ਵੇਖ ਹਮਾਕਤ ਹਾਕਮ ਦੀ ਉਹ ਹੁਣ ਐਸਾ ਐਲਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਾਡੇ ਘਰ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਹੀ ਮਹਿਮਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਜੋ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਖਾਤਿਰ ਆਪ ਬਿਠਾਇਆ ਸੀ ਆਪਾਂ, ਚਿਤ ਚੇਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਾਲੀ ਬਾਗਾਂ ਨੂੰ ਵੀਰਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਰੋਜ਼ ਡਰਾਉਂਨੈਂ ਖ਼ੌਫ਼ ਵਿਖਾਉਨੈਂ ਤੇਜ਼ ਹਨ੍ਹੇਰੀ ਦਾ ਤੂੰ ਕਿਸਨੂੰ, ਜਿਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਰੀਝ ਬਲਣ ਦੀ ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਤੂਫ਼ਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਸਮਝ ਲਵੋ ਜੇ ਸਮਝ ਸਕੋ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਵਿਚਲੀ ਸ਼ੈਤਾਨੀ ਨੂੰ, "ਮੈਂ ਸਾਧੂ ਹਾਂ" ਜਦ ਕੋਈ ਨੇਤਾ ਐਦਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਲੁੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਧਿਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਕਦੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਨਗੇ, ਹਾਕਮ ਦੇ ਗੁਣ ਗਾਉਂਦਾ ਲਾਣਾ,ਕਾਨੀ ਕਦ ਕਿਰਪਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਮੈਂ ਕੀ ਖਾਵਾਂ,ਮੈਂ ਕੀ ਪੀਵਾਂ,ਮੈਂ ਕੀ ਬੋਲਾਂ, ਮੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ, ਮੇਰੇ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਸੁਲਤਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਖ਼ੌਫ਼ਜ਼ਦਾ ਖ਼ਲਕਤ ਨੂੰ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਾ ਸੋਚੇ, ਬੋਲਣ ਵਾਲ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਉਹ ਐਦਾਂ ਬੰਦ ਜ਼ੁਬਾਨ ਕਰੇਗਾ।

ਅਪਣੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਧਰਤੀ ਮੈਂ, ਅਪਣਾ ਅੰਬਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ । ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚੋਂ, ਕੁਝ ਪਲ ਬਿਹਤਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ । ਰਾਮ,ਮੁਹੰਮਦ,ਨਾਨਕ,ਈਸਾ, ਜਿਸ ਥਾਂ ਸਾਰੇ ਮਿਲ਼ ਜਾਵਣ, ਐਸੀ ਮਸਜਿਦ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ ਮੈਂ, ਐਸਾ ਮੰਦਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ । ਦੇਸ਼ ਮੇਰੇ ਦੇ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ, ਮੰਥਨ ਕਰ ਵਿਸ਼ ਪੀ ਜਾਵੇ, ਪਾਕ-ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ ਖ਼ਾਤਿਰ, ਮੈਂ ਕੋਈ ਸ਼ੰਕਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ । ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੀ, ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ, ਲੋਕਾਂ ਖ਼ਾਤਿਰ ਹੋਵੇ ਜੋ, ਪਿਛਲੇ ਕਈਆਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ, ਮੈਂ ਉਹ ਹੀ ਤੰਤਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ । ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦਾ ਦਰਦ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੇ ਸ਼ਿਅਰਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਘੁਲ਼ ਜਾਵੇ, ਮੈਂ ਕੁਝ ਵਿਧੀ ਤਲਾਸ਼ ਰਿਹਾਂ ਮੈਂ ਐਸੇ ਅੱਖਰ ਭਾਲ਼ ਰਿਹਾਂ।

ਐਵੇਂ ਨਾ ਫ਼ਿਕਰ ਕੋਈ ਸੀਨੇ ‘ਚ ਪਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ । ਇੱਕ ਦਿਨ ਮਿਲ਼ਾਂਗੇ ਆਪਾਂ ਯਾਦਾਂ ਸੰਭਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ। ਮੈਂ ਵੀ ਸੰਭਾਲ਼ਿਆ ਹੈ ਤੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ, ਤੂੰ ਵੀ, ਸੀਨੇ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਲਾ ਕੇ ਮੇਰਾ ਰੁਮਾਲ ਰੱਖੀਂ । ਹਾਂ ਲੱਭ ਹੀ ਲਵਾਂਗੇ ਰਲ਼ ਮਿਲ਼ ਜਵਾਬ ਆਪਾਂ, ਹਿੰਮਤ ਨਾ ਹਾਰ ਬੈਠੀਂ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਰੱਖੀਂ । ਯਾਦਾਂ ਮੈਂ ਤੇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਗੁਜ਼ਾਰ ਲੈਣਾ, ਚਿੰਤਾ ਕਰੀਂ ਨਾ ਮੇਰੀ ਅਪਣਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖੀਂ । ਆਉਣੇ ਜਵਾਰ ਭਾਟੇ ਇਸ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਚ ਪਰ ਤੂੰ, ਗ਼ਮ ਦੇ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ‘ਚੋਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਭਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ । ਜਿਸ ਨਾਲ਼ ਪਰਖਿਆ ਸੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਤੂੰ ਪਿਆਰ ਮੇਰਾ, ਵੰਗ ਦੇ ਰੰਗੀਨ ਟੋਟੇ ਸਾਰੇ ਸੰਭਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ । ਨਾ “ਤੂਰ” ਆਉਣ ਦੇਵੀਂ ਹੋਠਾਂ ‘ਤੇ ਨਾਮ ਭਾਵੇਂ, ਪਰ “ਰਾਜਦੀਪ” ਪੂਰਾ ਤੂੰ ਨਾਲ਼ ਨਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ । ਮਿਲਣੀ ਨਿਜ਼ਾਤ ਗ਼ਮ ਤੋਂ ਬਸ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਤੈਨੂੰ, ਤੂੰ ਸਰਦ ਹੌਕਿਆਂ ਨੂੰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ‘ਚ ਢਾਲ਼ ਰੱਖੀਂ ।

ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਮੁਸਕਰਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਦਰਦ ਦਿਲ ਦਾ ਦਿਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਦਬਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਜੀਣ ਦੀ ਵੀ ਜਾਚ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਸਾਨੂੰ, ਮੌਤ ਰਾਣੀ ਨਾਲ਼ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਮਿਲਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਨਾ ਮਿਟਾਇਆਂ ਮਿਟ ਸਕੇਗੀ ਹੋਂਦ ਸਾਡੀ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ, ਰਾਖ ‘ਚੋਂ ਕੁਕਨੂਸ ਵਾਂਗੂੰ ਫਿਰ ਜਿਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਹੈ ਪਹਾੜਾਂ ਨਾਲ਼ ਮੱਥਾ ਲਾਉਣ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਾਡਾ, ਚੋਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਰੀਂ ਝੁਕਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਜੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖੀ ਅਸਾਂ ਨੇ, ਸੀਸ ਨੂੰ ਤਲ਼ੀਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੀ ਟਿਕਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ । ਜਾਨ ਨਾਲ਼ੋਂ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਪਿਆਰ ਕੀਤੈ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ, ਏਸ ਲੇਖੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੂਰੀ ਲਗਾਉਣਾ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ।

ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸਬਰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ, ਦਿਲ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਰਹੇ ਜੋ ਭਾਲ਼ਦੀ ਉਸਨੂੰ, ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਮਿਲ਼ੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਨੂੰ ਤਦੇ ਤੁਰਨਾ ਮੁਨਾਸਿਬ ਹੈ, ਰਹੇ ਜੇ ਭਟਕਦਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਡਗਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਮੈਂ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਮਿਲਣ ਉਸਨੂੰ ਮਗਰ ਮਾਯੂਸ ਮੁੜਦਾ ਹਾਂ, ਕਲਾਵੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ, ਨਗਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਉਦ੍ਹਾ ਟੁੱਟਣਾ ਯਕੀਨੀ ਹੈ, ਜੋ ਫਲ਼-ਫੁੱਲ ਦੀ ਭਰੀ ਹੋ ਕੇ, ਝੁਕੇ ਨਾ ਫੇਰ ਵੀ ਤਾਂ ਉਸ ਲਗਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਨਿਰੰਤਰ ਹੀ ਰਿਹਾਂ ਤੁਰਦਾ ਲੰਮੇਰੇ ਪੈਂਡਿਆਂ ਉੱਤੇ, ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਦਾ ਕਿਤੇ, ਐਸੇ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਮੇਰੀ ਹਰ ਸ਼ਾਮ ਹੈ ਬਿਰਹਣ,ਉਦਾਸੀ ਹੈ ਉਦ੍ਹੇ ਬਾਝੋਂ, ਉਦ੍ਹੇ ਬਿਨ ਬੀਤਦੀ ਹੈ ਜੋ ਫ਼ਜ਼ਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਉਦ੍ਹੇ ਮੁਖੜੇ ਦੀ ਲਾਲੀ ਜਾਪਦੀ ਦੋਮੇਲ ਦੀ ਰੰਗਤ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੋਲ਼ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਸਹਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਰਹੇਗਾ ਭਟਕਦਾ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਕਦੇ ਇੱਕ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦਾ, ਅਜ਼ਲ ਤੋਂ ਬੇਵਫ਼ਾ ਹੈ ਇਹ, ਭੰਵਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ? ਰਹੇ ਅਹਿਸਾਸ ਨਾ ਜਿਸਦੇ, ਮਰੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਜਿਸ 'ਚੋਂ, ਕਹੋ ਹੁਣ “ਤੂਰ'' ਕਿ ਐਸੇ ਬਸ਼ਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰੇ ਕੋਈ ।

ਰੀਝ ਤੇ ਚਾਅ ਅੱਥਰੇ, ਉਹ ਦਿਲ ਚ ਲੈ ਕੇ ਉੱਡਿਆ। ਪਰ ਪਰਿੰਦਾ,ਪਰ ਜਲ਼ਾ ਕੇ,ਪੀੜ ਲੈ ਕੇ ਪਰਤਿਆ। ਰਾਤ ਮੁੱਕੀ ਬਾਤ ਮੁੱਕੀ, ਆਖ ਕੇ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰਾ੍ਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਭ ਵਾਅਦਿਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਰਿਆ। ਓਸ ਵੇਲ਼ੇ ਮੁੱਖ ਤੇਰੇ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਪੈ ਗਿਆ। ਪੁੰਨਿਆ ਦਾ ਚੰਨ ਰਾਤੀਂ,ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਸੀ ਵੇਖਿਆ। ਰਾਤ ਜੁਗਨੂੰ, ਚੰਦ ਤਾਰੇ, ਫੁੱਲ ਭੌਰੇ, ਰੋ ਪਏ, ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਮੈਂ ਹੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਤੜਪਿਆ। ਤਿੜਕਣਾ ਸੀ,ਤਿੜਕਿਆ,ਉਹ ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਟ ਗਿਆ। ਫੇਰ ਵੀ ਸੱਚ ਬੋਲਣੋ,ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਕਦੇ ਨਾ ਉੱਕਿਆ। ਕੰਜਕਾਂ ਦੀ ਰੀਝ ਮੋਈ,ਪੀਂਘ ਵੀ ਤੜਪੀ ਉਦੋਂ, ਜਦ ਪੁਰਾਣੇ ਪਿੱਪਲ਼ਾਂ ਨੂੰ,ਲਾਲਚਾਂ ਨੇ ਪੁੱਟਿਆ। ਸਹਿਮਿਆ,ਨਾ ਥਿੜਕਿਆ,ਨਾ ਉਹ ਸਿਦਕ ਤੋਂ ਡੋਲਿਆ, ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਕੇ,ਸੀ ਬਥੇਰਾ ਵੇਖਿਆ। ਸੰਤ ਨੇ ਬਣ ਕੇ ਸਿਪਾਹੀ ਚੁੱਕ ਲਈ ਤਲਵਾਰ ਜਦ, ਫਿਰ ਅੋਰੰਗੇ ਵਰਗਿਆਂ ਦਾ,ਵੀ ਸਿੰਘਾਸਣ ਡੋਲਿਆ। ਖਲਬਲੀ ਲਹਿਰਾਂ ਚ ਸੀ ਤੇ ਸੀ ਹਵਾ ਵੀ ਬਦਗੁਮਾਂ, ਜਰਜ਼ਰੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਮੇਰੀ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਮੈਂ ਤੁਰ ਪਿਆ। ‘ਤੂਰ’ ਜਿਸਦਾ ਦੇਰ ਤੋਂ ਮੈਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਇੰਤਜ਼ਾਰ, ਬੈਠਿਆ,ਨਾ ਬੋਲਿਆ,ਨਾ ਉਹ ਘੜੀ ਪਲ ਠਹਿਰਿਆ।

ਧੂੜ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਲਾਂਭੇ ਜਦੋਂ ਹੋ ਗਈ ਵੇਖ ਲੈਣਾ ਨਜ਼ਾਰੇ ਬਦਲ ਜਾਣਗੇ ਜੋਤ ਮੱਥੇ 'ਚ ਜਗਦੀ ਜੇ ਰੱਖੀ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਹਨੇਰੇ ਵੀ ਚਾਨਣ 'ਚ ਢਲ਼ ਜਾਣਗੇ। ਅੱਗ ਦਾ ਹੈ ਸੁਭਾ ਸਾੜ ਦੇਣਾ ਇਨ੍ਹੇ ਬਲ਼ ਪਈ ਜੇ ਕਿਤੇ ਫੇਰ ਬੁਝਣੀ ਨਹੀਂ ਇਹ ਨਾ ਸੋਚੋ ਕਿ ਸਾੜੇਗੀ ਸਾਡੇ ਹੀ ਘਰ ਘਰ ਤੁਹਾਡੇ ਵੀ ਵਿੱਚੇ ਹੀ ਜਲ਼ ਜਾਣਗੇ । ਮਾਣ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਕੀ ਇਹ ਤਾਂ ਖੁਰ ਜਾਏਗੀ ਭੁਰਦਿਆਂ ਭੁਰਦਿਆਂ ਅੰਤ ਭੁਰ ਜਾਏਗੀ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਾ ਐਦਾਂ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ਸਜੇ ਜਿਸਮ ਮਿੱਟੀ ਨੇ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਰਲ਼ ਜਾਣਗੇ । ਆਲਣੇ 'ਚੋਂ ਪਰਿੰਦੇ ਜੋ ਉੱਡੇ ਨੇ ਹੁਣ ਚੋਗ ਚੁਗ ਕੇ ਨਾ ਇਹਨਾ ਨੇ ਮੁੜਨਾ ਕਦੇ ਪੇਟ ਖਾਤਿਰ ਜੋ ਪਰਵਾਸ ਕੱਟਦੇ ਪਏ ਇਹ ਪਰਿੰਦੇ ਵੀ ਉਹਨਾ 'ਚ ਰਲ਼ ਜਾਣਗੇ । ਵਕਤ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਜੇਕਰ ਨਾ ਬਦਲੇ ਤੁਸੀਂ ਸੇਧ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਜੇ ਨਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰੀ ਸੋਚ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਜੰਗਾਲੀ ਰਹੀ ਇਹ ਜ਼ਖੀਰੇ ਦਿਮਾਗਾਂ ਦੇ ਗਲ਼ ਜਾਣਗੇ।

ਹੌਲ਼ੀ ਹੌਲ਼ੀ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦਾ ਹਾਣੀ ਹੋ ਜਾ ਤੂਰ ਸਿਹਾਂ। ਪੱਥਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਗਣਾ ਪੈਣਾ ਪਾਣੀ ਹੋ ਜਾ ਤੂਰ ਸਿਹਾਂ । ਕਾਲਖ਼ ਦੂਰ ਭਜਾਵਣ ਖਾਤਿਰ, ਇੱਕ ਰਿਸ਼ਮ ਹੀ ਕਾਫੀ ਹੈ, ਜੇ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਵਿਰਲਾਂ ਥਾਣੀ ਹੋ ਜਾ ਤੂਰ ਸਿਹਾਂ । ਉਸਦੇ ਤੀਕਰ ਜੇਕਰ ਦਿਲ ਦੀ ਗੱਲ ਪਹੁੰਚਾਣੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ, ਕਵਿਤਾ, ਦੋਹੇ, ਗੀਤਾਂ, ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਥਾਣੀ ਹੋ ਜਾ ਤੂਰ ਸਿਹਾਂ । ‘ਤੂਰ’ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੋਈ ਨਾ ਸਮਝੇ, ਇਹ ਨਾਸਮਝੀ ਛੱਡ ਪਰੇ, ਅੱਖਰ ਅੱਖਰ ਬੋਲ ਪਵੇ, ਹੁਣ ਬਾਣੀ ਹੋ ਜਾ ਤੂਰ ਸਿਹਾਂ।

ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਹਾਲ ਸੁਣਾ ਕੇ, ਜਗਤ ਤਮਾਸ਼ਾ ਬਣ ਬੈਠਾ, ਅੰਦਰ ਵੜ੍ਹ ਕੇ, ਕੱਲ੍ਹਾ ਬਹਿ ਕੇ, ਰੋ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਸੀ। ਅਪਣੇ ਗ਼ਮ ਦਾ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ, ਐਵੇਂ ਕਰ ਇਜ਼ਹਾਰ ਲਿਆ, ਅਪਣੇ ਅੰਦਰ ਅਪਣਾ ਦਰਦ, ਲੁਕੋ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਸੀ । ਉਸਨੂੰ ਅਪਣੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਵਿਖਾ ਕੇ, ਪੀੜ ਵਧਾਈ ਹੋਰ ਸਗੋਂ, ਆਪੇ ਅਪਣੇ ਹੰਝੂਆਂ ਦੇ ਸੰਗ, ਧੋ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਸੀ । ਐਵੇਂ ਕਾਗਜ਼ ਕਾਲ਼ੇ ਕੀਤੇ, ਦਿਲ ਦਾ ਦਰਦ ਨਾ ਕਹਿ ਹੋਇਆ, "ਤੂਰ" ਲਹੂ ਵਿੱਚ ਅਪਣੀ ਕਲਮ, ਡੁਬੋ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਸੀ ।

ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਵੀ ਹਾਲ ਰਹਿਣੈ ਅੰਨਿਆਂ ਵਰਗਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਝੜ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਮਨਾਂ ਤੋਂ ਗਰਦਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਹੁਣੇ ਦਫਨਾ ਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ ਜੋ ਰਿਸ਼ਤਾ ਭਾਰ ਸੀ ਮਨ 'ਤੇ, ਜਿਦ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਨਿੱਘ ਸੀ ਨਾ ਆਪਣਾਪਨ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਕਿਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਾ ਦੀਵਾਰ ਬਣ ਜਾਵੇ, ਜੇ ਆਉਣੈ ਰੱਖ ਕੇ ਆਵੀਂ ਪਰਾਂ ਇਸ ਸ਼ਮਲਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਅਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਅੰਦਰ ਤਰੇੜਾਂ ਰਹਿਣੀਆਂ ਬਾਕੀ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਟ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਦਿਸੇ ਜੋ ਪਰਦਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਉਵੇਂ ਨਾਦਾਨ ਹੈ ਅੱਜ ਵੀ, ਅਜੇ ਵੀ ਹੈ ਉਵੇਂ ਬਚਪਨ, ਖਿਡੌਣੇ ਨਾਲ਼ ਵਿਰ ਜਾਂਦੈ ਮੇਰਾ ਮਨ ਬੱਚਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਉਹਨਾ ਦੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਦਾ ਸੀ ਬੇਰੁਖੀ ਹੁੰਦੀ, ਉਹ ਅਪਣੇ ਨਾਲ਼ ਰੱਖਦੇ ਨੇ ਬੜਾ ਕੁਝ ਅਹੁਦਿਆਂ ਵਰਗਾ। ਤੁਹਾਡੀ ਚਾਲ ਸਾਰੀ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਉਹ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ "ਤੂਰ" ਐਵੇਂ ਝੱਲਿਆਂ ਵਰਗਾ।

ਸਭ ਬਨੇਰੇ ਦੀਵਿਆਂ ਸੰਗ ਭਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਨੇਰ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ ਵਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਰੂਹ ਨਵੀਂ ਹਰ ਜਿਸਮ ਅੰਦਰ ਭਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਜੀਣ ਜੋਗੇ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਕਰ ਸਕਣ ਉਹ ਮੁੜ ਕੇ ਉੱਡਣ ਦੀ ਦਲੇਰੀ, ਬੇਪਰੇ ਸਭ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਰੀਝ ਹੈ ਕਿ ਰੌਸ਼ਨੀ ਹੋਵੇ ਚੁਫੇਰੇ, ਬਾਲ਼ ਕੇ ਦੀਵੇ,ਚੁਰਾਹੇ ਧਰ ਦਿਆਂਗੇ । ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅੱਜ ਉਜਾੜਾ ਆਪ ਹੀ ਉਹ, ਜਿਸ ਕਿਹਾ ਸੀ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦਿਆਂਗੇ । ‘ਤੂਰ’ ਪੈ ਗਈ ਲੋੜ ਜੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੀ, ਸੀਸ ਆਪਾਂ ਵੀ ਤਲ਼ੀ ਤੇ ਧਰ ਦਿਆਂਗੇ ।

ਮਿਲੇਗਾ ਚੈਨ ਦਿਲ ਨੂੰ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਉਦ੍ਹੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਕੇ ਹੋਰ ਬਹਿਬਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਇਦ੍ਹਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤੋ ਮੈਂ ਮੇਰੇ ਹਰ ਖ਼ਾਬ ਦਾ ਮੈਂ ਆਪ ਕਾਤਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਦੇ ਹੱਥਾਂ 'ਚ ਮੈਂ ਚੱਪੂ ਫੜਾ ਕੇ ਤੇ ਮੁੜ ਕੇ ਆਪ ਹੀ ਬੇੜੀ ਤੋਂ ਗ਼ਾਫ਼ਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਕਰੋ ਜਾਂ ਨਾ ਕਰੋ ਮੈਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਮਾਫ ਯਾਰੋ ਮੈਂ ਦੋਸ਼ੀ ਹਾਂ ਇਨੂੰ ਡੋਬਣ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਉਦੋਂ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁਹੱਬਤ ਨੂੰ ਇਬਾਦਤ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ਮੇਰਾ ਜਦ ਮੁੱਖ ਵੇਖਣ ਵਾਸਤੇ ਵੀ ਤੜਪਦਾ ਸੀ ਉਦੋਂ ਤਾਂ ਓਸ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਓਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਾਸਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਤੜਪ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਬੜਾ ਹੀ ਤੜਪਦਾ ਸੀ ਮੇਰੇ ਬੇਜਾਨ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਕੁਝ ਵੀ ਧੜਕਦਾ ਸੀ ਉਦ੍ਹੇ ਮੈਂ ਜਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਬਸ ਨਿਰਾ ਪੱਥਰ ਜਿਹਾ ਸੀ ਉਦ੍ਹੇ ਬਸ ਛੋਹਣ 'ਤੇ ਹੀ ਫੇਰ ਕਲਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਪਨਪਦੀ ਸੀ ਜੋ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹੁਣ ਉਦ੍ਹੇ ਅੱਖੀਂ ਵਸਣ ਦੀ ਰੀਝ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਨੱਚਦਾ ਹੈ ਮੋਰ ਮਨ ਦਾ ਦੋਸਤੋ ਮੈਂ ਨਸ਼ੀਲੇ ਮਿਰਗਣੀ ਨੈਣਾਂ ਦਾ ਕੱਜਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ ਉਦ੍ਹੀ ਜਦ ਤਿਸ਼ਨਗੀ ਹੱਦ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧ ਗਈ ਤਦ ਰਿਹਾ ਕਾਬੂ ਨਾ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਉਹ ਧੁਖ ਪਈ ਜਦ ਤਪੇਂਦੇ ਜਿਸਮ ਦੀ ਫਿਰ ਧਰਤ ਠਾਰਨ ਵਾਸਤੇ ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਉਦ੍ਹੇ ਅੰਬਰ ਦਾ ਬੱਦਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹਾਂ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇੱਕ ਜੰਗ ਸੀ ਹਰ ਮੋੜ 'ਤੇ ਲੜਨਾ ਪਿਆ । ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਸੀ ਗ਼ਮਾਂ ਦਾ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਤਰਨਾ ਪਿਆ । ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਮੇਰੀ ਵੀ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗਰਾਂ ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਛਿਪ ਜਾਣ ਪਿੱਛੋਂ ਹਰ ਸੁਭਾ ਚੜ੍ਹਨਾ ਪਿਆ । ਦੂਰ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਸੀ ਮੈਂ ਪਰ ਘਰ ਮੁੜਨ ਦੀ ਤਾਂਘ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਇੱਕ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰਨਾ ਪਿਆ । ਜੀਣ ਜੋਗੇ ਪਲ ਉਧਾਰੇ ਦੇ ਸਕੀ ਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਗ਼ਮ ਉਦਾਸੀ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਮਰ ਭਰ ਸੜਨਾ ਪਿਆ । ਮੈਂ ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਰਾਹਾਂ ਤੋਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਮੋੜਿਆ ਮਨ ਆਪਣਾ ਮੁੜ ਉਨ੍ਹਾ ਰਾਹਾਂ 'ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਫਿਰ ਕਦਮ ਧਰਨਾ ਪਿਆ । ਰਸਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਯਾਰੀ ਲਾ ਲਈ ਜਦ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਦਾ ਥਹੁ ਪਤਾ ਫਿਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਪਿਆ । ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਖੌਫ ਖਾ ਕੇ ਜਦ ਖ਼ੁਦਾ ਖ਼ੁਦ ਡਰ ਗਿਆ ਮੰਦਿਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਮਸਜਿਦਾਂ ਵਿੱਚ ਓਸ ਨੂੰ ਵੜਨਾ ਪਿਆ । ਰਾਤ ਕਾਲ਼ੀ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਨੇ ਡਰਾਇਆ ਜਦ ਕਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾ ਕੇ ਚਾਨਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ।