ਭਗਤਸਿੰਹ ਸੇ

ਭਗਤਸਿੰਹ ! ਇਸ ਬਾਰ ਨ ਲੇਨਾ ਕਾਯਾ ਭਾਰਤਵਾਸੀ ਕੀ,
ਦੇਸ਼ਭਕਤੀ ਕੇ ਲਿਏ ਆਜ ਭੀ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗੀ ਫਾਂਸੀ ਕੀ !

ਯਦਿ ਜਨਤਾ ਕੀ ਬਾਤ ਕਰੋਗੇ, ਤੁਮ ਗੱਦਾਰ ਕਹਾਓਗੇ--
ਬੰਬ ਸੰਬ ਕੀ ਛੋੜੋ, ਭਾਸ਼ਣ ਦਿਯਾ ਕਿ ਪਕੜੇ ਜਾਓਗੇ !
ਨਿਕਲਾ ਹੈ ਕਾਨੂਨ ਨਯਾ, ਚੁਟਕੀ ਬਜਤੇ ਬੰਧ ਜਾਓਗੇ,
ਨਯਾਯ ਅਦਾਲਤ ਕੀ ਮਤ ਪੂਛੋ, ਸੀਧੇ ਮੁਕਤੀ ਪਾਓਗੇ,
ਕਾਂਗ੍ਰੇਸ ਕਾ ਹੁਕਮ; ਜ਼ਰੂਰਤ ਕਯਾ ਵਾਰੰਟ ਤਲਾਸ਼ੀ ਕੀ !

ਮਤ ਸਮਝੋ, ਪੂਜੇ ਜਾਓਗੇ ਕਯੋਂਕਿ ਲੜੇ ਥੇ ਦੁਸ਼ਮਨ ਸੇ,
ਰੁਤ ਐਸੀ ਹੈ ਆਂਖ ਲੜੀ ਹੈ ਅਬ ਦਿੱਲੀ ਕੀ ਲੰਦਨ ਸੇ,
ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਕੁਟੁੰਬ ਦੇਸ਼ ਕੋ ਖੀਂਚ ਰਹਾ ਹੈ ਮੰਤਰ ਸੇ--
ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਭੋਰ ਹੁਏ ਨੇਤਾਗਣ, ਨੀਰਾ ਬਰਸੀ ਅੰਬਰ ਸੇ,
ਭੋਗੀ ਹੁਏ ਵਿਯੋਗੀ, ਦੁਨਿਯਾ ਬਦਲ ਗਈ ਬਨਵਾਸੀ ਕੀ !

ਗੜ੍ਹਵਾਲੀ ਜਿਸਨੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਸ਼ਾਸਨ ਸੇ ਵਿਦ੍ਰੋਹ ਕਿਯਾ,
ਮਹਾਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕੇ ਦੂਤ ਜਿਨ੍ਹੋਂਨੇ ਨਹੀਂ ਜਾਨ ਕਾ ਮੋਹ ਕਿਯਾ,
ਅਬ ਭੀ ਜੇਲੋਂ ਮੇਂ ਸੜਤੇ ਹੈਂ, ਨਯੂ-ਮਾਡਲ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹੈ,
ਬੈਠ ਗਏ ਹੈਂ ਕਾਲੇ, ਪਰ ਗੋਰੇ ਜ਼ੁਲਮੋਂ ਕੀ ਗਾਦੀ ਹੈ,
ਵਹੀ ਰੀਤਿ ਹੈ, ਵਹੀ ਨੀਤਿ ਹੈ, ਗੋਰੇ ਸਤਯਾਨਾਸ਼ੀ ਕੀ !

ਸਤਯ ਅਹਿੰਸਾ ਕਾ ਸ਼ਾਸਨ ਹੈ, ਰਾਮ-ਰਾਜਯ ਫਿਰ ਆਯਾ ਹੈ,
ਭੇੜ-ਭੜੀਏ ਏਕ ਘਾਟ ਹੈਂ, ਸਬ ਈਸ਼੍ਵਰ ਕੀ ਮਾਯਾ ਹੈ !
ਦੁਸ਼ਮਨ ਹੀ ਜਬ ਅਪਨਾ, ਟੀਪੂ ਜੈਸੋਂ ਕਾ ਕਯਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ?
ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੁਰਕਸ਼ਾ ਕੀ ਖ਼ਾਤਿਰ ਹਰ ਹਿੰਮਤਵਰ ਸੇ ਡਰਨਾ ਹੈ !
ਪਹਨੇਗੀ ਹਥਕੜੀ ਭਵਾਨੀ ਰਾਨੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਝਾਂਸੀ ਕੀ !

(ਰਚਨਾਕਾਲ: ੧੯੪੮)