رباعیاں ڈاکٹر. فقیر محمد 'فقیر'
رباعیاں
حاضر غائب، غائب حاضر، وچ اکھ دے پلکارے۔
کرن مداری حاضر غائب دے ہتھ ناٹک سارے۔
تیجے چوتھے پھیرے نقلی پیر وکھان کرامت،
کردے پھرن مریدنیاں دی کھوج مرید وچارے۔
بن جا جھکھڑ جے کر تیرے راہ وچ چڑھی نہیری اے۔
داعیئے رکھ لمیرے راہیا تیری واٹ لمیری اے۔
موڑ کسے نوں 'فقیر' ایویں منزل سمجھ کھلوویں نہ،
جتھے رکیا اتھے سمجھیں موت کھلوتی تیری اے۔
بدلے نے دل جد دے اوہدیاں گئیاں بدل پریتاں نے۔
الٹ زمانے دے وچ پئیاں ساریاں الٹیاں ریتاں نے۔
کرن'فقیر'ایہہ کیکن دوویں آدر مان اج دھرماں دا،
مندر ملاں کول نے اج کلھ پنڈت کول مسیتاں نے۔
خلقت دے بہروپ زمانے سبھ دا بھیس وٹایا۔
فجرے پھلّ کلی دا بنیا مڑ راتیں کملایا۔
اج گدائی کردا ڈٹھا کلّ جس راج کمایا۔
باجھ سکون 'فقیر' رہا اوہ جو اس نگری آیا۔
وچّ راہواں رونقاں لاؤندا گیا۔
دل اجاڑاں دے میں پرچاؤندا گیا۔
ٹور میری مگر ٹریاں منزلاں،
رستیاں نوں میں آں راہ پاؤندا گیا۔
میریاں خوشیاں دا غم کردے نے اوہ۔
اپنے دم نوں آپ دم کردے نے اوہ۔
کی گلہ یاراں دا پئے کریئے 'فقیر'،
ستم کردے نے کرم کردے نے اوہ۔
دردمند دل وانگ صلع پتھر نہیں۔
زندگی دا چجّ وی ستھر نہیں۔
اکھ نہیں اوہ کول جہڑی اکھ دے،
روندیاں اکھاں لئی اتھر نہیں۔
لکھن زنجیراں نہ شمشیراں نوں مرد۔
مٹیؤں کڈھدے نے اکسیراں نوں مرد۔
کرکے تدبیراں بدلدے نہیں 'فقیر'،
بدل کے چھڈدے نے تقدیراں نوں مرد۔
بھٹھیاں وچ بے گناہ بلدے نے پئے۔
اپنے سکے نویں ڈھلدے نے پئے۔
بستیاں سڑ کے سواہ ہوئیاں 'فقیر'۔
مذہب بمباں وانگ چلدے نے پئے۔
کردے ایہہ بیدوشیاں لوکاں دا کردے خون نے۔
دوویں منکر ربّ دے پاگل نے یا مجنونّ نے۔
اک طاقت دے تے دوجے مال دے بندے 'فقیر'،
اک نے شداد تے دوجے نرے کارون نے۔
شکّ دا پردہ پرھاں اکھاں توں لاہ کے ساڑ دے۔
جھاڑ دے گردہ شبہے دا دل نظر توں جھاڑ دے۔
ازلی، عبدی اے خدا تیرا 'فقیر' ہئیؤل قیوم،
موت دا ورقہ ہیاتی دی کتابوں پاڑ دے۔
پیار تیرے دے دل وچ انگے انگ وچھوڑا کیکن۔
یاد تیری دا نال کسے دے پلہ جوڑاں کیکن۔
ساتھی کون 'فقیر' اے میرا وچ غماں بن تیرے،
میں دکھاں وچ تیری مولا آس تروڑاں کیکن۔
کتا نفس صدق زنجیروں رکھیں بھائی تڑ کے۔
چھپ کے بدی نہ کریئے بھاویں ستویں اندر وڑ کے۔
شہر برائی دے توں عزت کون بچا کے لنگھے،
پتر پھیر 'فقیر' نہ جڑدا ٹہنی نالوں جھڑ کے۔
سمجھ سوچ کے فانی دنیا دے وچ چتّ لگائیں۔
ڈیرے جاون اگے پچھے اتھوں سنجھ سبائیں۔
دم دم قدر کریں اس دم دی نہ ہی دم گوائیں،
واٹ 'فقیر' عقبہ دی اوکھی، پلے باجھ نہ جائیں۔
پنجے عیب شراء دے کردے رکھن لقب ماسومی۔
جھوٹھے بن صدیقی بہندے آہی رسم عمومی۔
نہ کوئی نظر شیرازی آوے دسے نہ کوئی رومی،
چھڈّ 'فقیر' کشف دے رستے بن بن بہن نجومی۔
پردے داراں جد توں ساتھوں مڈھوں پردے تانے۔
کڈھ اساں تدبیری دل تھیں ہوئے لوک نمانے۔
ٹاویں سار تیری نوں دل وچ رکھن مرد سیانے،
سچ 'فقیر' اکھان اساڈا تیریاں توں ای جانے۔
ہوس نفس دی وچّ زمانے دنیا دین گوائے۔
ذاتی غرض جدوں کوئی لوڑے اپنے بنن پرائے۔
ہوس نفس دی بھلّ، ستّ والے لکھاں مار مکائے،
منگ 'فقیر' ہمیش دعاواں الہا ہوس نہ لائے۔
ڈھوآ ڈھوآں کی میں دلبر وسے پہنچ دراڈی۔
جان دتی تے مڑ کی دتا سی ایہہ چیز تساڈی۔
روح نمانی گل گل آئی قید وطن وچ ڈاڈھی،
ملکھ 'فقیر' تساڈی ساری میں وچ اک اساڈی۔
بھلا پرائے نال نہ دھوکھا جانو نال برائی۔
یاراں نال کرے جو ٹھگی تھیوے ظلم قصائی۔
حاصل جھوٹھوں سدا ندامت عزت وچّ سچائی،
ہتھی یار 'فقیر' وڈھیوے جو کوئی کرے بجائی۔
فکر سفیر تے پندھ دراڈا سخن دا بھار کلاوے۔
رہبر تباء لطیفَ میری دا ہے جے تھکّ نہ جاوے۔
دل زندہ تدبیر بغل وچ مرے خیالی ہاوے۔
اوکھی واٹ 'فقیر' نظم دی اﷲ توڑ پچاوے۔
قدر گھٹائی دین نبی دی مکاراں دم بازاں۔
باجھ عمل تے سوز قلب دے کس کم یار نمازاں۔
پیدا درد دلاں وچ کیتا نہ تائمیری سازاں۔
بد ایمال 'فقیر' بنائے اج دیاں نخرے بازاں۔
یاد تیری وچ لو لو میرے، غیر خیال بھلائے۔
کدرمندا کر چیتا سائل خالی پرط نہ جائے۔
قطرے وانگوں قدر بنائی واحدت دے دریائے،
تیرے باجھ 'فقیر' نہ دردی اندر دیس پرائے۔
اے دل مڑ مڑ نہ تفریقاں والے مصلے دسیں۔
آپے روویں کدی پیا توں آپے کھڑ کھڑ ہسیں۔
خشیؤں ستم سہاریں آپے کدی ظلم تھیں نسیں۔
دوئی دور 'فقیر' دلوں کر کیوں نہ اک در وسیں۔
جھوٹھے وچ زمانے آون عامل نظر ودھیرے۔
پچھن مال ہمیشہ لا لا ٹیوے تیرے میرے۔
وقت فجر سی ہوش کرن دا ستی قوم سویرے۔
ڈیریدار 'فقیر' جے جاگن مڑ وسّ جاون ڈیرے۔
درد کواہرا روگ کتھاواں بیتے سال مہینے۔
دم دم میرے من وچ وسدے جانی یار نگینے۔
ڈونگھے پینڈے واٹ لمیری پیندی دسّ مدینے۔
پرط 'فقیر' ملن جے دلبر ٹھنڈھ پوے وچ سینے۔
دکھ مہانے غم دے چپو تے طوفان نسینے۔
بحر ہجر دیاں مارو چھلاں ڈولن عشقَ سفینے۔
ہر دم خطرہ ڈبن والا بھٹھّ پیا اس جینے۔
کرے 'فقیر' مہار چا آپے مولٰی طرف مدینے۔
اک اکلی جان نمانی دکھ ہزاراں لکھاں۔
وصل فراقَ تے موت ہیاتی کی چھڈاں کی رکھاں۔
نعر ہجر دی رچی وچ ہڈاں اگّ چھپائی ککھاں۔
ہنجھو نیر 'فقیر' اچھالن ڈب ڈب جاون اکھاں۔
متّ خمار شرابے ماری ساڑی بتی تیلاں۔
راتیں کوچ کیتے کرباناں گئیاں بول دلیلاں۔
ٹرے مہار سوار اونٹھاں دی نکیں گھتّ نکیلاں۔
مالی پرط فقیر نہ ڈٹھا سکیاں حسن رویلاں۔
صاحب تاج، سراج، عرش دے حبشی تخت بہائے۔
میں قربان اس درداں والے ونڈے درد پرائے۔
پالن ہار یتیماں دے اوہ، در یتیم کہائے۔
آس 'فقیر' درس دی دل نوں اﷲ درس وکھائی۔
عارف فارغ ذکر ازکاروں نہیں بے ادبی کردے۔
نوری جلوے ویکھن اکھیں ہر دم نور نظر دے۔
قصد ارادہ مقصد توڑی لاہ تسبیحاں دھردے۔
گجھے رہن 'فقیر' کدی نہ چڑھدے وار قمر دے۔
جھلے جھکھڑ بے عملی دے تے غفلت دی آندھی۔
نقلی عطر-پھلیلاں والے بن بیٹھے نے گاندھی۔
غیرت علم عمل دی اکا دور رہی اج ساتھوں۔
جان 'فقیر' شکار اساں نوں ششت شکاری باندھی۔
بد رسماں دے عامل ملاں کی رسماں دے چارے۔
ٹکر منگن بیٹھ مسیتی پڑھن نماز سہارے۔
رسمی سجدے آن گزارن عابد لوک وچارے۔
غافل قوم 'فقیر' نمانی اﷲ آپ سوارے۔
مندے چنگے پئے سبھ آکھن سانوں مندی چنگی۔
کڈھ دوالے المی ہو گئی قوم اج بھکھی ننگی۔
نہ اوہ منزل راہ نہ راہ بر نہ اوہ سنگ نہ سنگی۔
قومی دھارے وچ 'فقیر' اج رہِ گئے چرسی بھنگی۔
ادھر یاد سہیداں دی تے آکھن ہر اک مرسی۔
ادھر ہر اک برس مناون داس تلک دی برسی۔
ادھر حفظ تے ایدھر بھلے کلّ کتاباں درسی۔
کر سن قدر 'فقیر' دماں دی دم جنہاں دا ہرسی۔
باجھ ذکر نہیں خلقت کوئی وچ زمین اسماناں۔
کردے رہے جہاد مجاہد وارن جسماں جاناں۔
درد بلالی دسدے ناہیں رہیاں خشک آذاناں۔
کٹھا عشقَ 'فقیر' بیدوشا بے درداں ناداناں۔
خاطر لیلیٰ دے جے ہیسن ہیسن قیس دیوانے۔
قدر شماں دی کوئی کی جانے جو جانن پروانے۔
رہا نہ دین تے دنیا جوگا جس نوں ڈھکی خانے۔
لگا زخم 'فقیر' کتھاواں بیٹھا تیر نشانے۔
جد وی قلم میری نے کیتی تیری حمد ودھیری۔
تد دی کرن تعریفاں لگی میریاں خلقت تیری۔
پر سبھے وڈیائیاں تینوں میں مٹی دی ڈھیری۔
جگّ 'فقیر' اساڈی آہی جوگی والی پھیری۔
چارہ سازی کر کر تھکے چارہ ساز قلم دے۔
کر کر وئز نے واعظ ہارے حافظ بیعت حرم دے۔
تھکے لا لا آخر سارے ناظم زور نظم دے۔
مولٰی آپ 'فقیر' لیاوے فضلوں وار قلم دے۔
وچوں کم پلیتاں والے اتوں پاک نمازی۔
سستی جنس کفر دی کیتی ساڈی فتوے بازی۔
نہ اوہ سرگرمی عملاں دی نہ اوہ مرد ہجازی۔
ہین'فقیر'اج ناں دے غازی پر نہیں مسلم غازی۔
کول ہندے اک رکھے کورے پچھن بات نہ حالے۔
اک دراڈے تے پردیسیں دکھ ونڈاون والے۔
اک بیمہراں دے دل وجے بے دردی دے تالے،
اک 'فقیر' محبت والے خوش اخلاق نرالے۔
لنگھدا بیمرشدا کوئی مرشداں دی لیک نہیں۔
پہنچ بے عملے مسلماناں دی اتھوں تیک نہیں۔
ہر مسیتی دو دھڑے نہ ہون جد تیکر 'فقیر'۔
کم تد تیکر کسے ملاں دا چلدا ٹھیک نہیں۔
ویکھ کھاندا روضیاں وچ مولوی بیڈر کوئی۔
آکھیا میں ڈر خدا توں خوف دل وچ کر کوئی۔
آکھیا اس کی نویں گلّ میں پیا کرداں 'فقیر'،
اپنے اپنے کسب دا اے چور ہندا ہر کوئی۔
رہے نہ جے مندر مسیتاں مذہب کتھے رہنگے۔
ربّ کی سمجھیگا تے پرماتما کی کہنگے۔
ٹھہکدے رہے مولوی پنڈت جے انجے ہی 'فقیر'،
رہنگے کدھرے نمازی نہ پجاری رہنگے۔
آہنگساں چڑھدے ہڑوں نے وچ ہباباں تھوڑیاں۔
زندگی لئی ہن خیالاں توں نے خواباں تھوڑیاں۔
ٹاکرا مسجد دا کالج نال کی کریئے 'فقیر'،
لائبریری توں نے حجرے وچ کتاباں تھوڑہیاں۔
بھے دلوں میں کیوں کراں کدھرے کسے آفات دا۔
آسرا مینوں میرے مولٰی اے تیری ذات دا۔
کیوں پھراں تقدیر دے کاتب نوں میں لبھدا 'فقیر'۔
فضل نہیں ڈٹھا تیرا محتاج مکتوبات دا۔
اڈدے اوچے وی ہندے بیہوا ویکھے نے میں۔
ہیریاں والے وکے کوڈاں دے بھاء ویکھے نے میں۔
بادشاہاں دی گدائی کیوں کراں جا کے 'فقیر'،
اپنے مالک دے ایہہ سارے گدا ویکھے نے میں۔
نقش وچ دنیا دے میں مولٰی خیالی آں تیرا۔
روپ تیرے جگّ تے بنیا جمالی آں تیرا۔
گن نہیں سکدا تیرے احسان ناشکرا 'فقیر'،
توں سخی ایں دین والا میں سوالی آں تیرا۔
ذکر کی سرتاں دا مستی وچ مستانہ کرے۔
آؤن والے دی کتے کی ریس بیاؤنا کرے۔
تیرے اہساناں دی دسدی حد نہیں کوئی 'فقیر'،
تیرے کس احسان دا انسان شکرانہ کرے۔
جانیاں دل والیاں دل نوں سریراں وانگراں۔
منیا لوکاں نے پیراں نوں ایں پیراں وانگراں۔
مولوی تلوار دے وانگر چلایا اے قرآن،
وید پنڈت نے چلا ئے تیز تیراں وانگراں۔
گھری فساداں جھکھڑاں وچ آس امید وطن دی۔
تاؤندی اکھاں کناں نوں پئی دید شنید وطن دی۔
غم دیاں لاگاں لاؤندے پیا فکر'فقیر' وطن دا،
خبرے ایتکی کی کردی اے آئی عید وطن دی۔
وسدے رسدے ڈیرے وچ اکلاپا دکھ نہ ہووے۔
رجے پجے گھر اکلاپی کدھرے ککھّ نہ ہووے۔
ہووے رڑیں 'فقیر' کسے تھاں نہ کوئی کلا بوٹا،
کلا وچ اجاڑ کسے تھاں کوئی رکھ نہ ہووے۔
وہلے ساتھیاں نوں مزدوری ملدی دونی-تینی۔
رکھن شاہ گماشتیاں دی واندی کھانی-پینی۔
دھڑیبندی دی جھولی پیندا خیر 'فقیر' دھڑے دا،
بھوں چوں اپنیاں نوں ونڈے انھاں جویں شرینی۔
ڈٹھا علم سجاکھے اکھیں انھاں سماں 'فقیر'۔
عالم عمل کماون کھا کے حلوے منڈے کھیر۔
بال کسے لئی گٹھّ کرن دا دھاگہ سائیں لین،
نوٹ ہزاراں فیس اج لیندے اک پھوک دی پیر۔
منزل تیری ول نہ جاسی، چھڈّ میرا ایہہ راہ۔
ہتھیں اپنے وڈھّ توں اپنے گل دا پھاہ۔
سنیا نہیں 'فقیر' توں کردے لوک اکھان،
منگن گئے سو مر گئے منگن مول نہ جاہ۔
ظاہرا سدھے دسن پٹھے سامراج دے چالے۔
ویر-ورودھاں دے وچ سنیٔے ایہناں بھامبڑ بالے۔
وچّ غلامی دی کٹھیالی سونا گال 'فقیر'،
ہین غلام بناون دے ایہناں نے سانچے ڈھالے۔
دین اسلام پھڑ پشواں نوں ولّ اخلاق لجاندے۔
تکڑا ہو کے ماڑے دا امدادی فرض نبھاؤندے۔
ڈھڈوں اگانھ 'فقیر' نہ جاندی ٹور اے ڈھڈّ وگتے،
سوشلزم بندے نوں پھڑ کے لوبھی پشو بناؤندے
جند جان دی ویری ویکھی ایہدی ریت پریتی۔
یاد رہویگی دل نے جو کجھ نال اساڈے کیتی۔
جا کے آپ ملن دا اوہنوں کداں چارہ کریئے،
اپنے نالوں وچھڑیاں وی ہن تے مدت بیتی۔
دسدا دردمنداں دا ایتھے دردی میت نہ کوئی۔
پیار تیرے دی یاراں دے وچ دسدی ریت نہ کوئی۔
ڈیرہ لبھیاں وی نہ ملیا کتے 'فقیر' تہاڈا،
عارف تیرے دی وچ دنیا پچھ پرتیت نہ کوئی۔
کول میرے ہے دم دی دولت ہر اک دم باز لئی۔
سوز والے راگ میرے کول اوہدے ساز لئی۔
حق دے لئی کول باطل دے جے سولی اے 'فقیر'،
کول میرے زندگی اے حق دی آواز لئی۔
جہڑے گل باطل دے پیندے حق دے دستور نے۔
فکر دی سولی تے میرے نال دے منصور نے۔
ملدی اے شاہ رگ دی راہوں عرش دی منزل 'فقیر'،
کول وسن والیاں دے پندھ ہندے دور نے۔
نویں پیاراں دا سر اوہدے جد دا جھکھڑ جھلیا اے۔
یاد پرائی دے وچ اوہنوں ساڈا رستہ بھلیا اے۔
آ کے آپ نہ گھر ساڈے دی بھاویں رونق بنے کوئی،
ہر اپنے دی خاطر ساڈے دل دا بوہا کھلیا اے۔
قافلے موڑاں دی کرکے بیوساہی وچھڑے۔
ادرے میدان تے وانکے سپاہی وچھڑے۔
کالیاں کوہاں دی نکھڑی ٹور دے ٹورے 'فقیر'،
ساہمنے منزل جدوں آئی تاں راہی وچھڑے۔
بھے نہیں چمبے نوں نہ کلیاں دے متھے وٹّ نے۔
رونقاں وچ باغ دے ویہڑے اجے نہ گھٹّ نے۔
نال کاواں بلبلاں گزران کرنی ایں 'فقیر'،
پھلّ باغے نال خاراں پئے لنگھاؤندے جھٹّ نے۔
خواہش سی میری کدوں، سی میری من-مرضی کدوں۔
میں ای جد نہیں ساں تے سی میری کوئی خدغرضی کدوں۔
ٹوریوں جے مینوں دھر دے ضابطے لا کے 'فقیر'،
جگّ دے وچ آؤن لئی دتی سی میں عرضی کدوں۔
ٹردیاں جنت توں ٹریا نال ایہدا سایہ میرے۔
ٹور کے مینوں خدا ایہہ مگر ہے لایا میرے۔
ویکھ کے مڈھوں ایہہ ربی حکم نہ مندا 'فقیر'،
لاہ کے ربّ اپنے گلوں شیطان گل پایا میرے۔
مڈھ توں ڈھیری ایہہ بندیائی دی اے ڈھائی خدا۔
مگر بندے دے ایہہ بھنڈی آپ اے لائی خدا۔
ربّ بن نہیں اس نے بندے دے گلوں لہنا 'فقیر'،
لعنت ایہہ شیطان دی بندے دے گل پائی خدا۔
وچ جنت دے ایہہ دنیا دی پریشانی تے نہیں؟
چلدی اے شیطان دی اتھے وی شیطانی تے نہیں؟
جا کے وچ جنت گناہ بندے توں کروایا 'فقیر'،
جگّ فانی وانگراں جنت وی فانی تے نہیں؟
ہن کسے حیلے بہار ایہدی نہ ایہنوں یاد رہے۔
پھلّ کلیاں رہن ہسدے تے سرو آزاد رہے۔
بیٹھ کے ٹہنی تے کرلانگا گزارا میں 'فقیر'،
میری آبادی دا کی اے باغ ایہہ آباد رہے۔
نال خوشیاں ایہدیاں میری غماں دی بات صحیح۔
دن بہار ایہدی دا میرے لئی خزاں دی رات صحیح۔
وسدا رنگیں رہوے ایہہ باغ ہن میرا 'فقیر'،
چار تیلے آلھنے دے ہی میری اوقات صحیح۔
دور صحیح جے ہور دور اے تیری منزل رہبرا۔
چپّ کرکے میں ٹری چلاں ہلا چل رہبرا۔
ایس دے موڑاں تے گھاٹاں، ٹیسیاں، کھائیاں، 'فقیر'،
مینوں تے پاگل توں کر چھڈیا اے پاگل رہبرا۔
نال لامبوآں لو پئی جاندی اے بالی باغ نوں۔
باغ مالی نوں پیا ویکھے تے مالی باغ نوں۔
انج کر سکیاں کدی ایہنوں خزاواں نہ 'فقیر'،
جیوں بہاراں آن کے کیتا اے خالی باغ نوں۔
رکھ لئی دو جگّ تے بندے دی بندے لاج اے۔
دسیا بندے دا بندے ارس تکّ معراج اے۔
بادشاہ ہووے کویں نہ بادشاہواں دا 'فقیر'،
رہمتلل عالمین دا جیہدے سر تاج اے۔
ورھے ورھے توں وچھڑے سجن جدوں ملاؤندا حج۔
لکھاں رنگاں دے وچ اکو رنگ رچاؤندا حج۔
ملت ابراہیمی بندی خلقت کلّ 'فقیر'،
قوماں، رنگاں، نسلاں دے سبھ فرق مٹاؤندا حج۔
حج بٹھاؤندا ساواں نال غلامی دے سرداری نوں۔
اکو دن وچ کرے ایہہ نسخہ دور نفاق بیماری نوں
لکھاں شہر آ وسدے اکو گھر اﷲ دے وچ 'فقیر'،
حج اک مرکز دے وچ کردا کٹھا دنیا ساری نوں۔
رنگ روپ ہندا سدا قومی جوانی دا جہاد۔
عاشقاں دے لئی وسال اے یار جانی دا جہاد۔
غازیاں دی ٹور لئی راہ کامرانی دا 'فقیر'،
تھاں شہیداں لئی سدا دی زندگانی دا جہاد۔
زہن فکر دی آزادی دا پکا یار جہاد۔
مارو شوہ تھیں ڈبدے بیڑے لاؤندا پار جہاد۔
ظلم ستم دیاں لاشاں رولے مٹی وچ 'فقیر'،
خونی میداناں وچ دھرم دا پہریدار جہاد۔
باجھ غلبے دے بنے گلاں دے غالب نے بڑے۔
بیتلب وسدے زمانے وچ طالب نے بڑے۔
وچّ انسانی وسیبے ویکھیا وسن 'فقیر'،
بے یقینے قلب نے بے عمل قالب نے بڑے۔
کھوج اج امبر دی اے کھوجی زمینی بن گیا۔
کوئی امریکی تے روسی کوئی چینی بن گیا۔
بن بنا وچ اج کجھ نویاں مشیناں دے 'فقیر'،
پتر آدم دا اے اک پرزہ مشینی بن گئی۔
لا لا کجھ آساں دے لارے رہوو ہساؤندے سانوں۔
رہوو تماشہ نت مداری وانگ وکھاؤندے سانوں۔
انج تے اتھے یاراں تھیں نہیں ڈرنا کسے 'فقیر'،
کرو درآمد رعب پرایا رہوو ڈراؤندے سانوں۔
دیئی چلو اوہناں نوں سبھ کجھ لال کتاباں سانوں۔
دیؤ تھاپڑا اوہناں نوں پئے تڑیاں داباں سانوں۔
تھلے شاہواں دے ہی سامیاں لگیاں رہن 'فقیر'،
رکھی چلو انجے وچ سوال-جواباں سانوں۔
ڈیماں تے بنھاں دی بھاجڑ پائی رکھو سانوں۔
پینٹنگ تے نقاشی دے ولّ لائی رکھو سانوں۔
اڈدے چلو ول اسماناں آپ 'فقیر' اتانہ نوں،
انھے زور دیاں وچ کھائیاں پائی رکھو سانوں۔
پایا سی راہ سچ دے کلّ جھوٹھیاں آناں نوں میں۔
چاڑھے چکر کمبدی دھرتی دے اسماناں نوں میں۔
جھاکدے مینوں نے ڈھکے بوہیاں توں دی 'فقیر'،
واڑ دتا اندریں جہڑے سی بھلواناں نوں میں۔
سانوں ہن انی سیاسی لیڈری دا مان نہیں۔
وسدے گھر اپنے نوں کرنا آپ اساں ویران نہیں۔
گوڑ دے کھاڑے سیاسی پھرن انھے واہ 'فقیر'،
قوم نوں لوڑیدے ہن اوہ درشنی بھلوان نہیں۔
جسے ایہدے دے وچ کہڑا انگ ایہدا ہن روگی نہیں۔
پا کے بھوگ غماں دا اہنے کہڑی مشکل بھوگی نہیں۔
روڑھے پاویگا ہن ایہنوں مان 'فقیر' جواناں دا،
بڈھی نسل سیاسی گڈی رہِ گئی روڑھن جوگی نہیں۔
کیتی دا اے لینا انت عذابِ ثواب ہر بندے۔
دینا اے مالک نوں کل حساب کتاب ہر بندے۔
کرنی بھرنی دا اے ملنا بدلہ انت 'فقیر'،
اپنی کیتی دا اے دینا آپ جواب ہر بندے۔
سچ دے لئی جھوٹھ دے رہِ توتیئے نہ جوڑدا۔
آپ رہوو نہ اپنی آپے توں بیڑی بوڑدا۔
ظلم کرکے ظلم دے کیوں وس پیندا ایں 'فقیر'،
رحم کر دوجے تے جے ہیں آپ رحمت لوڑدا۔
چنگے مندے کموں کھلھدا جوہر چنگے مندے دا۔
جھوٹھا بھرم سچائی کھولھے بجھے جھوٹھ پلندے دا۔
کھلھا مندے ہالوں سبھ دا عیب ثواب 'فقیر'،
زر دی کسوٹی تے لایاں لگدا پتہ اے بندے دا۔
ملّ دا تیرا عقیدہ پیار انملا میرا۔
یاد مالک دی اجے تکّ دل نہیں بھلا میرا۔
میں 'فقیر' اسلام دا توں سوسلزم دا نقیب،
تیرا مرکز ماسکو مرکز اے بیتلا میرا۔
حوصلے مرداں دے طوفاناں دے وارے آؤنگے۔
چڑھ کے آپے لحن والے کی وچارے آؤنگے۔
ہار نہ ہمت مگر چھلاں تے چڑھیا رہو 'فقیر'،
آپ تینوں لین شوہ وچوں کنارے آؤنگے۔
رہندی سدا محبت دی وی شرکت وچ شریکاں نہیں۔
نبھدی کدے رفیقاں دی وی اتھے نال رفیقاں نہیں۔
شوشلزم دا دھکہ جتھے بندا اے قانون 'فقیر'،
سنیاں جاندیاں اتھے اکا مظلوماں دیاں چیکاں نہیں۔
ماردے ہر پاسیوں لیڈر نے ڈکے قوم نوں۔
ہضم کر لیندے نے بھکھے مار پھکے قوم نوں۔
جانن اک جاگیر جس دی دیس نوں لیڈر 'فقیر'،
سوشلزم دھر بناؤندا نال دھکے قوم نوں۔
سوشلزم دیس دے راہواں دا گھوڑا بے لغام۔
سوشلزم تیغ خونی وانگ ہر دم بینیام۔
شوشلزم پارٹی لیڈر دا اے دھکہ 'فقیر'،
شوشلزم فوج دا تے پولیس دا جبری نظام۔
کالراں تے بیج پھڑ ماؤ دے لاون والیو۔
دیس نوں باہر دیاں گلاں سناون والیو۔
یاد پئے کردے ودیسی لیڈراں نوں اوہ 'فقیر'،
قاعدے اعظم نوں دل تھیں بھلّ جاون والیو۔
اٹھ، نو، دس دی کوئی کوئی ستّ رنگی لیڈری۔
دیس لئی آئی سی پردیساں توں منگی لیڈری۔
قوم دا پردہ خدا نے رکھیا فضلوں 'فقیر'،
نچدی پھردی سی ہر پڑ وچ ننگی لیڈری۔
ویکھ کے ہالہ برا واہی تباہی دیس دا۔
چلیا ولّ امن دی منزل اے راہی دیس دا۔
لیڈراں تے حاکماں دی دیکھ بدحالی 'فقیر'،
دیس دا راکھا اے بنیا مڑ سپاہی دیس دا۔
کھلر گئے نے سارے جال سیاسی تانے-بانے دے۔
بنھ نشانے ترچھے گئے نے خالی وار نمانے دے۔
رہا 'فقیر'نہ مورچیاں وچ کدھرے مول فساداں دا،
لیڈر کوٹھی وچ اے اصلا لیڈر دا وچ تھانے دے۔
زندگی دل دی نہ ملدی اکھ دی نم دے بغیر۔
جائے کھیڈی کھیڈ دم دی نہ تیرے دم دے بغیر۔
رہے نہ بن تیرے کدی پچھلا قدم پکا 'فقیر'،
پٹّ نہ سکے کوئی اگلا تیرے قدم دے بغیر۔
نہ کسے اک نسل تے ای نہ کسے اک دیس تے۔
ربّ دی رحمت رہی ہر دیس تے پردیس تے۔
کلا اک اسلام ایہہ اعلان کردا اے 'فقیر'،
آؤندے ہادی نے رہے ہر قوم تے ہر دیس تے۔
انس دے رکھاں دیاں مالی جڑاں نے گالدے۔
ناں بہاراں دے نے باغاں وچ بھامبڑ بالدے۔
سامیاں لئی ایہہ بڑے خچرے مہاجن نے 'فقیر'،
وچ امدادی کٹھالی نے غلامی ڈھالدے۔
ہتھ سمیں دا وارو وٹی چھڈدا پھڑدا رہنا اے۔
لاواں ویر ورودھاں دا وچو-وچ کڑھدا رہنا اے۔
لہنے ذاتی رسماں دے نے کدی زنگال 'فقیر'،
لہندا لہندا رہنا اے تے چڑھدا چڑھدا رہنا اے۔
انی غرض پئی اج لاوندی ہر تھاں زور اکولا اے۔
الٹ وچار گئی عقلاں دی دانا بنیا جھلا اے۔
درد ونڈاون والا دردی نہ کوئی دسے کتے 'فقیر'،
ایڈی وڈی دنیا دے وچ بندہ رہِ گیا کلا اے۔
کی سنیہا حوصلہ اج لے کے آیا اے 'فقیر'۔
وچّ سینے دل جگر جس نے ہلایا اے 'فقیر'۔
مردیاں نوں دے کے مویا اے سدا دی زندگی،
کلّ ہسایا جس نے اج اوسے روایا اے 'فقیر'
مال تلدے نے جدوں کنیؤں نے گنڈھاں کھلھدیاں۔
منڈیاں وچ ہین بھاواں نال جنساں تلدیاں۔
ملّ دی وکدی ہے ہر شے جگّ تے آ کے 'فقیر'،
وچ مسجد نہ کویں مڑ وکن آئتاں ملّ دیاں۔
گردش امبر دی اے مالا تاریاں دی پھیردی۔
رات کالی وچ اجے ہے کرن شوخ سویر دی۔
ہے اجے جگّ تے بھلائی بھاویں تھوڑی اے 'فقیر'،
رخ پرائے تے اجے کوئی اکھ اے اتھر کیردی۔
رستے دی ہر اوکڑ بھاویں دن دن دون-سوائی اے۔
موڑاں ودھ نے اگے نالوں راہواں نال لڑائی اے۔
چکن دوے نہ پیر تھکیواں دندے ٹیک سہارے نے،
مرداں دے پر ہوسلیاں دی دندی ٹور دہائی اے۔
غم نہیں ہین 'فقیر' جے لگے شاہی روگ فقیراں نوں۔
راہ دی اڈدی مٹی اوڑک لبھیگی اکسیراں نوں۔
ہوسلیاں دی گردش کولوں نسے گردش امبر دی۔
زوراور تدبیراں والے روندے نے تقدیراں نوں۔
جہڑے گل باطل دے پیندے حق دے دستور نے۔
فکر دی سولی تے میرے نال دے منصور نے۔
فضل، قیصر، راہی، دامن میرے نیڑے نے 'فقیر'،
امرتا، دیوانہ، آوارہ تے بلگن دور نے۔
سپّ تے موتی نے دوپہر دونے کیکن 'فقیر'
دور بجلی لشکدی بدلاں توں ایں جیکن 'فقیر'۔
پندھ ہندا اے جویں بوہے توں ویہڑے تیکراں،
ہے محبت دا سفر اکھاں توں دل تیکر 'فقیر'۔
ڈنگ دے ڈنگ سوچ سوچے مرشد حلوے کھیر دی۔
مار کھاندا رہے سدا طالب بری تقدیر دی۔
سر مریداں دی کڑی دے لیر پاٹی جہی 'فقیر'،
پگّ سر بنی اے پر باراں گزاں دی پیر دی۔
صاحبزادے پاؤن پنڈوں باہر سبھے کوٹھیاں۔
کھوہ، زمیناں، باغ، نے سجے تے کھبے کوٹھیاں۔
پیر اوہ کاہدا اے اج کول نہیں جس دے 'فقیر'،
اونٹھ، گھوڑے، موٹراں، ڈیرے، مربعے، کوٹھیاں۔
وچ مسجد جنس دا کجھ بھاء چڑھاؤندا سی پیا۔
سائلاں نوں لکھدیاں فتوے ٹھہراؤندا سی پیا۔
کلّ منڈیاں نوں سی جو گڈیاں اڈاؤنوں روکدا،
اج اوہ مفتی مسیتی نوٹ اڈاؤندا سی پیا۔
ربّ ای ربّ اے بن اوہدے کجھ وی نہیں ایہہ منیا۔
'کن' دی پر گلّ توں کرنا ایں ایہہ کھڑکنیا۔
سنن تے ویکھن دے وچ ہندی اے وتھّ لمی 'فقیر'،
اوہ ہی اوہ نہ آکھ سن کے، ویکھ کے اکھ انھیا۔
حالَ کی دساں میں تینوں دل دے حالاں دا 'فقیر'۔
ہے کمال اج کلّ آساں دے جوالاں دا 'فقیر'۔
روندیاں ویرے جگر دے آئے نے اتھراں دے نال،
قافلہ ہنجھوآں دا ونجارا اے لعلاں دا 'فقیر'۔
دل دکھی میرا 'فقیر' ایویں دکھاؤنا ایں پیا۔
داستاناں بیتیاں کاہنوں سناؤنا ایں پیا۔
مڑ سناکے مینوں اوہ گلاں جو اگے یاد نے،
اگّ بلدی تے توں کاہنوں تیل پاؤندا ایں پیا۔
کیوں نویں رتّ اے خزاں دا شکّ مڑ پئی جھون دی۔
مالیاں دی سرد مہری وچ اے گرمی جون دی۔
ہویا کی لٹیا اے کنڈیاں نے جے کلیاں دا سہاگ،
وچّ مہندی دے رچی لالی اے میرے خون دی۔
لار تے نظراں دی ایویں دل جگر نوں پھٹیا۔
پیار دے وچ ونج نہ کجھ کھٹیا نہ وٹیا۔
عشقَ دے آکھے وی آئے کوئی بھلے دن نے 'فقیر'،
دل نے ہے دڑ وٹّ کے بھیڑا زمانہ کٹیا۔
اٹکدا جاندا اے مڑدا موڑ لکھاں قافلہ۔
ہو گیا اے گمّ وچ منزل دے دکھاں قافلہ۔
وچ رہِ پیندے نے ہتھیں واورولے پے اجے،
پیر پیر اتے پیا تکیا اے اکھاں قافلہ۔
ٹور تھڑکی کارواناں نے نہ جاچی اے کتے۔
قافلے دی ریت دے وچ راہ گواچی اے کتے۔
نماں نماں ٹلیاں دا اے کھڑاک آؤندا پیا،
نجد دے وچے اجے لیلیٰ دی ڈاچی اے کتے۔
وانگ بیسرتیاں دل سرت وساری ساری۔
زندگی بیت گئی ایویں ہی وچاری ساری۔
نال لگدی سی 'فقیر' اپنی وسوں دی زمین،
اوپرے شہر وچ اے عمر گزاری ساری۔
مچّ جھکھڑ دا اے سانھاں وانگ بھڑکاں ماردا۔
بدل اے تیرا سراں تے گجدا للکاردا۔
شوہ دیاں ہاٹھاں تے چڑھ کے پار لگے ساں 'فقیر'،
بن گیا طوفان خونی پر ایہہ کنڈھا پار دا۔
رہے غلام ہاں عشقَ دے بے دام اسیں۔
دل نوں تاؤندے رہے سویرے شام اسیں۔
وچّ جنگل ہوئی بدنامی 'فقیر'،
وچ شہراں دے وی ساں بدنام اسیں۔
زندگی دے آسرے بن کے بہانے موت دے۔
زندگی دے ساز تے گاون ترانے موت دے۔
جیون والے کھا کے قسماں موت نوں مارن دیاں،
کرن ماتم زندگی دا شادیانے موت دے۔
اکھیاں ویکھی تے نہ دل نے ہی جانی ساقی۔
تیری مہفل تیری مہفل دی نشانی ساقی،
میں تے بیصورت ہاں توں ذرا ایہہ لبھّ 'فقیر'،
اتھے ای کدھرے گواچی اے جوانی میری۔
درد دا قصہ دکھ بھری کہانی اے میری۔
کی کسے نے سننی سناؤنی اے میری۔
میں جے منا تاں کویں منا ایہہ 'فقیر'،
چاننی پوہ دی چڑھدی جوانی اے میری۔
ہے زمین آسمان دے وچ نور ایہہ سارا کیہدا۔
پیندا اے دل دے ہنیرے وچ چمکارا کیہدا۔
وچّ کناں دے کیہدی آواز آؤندی اے 'فقیر'،
نظر اکھاں وچ اے کسدی باہر نظارہ کیہدا۔
غم گین نہ دلثاد زمانہ اے 'فقیر'۔
آباد نہ برباد زمانہ اے 'فقیر'۔
پر کیش لئی بندا اے ایہہ لیلیٰ دی سدھر،
شیریں لئی فرہاد زمانہ اے 'فقیر'۔
جگّ دی بنیاد دا پتھر بنا انسان نوں۔
خبرے جنت وچ کیوں ربّ بھیجیا انجان نوں۔
جنتوں کڈھن لئی مڑ کے خدا آپے 'فقیر'،
وچّ جنت ٹوریا آدم مگر شیطان نوں۔
لوبھاں دی وچ مستی جھولے ایہہ مستانی دنیا۔
اپنے مطلب دے لئی اپنی بنی بیگانی دنیا۔
دولت، دم تے حسن جوانی بےاعتبارے ساتھی،
نبھدی نال 'فقیر' کسے دے سدا نہ فانی دنیا۔
گڑ پایاں وی بندی ناہیں کوڑی نمّ کسیلی۔
سڑ کے پیلا رنگ وٹاؤندی ککر ماری پیلی۔
وہندیاں اکھاں دے وچ رڑھ کے نظر 'فقیر' ترکھی،
دل بندے دا میلا کردی اکھ کسے دی میلی۔
لمی تان رات سی ستی کیہا سماں چپّ کیتا سی۔
چھپدا چوراں وانگوں چڑھدا آیا ظلم وگتا سی۔
پکڑ 'فقیر' اس جوہ دے شیراں جگرے چیرے اوہناں دے،
آ شیراں دی جوہ وچ جہڑے ہرناں پانی پیتا سی۔
نکھڑ گئے جٹّ جٹاں نالوں ساتھ رہے نہ ساتھیاں دے۔
ٹر گئے روح روندے کرلاؤندے جاناں آپے پھاتھیاں دے۔
رکھ لئی شہبازاں پھیر'فقیر'اج حرمت کعبے دی،
پھیر ابابیلاں نے وکھر کھولھے آیاں ہاتھیاں دے۔
میرے شہر گراں نے ڈیرے سبھ شہزور دلیراں دے۔
رات دیاں زلفاں لشکاؤندے چانن رہن سویراں دے۔
مثل ماڑیاں چھپر، چھنا دھولر کٹیئے وارے نہیں،
وطن 'فقیر' میرے دے سارے گھر نے ببر شیراں دے۔
لائیاں بھاویں آ کے سنھاں وچ ہنیرے چوراں نے۔
لا کے چن چڑھے دے نال نبھائیاں خوب چکوراں نے۔
ور تقدیر 'فقیر' میرے ہتھ جہنوں جہنوں لگے نے،
سوجاں تے میدان پہاڑ اوہ کردے اجے ٹکوراں نے۔
نال میرے تتکرمے جہڑے آ کے متھا لاؤندے نے۔
چڑھت میری دیاں ٹوراں دے وچ اپنی دھوڑ دھماؤندے نے۔
ہے سن دل جنہاں دے دائیا وطن میرے دی منزل دا،
راہواں وچ 'فقیر' اوہناں دیاں لاشاں کتے کھاندے نے۔
خاک ایہدی دے زریاں اگے چن سورج شرماؤن پئے۔
اج زمین میری دے گرداں رلدے نے اسمان پئے۔
گئیاں الٹ پڑاں دیاں ریتاں بدلے طور زمانے دے،
شہبازاں دے نال ممولے خوب کھڈار لڑاؤن پئے۔
وگدے سومیاں سوتے کھولھے خشک زمین دیاں ناڑاں دے۔
دھڑکے دل میداناں دے نے سینے تپے اجاڑاں دے۔
شیریں نہراں دے کیوں وچھن جال 'فقیر' چپھیرے ناں،
دتے نے فرہاداں مڑ کے سینے پاڑ پہاڑاں دے۔
آہراں میریاں آپ بنائیاں اپنیاں تقدیراں نے۔
کھڑ کھڑ ہسدیاں سجے کھبے آدم دیاں تصویراں نے۔
ربّ 'فقیر' بنایا مینوں مالک لیہندے چڑھدے دا،
لہندیوں چڑھدے تیکر میرے وطن دیاں جاگیراں نے۔
بنے مقدرج میداناں دے مڑ میریاں تدبیراں نے۔
سینہ پاڑ آہلک دا دتا آہر ادم دے تیراں نے۔
روگیاں دے جسے وچ اس نے رہن نہ دتا روگ کوئی،
مٹی میرے دیس پیارے دی وچ 'فقیر' اکسیراں نے۔
کرب وطن دا این ہیاتی موت وطن دی دوری اے۔
رل کے وچ وطن دی مٹی خاکی بندا نوری اے۔
بن گئے نے اوہ کرماں والے درس کتاب ہیاتی دا،
کیتی جنہاں فقیر وطن لئی سرمدی منصوری اے۔
سن پینسٹ دی ٹورے ٹردا چھیواں وار ستمبر دا۔
ہسدا پھلاں وانگر چڑھیا تارہ میرے امبر دا۔
فوجی منزل دے وچ راہواں سر وارن دیاں موڑاں تے،
گند 'فقیر' پیا وچ دنیا میرے پہلے نمبر دا۔
نال ہے دل، دل دیاں جد تیک چاہواں نال نے۔
زندگی دے شاہ محبت دیاں وساہواں نال نے۔
خورے ایہہ ہٹکورے ای منزل تے لے پجن 'فقیر'،
اتھرواں نال اکھیاں ہوٹھاں دے ہاواں نال نے۔
دھونکدے سینے وچ عاشق دل نوں پئے تاؤندے ٹرن۔
توہمت آپ اپنے تے بدنامی دی پئے لاؤندے ٹرن۔
وانگ شہراں سہمیاں نے ویکھ کے جوہاں 'فقیر'،
مجنوناں دے نال پئے بیلے وی گھبراؤندے ٹرن۔
ہوکیاں دے نال نہیں ہائے کتے نہ ہوں کتے۔
باہر نجدوں دل جلے دا نکلدا نہیں دھوں کتے۔
شکّ پیندی اے اس اڈدی گرد دے پچھے 'فقیر'،
گرد وچ فردا اے لیلیٰ لئی اجے مجنوں کتے۔
دل نوں ہے بھرماؤن لئی دکھاں دا کاج ہویا اجے۔
شہر تے آساں دے نہیں سکھاں دا راج ہویا اجے۔
ملیا اے خوشیاں دا وچوں کجھ دلاں نوں آسرا،
پر زمانے دے غماں دا نہیں علاج ہویا اجے۔
راہ دیاں موڑاں اجے پائے ولیویں ڈھیر نے۔
ریوڑیاں دے پھیر اجے تکّ نیتاں دے پھیر نے۔
شوہ دیاں ٹھاٹھاں دا بھے یاراں نوں ایں ایویں 'فقیر'،
کنڈھیاں دے نال اجے کھہندے گھمن گھیر نے۔
واہ واہ کرن نکمیاں دے گزران گزارے مسجد دے۔
مسجد والیاں نوں نے ملدے بڑے سہارے مسجد دے۔
توڑ-بتوڑے نال 'فقیر' اج بیٹھا سنگھ اے واعظ دا،
کیوں نہ بولن لاؤڈ سپیکر وچ منارے مسجد دے۔
گل مطلب دی یاد اپنی وچ پوٹا پوٹا رکھدا اے۔
فکر نظر دے وچ پلاء شورے دا کوٹا رکھدا اے۔
ہر اک نقطے دی گلّ غازی سن کے کمبن پئے 'فقیر'
خطبے لئی خطیب جدوں دا ہتھ وچ سوٹا رکھدا اے۔
اؤگنا دا وچّ جنت دے وی ایہہ فانی تے نہیں۔
چاڑھے اتھے وی ایہہ شر دی لہر طوفانی تے نہیں۔
چکّ تے ایہدی خدا اتھوں وی کڈھدا اے 'فقیر'،
کردا جنت تے وی ایہہ شیطان حکمرانی تے نہیں۔
وچ دوزخ جنت دے اسے دی نگرانی تے نہیں۔
کردا اے دوہاں دے در دی ایہہ دربانی تے نہیں۔
اتھے اتھے اپنی مرضی کرواؤندا اے 'فقیر'،
کردا اے دو جگّ دی شیطان سلطانی تے نہیں۔
بھکھاں مارے کیکن اتھے لاؤن 'فقیر' نہ جھیڈاں۔
کامیاں نال کمائی جتھے کھیڈے خونی کھیڈاں۔
لگیاں بوہلاں وچ آ مالک انج تراہے کامیں،
جیوں بھکھا بگھیاڑ جھلاں دا آن وڑے وچ بھیڈاں۔
نال عمل دے ویکھے بندے گندے پاک ضمیر اساں۔
داعویدار فقر دے دیکھے کھاندے حلوے خیر اساں۔
بیئدباں نوں رہا 'فقیر' نہ ادب ذرا درگاہاں دا،
حجریاں وچ کراندے مجرے ویکھے پیر-فقیر اساں۔
جان لئے منکر اوہ ماضی حالَ استقبال دے۔
ہین اوہ پنجاب دے نہ سندھ نہ بنگال دے۔
مورخ اوہ تاریخ ہندوستان دی بھلے 'فقیر'،
گیت اج جنہاں وسارے نے دلوں اقبال دے۔
کھولھ وکھاؤندا نہ اوہ اک پاگل دی فقری تنگی نوں۔
رنگ چڑھاؤنا چاہندا نہ اوہ نقشے دی بے رنگی نوں۔
ہندا جے کر شوسلسٹ ہی علامہ اقبال 'فقیر'،
ربّ کدی سمجھاؤنا چاہندا نہ مجزوب فرنگی نوں۔
وچ شرک دی دنیا ہوکا واحدت والا ہوکی جا۔
بھٹھی وچ عشقَ دی بالن درداں والا ٹھوکی جا۔
اک واری تے اپنے مونہوں آکھی سی نکبال 'فقیر'،
جتھے وتھّ ملے توں فانا اللاہ دا ٹھوکی جا۔
روز اضل دے لیکھ لکھے نوں مٹا سکدا اے کون۔
لائی دھر دی چنگ نوں بندہ بجھا سکدا اے کون۔
ویکھ کے شیطان مگرے سوچیا آدم 'فقیر'
وچ جنت حکم ربی باجھ آ سکدا اے کون۔
وخت چا ایویں خدا آدم دی پایا جان نوں۔
روگ چا لایا دھروں بندے دے دین ایمان نوں۔
جاندا سی جد کہ سجدہ ایس نہیں کرنا 'فقیر'،
کرن لئی سجدہ خدا کہندا ای نہ شیطان نوں۔
چاہے اوہ جنہاں دیاں آپ حامیاں بھردا پھرے۔
چاہت موجب اپنی اوہ جتدا ہردا پھرے۔
دتا اے شیطان نوں ربّ مرتبہ کڈا 'فقیر'،
دو جہاناں وچ اوہ منمانیاں کردا پھرے۔
بے غرض بخشش تیری بے واسطہ احسان وی۔
رزق مانن پئے تیرا انسان وی حیوان وی۔
تیرے منکر نوں وی نہ وانجھے کرم تیرا 'فقیر'،
تیرا دتا کھانودے نے تیرے نافرمان وی۔
اج دی رتّ بہاروں میرا کھڑیا سی گلزار۔
بنیا ساز ہیاتی دا سی اج دا راگ پیار۔
چوداں اگست دا دن اے 'فقیر' میرا قومی مان،
اج دا دن تاریخ میری دیاں صدیاں دا سردار۔
کامے پیلے زرد وچارے وہلیاں دے منہ لالی۔
اوہناں نوں نہیں جیونا ملدا جان جنہاں نے جالی۔
سدھی دنیا وچ 'فقیرا' الٹا چکر چلدا،
منگتیاں دی بھرکے جھولی کامیں بنن سوالی۔
کدھرے اندر پیگھاں جھوٹن کدھرے لاں نہ کوئی۔
دانے پنچ وی پرھیا چاری کرن نیاں نہ کوئی۔
لوڑاں لان لئی اکناں نوں ملے 'فقیر' نہ پیسہ،
لکھاں لاؤن لئی اکناں نوں ملدی تھاں نہ کوئی۔
بیٹھا کوئی اکولا کدھرے ہووے گنگا بولا۔
نکھڑ بھجے کولیاں نالوں کدھرے بھکھدا کولا۔
بندے رلیاں باجھ ودھے نہ وزن 'فقیر' بندے دا،
رتیاں رل کے ماسہ بندا ماسے رل کے تولا۔
صلاح امن دا طور طریقہ رہا اے ساڈیاں جداں دا۔
سولیاں سانگاں جوگا ٹولا منسوراں سرمداں دا۔
پکڑ 'فقیر' اسلام لجاندا دور فسادوں بندے نوں،
کردا اے پابند قوم نوں ایہہ اخلاقی حداں دا۔
سچے ساتھیاں دا اوہ ساتھی حامی سچیاں حداں دا۔
پہریدار ہے جہڑا وی بندہ اخلاقی حداں دا۔
شام سویرے دنیا دے وچ ایہدی رونق لگی رہے،
وسدا رہے 'فقیر' ایہہ وہڑھا منسوراں، سرمداں دا۔
بے دردی بیمہری پائے برے دناں دے پھیر۔
لالچ تے خدغرضی نچدے پھردے شام سویر۔
رہے نہ کتے سلوک مروت میل-ملاپ 'فقیر'،
ٹردی پھردی مٹی دا اے بندہ بنیا ڈھیر۔
چھڈّ پران مقدرج بیٹھے کرماں دتی ہار۔
آیا الٹا سماں ظلم دا الٹ گیا سنسار۔
الٹ سمیں دی ویکھی ایسی الٹی ریت 'فقیر'،
چٹے دن پئے کالیاں راتاں ویچن پہریدار۔
وگڑے حلیے سکھاں دے نے بن گئے چہرے دکھاں دے۔
راہواں دے وچ ڈگے تڑپن مارے ننگاں بھکھاں دے۔
باغاں وچ انج رلدے دسن کلیاں پھلّ 'فقیر' پئے،
پتجھڑ دے وچ کھلر جاون جیونکر پتر رکھاں دے۔
ملن کدی نہ خوشیاں کدھرے ادم بنا دلگیراں نوں۔
کون حیرت دے گردوں کڈھے کندھ دیاں تصویراں نوں۔
آہر 'فقیر' کدی نہ کردے غافل مارے آہلک دے،
بیتدبیرے مورخ بیٹھے روندے نے تقدیراں نوں۔
2
ویریاں دے ایہہ سجن متر ساڈے دشمن جانی نے۔
مہر محبت دی دنیاں وچ ظلم ستم دے بانی نے۔
ساڑ پھوک تے وڈھّ-ٹک دندے پھردے درس 'فقیر' پئے،
پاکستان اجاڑن والے باغی پاکستانی نے۔
راٹھ چودھری لوبھ حرص دے روز پریہندے تھال نویں۔
بھولیاں لوکاں دے گل پاؤندے رہندے روز جنجال نویں۔
نویں نویں ایہہ روز شکار پھساؤندے رہندے ہین 'فقیر'،
لاؤن پرانے یار شکاری نت دہاڑی جال نویں۔
بیٹھی سوچ-وچار پرانی کردی روز خیال نویں۔
نویں خیالاں نال جگاؤندی چال نویں پئی حالَ نویں۔
نت نویں پنڈ اپڑ کے نے پاؤندے پڑ کوئی نواں'فقیر'
بچے جمہوریاں لئی مداری کردے روز پلان نویں۔
اج جتھے یار مظلوماں دا دم بھرنے جرم۔
جہڑی تھاں اج ظالماں دا مارنا مرنے جرم۔
بولدا نہیں کوئی لیڈر خبرے کاہدے توں 'فقیر'،
جرم کیوں اج دیس میرے وچ نہ کرنی جرم۔
تکڑا ظالم بن گیا ماڑا ڈروں وہمی اے کیوں۔
مچّ گئی اے ظلم بھوتی ایڈی بے رحمی اے کیوں۔
ویکھ میرے دیس دے وچ حالَ لوکاں دا 'فقیر'،
لیڈری شیخاں تے الماں دی اج سہمی اے کیوں۔
تاء تپے نے ایتکی کیوں وچ چیتر ہاڑھ دے۔
کیوں بھرا بھائیاں دے نے گل وڈھدے سر پاڑدے۔
دیس دی دولت نوں کجھ سمجھ آؤندی نہیں 'فقیر'،
کیوں سیاسی لوک نے اج پھوکدے تے ساڑدے۔
کیڑا ریشم دا وچ ریشم پھس کے جان گواؤندا اے۔
پیر کہاڑی مارن والا ہتھیں جان ونجاؤندا اے۔
پھلاں دی بھرمائی بلبل جا جالی وچ پھسدی اے۔
آپے پھاتڑیاں نوں جا کے کون 'فقیر' چھڈاؤندا اے۔
اپنیاں ریتاں پئے جہڑے دلوں وسارن لوک۔
وچ ہنیرے انی سوچ وچار وچارن لوک۔
یاد اصلے دی رکھے اصلی سوچ-وچار 'فقیر'،
اپنا اصلا بھلن والے نقلاں مارن لوک۔
دتا اے ایہہ کی چوترفا یار کھلار فساد۔
پورب، پچھم، دکھن، پربت پار، ارار فساد۔
وسو دیس اپنے وچ نال پیار سلوک 'فقیر'،
وچ زمین خدا دی نہ پئے پاؤ یار فساد۔
لنگھن والے ویلے ڈاڈھیاں نال عذاباں بیتے نے۔
زہر اساں یاراں دے دتے شہد سمجھ کے پیتے نے۔
کردے رہن 'فقیر' ہمیشہ 'وا دے رخ تے سجدے ایہہ،
کنے لوکاں دے ایہناں نے قبلے سدھے کیتے نے۔
کدی نہ لکچر دندے اہنے پڑ وچ ہمت ہاری اے۔
روضے اتے نمازاں دی ایہدے لئی منزل بھاری اے۔
پختہ بڑا ایمان اے سنیا شوسلزم اسلامی دا،
پر ایہہ انج 'فقیر' وچارا اﷲ دا انکاری اے۔
ایہہ کی سمجھن ہین وچارے مفتی قاضی کون۔
مستقبل لئی یاد کرے ایہناں دا ماضی کون۔
ایہہ سارے نے اک دوجے دے مارو دھڑے 'فقیر'،
پنڈ دے سارے چودھریاں نوں رکھے راضی کون۔
وسدیاں پنڈاں شہراں نوں پئے دردی لاؤندے اگّ۔
رنگ بہار مچاون دی تھاں پھرن مچاؤندے اگّ۔
بنی خزاں اج باغاں دے لئی رتّ بہار 'فقیر'،
آب ہیات وساون والے یار وساؤندے اگّ۔
روندیاں ویکھ کے دکھیاراں نوں کردے ہاسے یار۔
دلی تسلی لئی یاراں نوں دندے جھاسے یار۔
بندے سجن وچوں رل کے ویریاں نال 'فقیر'،
گجھیاں گھاتاں کردے ہتھیں دین دلاسے یار۔
پکیاں رنگاں دے وچ رنگے کیکن رنگ وٹاؤن۔
بہہ آہرن تے کم لہارا کویں کرن ترکھان۔
ٹرن 'فقیر' پیادے کیکن کاواں دے اسوار،
ککڑ کھان ہلے نے جہڑے دال اوہ کیکن کھان۔
پاڑن گلمے، گھیرے، جھنڈے ظلم ستم دے گڈن نوں۔
تاون سینے وانگ تندوراں گمر دلاں دے کڈھن نوں۔
مہفل وچ 'فقیر' ایہناں نوں کوئی ٹوکن والا نہیں،
بیجن پئے انگیارے ہتھیں بلدے بھامبڑ وڈھن نوں۔
بال پلیتے ہتھیں انہیواہ پئے بھیجے جاندے نے۔
وسدے لوک اجاڑن دے لئی پئے ایہہ لامبو لاؤندے نے۔
لا کے اگّ 'فقیر' ہوائیاں چاڑھن پئے اسماناں تے،
بھوت سیاسی داروگر پئے چکر خوب چلاؤندے نے۔
پھردا ہر ظالم امن نوں اگّ وچ اے جھوکدا۔
نہ اے لیڈر روکدا تے نہ اے حاکم روکدا۔
کلّ تیکر امن دی گلّ تے وی پہرہ سی 'فقیر'،
اج بدئمنی دیاں گلاں وی نہیں کوئی ٹوکدا۔
گھیس وٹی اے کدوں دی کامیاں یاراں نے کیوں۔
نال بے کاری دے ہوئیاں بند سبھ کاراں نے کیوں۔
دھاڑوی، راہمار، ڈاکو، چور پھردے نے 'فقیر'،
خورے ایہہ ایڈے سرے چاڑھے نے سرکاراں نے کیوں۔
اوہ اے اپنے لیکھ دا ساقی ایہہ اپنے لیکھ دا۔
ویکھدے نے پٹھّ پئے متھے دی سدھی ریکھ دا۔
گاڑھیاں پئے چھاندے نے شیخ تے پنڈت 'فقیر'،
ویکھیئے کی رنگ اے اج کلّ زمانہ ویکھدا۔
مومن نہیں اوہ ہردم جہڑا دم نیکی دا بھردا نہیں۔
کم بدی دا مومن مرد دے ہتھوں کدی وی سردا نہیں۔
خلق نبی دی دنیا دے وچ وسدا مومن مرد'فقیر'
ظلم ستم تے جھوٹھ دغے دی پست پناہی کردا نہیں۔
کم زبانی ہور تے ہندا ہور ارادہ دل دا اے۔
منکر جے پیر ہون تاں مومن پینتڑیؤں نہ ہلدا اے۔
رہن اسلامی دیساں دے وچ سارے دھرم آزاد'فقیر'،
سوشل دیساں وچ دھرماں نوں دیس نکالا ملدا اے۔
دشمن لئی سوشل دیساں وچ کوئی پیار پریت نہیں۔
عدل کرن نوں چلدی اتھے ظلماں ورگی ریت نہیں۔
درشن کرن لئی کجھ گرجے کدھرے کدھرے ہین 'فقیر'،
وانگ آثار قدیماں اک وی وکھالے دی مسیت نہیں۔
کر گئی ایسا جادو ٹونا چلی کلا مداری دی۔
پئے کنسو نہ کنی گھر وچ وسدی قوم وچاری دی۔
کیتے سرخے سامراج نے بے اوڑک احسان 'فقیر'،
وچّ بخارے قبر نہ لبھے اج امام بخاری دی۔
سوشل دیساں دے وچ دسے یار نہ بھائی کوئی۔
سندا نہ کوئی بھاویں دندا پھرے دہائی کوئی۔
گرجے اتے مسیتاں نوں اے دندن پئی 'فقیر'،
نہ کوئی مسلمان اے دسدا نہ عیسائی کوئی۔
دھڑے مخالف دے لئی نعرہ سوشلزم دا موت۔
سوشل دیساں وچ مذہباں لئی پانی تے 'وا موت۔
غیراں لئی نہ نئمت کوئی موت بغیر 'فقیر'،
ہر مذہب لئی سوشلزم وچ سوشلزم یا موت۔
سوشل لیڈر جہڑے ویلے پاؤن مخالخ جس۔
جاندا ملک عدم نوں لیڈر پے لیڈر دے وس۔
سفر سیاسی سوشلزم دا مکے جدوں 'فقیر'،
سفر موت دے لئی نے لیڈر لیندے کمراں کس۔
مارکسیت دے سر چڑھ کے سوشلزم دا آہر۔
مویاں توں وی ویر لین دا پاؤندا انی واہر۔
جیوندیاں نال جے بولن دی نہ ہمت پوے 'فقیر'،
پٹّ سٹالن ورگے مردے سٹے قبروں باہر۔
اوہو ٹھگے جاون والے اوہو ٹھگّ مقالے وی۔
دکھیارے وی انجے انجے ہین وکھاون والے وی۔
اج وی دسن سوشلزم وچ اوہو دوویں دھڑے 'فقیر'،
لٹن والے وی نے دسدے لٹے جاون والے وی۔
تکڑے زوراور نے بھوتے ماڑے سبھ آزاری نے۔
تکڑے نقد شراباں پیندے ماڑے بھنگ ادھاری نے۔
ادھی صدی وہاون تے وی سوشل دیساں وچ 'فقیر'،
جبری محنت دے لئی تھاں تھاں کھلھے کیمپ وگاری نے۔
ماڑے نال ضروری اج وی رہندے کٹے پھنڈے نے۔
سوشل جزل نال وزیراں کھاندے حلوے منڈے نے۔
گلی جلی دی خاطر لئی بھاری محنت نال 'فقیر'،
ہکدے لکھاں مزدوراں نوں سنتریاں دے ڈنڈے نے۔
بھاویں بیدینی وچ ایہدے اک بنیادی خامی اے۔
دھاڑ ماردی دسدی بھاویں ایہدی تور عوامی اے۔
ویلے دے ایہہ منگل گاوے دلوں پیا بیصورت 'فقیر'،
وچ اسلامی ملکاں بندا سوسلزم اسلامی اے۔
بندہ بنے 'فقیر' نہ داعویدار خدائی والا۔
رکھے صاف نظر وچ اکھاں دلی صفائی والا۔
بولن جوگا رہن نہ دندی دوجے دی محتاجی،
گلّ آزاد اے کردا کوئی آزاد کمائی والا۔
کھوہکے مال کسے دا دندا نہیں اسلام کسے نوں۔
دندا کھان کدی نہیں کدھرے دین حرام کسے نوں۔
عالم جاہل دے وچ رکھے دھر دے فرق 'فقیر'،
خاصاں نال جگا نہیں دندی قدرت عامَ کسے نوں۔
سنکے ایہدے کولوں کیہنے ایہدی بولی بولی نہیں۔
ظلم جہالت دی جا اہنے کہڑی نقر پھولی نہیں۔
صدیاں تکّ رہا ایہہ خود استاد سیاست شہری دا،
کہڑی کہڑی دین میرے نے سیاسی گنجھل کھولھی نہیں۔
سرخرو ہویا اے مڑیا پھیر شرمایا اے گھر۔
پھیر گھر دے سہم ولوں ویکھ گھبرایا اے گھر۔
اصرار ربی اے مڑ جامن وسیبے دا 'فقیر'،
مارشل لا پھر-پھراکے پھیر مڑ آیا اے گھر۔
گرد نظراں دی دلاں سڑیاں دا کجھ ساڑا اے دیس۔
ویر لئی تکڑا بڑا مہراں لئی ماڑا اے دیس۔
بھیڈچال اتھے اجے صفت قومی اے 'فقیر'،
دیس دا کجھ پچھ نہ بھیڈاں دا واڑا اے دیس۔
جان منڈی اک دے بندی اکاسی لیڈری۔
ویکھ کے آؤندی اے چڑھدے بھاء سیاسی لیڈری۔
دیس بے دوشے لئی پا کے 'فقیر' انھاں فساد،
مارشل لاء مڑ لوا بہندی اے ماسی لیڈری۔
جھوٹھیاں گلاں کردے لوکی نہ جھکدے سرماؤندے نے۔
بہتے بیئنکھے رائی دا اج پہاڑ بناؤندے نے۔
کئیاں جانگلیاں نے لائے شہریاں دے اج ویس 'فقیر'
خبرے کیوں بندیاں دے بندے اج پئے چھانگے لاہندے نے۔
ویکھیاں دسے حسب-نصب دا ڈھبّ اکو انساناں دا۔
پیو اکو انساناں دا اے ربّ اکو انساناں دا۔
اکو دنیا دے نے واسی جد سارے انسان 'فقیر'،
کیوں نہیں پھیر طریقہ بندا سبھ اکو انساناں دا۔
شرم نہیں جنہاں دے من وچ کوئی قومی لنگ دی۔
سوچ سوچن دیس دے کی بھیڑ دی تے چنگ دی۔
دیس وچ وسدے نے جہڑے دیس دے دشمن 'فقیر'،
دھونس دیس اپنے نوں دندے نے گریلا جنگ دی۔
دین وطن لئی جہڑے لوکاں کدی وی دکھ نہ جالے نے۔
اج اوہ قومی خادم ویکھے بنے کروڑاں والے نے۔
قومی خدمت کردے نے پئے چھریاں بمباں نال 'فقیر'،
دیس اجاڑن لئی جنہاں نے لکھ گریلے پالے نے۔
پاؤندے دیس اجاڑا ظالم نہ جھکدے شرماؤندے نے۔
بمب کتے چلواؤندے نے پئے اگاں کتے لواؤندے نے۔
دسن دردی دلوں 'فقیر' اوہ میرے دیس وسیبے دے،
شہر وساون دے لئی جہڑے بنیاں نوں پئے ڈھاؤندے نے۔
پیندا پجّ پیا اے کدھرے ڈھاء کے وی جوہ گالن دا۔
چارہ کدھرے بنگالے دے حق-حقوق سنبھالن دا۔
گھیر گھراں نوں ساڑن لئی اے گھراؤ دی چکّ 'فقیر'،
اگاں جالو دا اے اشکل دل لوکاں دے بالن دا۔
چکے قول-قراراں دے اوہ سر توں بھار اتارن نہ۔
پیار محبت دے وچ راہواں مڑدے راہی ہارن نہ۔
رہی اے مڈھ قدیموں ایہو ریت 'فقیر' فقیراں دی،
ویریاں نال نبھاون والے دل توں یار وسارن نہ۔
فانی جگّ جہان اندر ایہہ فانی جان نمانی اے۔
رہندی عشقَ دی نظرے چڑھ کے ایہہ زندہ سترانی اے۔
سولی نال اے منسوراں دا بڑا پرانا پیار 'فقیر'،
سرمداں دے سر وارن دی ریت وی بہت پرانی اے۔
علموں عمل بنایا یارا لفظی نوکاں ٹوکاں نوں۔
بیبی کوکاں وانگوں دندے اپنے مہنے لوکاں نوں۔
الٹ زمانے دے وچ الٹے راہبریاں دے ڈھنگ 'فقیر'،
بے اتفاقی نال ہٹاؤندے پئے نے اگوں لوکاں نوں۔
جوڑے جوڑنے بھلے نے تے چڑھدے لیہندے نال نویں۔
صدیاں پچھوں بیسرتاں لئی کھڑکے نے گھڑیال نویں۔
ویکھ پرانے راکھیاں نوں پئی سدے رتّ بہار 'فقیر'،
سکے ڈھینگر کڈھ کھلوتے پھیر اج پتر ڈال نویں۔
کڑاں پرانیاں سمجھی بیٹھیں بھولیا دلا خیال نویں۔
دتے تیرے جواب پرانے بن گئے اج سوال نویں۔
رکھ اوہناں دے امدادے دی دل وچ نہ توں آس 'فقیر'
ویر پرانے وچ جنہاں دے سینیاں بنے ابال نویں۔
ٹٹے لکّ نے کئی صدیاں دے لماں سماں وہانا اے۔
نچّ پئی مغروری لیہندے چڑھدے مان نمانا اے۔
غم نہیں پھیر ہنیریاں جے کر ٹبے نویں اسارے نے،
ٹونگرواں تے ویلچیاں دا بھیڑ 'فقیر' پرانا اے۔
اکو انتر دے ایہہ دوویں آڈے تانے-بانے نے۔
نیڑے وسن دل ایہناں دے بھاویں دور ٹھکانے نے۔
نال 'فقیر' میرے ایہناں دی مڈھوں لگدی پگدی اے،
سوشل راج تے سامراج دے دوہرے ساک پرانے نے۔
دکھ بنے سکھاں دے ساتھی غم ضامن نے شادی دے۔
ہامیکار اجاڑے بن گئے میری ہر آبادی دے۔
لاوے کویں یارانے گوہڑے چڑھدا لیہندے نال 'فقیر'،
اہلیاں وچ یارانیاں دے منصوبے نے بربادی دے۔
نال زبانی گلاں سبھ دے ویلے ٹالن یار۔
باہر دیاں لئی اندر وڑ کے گھیٹیاں گالن یار۔
صلاح کراؤن لئی اکولے اصلے دین 'فقیر'،
بھکھدی چنگ بجھاون دے لئی بھامبڑ بالن یار۔
پورب پچھم زہری ہویا پربت دکھن زہر۔
نال نظر دے جاچن والے آپ پئے چکھن زہر۔
کون منافق ہمدرداں دا کرے 'فقیر' اعتبار،
شہد زبانی ونڈن والے دل وچ رکھن زہر۔
مکھ دی گلّ رہوے وچ مکھ دے جد پئے پرچھاواں مکھ دا۔
دکھ محبت دا نہ دندا لین کدی ساہ سکھ دا۔
تتی بھاء بھڑکے وچ سینے دم دم رہے دم دکھدا۔
ملے 'فقیر' سکھالا کتھوں جگ وچ محرم دکھ دا۔
جھکھڑ موڑ سکن نہ مل کے راہ عاشق بیواگے دی۔
بھبّ شکار نہ جھلے کوئی شیر بھوک کے جاگے دی۔
حب وطن دی نال 'فقیرا' جہڑے سینے تندے نے،
گولی سکے وی اوہ سمجھن گولی کچے دھاگے دی۔
بھوراں وانگ نہ پھلاں دے وچ رہِ گئی رتی رسدی اے۔
ادریاں باغاں وچ کوئی پھلّ کلی نہ ہسدی اے۔
سہمی چپّ 'فقیر' کولی لائے ڈیرے ڈنڈے نے،
وسدے شہر میرے وچ خبرے گونگی خلقت وسدی اے۔
پیندی بھیڑوں ہار نہ منے طاقت ہمت آہراں دی۔
نیویؤں نیویں ہندی جاوے چڑھتل پھوکیاں واہراں دی۔
ویل 'فقیر نہ گلاں والی بن کیتے پروان چڑھے،
نہیں بندے دا ٹوہر بناؤندی سدّ زبانی ٹاہراں دی۔
اڈدا تیر کتے کوئی دسے یا کوئی چڑھی کمان ملے۔
آوے بدل گجدا یا کوئی چڑھدا جھکھڑ آن ملے۔
دین 'فقیر' اوہ ملدیاں ہتھیں سینے پاڑ طوفاناں دے،
لبھدے پھر کے آپ نے جہڑے کدھرے کوئی طوفان ملے۔
آہر کرے نہ جھکھڑ کیکن بدل دی جوہ گالن دا۔
جتن کرے ساڑن دا بجلی بلبل ککھّ سنبھالن دا۔
دل دے داغ 'فقیر' ہن کیکن باغے کرن چراغا نہ،
آیا سماں ہنیریاں دے وچ مڑ کے دیوے بالن دا۔
رکے نہ کرنوں ہیرا ہنجھو پیلاں پاؤندیاں موراں دا۔
ودھے ہنیریاں راتاں دے وچ چنا شوق چکوراں دا۔
لاؤن 'فقیر' نہ اکھ اتھے جگراتے چوکیداراں دے،
نال وسیبے گھر دے وسے جتھے دھڑکا چوراں دا۔
ولیاں موڑاں دے وچ مارے مڑ مڑ انھے پھیرے نے۔
ونگ-تڑنگے لمے رستے زلفاں وانگ ہنیرے نے۔
رل کے نال تھکیویں جہڑا بھار ونڈاؤندا منزل دا،
راہی اک 'فقیر' نہ ملیا رہبر ملے ودھیرے نے۔
ادم بن چڑھدی سرے کوئی کامیاں دی کار نہیں۔
ٹھلّ کے بیڑا وی ہمتاں باجھ لگدا پار نہیں۔
جان پکی گلّ کجھ وی کول نہیں تیرے 'فقیر'،
لوح قلم دے نال جے کر ڈھال تے تلوار نہیں۔
اکناں تخت تے تختہ اکنا، اکناں فخر تے شاہی۔
اک نہ دولت عیش مدامی اکناں دکھ تباہی۔
اک نہ محل تے کٹیئے اک نہ اک مسافر راہی۔
اک 'فقیر' اک ملکاں والے واسل مرد الٰہی۔
دیسیں بیٹھے نے اک کردے گھر وچ موج بہاراں۔
کونجاں وانگوں اک پردیسیں جاندے بن بن ڈاراں۔
اک سکھاں وچ عمر گزارن اکناں دکھ ہزاراں۔
اک 'فقیر' سمور ہنڈھاؤندے اکناں قسمت داراں۔
کامل سوچ بندے دی پختہ بندے دی اے خامی سوچ۔
اوہدی سوچ آزاد نری تے ایہدی نری غلامی سوچ۔
مومن ہر دم سوچے سچی ربی سوچ 'فقیر'،
خالی دین ایمانو سوچن بھیڑی غیر ایمانی سوچ۔
ربّ دے بندے نے ایہہ تے بے لغام اوہ کون نے۔
ایہہ محبت دے نے گوندے اوہ ظلم دے گون نے۔
باخدا ویکھے نے ابراہیم نے موسیٰ کلیم،
بیخدا ویکھے سدا نمرود تے فرؤن نے۔
ایہہ ہنیرا رات دا اوہ چن تابندا ہمیش۔
ایہہ وے فانی اضل توں تے اوہ اے پائندا ہمیش۔
بیخدا جیوندا وی اے مرنوں پرھاں ہندا 'فقیر'،
باخدا مر کے وی رہندا ویکھیا زندہ ہمیش۔
بیہزورے زاہداں سجدے جے پے کیتے تے کی۔
بیسرورے جام لے ساقی تھیں جے پیتے تے کی۔
کول بندے دے 'فقیر' اپنے خدا دے ہندیا،
ترلیاں دے نال جے بندے دے دن بیتے تے کی۔
سچے سمجھو دلوں تے جانو جھوٹھے قول قراراں دے۔
زہن غلام بنائی رکھو سبھ وڈیاں سرکاراں دے۔
قوماں دی مہفل وچ بدھو بن کے بیٹھے رہوو 'فقیر'،
سارے دھوکھے کھاندے چلو دھوکھے بازاں یاراں دے۔
بھولیاں آہراں تائیں ایسے آہلک مارے بتے نے۔
رتاں دی وچ رتی رنگن باغ ہوئے بے رتے نے۔
رائی سمجھن پربت، پربت جنہاں دے لئی رائی سی،
ٹیسیاں تے چڑھ گجن والے کھائی دے وچ ستے نے۔
کردا رہے ایہہ اٹھدا بہندا عمل لطیفے تیرے دا۔
ذاکر نام تیرے دا حافظ نام صحیفے تیرے دا۔
خبرے کویں 'فقیر' اوہ تیتھوں دیکھ کے جریا جاندا اے،
ہندا اے وچ دنیا جو کجھ حالَ خلیفے تیرے دا۔
بنیا دنیا دے وچ ڈاڈھا ایہدا واس سوادی اے۔
بیؤستادیاں والی رہِ گئی کول ایہدے استادی اے۔
ناں نوں بنیا پھردا ایہہ پیا اجے خلیفہ تیرا اے،
موت مقدرج ایہدا قسمت بنی ایہدی بربادی اے۔
جوہاں بیلیاں دے وچ وسدے ساوے رکھ بلاواں نے۔
کڑکدیاں دھپاں دے وانگوں سنگھنیاں ایہہ چھاواں نے۔
سکھاں دے مونہاں توں پیندا دکھاں دا پرچھاواں اے،
خوشیاں سہم 'فقیر' غماں دے ہاسے ہوکے ہاواں نے۔
نیڑے ہو کے منزل دے ہور ہویا پندھ دراڈا اے۔
ونگ تڑنگیاں موڑاں نے اج لایا ٹپلا ڈاڈھا اے۔
مالک ویہڑے دے وچ بیٹھے رون 'فقیر' دلالاں نوں،
گہنے پئے کوٹھے نوں کہڑا آکھے کوٹھا ساڈا اے۔
زبراں دا جگّ وسدا دسے اجڑی دنیا زیراں دی۔
ریت دنوں دن ودھدی جاوے مکراں، ہیراں-پھیراں دی۔
رل کے نال 'فقیر' اغیاراں جٹّ وچھنے یاراں دے،
بیمہری دا اڈا بن گئی ایہہ دنیا بیمہراں دی۔
شہر وسا کے شہراں نوں ایہہ ہتھیں اگاں لاونگے۔
راکٹ دور مار دے نالے ایٹم بمب بناونگے۔
دھرتی اتے پئے ایہہ جہڑے چن 'فقیر' چڑھاؤندے نے،
چن وچ اپڑ کے وی بندے اوہو چن چڑھاونگے۔
پیار سلوک محبت دی تھاں ظلم جبر سفاکی اے۔
ہر بندہ بندے دا دسدا دنیا دے وچ شاکی اے۔
پیندا اے پیا ہن تاں ایہدے اصلے تے وی شکّ 'فقیر'،
ایہہ مٹی دا پتلا خورے ناری اے کہ خاکی اے۔
قوم اج کوئی اک نہ دوجی اک دوجے تے وسدی اے۔
خلقت امبر دھرتی دے پئی وچّ پڑاں دے پسدی اے۔
ہر آبادی روپ 'فقیر' اے دھار لیا بربادی دا،
وسوں اج انساناں دی پئی اجڑی اجڑی دسدی اے۔
وچّ تھلاں دے رلدے پھردے قول اقرار انساناں دے۔
رنگ اپنے تے رہے نہ اکا رنگ اج دھرم ایماناں دے۔
سچی گلّ 'فقیر' کرن دا کدھرے رہا رواج نہیں،
پاؤندے پھرن وکھالے لوکی ایویں جھوٹھیاں شاناں دے۔
نسلاں نسلاں بھڑیاں نے اج قوماں قوماں کھہیاں نے۔
اوہگریاں سر پئیاں نے تے سر پئیاں سو سہیاں نے
کھولن والے کھولن لگے پاؤندے جاون ہور 'فقیر'،
ڈور ہیاتی دے وچ ساتھوں جہڑیاں گنجھلاں پئیاں نے۔
عالم گیر بھلائی دے نے وکھڑے سارے راہ۔
ہور ہو گئی نیئت دل دی اکھیں ہور نگاہ۔
دم دم نال 'فقیر' اتھے پئے دم دندے نے یار،
دنیا دے وچ ہمدم دا نہ دم دا رہا وساہ۔
راہیؤ بس ہن ہون نہ دینی منزل دور نگاہواں توں۔
سدھے راہ پینا اے سبھ نے پرط کے پٹھے راہواں توں۔
مقصد دلوں'فقیر'بنا لؤ ہن دستور انسانی دا،
پاک کر لوو ہن وطناں نوں سارے جرم گناہواں توں۔
بھوتے نال رجیویں ایویں کڈھدے پھرن کداڑے لوک۔
وسدے رسدے یار گھراں وچ پاؤندے پھرن اجاڑے لوک۔
ظلم ستم دے دھکے اگے سوچاں سدا 'فقیر' نے ایہہ،
بنے رہنگے نکّ موم دا آخر کد تکّ ماڑے لوک۔
وانگ کھڈونے چھڈی ناہیں تسبیح پیر حسابی توں۔
لبھدا نہیں ملاں نوں کجھ وی سکی بھال کتابی توں۔
دوویں عمل 'فقیر' کدی ایہناں عظمہ کے ڈٹھے نے،
حاصل نور نظر دا ہووے کم خوری کم خابی توں۔
آئیاں باغے تتّ-بھڑتیاں وچّ بہار خزاواں نے۔
تپدے تتے ہوکیاں نوں مڑ تایا ٹھنڈیاں ہاواں نے۔
کھڑدے پھلّ 'فقیر' وچارے مڑ کملاؤندے جاندے نے،
کلیاں دے ہوٹھاں تے مڑ ہاسے دیاں ڈھلیاں چھاواں نے۔
سیس جڑن توں باجھ آپس دے کدی نکھٹدے ویر نہیں۔
نکھڑ گیاں سراں دے دشمن لگن دندے پیر نہیں۔
بھکھاں نال 'فقیر' بندے دی ہوش ٹھکانے رہندی اے،
زرداراں دی لمی مستی لیہندی موت بغیر نہیں۔
وطن دیاں اکھاں دے تارے قوم میری دے ماہی نے۔
قومی سدھراں دی منزل دے رہبر آئے راہی نے۔
اندر باہر 'فقیر' ایہناں دے اگے ویری کسکن نہ،
باہر اندر دے ایسے راکھے ساڈے ڈھول سپاہی نے۔
وسے نال ایہناں دے قدماں اجڑی جھوک تباہیاں دی۔
آپ ایہناں نوں وعظاں مارے منزل ایہناں راہیاں دی۔
ودھدے قدم 'فقیر' ایہناں دے لاؤندے رنگ نواناں نوں،
چڑھتل دین وطن دی دسے چڑھدی کلا سپاہیاں دی۔
شرک کفر دیاں روگاں دے رہے کلھ کردے جو دارو نے۔
علم سلوک اوہناں دے اج وی ظلم ستم دے مارو نے۔
جتیا کلّ 'فقیر' جنہاں نے ہمت نال میدان نوں،
کلے کلے اج وی تے اوہ سو سو اتے بھارو نے۔
اک اے دھوکھے باز فریبی دوجا گھنڈ پاکھنڈی اے۔
ماڑیاں قوماں دے دیساں وچ پائی ایہناں بھنڈی اے۔
دوہاں یاراں دا اے یاراں نال اکو دستور 'فقیر'،
ادھی ادھی دنیا ایہناں آپس دے وچ ونڈی اے۔
دسدے نشے نہ اتردے نے چڑھی 'فقیر' خماری دے۔
ہوش ٹکانے نہیں پئے آؤندے قومی سرت وساری دے۔
دیس دیس توں رنگ-برنگے تحفے آؤندے جاندے نے،
ناچ رنگ دیاں ایہہ تہزیباں درس نے بدکرداری دے۔
جویں وی پچھو تویں تہانوں ایہہ دسنگے لوک۔
کدی اجاڑ تہاڈے گھر نوں ایہہ وسنگے لوک۔
سڑدے جھگے ویکھ بیگانے ہسو تسیں 'فقیر'،
کلّ تہاڈے جھگے سڑدے ویکھ ہسنگے لوک۔
حق انصاف دلاں توں اتھے اکا ای تجے رہندے نے۔
دل لوکاں دے سینیاں دے وچ ٹٹے-بھجے رہندے نے۔
جتھے جتھے وسدے نے ایہہ سوشلزم دے دیس 'فقیر'،
خلقت دے مونہاں تے اتھے جندرے وجے رہندے نے۔
صاف نیئت نوں بنا کے نہ رکھ دل وچ کھوٹ توں۔
چھوٹ دیہہ مینوں وی کوئی آپ نوں دیہہ چھوٹ توں۔
آکھدا مفتی نوں سی کلھ اک پتنگباز ایہہ 'فقیر'،
اسیں نہیں گڈے اڈاؤندے نہ اڈا آہ نوٹ توں۔
صدیاں یاد اوہناں نوں کردیاں اپنا آپ جو بھلدے نے۔
کردے منصوری نے جہڑے سولیاں اتے تلدے نے۔
محرم مرد 'فقیر' نے بندے جہڑے ضرب کلیمی دے،
ویلے دے فرؤن اوہناں دے پیراں دے وچ رلدے نے۔
ویر ورودھاں دے سر یاراں چنگے چانے چکے نے۔
گھر وچ جنگ گریلی دے لئی تیر تنے بیتکے نے۔
نال 'فقیر' پیار محبت ودھدی ویل بھراواں دی،
جنگ فساداں نال کدی نہ گھر دے جھگڑے مکے نے۔
اتوں والی صلاح امن دی سارے حامی بھردے نے۔
وچوں جنگ فساداں دے پئے رہبر چارے کردے نے۔
چلن بمب، دھماکے ہوون، چلدیاں بساں وچ 'فقیر'،
نال دھماکیاں بمباں دے پئے بال وچارے مردے نے۔
راگ ودیسی دیسی مہفل وچ سناؤندے پھردے نے۔
روپ پرائے تے ایہہ اپنا روپ چڑھاؤندے فردے نے۔
دشمن دیساں دے کجھ لیڈر سجن ایسے بنے 'فقیر'،
دیس میرے دے شہراں دے وچ اگاں لاؤندے فردے نے۔
بھیڑی متے لاون والے آئے لیڈر چنگے نے۔
انی لٹّ مچاؤندے فردے جیوں کوئی بھکھے ننگے نے۔
گھر دی گلّ ایہناں دے مونہوں نکلے نہ کوئی کدی 'فقیر'،
قول فہل ایہناں دے سارے باہروں ننگم-ننگے نے۔
عدل انصافاں دی کجھ ایسی لوکاں کھیڈ کھلاری اے۔
نویں نویں پڑ پاؤندا فردا تھاں تھاں نواں مداری اے۔
ہندا میل 'فقیر' نہ دسے مجبوری مختاری دا،
دشمنیاں دا جھکھڑ بندی پئی یاراں دی یاری اے۔
ویکھن پئے شہباز توحید دے آ تیری پہلی اڈان جہان والے۔
تیرے پراں نوں اج کی ہو گیا اے جال نال لے کے اڈ جان والے۔
اجڑ گئے مڑ پئے تینوں بھالدے نے اجڑ گئے دیساں نوں وساؤن والے۔
خیبر سر کرنا اے 'فقیر' جے کر رکھ حوصلے علی مردان والے۔
اکو وقت وچ ویکھے نے جگّ اتے رہِ پئے خوش ہندے اوہ بے چین ہندے۔
اس گھر وچ ڈھولکی وجدی دے، گھر وچ نالدے سنے نے وین ہندے۔
جمے کوئی کدھرے بھاویں مرے کوئی، اویں رہن اوڑک دین لین ہندے،
مارے جان سرمد 'فقیر' اتھے، اتھے رہن شہید حسین ہندے۔
باقی عشقَ نہیں جہڑا جہان اتے مزہ وچ اوہدے انتظار دا کی۔
روز وچ اضل جیہدا روپ فانی، شوق رکھنا اوہدے دیدار دا کی۔
جھکھڑ ہون خزاں دے مغر جس دے،کرنا مان اس آئی بہار دا کی۔
ہووے آپ 'فقیر' بیمار جہڑا اوہنے دسنا روگ بیمار دا کی۔
نورو نور کیتے سینے ہیریاں دے، مکھ سپّ دا موتیاں نال بھریا۔
ٹور نرم نازک دتی سومیاں نوں، سینے وچ پربت دے جلال بھریا۔
ناری روپ سورج دے نوں لشک دے کے متھے چن دے نوری جمال بھریا۔
پھلاں وچ 'فقیر' نکاس کیکن وکھو-وکھرا رنگ کمال بھریا۔
زریں تاج افلاک دا یا مولٰی میں لولاک دے تاج توں وار سٹاں۔
کرسی کراں صدقے تیرے بوریے توں، عرش تیرے معراج توں وار سٹاں۔
راج-بھاگ جہان دے ملن جے کر تیری خلق دے راج توں وار سٹاں۔
ہووے لاج 'فقیر' جے زندگی دی تیرے روزے دی لاج توں وار سٹاں۔
رکھن پیر پکے سدا زندگی دے لتھے سروں نہ بھوئیں تے رہن والے۔
کدی دکھ مصیبتاں ویکھدے نہیں خشیؤں دکھ مصیبتاں سہن والے۔
جا کے آپ جپھے مارن سولیاں نوں حق سنن والے حق کہن والے۔
لبھن بھال کے موت 'فقیر' کدھروں زندہ سدا جہان تے رہن والے۔
جگنوں وانگ کر دل وچ ساڑ پیدا منگی تپش دی مارنی لاٹ چھڈّ دے
بلدی اگّ پرائی دا مورخا اوئے کرنا بھنوٹاں وانگ طواف چھڈّ دے۔
خونی ظلم دے جھلیاں جھکھڑاں وچ ہتھوں مرد نہیں کدے انصاف چھڈدے۔
صاف دلاں دے ہون 'فقیر' جہڑے میلے دلاں نوں نے کرکے صاف چھڈدے۔
رنداں وچ سوفیپنا بھنڈنا سی، تقویٰ زوہد بتاں وچ رولنا سی۔
جا کے دیر دا تاک کھڑکاونا سی، بوہا جرم دا وی ذرا کھولھنا سی۔
کعبے وچ وی جا کے بھالنا سی، دل وی کسے غریب دا پھولنا سی۔
سبھ دے بوہے 'فقیر' آواز دندو، خبرے اوس کہڑے گھروں بولنا سی۔
ہندی نہیں گرمی سینے وچ پیدا،دل دا اجیہا شکستا ساز ملیا۔
چارہ کدی علاج دا نہیں کردا،مینوں درد ایسا بے نیاز ملیا۔
سدھر رہی ایہو دردمند دل نوں،کوئی ہمدرد ملیا نہ ہم راز ملیا
سومناتھ کی ملدا 'فقیر' مینوں،نہ محمود ملیا نہ ایاز ملیا۔
راہی لمیاں راہواں دے ٹرن والے، اوڑک جا منزل اتے رکدے نے۔
اوڑک ہسدیاں دے ہاسے ہون مٹھے، دیدے روندیاں دے رو رو سکدے نے۔
کرن وچ نماز قیام جہڑے، سجدے وچ اخیر نوں جھکدے نے۔
لوڑاں سبھ دیاں مکّ 'فقیر' جاون، اوہدے بھرے بھنڈار نہ مکدے نے۔
مارے نور وچ لشک زلمات تیری، لشکے وچ زلمات دے نور تیرا۔
دسے وچ حضور دے غیب تیرا، آوے غیب وچ نظر حضور تیرا۔
جلوے تیرے تے ہوش بے ہوش تیری، تیرا موسیٰ کلیم تے طور تیرا۔
تیری نظر نظارے 'فقیر' تیرے، نیڑے تیرے سبھ نور ظہور تیرا۔
سامبھے کویں من دی دولت من تیرا، نکلے نہ جد تیک من دا چور وچوں۔
دل بے درد وچ سینے دے رکھنا کی، مردہ گڈّ بنے تن دی گور وچوں۔
جہڑیاں دید وچ گنجھلاں پاؤندیاں نے، گنڈھاں کھولھ ایہہ نظر دی ڈور وچوں۔
دل زبان نوں اک 'فقیر' کرلے، نہ رہِ ہور باہروں تے نہ ہور وچوں۔
پختہ عقل تیری ہووے کویں جد تکّ، دامن کرے جنون نہ پاک تیرا۔
پاک سراں زبان تے آؤن کیکن، جد تکّ نہ ہووے قلب پاک تیرا۔
کھولھے علم جے کر در نہ مائنیاں دے، کھلھے کس طرحاں فہم اوراق تیرا۔
منے فکر چالاک 'فقیر' کیوں نہ، کیتا سخن بیواک ہے چاک تیرا۔
بھولے راہی کولوں خبرے رہبری نے لیا کی کی قول زبان دتا۔
اتھے آؤن دا آکھ کے دین والے اتھوں جان دا بنھ سامان دتا۔
جان لئی جہان میں منگیا سی لے کے جان جانی نے جہان دتا۔
پھاتھا پھٹکدا بھلا 'فقیر' کی میں دے کے جان جہان میں جان دتا۔
مندا سنن والے کولوں سنے اگوں، مندا منہ تھیں جدوں انسان بولے۔
جی جی کردیاں تھیں چھتر کھاوندی اے ودھ کے وانگ چھتر جے زبان بولے۔
بھرم اپنا آپ گوائے جس دم بہکے دانیاں وچ نادان بولے،
مورخ بولدا ویکھ 'فقیر' آکھن قالب وچ بندے دے حیوان بولے۔
چھڈّ دے بھے کرنا دلوں منزلاں دا پیراں وچ راہیا راہواں رولدا جاہ۔
محل کھلھ پویگا کامیابیاں دا آہر پاہر دے توں بوہے کھولھدا جاہ۔
پکھ عدل انصاف دا جاہ کردا بول حق تے سچ دا بولدا جاہ۔
ویلا بنیگا آپ 'فقیر' تیرا ذرا ویلے دے پھولنے پھولدا جاہ۔
ویری ہین برے ہم نشین تیرے برا نال بریاں دے بدنام رہنا۔
بے اعتبار ہیاتی دا ناں بدیاں مندا صبح نوں کردیاں شام رہنا۔
حرص لوبھ دا بھلا نہ سنگ کرنا برا نفس دا بنیا غلام رہنا۔
بری نامناں دی ناموری نالوں ہووے بھلا 'فقیر' گم نام رہنا۔
دسن ویہلیاں لباں نہ ہوکیاں توں آوے نظر کوئی اکھ نمناک کدھرے۔
چہرہ زرد کدھرے کھلے وال گل وچ لیر لیر گلما دامن چاک کدھرے۔
آپو اپنے غماں وچ غرق دسن سجن یار کدھرے انگ ساک کدھرے۔
بوہے دل دے 'فقیر' جے کھولھنے نے بہجا بھیڑ کے نظر دے تاک کدھرے۔
دانے مرد دل دے رازاں گجھیاں نوں بنن دین نہ قول زبان والے۔
واجب نہیں یاراں تے وی ظاہر کرنے بھیت دشمناں کولوں چھپاؤن والے۔
کڈھی گلّ موہوں شہروں کڈھدی اے چھٹے مڑن نہ تیر کمان والے۔
لائیے آپ تماسا 'فقیر' جے کر پیندے پہنچ نے ڈھول وجاؤن والے۔
بنے رہن اتھے پھوک مہفلاں دا، پھوکے پھوکیاں محفلاں لاؤن والے۔
چڑھدے توڑ نہیں اپنی گلّ وانگوں، کرکے گلّ نہ توڑ چڑھاؤن والے۔
ستے سوں جاندے نے اخیر اپنے، ظالم ستیاں کلاں جگاؤن والے۔
مٹ کے رہنگے آپ 'فقیر' دیکھیں، حق سچ دا نام مٹاؤن والے۔
بھکھے نفس دے لئی چڑھ کے ممبراں تے، پنّ دان دا واعظ سناؤن والے۔
بھولے لوکاں نوں بیٹھ مسلیاں تے، ہتھی تسبیاں وانگ بھواؤن والے۔
کھوہ کھوہ کھان پئے ربّ دے بندیاں توں،ٹاہراں مار کے ربّ دھیاؤن والے۔
جال حرص دے بنے 'فقیر' دیکھے، کاری ویچ قرآن نوں کھان والے۔
ہاسے تاں تیرے نال بڑے کیتے، بڑیاں رو رو اتھراں کیریاں میں۔
کیتے ورد اک ٹنگیاں بڑی واری،نالے لمیاں تسبیاں پھیریاں میں۔
ہو حق نہ میرے ولّ ویکھیا توں، چالاں چلیاں ہور وتھیریاں میں۔
ڈٹھا فضل 'فقیر' بے غرض تیرا، تے بے واسطہ رحمتاں تیریاں میں۔
آپے توں کدھرے چانن نور دا اے، آپے کدھرے نھیر زلمات دا توں۔
دنے رات چمکاں لشکاں تیریاں نے،سورج توں دن دا چن رات دا توں۔
خاکی روپ توں خاک دے زریاں دا، چانن تاریاں دی ایں برات دا توں۔
ملکاں مالکاں سنے 'فقیر' بنیوں مالک اپنی ذات صفات دا توں۔
حکمت نال توں زبر نوں زیر کر لئیں، کدی پھیر کر زبر نوں زیر دنیں۔
دنوں رات چا کڈھدیں شام ویلے، شاموں کڈھ چا رات سویر دنیں۔
توں ہی تنگیاں ترشیاں کٹدا ایں،آئیاں گردشاں نوں پچھانہ پھیر دنیں۔
چاہویں زرے نوں بنے 'فقیر' سورج، تارے توڑ کے خاک دے ڈھیر دنیں۔
ویلے سر دندا رہویں روز مینوں، کرکے کدی نہ ذرہ اویر دنیں۔
مندے تھاں لاواں جے میں تیرا دتا، مندے لائے نوں ویکھ کے پھیر دنیں۔
مونہوں آپ منگاں جے میں کدی تیتھوں، توں چا منہ منگے نالوں ڈھیر دنیں۔
دتا تیرا 'فقیر' نہیں کدی تھڑدا، میں جے پا منگاں تاں توں سیر دنیں۔
لاویں کدی ہنیریاں وچ چانن، چانن وچ پا کدی ہنیر دنیں۔
کدی سنن لگا لاؤندا ڈھلّ ناہیں، کدی سن کے وی لا دیر دنیں۔
تنگی اوہدی فراخی دا روپ دھارے، جیہدے دن توں قدرتی پھیر دنیں۔
جاندی پیش نہیں اوہدی 'فقیر' کوئی، کر توں آپ جیہنوں زبر زیر دنیں۔
مالک توں سبھناں ملکاں مالکاں دا، توں اکابراں دا کبریا مولٰی۔
تیرے امر دے منکراں باغیاں نوں، ٹلدی کدی نہیں تیری رضا مولٰی۔
کہڑے دکھ دا نہیں دارو کول تیرے، کہڑے روگ دی نہیں توں دوا مولٰی۔
بوہے جاواں غیراں دے 'فقیر' کیکن، ہو کے تیرے در دا میں گدا مولٰی۔
ول-ولیاں دے کڈھدا موڑ مڑدا، گاہندا راہاں نوں منزلاں ماردا جاہ۔
رنگ دن دیاں رخاں تے رنگدا جاہ، کالی زلف دی رات سواردا جاہ۔
پیار ویر دی نظر گزاردا جاہ، خلق ہلم دے محل اساردا جاہ۔
باغے سوکیاں سروں 'فقیر' لنگھدا، روپ دھاردا عبر بہاردا جاہ۔
پاگلپنے اس عقل نادان دے نے، کیتی بڑی ساڈی زبر زیر طوبیٰ۔
کرکے طوبیٰ گناہ کوئی پھیر کیتا، تے گناہ کرکے کیتی پھیر طوبیٰ۔
نال شام-سویر دے اؤگنا دے، کردے رہے آں شام-سویر طوبیٰ۔
ول-چھل ویکھدی رہی اے 'فقیر' ساڈے، کردی نال ساڈے ہیر-پھیر طوبیٰ۔
کرنی اپنی توں دل نہ باز آیا، بڑا ایس پاگل نوں آں موڑدے رہے۔
آکھے لگّ ایہدے اسیں عمر ساری، دام ایہدے گناہاں دے جوڑدے رہے۔
اوہ تے اوس ستار نے کرم کیتا، ہردم جیہدی رحمت اسیں لوڑدے رہے۔
سانوں روز 'فقیر' اوہ بخشدے رہے، اسیں روز طوبیٰ نوں تروڑدے رہے۔
دھندکار ہنیر وچ اؤگناں دے، کردی رہی کٹھے ساڈے ککھّ طوبیٰ۔
گردے اساں گناہواں دے سدا رکھی، دلوں جان عذابِ دی رکھ طوبیٰ۔
وکھو وکھ گناہواں دی رہے کردے، اسیں عمر ساری وکھو-وکھو طوبیٰ۔
ہندا حشر ساڈا کی 'فقیر' خبرے، کردی نہ جے کر ساڈی پکھ طوبیٰ۔
بخشش اوہناں دی عادت قدیم دی رہی، گناہ گاراں دا رہا دستور طوبیٰ۔
ہو گئے معاف اوہناں دے قصور سارے، کیتی جنہاں نے کر کے قصور طوبیٰ۔
نادم ہو طوبیٰ کرن والیاں نوں، لے گئی کھچّ عذابِ توں دور طوبیٰ۔
جنی وار 'فقیر' میں رہا کردا، کیتی اوہناں ہر وار منظور طوبیٰ۔
ساڈے نال گناہواں دا سنگ رہندا، رکھے نال گناہواں دے سنگ طوبیٰ۔
کردی کدی انکار نہیں ساتھ دینوں، اکھیں ویکھ ساڈے بھیڑ چنگ طوبیٰ۔
روز فکّ پاؤندا دل اؤگناں دی، روز بخششاں دے لاوندی رنگ طوبیٰ۔
جڑدی ٹٹدی سدا 'فقیر' رہندی، بن گئی یار دی نازک اے ونگ طوبیٰ۔
کن دے لفظوں ودھان ودھاؤن والے، آپے کھلری گلّ سمیٹنی ایں۔
اوڑک اک دن آپ وچھاؤن والے، وچھی صف دھرتی دی لپیٹنی ایں۔
جہنے متھے تے لکھی سی آپ ہتھیں، لکھی ساری ہی اوسے سمیٹنی ایں۔
جہڑی خاک تھیں ہوئی 'فقیر' پیدا، اوسے خاک وچ دیہی ایہہ لیٹنی ایں۔
ہوسن گمّ رستے سنے راہبراں دے، رہسی نور باقی نہ زلمات باقی۔
زلکرنین وانگوں اوڑک وچ دنیا، رہسی خضر نہ آب ہیات باقی۔
جاسن شاماں، دپہراں گواچ کدھرے، رہسی رات باقی نہ پربھات باقی۔
سدا رہن لئی اوڑک 'فقیر' رہدی، سدا رہن والے دی ہی ذات باقی۔
راتاں ہسدیاں دے روئے دن اتھے، روندے دناں دیاں راتاں ہسیاں نے۔
اتھے جہڑیاں وستیاں وسیاں نے انجے روندیاں ہسدیاں وسیاں نے۔
رڑکاں دلاں دیاں دلاں وچ رہیاں، کسے پچھیا نہ کسے دسیا نے۔
کھولن لکّ 'فقیر' پئے آؤن والے، جان والیاں نے کمراں کسیاں نے۔
شانہ کسے دے نہیں ڈنگے چیر دا میں، موتی زلف دی ریشمی تار دا نہیں۔
سرمہ کسے دے نہیں نیناں خیویاں دا، خال کسے دے شوخ رخسار دا نہیں۔
گجرا کسے دے ہتھ ملوک دا نہ، پھلّ کسے دے ہار-شنگار دا نہیں۔
پاؤندے گاہک کی ملّ 'فقیر' میرا، بنیا کدی میں ملّ بازار دا نہیں۔
کوئلاں، بلبلاں، کمریاں راہ تکن، دل نوں ایہناں دے کویں قرار آوے۔
کلیاں، پھلّ، ویلاں پتر منتظر نے، تسیں آؤ تے باغے بہار آوے۔
گردش کرے بن ساقی دے جام کیکن، باجھ جام دے کویں خمار آوے۔
خوشیاں جرن دل دے غم'فقیر'کیکن،جد تیک نہ دردی غمگسار آوے۔
عزت اوہ، اوہ صبر تے صدق یارو، اج اوہ دل کتھے اوہ ایمان کتھے۔
کتھے گئے اج اوہ لوک سنن والے، اتے عمل دے دلی ارمان کتھے۔
کتھے گئیاں اوہ قربتاں اتے کاری، کتھے واعظ تے حافظ قرآن کتھے۔
ذرا پچھ 'فقیر' چا غازیاں نوں، اج اوہ گئے غازی مسلمان کتھے۔
پتھر ہیریاں وانگ چمکا دتے، ہیرے نکل حرا دی قان وچوں۔
پے گئے سجدیاں وچ مغرور متھے، قبلہ ویکھ کعبے دی ڈھلان وچوں۔
ہر اک آئت قرآن دی نکل آئی،موہوں بولدی ناطق قرآن وچوں۔
چمن منہ دھرتی دا 'فقیر' آیا، اتر عرش دا مان اسمان وچوں۔
پل دی پل ویکھن لئی نال اکھاں نبی پاک دی شان زمین اتے۔
اچا ہو نہ سکیا اج توڑی جھکیا جیہا اسمان زمین اتے۔
چانن چن دا ویکھ جمال نوری، پھرے پیا حیران زمین اتے۔
ہویا ودھ 'فقیر' فرشتاں توں، سرخرو انسان زمین اتے۔
ملاں کول تباکھڑیاں دا سی اک جوٹا لبھدا نہیں۔
ٹوپی نہیں درویش دی لبھدی حافظ دا سوٹا لبھدا نہیں۔
روز 'فقیر' مسیتے کوئی پڑھ پخت نمازی آؤندا اے،
کلّ اک پھوہڑ گواچ گیا تے اج اک لوٹا لبھدا نہیں۔
| Rubaian Part-1 |
