ਸਵਾਰਥੀ ਦਿਉ ਆਸਕਰ ਵਾਇਲਡ
ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਕਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਗਠਵਾਲਾ

ਇਹ ਰਚਨਾ ਔਸਕਰ ਵਾਇਲਡ ਦੀ ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ ਕਹਾਣੀ
'The Selfish Giant' ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ)

ਛੁੱਟੀ ਦੀ ਜਦ ਘੰਟੀ ਵੱਜਦੀ ਬੱਚੇ ਭੱਜੇ ਆਉਂਦੇ ।
ਦਿਉ ਦੇ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਸਾਰੇ ਰਲਕੇ ਪੂਰੀ ਧੁੰਮ ਮਚਾਉਂਦੇ ।
ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡਾ ਬਾਗ਼ ਸੀ ਉਹ ਨਾਲੇ ਸੀ ਮਨਮੋਹਣਾ ।
ਐਨਾ ਸੁੰਦਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਬਾਗ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ।
ਸੁੰਦਰ ਘਾਹ ਵਿਛੀ ਹੋਈ ਸੀ ਫੁੱਲ ਖਿੜੇ ਸਨ ਸਾਰੇ ।
ਘਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਫੁੱਲ ਐਦਾਂ ਝਾਕਣ ਜਿਦਾਂ ਹੋਣ ਸਿਤਾਰੇ ।
ਬਾਰਾਂ ਬੂਟੇ ਆੜੂਆਂ ਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਬਸੰਤ ਸੀ ਆਉਂਦੀ ।
ਸੋਹਣੇ ਫੁੱਲ ਗੁਲਾਬੀ ਸੀ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਖਿੜਾਉਂਦੀ ।
ਪਤਝੜ ਆਕੇ ਫਲ ਪਕਾਉਂਦੀ ਫਲ ਵੀ ਐਨੇ ਮਿੱਠੇ ।
ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਫਲ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਹੋਣ ਨਾ ਕਿਧਰੇ ਡਿੱਠੇ ।
ਪੰਛੀ ਰੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਬਹਿਕੇ ਮਸਤੀ ਵਿਚ ਸਨ ਗਾਉਂਦੇ ।
ਬੱਚੇ ਸੁਣ ਕੇ ਗੀਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਪਣੀ ਖੇਡ ਭੁਲਾਉਂਦੇ ।
"ਅਸੀਂ ਏਥੇ ਕਿੰਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹਾਂ" ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ।
ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਉਸੇ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਖੇਡਦੇ ਹਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ।

ਵਾਪਸ ਦਿਉ ਆਇਆ ਉੱਥੋਂ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਗਿਆ ਸੀ ।
ਕੌਰਨਿਸ਼ ਓਗਰ ਦੋਸਤ ਕੋਲੇ ਜਾ ਕੇ ਉਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
ਐਨੀ ਛੋਟੀ ਗੱਲਬਾਤ ਸੀ ਸੱਤੀਂ ਸਾਲੀਂ ਮੁੱਕੀ ਸਾਰੀ ।
ਤਾਹੀਂ ਉਹਨੇ ਘਰ ਮੁੜਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ਕਾਹਲੀ ਭਾਰੀ ।
ਕਿਲੇ ਵਿਚ ਆਕੇ ਵੇਖੇ ਉਹਨੇ ਜਦ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਬੱਚੇ ।
ਭਾਰੀ ਆਵਾਜ਼ 'ਚ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ,"ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ ਇੱਥੇ ?"
ਦਿਉ ਦੀ ਉੱਚੀ 'ਵਾਜ਼ ਸੁਣਦਿਆਂ ਬੱਚੇ ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ ਭੱਜੇ ।
"ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਬਾਗ਼ ਹੈ ਮੇਰਾ ਅਪਣਾ ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਸੱਭੇ ।
ਮੈਥੋਂ ਬਿਨਾਂ ਏਸ ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ।"
ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲੇ ਕੋਟ ਮਾਰ ਉਸ ਰੋਕਿਆ ਸਭ ਦਾ ਰਸਤਾ ।
ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੇ ਉੱਤੇ ਉਸਨੇ ਇਹ ਨੋਟਿਸ ਲਿਖ ਲਾਇਆ,
'ਏਥੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ ਉੱਤੇ ਜਾਵੇਗਾ ਕੇਸ ਚਲਾਇਆ ।'

ਕਿੰਨਾ ਸਵਾਰਥੀ ਦਿਉ ਸੀ ਉਹ ਇਹ ਜਾਣ ਲਉ ਸਾਰੇ ।
ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਨਾ ਜਗ੍ਹਾ ਸੀ ਕੋਈ ਖੇਡਣ ਕਿੱਥੇ ਬਿਚਾਰੇ ।
ਸੜਕ ਦੇ ਉੱਤੇ ਖੇਡਣ ਜਦ ਵੀ ਠੇਡੇ ਖਾ ਖਾ ਡਿੱਗਣ ।
ਉਡ ਧੂੜ ਚਿਹਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦੀ ਰੋੜੇ ਪੈਰੀਂ ਵੱਜਣ ।
ਛੁੱਟੀ ਹੋਣ ਤੇ ਕੋਟ ਦੁਆਲੇ, ਬੱਚੇ ਸੀ ਘੁੰਮਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ।
"ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਕਿੰਨੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਸਾਂ," ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ।

ਬਸੰਤ ਆ ਗਈ ਚਾਰੇ ਪਾਸੀਂ ਫੁੱਲਾਂ ਮਹਿਕ ਖਿੰਡਾਈ ।
ਰੁੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਬਹਿ ਪੰਛੀ ਗਾਵਣ ਪੂਰੀ ਰੌਣਕ ਲਾਈ ।
ਸਿਰਫ਼ ਦਿਉ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ ਸਰਦੀ ਡੇਰੇ ਲਾਏ ।
ਬੱਚਾ ਨਾ ਕੋਈ ਉੱਥੇ ਦਿੱਸੇ ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਪੰਛੀ ਗਾਏ ।
ਸੋਹਣੇ ਜਿਹੇ ਨਿੱਕੇ ਫੁੱਲ ਨੇ ਘਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰ ਚੁੱਕਿਆ ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਨੋਟਿਸ-ਬੋਰਡ ਵੇਖ ਕੇ ਧਰਤੀ ਲੁਕਿਆ ।
ਦੋ ਜਣੇ ਬੱਸ ਖ਼ੁਸ਼ ਸਨ ਪੂਰੇ ਇਕ ਬਰਫ਼ ਤੇ ਦੂਜਾ ਕੱਕਰ ।
"ਬਸੰਤ ਤਾਂ ਆਉਣਾ ਭੁੱਲ ਗਈ ਏ," ਬੈਠ ਮਾਰਦੇ ਜੱਕੜ ।
"ਆਪਾਂ ਏਥੇ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਰਹਾਂਗੇ ਏਹੀ ਅਪਣੀ ਮਰਜੀ ।"
ਬਰਫ਼ ਨੇ ਪੁਆਈ ਸਾਰੇ ਘਾਹ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਚਿੱਟੀ ਵਰਦੀ ।
ਕੱਕਰ ਨੇ ਸਭ ਰੁੱਖਾਂ ਤਾਈਂ, ਚਾਂਦੀ ਰੰਗ ਕਰਾਇਆ ।
ਫੇਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ, ਠੰਢਾ ਪੌਣ ਬੁਲਾਇਆ ।
ਫਰਾਂ ਵਿਚ ਉਹ ਲਿਪਟਿਆ ਹੋਇਆ ਜ਼ੋਰ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਗੱਜੇ ।
ਹਰ ਚੀਜ਼ ਸੀ ਟੁੱਟ ਭੱਜ ਜਾਂਦੀ ਜਿਸ ਵਿਚ ਜਾ ਉਹ ਵੱਜੇ ।
ਧੂੰਏਂਦਾਨੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਉਸਨੇ ਐਧਰ ਓਧਰ ਖਿੰਡਾਈਆਂ ।
"ਇਹ ਤਾਂ ਬੜੀ ਕਮਾਲ ਜਗ੍ਹਾ ਹੈ" ਨਾਲੇ ਪਾਏ ਦੁਹਾਈਆਂ ।
"ਆਪਾਂ ਹੁਣ ਏਥੇ ਕਿਉਂ ਨਾ ਗੜਿਆਂ ਤਾਈਂ ਬੁਲਾਈਏ ?"
"ਤੁਸੀਂ ਬੁਲਾਓਂ ਅਸੀਂ ਨਾ ਆਈਏ, ਕਿਉਂ ਨਾ ਦੱਸੋ ਆਈਏ ।"
ਗੜੇ ਆ ਗਏ ਸੱਦਾ ਸੁਣਕੇ ਖੌਰੂ ਸੀ ਬਹੁਤਾ ਪਾਉਂਦੇ ।
ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਉਹ ਕਿਲੇ ਦੀ ਛੱਤ ਹਿਲਾਉਂਦੇ ।
ਬਾਗ਼ ਅੰਦਰ ਉਹ ਦੌੜਾਂ ਲਾਉਂਦੇ ਜਿਦਾਂ ਅੱਥਰੇ ਮੁੰਡੇ ।
ਰੁੱਖ ਬਾਗ਼ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਟਾਹਣੀਆਂ ਸਣੇ ਮਰੁੰਡੇ ।
ਸਲੇਟੀ ਜਹੇ ਘਸਮੈਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਉਸਨੇ ਕਪੜੇ ਪਾਏ ।
ਸਾਹ ਲਵੇ ਤਾਂ ਏਦਾਂ ਲੱਗੇ ਜਿਉਂ ਕੋਈ ਬਰਫ਼ ਛੁਹਾਏ ।
ਖਿੜਕੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਵੇਖਦਾ ਦਿਉ ਇਹ ਸੋਚੀਂ ਜਾਵੇ,
'ਸਮਝ ਨਾ ਲੱਗੇ ਬਸੰਤ ਐਤਕੀ ਐਨੀ ਦੇਰੀ ਕਿਉਂ ਲਾਵੇ ।
ਮੈਨੂੰ ਪਰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਪੂਰੀ ਇਹ ਮੌਸਮ ਵੀ ਬਦਲੇਗਾ ।
ਬਾਗ਼ ਮੇਰੇ ਦਾ ਬੂਟਾ ਬੂਟਾ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਉਂ ਮਹਿਕੇਗਾ ।'
ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਮੁੜਕੇ ਨਾ ਆਈ ਨਾਹੀ ਆਈ ਗਰਮੀ ।
ਮੌਸਮ ਨੇ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਨਾ ਵਿਖਾਈ ਨਰਮੀ ।
ਪਤਝੜ ਆਈ ਸਾਰੇ ਬਾਗ਼ੀਂ ਫਲ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿੱਤੇ ।
ਦਿਉ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਗਈ ਪਰ ਫਿਰ ਮੁੜ ਆਈ ਪਿੱਛੇ ।
"ਕਿੰਨਾ ਸੁਆਰਥੀ ਦਿਉ ਹੈ ! ਕਿਉਂ ਏਥੇ ਫਲ ਲਾਵਾਂ ।
ਬਾਗ਼ ਆਪਣੇ ਪੈਣ ਨਾ ਦਿੰਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ।"
ਦਿਉ ਦੇ ਬਾਗ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਰਦੀ ਠੰਢੀ ਹਵਾ ਤੇ ਕੱਕਰ ।
ਬਰਫ਼ ਗੜੇ ਰਲਕੇ ਸਭ ਨੱਚਣ, ਪਾਇਆ ਬਾਗ਼ੇ ਸੱਥਰ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਸਵੇਰੇ ਦਿਉ ਜਾਗਦਾ ਹੀ ਸੁਸਤਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
ਬਾਹਰੋਂ ਮਿੱਠਾ ਸੰਗੀਤ ਆ ਕੇ ਉਸਦੇ ਕੰਨ ਪਿਆ ਸੀ ।
ਉਸਦੇ ਕੰਨੀਂ ਉਸ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਐਨੀ ਮਿਸਰੀ ਘੋਲੀ ।
ਸ਼ਾਹੀ ਸਾਜਿੰਦਿਆਂ ਦੀ ਜਾਪੀ ਉਸਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਟੋਲੀ ।
ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਲਿਨਿਟ ਪੰਛੀ ਹੇਕਾਂ ਪਿਆ ਲਗਾਵੇ ।
ਬਾਹਰ ਬੈਠਾ ਖਿੜਕੀ ਦੇ ਆਪਣੀ ਸੁਰ 'ਚ ਗਾਵੇ ।
ਕੋਈ ਸੰਗੀਤ ਸੁਣਿਆਂ ਦਿਉ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਲ ਸੀ ਲੰਘੇ ।
ਤਾਹੀਉਂ ਪੰਛੀ ਦੇ ਬੋਲ ਓਸਨੂੰ ਲੱਗੇ ਸਨ ਐਨੇ ਚੰਗੇ ।
ਗੜਿਆਂ ਨੇ ਨੱਚਣਾ ਛੱਡਿਆ ਹਵਾ ਦਹਾੜ ਵੀ ਭੁੱਲ ਗਈ ।
ਬਾਹਰੋਂ ਮਿੱਠੀ ਸੁਗੰਧੀ ਆ ਕੇ ਕਮਰੇ ਦੇ ਵਿਚ ਘੁਲ ਗਈ ।
ਦਿਉ ਸੋਚਦਾ ਆਖ਼ਿਰ ਨੂੰ ਹੈ ਰੁੱਤ ਬਹਾਰ ਦੀ ਆਈ ।
ਮੈਂ ਵੀ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਪਾਵਾਂ ਉਸਤੇ ਝਾਤੀ ਕਾਈ ।
ਬਾਹਰ ਆ ਤੱਕਿਆ ਉਸਨੇ ਬਹੁਤ ਕਮਾਲ ਨਜ਼ਾਰਾ ।
ਪੰਛੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਟਹਿਕੇ ਬਾਗ਼ ਓਸਦਾ ਸਾਰਾ ।
ਕੰਧ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਮੋਰੀ ਹੋਈ ਬੱਚੇ ਅੰਦਰ ਵੜ ਗਏ ।
ਹੱਸਣ ਗਾਵਣ ਮਾਰਨ ਛਾਲਾਂ ਰੁੱਖਾਂ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹ ਗਏ ।
ਬੱਚੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਤੇ ਰੁੱਖ ਵੀ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਲੱਗੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮਨਾਵਣ ।
ਸ਼ਾਖਾਂ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਲੱਦੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹਿਲਾਵਣ ।
ਪੰਛੀ ਪਏ ਉਡਾਰੀਆਂ ਲਾਵਣ ਗੀਤ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਗਾਵਣ ।
ਫੁੱਲ ਘਾਹ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਝਾਕਣ ਲੱਗੇ ਮਹਿਕ ਲੁਟਾਵਣ ।
ਸਾਰੇ ਬਾਗ਼ ਨਜ਼ਾਰਾ ਸੁੰਦਰ ਇਕ ਖੂੰਜੇ ਸਰਦੀ ਭਾਰੀ।
ਨਿੱਕਾ ਇਕ ਬੱਚਾ ਖੜਾ ਉਸ ਖੂੰਜੇ ਰੋਵੇ ਜ਼ਾਰੋ ਜ਼ਾਰੀ ।
ਛੋਟਾ ਸੀ ਉਹ ਬੱਚਾ ਬਹੁਤਾ ਉਪਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਨਾ ਜਾਵੇ ।
ਰੋਂਦਾ ਰੋਂਦਾ ਉਹ ਰੁੱਖ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਾਈਂ ਜਾਵੇ ।
ਰੁੱਖ ਦੇ ਉਪਰ ਹਵਾ ਦਹਾੜੇ ਬਰਫ਼ ਤੇ ਕੱਕਰ ਢਕਿਆ ।
ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਆਖੇ, "ਪਿਆਰੇ ਬੱਚੇ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਆ ।"
ਜਿੰਨਾਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਉਹਨੇ ਟਾਹਣੀਆਂ ਹੇਠ ਨਿਵਾਈਆਂ ।
ਬੱਚੇ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਨਾ ਆਈਆਂ ।

ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਵੇਖ ਦਿਉ ਦਾ ਦਿਲ ਪਸੀਜ ਗਿਆ ਸੀ ।
"ਕਿੰਨਾਂ ਮੈਂ ਸਵਾਰਥੀ ਹਾਂ !" ਉਸਨੇ ਮੂੰਹੋਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ।
"ਹੁਣ ਮੈਂ ਇਹ ਜਾਣ ਗਿਆਂ ਬਸੰਤ ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਈ ।
ਬਿਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਏਥੇ ਉਹਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾ ਦਿੱਸੀ ਕਾਈ ।
ਹੁਣ ਮੈਂ ਜਾ ਕੇ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਉਪਰ ਰੁੱਖ ਬਿਠਾਵਾਂ ।
ਉਸਤੋਂ ਬਾਦ ਬਾਗ਼ ਦੁਆਲਿਉਂ ਸਾਰੀ ਕੰਧ ਗਿਰਾਵਾਂ ।
ਮੇਰਾ ਬਾਗ਼ ਮੈਦਾਨ ਬਣੇਗਾ ਬੱਚੇ ਰਲ ਖੇਡਣ ਜਿੱਥੇ ।"
ਦਿਉ ਨੂੰ ਸੀ ਅਫ਼ਸੋਸ ਬਹੁਤ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਉੱਤੇ ।
ਉਤਰ ਪੌੜੀਆਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਫਿਰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ।
ਬਾਹਰ ਬਾਗ਼ ਵਿਚ ਆਇਆ ਪਰ ਨਾ ਮੂੰਹੋਂ ਬੋਲਿਆ ।
ਬੱਚਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਡਰਦੇ ਮਾਰੇ ਇਧਰ ਉਧਰ ਭੱਜੇ ।
ਉਹੀ ਪ੍ਰਾਹੁਣੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ਼ ਅੰਦਰ ਆ ਗੱਜੇ ।
ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਰਿਹਾ ਖਲੋਤਾ ਉਸ ਨਾ ਦਿਉ ਨੂੰ ਤੱਕਿਆ ।
ਹੰਝੂ ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਨ ਤਾਹੀਂ ਉਹ ਵੇਖ ਨਾ ਸਕਿਆ ।
ਸਹਿਜੇ ਸਹਿਜੇ ਚੋਰੀ ਚੋਰੀ ਦਿਉ ਉਸ ਪਿੱਛੇ ਆਇਆ ।
ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਚੁੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਦੇ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ।
ਰੁੱਖ ਤੇ ਪੰਛੀ ਚਹਿਕਣ ਲੱਗੇ ਫੁੱਲ ਬਹਾਰ ਲੈ ਆਈ ।
ਬੱਚੇ ਨੇ ਬਾਹਾਂ ਫੈਲਾਈਆਂ ਦਿਉ ਨੂੰ ਗਲਵਕੜੀ ਪਾਈ ।
ਮੂੰਹ ਮੱਥਾ ਉਸਦਾ ਚੁੰਮ ਕੇ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਸੀ ਕੀਤਾ ।
ਦਿਉ ਨੂੰ ਜਾਪੇ ਜਿਦਾਂ ਉਸਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਘੁੱਟ ਪੀਤਾ ।
ਦਿਉ ਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਵੇਖ ਕੇ ਬੱਚੇ, ਵਾਪਸ ਭੱਜੇ ਆਏ ।
ਬਸੰਤ ਭਲਾ ਕਿਉਂ ਪਿਛੇ ਰਹਿੰਦੀ ਨਾਲੇ ਉਹਨੂੰ ਲਿਆਏ ।
ਦਿਉ ਆਖਦਾ, "ਬੱਚਿਓ, ਹੁਣ ਬਾਗ਼ ਤੁਸਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ।
ਲੈ ਕੇ ਉਸਨੇ ਵੱਡਾ ਕੁਹਾੜਾ ਕੋਟ ਗਿਰਾਇਆ ਭਾਰਾ ।
ਬਾਰਾਂ ਵਜੇ ਮੰਡੀ ਵੱਲ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕੀ ਬਾਗ਼ ਨੂੰ ਤੱਕਣ ।
ਦਿਉ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਪਏ ਖੇਡਣ ਨਾ ਅੱਕਣ ਨਾ ਥੱਕਣ ।
ਐਨਾ ਸੁੰਦਰ ਬਾਗ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਆਵੇ ।
ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਬਾਗ਼ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਹੋਰ ਤਾਂਘ ਵਧ ਜਾਵੇ ।
ਸ਼ਾਮ ਪਈ ਜਦ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਮਿਲਣ ਦਿਉ ਨੂੰ ਆਏ ।
ਦਿਉ ਪੁੱਛਦਾ, "ਛੋਟਾ ਸਾਥੀ, ਕਿੱਥੇ ਹੋ ਛੱਡ ਆਏ ?"
ਬੱਚੇ ਕਹਿੰਦੇ, "ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹ ਪਹਿਲੋਂ ਚਲਾ ਗਿਆ ਏ ।"
"ਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਰੂਰ ਉਹ ਖੇਡਣ ਆਵੇ ਉਸਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿਆ ਜੇ ।"
ਬੱਚਿਆਂ ਦੱਸਿਆ, "ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਕਾਈ ।"
ਇਹ ਸੁਣਦਿਆਂ ਦਿਉ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਉਦਾਸੀ ਛਾਈ ।
ਛੁੱਟੀ ਹੁੰਦਿਆਂ ਸਾਰ ਹੀ ਬੱਚੇ ਬਾਗ਼ ਵੱਲ ਭੱਜੇ ਆਵਣ ।
ਆਪ ਵੀ ਖੇਡਣ ਨਾਲੇ ਦਿਉ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਖਿਡਾਵਣ ।
ਪਰ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਫੇਰ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਬਾਗ਼ ਨਾ ਆਇਆ ।
ਦਿਉ ਨੂੰ ਜਾਪੇ ਜਿਦਾਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕੁਝ ਗੁਆਇਆ ।
ਸਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਦਿਉ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਬੜਾ ਸੀ ਆਉਂਦਾ ।
ਮੁੜਕੇ ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਆਵੇ ਦਿਲ ਉਸ ਦਾ ਪਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ।

ਸਮਾਂ ਬੀਤਿਆ ਦਿਉ ਸੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਤੇ ਬੁੱਢਾ ਹੋਇਆ ।
ਬੱਚੇ ਖੇਡਣ ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਕੋਲ ਨਾ ਜਾਏ ਖਲੋਇਆ ।
ਆਪਣੇ ਬੈਠਣ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਆਰਾਮ ਕੁਰਸੀ ਬਣਵਾਈ ।
ਕਦੇ ਬਾਗ਼ ਕਦੇ ਉਹ ਬੱਚੇ ਤੱਕੇ ਪੂਰੀ ਨੀਝ ਲਗਾਈ ।
"ਬਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਨੇ ਫੁੱਲ ਬੜੇ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਮਨਮੋਹਣੇ ।
ਪਰ ਬੱਚਿਆਂ ਜਿਹੇ ਦੁਨੀਆਂ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਫੁੱਲ ਨਾ ਹੋਣੇ ।"
ਸਰਦੀ ਦੀ ਰੁੱਤ ਵੀ ਹੁਣ ਉਸਨੂੰ ਬੁਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਗਦੀ ।
ਰੁੱਤਾਂ ਦੀ ਇਹ ਅਦਲਾ ਬਦਲੀ ਹੈ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਮਰਜੀ ।
ਸਰਦੀਆਂ ਵਿਚ ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਜਾ ਘਰ ਅਪਣੇ ਸੌਂ ਜਾਵੇ ।
ਥੱਕੇ ਫੁੱਲ ਆਰਾਮ ਪਏ ਕਰਦੇ ਜਿਦਾਂ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਵੇ ।
ਸਰਦੀ ਦੀ ਇਕ ਸੁਬਹ ਨੂੰ ਦਿਉ ਕੱਪੜੇ ਪਾਈਂ ਜਾਵੇ ।
ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਜੋ ਉਸਨੇ ਤੱਕਿਆ ਸੱਚ ਨਾ ਉਸਨੂੰ ਆਵੇ ।
ਖੂੰਜੇ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਸੀ ਪੂਰਾ ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ।
ਸ਼ਾਖਾਂ ਸਭ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦਿੱਸਣ ਫਲ ਚਾਂਦੀ ਰੰਗ ਕਰਿਆ ।
ਛੋਟਾ ਬੱਚਾ ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਖਲੋਤਾ ਜੋ ਸੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰਾ ।
ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਦਿਉ ਭੱਜਾ ਜਾਵੇ ਭਾਵੇਂ ਸਰੀਰ ਸੀ ਭਾਰਾ ।
ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਘਾਹ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਕੋਲ ਬੱਚੇ ਦੇ ਆਇਆ ।
ਵਿੰਹਦਿਆਂ ਹੀ ਬੱਚਾ ਉਸਨੇ ਚਿਹਰਾ ਲਾਲ ਬਣਾਇਆ ।
ਕਿੱਲਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪਏ ਸਨ ਉਸਦੀਆਂ ਤਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ।
ਦੋ ਹੱਥਾਂ 'ਤੇ ਦੋ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਸੀ ਉਸਨੇ ਤੱਕੇ ।
"ਕੀਹਨੇ ਤੈਨੂੰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਐਡਾ ਹੌਸਲਾ ਕਿਸਦਾ ?
ਵੱਡੀ ਤਲਵਾਰ ਲਿਜਾ ਕੇ ਮੈਂ ਵੱਢਾਂ ਜਾ ਸਿਰ ਉਸਦਾ ।"
"ਇਹ ਜ਼ਖ਼ਮ ਪਿਆਰ ਦੇ ਨੇ," ਬੱਚੇ ਉਹਨੂੰ ਸੁਣਾਇਆ ।
ਇਹ ਸੁਣਦਿਆਂ ਅਜਬ ਜਿਹਾ ਡਰ ਮਨ ਓਸਦੇ ਛਾਇਆ ।
"ਕੌਣ ਏਂ ਤੂੰ ?" ਫਿਰ ਉਸਨੇ, ਬੱਚੇ ਕੋਲੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ।
ਇਹ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਸਾਰ ਦਿਉ ਉਸਦੇ ਅੱਗੇ ਝੁਕਿਆ ।
ਬੱਚੇ ਮੂੰਹ ਮੁਸਕਾਣ ਆ ਗਈ ਜਦ ਉਸ ਦਿਉ ਨੂੰ ਡਿੱਠਾ ।
"ਇਕ ਵਾਰੀ ਤੂੰ ਬਾਗ਼ ਆਪਣਾ ਖੇਡਣ ਲਈ ਸੀ ਦਿੱਤਾ ।
ਹੁਣ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਵਰਗ ਲਿਜਾਣਾ ਜੋ ਬਾਗ਼ ਹੈ ਮੇਰਾ ।
ਅੱਜ ਤੋਂ ਬਾਦ ਸਦਾ ਲਈ ਓਥੇ ਹੋਣਾ ਤੇਰਾ ਵਸੇਰਾ ।"
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਦਿਉ ਪਿਆ ਸੀ ਮੋਇਆ ।
ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਚਾਦਰ ਨਾਲ ਸਾਰਾ ਢਕਿਆ ਹੋਇਆ ।