Hafiz Muhammad Shirazi ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ

ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ (੧੩੨੫/੨੬–੧੩੮੯/੧੩੯੦) ਦਾ ਨਾਂ ਮੁਹੰਮਦ, ਖ਼ਿਤਾਬ ਸ਼ਮਸਉਦੀਨ ਅਤੇ ਤਖ਼ੱਲਸ ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਸੀ। ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਅਪਣਾ ਨਾਂ ਇਉਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਅਲ ਮਕਲਬ ਬਾ ਸ਼ਮਸ ਅਲ ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਅਲ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ। ਉਹ ਫਾਰਸੀ ਕਵੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਦੀਵਾਨ, ਈਰਾਨ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਤਾਜਿਕਸਤਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰੀਂ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ੧੪ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਲਾਸਿਕ ਰਚਨਾ ਦੀਵਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ, ਕਸੀਦੇ, ਕਾਵਿ ਟੋਟੇ ਅਤੇ ਰੁਬਾਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਦੀਵਾਨ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਸੰਪਾਦਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਮੁਹੰਮਦ ਗੁੱਲ ਅਨਦਾਮ ਨੇ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਨੇ ਕੁਰਆਨ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਕਈ ਬੋਲੀਆਂ 'ਚ ਉਲਥਾਈ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਈ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਗ੍ਰੰਥੀ ਦੁਆਰਾ ਉਲੱਥਾ ਕੀਤੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ।

Hafiz Muhammad Shirazi Persian Poetry in Punjabi

ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ੀਰਾਜ਼ੀ ਫਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ

  • ਭਰਕੇ ਜਾਮ ਮੁਹੱਬਤ ਵਾਲਾ ਬਖ਼ਸ਼ੀਂ ਮੁਰਸ਼ਦ ਸਾਈਆਂ
  • ਕਾਬੂ ਰਿਹਾ ਨਾ ਵਿਚਲਾ ਮੇਰਾ ਅਪੜੋ ਕੋਈ ਜੁਆਨੋ
  • ਨਿਕਲ ਮਸੀਤੋਂ ਮੈਖ਼ਾਨੇ ਵਲ ਆਇਆ ਪੀਰ ਹਮਾਰਾ
  • ਆ ਸੂਫੀ ਦਿਖਲਾਈਏ ਤੈਨੂੰ ਜਾਮ ਮੁਸਫਾ ਨੂਰੀ
  • ਕੌਣ ਹੋਵੇ ਜੋ ਉਸ ਸੋਹਣੇ ਤਕ ਅਰਜ਼ ਮੇਰੀ ਪਹੁੰਚਾਵੇ
  • ਜਿਸ ਦਿਨ ਦਾ ਦੀਦਾਰ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ਕ ਲੋਕਾਂ ਪਾਇਆ
  • ਵਾਇਜ਼ ਸੰਘ ਨਾ ਪਾੜ ਨਕੰਮਾਂ ਨਾ ਪਾ ਸ਼ੋਰ ਉਚੇਰਾ
  • ਆਈ ਈਦ ਤੇ ਰੋਜ਼ੇ ਲੰਘੇ ਖਾਵਣ ਤੇ ਦਿਲ ਵੱਜੇ
  • ਖਿਲਵਤ ਫ਼ਕਰਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੱਭਣ ਬਾਗ਼ ਬਹਿਸ਼ਤਾਂ ਵਾਲੇ
  • ਰੱਖ ਖ਼ਿਆਲ ਨਾ ਮੇਰੇ ਉਤੇ ਸੋਮ ਸਲਵਾਤਾਂ ਵਾਲਾ
  • ਜ਼ਾਹਦ ਹੈ ਨਾ ਵਾਕਫ ਆਜਜ਼ ਹਾਲ ਨਾ ਸਾਡਾ ਜਾਨੇ
  • ਮੈਖਾਨੇ ਥੀਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਾਂ ਏਹ ਦਿਲ ਕਰਦਾ ਮੇਰਾ
  • ਦਸਤ ਸ਼ਰਾਬ ਤੇ ਬਾਗ ਬਹਾਰਾਂ ਦਿਲਬਰ ਵਿੱਚ ਕਲਾਵੇ
  • ਜ਼ਾਹਦ ਵਡਯਾਈਆ ਜ਼ਹਿਦਾ ਵਾਲੇ ਛੋੜ ਨਾ ਮਸਤਾਈ
  • ਗਿਆ ਮਹੀਨਾ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਵਾਲਾ ਸਾਕੀ ਨਸ਼ਾ ਲਿਆਵੀਂ
  • ਬੜਾ ਵਸੀਹ ਦਰਿਆ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਕੰਧੀ ਜਿਸਨਾ ਆਈ
  • ਆਬ ਹਯਾਤ ਸ਼ਰਾਬ ਅਸਾਡਾ
  • ਵੰਜ ਏ ਜ਼ਾਹਿਦ ਜੰਨਤ ਦੇ ਵਲ
  • ਦਸ ਏ ਵਾ ਸਹਿਰ ਦੀ ਕਿਥੇ ਦਿਲਬਰ
  • ਸੁਨਿਆਂ ਮੈਂ ਜੋ ਸੁਖਨ ਅਜਾਇਬ
  • ਇਸ਼ਕ ਤੇਰੇ ਦੀ ਅੱਗ ਚਰੋਕੀ
  • ਲਖ ਲਖ ਸ਼ੁਕਰ ਜੋ ਮੈਖਾਨੇ ਦਾ ਖੁਲਾ
  • ਸੁੰਨਤ ਪਾਕ ਨਬੀ ਦੇ ਵਲੋਂ ਜੇਹੜਾ
  • ਆਸ਼ਕ ਆਪਣੇ ਕੋਲੋਂ ਦਿਲਬਰ ਲੰਘੇ
  • ਦਿਨ ਲੱਥਾ ਤੇ ਸ਼ਾਮਾਂ ਪਈਆਂ
  • ਮਤਲਬ ਜਾਮ ਜਹਾਨ ਮਾਂਦਾ ਤੁਧ ਤੂੰ
  • ਰਾਤ ਪਈਉਸ ਤੁਰਕ ਫਲਕ ਦੀ
  • ਜਦ ਤਕ ਨਾਮ ਨਸ਼ਾਨ ਨਸ਼ੇ ਦਾ
  • ਸਜਨਾਂ ਖਤ ਤੁਸਾਡਾ ਆਇਆਂ
  • ਦੁਖ ਦਿਲਾ ਏਹ ਦੁਖ ਨਾ ਤੇਰਾ
  • ਪੈਹਲੇ ਰੋਜ ਜਮਾਲ ਤੇਰੇ ਨੇ
  • ਜ਼ਾਹਦ ਕਲ ਮੈਖਾਨੇ ਜਾ ਕੇ
  • ਸਭ ਜਗ ਕੀਮਤ ਦਏ ਤਾਂ ਬੀ ਸਸਤਾ
  • ਇਕ ਪਿਆਲਾ ਮੰਗਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ
  • ਐਸ਼ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦੀ
  • ਅੱਖ ਤੇਰੀ ਨੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਨੂੰ
  • ਮੈਂ ਕਿਉਂ ਆਵਾਂ ਬਾਜ਼ ਸ਼ਰਾਬੋਂ
  • ਸੋਹਣੇ ਮੁਖੜੇ ਵਾਲਾ ਹਰ ਕੋਈ
  • ਵਿੱਚ ਮਸੀਤੇ ਵਾਅਜ਼ ਜੋ ਗਲ ਕਹਿੰਦੇ
  • ਦੀਨ ਧਰਮ ਦੀ ਲੋੜ ਨ ਮੈਨੂੰ
  • ਕਰੀ ਮੁਹਾਣਿਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀ ਸਾਡੀ
  • ਦਿਲ ਮੇਰੇ ਨੂੰ ਲੁਟ ਕਰ ਲੈ ਗਿਆ
  • ਮੈਖਾਨੇ ਵਿਚ ਬੈਠਿਆਂ ਮੈਨੂੰ
  • ਦੁਸ਼ਮਨ ਕਦੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਜੇ ਕਰ
  • ਦੁਨੀਆਂ ਅੰਦਰ ਜਿਸਨੇ ਤੇਰੀ ਹੁੱਬ
  • ਜ਼ਾਹਦ ਛੋਡ ਆਸਾਡੇ ਤਾਂਈਂ
  • ਹਰ ਦਮ ਕਸਦ ਰਹੇ ਦਿਲ ਮੇਰੇ
  • ਨਜ਼ਰੀ ਆਵੇ ਸਾਡੇ ਤਾਂਈਂ
  • ਵਿਚ ਸ਼ਰਾਬ ਖਾਨੇ ਦੇ ਮੈਨੂੰ
  • ਖੁਲਕੇ ਆਖ ਦਿਆਂ ਮੈਂ ਇਹ ਗਲ
  • ਮੁੱਢ ਕਦੀਮੋ ਅਹਿਦ ਅਸਾਡਾ
  • ਇਸ਼ਕ ਮੇਰੇ ਦੀਆਂ ਕੂਕਾਂ ਪਈਆਂ
  • ਵਿਚ ਨਸੀਬਾਂ ਮੇਰਿਆਂ ਕੀਤਾ
  • ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕਰੀਂ ਨਾ ਹਾਰੀਂ ਹਿੰਮਤ
  • ਫਜ਼ਰੇ ਵੇਲੇ ਹਾਤਫ ਮੈਨੂੰ
  • ਜਿਸ ਸ਼ੋਹਲੇ ਥੀਂ ਦਿਲਬਰ ਸਾਡਾ
  • ਸੰਤ ਮਤਾ ਸਬ ਸੇ ਬੜਾ-ਦੋਹਾ