Punjabi Kavita
Dr Faqeer Muhammad Faqeer

Punjabi Kavita
  

Punjabi Ghazlan Dr Faqeer Muhammad Faqeer

پنجابی غزلاں ڈاکٹر. فقیر محمد 'فقیر'

1. حمدیہ غزل
ظلمت سمجھاں رات ہنیری تیرا نور سویرا سمجھاں

ظلمت سمجھاں رات ہنیری تیرا نور سویرا سمجھاں۔
چانن نوں پیغمبر آکھاں تے ابلیس ہنیرا سمجھاں۔

دھرتی، چشمے، ندیاں، نالے، امبر، سورج، چند، ستارے،
تیری حکمت عملی گردے علم تیرے دا گھیرا سمجھاں۔

نظر کتے جے آوے مسجد دسے جے کر کدھرے مندر،
اوہ وی تیرا ڈیرہ سمجھاں، ایہہ وی تیرا ڈیرہ سمجھاں۔

ملنا-گلنا ہاسے خوشیاں درد وچھوڑے رونے دھونے،
غم دل دا وی تیرا جاناں، چاء دل دا وی تیرا سمجھاں۔

دسے تیریاں پہنچاں تیکر پہنچ خیال میرے دی مینوں،
عرش تیرے دے جنا اوچا دل دا بنّ-بنیرا سمجھاں۔

میرے سنے تیری وچ دنیا دسے کجھ نہ مینوں میرا،
تینوں چار چپھیرے دیکھاں تیرا چار چفیرا سمجھاں۔

چڑھیا سرے شکار کسے دے دسے جدوں شکاری کوئی،
انھے دے ہتھاں وچ آیا میں تقدیر بٹیرا سمجھاں۔

سرمدی، منصوری سولی وگدی بھامبڑ نے گلزاراں،
دکھ گھنیرا دسے جتھے اتھے سکھ گھنیرا سمجھاں۔

شاہ رگ توں وی نیڑے ہو کے پرے-پریرے دوری تیری،
سمجھ تیری نہ اوے کجھ وی سوچاں بڑا بتھیرا سمجھاں۔

دسدی اے سچی وڈیائی دنیا تے تیری وڈیائی،
گھٹّ نہ دسے اوہو فرؤنوں جہنوں ذرا وڈیرا سمجھاں۔

روز اکھاں نوں کنی واری میں ایتھے شرماؤندا ویکھاں،
دل نوں روز ای کنی واری ہندا بیرا بیرا سمجھاں۔

ہیر 'فقیر' وہاجی نہ کوئی نہ میں رانجھا جوگی بنیا،
کیکن رنگ پور دا ایہہ پھیرا جوگی والا پھیرا سمجھاں۔

2. حمدیہ غزل
مورکھ دل نہ عشقَ دی قدر کیتی

مورکھ دل نہ عشقَ دی قدر کیتی،
پچھے عقل دے رہا نادان لگا۔
عقل گلّ جہڑی آہندی سنگدی اے،
جھکدا نہیں اوہ عشقَ فرمان لگا۔

متھے وچ سمیٹ کے سوز دل دا
ساڑ بتاں دے نقش-نہار سارے،
بندہ بن ربّ دا نیئت بدل پہلاں،
ہیں جے ربّ نوں سیس نوان لگا۔

دل دا صنم خانا سارا ڈھاء پہلاں،
پھیر کعبے دی رکھ بنیاد مڈھوں،
نیہاں تیک پرانے نوں پٹدا اے،
راج نواں مکان بنان لگا۔

حکمت نال اوہدی دیکھ وچ باغاں،
ہے خزاں دی کویں بہار بندی،
اجڑ گیاں نوں وچّ اجاڑیاں دے،
لاندا ڈھلّ نہیں ربّ وساؤن لگا۔

ہائے ہائے دیاں لزتاں لین محرم،
پاواں جدوں کہانی دل دے درد دی میں،
روندے جھولدے نے وسوں باہر ہندے،
یار سنن لگے میں سناؤن لگا۔

ڈھا کے چکّ کے رخ دردمند اکھر،
مینوں جھولدا دیکھ کے انج جھولے،
باغ وچ فجرے جویں پھلّ جھلے،
کچھڑ چکّ تریل وراؤن لگا۔

میری منگتی نگاہ دے وچ پلے،
داتا پا کجھ خیر تسلیاں دی،
بھکھا تیرے دلاسے دا پھیر مڑ کے،
ہاں میں تیرے در تے آن-جان لگا۔

بے امید کرکے بوہے اپنے توں،
خالی ٹورنا سخی دا کم ناہیں،
منگتا اپنے بوہے دا جدوں کوئی،
ہووے نال چگاٹھ دے آن لگا۔

پیندی جگّ جہان دے وچ سخیا،
سنی دھم اے تیریاں سخاوتاں دی،
کیرے ہتھ نہ بکلوں باہر کڈھن،
سخی نہیں جھکدا خیر پاؤن لگا۔

بھر بھڑولیاں نے حاجتمند جاندے،
خیر منگدے تیرے خزانیاں دی،
سنداں نت ایہو سارے آکھدے نے،
وہندا نہیں توں مال لٹاؤن لگا۔

تیرے در باجھوں ملدی ڈھوئی نہیں،
در بدر ہو کے بڑا دیکھیا اے،
قدر کسے دا کی ایہہ وگاڑ سکے،
ہوویں جیہدی توں آپ بناؤن والا۔

رہا مڈھ توں تیرا دربار عالی،
منگتے رہے سلطان فقیر تیرے،
خالی گیا نہ جویں کوئی اج توڑیں،
میں وی نہیں خالی در توں جان لگا۔

3. نعتیہ غزل
مولٰی خدا دے نور دی نوری ضیاع تسیں

مولٰی خدا دے نور دی نوری ضیاع تسیں۔
پچھوں خدا دے ہو تسیں جے نہیں خدا تسیں۔

مستی اے جیہدے مدّ دی توحید دا صرور،
فطرت دے وانکپن دی ہو وانکی ادا تسیں۔

راہ وچ تساں دے ملدیاں اگوں دی منزلاں،
راہ بر بنن، بنوں جنہاں دے رہنما تسیں۔

رستے وکھائی شر نوں تساں خیر دے ہمیش،
کردے ہو بریاں نال ہمیشہ بھلا تسیں۔

دندے ہو بدلہ ظلم دے باہرو نوں ہلم دا،
کردے ہو بدزبان لئی مولٰی دعا تسیں۔

خوشیاں بناوندے ہو غماں ماریاں دے درد،
لیندے ہو دکھ دکھیاں دے سارے ونڈا تسیں۔

چڑھدے ہڑاں دے زور دی چڑھتل تروڑ کے،
دندے ہو بیڑے ڈولدے نوں پار لا تسیں۔

حلّ مشکلاں دے قول نے کیتے جناب دے،
مولا تسیں جہان دے مشکل کشا تسیں۔

کردے اس آدمی تے فرشتے وی حسد نے،
جس آدمی نوں دندے ہو بندہ بنا تسیں۔

سلطان کرن مان تہاڈی گدائی دا،
ٹوروں بنا کے بادشاہ آئے گدا تسیں۔

جھکیا فلک زمین تے رہے تاریاں سمیت،
آندے ہو پرط پل وچ عرشاں تے جا تسیں۔

وسدے دھروں پئے وچ اجاڑاں دے شہر نے،
پاوو ایہناں تے جھات جے کارے قضاع تسیں۔

وت بخشدے ہو پانی دے قطرے نوں بحر دا،
دندے او کدی زرے نوں سورج بنا تسیں۔

سبھ نال کیتیاں نے رواداریاں تسیں،
نہیں گلّ کردے کوئی کدی ناروا تسیں۔

دندا اے کم اوہ کلھابندی دے کوٹ دا،
مکڑی نوں جے کتے لوو جالا تنا تسیں۔

چھڑدا اے راگ درد محبت دے ساز دا،
تاراں اوہ دل دیاں جدوں دندے ہلا تسیں۔

کر پار لاؤ نور دے پتن تے بیڑیاں،
ظلمت دے بحر دے ہو ایسے ناخدا تسیں۔

سایہ کوئی نہ اپنے قامت دا ہندیاں،
رحمت دے سائبان ہو وچ دوسرا تسیں۔

جؤندے نے مردے عیسیٰ مسیح دے دموں 'فقیر'
عیسیٰ مرے تے لیندے ہو اوہنوں جیوا تسیں۔

4. نعتیہ غزل
ہویا نعت میری دا اے اج مطلہ

ہویا نعت میری دا اے اج مطلہ،
سخنوراں دے دلی سامان جوگا۔
جہڑا کن دی لہر وچ آکھیا سی،
مطلہ اپنے ربّ رحمٰن جوگا۔

بارگاہ وچ اوہناں دے ذکر باجھوں،
ہندی نظر منظور نماز دی نہیں،
ذات اوہ درود سلام جوگی،
ناں اوہناں دا ورد زبان جوگا۔

جھکھڑ وانگراں کعبے تے چڑھی جس دم،
فوج شرک دے کالیاں بدلاں دی،
ربوں وجیا ظلمت دے وچّ سینے،
رہندا آخری تیر کمان جوگا۔

باغ ہرم وچ اکو بہار آئی،
کیتا سدا بہار شنگار جیہنے،
ساوے باغ بیتلا دے وچّ اکو،
کھڑیا پھلّ نہ کدی کرمان جوگا۔

کھلھے ویکھ مازاغ دے نین اوہدے،
میٹی اکھ جے جان جہان کھولھی،
آیا مردہ جہان دے وچ جد اوہ،
بن کے جان دا پجّ جہان جوگا۔

نکل لاٹ حرا دی قان وچوں،
سینے ساڑ گئی کھائیاں ہنیریاں دے،
چمکاں ماردا نور فاران والا،
چانن بن گیا سارے جہان جوگا۔

عظمت اوہناں دے ہلم سلوک دی نے،
میرے شعر؎ نوں عزت 'فقیر' بخشی،
کرماں نال محمد دے ناں ملیا،
مینوں اپنے شعر؎ سجان جوگا۔

5. نعتیہ غزل
تیرے زخم ورگی ملی نہ کوئی مرہم

تیرے زخم ورگی ملی نہ کوئی مرہم،
تیرے درد جہی نہ کوئی دوا دیکھی۔
تیرا ذکر دکھاں دا علاج ڈٹھا،
تیرا ناں روگاں دی شفا دیکھی۔

جے نہ عشقَ تیرے دی امان منگدا،
بندی دار دلدار منصور دی نہ،
تیغ سیس سرمد دا لاہن والی،
تیتھوں بنی اوہدی دل ربا دیکھی۔

تیری گلّ دے اثر توں رہے لیندے،
درس زندگی دا الیاس ورگے،
تیرے پیار دی ٹور وچ ظلمتاں دے،
خضر ورگیاں دی رہنما دیکھی۔

تیرے کسے طالب جد آواز دتی،
سورج منزلاں ماردا پرط آیا،
سینے زخم محبت دا لان دے لئی،
چن تیری انگل دی ادا دیکھی۔

باغ وچ جا کے نرگس وانگراں اوہ،
پیچ سمبل دی زلف دے ویکھدے نے،
تیری گلی وچ مہکدی وانگ پھلاں،
جنہاں سدا بہار ہوا دیکھی۔

تیرے پیراں نوں چمدیاں سار اوہنوں،
حرم پاک دا مرتبہ پھیر ملیا،
ویہڑے وچ جہڑے آپ کئی صدیاں،
رونق بتاں نے کعبے دی لا دیکھی۔

توں کشکول جس منگتے دا پوریا چا،
سر تے اوس دے رکھیا تاج دنیا،
تخت شاہی اوہدے پیراں ہیٹھ آیا،
سردل تیرے در دی جس گدا دیکھی۔

تینوں ویکھ تیرے ویکھن والیاں نے،
جدوں اپنے آپ وچ نظر ماری،
نہ کوئی گنیہگاراں نے گناہ ڈٹھا،
نہ خطا کاراں کوئی خطا دیکھی۔

ستمگار زبان دراز تیتھوں،
بدلہ نیک دعا دا رہا لیندا،
بدلے ویر دے ویری نوں پیار ملیا،
بخشی تیرے مجرم دی سزا دیکھی۔

فانی زندگی نوں کیوں نہ گلوں لاہندے،
عبدی زندگی دی دولت لین والے،
تیرے وار نے واریا شیش جنہاں،
ٹلدی اوہناں دے سروں قضاع دیکھی۔

تیرے ربّ کولوں دو جہان اندر،
اچے مرتوے ملے 'فقیر' تینوں،
تیرا قول کلام خدا دا اے،
امر ربّ دا تیری رضا دیکھی۔

6. نعتیہ غزل
صبح اضل دی ویکھیا نور جسدا

صبح اضل دی ویکھیا نور جسدا،
ڈلھکاں ماردا عبد دی شام تیکر۔
اوس چن دیاں چڑھتلاں جگّ سارے،
چڑھیا ویکھیا عرش دے بام تیکر۔

اوس پاک دی پاک زبان اتے،
مایونتک دی موہر لائی مولٰی،
مکدی حد کلام الٰہی دی اے،
نبی پاک دی پاک کلام تیکر۔

اوہدے میخانے دی خیرات وسے،
بن کے امر بہار جے صوفیاں تے،
چھٹے مدھ توحید دے رہن وگدے،
میرے جہے وی رند بدنام تیکر۔

جہڑے نبی دے آکھیاں میں دل تھیں،
سچے ربّ نوں ہاں لاشریک مندا،
دھکے نال بنائے شریک مینوں،
ربّ اوہدے درود سلام تیکر۔

سندا ویکھدا دسے تے کی دسے،
اوہدی خلق تے ہلم دا حد بنا،
جاوے پہنچ دعاواں دے تیک جہڑا،
دشمن پہنچدے دیکھ دشنام تیکر۔

جام کوسر دے کل نوں ویکھلانگے،
بھید کھولھدے نے کی مستانیاں دے،
اج تے تار توحید پئی بھجدی اے،
اوہدی مدھ توحید دے جام اندر۔

آنگن واسطے اوہناں دے مرتبے نوں،
اوہناں تیک تے پجن دی گلّ چھڈو،
بن گئے قوماں دے اوہ سردار جہڑے،
پہنچے اوہناں دے کسے غلام تیکر۔

عقبہ وچ پاپی اؤگنہاریاں نوں،
پکے حلّ نجات دے کویں ملدے،
جے نہ پہنچدا اوہناں دے علم پختہ،
دنیا والیاں دی عقل خام تیکر۔

حد عمل دی کویں نہ ختم ہووے،
جا کے اوہناں دے عمل دی حد اتے،
دوڑ علم کلام دی مکدی اے،
جا کے جنہاں دے علم کلام تیکر۔

عارف ربّ دے کہن 'فقیر' سارے،
ہے سی ربّ دا اصل مقام اوہو،
چڑھ براک تے رات معراج والی،
پہنچے جہڑے حضور مقام تیکر۔

7. نعتیہ غزل
رہندا نظر وچ اے تیرے تالباں دی

رہندا نظر وچ اے تیرے تالباں دی،
سدا سوہنیا پتہ مقام تیرا۔
کعبہ گھر تیرا، وہڑھا حرم تیرا،
فلک چھت تیرا عرش بام تیرا۔

ہے شفاعت تیری دا محتاج محشر،
جاری وچ دنیا فیض عامَ تیرا،
کہڑا تیرا غلام سلطان ناہیں،
کہڑا نہیں سلطان غلام تیرا۔

رنداں وانگ صوفی ساقی مست تیرے،
جنہاں دیکھیا مست خرام تیرا،
چلدا میکدے وچ توحید دے رہے،
بھریا میء توحید دا جام تیرا۔

ڈٹھا وانگ تسبیح دیاں دانیاں دے،
بنیا مقتدی اے ہر امام تیرا،
عالم علم حکمت دیاں وچ درساں
دندا رہے گا درس مدام تیرا۔

دھاڑے مار خونی ظالم جابراں لئی،
ہویا خلق عظیم انعام تیرا،
وگدا در دریاواں دے زور اتے،
ڈٹھا جگّ نے زور وریام تیرا۔

کرکے ورد خالق مخلوق دے لئی،
کیتا فرض درود سلام تیرا۔
چھاپ وچ دل دی اے 'فقیر' رہندا،
جڑیا وانگ نگینے دے نام تیرا۔

8. آوے نال خیال کسے دے جدوں خیال غزل دا

آوے نال خیال کسے دے جدوں خیال غزل دا۔
حسن جمال کسے دا بندا حسن جمال غزل دا۔

بن کے بھڑک کسے دے رخ دی بھڑکے تاب غزل دا،
زلف سنہری وانگ کسے دی لشکے جال غزل دا۔

لفظ بنن کناں دے بوندے مصرعے ہار گلاں دے،
دین طبیعت دے تاء جس دم سونا ڈھال غزل دا۔

ہار پروندیاں جاون اکھاں لے پلکاں تھیں موتی،
ابلدے دل وچوں اٹھے جدوں ابال غزل دا۔

بن مستانیاں نظراں کردیاں ناچ نشے دیاں تاراں،
دیوے جدوں تباء دا ساقی جام اچھال غزل دا۔

نچدا گاؤندا وگدا سوماں ٹور روان غزل دی،
باغ تباء دیاں بنے بہاراں لگّ نکال غزل دا۔

کاہلا پے کے نال اداسی دلوں کدی جد اٹھے،
جا بہے درد وچھوڑا کوئی ڈیرہ بھال غزل دا۔

نقطے غین غزل دے اگے لمکی لام سہانی،
ویکھے اڈدی زلف غزل دی بیٹھا خال غزل دا۔

درد ونڈاندے اک دوجے دا رہے ایہہ مڈھ قدیموں،
دل دی محرم حالَ غزل دل محرم حالَ غزل دا۔

نال غزل دے دل پاگل نے خوب نبھائیاں سانجھاں،
ہجر وسال ایہدے دا محرم ہجر وسال غزل دا۔

لکھ کے جدوں کسے دے روسے دتی داد غزل دی،
لیا گواچے خطاں لفافیاں منّ کمال غزل دا۔

چھیڑن جد وی دل نوں اوہدی سرد تباء دیاں یاداں،
گرمی سوز سخن دی دیوے بھامبڑ بال غزل دا۔

ہین قصیدے حسن اوہدے دے شعر؎ 'فقیر' غزل دے،
رکھے کول کویں نہ تحفہ یار سنبھال غزل دا۔

9. (پیر فضل گجراتی دی موت تے لکھی غزل)
ہے سی جس مستانے دا میکدا مقام غزل دا

ہے سی جس مستانے دا میکدا مقام غزل دا۔

بھرا بھرایا ٹٹّ گیا اے رندو جام غزل دا۔

دسدی پیر فضل بن اج نہ ٹور ایہدی مستانی،
کھسّ گیا اے اج غزل تھیں مست خرام غزل دا۔

ٹکراں مارے پیر بنا پئی سوچ نماز کویلے،
خالی چھڈّ کے صف غزلاں دی گیا امام غزل دا۔

اکھاں مل مل وہیندے نے پئے فلک غزل دے تارے،
ڈبّ گیا وچ نوری ساگر ماہ تمام غزل دا۔

دسے سوہنیاں وچ نہ سن کے اج اوہ بھاجڑ پیندی،
نہ اوہ رنگ غزل دا نہ اوہ اثر کلام غزل دا۔

ہس ہس سوہنے روسے اوہنوں ہیسن آپ مناندے،
لاندا فضل جدوں سی تھاں سر کوئی دام غزل دا۔

ڈٹھا عشقَ نہ نال غزل دے اج پھردا وچ راہاں،
کرے قبول نہ بھڑک حسن دی ادب سلام غزل دا۔

گمیاں اڈدی دھوڑ دے اندر زلف غزل دیاں لشکاں
ڈبا وچ ہنیریاں دسے مکھڑا شام غزل دا۔

وجے بوہے اج غزل دے پے وچ ڈونگھیاں سوچاں،
دسے پیا اداس وچارا چہرہ بام غزل دا۔

کھوہ لئی کس خونخار ایہدے توں اج تلوار غزل دی
اڈیاں چکّ چکّ ویکھے خالی منہ نیام غزل دا۔

ٹٹے ساز غزل دے نال ای مکے راز غزل دے،
دسدا اے پیا جو کجھ ہوسی ہن انجام غزل دا۔

منگدا گیا اے فضل وی ساتھی غزلگوآں دیاں خیراں،
لا گیا اے کجھ یاراں تے اوہ آپ الزام غزل دا۔

سوز غزل دے تاء وچ تپدا گیا غزال پیامی،
دیوے کون سمیں نوں دسو ہن پیغام غزل دا۔

نال 'فقیر' اساڈے ہن نہیں فضل کدی رل بہنا،
باجھ اوہدے پئے اسیں کراںگے ناں بدنام غزل دا۔

10. دل میرا نہیں میرا ہے بیگانہ کسے دا

دل میرا نہیں میرا ہے بیگانہ کسے دا۔
میں ایہدا ہاں دیوانہ ایہہ دیوانہ کسے دا۔

درد اپنا کتھے تے کتھے پیڑ پرائی،
اپنی نہیں اک کوڈی جیہا آنا کسے دا۔

ٹردے نوں سکھاندا اے پئی پندھ دی دوری،
ہٹھّ ہووے کدی جے ذرا مردانہ کسے دا۔

چبھدی سی تیرے دل نوں کسے دی جے امیری،
جر ویکھ کے ہن حالَ غریبانہ کسے دا۔

دیکھی نہ گئی ہسی ہوئی شکل کسے دی،
ڈٹھا نہ گیا حالَ فقیرانہ کسے دا۔

گھر میرے دی ویرانی تے ویرانی اے گھر دی،
پر مجنوں دا ویرانہ سی ویرانہ کسے دا۔

نہ عشقَ میرا اے تے نہ میری اے جوانی،
مستی ایہہ کسے دی اے تے میخانا کسے دا۔

دل دی نہ سڑن ہندی اے مٹھی کدے اک پل،
سڑدا اے شماں وانگ ایہہ پروانہ کسے دا۔

ہر وار جد میں اوس نوں پچھاتا تاں کیہا اوس،
ایہہ مطلبی دیوانہ اے دیوانہ کسے دا۔

شوق اپنا اپنا اے تے چاہ اپنی اپنی،
مستانہ کسے دا کوئی مستانہ کسے دا۔

پتجھڑ وچ ایہہ سنیا اے میں بلبل دی سداؤں،
اجڑے نہ کدی وس جے مڑ خانا کسے دا۔

اک ڈاڈھی طلسمات اے جادوگھر اے دنیاں،
جناں دی ایہہ وسطی اے پریخانا کسے دا۔

ہر اک دا ٹکانا اے 'فقیر' ہر دا ٹکانا،
نہ کعبہ اے کسے دا نہ بتخانا کسے دا۔

11. کیتی اے وانگ سوہنیاں سوہنی ادا خدا

کیتی اے وانگ سوہنیاں سوہنی ادا خدا۔
دل دردمند دے کے نہ دتی دوا خدا۔

دنیا خاطر حسن دی کیوں خورے عشقَ نوں،
بے عیب زندگی دی ہے دتی سزا خدا۔

دخیار کوئی کیہنوں پکارے خدا بغیر،
دخیار دا ہے جگّ تے کہڑا سوا خدا۔

وچھڑے ملاپ توں نہ وچھوڑے ملاپ دے،
رہِ کے ہمیش نال رہا اے جدا خدا۔

دوزخ ڈروں تے رہِ اسیں متھے ہاں رگڑدے،
کردا اے بندگی دا پیا حق ادا خدا۔

بندے نے موت تے چا اساری اے زندگی،
بدھی اے جیون دی جے مرن تے بنا خدا۔

پیراں تے سوہنیاں دے دھرن سر کویں نہ رند،
بخشش لئی اے لوڑدا سوہنی خطا خدا۔

مندے اسیں وی اوہدی خدائی دے زور نوں،
سندا کدے جے ساڈی وی کوئی دعا خدا۔

کرنا سی انج ظلم کیوں میں آپ جان تے،
کہہ کے الست پائی میرے گل بلا خدا۔

کیتی بتاں جفا دی کرامت عجب 'فقیر'،
کردے نے بت پرست پئے بہہ کے خدا خدا۔

12. رانجھا جوگی، متوں مرزا، پنوں مجنوں جھلا

رانجھا جوگی، متوں مرزا، پنوں مجنوں جھلا۔
آپو اپنی دنیا دا اے خالق کلا کلا۔

دیوے وچ ہیاتی والے بالن ساڈی مٹی،
کنی نال جنہاں دی بجھا پیار اساڈا پلہ۔

لے کے دل اوہناں نے ساتھوں دتی دولت غم دی،
جھونکے دے وچ مل گیا سانوں سودا خوب سولاّ۔

غم تیرے بیاسے دل نوں دتا سدا سہارا،
غم تیرے دے ہندیاں ماراں خوشیاں دے سر کھلا۔

دل دیاں ریجھاں لاہ لاہ اﷲ سوہنے بتّ بنائے،
ویکھ بتاں ول کیوں نہ مونہوں نکلے اﷲ اﷲ۔

اوسے وانگر یاد اوہدی دے نال اے نبھدی جاندی،
ایویں لوکی آکھن نہیں اے نبھدا پیار کولاّ۔

ایویں لبھدی پھرے نہ دنیا دکھ محبت والے،
دنیا دے سکھاں تھیں رکھے دکھ پیار سکھلا۔

ٹر کے نال بندے دے ٹردے نال نہ سنگی ساتھی،
سنگاں ساتھاں دے وچ ٹردا بندہ کلم-کلاّ۔

کھیڈن لفظاں نال 'فقیر' ہر ویلے سوچ-وچاراں،
کجھ اے قلم نچلی میری کجھ خیال نچلا۔

13. جان آون دا گلی اوہناں دی چھڈیا نہ دستور گیا

جان آون دا گلی اوہناں دی چھڈیا نہ دستور گیا۔
جا کے دل مڑ آیا اتھوں آ کے مڑ مجبور گیا۔

آپ مہارے نال اساڈے ہاسے روسے چلدے رہے،
لنگھیا کدی اوہ ہسدا ہسدا کدی اوہ لنگھدا گھور گیا۔

نہ نہ کردیاں اوڑک راتیں جہڑی اوہنے پیتی سی،
مسجد ولّ سویرے ملاں اوسے وچ صرور گیا۔

بن گئی راہ دی مٹی سسی موڑ مہار نہ آیا اوہ،
نکل تھلاں وچ پنوں بھیڑا خورے کڈی دور گیا۔

ایویں بلبل آئی باغے ڈیرہ کرکے پھلّ جدوں،
کوئل کی کوکی جس ویلے جھڑ امباں دا بور گیا۔

ایتھوں تیکر کی کوئی دسے پہنچ گیا اے کیکن اوہ،
ساڈیاں اکھاں ساہمنے سولی تیکر سی منصور گیا۔

ٹھنڈا کر گیا جاندی واری اوہو دوزخ دنیا دا،
بال ہڈاں دا بالن جہڑا تن دے وچ تندور گیا۔

عشقَ مچایا بھامبڑ جہڑا عاشق باجھ بجھاؤندا کون،
جد تک ہوش 'چ آئے موسیٰ تد تیکر سڑ طور گیا۔

اوسے نور اوڑک چمکائے کالے کوٹ پہاڑاں دے،
چالی ورھے ہنیریاں غاراں دے وچ جہڑا نور گیا۔

ہو گیا اج تے سفل اساڈا ٹھرک'فقیر'ایہہ شاعری دا
اج تے شعر؎ میرا کر ساری مہفل نوں مسرور گیا۔

14. شوخ ترچھی نظر نوں دلبر جھکا کے ماریا

شوخ ترچھی نظر نوں دلبر جھکا کے ماریا۔
تیر دل زخمی نوں اج تے نینہ بچا کے ماریا۔

عشقَ بیسرتے نوں اوہناں گھوریا اے جھوم کے،
شیر ستے نوں شکاری نے جگا کے ماریا۔

ویکھ کے ہسدے نے پھیر اج ویریاں دے ویر پئے،
پھیر یاراں یاریاں دا پجّ پا کے ماریا۔

زندگی بخشی جے بے درداں دی بے دردی کدی،
دردیاں نے درد دے قصے سنا کے ماریا۔

جا کے وچ عقبہ دے دیکھانگے ملی جے زندگی،
زندگی نے وچّ دنیا دے لیا کے ماریا۔

مار کے بندے کئی کر دتے نے جؤندے خدا،
کئی خداواں نوں خدا بندہ بنا کے ماریا۔

سکھ لئی اے جانچ ایہناں خوب مرکے جیون دی،
عاشقاں نوں عشقَ خورے کی سکھا کے ماریا۔

ماریا زنداں نوں پا کے زوہد دے وچ زاہداں،
زاہداں نوں خچریاں رنداں پیا کے ماریا۔

نظر نے لب دی کرامت نال کئی واری اوہناں،
مار کے سانوں جوایا مڑ جوا کے ماریا۔

ماریا سی کل اوہناں کرکے گلے سانوں 'فقیر'،
اج اساں اوہناں نوں شعر؎ اپنے سنا کے ماریا۔

15. کھڑدے پھل نہ ہسن ہووے، سماں بہاراں آئیاں دا

کھڑدے پھل نہ ہسن ہووے، سماں بہاراں آئیاں دا۔
دن اج دا پیا دسدا اے کوئی، دن بے داد جدائیاں دا۔

نہ کوئی یاد آباد ایہدے وچ، نہ کوئی پیڑ براگاں دی،
دل ساڈا وی دل اے پاپی، شہر اجاڑ شدائیاں دا۔

بوجھ اتھے وچ دھوڑاں لگدے، جاون حسن جوانی دے،
تول عمر دا وچّ ہیاتی، دھڑا جویں دھڑوائیاں دا۔

اڈدے نے پئے جہڑیاں راہواں دے وچ گھٹے صدیاں دے،
منکھ کرے کی اتھے کوئی گھڑیاں چار وہائیاں دا۔

ایہہ دھڑکے پیا باجھ وسالوں روندیاں نے اوہ دید بنا،
بھکھا-بھانا دل پیا دیوے ساتھ اکھاں ترہائیاں دا۔

کی ہویا جے آ بیٹھا اے دل وچ بن کے ربّ کوئی،
کعبے دے وچ کردے رہے نے دعوہ بتّ خدائیاں دا۔

16. ملیا نہ کوئی کیتی گل نوں، سن کے جاچن تولن والا

ملیا نہ کوئی کیتی گل نوں، سن کے جاچن تولن والا۔
نہ کوئی بول کے سمجھن والا، نہ کوئی سمجھ کے بولن والا۔

کردا کویں اداس سمیں لئی، مائنے عشقَ محبت دے میں،
ملیا نہ کوئی کھلھے سینے، سینے دا در کھولن والا۔

کردے رہے سکھاں دیاں گلاں، مل کے یار زبانی ایویں،
دل دکھیارے نوں کوئی ملیا، نہ دل تھیں پڑچولن والا۔

سولی بنے اوہدے لئی کیکن، عرش معلا دی نہ پوڑی،
سر دی بازی لاوے جد کوئی، پیراں توں نہ ڈولن والا۔

طعنے مئنے بن کے پرتے، کیتی منہ دی گلہ-گزاری،
سکھاں دا ہے ساتھی بنیا، لگے دکھ نہ پھولن والا۔

روندا رہِ وچ ہسدی مہفل، بے رنگی دے فکے رونے،
پیار محبت دے رنگاں وچ، بھنگ ویر دی گھولن والا۔

کیڑے کڈھن والے نوں پئی، کاڈھ اوہدی اے کیڑے پاؤندی،
ککڑ وانگوں کھیہہ وچ سر دے، پاؤندا کوڑا پھولن والا۔

اڈدیاں دھوڑاں وچ گواچے، کوڑا ہونجھن والا بندہ،
آپے پنڈے چکڑ ملدا، ہتھیں گاد گھچولن والا۔

ملّ دلے دا دل لے کے وی، خورے دیوے سودا کھوٹا،
پا نیناں دی وچّ ترکڑی، ساواں تول نہ تولن والا۔

رخ دیاں بھڑکاں نال ہنجھوآں دی کرنی قدر 'فقیر' نہ جانے
پھل اگّ دے وچ ساڑن والا موتی مٹی رولن والا۔

17. جانا اوہناں ول کدی اویر آپے

جانا اوہناں ول کدی اویر آپے،
کدی جانکے آپ سویر جانا۔
جانا جا کے سوچنا پرط آؤنا،
پچھانہ پرط کے سوچنا پھیر جانا۔

کول ہندیاں اوہناں ول جان دے لئی،
موڑاں مڑی جانا ولے پائی جانا،
اساں جدوں وی اوہناں دے ولّ جانا،
راہواں نال کرکے ہیر پھیر جانا۔

ذوالقرنین کیکن ٹرے نال اوہناں،
کرے اوہناں دی راہ بری خضر کیکن،
دساں قدماں دی وتھّ تے جنہاں ہووے،
کالے کوہاں دے پا کے پھیر جانا۔

ہندا کویں بے بس دی ولّ اوہناں،
آؤن جان نادان جوانیاں دا،
سرگھی پرتنا جا کے شام ویلے،
شامی آونا جدوں سویر جانا۔

اوہدی زلف تے رخ دیاں اساں اکھیں،
بڑی وار کرامتاں ویکھیاں نے،
کالی رات اوہدے رخوں چمک جانی،
دن دیویں پا زلف ہنیر جانا۔

ہندے رہن دو پاسیوں صلاح دے لئی،
حیلے خوب بناوٹی روسیاں دے،
ساڈا اوہناں ول ویکھنا چور نظرے،
لنگھ اوہناں دا بلھ اٹیر جانا۔

ویکھے حسن دے درس وچ بڑی واری،
لفظ بدل جاندے سنے مائنیاں دے،
لباں ہلدیاں زیر دا زبر ہونا،
نظراں نال ہو زبر دا زیر ہونا۔

چڑھتل بدلدے سمیں دے موڈھیاں تے،
چڑھدی رہی اے حسناں دے واریاں دی،
دھرنے سوہنیاں نے جتھے پیر اتھے،
لا کے عاشقاں سراں دا ڈھیر جانا۔

روپ بستیاں دے دیکھ چھڈنی نہیں،
ریت اپنی جنگلاں پربتاں نے،
چڑیاں ویکھ کے بازاں نہیں اڈ جانا،
ویکھ ہرنیاں سہم نہیں شیر جانا۔

18. پے کے لمیاں وچ وچھوڑیاں دے

پے کے لمیاں وچ وچھوڑیاں دے،
اساں اپنا آپ نقصان کیتا۔
اوہدی یاد نوں دلوں وسار کے تے،
دل ویران نوں ہور ویران کیتا۔

چلن تیک ساڈے چلدے دماں تائیں،
بھلن لگیاں اوہدیاں سخاوتاں نے،
ساڈے عشقَ بیدوش بے عذر تائیں،
دکھ عمر تے حسن نے دان کیتا۔

جد دے گئے نے اوہ اس گھروں، اتھے،
وسن سدھراں اوہناں دے پیار دیاں،
دل برباد کرکے اوہناں آپ ساڈا،
ساڈے دل تے بڑا احسان کیتا۔

یاد کیتیاں آؤندا اے یاد اینا،
کی ملاپ دی رات دا سلسلہ سی،
اوہدی زلف ڈاڈھی پریشان ہوئی،
اوہدی زلف ڈاڈھا پریشان کیتا۔

وانگوں ڈاڈھیاں پھوکیاں ویریاں دے،
اوہناں ویر دا وی بھرم رکھیا نہ،
کیتی بڑی غلطی بہکے وچ یاراں،
اساں اوہناں دے پیار دا مان کیتا۔

پلکاں بھجیاں نظر اداس ڈاڈھی،
رخ اتے زلفاں پریشان کیتا
ویکھ اوہناں دا حالَ ایہہ اساں وی نہ،
دل دے دکھ دا حالَ بیان کیتا۔

نہیں سی اوہدی جوانی دے جوش اوہنوں،
کیتی گلّ ساڈی یاد رہن دتی،
پہرہ اساں دتا اوسے قول اتے،
جہڑا قول سی نال زبان کیتا۔

وانگوں دھوڑ دے بدلاں اڈ گئے نے،
چڑھ کے سرے بیصورت جوانیاں دے،
ساڈے عشقَ نے جہڑا غرور کیتا،
اوہدے حسن نے جہڑا گمان کیتا۔

لوک مگر لگے تے نہ پئے پتھر،
پاٹا گلما نہ دامن اے چاک ہویا،
پاگل عاشقاں نال سلوک چنگا،
اوہدے شہر نالوں بیابان کیتا۔

اوہدی لشکدی مانگ نے کڈھ آندا،
زلفاں اوہدیاں دے قبرستان وچوں،
اوہدے سفہے قرآن دے نال سانوں،
کافر خال اوہدے مسلمان کیتا۔

ساری عمر رہا وانگ صوفیاں دے،
ایس گلّ دا دلوں افسوس سانوں،
رنداں نال میخانے دے وچّ بہہ کے،
تازہ اساں نہ کدے ایمان کیتا۔

میرے دل نوں کدی 'فقیر' اج وی،
ایہہ ادا ای اوہناں دی بھلنی نہیں،
میرے شعر؎ دی اوس نہ داد دتی،
میری غزل دا اوس نہ مان کیتا۔

19. کیتی اساں بیمار دی انج کاری

کیتی اساں بیمار دی انج کاری،
بھیج کول طبیب بیمار دتا۔
رکھن لئی وچ اوہناں دی نظر ہر دم،
دل نوں اوہناں دی نظر گزار دتا۔

اوہدی اکھ مستانی دے نال مل کے،
مستی ساڈی دیاں اکھاں کھلھ گئیاں،
ساڈے شوق مستانے دا نشہ سارا،
اوہدی زلف دی تار اتار دتا۔

راہواں اوہدیاں دی اڈدی گرد لے کے،
اکھاں وچ پایا سرمہ تاریاں نے،
پلہ ذرا سرکا کے مکھڑے توں،
ساڈے چن نے چن پروار دتا۔

گھانی اوہناں دی اکھیاں کھولھ کے وی،
نظراں نال نہ دلاں نوں پھول سکی،
حسن جنہاں دے قول وسار دتے،
عشقَ جنہاں دے حوصلہ ہار دتا۔

انج ہی کئی واری سانوں لا گلیں،
دل نے گلّ ساڈی کنی مار چھڈی،
گلیں لا اوہناں جویں اج دل نوں،
دل دے گلے دا وقت گزار دتا۔

مڈھوں ساڈیاں وگڑیاں عادتاں نوں،
مہر اوہناں دی سگوں وگاڑدی رہی،
نظر اوہناں دی وگڑ کے نال ساڈے،
ساڈے دل وگڑے نوں سوار دتا۔

جؤندے جاگدے دلاں دی پاس خاطر،
جؤندے سخن زبان تے آؤن لگے،
تیر نظر دے مار کے پھیر اوہنے،
ساڈے دل بے درد نوں مار دتا۔

لنگھے جنہاں راہواں ولوں اسیں مڑ کے،
لنگھدے وچ راہواں دیوے بالدے گئے،
چانن لا کے وچ چورستیاں دے،
موڑ موڑ دا روپ شنگار دتا۔

کہڑے جھنگ بیلے وچوں اسیں گزرے،
وانگوں رنگ پور دے جہڑا وسیا نہ،
کہڑے باغ وچوں لنگھے اسیں کدھرے،
جیہنوں اساں نہ رنگ بہار دتا۔

ڈبے اندروں وچ بدکاریاں دے،
بڑے بڑے صوفی نیکوکار دیکھے،
دتا سبق جد کوئی نکوکاریاں دا،
سانوں بڑے ہی کسے بدکار دتا۔

اکھاں ساڈیاں اوہناں دی نظر وچوں،
پیتی اج اے مد سرمد والی،
سانوں مل گیا اوہناں دی نظر وچوں،
جہڑا مزہ منصور نوں دار دتا۔

ایہو جہے تے ستم 'فقیر' شالہ!
دردمند دل تے رہن روز کردے،
کیتا اج ایڈا پیارا ستم اوہناں،
دل نے اوہناں دا پیار وسار دتا۔

20. وسیا نہ شہر تیرا ہو کے ویرانہ خراب

وسیا نہ شہر تیرا ہو کے ویرانہ خراب۔
ہویا نہ آباد تیرے بعد دل خانا خراب۔

فجر تیکر شما نے بالی اوہدی مٹی اخیر،
شام تک ہویا شمع دے مگر پروانہ خراب۔

کیتی اے ساقی دی بے سرتی نے بدنامی بڑی،
رہِ کے میخانے چ ہویا رند مستانہ خراب۔

ہون نہ وچ محفلیں میرے اوہناں دے تذکرے،
داستان اوہناں دی چنگی میرا افسانہ خراب۔

وچ ہنیرے رخ غماں دی رات دا لشکے کویں،
زلف دی بہتی پریشانی تے کجھ شانہ خراب۔

کرن کیکن لوک ہن یاراں دی یاری دا گلہ،
ہو گیا اے اپنے وانگر ہی بیگانہ خراب۔

مینوں اوہناں دی نظر دے شوخ تحفے ماریا،
کر گیا اوہناں نوں میرے دل دا نذرانہ خراب۔

وچ ویرانے ایس دی گزران سی چنگی بھلی،
آ کے تیرے شہر ہویا تیرا دیوانہ خراب۔

بت خراب ہو کے خدا بن جان نہ کدھرے فقیر'،
بن گیا خانا خدا دا ہو کے بت خانا خراب۔

21. اڈدیاں زلفاں ہیٹھ رخاں دے آئے نظر نظارے پھیر

اڈدیاں زلفاں ہیٹھ رخاں دے آئے نظر نظارے پھیر۔
پاٹے کالے بدل وچوں لشکے عنبریں تارے پھیر۔

ستے دل نوں جھولے وجے جاگے غم دکھیارے پھیر،
نبض ہیاتی دی مڑ دھڑکی کیتے کسے اشارے پھیر۔

پیار نگر وچ آیا کوئی لبھدا پیار سہارے پھیر،
دل پاگل دے نال کریگی ساڈی عقل گزارے پھیر۔

ساقی فکر میرے دا مڑ مڑ جام شراب الارے پھیر،
ایویں وانگ کباباں دے پئے سڑن رقیب وچارے پھیر۔

دسدا اے پیا دل دے جذبے مڑ کجھ کرکے رہنا اے،
آہندے نے کجھ کرن لئی پئے سانوں یار پیارے پھیر۔

گلّ ادب دی مہفل دے وچ اگے جویں نتاری سی،
کرنے پینے فکر نظر دے سانوں ہین نتارے پھیر۔

مشرا کوئی لشکاواں کدھرے بجلی بن کے ڈگے نے،
لفظ لفظ دیاں اکھاں وچوں پیندے نے لشکارے پھیر۔

اڈدی سوجھ زبان میری نوں مگروں رلن نہ دندی اے،
بھجدے نے پئے قلم میری دے اگے شعر؎ وچارے پھیر۔

وچّ چلنت الاپ الاپے شوخ دلاں دا ساز پیا،
سارے گاما، سارے گاما، سارے گاما، سارے پھیر۔

پھلاں سخن دیاں وچ لگے مڑ نے لشکر خاراں دے،
نبڑنا ایں نال بہاراں ساڈے باغ بہارے پھیر۔

لایا جال کسے مڑ سانوں پھاہی وچ پھساون لئی،
پیندے نے پئے اج کسے دیاں زلفاں دے لشکارے پھیر۔

جہڑے کنڈھے ہے سن توڑے زور اگے طوفاناں دے،
اوہ نے اوسے کنڈھے تے جا قسمت پار اتارے پھیر۔

پھیر سنے نے دھولر کردے پھس پھس نال اسماناں دے،
اچے محلاں دی تھاں کدھرے چھتے جان نہ ڈھارے پھیر۔

موڑ موڑ تے مڑدیاں مڑ کے دیوے بالے جانے نہیں،
گاہنے پے گئے نے جے راہیاں، پندھ ہنیرے سارے پھیر۔

لاؤن لئی وچ دل دے دھڑکا پھیر 'فقیر' دوآلے دے،
آئے ونج وہاج منگویں سخناں دے ونجارے پھیر۔

22. وچ عاشقاں اج کلھ تیری بجھی اے ہوا ہور

وچ عاشقاں اج کلھ تیری بجھی اے ہوا ہور۔
کر لے جو ستم کرنی کوئی ہور جفا ہور۔

ہے رنگ زمانے دا تیرے روپ دی رنگن،
رنگے ہوئے اک رنگ تے کوئی رنگ چڑھا ہور۔

چھائی نہ اجے خون وچ اے شام دی لالی،
لا رنگلے ہتھاں تے ذرا رنگے حنا ہور۔

بیصورت محبت وی ذرا سرت سمبھالے،
کر ہور ادا ستی کلا کوئی جگا ہور۔

دے ہور محبت دی سزا سانوں توں بے شک،
قانون محبت دا جے دندا اے سزا ہور۔

بھنڈ ہور وفا میری ذرا وچّ رقیباں،
گھٹدی اے پئی گلّ جے گھٹدی نوں ودھا ہور۔

دے مینوں صلہ ہور کوئی میری وفا دا،
سر میرے جفا دا کوئی احسان چڑھا ہور۔

مینوں تیرے روسے دا کوئی غم نہیں پیارے،
میں تینوں منالانگا کوئی کرکے خطا ہور۔

کیوں پوجاں 'فقیر' ایویں بتاں سنگدلاں نوں،
ایہہ میرے خدا نہیں کوئی میرا اے خدا ہور۔

23. مہفل حسن جوانی دی نے روپ سنوارے پھیر

مہفل حسن جوانی دی نے روپ سنوارے پھیر۔
محرم اکھاں اڈدے دیکھے دن نوں تارے پھیر۔

روپ سہپن دی بدنامی بن گئے پیار-وہار،
منڈی وچ حسن دی لگے ہون بکارے پھیر۔

پیروں نکلے دسدے نے یاراں دے پیار سلوک،
دونے-چونے ہو کے پے گئے دل تے بھارے پھیر۔

ہڑ دی چڑھتل نال نے دسدے گھلدے پھیر ملاح،
لئی جاندی اے شوح دی شوکر بھنور کنارے پھیر۔

تیتھوں بہتے کرکے پھردی ہار-شنگار خزاں،
دیکھ لیا اے باغ نے تیرا رنگ بہارے پھیر۔

نویں نویں راہواں وچ آندے جان پرانے موڑ،
منزل دے ول کمبدے ٹردے راہی سارے پھیر۔

قسمت دے ولیاں دی جاندی پھیر نہیں کوئی پیش،
کرماں دا پئے گھٹیا کھاندے کرماں مارے پھیر۔

دھاری جاون چڑھدیاں فجراں مڑ شاماں دا روپ،
سوکھے دن راتاں دے لگے کرن گزارے پھیر۔

ہتھل ہو کے بہہ گئی چورا-کاری دی مڑ ریت،
سادھ نے راہواں دے وچ پھردے مارے مارے پھیر۔

پھاٹے کالے بدلاں پائی مڑ ستّ رنگی پینگھ،
پیندے دسن دوروں بجلی دے لشکارے پھیر۔

چن مقدرج دے نوں لگیا دسدا چن گرہن،
خورے کد لشکنگے ہن قسمت دے تارے پھیر۔

رسے رسے دسدے نے یاراں دے پیار سلوک،
ویر ورودھ نے ہر مہفل وچ پیر پسارے پھیر۔

خبرے کد لشکائے سوہنا رخ دا حالَ 'فقیر'،
خورے کد ہن رات ہنیری زلف سنوارے پھیر۔

24. چڑھکے فکر کمان میری تے قلم میری دا تیر

چڑھکے فکر کمان میری تے قلم میری دا تیر۔
بنیا ملک شہانی نہ درباراں دی جاگیر۔

کھادھے راج محلاں دے وچ نہیں قصیدے ویچ،
گاہک بنے راجے مہاراجے تے دربان وزیر۔

رخ محبوبہ دے دی رنگن شعر؎ میرے دا رنگ،
بن کے درد دلاں وچ وسے شعراں دی تاثیر۔

سخن دیاں وچ زلفاں میں لشکائے گنھ خیال،
سوجھ میری نوں پے نہ سکی سونے دی زنجیر۔

رہی ادماں دے اگے اگے میری سوچ-وچار،
تردی رہی تدبیر میری دے مگر مگر تقدیر۔

قومی سدھر کردی دل دے ویہڑے دے وچ ناچ،
اکھاں میریاں دے وچ وسدی وطن دی اے تصویر۔

آہر 'فقیر' خیال میرے دا قوم میری دا مان،
قلم میری اے میرے ڈھول سپاہی دی شمشیر۔

25. کئی پانڈی نے چکی پھردے دھرتی دا ایہہ بھار

کئی پانڈی نے چکی پھردے دھرتی دا ایہہ بھار۔
اٹاں، وٹے، چکڑ، چمبڑ، پتھر، گرد، غبار۔

دھوکھے باز نظر نوں ایویں دھوکھے دین ہمیش،
ایہدے جنگل پربت بیلے جوہاں شبزا زار۔

دھوڑاں پھرے اڈاؤندی ایہدے باغاں وچ خزا،
سہمے سہمے بوٹے ویلاں کلیاں پھل تے خار۔

پھڑدے پھڑدے ساقیاں ہتھوں ڈگ ڈگ پیندے جام،
میخانے وچ چڑھدے چڑھدے لیہندے مست خمار۔

روپ سہپن، حسن جوانی، پلک-جھلک دی کھیڈ،
کوڑے وچ رلاؤندی دن نوں رات گلوں لاہ ہار۔

تھلے اتے دھرتی دے نہیں کدھرے سکھ 'فقیر'،
تھلے ایہدے وسدے مردے اتے رہن بیمار۔

26. چہرہ تیرا اے سادھ طبیعت تیری اے چور

چہرہ تیرا اے سادھ طبیعت تیری اے چور۔
دل اے تیرا کجھ ہور تے دل دی ہوس کجھ ہور۔

بندے دے دل دا نور اے ہندا نظر دا نور،
باطن تیرا اے کور جے دیدے تیرے نے کور۔

بے آہنگسا اے شوق تے وکھڑے تیرے نے راہ،
منزل تیری اے دور تے مٹھی تیری اے ٹور۔

زندگی دا پا کے پج آزادی دے نال آپ،
گلاں دی پتنگ نوں نہیں دندا امن دی ڈور۔

طاقت اوہدی دا کردا اے اقرار زمانہ،
دنیاں تے جیہدے بازوآں وچ اے عمل دا زور۔

27. دسدے وچ ہیاتی دے جد آؤندے خونی موڑ

دسدے وچ ہیاتی دے جد آؤندے خونی موڑ۔
ٹوراں میریاں روک نہ سکن راہ دے پتھر روڑ۔

راگ میرے نے اتھے دھمدے بن کے دل دی آس،
جتھے میرے ساتھی بہندے دل دی آس تروڑ۔

سوکے نال خزاواں رل کے کیتے بڑے پلال،
کر نہ سکی باغ میرے دے نال بہار انجوڑ۔

تؤں تؤں ہور اڈار میری دی اوچی چڑھی ہوا،
جیوں جیوں جھکھڑ دتے وچوں میرے کھنبھ تروڑ۔

لڑ-بھڑ کے کئی لڑدے-بھڑدے خونی راہواں نال،
منزل تیکر نالدیاں نوں لے آندا میں توڑ۔

ادم میرے دی کانوں جس دم جوہری کیتی بھال،
ملے ہزاراں لکھاں ہیرے لکھوں ملے کروڑ۔

کلھ وانگر اے دیس میرے دا مینوں مان 'فقیر'،
کل وانگر اے دیس میرے نوں اج وی میری لوڑ۔

28. ودھ گئی ہور ساڈے دل دی پریشانی

ودھ گئی ہور ساڈے دل دی پریشانی،
وچوں کڈھیا کی اوہنوں پا کے خط۔
انی ہور وگڑی اوہدے نال ساڈی،
جنا لکھیا اوہنوں بنا کے خط۔

نینن اوہناں دے وہندیاں سار اہنے،
چھڈّ اپنے نینن-پران دتے۔
نال بہہ گیا اپنے پکڑ دل نوں،
قاصد اوہناں دے ہتھ پھڑا کے خط۔

اساں آپ لکھ کے ہتھ نال اپنے،
بڑے پکّ پکا کے ٹوریا سی،
اوہناں آپ نوں آپ بدنام کیتا،
کسے اوپرے کولوں پڑھا کے خط۔

چال اوس دی اپنے مگر لا کے،
سانوں اوہناں دے تیک لجان دی اے،
پرط گیا پچھانہ ول انج جہڑا،
قاصد دوروں ای اوہدا وکھا کے خط۔

وانگو ناگناں دے سطراں ول کھادھے،
ہلے مہکدے حرفاں تھیں آوندے نے،
اج اوہناں نے لگدے گھلیا اے،
پریشان زلفاں نال لا کے خط۔

بھیت اوہناں دے خط دا وچ یاراں،
کھلا قاصدا تیرے وغیر کیکن،
توں ایں جا کے اوہناں نوں آپ دتا،
توں ایں اوہناں کولوں آندا جا کے خط۔

دل دے اجڑے شہر وچ نظر آؤندی،
رسم راہ کوئی اوہدے پیار دی نہیں،
سرگھی اٹھ وانگاں ویلے چمنا میں،
روز نال اکھاں جیہدا لا کے خط۔

خط نوں پھڑدیاں قاصد دی نظر کھادھا،
شوخی ٹور اوہدی نصر عامَ کیتا،
لکھیا بڑا نظراں توں بچا کے سی،
دتا بڑا سی اوہنوں لکا کے خط۔

دل وچ اوہناں دے پتہ نہیں اج کیکر،
پیا غیر دے خط دا شبھا پیندا،
اوہ گم نام خط نوں پئے پڑتالدے نے،
میرے خط دے نال ملا کے خط۔

ایہہ تحریر تے اوہناں دے ہتھ دی اے،
اٹکل گلّ وچ اوہناں دی گلّ دی نہیں،
یا پھر کسے لکھایا اے اوہناں کولوں،
خورے کی اوہناں نوں پڑھا کے خط۔

ساری عمر نہ کدی 'فقیر' دیکھے،
اوہدی تباء ملوک دے طور بدلے،
کدی چمّ کے اکھیاں نال لاوے،
مارے کدی اوہ پرھاں بھوا کے خط۔

29. موتوں سخت اسیں نہیں مندے کوئی یار اڈیک

موتوں سخت اسیں نہیں مندے کوئی یار اڈیک۔
پیرو-پیر ودھاندی ڈٹھی تیرا پیار اڈیک۔

پیار دلاسہ دندی جاندی دید تیری دی آس،
کرے پئی دنیا دے غم دا ہولا بھار اڈیک۔

چیتے رہی نہ کماں کاجاں دی کوئی سوچ-وچار،
بدھی تار محبت دی اے بدھی تار اڈیک۔

نیڑے فکر نہ آون دندا اج کوئی غیر دلیل
یاد کسے دی کردی جاندی مارو-مارو اڈیک۔

دلبر دے دیکھن دی اکھیں دسی کھڑی سعید،
ہور گھڑی نوں نظر میری تھیں جا سی یار اڈیک۔

ڈیرے داری تیری مینوں یار لیاندا ٹور،
کردا اے ہن تیرا ڈیرہ تیری یار اڈیک۔

بندی اے دکھیاری کدی کدائیں میل-ملاپ،
کرن فراقَ ہجر دے تائے جد دکھیار اڈیک۔

وچھڑیاں دیاں یاداں والا سینے نال وراگ،
سالاں وانگوں پل گھڑیاں دے کرے شمار اڈیک۔

میئخاراں لئی پیا جام صراحیاں نے بھرپور،
ساقی دے میئخانے دے وچ کرن میئخار اڈیک۔

بھاویں ہووے ورھیاں بدھی لمی یار 'فقیر'،
دردی ہمدم دے اک در توں سٹاں وار اڈیک۔

30. ایویں پئے دانائیاں چھانٹن دنیا دے وچ دانے لوک

ایویں پئے دانائیاں چھانٹن دنیا دے وچ دانے لوک۔
مرد ہندے نے اوہو جہڑے ہندے نے دیوانے لوک۔

پٹدا پٹدا امبر تھکیا پر ایہہ پٹے جاندے نہ،
دھرتی دے سینے وچ ایسے ٹھوک گئے نے پھانے لوک۔

کلّ امبر نے لہندیاں ڈٹھا دھرتی اتے لوکاں نوں،
اج ایہہ دھرتی ویکھدی اے پئی چڑھدے جان اسمانے لوک۔

جان لیا ایہناں بدمستاں دھڑا دھرم توں پکا اے،
مسجد دے اگوں دی لنگھ کے جاون پئے میخانے لوک۔

ایہہ منہ زور زمانہ رکھے کیکن آن نہ اوہناں دی،
اپنی این مناون جہڑے رہِ کے وچ زمانے لوک۔

بجھی تھاواں نال نہ ہووے بجھّ کسے دے اصلے دی،
مرد ہندے نے وچ زنانیاں مرداں وچ زنانے لوک۔

بھرے بھنڈاراں دے وچ بیٹھے وچوں خالی رہندے نے،
لے کے پھوک ایویں پئے پھلن جہڑے وانگ بھوکانے لوک۔

لوکاں دنیا وچ بزرگی کھیڈ بنائی بالاں دی،
پوتر دوہتر توں پئے بندے جاون دادے نانے لوک۔

آوے بیٹھے اکھیں میٹی سدھ نشانے کردے نے،
سدھے تیر ہوون جس ویلے چڑھ کے عشقَ کمانے لوک۔

دنیا دے وچ ہوش کپتی دیکھی مول فساداں دی،
ہوش وچ اکا آؤنا چاہون تد ہی نہ مستانے لوک۔

جیون دا میدان کدی نہ بندا مجلس ماتم دی،
جیون دے میدانوں جے نہ جاندے ٹر مردانے لوک۔

دھرتی لئی ایہناں دا جنت جویں نشانہ بدھا سی،
دھرتی توں بنھدے پئے جنت دے نے تویں نشانے لوک۔

دھرتی نال اسماناں اتے چاڑھ لجانا چاہندے نے،
جائے آدم دے نے کڈے پاگل تے دیوانے لوک۔

صدیاں وچ اپاء کر سکے نہ دکھیار زمانے دا،
سوچدا رہنا ہن میں کدھرے پاگل تے نہیں دانے لوک۔

راہ وچ جاندیاں ایویں جہڑی پے گئی نظر نکاباں تے
سر اپنے پئے اوس نظر دے بھردے نے جرمانے لوک۔

کڈا زوراور اے جہڑا اتھوں پرتن دندا نہیں،
بن بن گئے نے کنے ایتھے ککر سنگھ تے بانے لوک۔

دیکھ کے ملّ ایہناں دا مٹی لعنت پاؤندی ایہناں تے،
جاون لگے نال لجاندے جے کر بھرے خزانے لوک۔

گوڈیاں تے رکھ ہتھ وچارے اج اوہ اٹھدے دیکھے نے،
کل تیکر جہڑے سن ٹردے اچے کرکے شانے لوک۔

کل گئے کجھ لوک جیوں ایتھوں بن کے قصے اج لئی،
بھلکے آون والیاں لئی پئے بندے نے افسانے لوک۔

لیلیٰ وانگر تیریاں اشکا جگ وچ پاؤندا دھماں کون،
پاگل مجنوں جے نہ ہندے دانے تے پردھانے لوک۔

مندے نے اوہناں دیاں عقلاں ایہہ اج دانی پردھانی،
مورخ دنیا نے سن سمجھے جہڑے پاگل خانے لوک۔

اکو جیہا دولا ڈٹھا لین دین اس دنیا دا،
تحفے لین دلاں دے ودھ کے نظراں دے نذرانے لوک۔

چنگی ہندیاں کنی سن کے کدی 'فقیر' ایہہ مندے نہیں،
جد تیکن نہیں گلّ کسے دی وہیندے ڈھکدی خانے لوک۔

31. پاؤندے نے مقدرج تے بتّ خانا خراب اوڑک

پاؤندے نے مقدرج تے بتّ خانا خراب اوڑک۔
کردے نے ایہہ ہاں پہلاں دندے نے جواب اوڑک۔

ساتھ ہوش دا دندی نہیں مستی کدے ویلے دی،
چڑھدی اے گھڑی پل لئی لیہندی اے شراب اوڑک۔

کر کرنا اے جو کجھ وی اﷲ دی توکل تے،
ہر پھر کے نظر آوے اسے دی جناب اوڑک۔

مرداں دی ہی ہمت تے دیساں نوں وساؤندی اے،
رتّ آئی تے باغ اندر کھڑدا اے گلاب اوڑک۔

بنیاد وطن دی تے چاڑھ ہڑ نہ فساداں دے،
نیہاں نوں ہلاؤندی اے پانی دی سلھاب اوڑک۔

لکھ لے کوئی وچ ایہدے مضمون بھلائی دا،
کھلھنی ایں کدی تیرے عملاں دی کتاب اوڑک۔

کیتے دی سزا سبھ نوں ملنی اے 'فقیر' ایتھے،
بھلیاں نوں ثواب اوڑک بریاں نوں عذابِ اوڑک۔

32. مالی ہن بریاں رسماں دے ورتارے توں بدل ضرور بدل

مالی ہن بریاں رسماں دے ورتارے توں بدل ضرور بدل۔
ویلے نے جے رتّ بدلی اے توں باغ دے چا دستور بدل۔

آہراں دیاں نویاں چالاں نے میدان عمل دے بدلے نے،
توں سوچاں دی چا نظر بدل سوچاں دا فکر شعور بدل۔

نہیں یار ملاہوا دور کوئی پیندا اے بھلیکھا نظراں دا،
دے بیڑا ٹھیل توکل تے پر بیڑے والے پور بدل۔

لبھّ کاریگر توں نویں کتوں پئے پیش نے جے کر ہنر نویں،
محنت دے ڈھنگ جے بدلے نے، توں ڈھنگ دے لے مزدور بدل۔

دنیا اے عشقَ محبت دی منن نوں حق اک عاشق دا،
بدلی اے جے سولی عقلاں نے توں وی جھلے منصور بدل۔

جس نے ہے متی مدت دی ماری بیسرتا سرت تیری،
لے پکڑ صراحی بھنّ پرھاں کر جام ایہہ چکنا-چور بدل۔

33. سدھر میری جہاد، شہادت میری امنگ

سدھر میری جہاد، شہادت میری امنگ۔
سن کے لہو ترنگ سنے کون جل ترنگ۔

چن چڑھیا ویکھ چن تے چڑھدے چکور نے،
بلدی شماں نوں ویکھ پچھانہ ہٹن نہ پتنگ۔

آؤندے نے مڑ ہوا دے کھڈاری گھڑی گھڑی،
گڈے دے نال لڑنیئیں ہن لہریا پتنگ۔

دسانگا پھیر کھیڈ کے مرداں دی کھیڈ میں،
کنیں میرے نہ بوندے ہتھیں میرے نہ ونگ۔

ٹوہ لئی اے اگے بزدلاں میری دلاوری،
لئے ویکھ ڈھنگیاں نے میرے حوصلے دے ڈھنگ۔

یاراں نوں مان ہندا اے یاراں دے ساتھ دا،
بندے ہمیش دشمنا دے سنگ نے کسنگ۔

گھر غیر دے جا اوہناں نے پاؤنی ایں بھنگ کی،
گھر اپنے جنہاں دے رہے بھجدی ہمیش بھنگ۔

ہویا اے دنگ وقت جے چڑھتل میری نوں ویکھ،
ہووےگا وقت مڑ میری چڑھتل نوں ویکھ دنگ۔

کردا اے میرا دم قدم ایہہ سرخرو زمین،
چڑھ کے نہ سدا لہندا میرے خون دا ایہہ رنگ۔

رہندا اوہناں نوں اگے توں ڈنگن دا بل نہیں،
لیناں میں جنہاں فنیئراں سپاں دے کھچّ ڈنگ۔

جاندا اے بھلّ مینوں وی تے بھیڑیاں دا بھیڑ،
رہندا جے بھیڑیاں نوں میرا یاد نہیں چنگ۔

کمبدے نے میتھوں ظالماں ظلماں دے دبدبے،
جگرا اے میرا شیر دا میں حیدری ملنگ۔

سجن لئی 'فقیر' میں پیغام صبح دا،
ویری لئی اے نعرہ میرا جنگ جنگ جنگ۔

34. پاؤن عقلاں نوں جہڑے جھلّ

پاؤن عقلاں نوں جہڑے جھلّ۔
عشقَ کرے اوہ مصلے حلّ۔

عشقَ اکھاں نوں کردا گیر،
عشقَ دلاں وچ مارے ملّ۔

جھکدا عشقَ نہ چڑھدا دار،
ویکھے عشقَ نہ لیہندی کھلّ۔

عشقَ اجاڑے لال قلعے،
عشقَ وسائے تاج محل۔

روڑھے دکھ دے بھرویں پور،
عشقَ دے غم دی اکو چھلّ۔

عشقَ دی ٹھنڈھوں تپدی وہن،
عشقَ دی تپشوں ٹھردے تھل۔

سہمن ہجکیاں نال بھچال
عشقَ جدوں پاؤندا ترتھل۔

عشقَ لئی ہر اوکڑ سہل،
عشقَ لئی ہر اوکھ سکھلّ۔

کٹھیاں کردی عشقَ تنین،
پئی نکلے نہ عشقَ کڑلّ۔

ودھدی وانگر کوڑی ویل،
مٹھے عشقَ دی مٹھی ولّ۔

بجھے ایہدی کدی نہ پیٹھ،
رکے نہ ایہدی چلی چل۔

عشقَ اکھیں کردا کرتوت،
کرے نہ عشقَ زبانی گلّ۔

بھرویں عشقَ شیر دی بھوّ،
دھرویں عشقَ سانھ دی بھلّ۔

سٹے لکوں وڈھّ پہاڑ،
بل اوئے اشکا مردا بل۔

جاندا رل کے روح دے نال،
لگیا دل نوں عشقَ دا سلّ۔

ملیا جاسی ہو مجبور،
عشقَ دے منہ نہ ایویں ملّ۔

آؤندا چپ-چپیتا عشقَ،
جاندا عشقَ وجاؤندا ٹلّ۔

ایویں کرن وچاراں لوک،
ساڈی اے آپس دی گلّ۔

خوش رہے نہ کویں 'فقیر'،
عشقَ دے غم نے ساڈے ولّ۔

35. کتھے تیرا قیام نہیں کتھے تیرا مقام نہیں

کتھے تیرا قیام نہیں کتھے تیرا مقام نہیں۔
منزلاں تیرے راہ دیاں روم نہیں کہ شام نہیں۔

وسدا سدا اے ویکھیا تیرے حرم دا میئکدا،
ساقی نہیں کہ مد نہیں صراحی نہیں کہ جام نہیں۔

نہ تھوہ اے تیرا شکاریہ نہ تھوہ اے تیرے شکار دا،
اوہدی کتھے کوئی ٹیک نہیں تیرا کتھے انتظام نہیں۔

راوی، بیاس نوں ویکھیاں دسدے نے دجلا فرات پئے،
اوہو جہی کربلا تے ہے جے کر حسین امام نہیں۔

ادوں وی 'لا' دی تیغ سی رہندی تیرے نیام وچ،
ہن وی تے 'لا' دی تیغ توں خالی تیرا نیام نہیں۔

دھکہ کسے دے نال وی کرنا نہیں رواں کدی،
ادوں وی سی جے حرام ایہہ ہن وی کدوں حرام نہیں۔

کعبہ گواہ اے ہن نہیں میری بتاں دی واقفی،
میری ایہناں دی مدتاں توں سلام نہیں کلام نہیں۔

حد نہیں آزادیاں دی جدوں تور دی 'فقیر'،
اگے نے ہور منزلاں اجے تیرا مقام نہیں۔

36. گھورنا بندے نوں ربی شان نہیں

گھورنا بندے نوں ربی شان نہیں۔
میں آں جے پاپی تے توں رحمٰن نہیں۔

بتّ بن کے بندگی وچ رہِ پوے،
تیرے بندے دی ایہہ ربا شان نہیں۔

زندگی دتی اے جہڑی مرن لئی،
میں کدوں آہناں تیرا احسان نہیں۔

ہووےگا مشکل تماشہ موت دا،
زندگی دی کھیڈ وی آسان نہیں۔

زور لگے نے خدائی دے بڑے،
بنیا پر بندہ اجے انسان نہیں۔

علم اسماناں تے اڈدے پر اجے،
علم دے جسے وچ آئی جان نہیں۔

نکل گئے دنیاں دے سبھ ارمان نے،
نکلیا دنیا دا کوئی ارمان نہیں۔

میرے دل وی کھادھیاں نے جمبشاں،
چھڈیا جے گردشاں اسمان نہیں۔

دل تے کردے ہمت ازمائیے 'فقیر'،
پر محبت دا اوہ گوہ میدان نہیں۔

37. جوہاں بیلیاں دے وچ دیکھے پھردے وانگ لٹوراں

جوہاں بیلیاں دے وچ دیکھے پھردے وانگ لٹوراں۔
ٹوراں موراں نوں بھلّ گئیاں ویکھ اوہناں دیاں ٹوراں۔

شام چران لئی دل ساڈے شامیں شماں جگائی،
سنھاں تے اج تیکر نہیں سن دیوے بالے چوراں۔

رہا اوہناں دے دکھ غماں وچ نال اوہناں دے ڈبیا،
چن وی مر کے کالیاں راتاں کٹیاں نال چکوراں۔

غم نہیں بے درد اسانوں مارن عشقَ ہنورے،
بیئیباں نوں کردے رہے نے عیبی سدا ٹکوراں۔

منہ لائے نہ کون صراحیاں بھنّ پیالے ساقی،
زلف تیری دی چھاں وانگر دیاں ویکھ گھٹا گھنگھوراں۔

رڑہدے جاندے ٹھنڈے سینے تاندے رڑہدے پانی،
تپدے بھٹھّ دلاں دے ٹھارن پتن جنہاں دیاں گوراں۔

اک دن چاک رنجھیٹا بیلے مجھیں چھیڑ نہ آیا،
خبرے اس دن مڑ مڑ کیہنوں وعظاں ماریاں موراں۔

شکر کراں میں سر میرے احسان چڑھائے یاراں،
شکر کراں میں نال میرے نہیں کرنی کیتی ہوراں۔

اوہو یار میرے اج مینوں کاٹیاں مارن لگے،
ٹوٹے ڈور میری دے جوڑ کے جنہاں بنائیاں ڈوراں۔

کڈھدے وچ ہنیرے جاون راہواں فکر سجاکھے،
چتّ نظر دا کدی نہ لگا نال خیالاں کوراں۔

شعر؎ سخن دی ونگی ٹردی پھڑکے انگل میری،
پدھر کر چھڈیاں میں ساریاں راہواں کٹھن کٹھوراں۔

چاء 'فقیر' نکمے دل دے اجے نے دل وچ انجے،
نکلی انی تباہ با زوری جنی سی وچ زوراں۔

38. دل وچ نے اوہدے پیار دیاں، کی بھکھاں تساں کی دساں

دل وچ نے اوہدے پیار دیاں، کی بھکھاں تساں کی دساں۔
کی میتھوں دل دیاں پچھدے ہو، میں دل دیاں دساں کی دساں۔

اج اوہدے ساہمنے ٹھپّ رہے، سبھ دفتر گلہ-گزاری دے،
بے بسی جہی کیوں وسی اے اج، دل دیاں وساں کی دساں۔

قدماں تے اوہدیاں شرماں دے، سر رکھے ہار-شنگاراں نے،
اج اوہنے کڈے ظلم دیاں، کڈھیاں سن ٹساں کی دساں۔

سرمیں دی دھار تے لگی سی، دھار اوہدے کھیویاں نیناں دی،
لگیاں سن نظر دے تیراں نوں، کجلے دیاں چساں کی دساں۔

کی دساں منہ پیا سکدا اے، کیوں میرا جی جی کردا اے،
اوہ مینوں ایویں مارن پئے، کیوں دباں دھساں کی دساں۔

جا وسو بدلو ساؤن دیو، نہ پچھ نی بجلیئے لشکدی اے،
کیوں ہسدا ہسدا روواں میں، کیوں رو رو حساں کی دساں۔

شیشے نوں حیرت ویکھ میرا جی، جامے وچ سماؤندا نہ،
میں خورے کدھر ولّ پیا، اج کمراں کساں کی دساں۔

سوکے تے کہڑی سدھر دے، ہنجھوآں دی مست پھہار پئی،
وس گئیاں کدھر ہاواں دے، بدلاں دیاں لساں کی دساں۔

اج اوہدی شوخ نگاہ کاہتوں، شرماں وچ ڈبدی جاندی اے،
کیوں اوہدیاں پلکاں نال پیا، میں تلیاں جھساں کی دساں۔

اکھاں تھیں دل وچ اتر کے، کوئی دل دا ڈیرہ چھڈّ گیا،
اس اجڑے گھر وچ کیکن میں، پیا وساں رساں کی دساں۔

کیوں رند کوئی بت خانے نوں، کعبے دا پوکھا دندا نہیں،
میں بتّ خانے ول کعبے توں، پیا اٹھ اٹھ نساں کی دساں۔

کیوں دساں اوہدے پیاراں نے، چا کہڑے رستے پایا اے،
کیوں اساں فراکاں وصلاں دے، سر پائیاں بھساں کی دساں۔

اوہ ہمدم جدوں'فقیر'میرا، میرے دم دم وچ وسدا اے،
کیوں گاواں گیت وراگاں دے، وچ اوہدیاں جساں کی دساں۔

39. ویچے پیا گرنتھ گرنتھی پنڈت وید پران

ویچے پیا گرنتھ گرنتھی پنڈت وید پران۔
آپ مہارا ملاں ویچے ربّ، رسول، قرآن۔

ایویں ساواں دندے جوگی جوگ متّ دا بھوگ،
کنکے دے بھاء ویچی جاون سارے گیان دھیان۔

ویہہ پنجھی توں گھٹّ اوہناں دی لئے واعظ کی موکھ،
جہڑے واعظاں دی وچ راگاں ہووے طرز بیان۔

وچّ جمعے دے خطبے پیا چندے دا دھندا چل،
اڈّ حرصاں دی جھولی حرصی جدوں زبان چلاؤن۔

آپ کویں نہ بنے اندیشہ قاضی شہر سمیت،
بن جاون درباری جتھے حجرے دے دربان۔

دھرمی پڑ وچ نکل نہ نچے کیوں ایمان یقین
دینی راہ بر بیدینی دے جتھے ڈھول وجان۔

علم اسمانی لیہندے آون کیوں نہ ولّ زمین،
علم زمینی چڑھدے جاون جے کر ولّ اسمان۔

لبھیاں اج نہ لبھن کدھروں اوہ جامباز ملنگ،
نام اﷲ دے ہیسن دندے جہڑے کدھرے جان۔

وسن وچ درباراں کیوں نہ ساڈے پیر 'فقیر'،
ہندے ویکھے سدا پروہنے میں خاناں دے خان۔

40. لین اجاڑ فسادی ہتھیں وسدیاں رسدیاں جاہواں نوں

لین اجاڑ فسادی ہتھیں وسدیاں رسدیاں جاہواں نوں۔
راہ دندی نہیں منزل کدھرے بیئتفاکے راہواں نوں۔

رہوے بجائی واڈھی کرکے خالی کنی محنت دی،
آ پئے کدھروں اننھا جھکھڑ جے کر چلدیاں گاہواں نوں۔

مال خرے دے گاہک نہ بندے کھوٹی نیئت والے نے،
نور نظر دا کدے نہ ملدا کدھروں قلب سیاحواں نوں۔

آئے بدئمنی دے موڈھے جھنڈے چکّ فساداں دے،
پھردے نے بخساندے جہڑے اوگنہار گناہواں نوں۔

مار بھراواں نوں ایں جاندا ٹٹا مان بھراواں دا،
باہوبل والے نے روندے ویکھ کے بھجیاں باہواں نوں۔

پہنچن والے کد دے گئے نے پہنچ جمہوری منزل تے،
لبھن پئے کجھ بھلے راہی اجے جمہوری راہواں نوں۔

حلّ کشمیر وطن دا جہڑے پلے بنہی فردے نے،
دسن لئی نے لبھدے فردے خبرے کہڑیاں تھاواں نوں۔

قومی لوڑ اج ایہو، ایہو لوڑ 'فقیر' وطن دی اے،
پھوکے نعریاں نال وگاڑو نہ ہن بنے وساہواں نوں۔

41. نکلے آپ مہاڑ جے کدی بنے

نکلے آپ مہاڑ جے کدی بنے،
اسیں عشقَ دی اٹھ جناب وچوں۔
سانوں نال لے جان لئی آپ آئیاں،
اوہدیاں سینتاں نکل نقاب وچوں۔

اوسے دن دا پیتیاں باجھ سانوں،
چڑھیا نشہ اے کدی نہ لحن والا،
جام پھڑدیاں اک دن ویکھ لئی سی،
اکھ ساقی دی جام شراب وچوں۔

کد تکّ بھرم بنیا رہِ سی وچ عامہ،
انج حضور ایہناں پردیداریاں دا،
کدی تاریاں دے وچوں جھاکدے او،
ماروں جھاتیاں کدی ماہتاب وچوں۔

جاپے انج لے گئی سبھ کجھ نال ایہدا،
یاد اوہناں دی ایہدے توں جان لگی،
دل نوں روز ای پھولدا ویکھداں میں،
لبھدا ککھّ نہیں خانا خراب وچوں۔

مومن سمجھدے ہونگے فلسفہ ایہہ،
ساڈی سمجھ وچ تے گلّ ڈھکدی نہیں،
دیندار تائیں جنت لبھنی ایں،
کیکن جگّ دوزخ دے عذابِ وچوں۔

ساڈی خطا دا سلسلہ نال اوہناں،
بنیا سلسلہ اے گورخ دھندیاں دا،
نکلے 'نانہہ' اوہناں دے جواب وچوں،
تے نہ 'ہاں' اوہناں دے جواب وچوں۔

ایویں جالیاں تاندا پھرے باغے،
چکی پنجرہ پھرے سیاد ایویں،
بلبل لئی ڈوراں بن کے نکلی اے،
باس مہکدی پھلّ گلاب وچوں۔

رکھے غماں نوں شاد آباد مولٰی،
ایہناں نال ای دل دیاں رونقاں نے،
درس خوشی دے ملن میں جدوں تھلاں،
ورقہ غماں دا دل دی کتاب وچوں۔

ایہناں دین تے دنی دے جھگڑیاں توں،
اﷲ اپنی وچ امان رکھے،
نیکی بدی دی بہش وچ پواں میں کیوں،
میں کی لینے عذابِ ثواب وچوں۔

ویہڑے وچ مسیت دے اج کیتا،
کجھ نمازیاں کم چھڈاونے دا،
ہتھو-پائی ہندی رنداں صوفیاں دی،
ملاں ویکھدا رہا محراب وچوں۔

منگن باجھ دندا رہوے روز مینوں،
مالک سارے جہان نوں دین والا،
ہیٹھی کراں کیوں اوہدیاں رحمتاں دی،
لواں منگ مالک دی جناب وچوں۔

چل وچ پنجاب ایران ولوں،
غزل گو 'شیراز' دے آونے نے،
گیا جدوں 'فقیر' ایران ولے،
میری غزل دا رنگ پنجاب وچوں۔

42. خورے پھیر اج سانوں کیہدیاں بھلیاں یاداں آئیاں نے

خورے پھیر اج سانوں کیہدیاں بھلیاں یاداں آئیاں نے۔
دل دی اجڑی بستی دے وچ پئیاں حالَ-دہائیاں نے۔

باغے پلہ منہ اوہدے توں 'وا سرکایا ہونا اے،
نہیں تے کیوں اج پھلّ جھپے نے کیوں کلیاں شرمائیاں نے۔

چانن وچ وچاراں دے پئے انھے گنجھل پیندے نہیں،
کتھوں ظالم گھٹاں کسے دیاں زلفاں وانگوں چھائیاں نے۔

سجنا دی سجنائی اج-کلھ کڈے ول-چھل کردی اے،
سنیٔے ہور اوہناں تھیں یاراں سانوں ہور سنائیاں نے۔

آپنیاں وچ بہہ کے کریئے کیکن گلہ پرایاں دا،
آپنیاں دیاں سن کے گلاں آئیاں یاد پرائیاں نے۔

بہہ کے کول زبانی سانوں انج کسے سمجھائیاں نہ،
اکھاں نال کسے نے دوروں جیوں گلاں سمجھائیاں نے۔

مان اے اجے کسے نوں جے کر سوہنپنے دیاں یاداں دا،
سانوں وی نہ بھلن والیاں پٹیاں عشقَ پڑھائیاں نے۔

گلے گلے والاں وانگ اوہ ہن وی اڑیا کردے نے،
دل نے کچھڑ چکّ جنہاں دیاں ریجھاں سدا ورائیاں نے۔

روسے نال اوہناں دے سانوں ڈر نہیں ذرا گزارے دا،
دل جہے پاگل نال لمیریاں عمراں اساں بتائیاں نے۔

پیچے کی پئے پائے اوہناں نال زبانی گلاں دے،
دل دیاں سنیاں جنہاں نے نہ دل دیاں کدی سنائیاں نے۔

گلیں گلیں لوک ایویں پئے سانوں یاد نہ کردے نے،
یاداں اوہدیاں وانگ نہ اوہدیاں گلاں اساں بھلائیاں نے۔

کلّ اڈائی راہواں دے وچ جنہاں گرد جوانی دی،
بڈھے ویلے اج اوہ لگے دل دیاں کرن صفایاں نے۔

یاد اوہدی دے ہندیاں وی دل دید اوہدی دا بھکھا اے،
روپ اوہدے دی آب اے اکھیں پھیر اکھیاں ترہائیاں نے۔

ساڈیاں سن کے ساتھوں اوہنے ساڈے شکوے کیتے نے،
سن غیراں توں اوہدیاں اوہنوں اساں نہ کدے جتائیاں نے۔

ہتھ 'فقیر' ہن لگے کیکن ایتھے دل دیاں خوشیاں دا،
دل دریاؤں ڈونگھیاں ہوئیاں درد غماں دیاں کھائیاں نے۔

43. خچرے نے ایہہ گھوگل کنے دسدے آلے-بھولے نے

خچرے نے ایہہ گھوگل کنے دسدے آلے-بھولے نے۔
درد منداں دے دردی محرم بے درداں دے ٹولے نے۔

رس کناں وچ گھلدا، بندا جاندا زہر پرانا اے،
نویاں راگاں دے وچ یاراں بول پرانے بولے نے۔

سیس سلامت رکھن والے سر رکھدے نے تلیاں تے،
دھرتی ڈول گئی اوہناں دی پیر جنہاں دے ڈولے نے۔

واہی والے فاقے مردے گھل کے شکر دپہراں نوں،
ڈھڈّ وگتے چھاویں بیٹھے گاؤندے ماہیئے ڈھولے نے۔

بنے مقدرج آنڈے، مکھن، مرغ، پلاء بیکاراں دے،
کامے پتر کاراں کرکے خاندے آلو چھولے نے۔

بیجن وڈھن والیاں دی کوٹھی وچ ہندے دانے نہیں،
وہلے بیٹھن والیاں اتھے مڈھوں بھرے بھڑولے نے۔

مدت تیک بنے سن جہڑے دارو دل دے درداں دا،
اوہ محرم بے درد نہ مڑ کے دل دے بنے وچولے نے۔

گلے، الاہمے، طعنے، مہنے، سن کے سکھاں والیاں دے
دکھاں دے دکھیارے دل نہ کدی وی پھولنے پھولے نے۔

وارے جان کھڈار کویں نہ اوہناں دی استادی دے،
بازاں نال لڑاؤندے جہڑے استاکار ممولے نے۔

رہندے نال فراخی جہڑے دیکھن تنگی دنیا دی،
کھلھے دل وسدے نے جنہاں سینیاں دے در کھولھے نے۔

اج نہیں تے بھلکے اتھے پچھلے اگے لگنگے،
ٹرن والیاں اگے جتھے لگّ ٹرے بڑبولے نے۔

کی اعتبار'فقیر'کرے کوئی تاش دی جمی مہفل دا،
کاغذ دے ای شاہ نے ایتھے کاغذ دے ہی گولے نے۔

44. وچ بہار پیار سمیں دیاں کیوں نہ خیراں منگاں جاں

وچ بہار پیار سمیں دیاں کیوں نہ خیراں منگاں جاں۔
کونج کسے کرلاؤندی ولّ کرلاؤندا وانگ کلنگاں جاں۔

ہیسی کوئی جس گلوں میں اوہنوں نہیں بلاؤندا ساں،
اوہ جد آپ بلاندے نے ہن میں کاہتوں پیا سنگاں جاں۔

کی لائیاں نے لوتیاں ویری سجن کجھ تے دسنگے،
گھر بیٹھا میں شکّ سبہے دے انگ پیا کیوں انگاں جاں۔

تڑیاں دھونساں دا وی کجھ تے پے جاندا اے ملّ کدی،
ہور سگوں سر چڑھدا اے اوہ میں نہ کسکاں کھنگھاں جاں۔

شہرت دا پاس ایدھر دسے ادھر پاس محبت دا،
دسّ دلا ہن کہڑے پاسے نال پیار ترنگاں جاں۔

سوہنی رڑھدی جاندی دیکھ کے آکھیا ایہہ مہیوال دلوں،
بلدی پیار دی شماں ولّ کیوں اڈدا وانگ پتنگاں جاں۔

آکھیا سی سسی تھل تتے کی دینے پتہ بلوچاں دا،
بنا ونگالن پنوں دی میں کیچم ویچن ونگاں جاں۔

باغے خاراں نال بہاراں جے پھلاں سر پاڑے نے،
میں وی نال دیوار کسے دی کیوں نہ متھا رنگاں جاں۔

منّ لئی اے جد دی دل نے موت ہیات سہیداں دی،
دل کردا اے غازیاں وانگر وچ جہاداں جنگاں جاں۔

لے کے نال کدی اوہ مینوں لنگھے جہڑیاں راہواں توں،
بھل نہ جان کتے اوہ رستے انہیں راہیں لنگھاں جاں۔

سارا دن سپاں دے منکے ماندریاں نوں لانے پئے،
سون نہ دتا راتیں سانوں زلف اوہدی دیاں ڈنگاں جاں۔

لیلیٰ میری میرے باجھوں نین کچاوے لدے نہ،
پچھن مجنوں وانگ اجاڑیں میں کاہنوں سکڑنگاں جاں۔

ایہہ وی اوہ وی دوویں ولاں میرے ڈٹھے بھالے نے،
صوفیاں بیبتیاں ول کیکن نال میں رند دبنگاں جاں۔

یار نبھاؤندے نے جے میری گلیں گلّ نبھاؤن دیؤ،
رنگاں وچ اوہناں دے ایویں میں کیوں پاون بھنگاں جاں۔

کجھ صوفی وی نال اساڈے اج ساقی ولّ چلے نے،
سنگاں نال 'فقیر' کویں میں رل کے نال کسنگاں جاں۔

45. صاحب نظر دیکھن جتھے کوئی صورتَ

صاحب نظر دیکھن جتھے کوئی صورتَ،
صورتَ اپنے یار دی ویکھدے نے۔
ولے رہن منصور نہ جدوں کدھرے،
نوک لشکدی دار دی ویکھدے نے۔

لفدے کدی کماناں دے وانگ ناہیں،
آپ داعوتاں تیراں نوں دین والے،
غازی مرد نے چھاتیاں تان لیندے،
جدوں شکل تلوار دی ویکھدے نے۔

حداں ٹپّ کے عقل شعور دیاں،
عاشق بستی جنون دی وچّ پہنچن،
ڈگن ٹکراں مار سر فرے اتھے،
جتھے روک دیوار دی ویکھدے نے۔

گجھے روگ دا اے سوکھا کھوج لگدا،
ٹرے سوچ جے نال علامتاں دے،
پچھدے حالَ ایہہ پہلاں طبیب دا نے،
پھیر نبض بیمار دی ویکھدے نے۔

کڈھدے رہن بہہ کے مورخ ہوڑھ متے
تلیاں انگلیاں تھیں چبھے کنڈیاں نوں،
سدھے پھلاں نوں ہتھ نہیں جا پاؤندے،
چبھدی نوک جو خار دی ویکھدے نے۔

تھلے کسے دے نہ کسے حالَ لگن،
بنیا اوہناں دا اے بھرم بھرم رہندا،
صلاح وچ جو دورئندیش ہندے،
رہندے گھڑی تکرار دی ویکھدے نے۔

دل وچ ایہناں دے اجے ضرور اتھے،
ہے گلزار دے ہون دا شبھا رہندا،
جتھوں طالب خلیل دے اج توڑی،
اٹھدی لمب کوئی نعر دی ویکھدے نے۔

آگوُ جہڑے ٹھکانے تے قدم رکھے،
اسے تھاں دانے محرم شیش رکھن،
بجلی وانگ پیندے غلام اتھے جتھے،
پیندی نظر سردار دی ویکھدے نے۔

جھلن کویں احسان اوہ زندگی دا،
جا کے آپ گل موت دے پین والے،
دنیا وچ مر جے زندہ رہن والے،
ہمت کدی نہ ہاردی ویکھدے نے۔

پچھے لگّ کے ٹرن دی سکّ والے،
پچھے کسے دے رہن ہمیش لگے،
چلدے کدی وی اپنی چال نہ اوہ،
جہڑے ٹور سنسار دی ویکھدے نے۔

دینی جان وچ عشقَ دے شوق سیتی،
درد منداں دی ریت قدیم دی اے،
جاناں وار کے مڈھ توں کرن پوری،
مرضی یار جو یار دی ویکھدے نے۔

کڑکے ماردے نے گجدے بدلاں نوں،
نظراں بجلیاں نال لڑان والے،
پیندے پھانڈیاں وچ نہ بہن جہڑے،
سدا رتّ بہار دی ویکھدے نے۔

فرصت فکر توں کدے نہ ملے مینوں،
میری نظر نوں کی نکتاچیں دیکھن،
عیب اوہناں دی نظر دا ویکھ کوئی،
جہڑے نظر ہزار دی ویکھدے نے۔

ویکھ ہیجلے قوم دی زندگی دے،
ویکھن ہند ولوں پاکستان ولوں،
نقر کدی کوئی چین دی تاڑدے نے،
کدی لامبھ تاتار دی ویکھدے نے۔

بہہ کے سمجھ 'فقیر' صدیق کولوں،
یا ابیس کرنی کولوں پچھ جا کے،
ویکھن والے پیار دی وچّ دنیا،
کویں حد پیار دی ویکھدے نے۔

46. ساویں تول نگاہواں دے اج نیویں تلدے ویکھے نے

ساویں تول نگاہواں دے اج نیویں تلدے ویکھے نے۔
اکھاں ویکھیاں اکھاں نوں دل دلاں نوں بھلدے ویکھے نے۔

کلّ ہوا نوں بوٹیاں اتے باغیں ہسدے سن ملے،
اج ہنیری پتر جہڑے راہ وچ رلدے ویکھے نے۔

مالی اج خزاں دے سانوں اینیں دین ڈراوے پئے،
اساں بہاراں وچ خزاں دے جھکھڑ جھلدے ویکھے نے۔

ہویا کی اج ساقی تیرے میخانے دی مستی نوں،
اک دوجے ول گھوریاں پاؤندے دیدے کلّ دے ویکھے نے۔

غم نہیں ہو گئے گچھا-مچھا دھاگے نے جے سانجھاں دے،
پیار دیاں ڈوراں دے گنجھل پیندے کھلھدے ویکھے نے۔

دانے محرم ٹھپی رکھن سدا کتاب محبت دی،
دل والے دل نال نہ دل دا ورقہ تھلدے ویکھے نے۔

دکھاں دا ہن عادی ایں توں ہس دلا وچ دکھاں دے،
کنڈیاں دے وچ وسن والے کھڑدے پھلدے ویکھے نے۔

ویکھیاں اہدیاں موڑاں اتے سہکدیاں کئی حیراں نے،
عشقَ دے راہواں وچ اساں کئی رانجھے رلدے ویکھے نے۔

کھونجے بیٹھا خورے کہڑیاں سوچاں وچ 'فقیر' پیا،
ٹھنڈیاں ہوکیاں نال اج اوہدے ہنجھو ڈلھدے ویکھے نے۔

47. بنی باجھ نے سنور کے وگڑ جاندے

بنی باجھ نے سنور کے وگڑ جاندے،
بن بنا سارے بنی بات دے نے۔
کوجھی زندگی دے سوہنے کاز سارے،
کیتے کرنیاں دی کرامات دے نے۔

شام اوہناں دی تاریاں بھری ویکھی،
کھڑدی پھلاں دے وانگ سویر دیکھی۔
جنہاں رات لئی نے دنے ادم کیتے،
ادم دن لئی جنہاں کیتے رات دے نے۔

غرض بنے اوڑک مرض ویروے دی،
ساتھ کھان دے سدا نہیں نال نبھدے،
چلھے چوکیاں وچ ہمیش کٹھے،
ویکھے جٹ نہ توے پرات دے نے۔

جے کر ملے تے ملنگے نال اوہناں،
ٹھیکے وچ کفتاں دی نماز پچھوں،
رنداں وانگ صوفی صاحب بڑے چر دے،
ہو گئے ہوئے عادی خرابات دے نے۔

نہیں آذان دا حق ادا ہندا،
ویلا لگدا فرض نماز دا نہیں،
ہاواں ساتھناں نہیں جے کر حمد دیاں،
ہوکے جٹّ جے نہ مناجات دے نے۔

زاہد جنہاں روازاں دے وچ لگی،
لاگ عمل دے نال خلوص دی نہیں،
منے ربّ دی وچ جناب جاندے،
اوہ رواج نہ وانگ صلوات دے نے۔

کڈھے کھوج کتھوں عشقَ سوہنیاں دے،
تاجر آن کے بنن مہیوال کتھوں،
نہ اوہ راہ وچ بلخ دے مغل مرزے،
نہ اوہ راہ گھمار گجرات دے نے۔

رہِ گئی بازاں دی نظر نہ وچّ اکھاں،
جگرے شیراں دے نکل گئے جگریاں چوں،
سینے نہیں فولاد دے رہے باقی،
دل نہ سینیاں وچ اسپات دے نے۔

کہانی حسن شنگار دی کدی بن کے،
اکھاں وچ نہ عشقَ دا نور آیا،
کناں دل دیاں نال نہ سنے قصے،
دلاں کدی دل دی واردات دے نے۔

آدمزاد خورے نکل گئے کدھر،
کھڑھا چھڈّ آبادیاں بستیاں دا،
سائے پین پئے پریاں دے بندیاں تے،
بن گئے شہر ایہہ شہر جنات دے نے۔

مڑ کے شام توں ساتھ ہنیریاں دے،
وچھڑ لو دی موڑ تے گئے ساتھوں،
جاگے رات ساری ساڈے نال جہڑے،
تارے گئے اوہ ڈبّ پربھات دے نے۔

کریئے گانج کی غیراں دا کسے اگے،
سنیئیں گلہ رقیباں دی پہنچ دا کی،
جھولی وچ نہیں کسے دی پین لگے،
لکھے لیکھ جو ساڈی برات دے نے۔

شکر اے کدی گناہواں دے نال رل کے،
پالے پجّ جوانی نے چار جہڑے،
اوہو بنے حیلے اوہدیاں بخششاں دے،
بنے آسرے ساڈی نجات دے نے۔

آپے آن کے اج تے پھیر اوہناں،
دل برباد نوں ایں چا آباد کیتا،
سکے آس امید دے باغ اتے،
اج تے وس گئے وانگ برسات دے نے۔

مڑ کے اوہدے سوا ہن ہے صاف سدھی،
اوہدے مکھڑے تیک اے نظر جاندی،
اساں اج 'فقیر' زلمات وچوں،
رستے لبھّ لئے آب ہیات دے نے۔

48. سنھ ماردیاں چور نوں ویکھ اکھیں

سنھ ماردیاں چور نوں ویکھ اکھیں،
سانوں گھر دیاں راکھیاں بھلّ گئیاں۔
اوہناں بوہیوں جدوں وی جھات پائی،
ساڈے دل دیاں باریاں کھلھ گئیاں۔

دسے انج ساری عمر وچ ساتھوں،
اسے ورقے دا سبق نہ مکنا اے،
اکھاں اوہناں دیاں جاندی وار جہڑا،
ورقہ ہجر فراقَ دا تھلّ گئیاں۔

شاموں لا اج تے زاری اکھیاں دی،
سرگھی تیک اے تارے تروڑدی رہی۔
ملّ موتیاں دے کدھروں ملنیاں نہیں،
ہاواں نال جہڑیاں اکھاں ڈلھ گئیاں۔

رہندے دماں دے نال ہمیش رہندا،
نواں ہیج اے یاراں پرانیاں دا،
ہانی کی آکھن اوہناں ہانیاں نوں،
کھیڈاں کھیڈیاں جنہاں نوں بھلّ گئیاں۔

ماہلاں سنے تنداں نوں تروڑ بیٹھے،
چرخے رانگلے ویکھ ترنجھنا دے،
آئیاں جہڑیاں سونے دے ملّ ایتھے،
جان لگیاں خاک دے ملّ گئیاں۔

ہووے اوس اجاڑ وچ واسطہ کی،
پھلاں کھڑدیاں دے نال بلبلاں دا،
جہڑے باغ وچ سوہل ملوک کلیاں،
نال کنڈیاں ساویاں طول گئیاں۔

کھلیاں شاہ چڑھ گئے اوہناں رستیاں نوں
لائیاں جنہاں اتے دوڑاں عاشقاں نے،
لگی گھرکنی اوہ موڑاں مڑدیاں نوں،
اکھیں منزلاں دی سریوں پھلّ گئیاں۔

بیابان بن گئے اوہناں بستیاں دے،
اوہناں جوہاں دا حالَ ویران ہویا،
نہ رہے ککھّ کنڈے اوہناں بیلیاں دے،
جتھے عشقَ ہنیریاں جھلّ گئیاں۔

شاموں فجر تیکر رہوے وچ اکھاں،
لشکاں ماردی رات وچھوڑیاں دی،
پیار پٹیاں سدھراں نال اوہدے،
دیوے شوق دے نہ کرکے گل گئیاں۔

کھچڑ راہ دے نے اوہو موڑ ایہہ پر،
ویلے پائے کڈے لمے پھیر دیکھو،
سانوں نہیں بھلا رستہ اوہدے گھر دا،
اوہنوں ساڈیاں گلیاں بھلّ گئیاں۔

نظر پھڑکدی نال 'فقیر' کیکن،
اج اوہ پئے میرے ولّ ویکھدے نے،
سن کے شعر؎ میرے میتھوں آپ کنی،
اج تے اوہناں دیاں اکھاں کھلھ گئیاں۔

49. جدوں کیتیاں صفتاں میں وچّ وحشت

جدوں کیتیاں صفتاں میں وچّ وحشت،
تیریاں مست چشماں بیمسالاں دیاں۔
جنگل وچ شرموں سر سٹّ نیویں،
آئیاں ٹولیاں وچ غزالاں دیاں۔

رہی قدر یاقوت مر جان دی نہ
تیریاں لباں دے یار مقابلے تے،
گھٹیا وکری نہ رہیاں قیمتاں اوہ،
دنیا وچ بدخشاں دے والاں دیاں۔

مالدار بدخشاں دے رہن والے،
اتے یمن دے ملک دے کلّ جوہری،
تیرے حالَ سنہری نوں ویکھ کے تے،
مارن شیخیاں نہ زراں مالاں دیاں۔

تیریاں گوہڑیاں نیناں دے وچ جانی،
ڈورے لال نے ساڈیاں مستیاں دے،
کسے عاشق دے دل نوں پھسان دے لئی،
تنیاں کسیاں نے خونی جالاں دیاں۔

جہیاں مورچے-بندیاں کیتیاں نے،
رخ تیک ناں زلفاں نوں آؤن دیوے،
یار ملک تاتار دے فوجیاں نے،
جٹاں بنھیاں نے تیرے خالاں دیاں۔

ہوون نہ مجبور منصور وانگوں،
شوق نال جا کے چڑھن آپ سولی،
نظر باز عاشق جے کر ویکھ جاون،
نوکاں تیریاں پلکاں دے والاں دیاں۔

کرے کویں زلیخا نہ رشک یارو،
عشقَ وچ میری حالت ویکھ کے تے،
اوہدے سامھنے نیویاں رہندیاں نے،
شوق اکھیاں یوسف جمالاں دیاں۔

متھا، رخ، وینی، زلف، خال، ٹھوڈی،
ایہہ بیمسل میرے بے مثال دے نے،
جے کر دواں وی تے کاہدے نال دیواں،
میں مثعلاں یارو بیمسالاں دیاں۔

رشکے خضر سکندر دے نال میریاں،
پریشانیآں دی کوئی حد ناہیں،
تیری زلف دی یاد وچ مکدیاں نہیں،
راتاں لمبیاں کھان جنجالاں دیاں۔

متھا وٹّ کے ایویں بےمطلب ہی توں،
گلّ گلّ اتے رٹا پا بہنے،
دسّ یار میں کس طرحاں سمجھاں تینوں،
تیریاں عادتاں نے بالکل بالاں دیاں۔

قدر پھلاں دی ہندی اے بلبلاں نوں،
جوہری پرکھ جواہراں دی جاندے نے،
ایہہ 'فقیر' بھلا قدراں ہون کیوں نہ،
قدرداناں نوں میرے خیالاں دیاں۔

50. خاطر سیر دی اوہ شاہے حسن یارو

خاطر سیر دی اوہ شاہے حسن یارو،
جس دم اپنا آپ سنوار نکلن۔
ہتھ رکھ کے دل بے تاب اتے،
مگرے مگر ہی عاشق زار نکلن۔

اوہدیاں مست نظراں اوہدیاں اکھیاں تھیں،
یارو اس طرحاں اختیار نکلن۔
میخانیوں ڈولدے ڈولدے جیوں پی کے،
مست کوئی وچ خمار نکلن۔

ادھر آبرو کمان دے وچ چلے،
جے اوہ پلکاں دے تیر سنوار نکلن۔
ادھر سونی دے شوق دی حد ہووے،
گھروں نال لے کے عاشق زار نکلن۔

زخم لاؤن دی اوہناں نوں لوڑ نہ رہے،
جے اوہ آبرو زلف سنوار نکلن۔
چھریاں لے کے ہتھاں دے وچ عاشق،
کردے اپنے آپ تے وار نکلن۔

ویکھن لئی تماسا سپاہدیاں دا،
جے اوہ کھولھ کے زلف خمدار نکلن۔
خوف نال بے جان ہو جان وچ اوہ،
نہ پٹاریاں تھیں ڈردے باہر نکلن۔

چوبدار غلام تے اک پاسے،
رہبر ساہ سکے سبھ درباریاں دے،
سایہ پراں دا کرے ہما سر تے،
شاہے حسن جد سر دربار نکلن۔

کرن عمل موتوں کبل انت موتوں،
قاتل جے سدے کدی وچّ مقتل،
اوہدے ابروآں دی یاد وچ عاشق،
گل تے پھیردے گھروں تلوار نکلن۔

ویکھ چن سورج اوہدا رکھ انور،
ہے یقین کہ اول تے نکلن ہی نہ،
جے کر نکلن ہی دوستو کدے مڑ کے،
نیچ ہون دا کرکے قرار نکلن۔

رازداراں توں راز نہ رہن گجھے،
بھاویں ہون لکھاں چھپ-چھپا اندر،
نظر بازاں دی نظر وچ نصر ہوون،
پردے وچ بھاویں پردیدار نکلن۔

رشک صدف چشماں عاشق زار دیاں،
دلبر جوہریاں وچ مشہور ہوئیاں،
ہنجھو نکلدے نے تیری یاد اندر،
موتی اکھیاں تھیں آبدار نکلن۔

عیسیٰ صفت معشوق 'فقیر' جے کر،
آؤن چل کے فاتحہ خوانیاں نوں
استکباک دے لئی جسم عاشقاں دے،
بے قرار ہو کے قبروں باہر نکلن۔

Next......(51-100)