کتنی واری دکھاں پئی اکائی
مہرا کھا نہ موئی تاہیں ہر عاشق دی مائی

ہور ہزاراں عاشق ہوئے دکھیئے تے لاچاری
یار ملے بن دردوں اک کی پیٹ چھری کس ماری

مرداں والا دائیا کر خاں رکھ پچھلی جو عادت
وانگ سسی جے تسا موئیوں تاں بھی این شہادت

نفس عقل دی تابء ہندا جو کہندا سو مندا
لاگی پنڈ مقدم موچی ساڈے اتے بندا

جے کر شرع کراں اس گلّ دی دور سخن ٹر جاندا
کرکے صبر محمد بخشا قصہ چل سناندا ۔(2300)

نفس عقل دا جھگڑا ترٹا عشقے رٹ مکائی
صیف-ملوکے منصف بن کے فعال اتے گل پائی

کہندا ربا جے توں مینوں دلبر نال ملاسیں
تاں اس وقت کسے دے ہتھوں پانی سرد پلاسیں

جے اک گھڑی نہ پانی لدھا ظالم لو قہر دی
ساڑ ہلاک کریگی مینوں چاہ رہسی دلبر دی

ایہو فعال ربے پر سٹّ کے شاہزادہ کڑمایا
جنڈ گرنڈا رکھ سرہانے پاسہ زمیں تے لایا

اکھیں ستیاں تے دل جاگے جاگے طالع ستے
اچنچیت ہک مرد ازغیبوں آن کھلا سر اتے

انگ انسانی رنگ نورانی آن نسنگ کھلوتا
بھاری سی دستار سرے تے سبز جویں رنگ طوطا

صورتَ سیرت وانگ خضر دے چہرہ سورج چمکے
والاں تھیں خشبوئی ہلے آن چوطرفی رمکے

حسن جمال کمال اوہدے دی اوڑک حد نہ آہی
دم دم اندر پاک زبانوں کردا ذکر الٰہی

فیروزا رنگ آسا ہتھ وچ سبھ سفید پشاکی
مظہر نور الٰہی ددا جسا جامہ پاکی

خسخس جتنی میل نہ کدھرے نہ پیریں نہ جوڑے
سادے وال سرے تے لشکن جیوں سی کلغی توڑے ۔(2310)

ہتھ دوجے اس چھنا پھڑیا ٹھنڈھا پانی بھریا
حوض کوسر دے چشمے وانگر دندیاں اتوں تریا

خوش آواز رسیلا کرکے مٹھی نال زبانے
شہزادے نوں کیہا اس نے اٹھ عاشق مردانے

اس جوہے وچ تیرے کارن مولٰی مینوں گھلیا
ہور نہیں کوئی مطلب میرا نہیں کتے ولّ چلیا

تیرے اتے رحمت کیتی آپ خداوند سائیں
پانی دے اچیچا گھلیا تدھ ولّ میرے تائیں

اٹھ شتابی نال خوشی دے پی ایہہ شربت مٹھا
تھوڑے دن ہن موہلت رہندی کھلسی تیرا چٹھا

اج کل وچ خداوند تینوں ایسی تھاں پچاسی
جتھوں محرم اس پری دا ملسی تے دسّ پاسی

اوہ بھی نال تیرے ٹر جاسی توڑ پری تکّ سنگی
دل تھیں چنتا چا شہزادے نہ کر خفگی تنگی

فکر فراقَ قضیے سختی دکھاں چھیکڑ آئی
وقت خوشی دا نیڑے آیا ہمت کر توں بھائی

اگے تھوڑی بپتا رہندی گیا قضیہ لما
چل شہزادے ولّ سجن دے بیٹھ نہ ہو نکما

صیف-ملوک اوہدی گلّ سن کی پل وچ دونا ہویا
گلّ نہ سی کوئی آب ہیاتی مویا اٹھ کھلویا ۔(2320)

شہر-سباؤں پاس سلیماں پہتا ہد ہد مٹھا
یا یوسف پیراہن گھلیا یئکوبے نے ڈٹھا

یا سسیّ نوں ملے ہتھوئی بھلے کیچ نگر دے
یا وکیل زلیخا ڈٹھے خاص عزیز مصر دے

یا ہیرے دا باہمن آیا رانجھے دے وچ خانے
یا مجنوں ولّ زید لیایا لیلیٰ دے پروانے

یا اوہ مینہہ بہاری ملیا باغ خزاں دے مارے
یا اوہ باتی بجھدی جاندی پہتا تیل دبارے

یا بلبل نوں واء فجر دی رکئے کھڑے گلاں دے
یا اوہ راہ بر محرم ملیا اوجھڑ بھلے جاندے

یا اوہ رات ہنیری اندر چڑھیا چن اسمانی
یا اوہ ماہی نوں لے آوے کدھرے نظر نورانی

یا تعویز فرشتے آندا اپر چکھا خلیلے
یا کھوہے وچ یوسف کارن کھڑیا وحی وکیلے

صیف-ملوکے اچن چیتی اکھیں اگھڑ گئیاں
سر دھڑ کنّ بناکے سندا کھل گئیاں کھڑکیاں

ابڑھ واہیا اٹھ کھلوتا بھلی طرحاں تمامی
اس بزرگ ولّ نال ادب دے نیوں کے ہویا سلامی

باتازیم سلام ہزاراں کرکے ادب زیادہ
یا حضرت کی نام تساڈا کردا عرض شاہزادہ ۔(2330)

اس بزرگ نے کیہا اگوں میں ہاں ملک سرشتا
میرا نام خداوند دھریا جبرائیل فرشتہ

لکھ لکھ ہووے مبارک تینوں صیف-ملوک جوانا
تھوڑی سختی رہندی باقی پھریا نیک زمانہ

مطلب تیرا حاصل ہوسی جاسن غم ہزاراں
نال بدیع-جمال پری دے کرسیں چین بہاراں

عقد نکاح کرینگا اس نوں راج ہووےگا تیرا
شاہ-پریاں دے گھر وچ خشیئیں کاج ہووےگا تیرا

چاہ مراد تیری سبھ ملسی دولت تخت شاہی دا
حیلہ کر جے ملے وسیلہ وچ وکیل چاہیدا

جے سو حیلے باجھ وسیلے کریئے نال دلیلے
بھار بیڑے دا پار نہ جاندا باجھ ملاہ رنگیلے

نال ملاہ صلاحَ ملائیں ٹھلھ چلائیں بیڑا
پیر بناں تدبیر نہ کوئی جھوٹھا ایہو جھیڑا

لوڑ موکل کریں توکل منی اس دا کہنا
دسّ پاوے تے یار ملاوے پوے نہ پھر غم سہنا

کنڈے سخت گلاباں والے دوروں ویکھ نہ ڈریئے
چوہباں جھلیئے رتّ چوآئیے جھول پھلیں تد بھریئے

باشک ناگاں دے سر گاہیں آون ہتھ خزانے
رتّ ڈولھیں پھٹّ کھاویں شاہا سوکھے نہیں یرانے ۔(2340)

صیف-ملوک شہزادے تائیں حکمے نال ربانے
اعظم اسم فرشتے دسیا پڑھیا شاہ سیانے

آسے نال فرشتے سچے لیک زمیں تے پائی
کہیوسُ اس رخ تے جائیں لوڑ کریں ہر جائی

آپ فرشتہ غائب ہویا چھوڑ شہزادے تائیں
صیف-ملوک خوشی کر ٹریا ہوئیاں دور بلائیں

خاتر جمع تسلی ہوئی خطرہ رہا نہ کوئی
چامل چایا تے اٹھِ دھایا شیر جنگل جیوں ہوئی

جنگل بار اجاڑ وڈیری ہور اگوں پھر آئی
انت حساب شماروں باہر چڑیائی لمیائی

جے سبھ خلقت روئے زمیں دی جا اوہدے وچ چھپے
جیوں آٹے وچ لون نہ دسدا تویں ساری کھپے

بار مریلی جان اکیلی یار نہیں کوئی ساتھی
گل ڈراون تے کول آون دیو وڈے جیوں ہاتھی

رات ہنیری خوف چوپھیرے بولن دیو بلائیں
عاشق باجھ نہ قدر کسے دا بچے اجیہی جائیں

انّ نہ پانی واس مسانی رستے نہیں نشانی
جنڈ گرنڈے کنڈے پور پور ظالم سلے کانی

نازک پیر پھلاں تھیں آہے ریشم پھلّ لپیٹے
نت لگا ہن جنگل گاہنے پھڑے برے السیٹے ۔(2350)

دھپاں پالے سر تے سہندا نیندر بھکھ پیاساں
اگے ہی اوہ مان نہ آہا لگّ پئیاں ہن آساں

اعظم-اسم پکاندا جاندا برکت اس دی بھاری
قوت زور عشقَ دا تن وچ ہور اسم دی یاری

ہک دن تردے تردے جاندے جا اچی ہک تکی
اوسے ولّ اتیرے چڑھیا رکھ دلیری پکی

اچا تھاں وڈیرا آہا چڑھدا گیا اگیرے
اتے جا تئجب ہویا پھیری نظر چوپھیرے

ہر ہر پاسے نگاہ دوڑائی تکے ربّ دیاں کھیلاں
جیوں کر نجد اتے چڑھ مجنوں تکدا سی گھر لیلاں

قلعہ بلند حسابوں باہر نظر پیا ہک پاسے
ہک ہک برج اوہدے تے ایسا جیوں کر قلعہ رہتاسے

باہی ایڈی اچی آہی جے اک کرے سہارا
پہلے پھیر پہنچے مڑ کے اگے ہور پسارا

جے سیمرغ اڈاری مارے ساری قوت کرکے
اس نوں بھی کم مشکل آہا اتوں لنگھن ترکے

پھیر زمیں دے ہیٹھ سرے سن کنگریاں اسمانی
دسن بند ہوئے دروازے نہ کوئی راہ نشانی

صیف-ملوک قلعے ولّ ٹریا ذرا خوف نہ کھاندا
مر جیؤ اوکھا سوکھا ہو کے کول قلعے دے جاندا ۔(2360)

اوہ اندر نوں وڑیا لوڑے کھولھ کویں دروازہ
جسے جامے پاکی کیتی وضو کیتا مڑ تازہ

اعظم اسم مبارک پڑھیا کفل اتارے در دے
کر بسملا اندر وڑیا کردا سیر اندر دے

ہر ہر چھپن-چھیتی تکے ہر ہر برج منارے
ہر باہی دروازے کوٹھے تھاں تکیندا سارے

ڈٹھیؤسُ سہن قلعے دے اندر بہت عجب ہک ماڑی
نال جنت فردوس برابر خوب کاریگر چاڑھی

جویں اسمان کھرے تے راتیں چمکن روشن تارے
تویں اس بنگلے دے دسدے شیشے چمکن ہارے

لئل جواہر موتی ہیرے جڑت جڑی چوپھیرے
دنے چن وانگر دوروں لشکن روشن کرن ہنیرے

شہزادے جد ڈٹھا دوروں بنگلا خوب سہایا
دل نوں برکراری آئی اٹھِ اتے ولّ دھایا

جا بنگلے دے در تے پہتا ویکھ تئزبّ رہا
آکھے دوجا روئ-زمیں تے ڈٹھا نہیں اجیہا

بہت بلند شماروں بنگلا امبر نال منارے
خوب بلور عقیق گھرے دے اٹاں وٹے سارے

گردے دا کجھ انت نہ آوے کی کجھ آکھ سناواں
ہک بنگلے وچ دنگل-خانے وانگو شہر گراواں ۔(2370)

چھجا چھت بنیرا جھالر جڑ موتی فیروزی
چونے بدلے چاندے کھنڈے وچ ہوئی زردوزی

کندھیں اتے تاک سنہری بہت بلند بنائے
لازوردی وانگ اسمانی نقش نگار سہائے

رنگا رنگ اجائب بوٹے رنگاں نال سجائے
پتے ہرے فیروزی کولوں چاندی ڈال لگائے

سرخ عقیق ہیرے دیاں کنیاں لئل زمرد گھڑ کے
رنگ برنگی پھلّ بنائے شاخاں اتے جڑ کے

گوہر تابشدار گھرے دے گئے چوپھیرے بندے
ہک ہک ٹکی دنہُ روشن دی ہک ہک چودھویں چن دے

واہ نقاش کریگر بھارے کیتے نقش ہزاراں
باغ بہاراں تے گلزاراں میوے رکھ قطاراں

تتر مور چکور ہزاراں بھور لٹورے طوطے
رنگارنگ پہاڑی پنکھی ویکھ رہے روح غوطے

آدم جنّ پری دیاں لکھاں خوب شکل تصویراں
تختاں تے شہزادے بیٹھے کرسی فرش امیراں

بنگلے دے دروازے اگے بنے بازار چورستے
ہٹ بھرے کجھ گھٹّ نہ آہا لوڑ پوے جس وسطِ

کھانے دانے چنگ چنگیرے چیز نیامت سچی
برفی خستہ اتے جلیبی پیڑے حلوہ لچی ۔(2380)

برفی دانے خوب مکھانے بادشہانے کھانے
تریہ پیاس جاندی پاسے ویکھ پتاسے دانے

امرتیاں امرسے نلے ریوڑی اتے خجوراں
وڑے کرارے بھلے پکوڑے پاپڑ اتے پنجوراں

لڈو چاکی کرس کلیری مٹھیائی ہر جنسی
تھوڑا کھانا بہت سناناں کون نکما گنسی

امن امان دوکان بھرے سن نانوائیاں حلوائیاں
آدم کول نہ دسدا ربا کس تلیاں تلوائیاں

گوشت حلوے پھلکے چاول ہور اچار مربعے
دالیں ساگ بھنے تے تڑکے جو چاہیئے سو لبھے

گری بادام چھوہارے کھوپے ساؤگیاں سن مغزاں
بھرے بازار انار منکے خستہ پستا مغزاں

سطر رنگ طعام پکے سن پئے ہوئے وچ ہٹاں
بہت نہ ٹھنڈے بہت نہ تتے نرم آہے جیوں پٹاں

کھانے تکّ جی کرے دھننانے کھا لئیے من بھانے
مغز چڑھے خوشبو اوہناں دی قوت پور پرانے

شیشی نال پرتی شیشی بھریاں عطر گلابوں
کئیں طرحاں دے شربت مٹھے ناہیں کمی شرابوں

نرم لطیفَ گداز تے تازے کوئی نہ دسدا بیہا
لگا پیا بازار شاہزادہ ویکھ تئزب رہا ۔(2390)

آدم زاد نہ کیڑا مکھی کاں نہیں کوئی کنا
خبر نہیں ایہہ کیسی حکمت ہووے نہیں کوئی بنا

کھانا ہک نہ دسدا بیہا سبھو تازے تازے
بھرے رکاب کباب نروئے بہتے بے اندازے

کھان پکاون والے ایتھوں کدھر مارے سارے
متّ کوئی کھیل جناں دی ہووے شاہ دلیل گزارے

کتنی مدت بھکھیاں گزری انّ نہ اکھیں ڈٹھا
اج اس جائی نظری آیا کھانا ہر اک مٹھا

متّ کوئی غیبی عالم ہووے مینوں نظر نہ آوے
کھانے نوں ہتھ پاواں ایویں جانوں مار گواوے

یار نہیں میں اکھیں ڈٹھا رکھاں آس ملن دی
جنگل تے کوہ قاف لتاڑے وانگو کوہ شکن دی

باجھ ملے مرجاواں اتھے رہگ افسوس گھنیرا
یار سجن نوں خبر نہ ہووے کس کم آون میرا
پھیر کہے دل تکڑا کرکے کی کریگا کوئی
جو کجھ بھا میرے وچ لکھی اوڑک ہوسی سوئی

لنگھ اگاہاں ہٹی اتوں اک رکاب اٹھایا
طلب موافک پلے پایا ودھدا موڑ ٹکایا

کر بسملا پائے لقمہ جو کجھ حد ادب دی
کھا لیا جو خواہش آہی حمد گزاری ربّ دی ۔(2400)

ہو معمور بیٹھا شاہزادہ ذرا خوف نہ کھاندا
اس ہشتاتی بنگلے سندا بوہا لوڑن جاندا

لوڑ لدھا دروازہ اوڑک سنگل کنڈے جڑیا
ہتھ اپڑایاں اپڑے ناہیں اپر جائے نہ چڑھیا

قوت پیش نہ جاندی کوئی کرن لگا تدبیراں
جندریاننوں مار اڈاواں جے چلاواں تیراں

پھیر کہے متّ ویکھے کوئی خفا ہووے نکسانوں
تولے فحش تے بولے مندا لگدا خوف جہانوں

اوڑک ایہہ تدبیر بنائی کیتا راس کمانے
اگلے سرے اتے چا بدھے تیر دلیر جوانے

اچی کرکے جندرے تائیں تیروں کنجی پائی
جندرا لاہ لیا شہزادے برکت اسم خدائی

سنگل کنڈے لاہ شتابی کھولھ لیا دروازہ
اگوں دھم پئی خشبوئی روح ہویا خوش تازہ

جھلے بو سجن دے والی مٹھی واء پیاری
جان جسے وچ قوت آئی لتھی سستی ساری

جیوں کر واؤ سبا دی وگے ویکھن کھلیاں کلیاں
دیئ مبارک منہ کھلائے کھڑ کھڑ ہسن کھلھیاں

تویں صیف-ملوکے تانئیں واؤ چتّ کھلایا
بسملا کر اس مکانوں پیر اگیرے پایا ۔(2410)

بنگلے وچ اگیرے ہویا نظر چوپھیرے مارے
آدم ذات نہ نظریں آوے لگے محل چوبارے

پھر پھر تھکا آپے یکا کوئی نہ پوندا تکا
نہ گھر والا تے نہ پاہرو نہ کوئی چور اچکا

بیٹھ اڈیکے متّ کوئی آوے پھیر تکے ہر پاسے
کدھرے کوئی نہ نظریں آوے لگے محل چوپاسے

بہت اچرج تئجب ہویا آکھے ایہہ کی بھانا
ایہہ قلعہ ایہہ بنگلا ایسا کوئی ناں وچ تھانا

کنجے کوچے جائ ٹکانے سچے مثل کٹورے
سجرے بستر مجلس خانے دسدے کور نکورے

اوہ کوہ قاف اجاڑاں براں اوہ قلعہ اوہ جائیں
ہک اکلا ویکھ نہ ڈردا آدم باجھ سرائیں

دل وچ فکر تمیزاں کرکے لوڑے سرا اس گلّ دا
ہر ماڑی ہر بنگلا ویکھے سیر کرے ہر ولّ دا

تیر کمان ٹکا شہزادے دھرو پھڑیا ہتھ کنا
بنگلے اندر بنگلا جہڑا اس نوں ویکھن بھنا

پڑھ کے اسم مبارک ربّ دا جا اندر وچ وڑیا
بہت اجائب حد شماروں بنگلا نظریں چڑھیا

بہت صفائی تے رشنائی بہتا سوہنا سندر
لئل جواہر روئے-زمیں دے سبھ پئے اس اندر ۔(2420)

فرش صفائی شیشے نالوں کندھاں تے خود شیشے
سوہنی صورتَ نقش بنائے حسن کمال بے-ریشے

شیش محل سنہری سارا چھت بدھا سبھ پشماں
جت ولّ تکے پیا چمکدا جیوں سورج دیاں رشماں

وچ اس دے ہک تخت سنہری لئل جواہر جڑیا
پر کوئی شاہ امیر نہ اوتھے لگا اوہ بھی اڑیا

پنجریاں وچ پنکھی ٹنگے بنگلے وچ چوپھیرے
پنجرے جڑت جڑاؤ جواہروں آہے گھنے گھنیرے

بلبل کھرسو طوطے مینا کمری گھگی بھائی
کونجاں مور لٹورے کوئل انت نہ آہا کائی

بولن خوش آواز تمامی رنگ رنگاں دی بولی
ہکناں کوک اچیری آہی ہکناں دی گلّ ہولی

بلبل کرکے یاد بہاراں بولے سخن ہزاراں
قید ہویاں وچ پنجر پکاراں کد ملاں گلزاراں

باغ-ارم وچ پھلّ گلاباں ہوسی نویں جوانی
جے ربّ قید پنجر دیؤں کڈھے چل ملیئے دل جانی

کھرسو آکھے باغ-ارم دی کھیتی ہری ہوئےگی
شاخ فراخ وساکھ مہینے پھلیں بھری ہوئےگی

اج کل کنڈے نرم ہوونگے پتر لوے سمن دے
جے ربّ سانوں بندوں کڈھے کریئے سیر چمن دے ۔(2430)

طوطے آکھن پکے ہوسن میوے باغ-ارم دے
ہائے ہائے ربا پائیو سانوں پنجریاں وچ جمّ-دے

امب انار مزے وچ ہوسن آن پئی رس مٹھی
دانے کڈھ اناروں کھاندے جے ربّ کردا چٹھی

کمری کوُ کوُ کوک پکارن ؤ کوُ ؤ کوُ مائی
باغ-ارم دیاں سروآں اتے ہندے اسیں گھمائے

نال خوشی دے سیر کریندے ہر بوٹے ہر ڈالی
راگ سہاگ چمن دے گائیے بھاگ جگائے والی

مینا آکھے میں نہ جمدی ماؤ دے گھر تتی
رجّ نہ کیتا سیر چمن دا آن پنجر وچ گھتی

چوہ چوہ کردا اج ہوئےگا مکھ لالی تھیں لالا
بھائِ اساڈے پائیو ای سائیاں داغ وچھوڑے والا

گھگی آکھے کوہ گئی مینوں کیسی چھری امر دی
یوسف کھوہ پیا نہیں دسیا طوق پیا ہن مردی

رتّ بہار تیار چمن وچ یار ہوسی سنگ سینا
میں بھی بولاں جے اج ہوواں چاننیاں وچ ریناں

کونجاں بولن سدّ غماں دی اسیں نیکاں بلمائیاں
بچے چھوڑ آئیاں ہن ایتھے پنجر وچ پھسائیاں

جے اج دیس اپنے وچ ہوئیے اڈیئے بنھ قطاراں
باغ-ارم ولّ پھیرا پائیے رل کے نال اڈاراں ۔(2440)

مورے نوں ہڈکورے لگے اڈ اڈ کردا گلاں
باغ-ارم دے بوٹے ہوسن گھنے ہوئے جیوں جھلاں

پریاں خوب پشاکاں لاسن جے میں اوتھے ہوندا
پائل پاندا من پر چاندا خوشی دے ہنجھو روندا

کہن لٹورے مولٰی ٹورے بندی اسیں بیچارے
اڈن ہارے باغ کنارے خوشیاں دے ونجارے

باغ-ارم وچ رونق ہوسی دھرتی دھوڑ غباروں
ہر خانے وچ خوب صفائی ویہڑے بھرے بہاروں

کوئل بول کہے اج ہندی میں بھی کول چمن دے
سبزہ ویکھ ہندا دل تازہ بول سناندی من دے

ڈاہڈھے ربّ وچھوڑا پایا کدے اسانوں میلے
باغ بہاراں صحبت یاراں کرے نصیب ہر ویلے

خوش آواز پنکھیرو بہتے ہور بغیر ایہناں دے
پنجریاں وچ ٹنگے آہے نہ پچھ نام تنھاں دے

آپو اپنی نال ادائے سبھو کرن پکاراں
ربا قیدوں دیئیں خلاصی یار ملائیں یاراں

اشیں پرندے وچ ہوائیں اڈن والے ہیساں
آپو آپنیاں رنگاں والے خوب اجالے ہیساں

جتھے بھاوے اوتھے جانا اچی سچی جائیں
ایتھوں اٹھنا اوتھے بہنا کرنا سیر ہوائیں ۔(2450)

پنجریاں وچ پئے تڑفدے جائ نہیں مکلیری
پر بھجے سر گنجے ہوئے ظالم قید لمیری

کالے تتر کاہلے ہوئے کرن اچیاں فریاداں
سچ سبحان تیری ہے قدرت کرنا قید آزاداں

قید ہویاں چا کریں خلاصی ایہہ بھی ہے کم تیرا
آپ وچھوڑیں آپ ملائیں تکیہ ہردم تیرا

پنکھی روح تے پنجرہ جسا بنگلا دنیاں خانا
باغ بہشت تے روح شاہزادہ یار لکائ یگانہ

پنکھی ویکھ شہزادے تائیں مٹھیآں نال زباناں
سارے بہت خوشی کر بولے پھریا نیک زمانہ

گھلیا ربّ موکل ساڈے بند اتارن والا
اس بن بندہ ہور نہ آہا دشمن مارن والا

جانوراں دے خوش آوازے صیف-ملوک سنیندا
پیراں ہیٹھ جواہر رلدے ناہا مول چنیندا

بنگلے اندر کرے نگاہاں ہر ہر گوشے جائے
متّ کوئی سر ایہدے وچ ہووے دس سجن دی پائے

بنگلا سارا فرقے ڈٹھا صیف-ملوک نہ ڈریا
لئل جواہر مانک ہیرے سونے موتی بھریا

پھردے پھردے نظریں آیا بوہا ہور ہک گھر دا
اس خانے ولّ ہویا روانہ نظر اگوں کی کردا ۔(2460)

بوہے سنگل کنڈا جڑیا جندریاں سنگ کڑیا
سنگل کنڈے کفل سنہری موتی ہیرے جڑیا

دو کلا دے شیر وڈیرے رستہ مل کھلوتے
مچلے شیر خنامی دسن نال لہو مکھ دھوتے

ویکھن سئات شہزادے اتے حملے کر کر آون
پر اس دے گل پیندے ناہیں پاسوں پئے ڈراون

صیف-ملوک شیراں پر بھارا جیوں چوہیاں تے بلی
دوجا اتوں پٹھّ عشقَ دی خوب طرحاں دی ملی

عاشق موتوں ذرا نہ ڈردا جان تلی پر دھردا
جے اوہ ڈرنے والا ہندا پچھے کدھرے مردا

گلّ فرشتے والی اس نوں آہی یاد بھلیری
یار ملے بن مرنا ناہیں پکی رکھ دلیری

نالے آس اس گلّ دی آہی جو ہاتف فرمائی
جھب وسیلہ ملسی تینوں دس سجن دی پائی

شیر دلیر شاہزادہ تکّ کے نیڑے مول نہ آون
اسے پہلے پھیرے اتوں گھڑی گھڑی مڑ جاون

صیف-ملوک ڈٹھے ہک رتی پیر نہ اگے پاندے
ایسے ہکسے جائیوں مڑدے ہن ایہہ بنے کلاں دے

اعظم اسم مبارک پڑھیا شیر ہوئے ڈھیہہ ڈھیری
پھر پڑھ جندریاں ولّ ڈٹھا لتھے ہکسے ویری ۔(2470)

شیر جوان دلیر شاہزادہ ذرا دیر نہ لاندا
لنگھ گیا اس گھر دے اندر ہرگز خوف نہ کھاندا

جس کوہ قاف سمندر ٹاپو بر اجاڑاں بیلے
نال دلیری ربّ دی ڈھیری گاہے اک اکیلے

جو دلبر دی لوڑے چڑھیا جے اوہ عاشق پکا
دہشت خوف نہ رہندا اس نوں نہ اوہ ٹردا تھکا

جاں اس گھر وچ گیا شاہزادہ ڈٹھوسُ تخت سنہری
چوہیں پاویں شیر سنہری بیٹھے لا کچہری

تخت سنہری لئل جواہر جڑت جڑی چوپھیرے
ہیرے پنے ہار ہمیلاں گلّ پائیاں ہر شیرے

ہر شیرے دی ڈولے بدھے کاریگر دے ڈولے
چوکی تے تعویز جواہر ہیرے دے سن جھولے

کناں اندر والے سجے سچے موتی والے
بنے نال سنہری کنگن دمب مرسء نالے

تخت اتے کوئی ستا ہویا چادر چٹی تانی
سر پیراں تکّ کتوں نہ ننگا پر دسدا کوئی ہانی

عاشق دی تکّ ہور دلیری کردا کی جند بازی
ایسی جائے خوف نہ کھاندا کردا دست درازی

دست درازی کی میں آکھاں چادر پلہ چائیوسُ
متّ کوئی غیر دلیل لیاؤ دیہی ہتھ نہ لائیوسُ ۔(2480)

چائ پلہ شہزادے ڈٹھا صورتَ نظریں آئی
درِ-یتیمِ ان بدھا موتی لالوں جوت سوائی

مست بے ہوش ستی ہک لڑکی صورتَ دی شہزادی
حسن کمال جمال اوہدے دی حدوں گلّ زیادی

سورج وانگ نورانی متھا نظر نہ کیتی جاوے
جے پتھر دل والا تکے اکھیں پانی آوے

قوس-کزہ ابرو دوویں جیوں عیدے چن چڑھدا
صبر صوفی دا روزیداراں تکّ روزہ بھنّ کھڑدا

یا دو تاک بہشتی آہے کستوری رنگ پھبدے
یا خمدار کمان ابنوسی یا دو نون عرب دے

ہر ہر پھمن والے جیہا سوہنا سر-ہکانی
ویکھن سائت کلیجہ سلے جیوں ترکش دی کانی

زلفاں ناگ چنن سنگ لٹکے ولّ ولّ کنڈل مارے
یا زنجیر ولاں دے آہے یا کمند ہتیارے

اکھیں تیز کٹار فولادی آہیاں وچ میاناں
سرخ میان بناتی ملیا سیون وچ شہانہ

نکّ انگشت نبی اﷲ دی تیز چھری تلواروں
اسماناں ولّ کرے اشارت مئززیاں دے پاروں

چن دو کھنّ دوویں رخسارے بندیاں نال سنگارے
بند بندے پھبدے آہے وانگ زہلّ ستارے ۔(2490)

سوہے ہوٹھ یاکوتوں گھڑ کے کاریگر سنوارے
دند لباں وچ کجے آہے وچ شفق جیوں تارے

ٹھوڈی سیؤ باغ بہشتوں سوہا رنگ انابوں
گاٹا وانگ صراحی کچّ دی جیوں کر بھری شرابوں

سینہ تختی صاف چنن دی خوب کاریگر جڑ کے
اس اتے پستان لگائے چاندی دے پھلّ گھڑ کے

مٹھی وات ایویں سی جویں سرخ اناراں کلیاں
گھڑتل ڈبل روپئے والی صاف ہتھاں دیاں تلیاں

گل پئی سی لوح روپے دی انگلیاں سن قلماں
شنگرف منہ بھرے نہوں سوہے لکھ عشقَ دا کلمہ

پتلا لکّ مٹھی وچ آوے اﷲ مکھن دیہی
گندے پانی تھیں ربّ سرجی صورتَ پاک اجیہی

روپ انوپ کڑی دا آہا وانگ بہار چمن دی
نویں جوانی حسن ارزانی نازک شاخ سمن دی

قد سفیدا سرو رنگیلا یا شمشاد گلستاں
وقت بہار شگوفے وانگو منہ کڈھے سن پستاں

سمبل وال زنجیری بدھی چہرہ پھلّ گلابی
نرگس مست امبے دی پھاڑی اکھیں مرگ شرابی

لالی ویکھ پیشانی والی داغ لگے گل لالے
دند چٹے سن چمبے کلیاں موتی کھرے اجالے ۔(2500)

ٹھوڈی وانگ خوبانی بھی اوہ رس بھری سی
پتلا اچا قد رنگیلا نازک شاخ ہری سی

جادوگر دو نین کڑی دے وچ کجلے دی دھاری
صوفی دیکھ ہوون مستانے چھڈن شب-بے داری

جیوں چاندی دی مچھلی ہندی تویں نکّ اچیرا
چہرے سورج چشمے اندر ہردم رکھے ڈیرہ

کالی رات ہووے رشنائی جے اوہ جلوا ڈالے
اکھ کالی زلمات خضر دی آب حیات پیالے

زلفاں دی خشبوئی ہلے تازہ کرن دماغاں
آدم ویکھ مرن جیوں مردے ویکھ پتنگ چراغاں

حسن اوہدے دی پھلاں کھاری باغ-ارم وچ وکدی
حور پری جو صورتَ سوہنی ہر کوئی اسنوں سکدی

باہاں سچی چاندی لوہڑے استا کار بنائیاں
یا چٹیاں دو باسلیناں سن دولت نال بھرائیاں

گل-داؤدی مکھڑا سوہنا سرخ شراب انگوری
یا اوہ آب حباب حسابوں آہا این کافوری

جے باغاں وچ واؤ فجر دی لوڑ کرے سے برساں
ایسا سندر پھلّ نہ لبھے میں کی صفتاں کرساں

پیشانی کافور دنداں ولّ ویکھ بھواں شرماوے
غبغب صاف سیب دی پھاڑی ٹھوڈی ہیٹھ سہاوے ۔(2510)

چاندی وانگر رنگ جسے دا ہوٹھ مٹھے کھنڈ مصری
مصری سوہنی اس ولّ تکّ کے ہسن مصر دا وسری

پاٹھ بھید

ہوٹھ مٹھے کھنڈ مصری جیہے جسا وانگر چاندی
مصر شہر دی حسن تے صورتَ ڈٹھیاں عقل وننجادی

پریؤں سوہنی تے منموہنی جوبن دے رنگ رتی
شکل نہایت عقل بغائت جادوگر اکھ تتی

دل آمیزی عشقَ انگیزی آن ادا بھری سی
نازک انگ تے رنگ گلابی سینہ سنگ پری سی

شیریں شکر شکل شمائل لیلیٰ ہیر ملاہت
عذرا بدر-منیر زلیخا ویکھ ہووے دل راحتَ

تازہ روپ اوازا مٹھا نقش نہار رسیلے
صیف-ملوک بدیع-جمالے میلی بن وسیلے

تیز زبان یونانی شاعر صفت اوہدی دے وارے
گنگے ہندے بول نہ سکدے خوبی بے شمارے

چست طبیعت ہندوستانی فردوسی دے ثانی
ناز کرشما ساز جوانی لکھن نہ آسانی

مانیں تے ارزنگ سیانے قصباں دی تدبیروں
اس صورتَ دے نقش نگاروں عاری سن تصویروں

ایسی سندر صورتَ لڑکی حور بہشتی نالوں
تخت اتے بے ہوش ستی سی خالی سرت سمبھالوں

صیف-ملوکے نیڑے جا کے نال کنے منہ لاکے
بہت بلند اوازا کیتا کسے طرحاں ایہہ جاگے ۔(2520)

گمبد وچ آواز اوہدی پیا گھنگھارا رولے
اس لڑکی نوں خبر نہ ہوئی نہ کجھ ہلے بولے

ایسے ڈولے صیف-ملوکے مارے ستر نالے
نہ اکھ پٹی نہ اوہ ہلی نہ کجھ سرت سمبھالے

صیف-ملوکے عقل دوڑایا ایڈی نیند نہ کسے
نہ ایہہ زندی نہ ایہہ موئی جادو ماری دسے

سوہنی صورتَ ویکھ کسے نوں لگا عشقَ کڑی دا
اس شہدی غم دھایا ہوسی قسمت سخت جڑی دا

اس عاشق دے کہے نہ لگی تاں اس جادو پائے
ایہو سر عقل وچ آوے اس نوں کون جگائے

شاہزادہ اٹھ لوڑن لگا تختے دے چوگردے
سجے کھبے لوڑ پواندی ہیٹھ تکے پھر سر دے

سر ہیٹھوں ہک تختی لدھی چاندی دی جیوں برفاں
اس اتے کجھ لکھیا ہویا سبز سیاہی حرفاں

جو کجھ اس تے لکھیا آہا بولی سی سریانی
خوش خط سی ہرفائت ساری لکھی قلم یونانی

شاہزادہ ہر علموں واقف تاک آہا ہر وسبوں
منتر جادو سحر کڈھن دے تکڑا سی اس قصبوں

تختی کڈھ لئی سر ہیٹھوں باہر گھروں لیایا
دور ٹکا پھر آپوں مڑکے کول کڑی دے آیا ۔(2530)

جادو سحر ہٹاون والی پڑھی کلام زبانوں
اس لڑکی دے سر تے پھوکے کرم ہویا سبہانوں

جلدی ماری نچھّ کڑی نے پڑھیا شکر خدائی
تخت اتے اٹھ بیٹھی اوویں ہوش ٹکانے آئی

شہزادے اوہ تختی اوتھوں رکھی چا پریرے
آپوں پھیر کڑی ولّ آیا مڑکے دوجے پھیرے

پھیر گیا تاں تختے اتے بیٹھی وانگ امیراں
ویکھ شہزادا ہویا سلامی نال ادب تدبیراں

آکھ سلام لگا پھر آکھن طالع میرے جاگے
سائت نیک بھلے دن آئے نہس ستارے بھاگے

تدھ جیسی محبوب شکل نوں ڈٹھا میں غریبے
پھیر سلام تیرے ولّ کیتا کھلے اج نصیبے

چماں قدم مبارک تیرے سر صدقے کر سٹاں
نفر بناں ان-ملا تیرا لاہ گھنیرا کھٹاں

جاں شہزادے ایہہ گلّ آکھی لڑکی اس نوں ڈٹھا
دے جواب سلام اوہدے دا بول زبانوں مٹھا

صورتَ ویکھ ہوئی متہیر کہندی بار خدایا
ایہہ جوان جہانوں سوہنا کہڑے دیسوں آیا

جھنڈ کہی کستوری بھنی کالی کنڈلاں والی
نورانی پیشانی کھلی ابرو شکل حلالی ۔(2540)

اکھیں اندر حسن-خماری یا ایہہ نیندر بھریاں
جے ایہہ نظر پھرا کے تکے جھال نہ جھلن پریاں

شیراں جیڈ زوراور دسے نازک پھل گلابوں
نیکو-کارو فرشتہ صورتَ وافر حسن حسابوں

بجلی دے چمکارے وانگوں اس دی اکھ چمکدی
علف اضل دے نوروں لکھیا صفت کراں کی نکّ دی

چہرے اتے رنگ اجائب جیوں کھڑیا گل لالا
پر اندر وچ ہوسی کوئی داغ محبت والا

بدر منیر اکاس حسن دا بے نظیر شاہزادہ
تکّ کے اٹھ کھلوتی لڑکی کرکے ادب زیادہ

جان پچھان نہ اٹھی تختوں ہویا جیؤ بے-وسا
ستی جاگی ملی وراگی جیوں پانی نوں تسا

بھیناں بھائیاں وانگر دوہاں ہک دوجے گل لایا
اوہ ویرا اوہ بھینوں کہندا غیر خیال نہ آیا

دوئے دکھاں والے آہے اگّ غماں دی ساڑے
ہک کوکاں ہک ڈھائیں مارے ہک دوئے تھیں چاڑے

آکھن ربا اسیں نمانے کس شامت نوں جمے
نازاں دے پروردے آہے پئے قضیے لمے

ربّ سبھایا کٹھا کر کے دکھ اسانوں جگّ دا
مدت گزری سک سکیندیاں آدم منہ نہ لگدا ۔(2550)

آہیں ڈھاہیں رجن ناہیں باہیں دین کلاوے
رتوں نیر دوہاں مکھ دھوتے رو رو ہوئے پھاوے

لڑکی آکھے گھول گھمائی جس رستے توں آئؤں
میں تتی دے طالع جاگے مولٰی ویر ملائیوں

کتھوں میں اس دولت جوگی خبر نہیں کی ہوسی
ایس خوشی دے بدلے سانوں کیڈی اوکڑ پوسی

شاہزادہ کر ہائے ہائے رنا گھتّ کہائیں
کہندا ہک ہک وال تیرے توں میں قربانی جائیں

کوہ قافاں وچ مدت گزری جنگل باریں بھالے
کئی سمندر ٹاپو گاہے ڈٹھے شہر اجالے

باغ بہاراں پھل ہزاراں باس لئی ہر پاسے
کتوں نہ آئی بو سجن دی عمر گزاری آسے

صورتَ تیری وچوں آئی مینوں بو سجن دی
تیر جیہی تاثیر کلیجے تیرے راست-سخن دی

جھلے جند نمانی میری قہر نزول ہزاراں
بھلّ گئے سبھ تینوں ملیاں دم دم شکر گزاراں

دتا درد ابال دوہاں نوں پکڑے سنگھ سگھنٹاں
ہڈکورے دم ترن نہ دندے یاد پئیاں سبھ سٹاں

آپو اپنے دکھاں روون کس کسے دے روندے
ربا اسیں بیچارے کدھرے سنگ اپنے وچ ہوندے ۔(2560)

صیف-ملوک اس کارن رووے شاہزادی کوئی ہوسی
محلاں دے وچ ہسدی رسدی قید ہوئی بے دوسی

ایسی سندر صورتَ لڑکی جادو مار سوالی
اس بن ماپے بھیناں بھائیاں ہوگ پیا گھر خالی

جس شاخوں ایہہ پھلّ ترٹا شاخ ہوسی اوہ سکی
جس باغوں ایہہ سرو پٹایا رونق اس دی مکی

جس لڑیوں ایہہ موتی کریا ہوگ لڑی اوہ ترٹی
رنگ بے رنگ ہووےگا پیلا جس زر جوڑی چھٹی

ہن اس بندوں کیوں کر چھٹے پھیر ملے سنگ سنگاں
پوئے دوئے پنجے چھکے قید کیتے بد رنگاں

پاٹھ بھید

ہن اس بندوں کیوں کر چھٹے ملسی کویں رہائی
کیکر ملسی خیش قبیلے ہووگ دور جدائی

کون لئے ہن ساراں اتھے پیش نہیں ہتھیاراں
ایڈے شاہ کوئی راہ نہ لبھدا، دور سنیندیاں باراں

سخت مہم غنیم سرے تے ہک یتیم ہکلی
ربّ رحیم کریم چھڈائے قید قدیم اولی

کر اندیشہ روئی لڑکی صیف-ملوکے تائیں
ایہہ جوان رنگیلا ربا آندوئی وچ بلائیں

اوڑک دیو کریگا پھیرا ہک دن پاسے میرے
اس نوں نسن مول نہ دیسی اچا کوٹ چوپھیرے

کول میرے جد بیٹھا تکسی اس شہزادے تائیں
عیب صواب نہ تکسی کوئی کرسی مار ازائیں ۔(2570)

دیوَ آدم دے دشمن مڈھوں ناہیں تکّ سکھاندے
جے چھپے تاں مشکے لگّ کے ہر حیلے پھڑ کھاندے

جس دن مہتر آدم اگے ربّ سجود کرایا
سبھناں ملکاں سجدہ کیتا دیو نہ سیس نوایا

خاوند دا فرمان نہ منیوسُ آدم دلوں نہ بھایا
لعنت دا شیطان کہا کے طوق گلے وچ پایا

آدم ونجھ بہشتیں بیٹھا خوب مقام سکھایا
دیوے دا کوئی داء نہ لگدا لوڑے ویر مکایا

جنت وچ نہ وڑنا پاوے ہو مردود سدھایا
نال اوہدے کجھ پیش نہ جاندی اس نوں ربّ وڈیائیا

جس ویلے وسّ لگا آہا اوڑک ویر کمایا
جنت تھیں کڈھوایا آدم رو رو حالَ گوایا

آدم نال ایہناں دا رہا مچیا ویر قدیمی
ایہہ جوان بچے تد ربا جے توں کریں کریمی

کی جاناں ایہہ ایسا سوہنا کن سہاگن جایا
ایس قلعے وچ آن پچایا کس شامت نے چایا

ایسا چودھویں دا چن سارا جھڑیا جس آسمانوں
پیا ہنیرا ڈبا ہوسی چانن اوس جہانوں

جس تاجوں ایہہ جھڑیا ہوسی سندر لئل چمکدا
تاج والا سر اپنا ہوسی اندر خاک پٹکدا

جس تاجوں ایہہ لئل چمکدا جھڑیا اندر گھٹے
شاہاں دے سر رہا نہ ہوسی طالع اس دے گھٹے ۔(2580)

شاہزادہ تے لڑکی دونویں زاری کر کر ہٹے
خالی مغز ہویا نہ قوت اکھیں نیر نکھٹے

تخت اتے ہو بیٹھے دونویں کرن لگے پھر باتاں
لڑکی تھیں شاہزادہ پچھدا پتے نشانی ذاتاں

صیف-ملوک کہے اے لڑکی کون کوئی توں بندی
کی نانواں کی ذات تساڈی کہڑے شہر وطن دی

آدم ہیں یا ہور فرشتہ یا کوئی پری پیاری
آدمیاں وچ حسن اجیہا ڈٹھا نہ ہک واری

نام خدا دے سچ دسالیں کوڑ نہ بولیں اتھے
ایسا جوبن نازک دیہی آدمیاں وچ کتھے

لڑکی کیہا سچ سناواں ڈاہڈھی قسم خدا دی
آدمیاں دی زاتے وچوں میں ہاں آدم-زادی

پر توں بھی سچ دسیں مینوں بھائی نیک سرشتا
صورتَ تیری دا کوئی ہوسی جنت وچ فرشتہ

صورتَ مند جوان زمیں تے تدھ جیہا کس ڈٹھا
جادوگر دو نین سپاہی بول مونہیں دا مٹھا

جس جس پاسے ٹردا جائیں ٹھگیں رخت دلاں دے
جت ولّ ویکھیں تیر اکھیں دے چیر کلیجہ جاندے

تیرے قد برابر سوہنا باغیں سرو نہ کائی
جسدے پیٹوں پیدا ہوئیوں دھنّ تیری اوہ مائی ۔(2590)

آدم ہیں یا حور بہشتی کہڑی ذات تساڈی
مینوں بھی کجھ ہووے تسلی پچھاں بات تساڈی

صیف-ملوک شہزادے کیہا خطرہ رکھ نہ ذرہ
آدمیاں دی زاتے وچوں میں بھی ہاں مقررا

لڑکی کیہا آدم ہو کے کیوں کر پہتوں اتھے
آدم ذات نہیں پجّ سکدے ملک اوہناں دا کتھے

پریاں دا ایہہ ملک ٹکانا دیوتیاں دے تھانے
آدم سوئی پجے جس نوں دیو کوئی چا آنے

آدمیاں وچ میں ہی تتی ڈٹھے پربت کالے
ایہہ ولایت ہور کسے نوں نہ ربّ پاک دسالے

صیف-ملوک کیہا گلّ میری لمی بہت کہانی
دس برس میں پھردے ہوئے مشکل سخت وہانی

ظالم عشقَ پری دے والی پیڑ کلیجے جاگی
سکھ سلامت گھر دے چھڈے سفر ملامت جھاگی

جنگل تے کوہ قاف سمندر کتنے ٹاپو بیلے
بھکھاں تساں دھپاں پالے جھلے تاں اس ویلے

عجب اجائب جائ ٹکانے ڈٹھے بے تہاشے
آدمیاں جو سنے نہ کنیں ویکھے سیاں تماشے

بحراں باراں شہراں اندر جو میں نظریں آئے
وچ حساب نہ آون توڑے گندیاں عمر وہائی ۔(2600)

بھلیؤں بھلیاں چیزاں تکیاں انت نہیں کجھ رہا
پر کوئی چیز تماشہ ناہیں ڈٹھا تیرے جیہا

تیرا سر اجائب ڈٹھا پتہ نہیں کجھ لگدا
ایسی بار غبار جنگل وچ سہج شنگار اے جگّ دا

غول اجاڑی وسدے اتھے یا کوئی راشک ظالم
ہور نہیں کوئی جون وسندی ملکوں باہرا عالم

تینوں کس نے چا لیاندا دوجا کول نہ کوئی
مائی باپ کتھے ہن تیرے کتھے جمی ہوئی

کس دے پیٹوں پیدا ہوئیؤں کس نے جمی پالی
صورتَ سیرت دی توں ایسی صفت خداوند والی

سدا گلاب تیرا مکھ تازہ کھڑیا سی کس باغوں
کس دا خانا روشن آہا تیرے روپ چراگوں

لڑکی کیہا سن وے بھائی پچھ نہیں گلّ ساری
تیرے وانگو میں بھی آئی وخت قضیے ماری

دور دراز میری گلّ لمی بے انداز کہانی
بھائی کجھ نہ پچھ میرے تھیں میں ہاں درد رننجانی

جے میں دکھ قضیے پھولاں بھڑک لگے اگّ چھاتی
توں بھی جھلّ نہ سکسیں مولے سڑسیں وانگر باتی

صیف-ملوک کیہا میں اگے سڑ سڑ ہویا سجی
جلنے دا نہیں صرفہ مینوں رکھ نہیں گلّ کجی ۔(2610)

نام نشانی حالَ حقیقت کھولھ سنائیں مینوں
درد ونڈے گلّ کھلے ملدا دردی ساتھی جینوں

دکھیئے دی گلّ دکھیا سندا قیمت قدر پچھانے
کی دکھیا جو دکھیئے اگے دسے نہیں وہانے

جیوں دکھیئے نوں دکھیا مل کے ہنجھو بھر بھر روندا
سکھیئے تائیں تکّ کے سکھیا ایسا خوش نہ ہندا

ماتم والے دے گھر ناریں جا منہ پلے پاون
دکھیا تکن تاں دکھ اپنے پچھے باجھ سناون

لکڑ اپنے رکھوں وچھڑی تار وچھنی سنگوں
دونویں رلیاں دسن لگیاں کوک سناون چنگوں

پہلاں اپنا نام دسالیں سوکھے گلاں کریئے
ہک دوجے دے واقف ہو کے نال اتفاکے مریئے

لڑکی کیہا ہن میں دساں کنّ دلے دے لا توں
میرا نام بلاندے آہے گھر وچ ملکہ خاتوں

میں ساں بیٹی بادشاہے دی بہت لڈکی گھر وچ
باپ میرا سلطان ملک دا سراندیپ شہر وچ

اوہو تاج تخت دا سائیں کردا حکم چوپھیرے
فوجاں لشکر مال خزانے رکھدا گھنے گھنیرے

تریوے اسیں اوہدے گھر دھیاں ہک اساڈا بھائی
عیشاں خوشیاں موجاں اندر چارے ساں ہک جائی ۔(2620)

کوئی کسے تھیں گھڑی نہ وسدے نہ بھیناں نہ بھائی
اچنچیتی پیا وچھوڑا ڈاہڈھے قلم وگائی

نجّ جنیندی ماں تتی نوں یا جمدی مر ویندی
کاہنوں دودھ پلائیوسُ مینوں زہر گڑھتی دیندی

بھیناں ویر وچھنے میں تھیں بابل مائی سئیاں
لڑوں ترٹی کونج نمانی پنجریاں وچ پئیاں

گلّ سناندی ملکہ خاتوں ہنجھو بھر بھر رنی
کہندی ویرا بھیناں نالوں ایوں کر میں وچھنی

ساڈا سی اک باغ ہزاری خوب طرحاں دا بنیا
سدا رہے رنگ لایا اوتھے گلاں پھلاں گھنیاں

چوہیں پاسیں باغ بغیچے جا آہی وچ واندی
اس جائی وچ بنگلا بنیا صفت نہ کیتی جاندی

چترکاری بے شماری خوب سبھے تدبیراں
تتر مور چکور لکھائے ہور کئی تصویراں

بہت صفائی تے رشنائی رونق باہر انتوں
دنیاں اتے سی اوہ گردا بنی نشانی جنتوں

اس بنگلے دے ہیٹھ اگیرے حوض آہا اک بھائی
ترے سے اندر تریہاں سیاں دی چڑیائی لمیائی

اس ہوزے دے چوہیں پاسیں شیر سنہری چارے
شیراں والی صورتَ دسدے بہت زوراور بھارے ۔(2630)

دنہ شیراں دے مونہوں پانی وگ وگ ہندا جاری
دوجے دو سن پیندے جاندے حکمت بنی نیاری

بنگلے اندر کھیڈن جائیے سدا اسیں رل بھیناں
ہسن کھیڈن کم ہمیشہ غم دا نام نہ لینا

حوض اندر سی کشتی رکھی پھیر اوہدے وچ تریئے
ہر ہر پاسے باغاں اندر سیر خوشی دے کریئے

اک دن کرنا ربّ دا ہوئیاں مارے پر تکدیرے
ہارے طالع لیکھ متھے دے الٹائے تکسیرے

بھیناں نال ہمیشہ وانگر پے کشتی وچ تریاں
غیبوں بھاء تتی دے پئیاں آن کلاماں بریاں

اچنچیت ہک پنکھی چٹا اڈدا اڈدا آیا
وڈا قد زوراور بہتا انت نہ جاندا پایا

پٹاں تے دھر زور پنکھیرو جھٹاں اتے آیا
دہشتناک ہوئیاں سبھ سئیاں خوفے نے جھلّ پایا

کشتی اندر صحیح سلامت رہِ گئیاں سبھ سئیاں
میں نکرمی بھیڑی جرمیں پنکھی دے ہتھ پئیاں

دہشت خوف اوہدے نے مینوں پایا جھلّ اجیہا
مردے وانگ ہوئی بے طاقت ہوش سمبھال نہ رہا

خبر نہیں اس کیکر چایا کہڑے رستے آندا
کتنا دور ایتھوں گھر ساڈا کس طرفے راہ جاندا ۔(2640)

جس ویلے میں اکھ اگھاڑی ہوش نویں سر آئی
اپنا آپ اس تختے اتے ڈٹھا ایسے جائی

نہ اوہ کشتی نہ اوہ سئیاں نہ اوہ حوض بغیچے
نہ اوہ پنکھی نظریں آیا دوش کہدے سر دیچے

ہک جوان رنگیلا ڈٹھا بیٹھا اگے میرے
صورتَ سورج وانگ نورانی روشن کرے ہنیرے

جس ویلے میں اس ولّ ڈٹھا لگا کرن سلاماں
ہتھ گھمائے صدقے جائے کردا ترت کلاماں

میں سلام نہ جھلیا اگوں رہیوسُ چپّ چپاتی
کہن لگا اے دلبر لڑکی توں ہیں میں پچھاتی

مینوں بھی ہے تدھ پچھاتا کون کوئی میں بندہ
کہڑے دیس ملک دا راجا کہڑے شہر وسندا

میں اگوں پھر بولی رکھی میں کی جاناں تینوں
نہ ڈٹھوں نہ بھاکھیوں اگے نہ ہن بھاویں مینوں

اس جوانے ایہہ گلّ سن کی چھوہی پھیر کہانی
کہندا مینوں نہ کر خفگی سن گلّ بیبی رانی

نیچ جوان نہیں کوئی میں بھی قلزم دا شاہزادہ
باپ میرے دا باپ تیرے تھیں راج اقبال زیادہ

نکی سیں تد صورتَ تیری مینوں نظریں آئی
ڈیناں وانگو ظالم نیناں سانگ کلیجے لائی ۔(2650)

بادشاہی دا ذوق نہ رہا شوق تیرے دل پھڑیا
عیش خوشی دا رہا نہ چیتا لوڑے تیری چڑھیا

مدت ستّ برس میں ہوئے طلب کمال تیری وچ
رات دہاں چھہِ بہندا رہا خواہش بھال تیری وچ

کھاون لاون کجھ نہ سمجھاں نہ نیندر بھر ستا
چھت پرتّ بتیرے کیتے متّ کوئی چلے بتا

کتنی وار وٹائی قعیاں ظالم عشقَ اکایاں
زبر پیا دل صبر نہ رہا تدھ تے چتّ وکایاں

تینوں پکڑ لیاون کارن کیتے جتن بتیرے
ستاں برساں وچ نہ لگا دا میرا سنگ تیرے

ترلے ہاڑے بہتے کیتے پیش نہ گئیا کوئی
توں معصوم نابالغ رکھیں پاکی سر منہ دھوئی

میں بھی دیوتیاں وچ آہا سپاہ-سالار کہاندا
نال تیرے کجھ زور نہ چلیا اکّ گیا غم کھاندا

دیواں تائیں قوت بہتی کتنے آسن کردے
پل وچ ودھدے پل وچ گھٹدے چھپن وچ نظر دے

ہوروں ہور بناون صورتَ بن سکدے کئی چیزاں
کدے ڈراون ویری دسدے کدے مثال عزیزاں

آدم ہے کی چیز بیچارا نال اوہناں دے پوٹی
جھٹّ اندر چا کھڑدے ایویں الّ کھڑے جیوں بوٹی ۔(2660)

پر ہک لیکھے آدم ڈاہڈھا پتہ تسانوں دیواں
ظاہر باطن پاکی ہووے پیش نہیں پھر دیواں

ظاہر پاکی جسے جامے جے بندے نوں ہووے
ظاہر دے جنّ بھوت نہ پونہدے جتھے جا کھلووے

باطن پاک ہووے جس نیت اندر وچ صفائی
ویری دیو ابلیس لئینے پیش نہ جاندی کائی

ایہناں گلاں اندر وڑیاں قصہ ہے ٹٹّ جاندا
سدھی صاف محمد بخشا چلیں بات سناندا

ملکہ خاتوں گلّ سناندی صیف-ملوکے اگے
اس دیوے پھر مینوں کیہا واہ میری کد لگے

جاں جاں جسا جامہ تیرا پاک آہا ہر میلوں
میرا زور نہ ٹریا کوئی بچیا ایس تفیلوں

جس ویلے ہن بالغ ہوئی آئی حیض-پلیتی
داء لگا تد چاء لیائیوسُ آس پوری ربّ کیتی

خطر جمع تسلی کر توں خطرہ رکھ نہ جھورا
ماں پیو بھیناں بھائیاں والی حرص نہ رکھیں بھورا

توں معشوق میری میں عاشق اس تھیں کون چنگیرا
شہر ولایت اتے کرساں راج حکم سبھ تیرا

دشمن تیرے گھائل ہوسن خوشیاں عیشاں تینوں
ہور کسے دی چاہ نہ رکھیں جان پیارا مینوں ۔(2670)

جوڑی جڑی کڑی لوہڑے دی یاری کیتی بھاگاں
میں راجا توں رانی ہوسیں وسسیں رنگاں راگاں

چا نہ رکھیں دیس وطن دا ایہو وطن بنائیں
وہوٹی جدوں ویاہی جاندی روندی پا کہائیں

بنے نال بنے جد الفت پیکے یاد نہ رہندے
دوئیے جی اکٹھے ہوون خوشیاں کر کر بہندے

ماپے بھائی بھیناں سئیاں نہ ہن مکھ وکھاون
اوہ نہیں آ سکدے ایتھے نہ ہے تیرا جاون

ایہہ ولایت پریاں والی دیوتیاں دے خانے
آدمیاں دا آون اتھے ناہیں کسے بہانے

اصلوں آدم ذات اس جائی نہ آیا نہ عاصی
ہک آدم دا خطرہ مینوں متّ اوہ پھیرا پاسی

خوب جوان بہادر سوہنا ہوگ شاہزادہ کوئی
لمی بہت کہانی اس دی ترت بیان نہ ہوئی

مینوں بھی ہے خوف گھنیرا اس دلیر جوانوں
علم کلاماں وچوں ایہو آہی خبر اسمانوں

جاں ایہہ گلاں دیوے دسیاں تاں میں بہتی رنی
ہائے ہائے ربا بھیناں نالوں رہساں کویں وچھنی

ماپے پئے سیاپے کرسن کی جاپے کی ہوسی
بھیناں ویناں کر کر مرسن ویر پیا نت روسی ۔(2680)

سئیاں جس دن بھورھے پئیاں جدوں پرھے وچ گئیاں
کرسن یاد سواد نہ رہسی ہنجھو روسن پئیاں

ایہو درد میرے دل آئے رو رو کوکاں ماراں
ماپے بھیناں بھائی باجھوں نہ میں جھٹّ گزاراں

اوہناں باجھوں صبر نہ مینوں نہ توں دل نوں بھاویں
بھانویں رنج میرے پر ہو کے جانوں مار گواویں

جاں ایہہ گلّ سنی اس دیوے چڑھیؤسُ غضب ہنیری
اس تختی تے جادو کرکے قید کیتی جند میری

مردے وانگ اس تختے اتے پئی رہاں ہر ویلے
بوہے اتے رہن کھلوتے پاہرو شیر مریلے

اوہو دیوَ مہینے پچھوں پھیر میرے ولّ آوے
تختی کڈھ لئے سر ہیٹھوں ہوش میرے تن پاوے

کھانے دانے چنگ چنگیرے رنگ برنگی چیزاں
حاضر آن کریندا اگے پچھدا وانگ عزیزاں

کتنی مدت ہے تدھ ستیاں کتنے روز لنگھائے
میں کہندی ہک سائت گزری اوہ پھر ہاسہ پائے

کہندا مینوں ستیاں تینوں ہویا ہک مہینہ
تیرے بھانے سائت گزری سن توں یار نگینہ

میں اگے پھر کھانے دھردا خوب طرحاں دے پکے
جتنی طلب ہووے میں کھاواں خوش ہندا اوہ تکے ۔(2690)

جاں پھر مینوں تازی تکے کر کر منت زاری
کہندا مینوں اے معشوقہ! نال میرے کر یاری

اوہ گل اس دی یاری والی مہرا لگدی مینوں
سدھے منہ نہ بولاں کہندی بھسّ سر پاواں تینوں

پھیر میرے تے غصے ہو کے جادو پا سوالے
تختی وچ ہنر کجھ کرکے ہوش سمبھالا ٹالے

آپوں جاندا پا مہینہ پھیرا ات ولّ مارے
ایسی ڈولے قیدے اندر میں دس برس گزارے

ملکہ خاتوں دی گلّ ساری صیف-ملوک شاہزادہ
سن حیران تئجب ہویا کردا فکر زیادہ

ہک تھیں ہک چڑھندی ڈاہڈھی مشکل میں سر آوے
ایہہ قلعہ اوہ دیوَ مریلے کویں ربّ بچاوے

جائ نہ اپنے چھپن جوگی کت ولّ چھپاں نساں
دیوے نے ہن جان نہ دینا مارگ دے دے کساں

اپنی گلّ رہی اک پاسے خیر جویں کجھ ہوسی
پر ایہہ لڑکی قیدے اندر پئی ہمیشہ روسی

ملکہ خاتوں نوں چھڈّ نسن ہے نامردی خاصی
یا میں بھی مر جاساں اتھے یا اس ہوگ خلاصی

ایہہ بھی آدم میں بھی آدم نالے ویر بلائیوسُ
ربّ سببّ بنایا کائی تاں اس جائی آئیوسُ ۔(2700)

دیوے نال لڑائی کریئے جس دیوے تس اﷲ
ہمت اندر فرق نہ رکھیئے آپ کرے متّ بھلا

مرداں دے کوئی پچھے پوندا اوکڑ اوسر ویلے
مرد ونگارے کدی نہ ہارے وانگر شیر مریلے

ہک شاہزادی دوجا لڑکی تریجا ذات زنانی
چوتھا رو کے حالَ سنائیوسُ چھڈّ نسن شیطانی

مشکل والی دے سر اتے مرد جدوں آ چکا
زاری سن کے یاری کرسی چھوڑ نہ جاسی سکا

دیوے کولوں مرساں ناہیں جے زندگانی میری
ملکہ خاتوں نوں چھڈّ نساں کی جوانی میری

صیف-ملوک دلیری کرکے بیٹھا رکھ ہشیاری
ملکہ کہندی ہے شہزادے دسی میں گلّ ساری

توں بھی اپنی گلّ سناویں جو کجھ ہے سرورتی
کتھوں آئیؤں مطلب کہڑا چلیوں کہڑی دھرتی

نازک بدن شاہزادہ دسیں صورتَ وانگ ملوکاں
سوہنا دانشمند اکابر سالک سلک سلوکاں

رستم وانگ بہادر لگیں نادر پٹھ بدن دی
سبھ ہتھیار سنگار سہائے انگ پوشاک بہمن دی

عمر اوایٔل روپ زیادہ باغ بہار چمن تھیں
کس مصیبت بھاری تینوں آندا کڈھ وطن تھیں ۔(2710)

آدم زاد نہ پجدا اتھے باجھوں پری وسیلے
کس آفت نے چا لیاندوں آ پہتوں کس حیلے

صیف-ملوک کیہا اے ملکہ آہے لیکھ اولے
پچھن تھیں کی حاصل تینوں چھیڑ نہیں گھاؤ الے

پچھ سرود نہ مستاں کولوں ہندوستان نہ فیلوں
سڑیاں نوں نہ ساڑیں ملکہ باز آ ایس دلیلوں

لمی گلّ کہانی میری باہر انت حسابوں
چھیڑ نہیں کی لینا ملکہ ایس سوال جوابوں

تھوڑی مدت وچ نہ مکدا لما قصہ میرا
دیوَ آوے تکّ تینوں مینوں کرسی بیرا بیرا

وخت قضیے گندا ہویا میں رہاں وچ زاری
اچنچیتی آوے سر تے بنے مصیبت بھاری

مینوں ویکھ سڑے کھائے غیرت بھڑک لگوسُ اگّ سینے
یا مارے یا پکڑ وگاوے ہوری کسے زمینے

ملکہ پچھدی کی دہاڑا چنوں ہے دن کتنا
کیہا شہزادے روز فلانا گیا مہینہ اتنا

ملکہ کہندی نہ کر خطرہ رہندے پنج دہاڑے
ایہناں دناں وچ آوگ ناہیں توڑ مہینہ چاڑھے

جس دن ہوگ اوائی اس دی میں دسّ ساں اس ویلے
تیرے نال برابر اس نوں سچا ربّ نہ میلے ۔(2720)

رکھ تسلی پکی دل وچ کھولھ حقیقت ساری
وید اگے پھر دسن لگا اپنی مرض ازاری

مصر شہر دا میں شاہزادہ پلیا بہت لڈکا
ماؤ پیو گھر پتّ پیارا آہا مہیئیں ہکا

شکل بدیع-جمال پری دی لکھی ہوئی ڈٹھی
اگّ لگی کجھ آب نہ رہی ہو ملیا جو چٹھی

بیڑا ٹھیلھ سمندر میرا ماپے گھر نوں پرتے
اگوں شاید یار وچھنا قہر میرے سر ورتے

سطر ہزار جو بیڑے آہے غرق ہوئے وچ پانی
بھلے بھلیرے یار وچھنے لگی کلیجے کانی

شاید یار پیارا بھائی خاصہ دل دا جانی
سوہنی صورتَ سبھنیں گلیں آہا میرا ثانی

اس نالوں جد پئی جدائی وا ہجر دی وگی
پھٹے اتے لون لگائیوسُ سانگ دوبارہ لگی

اول آخر تیک کہانی ذرا ذرا کر دسے
گلاں کردا آہیں بھردا ہنجھو بدل وسے

باغ-ارم کوئی جا سنیندی اوتھے اس دا ڈیرہ
باپ میرے کئی وسّ لگائے دسّ نہ پئی چوفیرا

مینوں بھی ہن مدت گزری ایسے لوڑے چڑھیاں
اج توڑی کجھ پتہ نہ لگا پانی پیا نہ سڑیاں ۔(2730)

عشقَ ہوراں نے سکھ چھڈائے دیس وطن گھر ماپے
شہزادے تھیں وہشی بنیوسُ ڈاہڈھے پئے سیاپے

میرے مگر پیا اوہ ظالم لین نہ دیندا ساہی
ہر ہر پاسے جھوٹے دیوے پائِ گلے وچ پھاہی

مورت والی نے کر جادو میں نمانا مٹھا
کیتوسُ ظلم قصائیاں وانگر لتاں دے دے کٹھا

بن آئی جند نکلے ناہیں کوئی جہان نہ جھلدا
ڈاہڈھے دے ہتھ قلم محمد وسّ نہیں کجھ چلدا

بھمبل بھوسے کھاندا پھردا ہر جنگل ہر غارے
چھٹے شہدی جان عذابوں جے کوئی آفت مارے

سنگی ساتھی سبھ کھڑائے جو بھنجال غماں دے
اپنا ساس کرنگ نہ چھڈیا رہے شمار دماں دے

عشقَ مہار پھڑی ہتھ پکی وتے جھلّ چراندا
نکّ نکیل نہ ہٹن دیندا اے منا جو فرماندا

راس ستارہ راس نہ ہندا نت اساس چلاندا
ساس اداس نہ باس سجن دی بہتر جے مر جاندا

کیہا گناہ کبیرا کیتا شامت جسدی بھاری
بھاہ المبے دوزخ والے سڑدے عمر گزاری

کتے بدیع-جمال پری دی جیوندیاں دس پوندی
لوڑن دا وشواس نہ رہندا آس ملن دی ہوندی ۔(2740)

مینوں بے وفائی اسدی بہتر لکھ وفایوں
وڈی خطائی کول سجن دے نیناں پاک ختایوں

توڑے عشقَ پری دے اندر کیتی نہیں خطائی
پھر بھی پور تقصیر کہاواں کرے کویں اشنائی

جیوندیاں کوئی سکھ سنیہا آیا نہیں پری دا
پتہ نہیں کجھ ہونا اس نوں میری رنج جری دا

آس سجن دی رحمت اتے مویاں متے سمبھالے
سر منگے تاں حاضر کریئے ہتھیں پکڑ ہلالے

وانگ شمع دل روشن عشقوں جاں سر شمع کپیندا
سر کپن دا درد جھلن تھیں نور زیادہ تھیندا

در یاراں دے مرنا بہتر اس بن جیون نالوں
طرف پری دی راہ نہ لبھدا اتنی دوڑوں بھالوں

نال پری دی مورت ڈردے نہ دکھ کھولھ سنائے
نازک انگ پری دی مورت متّ ایہہ بھی اکّ جائے

تپ تاثیر غماں دی کولوں پیڑ سرے نوں لگے
پیڑاں جوگا ہے دم میرا سے پیڑاں جس اگے

پتہ بدیع-جمال پری دا یا اس باغ-ارم دا
جے مینوں ہتھ لگدا کدھروں اوہ سی دارو غم دا

دلبر کارن گھر در چھٹے اٹک نہ رہیوسُ ڈرکے
جان تلی دھر لوڑ کراں گا کدے تے ملساں مرکے ۔(2750)

صیف-ملوک ایہہ گلاں کرکے رناں نال غماں دے
ہو بے تاب پیا جیوں ہندی جان لباں پر ماندے

ملکہ کیہا باغ-ارم دی جے دس پاواں تینوں
نالے خبر پری دی دیواں کہو کی دیسیں مینوں

پتہ بدیع-جمال پری دا یکّ-ب-یکّ سناواں
کی انعام ملیگا مینوں دسیں وانگ بھراواں

ملکہ خاتوں دی گلّ سن کی صیف-ملوک رنگیلا
آہیں ڈھائیں بھر بھر رنا ہو گیا رنگ پیلا

اچنچیت تراہے وانگو کھل گئے دل دیدے
جیوں کر روزیداراں دسدا چن مبارک عیدے

یا جیوں سنیا شاہ علی نے کلمہ بانگ نبی دا
جیوں کر مچھلی نوں ہتھ لگا چشمہ خضر ولی دا

یا جیوں روز قیامت والے سخن شفاعت والا
اؤگنہاراں دے کنّ پیسی ہوسی روح سکھالا

جیوں یعقوب نبی نوں آئی مصر ولوں خشبوئی
جیوں یوسف دے مل وکن دی خبر زلیخاں ہوئی

نعرے مار رنا شاہزادہ کرکے ہائے ہائے
ہوش سمبھال چلے ہو راہی نین ونجن جھٹلائے

این شراب بے ہوشی والا لگا پین پیالہ
پھیر طبیعت جائی رکھیوسُ کرکے بہت سمبھالا ۔(2760)

ملکہ خاتوں نے جد ڈٹھا شہزادے دا رولا
نال پیار لگی فرماون سن بھائی مکبولا

قسم کراں میں ربّ سچے دی جس بن ربّ نہ دوجا
اوسے دی سبھ زہد عبادت اوسے دی سبھ پوجا

جے میں گھر پیو دے ہوندی سراندیپ شہر وچ
نال بدیع-جمال پری دے تدھ ملاندی گھر وچ

پر ہن کجھ نہ چارہ چلدا کی وسّ لاواں بندی
تیری وید ہوواں جے چھٹاں قید میرے تن مندی

دکھ قضیے تیرے سن کے بھرم لگا دل میرے
مرنے تیک نہ جاسن مینوں ایہہ افسوس گھنیرے

قید اپنی دا غم نہ رہا بھرم لگا ایہہ بھارا
جے توں گھر وچ ملدوں مینوں دسدی یار پیارا

میں ہن قید ہوئی وچ ٹاپو محکم کوٹ چوپھیرے
ڈاہڈھی بند خلاص نہ ہندی جے چلاں سنگ تیرے

ملکہ دی گلّ سن شاہزادہ ہو کے مثل یتیماں
اٹھ کھلوتا تختے اتوں کرن لگا تازیماں

ملکہ اتوں ہتھ گھمائے صدقے ہو ہو جائے
چمّ زمین سلاماں کردا مڑ مڑ سیس نوائے

جس رستے توں آئی ملکہ میں صدقے اس راہوں
جس مونہوں ایہہ گلّ الائی جند واری اس ساہوں ۔(2770)

جہناں اکھیں دلبر ڈٹھا اوہ اکھیں تکّ لئیاں
توں ملیئیں تاں سجن ملیا ہن آساں لگّ پئیاں

ملکہ ولّ ہتھ بنھ کھلوندا روندا نیواں ہوندا
اکھیں پانی ڈل ڈل کردا ہنجھو ہار پروندا

صبر قرار آرام نہ رہا بہت ہویا دل تتا
ملکہ اگے منت کردا دس بھینوں کوئی پتہ

ملکہ خاتوں کہندی ویرا بیٹھ تحمل کرکے
خوب طرحاں متوجا ہوویں کنّ میرے ولّ دھرکے

یار بدیع-جمال پری دی دساں کھولھ کہانی
پکا پتہ نشانی دیواں اگوں ربّ ملانی

صیف-ملوک نچلا بیٹھا کنّ دلے دے دھرکے
سر دھڑ جسا جامہ رکھیا ملکہ ولّ کنّ کرکے

ملکہ خاتوں گل پری دی آن شروع پھر کیتی
خوش آواز فصیح زبانوں نالے دکھاں سیتی

ہک آواز زنانہ آہا دوجا جیبھ رسیلی
تریجا دانشمند اکابر کردی گلّ رنگیلی

خوش آواز ہووے جے دکھیا سروں ادا سہاوے
پتھر دل نوں موم کریندا جاں کوئی قصہ گاوے

اوہ اوازا جیبھ رسیلی اوہ دلبر دا قصہ
اوہ عاشق سی سننے والا سن سن لیندا حصہ ۔(2780)

شوق جدھے تھیں شاہی چھڈی گھر در دیس بھلائی
براں-بحراں کوہ قافاں وچ مر مر عمر لنگھائی

جاں اس کوئی محرم لبھے دکھیئے دکھ ونڈائے
دسے سبھ کہانی اس دی دسّ پکیری پائے

نال ادا آواز بھلیری بات صحیح سناوے
کرو قیاس محمد بخشا کیسی گلّ سکھاوے

ملکہ کہندی سن وے ویرا رکھیں یاد سنائیاں
اسیں تریوے بھیناں آہیاں ہکسے پیٹوں جائیاں

بھین میری ہک بدرا خاتوں جاں اوہ کچھڑ ہیسی
مماں پی پنگھوڑے کھیڈے صورتَ موتی جیسی

ہک دن ماں میری اس ویلے ہوزے اتے آئی
جس ہوزے توں پکڑ لیاندا مینوں دیو قصائی

داعیاں خدمتگاراں کھلھیاں ہر اک دا مکھ لالا
ماؤں کول پنگھوڑا ٹکیا بدرا خاتوں والا

نرم کباب بھجن تر-او-تازے دھم گھتی خشبوئی
چاول کلچے رنگ برنگی نئمت چیز نروئی

اس ہوزے دے دندے آہا ماں میری دا ڈیرہ
سر تے سایادار کھلوتا چھتری رکھ وڈیرا

مائی میری سی کی تکدی قدرت نال خدائی
رکھ اتوں اک بڈھی مائی دھرتی اتر آئی ۔(2790)

ماں میری دے کول پلنگ تے بیٹھی آن شتابی
ماں میری نوں اس تھیں آئی دہشت بے حسابی

بڈھی عورت ماں میری نوں کہندی رکھ دلاسہ
میں گوانڈھن تیری بیبی نہ ڈر میتھوں ماسہ

کوہ قافاں وچ گھر اساڈے راج حکومت ساڈی
میں بھی بادشاہے دی بیگم بھاری ہے پتّ ساڈی

شرستان سنہری جہڑا نبی سلیماں والا
اوہ ہے وطن سہاوا میرا سندر دیس نرالا

اس ملک وچ باغ-ارم دا اوتھے ہاں میں رہندی
اوتھے محل چوبارے ساڈے جا ڈٹھیاں بھکھ لیہندی

اس ولایت ساری اتے جسدی ہے سلطانی
شاہ شاہپال اوہدا ہے ناواں اس دی میں زنانی

بیگم خاص میں ہی گھر اس دے اس وڈی سرداری
دیواں پریاں سبھناں اتے حکم اوہدا نت جاری

شاہ شاہپال میرا جو خاوند اوہ بیٹا شاہ رخ دا
شاہ رخ دا پیو نبی سلیماں بن داؤد فرخ دا

دائم اسیں تسیں ہمسائے عادی دے شہزادے
پریاں اسیں رہیئے وچ پردے ظاہر آدم زادے

مینوں اک مہینہ ہویا اسس باغے وچ آئیاں
نوکر چاکر خدمت والے بہوں دھن نال لیائیاں ۔(2800)

ہن میں پرط گھراں نوں چلی رہو تسیں سکھ واسی
ایہہ دھرتی ایہہ باغ تساڈے ہوئے اسیں اداسی

کھانے تیرے دی خشبوئی مغز میرے وچ پہتی
تاں میں کول تیرے آ بیٹھی رغبت اٹھی بہتی

بھرکے تھال جواہر موتی ماں میری نوں دیندی
کہندی ہن توں بھین دھرم دی میں سہیلی تینڈی

ایہہ تحفہ میں دتا تینوں کیتا بھائی چارا
ورتن کراں محبت والی بنیا راہ ہمارا

ماں میری نے ات ولّ ڈٹھا سخن اوہدا دل دھریا
کی تکدی ہتھ تھال پری دے دھڑی وانگو بھریا

مروارید زمرد سچے یاکوتاں رنگ لایا
مانک موتی ہیرے پنے لعلاں تھال سہایا

ستّ گوہر شب-تاب ٹکائے سبھناں اتے کرکے
رات ہنیری روشن ہندی جے رکھیئے ہتھ دھرکے

بنگلے باغ تلاب چوپھیرے ہو گئی رشنائی
ایہہ تحفہ اس بڈھی دتا لیا اساڈی مائی

ماں میری دی گودوں اس نے بھین میری پھر چائی
بہت پیار محبت کرکے ممے اپنے پائی

نال خوشی دے دودھ پلایا بدرا خاتوں پیتا
پھیر پری دی ہوئی تیاری اڈن تے دل کیتا ۔(2810)

ماں میری نے کیہا اس نوں سن توں میریئے بھینے
دھی میری تدھ ممے پائی میں بھی بدلے لینے

دھی اپنی توں دسیں مینوں میں بھی اس نوں چاواں
ممے پاواں دودھ پلاواں صدقے صدقے جاواں

جلدی حکم پری نے دتا خدمتگاراں تائیں
آندا چاء پنگھوڑا اوہناں رکھیا آن اتھائیں

ماں میری نے پلہ چایا دھی پری دی ڈٹھی
سوہنی ہیر زلیخا سسیؤں شیریں شکروں مٹھی

شمع نورانی خاور والی ویکھ اس نوں شرماوے
جنت دی کوئی حور حسن دی تاب نہ مول لیاوے

جیوں انار پکے دا دانہ ہوئے جلالابادی
موتیں وانگ صفائی جسے لالوں تاب زیادی

صورتَ ویکھ ہوون دلبریاں پریاں ہور تمامی
نیناں اگے مرگ شکاری ہندے ویکھ سلامی

ایسا حسن اس لڑکی اتے جے اوہ ہندی ظاہر
ہر ذرہ ہو سورج چمکے روپ حسابوں باہر

ہر ہر وال اوہدے وچ آہا سو سو پیچ گمانی
صورتَ دا کجھ انت نہ آوے کاریگری ربانی

جھنڈ اوہدی دیاں والاں وچوں مغز چڑھے خشبوئی
ویکھن سائت اساڈی مائی بے خود بے سدھ ہوئی ۔(2820)

ذرا سرت سنبھال نہ رہیوسُ غش اجیہی آئی
کر دتی بے تاب شتابی تاب شکل دی مائی

اس لڑکی دی مائی ڈٹھا ماں میری دا چالا
کول اوہدے کوئی باغ-ارم دا پھل سی خشبوئی والا

اوہ پھلّ ماں میری دے سر تے اس پری نے لایا
سائت پچھوں ہوش سمبھالی جگرا جائی آیا

ماں میری پھر آکھن لگی حمد خداوند تائیں
واہ واہ قادر پاک کاریگر اس حکمت دا سائیں

قطرے آب منی دے وچوں ایسی شکل بناندا
پتھر تھیں کر نظر کرم دی چن سورج چمکاندا

خسخس جڈا بیج ناچیزا خاکو اندر رلدا
اس تھیں رکھ بلند بنائے رنگ برنگی پھلّ دا

پانی بوند اسمانی آوے سپاں دے منہ پیندی
اس تھیں درِ-یتیمِ بنائے قیمت پوے نہ جیندی

کالے پتھر دھپے سڑدے اندر قان بدخشاں
ایہناں وچوں لئل بنائے بے بہا درخشاں

خلقت اس دی رنگ برنگی دھنّ اوہ سرجن والا
آپو اپنی صورتَ دتیؤسُ ہک تھیں ہک اجالا

لکھ کروڑاں ہو ہو گزرے اس دھرتی وچ مٹی
سندر صورتَ ظاہر کر کے پھیر رلاوے مٹی ۔(2830)

ماں میری نے اس لڑکی نوں کچھڑ اپنے چایا
ماواں وانگر ممے پائی مٹھا دودھ پلایا

اس لڑکی دی ماں پری نے کیتا قول زبانی
جب لگّ دھی میری دی ہوسی دنیاں تے زندگانی

تیرا ہک بھلاسی ناہیں چھوڑ وفا نہ بحثی
ہر مہینے وچ ہک ہفتہ پاس تیرے آ رہسی

دھی میری تے تیری بھیناں اسیں دوئے بھی بھیناں
فرض اس تے ہر ہفتے اندر درسن تیرا لینا

جیسی اس دی مائی میں ہاں توں بھی ایسی مائی
کیتی شرط میری نہ بھنسی جے ایہہ میری جائی

بدرا خاتوں ایس سہیلی اس دی ایہہ سہیلی
خیریں خیریں میلے ایہناں پاک خداوند بیلی

بدرا خاتوں اڈ نہ سکدی نال اوہنوں جے کھڑیئے
نالے خوف متے اوہ کھاوے جاں دیواں وچ وڑیئے

نہیں تاں نال سہیلی اوہ بھی باغ-ارم دا تکدی
ایہو اتھے آیا کرسی اوہ نہیں جا سکدی

شرط اقرار پکے رنگ کرکے اڈّ گئیاں اوہ پریاں
بول اتے ہن پہرہ دیون اس دن تیک نہ ہریاں

اوہ بدیع-جمال پری سی لڑکی وچ پنگھوڑے
چوداں برساں دی ہن ہوئی چڑھی ہوویگی چوڑے ۔(2840)

جب لگّ میں رہی اس جائی تکدی رہی تماشہ
اس بدیع-جمال پری دا دائم ہے ایہہ خاصہ

ہفتہ ہک مہینے وچوں باغ اساڈے کٹدی
صورتَ حسن اوہدے دی تابوں جوت شمع دی گھٹدی

روئے زمیں تے ثانی اس دا صورت مند نہ کائی
نہ پریاں نہ آدم وچوں ساری وچ لوکائی

صیف-ملوک کیہا ہے ملکہ بھین دھرم دی لگیں
سچ کہیں کہ کوڑ خوشامد کرکے مینوں ٹھگیں

ملکہ کہندی سن وے ویرا بخشے ربّ پناہاں
اﷲ بھاوے کوڑ نہ آکھاں جے کوئی ڈھوئے پھاہاں

کوڑے بندے ربّ نہ بھاون یمن زبان نہ رہندا
گلّ اوہدی کوئی مندا ناہیں سبھ جگ جھوٹھا کہندا

بے اعتبار خوار جگت تے کوڑ الاون والا
کی لاچار کراں میں تیری جھوٹھ خوشامد لالا

قسم کراں میں ربّ سچے دی جو عالم دا والی
جس نے خلقت پیدا کیتی روزی دے سمبھالی

کیڑے ہاتھی چڑیاں بازاں سبھناں دا رکھوالا
ہر ہک تائیں رزق پچائے کرکے خوب سمبھالا

دنیاں تے جس پیدا کیتا آدم جنّ حیواناں
بھلے بھلیرے روپ بنائے صورت مند جواناں ۔(2850)

سوہنی صورتَ تے جس پایا حسنِ دا چمکارا
عاشق دے دل اگّ لگائی سڑدا نت بیچارا

محبوباں نوں آن سکھائیوسُ ناز مخول مروڑاں
خدی تکبر بے پرواہی تلخ جواب تروڑاں

بے وفائی تے بے رحمی قہر ستم بے ترسی
جند عاشق دی کرن نہ صرفہ کی ہویا جے مرسی

عاشق دے دل اندر پائیؤسُ ازز نیاز ہزاراں
خوف امید سمند غماں دے موجاں بے کناراں

ترک سکھاں دے جال دکھاں دے سختی جند بدن دی
دوہاں جہاناں وچ محمد حرص ہوا سجن دی

جو یاراں نوں یار ملاوے سیوے پھٹّ جدائی
ربّ غریب نواز ہمیشہ جسدی دھنّ خدائی

سچو سچ سنائی ویرا جو گلّ اکھیں ڈٹھی
کوڑوں سچ نکھیڑ دسالاں جے تدھ ہووے چٹھی

ہائے افسوس جے پہنچاں اوتھے تاں ایہہ سچ دسالاں
نال بدیع-جمال پری دے تینوں چل بہالاں

ملکہ دی گلّ سن شاہزادہ وانگ گلاباں پھلاّ
کردا شکر ہزار ہزاراں رحمت دا در کھلا

سکا باغ دلے دا ہویا تازہ عبر-بہاروں
جان حیران لگی پھر آسا دلبر دے اخباروں ۔(2860)

ناؤمیدی والی آتش دوزخ وانگو بلدی
آس لگی ہن دس ارم تھیں سرد ہوئی کجھ جلدی

اوہ کہانی ملکہ والی شہزادے دل بھانی
کربلا دے تسے تائیں جیوں کر ٹھنڈا پانی

جیوں پردیسی راہوں بھلے رات ہنیری اندر
اچنچیتی چانن لایا چڑھ چودھویں دے چندر

جیوں کر کئی مدت دے روگی ملیا وید شناسی
آس لگی متّ ساس بدن وچ مولٰی پاک وساسی

جیوں روڑے وچ بدل وٹھا لگی آس فصل دی
بھکھے مال لدھی ہریائی کرپا ہوئی فضل دی

ملکہ اتوں صدقے جاوے صیف-ملوک شاہزادہ
کہندا توں احسان میرے تے حدوں کیتا زیادہ

مینوں دسّ سجن دی پائیو خوب طرحاں دی پکی
تدھ پچھے سر دیون لایق توں ہن میری سکی

کوئی تدبیر ہووے تدھ مالم سجھی سنی سنائی
کسے طرحاں اس قیدوں چھٹیں کریئے زور ازمائی

ملکہ کہندی کیکر چھٹاں کجھ نہ چلدا چارہ
ایہہ خیبر ایہہ کوٹ چوپھیرے ملک بدیس ہتیارا

جسدی قیدے اندر میں ہاں دیوَ بہادر بھارا
سٹھّ گز اچا قد مریلا زور اس بیشمارا ۔(2870)

راکس غول وڈیرے اس تھیں خوف ہمیشہ کھاون
چالی دناں دے پینڈے اتوں نہیں اریرے آون

باجھ اس تھیں اس جائی ناہیں پنکھی پر مریندا
جانے والی چیز اس ٹاپو کوئی پھرن نہ دیندا

سن گلاں شہزادے تائیں فکر پیا دل بھارا
کویں ملکہ خاتوں چھٹے ربّ چھڈاون ہارا

فکر تمیزاں کر کر تھکا راس نہ آوے کائی
مکر فریب ہنر دا حیلہ ٹردا نہ اس جائی

کوٹ وڈیرا چوٹ دیوے دی خوف کلیجہ کھائے
راہ نہ لبھے داء نہ لگے ہک پناہ خدائے

صیف-ملوک بیچارا ہو کے کردا وضو طہارت
ابراہیم نبی دے دینوں کردا اٹھ عبادت

امتّ خاص خلیل اﷲ دی آہا اوہ شاہزادہ
دو رکاتاں نفل گزارے دل دا رکھ ارادہ

پھر سجدے سر دھر کے رنا رو رو کرے دوائیں
ربا تونہیں حافظ ناصر اوکھی سوکھی جائیں

بے یاراں نوں یاری کرنیں آس تیری بے آساں
ہر ڈھٹھے نوں آپ اٹھالیں کر مشکل کم آساں

بخشش کرکے فیض پچاویں اؤگنہار انساناں
رحمت تیری تھیں نہ امیدی ہندا کم شیطاناں ۔(2880)

توڑے ہاں بدکار گناہی اسیں بندے منہ کالے
پھر بھی دائم فضل تیرے دی آسا رکھن والے

لکھ مناں چرکین پلیتی شہراں اندر ہوندی
پل وچ پاک کرے جس ویلے رحمت تیری پوندی

توں غریب-مہمان نواز ہمیشہ اسیں بندے درماندے
کرم کریں تاں ہے چھٹکارا بھلے ہاں کرماں دے

تدھ باجھوں کوئی ساتھی ناہیں پھاتھی جان اولی
توں چھڑکاویں تاں میں چھٹاں دے دشمن انگ-ملی

مان تران نہ زور نمانے نہ کجھ شیخی میری
ہکو پرنا تکیہ تیرا ہور نہیں دھر ڈھیری

صیف-ملوک غریب شہدے دی کوک تیرے در سائیاں
دیوَ غنیم یتیم بندے نوں کہسی وانگ قصائیاں

تیری اوٹ پناہ خدایا ہور نہیں کجھ سجھدا
جس دیوے نوں آپوں بالیں کد کسے تھیں بجھدا

چڑیاں بازاں دا توں سائیں چڑیوں باز کوہاویں
گوشت شیہاں سپاں والا کیڑے پا کھواویں

توں بندے نہ چیزے ہتھوں دیواں نوں مرواندا
واہ قادر دھنّ قدرت تیری انت نہ پایا جاندا

میں غافل گمراہ تیرے تھیں بندہ پور تقصیراں
نہیں عبادت تیری کیتی مگر پھراں تصویراں ۔(2890)

صورتَ دی ہک مورت تکّ کے بھجّ بھجّ مراں ازائیں
آہا فرض میرے سر لوڑاں وحدت تیری تائیں

ہر صورتَ وچ معنے تونہیں تیرا عشقَ نہ چایا
صورتَ پچھے جھلا ہو کے اپنا جنم گوایا

ماؤ پیو دی خدمت کرنی فرض میرے پر آہی
اوہ بھی روندے چھڈّ کے ٹریا بہت کیتی گمراہی

تیرا نام غفور سنیندا بخشیں میں نکارا
ملکہ خاتوں نوں لے جاواں دیو مرے ہتیارا

ملکہ خاتوں نے پھر کیہا سن توں ویر پیارا
ہک تدبیر میرے دل آئی اس تھیں ہے چھٹکارا

جے سلیمانی دو شاہ-مہرے ہتھ اساڈے آون
اﷲ بھاوے تاں اس قیدوں اوہ سانوں چھڑکاون

میں دیوے تھیں ہک دہاڑے پچھی سی گلّ ساری
کی کجھ نام اس کوٹ تیرے دا کس دی ہے سرداری

دیوے نے پھر دسیا اگوں ٹاپو ایہہ وڈیرا
اسفند باش ہے نانواں اس دا راج حکم سبھ میرا

پھر میں پچھیا ایس مکانوں آدمیاں دا واسا
کتنا پندھ دراڈا ہوسی خبر نہیں میں ماسہ

دیوے کیہا آدم اتھے مول نہیں آ سکدا
آدمیاں دی جا نہ توڑے دیو وڈا بھی تھکدا ۔(2900)

آدمیاں دی واسی ایتھوں نہیں شمار کوہاں دا
اڈن والی پری اگے بھی پینڈا برس دہاں دا

ہک روایت ایہہ بھی ڈٹھی پینڈا ہک دہیں دا
ایڈا فرق ہووےگا کیکر ناہیں عقل منیندا

رستے وچ کوہ قاف اجاڑاں ندیاں انت نہ کوئی
پریاں اتوں اڈدیاں جاون مشکل پندھ نہ ہوئی

پھر میں پچھیا عمر تساڈی ہندی کتنی کتنی
آدمیاں تھیں لمی چھوٹی یا اوہناں دے جتنی

کہیوسُ عمر اساڈی وڈی آدمیاں دی تھوڑی
پھر میں کیہا تیرے دم دی ہوسی کتھے توڑی

کہیوسُ ستّ سے برساں توڑی میں حکومت کرساں
سے برساں وچ عمر جوانی زور دیئ تاں مرساں

پھر میں کیہا دیوتیاں دی جان ہندی ہر جائی
تیری جان پیاری کتھے دسّ مینوں گلّ کائی

ایہہ گلّ سن کے دیوے مینوں دتی جھڑک غضب دی
جان میری سنگ کی کم تیرا نیت کس طلب دی

کس کارے پر جان میری دے پچھیں پتے نشانے
کون تیرا جو مارگ مینوں سن توں نعر ہیوانے

کون جوان میرے تھیں چنگا وچ جناں انساناں
ناہیں دیو زوراور بھارا میرے جیڈ تواناں ۔(2910)

کس اگے فریاد کرینگی کون لڑے سنگ میرے
کس کارن پھر جان میری دے پچھیں پتے پکیرے

جاں دیوے ایہہ جھڑک غضب دی دتی بہت نروئی
میں بھی اگوں غصے بولی نالے ہنجھو روئی

دیوے اگے سڑکے بولی کیوں توں جھڑکیں مینوں
قید رننجانی ہک اانی ترس نہ آوے تینوں

مائع پیو بھیناں بھائیاں نالوں پائیوئی برا وچھوڑا
دیسوں کڈھ بدیس بدھوئی قہر نہ کیتو ای تھوڑا

نہ کوئی سنگ سہیلی ایتھے نہ کوئی ماں پیو جائی
ہک ہکلی قید تیری وچ میں نمانی آئی

کس اگے میں دسن چلی کہڑا ایتھے بندہ
کون میرا فریاداں جوگا جس تھیں لگوئی مندا

اگے انت شمار نہ غم دا سار-چنے نت چباں
میں سر گھٹّ مصیبت دسے ہور چڑھاویں دباں

درداں دی گلّ سن کے دیوے رحم پیا ات پاسے
سر میرے نوں جھولی رکھ کے لگا کرن دلاسے

کہن لگا دسّ دیواں تینوں تیرے تھیں کی چوری
جتھے جان میری اس جائے پہنچ نہ کسے ہوری

آدم ذات کسے دا اوتھے پیش نہ جاندا حیلہ
نہ تیرا نہ ہور بندے دا تردا وسّ وسیلہ ۔(2920)

جان میری سندوکے اندر شیشے دا اوہ بنیا
پھر صندوق سندوکے اندر جندریاں سنگ گھنیاں

اوہ صندوق ندی دے تھلے ایہہ ندی جو وگدی
شاہ-مہرے سلیمانی ہوون واہ اوتھے تد لگدی

دو شاہ-مہرے صورتَ والے پاس ہوون جس بندے
ہمت کرکے آن کھلوئی ایس ندی دے دندے

اوہ شاہ-مہرے باندے کرکے دسے ایس ندی نوں
ندی صندوق لیاوے باہر سائت گھڑی ادھی نوں

کھل ونجن صندوق شتابی جاں شاہ-مہرے دسے
اوہناں وچ کبوتر چٹا اڈّ کتے ولّ نسے

اس کبوتر اندر رہندی میری جان پیاری
مر جاواں میں اسے ویلے جاں اس نوں کوئی ماری

ملکہ خاتوں خبر سنائی شہزادے نوں ساری
صیف-ملوک ہوئیاں دل خوشیاں بہت آئی ہشیاری

لگی آس ربے دے در تے ہویا فضل اساں تے
حکم خدا دے دیو مریگا آیا کم وساں تے

اوہ شاہ-مہرے صورتَ والے پاس شہزادے آہے
کر تعویز گلے وچ پائے آہے گلوں نہ لاہے

شکل بدیع-جمال پری دی آہی جان شہزادے
پل پل وچ نہ وسدا اس تھیں دن دن شوق زیادے ۔(2930)

جانی نال رکھے لا سینے شاہ-مہرے سلیمانی
قوت کوت زیارت اس دی اوہو سی زندگانی

صیف-ملوک ہویا رنگ تازہ کھل گئی پیشانی
زہر اوہدا ہتھ میرے اندر مرسی دشمن جانی

ملکہ خاتوں نوں فرماندا ہن غم کرو نہ کوئی
پاس میرے شاہ-مہرے دونویں گلّ جنہاں دی ہوئی

جو ربّ کرسی سوئیؤ ہوسی ہور نہیں کجھ ہونا
کیتا کرم کریم تیرے تے مکا پٹنا رونا

ملکہ خاتوں ایہہ گلّ سن کے بہت ہوئی خوش وقتی
سجدے پے کے شکر گزارے دور کرے ربّ سختی

'الحمد ولمنت للا' دھنّ اساڈے سائیاں
میں تسی تے رحمت باراں کھریوں تدھ وسائیاں

رات ہنیری ندی ڈونگھیری گھمن گھیر غماں دے
رڑھدی جاندی غوطے کھاندی وچ شمار دماں دے

غیبوں کشتی سنے ملاحاں آن ملائیؤ مینوں
ہر آزز مسکین بندے دا ہے خصمانہ تینوں

اوکھی گھاٹی مشکل اندر تدھ بن کوئی نہ والی
آپ مسببّ نال سبباں غموں کریں خوش حالی

'عنا للئبد ارہما' ربا سچ تیرا فرمانا
ماں پیو بھیناں بھائیاں ایتھوں آہا کد چھڈانا ۔(2940)

میں آزز پر کرم کمائیؤ کیتو ای رحم رہیما
تونہیں ساتھی بے قصاں دا لیناں ایں سار یتیماں

توں ڈھٹھیاں نوں دیویں پٹی پھٹں بنھے پٹی
بندی واناں کریں خلاصی ککھّ نہ لینیں چٹی

بھاری مرض غریب بندے نوں دارو کجھ نہ سردا
توں اس ویلے دکھ ونجائیں سکھ مریضاں کردا

جے کوئی صبر کرے در تیرے جو دیویں سر جھلے
اوڑک اس تے کرم کماویں ہو جاون سبھ بھلے

لکھ کروڑاں نئمت بخشیں باجھوں مل مزوری
رات ہنیری اندر دیویں بال شمع کافوری

لکھ گناہ تیرے در پچدے ایسا لطفَ غفوری
اگے تیرے ہر کوئی آزز کون کرے مغروری

منگے باجھوں دیئں مراداں بے انداز شماراں
جو احسان میرے پر کیتوئی دم دم شکر گزاراں

کتھے ایہہ شاہ-مہرے آہے کتھے سی شاہزادہ
کتھوں ٹریا کتھے پہتا تیرا فضل زیادہ

ماں پیو سجن بھیناں بھائی ذات میری کلّ ساری
ڈھونڈن لگدے نہ ہتھ لگدی رہندی قید بیچاری

آپے فضل کیتا تدھ سائیاں قید اندر چاوتی
جس ویلے توں مہریں آئؤں اس ویلے پرچتی ۔(2950)

بہت زہیری تے دلگیری میں سر ورتی آہی
مہر کیتی تدھ ایہہ شاہ-مہرے آن دتے وچ پھاہی

صیف-ملوکے اوہ شاہ-مہرے کھولھ تاویزوں کڈھے
ملکہ سنے ندی تے آیا اوہ ٹکانے چھڈے

کیتا وضو دوگانا پڑھیا کردا پھیر دوائیں
مشکل حلّ کریں ربّ سائیاں ہوون ردّ بلائیں

نہ کوئی زور دلیری میری نہ قدرت شاہ-مہرے
سبھ قدرت دا سائیں تونہیں حکم تیرا ہے مہرے

حکم تیرے بن ککھّ نہ ہلدا جو چاہیں سو ہوندا
جس نوں آپ دلیری بخشیں اوہ میدان کھلوندا

تیرے مان طران دلیری ہور نہیں کوئی ڈھیری
ماریں دشمن دیو اساڈا سام پیا میں تیری

فاتحہ خیر درود دوائیں آمین آکھ مکائیاں
مہرے کھولھ ندی نوں دسے دریاوے موجاں آئیاں

کانگ چڑھی ہک وانگ توفانے شوکو-شوکو قہر دی
گھڑی پچھوں صندوق لیاندا باہر موج لہر دی

پانی دھکّ کنارے آندا دندے آن کھلویا
شاہزادہ کر یاد ربے نوں پکڑن اتے ہویا

پڑھ بسملا کلمہ جلدی شہزادے ہتھ پایا
یا قادر یا غالب کہہ کے سندوکے نوں چایا ۔(2960)

اس بنگلے وچ جا ٹکایا جس وچوں سن آئے
ہر موری دروازے سارے محکم بند کرائے

اعظم-اسم مبارک پڑھ کے چا صندوق اگھاڑے
وچ کبوتر چٹا ڈٹھا راہ نسن دے تاڑے

صیف-ملوکے بازاں والی کرکے جھٹّ شتابی
پنجے مار کبوتر پھڑیا جیوں کیڑا مرغابی

بنگلے وچوں باہر وگایا وڈھّ دھڑوں سر اسدا
جاں سر وکھ ہویا تاں دھڑ تھیں پھیر نہیں کجھ کھسدا

جھکھڑ مینہہ ہلونا آیا گرد غبار ہنیری
امبر دھرتی کجھ نہ دسے دھندوکار چوپھیری

اسماناں تھیں لہو وٹھا زمیں ہوئی آ رتی
متّ ڈر جاوے ملکہ خاتوں اندر اہلے گھتی

دھندوکار ہویا کجھ مٹھا دیو ہواؤں ڈھٹھا
وڈا بلند اوازا ہویا ہور دینہدا سی گھٹا

اپرلا دھڑ سارا اس دا کافوری رنگ چٹا
لکوں ہیٹھ سیاح تمامی کیا تلیاں کیا گٹہ

نکّ وچ ساس کمبے تے آکھے واہ دلیر جوانا
تیرے جیسا دنیاں اتے ہے اج کون توانا

میرے جیہا دلیر بہادر دیوتیاں پر بھارا
تدھ انسانے مار گوایا ہیں کوئی لوک نیارا ۔(2970)

اول ایسی جائی آون ناہیں کم انساناں
توں کوئی مرد کرامت والا اڈدا پھریں جہاناں

میرا تے کوئی زور نہ چلدا مار گوائیوئی مینوں
باپ میرے تھیں کت ولّ نسسیں جان نہ دیسی تینوں

کر گلاں دم دیون لگا ایسا نعرہ مارے
مچھّ موئے دریائے وچوں لگے ترن کنارے

کنڈی ہیٹھ ہوئیاں ڈھڈّ اتے تردے مچھّ موئے سن
دیوَ مویا شہزادے ہوریں دوئے خوش ہوئے سن

صیف-ملوک شاہزادہ پڑھدا ایہو حرف زبانوں
ہور بھی بہرے وچ سناواں بینت بنا تسانوں

توکلت اﷲ ربّ اولسما وا سلمنا بِ
اسباب ال کزائ

(ہے اسماناں دے اچے ربا ! تیرے تے بھروسہ ہے ۔ توں
اپنے حکم نال ساڈی سلامتی دے سادھن کردا ہیں)

روح شاہزادہ دو شاہ-مہرے صدق محبت بھائی
حرص ہوا دنی دا بنگلا تن کوٹے دی جائی

آز حرص دو شیر کلاں دے کفل دراں بدبختی
ملکہ خاتوں ایہہ دل ستا شہوت جادو تختی

نفس اساڈا دیوَ مریلا غفلت ندی ڈونگھیری
جہل صندوق ہوئے دو پکے کنجی اسم چنگیری

پنکھی پنجریاں وچ حساں پنج باطن پنج ظاہر
باغ-ارم ولّ تانگھاں کردے نکلن ہوئے نہ باہر ۔(2980)

بابل مرشد جس شاہ-مہرے تحفہ چیز پچائی
اس دے دتے لے شاہ-مہرے ہمت کریں کمائی

ملکہ خاتوں ستی جاگے خبر دیئ دلبر دی
چلے نال جمال دسالے سمجھو رمز فقر دی

پور کر آن شراب پیالہ ساقی رنگ رنگیلا
سہل ہووے پھر رنج مصیبت جاں سنگ ٹرے وسیلہ

پی نشہ جیؤ مستی آوے جان قضیے سارے
کنگالوں پھر شاہ کہاواں وچھڑے ملن پیارے