Urdu Poetry in Punjabi : Krishan Betab

ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ : ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਬੇਤਾਬ

1. ਪਯਾਸੀ ਰੂਹ

ਰੂਹ ਕਈ ਜਨਮ ਸੇ ਪਯਾਸੀ ਹੈ ਮੇਰੀ
ਦੋ ਦਿਨ ਮੇਂ ਪਯਾਸ ਤੁਮ ਬੁਝਾ ਸਕਤੇ ਨਹੀਂ

ਚਾਹ ਹੈ ਜਿਸ ਆਗ ਕੀ ਮੁਝੇ ਮੇਰੇ ਨਦੀਮ
ਵੁਹ ਆਗ ਤੁਮ ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਲਗਾ ਸਕਤੇ ਨਹੀਂ

ਬੁਧ ਔ ਈਸਾ ਜਿਸ ਰਾਹ ਪਰ ਗਏ ਹੈਂ ਗੁਜ਼ਰ
ਉਸ ਰਾਹ ਪਰ ਤੁਮ ਮੁਝਕੋ ਲਾ ਸਕਤੇ ਨਹੀਂ

ਅਜ਼ਲ ਸੇ ਇਸ਼ਕ ਕੀ ਸ਼ਮਾ ਜੋ ਰੌਸ਼ਨ ਹੈ
ਅਬਦ ਤੱਕ ਤੁਮ ਉਸ ਕੋ ਬੁਝਾ ਸਕਤੇ ਨਹੀਂ

ਮੈਂ ਵੁਹ 'ਬੇਤਾਬ' ਸ਼ਰਰ ਹੂੰ ਬਿਛੜਾ ਹੁਆ
ਉਸ ਸ਼ੋਲੇ ਸੇ ਤੁਮ ਮੁਝਕੋ ਮਿਲਾ ਸਕਤੇ ਨਹੀਂ

(ਨਦੀਮ=ਦੋਸਤ, ਅਜ਼ਲ=ਮੁੱਢ ਤੋਂ, ਅਬਦ=
ਅੰਤ, ਸ਼ਰਰ=ਚੰਗਿਆੜੀ)

2. ਪੈਗ਼ਾਮ-ਏ-ਅਮਨ

(੩ ਸਿਤੰਬਰ ੨੦੦੭ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ
ਕਲਚਰਲ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ ਵਿਖੇ ਪੜ੍ਹੀ ਗਈ)

ਹਵਾ ਮਿੱਟੀ ਫਲ ਫੂਲ ਦਰੀਯਾ
ਰੌਸ਼ਨ ਕਿਰਨੋਂ ਸੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਵੇਰਾ

ਜਸ਼ਨ ਮੇਲੇ ਲਿਬਾਸ ਜ਼ਬਾਂ ਦਸਤੂਰ
ਸਾਂਝੇ ਹੈਂ ਸਭੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਮੇਂ ਮਸ਼ਹੂਰ

ਫਿਰ ਯੇ ਝਗੜਾ ਯੇ ਖ਼ਰਾਬਾ ਕਯੋਂ ਹੈ ?
ਸਰਹਦ ਪੇ ਆਖ਼ਿਰ ਯੇ ਤਨਾਜਾ ਕਯੋਂ ਹੈ ?

ਕੌਨ ਕਹਤਾ ਹੈ ਪਰਾਯਾ, ਤੁਮ ਹਮਸਾਯਾ ਹੋ
ਭਾਈ ਸੇ ਬੜ੍ਹਕਰ ਮਾਂ-ਜਾਯਾ ਹੋ

ਤੇਰੇ ਘਰ ਕੇ ਧੂੰਏਂ ਸੇ ਦਮ ਘੁਟਤਾ ਹੈ
ਜਬ ਮਹਿਕੇ ਚਮੇਲੀ ਤੋ ਦਿਲ ਖਿਲਤਾ ਹੈ

ਅਰਥੀ ਹੋ ਯਾ ਜਨਾਜਾ ਦਰਦ ਵਹੀ ਹੈ
ਲਾਸ਼ ਤੋ ਹਰ ਹਾਲ ਮੇਂ ਲਾਸ਼ ਰਹੀ ਹੈ

ਮੰਦਰ ਮੇਂ ਲਗੇ ਗਿਲ ਯਾ ਮਸਜਿਦ ਮੇਂ ਲਗੇ
ਜ਼ਾਤ ਤੋ ਮਿੱਟੀ ਕੀ ਮਿੱਟੀ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ

ਖ਼ਤਾ ਕਿਸੀ ਕੀ ਸਜ਼ਾ ਹਮ ਕਯੋਂ ਪਾਏਂ ?
ਰੋਜ਼ ਜੀਯੇਂ ਹਮ ਰੋਜ਼ ਕਯੋਂ ਮਰ ਜਾਏਂ ?

ਮੁਬਤਿਲਾ-ਏ-ਰੰਜ ਰਹੇਂ ਯੇ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ
ਹਮਨੇ ਜੋ ਚਾਹੀ ਥੀ ਯੇ ਵੋਹ ਤਸਵੀਰ ਨਹੀਂ

ਬੇਹਤਰ ਤੋ ਯਹੀ ਹੈ ਅਬ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕਰ ਲੇਂ
ਅਬ ਚਾਹੇ ਕੁਛ ਹੋ ਜਾਏ ਹਮ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਲੇਂ

ਯੇ ਤਫ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਵਾਜਿਬ ਬਹੁਤ ਹੋ ਲੀ
ਬਾਹਮ ਮਿਲ ਕੇ ਮਨਾਏਂ ਹਮ ਈਦ ਔਰ ਹੋਲੀ

ਆਓ ਕਿ ਹਮ ਮਸਜਿਦ ਮੇਂ ਦੀਪ ਜਲਾਏਂ
ਮੰਦਰ ਸੇ ਅਪਨੇ ਯਜ਼ਦਾਂ ਕੋ ਬੁਲਾਏਂ

ਨਾਨਕ ਔ ਚਿਸ਼ਤੀ ਕਾ ਫ਼ਰਮਾਨ ਯਹੀ ਹੈ
'ਕੁਦਰਤਿ ਕੇ ਸਭ ਬੰਦੇ' ਕਯਾ ਖ਼ੂਬ ਕਹੀ ਹੈ

ਤਲਵਾਰ ਸੇ ਅਮਨ ਕੀ ਖੇਤੀ ਨਹੀਂ ਪਕਤੀ
ਜੰਗ ਕਿਸੀ ਭੀ ਸੂਰਤ ਹੋ ਅੱਛੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ

ਫੂਲ ਮੁਹੱਬਤ ਕੇ ਅਬ ਤੋ ਐ ਦੋਸਤ ! ਖਿਲਾ ਦੇਂ
ਮੋਜਿਜਾ ਯੇਹ ਦੁਨੀਯਾ ਕੋ ਕਰਕੇ ਦਿਖਲਾ ਦੇਂ

ਬੱਚੋਂ ਕੇ ਲੀਏ ਹਮ ਕੁਛ ਤੋ ਕਰ ਜਾਏਂ
ਉਮਰ ਕਮ ਹੈ 'ਬੇਤਾਬ' ਅਬ ਤੋ ਸੁਧਰ ਜਾਏਂ

(ਤਨਾਜ=ਖਿਚਾਅ, ਗਿਲ=ਮਿੱਟੀ, ਮੁਬਤਿਲਾ-ਏ-ਰੰਜ=
ਦੁੱਖ ਵਿਚ ਫਸੇ ਹੋਏ, ਤਫ਼ਰੀਕ=ਫ਼ਰਕ, ਯਜ਼ਦਾਂ=ਰੱਬ,
ਅੱਲਾਹ, ਮੋਜਿਜਾ=ਕਾਰਨਾਮਾ,ਕਰਾਮਾਤ)

3. ਸਫ਼ਦਰ ਹਾਸ਼ਮੀ ਕੇ ਕਤਲ ਪਰ

ਸਫ਼ਦਰ ਹਾਸ਼ਮੀ !
ਤੇਰੇ ਖ਼ੂਨ ਸੇ ਸਨੇ
ਕਦਮੋਂ ਕੇ ਨਿਸ਼ਾਂ
ਗਾਂਵ-ਗਾਂਵ ਸ਼ਹਿਰ-ਸ਼ਹਿਰ
ਹਰ ਦਹਲੀਜ਼ ਪਰ ਆਨ ਪਹੁੰਚੇ ਹੈਂ
ਨਕਲੀ ਰੰਗ ਸੇ ਨਹੀਂ
ਤੂਨੇ ਪਰਚਮ ਇਨਕਲਾਬ ਕਾ
ਅਪਨੇ ਖ਼ੂੰ ਸੇ ਰੰਗਾ ਹੈ ।

ਫੁਟਪਾਥ ਕਾ ਆਦਮੀ ਹੈ ਹਕੀਕਤ ਮੇਂ ਤੂ
ਤੁਝਕੋ ਸਜਦਾ ਹੈ
ਸਲਾਮ ਹੈ
ਐ ਮਰਦ-ਏ-ਮੁਜਾਹਿਦ !
ਤੇਰੇ ਖ਼ੂੰ ਕੀ ਆਬਰੂ ਰਖੇਂਗੇ
ਹਮ ਅਪਨੇ ਖ਼ੂੰ ਕੀ ਸਯਾਹੀ ਸੇ
ਹਾਸ਼ਮੀ !
ਤੇਰੇ ਕਤਲ ਕਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਲਿਖੇਂਗੇ
ਕਯੋਂ ਬੇਗੁਨਾਹੋਂ ਕੇ
ਬੇਜ਼ੁਬਾਨੋਂ ਕੇ
ਕਤਲ ਹੋਤੇ ਹੈਂ
ਇਸਕਾ ਹਿਸਾਬ ਮਾਂਗੇਂਗੇ ।

(ਸਨੇ=ਲਿਬੜੇ, ਪਰਚਮ=ਝੰਡਾ,
ਆਬਰੂ=ਇੱਜਤ)

4. ਦੀਪ ਨਯਨ ਕੇ ਜਲ ਉਠਤੇ ਹੈਂ

ਦੀਪ ਨਯਨ ਕੇ ਜਲ ਉਠਤੇ ਹੈਂ ਜਬ ਭੀ ਸ਼ਾਮ ਢਲੀ ਹੈ
ਕਰਮਜਲੀ ਕੇ ਮਨ ਮੇਂ ਕੈਸੀ ਬਿਰਹਾ ਅਗਨ ਜਲੀ ਹੈ

ਤੇਰੇ ਮਨ ਕੀ ਕਯਾ ਜਾਨੂੰ ਮੈਂ ਕੈਸੀ ਲਗਨ ਲਗੀ ਹੈ
ਮੇਰੀ ਸਾਂਸੋਂ ਮੇਂ ਤੋ ਅਬ ਤਕ ਤੇਰੀ ਬਾਸ ਘੁਲੀ ਹੈ

ਚੈਨ ਨ ਪਲ ਛਿਨ ਤੜਪਤ ਨਿਸਦਿਨ ਯੇ ਘਾਯਲ ਮਨ ਮੇਰਾ
ਸਾਵਨ ਬਰਸ ਰਹਾ ਹੈ ਰਿਮਝਿਮ ਫਿਰ ਭੀ ਆਗ ਲਗੀ ਹੈ

ਬਾਂਹ ਛੁੜਾ ਕਰ ਜਾਨੇ ਵਾਲੇ ਕੁਛ ਤੋ ਦੇਖ ਇਧਰ ਭੀ
ਆਂਖ ਉਠਾ ਕਰ ਝਾਂਕ ਰਹੀ ਉਪਵਨ ਕੀ ਸ਼ੋਖ਼ ਕਲੀ ਹੈ

ਜ਼ਰਦ ਚਾਂਦ ਬਰਗਦ ਕੀ ਓਟ ਮੇਂ ਕਬ ਸੇ ਸੁਲਗ ਰਹਾ ਹੈ
ਜਾਨੇ ਉਸਕੋ ਕਿਨ ਜਨਮੋਂ ਕੇ ਪਾਪ ਕੀ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੀ ਹੈ

ਨਯਨ ਕਟੋਰੇ ਬੇਬਸ ਹੋਕਰ ਛਲਕ ਗਯੇ ਹੈਂ ਉਸ ਪਲ
ਅਪਨੀ ਹੀ ਆਵਾਜ਼ ਭਟਕ ਕਰ ਜਿਸ ਦਿਨ ਗਲੇ ਮਿਲੀ ਹੈ

ਜੋਬਨ-ਮਦਿਰਾ ਛਲਕ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਨੇ ਵਾਲੇ ਸੁਨ ਲੇ
ਸਾਵਨ ਝੁਲਸ ਗਯਾ ਹੈ ਅਬ ਤੋ ਰੁੱਤ ਕੋ ਆਗ ਲਗੀ ਹੈ

ਠੋਕਰ, ਧੱਕੇ, ਆਸੂ, ਆਹੇਂ, ਪੀੜਾ ਔਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ
ਤੇਰੇ ਦਰ ਸੇ ਦੇਖ ਲੇ ਹਮਕੋ ਕਯਾ ਸੌਗਾਤ ਮਿਲੀ ਹੈ

ਏਕ ਭਿਖਾਰਨ ਲੜਕੀ ਕਾ ਯੂੰ ਝਮਕੇ ਰੂਪ ਸਲੋਨਾ
ਮੈਲੇ ਜਲ ਪਰ ਸੂਰਜ ਕੀ ਜਯੋਂ ਚਮਚਮ ਧੂਪ ਖਿਲੀ ਹੈ

ਟੂਟੀ ਚੂੜੀ ਕੇ ਟੁਕੜੇ ਹੈਂ ਝਿਲਮਿਲ ਕਰਤੇ ਤਾਰੇ
ਇਨ ਤਾਰੋਂ ਕੀ ਛਾਂਵ ਮੇਂ ਹੀ ਅਪਨੀ ਪ੍ਰੀਤ ਪਲੀ ਹੈ

ਮਦਿਰਾ ਕੇ ਪਯਾਲੇ ਕੋ ਐਸੇ ਘੂਰ ਕੇ ਕਯੋਂ ਤਕਤੇ ਹੋ
ਜੀਵਨ ਕੀ ਸਾਰੀ ਕੜਵਾਹਟ ਇਸ ਮੇਂ ਦੇਖ ਘੁਲੀ ਹੈ

ਔਰ ਤੋ ਸਭ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੁਮ ਪਰ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁਕੇ ਕਬਕੇ
ਇਕ ਮਧੂਸ਼ਾਲਾ ਕੀ ਖਿੜਕੀ 'ਬੇਤਾਬ ਜੀ' ਅਭੀ ਖੁਲੀ ਹੈ

(ਬਾਸ=ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ, ਨਿਸਦਿਨ=ਰਾਤ-ਦਿਨ, ਮਦਿਰਾ=ਸ਼ਰਾਬ,
ਜ਼ਰਦ=ਪੀਲਾ, ਬਰਗਦ=ਬੋਹੜ, ਸਲੋਨਾ=ਸੋਹਣਾ, ਮਧੂਸ਼ਾਲਾ=
ਸ਼ਰਾਬ-ਘਰ)

5. ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਕੀ ਤਬਾਹੀ ਪਰ



ਤਾਲਿਬ-ਏ-ਇਲਮ
ਯੇ ਸੋਚ ਕਰ
'ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਜਾਊਂਗਾ'
ਸਬਕ ਅਜ਼ਬਰ ਕੀਯਾ
ਮੈਡਮ ਕਾ ਚੇਹਰਾ
ਖ਼ਵਾਬੋਂ ਮੇਂ ਲੀਏ
ਵੋਹ ਸੋ ਗਯਾ
'ਮੈਡਮ ਚੂਮ ਲੇਗੀ ਮੁਝੇ'
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ



ਕਿਸੀ ਨੇ ਵਾਯਦਾ ਕੀਯਾ
ਪਯਾਰ ਕਾ
ਬਹਾਰ ਕਾ
ਕੋਈ ਪਰਦੇਸ ਮੇਂ ਮਾਸ਼ੂਕ ਸੇ ਮਿਲਨੇ
ਮੀਲੋਂ ਮੀਲ ਚਲਤਾ ਗਯਾ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ



ਮੰਦਰੋਂ ਮੇਂ
ਰਾਹਿਬ
ਦੇਵਤਾਓਂ ਕੋ
ਸੇਜੋਂ ਪਰ ਸੁਲਾ ਕਰ
ਬਰਾਮਦੋਂ ਮੇਂ
ਲੋਬਾਨ ਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ
ਮਹਿਕਾ ਕਰ
ਸੋ ਗਏ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ



ਦਹਕਾਨ ਖੇਤੋਂ ਕੋ
ਸੰਵਾਰ ਕਰ
ਬੀਜੋਂ ਕੋ ਥਾਮ ਕਰ
ਸੋ ਗਯਾ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ



ਹਰ ਕਿਸੀ ਨੇ
ਘਰੋਂ ਮੇਂ
ਦਰੋਂ ਮੇਂ
ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਮੇਂ
ਗਾਂਵ ਮੇਂ
ਸਪਨੇ ਸਜਾਏ
ਗੁੰਚੇ ਖਿਲਾਏ
ਅਰਮਾਨੋਂ ਕੇ ।
ਮਹਿਮਾਨੋਂ ਕੋ
ਮੇਜ਼ਬਾਨੋਂ ਨੇ
ਦਾਯਵਤਨਾਮੇ ਦੀਯੇ
ਆਓ ਮਿਲਕਰ
ਹਮ ਮਨਾਏਂ
ਦੁਨੀਯਾ ਸਜਾਏਂ
ਬੱਚੋਂ ਨੇ
ਬੂੜ੍ਹੋਂ ਨੇ
ਨੌਖੇਜ਼
ਕਲੀਯੋਂ ਨੇ
ਗੁੰਚੋਂ ਨੇ
ਚਟਕਨੇ ਕੇ ਲੀਏ
ਅਪਨੇ ਨਾਜਕ
ਬਦਨੋਂ ਕੋ ਕਸਮਸਾਯਾ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ ।



ਪਰਿੰਦੋਂ ਨੇ
ਗੀਤੋਂ ਕੀ
ਰੀਹਰਸਲ ਕੀ
ਯੇਹ ਸੋਚ ਕਰ
ਗਾਏਂਗੇ
ਇਠਲਾਏਂਗੇ
ਪਰੋਂ ਕੋ ਸਮੇਟ ਕਰ
ਘੋਸਲੋਂ ਮੇਂ
ਲਿਪਟਕਰ ਸੋ ਗਏ
ਰਾਤ ਕਾਟੀ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ



ਚਾਂਦ ਕੋ ਨਾਜ਼ ਥਾ
ਵੁਹ ਚਾਂਦਨੀ ਸੇ
ਲਿਪਟਕਰ
ਆਵਾਰਾ ਹੁਆ
ਆਫ਼ਤਾਬ ਇਤਰਾਤਾ ਰਹਾ
ਸੂਰਜਮੁਖੀ
ਮੁੰਤਜ਼ਿਰ ਹੈ ਮੇਰਾ
ਆਸ਼ਿਕ ਹੈ ਮੇਰਾ
ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਕਿ
ਕਲ ਸੁਬਹ ਹੋਗੀ ।

…………

ਸੂਰਜ ਕਾ ਇਤਰਾਨਾ
ਚਾਂਦਨੀ ਕਾ ਇਠਲਾਨਾ
ਪਰਿੰਦੋਂ ਕਾ ਚਹਚਹਾਨਾ
ਬੱਚੋਂ ਕਾ ਮੁਸਕੁਰਾਨਾ
ਆਸ਼ਿਕੋਂ ਕਾ
ਪੁਜਾਰੀਓਂ ਕਾ
ਦਹਕਾਨੋਂ ਕਾ
ਖ਼ਾਬੋਂ ਕਾ
ਅਰਮਾਨੋਂ ਕਾ
ਮੇਜ਼ਬਾਨੋਂ ਕਾ
ਦਾਯਵਤਨਾਮੋਂ ਕਾ
ਜਾਨਤੇ ਹੋ ?
ਕਯਾ ਹੁਆ ?
ਸਭ ਅਧਜਲੀ
ਲਾਸ਼ੋਂ ਕੀ ਤਰਹ
ਜਲ ਗਏ
ਮਿੱਟੀ ਮੇਂ ਮਿਲ ਗਏ
ਜਬ ਹੀਰੋਸ਼ੀਮਾ ਕੀ
ਸਰ ਜ਼ਮੀਨ ਪਰ
ਮੌਤ ਕਾ ਭਯਾਨਕ ਤਾਂਡਵ ਹੁਆ
ਐਟਮ ਬੰਮ ਗਿਰਾ
ਆਧੀ ਆਬਾਦੀ
ਰਾਤ ਕੋ ਸੋਤੇ ਹੁਏ
ਸਪਨੇ ਬੁਨਤੇ ਹੁਏ
ਅਰਮਾਨੋਂ ਕੋ
ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਲੀਯੇ
ਧੀਰੇ ਸੇ
ਮੌਤ ਕੀ ਆਗੋਸ਼ ਮੇਂ
ਬੇਕਫ਼ਨ
ਗਹਰੀ ਨੀਂਦ ਮੇਂ
ਸੋ ਗਈ ।
ਇਤਨੇ ਹੀ ਘਾਯਲ ਹੁਏ
ਕਰਾਹਤੇ ਹੁਏ
ਖ਼ੂਨ ਸੇ ਲਥਪਥ
ਮੁਹੱਜ਼ਿਬ ਕੌਮ ਕੀ
ਹੈਵਾਨੀਯਤ ਕਾ ਸ਼ਿਕਾਰ
ਨਯੀ ਤਹਜ਼ੀਬ ਕੀ ਯਾਦਗਾਰ ।
ਰੋਤੀ ਰਹੀ
ਮਰਤੀ ਰਹੀ
ਚੀਖਤੀ ਰਹੀ
ਕਹਤੀ ਰਹੀ,
'ਬੇਕਸੂਰ ਲੋਗ
ਕਯੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ?'

ਆਜ ਫਿਰ ਸੋਚਨੇ ਕਾ ਵਕਤ ਹੈ
ਐ ਮਰਦੇ-ਮੈਦਾਂ
ਐ ਮਰਦੇ-ਕਾਮਿਲ
ਤੇਰੇ ਹਾਥ ਹੈ
ਚਾਹੇ ਤੂ ਜੰਨਤ ਬਨਾ
ਚਾਹੇ ਦੋਜ਼ਖ਼
ਇਸ ਜਹਾਨ ਕੋ
ਮੁੰਤਜ਼ਿਰ ਹੈ
ਇਨਸਾਨੀਯਤ
ਬੇਤਾਬ ਹੈ ਯੇਹ ਜਮੀਂ
ਸਾਂਸ ਰੋਕੇ ਹੁਏ
ਹਰ ਫ਼ਰਦ-ਓ-ਬਸ਼ਰ ਕੀ
ਧੜਕਨੇ ਤੇਜ ਹੈਂ
ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੈ
ਤੇਰੇ ਫੈਸਲੇ ਕਾ
ਇਮਤਹਾਂ ਹੈ
ਤੇਰੀ ਫਰਾਸਤ ਕਾ
ਨਫ਼ਾਸਤ ਕਾ
ਨਜ਼ਾਕਤ ਕਾ
ਲਤਾਫ਼ਤ ਕਾ
ਕਰਾਮਤ ਕਾ
ਸੱਚ ਬਤਾ ।

(ਅਜ਼ਬਰ=ਰਟ ਲਿਆ)

6. ਲਾਜ਼ਿਮ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਬਾਤ ਮੇਂ

ਲਾਜ਼ਿਮ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਬਾਤ ਮੇਂ ਹੋ ਰੰਗ-ਏ-ਅਸਰ ਭੀ
ਕਿ ਪਰਦਾ-ਏ-ਜ਼ੁਲਮਤ ਮੇਂ ਹੈ ਤਨਵੀਰ-ਏ-ਸਹਰ ਭੀ

ਦੇਤਾ ਹੈ ਜਹਾਂ ਦਾਦ ਮੇਰੇ ਇਸ ਅਜ਼ਮ-ਏ-ਜਵਾਂ ਕੀ
ਕਿ ਇਸ ਆਬਲਾ ਪਾਈ ਮੇਂ ਹੂੰ ਸਰਗਰਮ-ਏ-ਸਫ਼ਰ ਭੀ

ਹਮ ਹੈਂ ਕਿ ਹੈਂ ਨਾਕਾਮ-ਏ-ਤਮੰਨਾਂ ਸਰੇ-ਮਹਫ਼ਿਲ
ਦਾਮਨ ਮੇਂ ਮਗਰ ਆਪਕੇ ਗੁਲ ਭੀ ਹੈਂ ਸਮਰ ਭੀ

ਹਰ ਜਾਮ ਬਹੁਤ ਖ਼ੂਬ ਹੈ ਕੁਛ ਔਰ ਸਿਵਾ ਹੋ
ਐ ਕਾਸ਼ ਜੋ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਤੇਰੀ ਮਸਤ-ਏ-ਨਜ਼ਰ ਭੀ

ਦਿਲ ਕਾ ਭੀ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਹੈ ਇਸ ਇਸ਼ਕ ਕੇ ਹਾਥੋਂ
ਤਸਲੀਮ ਕਿ ਰੋਤੇ ਹੈਂ ਮੇਰੇ ਦੀਦਾ-ਏ-ਤਰ ਭੀ

ਮਜਮੂਆ-ਏ-ਇਜ਼ਦਾਦ ਯੇਹ ਦੁਨੀਯਾ-ਏ-ਫ਼ਾਨੀ
ਗੁੰਚੇ ਭੀ ਹੈਂ ਇਸ ਬਜ਼ਮ ਮੇਂ 'ਬੇਤਾਬ' ਸ਼ਰਰ ਭੀ

(ਜ਼ੁਲਮਤ=ਹਨੇਰਾ, ਤਨਵੀਰ=ਰੋਸ਼ਨੀ, ਆਬਲਾ=ਛਾਲਾ,
ਸਮਰ=ਫਲ, ਬਜ਼ਮ=ਮਹਫ਼ਿਲ, ਸ਼ਰਰ=ਅੰਗਾਰੇ)

7. ਚਾਂਦ ਸੇ ਬਾਦਲ ਹਟਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਚਾਂਦ ਸੇ ਬਾਦਲ ਹਟਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ
ਆਗ ਘੂੰਘਟ ਮੇਂ ਲਗਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਆਂਖ ਕੀ ਰਾਹ ਦਿਲ ਮੇਂ ਆਯਾ ਕੀਜੀਯੇ
ਮੇਰੀ ਰਗ ਰਗ ਮੇਂ ਸਮਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਵਕਤ ਕੁਛ ਆਰਾਮ ਸੇ ਕਟ ਜਾਏਗਾ
ਦੇਖ ਕਰ ਹਾਂ ਮੁਸਕਰਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਖੋਟੇ ਸਿੱਕੇ ਭੀ ਕਾਮ ਆ ਜਾਏਂਗੇ
ਰਾਜ਼ਦਾਂ ਅਪਨਾ ਬਨਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਹੈ ਖ਼ੁਸ਼ਬਖ਼ਤੀ ਨਿਗੇਹਬਾਂ ਖਾਰ ਹੈਂ
ਹਮ ਸੇ ਦਾਮਨ ਨ ਛੁੜਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਦੁਨੀਯਾ ਕੀ ਨਜ਼ਰੋਂ ਕਾ ਕਸੂਰ
ਨੋਕ ਪਲਕੇਂ ਨ ਬਨਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਮੇਰੀ ਯੇਹ ਇਲਤਿਜ਼ਾ ਹੈ ਪਰਵਰਦਿਗਾਰ
ਇਨਸੇ ਚਸ਼ਮ-ਏ-ਬਦ ਹਟਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਬਾਰਿਸ਼ੋਂ ਮੇਂ ਬਿਜਲੀਯਾਂ ਹੈਂ ਪੁਰਖ਼ਤਰ
ਰੋਤੇ ਮੇਂ ਨ ਮੁਸਕਰਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਕੀਮਤੀ ਹੈਂ ਆਪਕੇ ਆਂਸੂ ਬਹੁਤ
ਮੋਤੀਯੋਂ ਕੋ ਨ ਲੁਟਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਰੋਜ਼ ਤੋ ਹਮ ਆਪਕੋ ਕਹਤੇ ਨਹੀਂ
ਜਬ ਕਭੀ ਫੁਰਸਤ ਹੋ ਆਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਸ਼ੇਖ਼ ਜੀ ਚਾਹੀਯੇ ਗਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਾ ਮਜਾ
ਤੋ ਫਿਰ ਮੈਕਦੇ ਮੇਂ ਆਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਪਾਰਸਾਈ ਗਰ ਦਰਕਾਰ ਹੈ ਤੁਮਹੇਂ
ਤੋ ਨਜ਼ਰ ਹਸੀਨੋਂ ਸੇ ਮਿਲਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪਹਿਲੇ ਹੀ ਇਕ ਅਜਾਬ ਹੈ
ਰੂਠ ਕਰ ਨ ਔਰ ਤੜਪਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

ਆਪਕੇ ਕਦਮੋਂ ਕੀ ਹੈ 'ਬੇਤਾਬ' ਖ਼ਾਕ
ਇਸਕੋ ਨ ਦਿਲ ਸੇ ਭੁਲਾਯਾ ਕੀਜੀਯੇ

(ਰਾਜ਼ਦਾਂ=ਭੇਤੀ, ਖਾਰ=ਕੰਡੇ, ਇਲਤਿਜ਼ਾ=
ਬੇਨਤੀ, ਮੈਕਦੇ=ਸ਼ਰਾਬ-ਘਰ, ਅਜਾਬ=
ਮੁਸੀਬਤ)

8. ਜਲਾ ਜਾ ਰਹਾ ਹੂੰ ਮੈਂ ਸੋਜ਼-ਏ-ਤਪਾਂ ਸੇ

ਜਲਾ ਜਾ ਰਹਾ ਹੂੰ ਮੈਂ ਸੋਜ਼-ਏ-ਤਪਾਂ ਸੇ
ਧੂੰਆਂ ਉਠ ਰਹਾ ਹੈ ਮੇਰੇ ਆਸ਼ਿਯਾਂ ਸੇ

ਤੇਰੀ ਰਹਮਤੋਂ ਕੇ ਕਾਬਿਲ ਨਹੀਂ ਹੂੰ
ਚਲਾ ਤੀਰ ਸਦਹਾ ਤੂ ਅਪਨੀ ਕਮਾਂ ਸੇ

ਚਲੇ ਆਯੋ ਬੈਠਾ ਹੂੰ ਕਬ ਸੇ ਮੈਂ ਤਨਹਾ
ਵਸਲ ਹੋ ਤੁਮਹਾਰਾ ਨਿਹਾਂ ਇਸ ਜਹਾਂ ਸੇ

ਗਦਾਗਰ ਹੂੰ ਹੂਰੋਂ ਕੋ ਸ਼ਰਮਾਨੇ ਵਾਲੀ
ਮਿਲੇ ਭੀਖ ਹਮਕੋ ਤੇਰੇ ਆਸਤਾਂ ਸੇ

ਕਯੋਂ ਸ਼ਬਨਮ ਨੇ ਮੋਤੀ ਗੁਲੋਂ ਪਰ ਹੈਂ ਟਾਂਕੇ
'ਬੇਤਾਬ' ਯੇਹ ਪੂਛੋ ਜ਼ਰਾ ਆਸਮਾਂ ਸੇ

(ਆਸ਼ਿਯਾਂ=ਘਰ, ਸਦਹਾ=ਸੈਂਕੜੇ,
ਵਸਲ=ਮੇਲ, ਨਿਹਾਂ=ਛੁਪਿਆ, ਗਦਾਗਰ=
ਭਿਖਾਰੀ, ਆਸਤਾਂ=ਦਰ,ਦੇਹਲੀ, ਸ਼ਬਨਮ=
ਤ੍ਰੇਲ)

9. ਅੰਦਾਜ਼ ਤੇਰਾ ਔਰ ਭੀ ਬੀਮਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

ਅੰਦਾਜ਼ ਤੇਰਾ ਔਰ ਭੀ ਬੀਮਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ
ਕੁਛ ਔਰ ਮੁਝੇ ਗ਼ਮ ਕਾ ਤਲਬਗਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

ਫਿਰ ਅਬਰ-ਏ-ਕਰਮ ਝੂਮ ਕੇ ਮੈਖ਼ਾਨੇ ਮੇਂ ਆਯਾ
ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਯੇਹ ਦੁਨੀਯਾ ਕੋ ਗੁਨਹਗਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

ਮਯ ਕਯਾ ਹੈ ਜੋ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਨ ਤਬੀਯਤ ਕੋ ਬੁਲੰਦੀ
ਕਯਾ ਜਾਮ ਹੈ ਜੋ ਰੂਹ ਕੋ ਸ਼ਰਸ਼ਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

ਮੈਂ ਸੋਚਤਾ ਹੂੰ ਇਸ਼ਕ ਕਾ ਆਜ਼ਾਰ-ਏ-ਮੁਸਲਸਲ
ਸੋਏ ਹੁਏ ਜਜਬਾਤ ਕੋ ਬੇਦਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

ਮਿਲਨਾ ਤੋ ਗ਼ਨੀਮਤ ਹੈ ਕਿਸੀ ਸ਼ੋਖ਼ ਕਾ ਲੇਕਿਨ
'ਬੇਤਾਬ' ਕੋ ਰੁਸਵਾ ਸਰੇ-ਬਾਜ਼ਾਰ ਨ ਕਰ ਦੇ

(ਅਬਰ=ਬੱਦਲ, ਬੁਲੰਦੀ=ਉਚਾਈ, ਆਜ਼ਾਰ=ਦੁੱਖ,
ਬੇਦਾਰ=ਜਗਾਉਣਾ, ਰੁਸਵਾ=ਬਦਨਾਮ)

10. ਜਨੂੰ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕੁਛ ਐਸੇ

ਜਨੂੰ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਕੁਛ ਐਸੇ ਬਰਹਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ
ਮੇਰਾ ਦਰਦ-ਏ-ਮੁਹੱਬਤ ਇਨ ਦਿਨੋਂ ਕਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ

ਮੁਝੇ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਗਈ ਹੈ ਇਕ ਨਈ ਵਹਸ਼ਤ ਨਈ ਹਸਰਤ
ਜਹਾਂ ਕਾ ਜ਼ਰਰਾ ਜ਼ਰਰਾ ਮੇਰਾ ਮਹਿਰਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ

ਹੁਆ ਹੈ ਸਾਮਨਾ ਬਾਦ-ਏ-ਮੁਖ਼ਾਲਿਫ਼ ਕਾ ਮੁਝੇ ਫਿਰ ਸੇ
ਚਿਰਾਗ-ਏ-ਆਰਜੂ-ਏ-ਜ਼ੀਸਤ ਮੱਧਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ

ਮੁਸੱਰਤ ਇਸ ਸੇ ਬੜ੍ਹ ਕਰ ਔਰ ਕਯਾ ਹੋਗੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਮੇਂ
ਜੋ ਗ਼ਮ ਮਿਲਤਾ ਹੈ ਵੁਹ ਇਕ ਮੁਸਤਕਿਲ ਗ਼ਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ

ਯੇਹ ਕਿਸਕੀ ਆਮਦ ਆਮਦ ਹੈ ਕਿ ਫਿਰ ਸੇ ਗੁਲਸ਼ਨ ਮੇਂ
ਮੁਹੱਬਤ ਆਫ਼ਰੀਂ 'ਬੇਤਾਬ' ਫੂਲੋਂ ਕਾ ਆਲਮ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ

(ਬਾਦ-ਏ-ਮੁਖ਼ਾਲਿਫ਼=ਉਲਟੀ ਹਵਾ, ਜ਼ੀਸਤ=ਜ਼ਿੰਦਗੀ,
ਮੁਸੱਰਤ=ਖ਼ੁਸ਼ੀ)

11. ਕੁਛ ਅਪਨਾ ਸ਼ੌਕ ਹੈ

ਕੁਛ ਅਪਨਾ ਸ਼ੌਕ ਹੈ ਜਿਸੇ ਜਤਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ
ਕਦਮ ਮੁਹਾਜ-ਏ-ਵਫ਼ਾ ਪੇ ਬੜ੍ਹਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ

ਤੁਮਹਾਰਾ ਜ਼ੌਰ ਜੋ ਯੂੰ ਆਜਮਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ
ਯੇਹ ਜਾਨ ਲੋ ਤੁਮਹੇਂ ਅਪਨਾ ਬਨਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ

ਰਹ-ਏ-ਵਫ਼ਾ ਮੇਂ ਹਮਾਰਾ ਯੇਹ ਕਾਮ ਹੈ ਹਮਦਮ
ਹਜ਼ਾਰ ਤੀਰ ਕਲੇਜੇ ਪੇ ਖਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ

ਯੇਹ ਮੌਜ ਕਯਾ ਯੇ ਗਰਦਾਬ ਕਯਾ ਕਯਾ ਤੂਫ਼ਾਂ
ਕਿ ਡੂਬ ਜਾਨੇ ਪੇ ਭੀ ਸਰ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹੈਂ ਹਮ

(ਮੁਹਾਜ=ਹੱਦ, ਮੌਜ=ਲਹਿਰ)

12. ਇਸ਼ਕ ਕੇ ਕੂਚੇ ਮੇਂ ਯੂੰ

ਇਸ਼ਕ ਕੇ ਕੂਚੇ ਮੇਂ ਯੂੰ ਸੂਰਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ
ਗ਼ਮ ਕਭੀ ਐਸਾ ਨ ਥਾ ਰਾਹਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ

ਥੀ ਤੋ ਥੀ ਮੁਝਸੇ ਲਗਾਵਟ ਕੁਛ ਤੋ ਹਰ ਅੰਦਾਜ ਮੇਂ
ਆਪ ਕੋ ਮੁਝਸੇ ਮਗਰ ਨਫ਼ਰਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ

ਕਾਰਗਰ ਪਹਿਲੇ ਭੀ ਥਾ ਕੁਛ ਕੁਛ ਜਨੂੰ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ
ਸਰ ਮੇਂ ਯੂੰ ਸੌਦਾਅ ਨ ਥਾ ਵਹਸ਼ਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ

ਥੀ ਬਰਾਏ ਨਾਮ ਉਨਕੀ ਯਾਦ ਮੇਰੇ ਜਿਹਨ ਮੇਂ
ਕੋਈ ਆਲਮ ਥਾ ਮਗਰ ਚਾਹਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ

ਦਿਲ-ਏ-ਬੇਤਾਬ ਕਦਰ-ਏ-ਹੌਸਲਾ ਭੀ ਚਾਹੀਏ
ਇਸ਼ਕ ਕੇ ਹਾਥੋਂ ਤੇਰੀ ਹਾਲਤ ਕਭੀ ਐਸੀ ਨ ਥੀ

13. ਤਿਸ਼ਨਗੀ

ਨ ਜਾਨੇ ਕਿਸ ਸ਼ੌਕ ਮੇਂ
ਵਾਦੀਓਂ ਮੇਂ ਤਿਤਲੀਯੋਂ ਕੀ ਤਰਹ
ਦੂਰ ਦੂਰ ਸ਼ਬਿਸ਼ਤਾਨੋਂ ਮੇਂ
ਰੰਗ-ਓ-ਬੂ ਕੀ ਤਲਾਸ਼ ਮੇਂ
ਭਟਕਾ ਕੀਯਾ
ਮਗਰ ਖ਼ਾਬ ਤੋ ਆਖ਼ਿਰ ਖ਼ਾਬ ਹੈਂ
ਸੁਰਾਬ ਤੋ ਆਖ਼ਿਰ ਸੁਰਾਬ ਹੈਂ
ਫੂਲ ਤੋ ਨਹੀਂ-ਹਾਂ
ਅੰਗਾਰੋਂ ਕੇ ਗੁਲਦਸਤੋਂ ਨੇ
ਖ਼ੁਸ਼-ਆਮਦੀਦ ਕਹਾ ਮੁਝਸੇ
ਹਾਥ ਭੀ ਦਾਮਨ ਭੀ
ਜਿਸਮ ਭੀ ਸਭ ਕੁਛ
ਨਜ਼ਰ-ਏ-ਆਤਿਸ਼ ਹੋ ਗਯਾ
ਪਾਂਵ ਕੇ ਆਬਲੋਂ ਨੇ
ਦਿਲ ਸ਼ਿਕਨੀ ਤੋ ਕੀ ਮਗਰ
ਬਫ਼ੂਰ-ਏ-ਸ਼ੌਕ ਨੇ ਤਿਸ਼ਨਗੀ ਕੋ
ਔਰ ਭੀ ਭੜਕਾ ਦੀਯਾ
ਮੇਰੇ ਆਂਗਨ ਮੇਂ ਉਗੇ ਪੇੜ
ਉਸਕੀ ਛਾਂਵ ਔਰ ਸਿਹਰ ਨੇ
ਜੀਨੇ ਕੀ ਤਮੰਨਾ ਕੋ ਔਰ ਭੜਕਾ ਦੀਯਾ
ਮੈਂ ਮਾਯੂਸ ਤੋ ਨਹੀਂ
ਦਿਲ ਸ਼ਿਕਸ਼ਤਾ ਭੀ ਹਰਗਿਜ਼ ਨਹੀਂ
ਮੁਝੇ ਤੋ ਜਾਨਿਬ-ਏ-ਮੰਜ਼ਿਲ ਚਲਨਾ ਹੈ ਅਭੀ
ਆਖ਼ਿਰ ਤੋ ਅੰਗਾਰੋਂ ਮੇਂ ਦਫ਼ਨ ਹੋਨਾ ਹੈ ਮੁਝੇ
ਵਾਦੀ-ਏ-ਨਾਰ ਮੇਂ ਸੋਨਾ ਹੈ ਅਭੀ
ਯਕੀਨਨ ਮੇਰੇ ਹਿੱਸੇ ਕੀ ਜ਼ਮੀਂ ਸੇ
ਏਕ ਦਿਨ
ਫੂਟੇਂਗੇ ਗੁਲਾਬੋਂ ਕੇ ਚਮਨ
ਔਰ ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਬਨ ਹਰ ਤਰਫ਼
ਬੇਤਾਬ ਫੈਲ ਜਾਊਂਗਾ
ਹਰ ਕਿਸੀ ਕੋ
ਮੁਹੱਬਤ ਕਾ ਨਗ਼ਮਾ ਸੁਨਾਊਂਗਾ

14. ਆਜ ਭੀ

ਬਦਨ ਸੂਰਜ ਕਾ ਆਜ ਭੀ
ਮੈਲੀ ਚਾਦਰ ਸੇ ਢਕਾ ਹੈ
ਆਂਸੂ ਖ਼ੂਨ ਕੇ
ਸੁਹਾਬ ਕਈ ਵਾਰ ਰੋਇਆ ਹੈ
ਘਟਏਂ ਆਜ ਭੀ
ਸਰਗਰਮ-ਏ-ਸਫ਼ਰ ਹੈਂ ਉਸੀ ਤਰਹ
ਬੱਚਾ ਆਜ ਭੀ ਬੀਮਾਰ ਪੜਾ ਹੈ
ਖਪਰੈਲ ਕੇ ਘਰੌਂਦੇ ਮੇਂ
ਜਗਾਤਾ ਹੈ ਮਾਂ ਕੋ
ਖੇਂਚ ਕਰ ਬੇਕਫ਼ਨ ਲਾਸ਼ਾ
ਬੁਲੰਦੀਯੋਂ ਸੇ ਕਿਸ ਤਰਹ
ਗ਼ੋਤਾਜ਼ਨ ਹੈ ਉਕਾਬ
ਨੰਨ੍ਹੀਂ ਚਿੜੀਯੋਂ ਕਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ
ਗੂੰਜ ਕਹਕਹੋਂ ਕੀ ਆਜ ਭੀ
ਬਿਖਰੀ ਹੈ ਈਵਾਨੋਂ ਮੇਂ
ਫ਼ਾਨੂਸ ਕੇ ਹਰ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਮੇਂ
ਰਕਸਾਂ ਹੈ ਬਦਸਤੂਰ
ਅਕਸ ਨੌਖ਼ੇਜ਼ ਕਲੀਯੋਂ ਕਾ
ਕੁੰਵਾਰੇ ਬਦਨੋਂ ਕਾ
ਬੰਦੂਕ ਸੇ ਨਿਕਲੀ ਸਨਸਨਾਤੀ ਕਈ ਵਾਰ
ਕਰਾਂਤੀ, ਇਨਕਲਾਬ, ਆਜ਼ਾਦੀ
ਵਹੀ ਆਸਮਾਂ ਵਹੀ ਜ਼ਮੀਂ
ਵਹੀ ਆਫ਼ਤਾਬ ਵਹੀ ਮਾਹਤਾਬ
ਆਜ ਭੀ ਵੈਸਾ ਹੀ ਹੈ ਸਭ ਕੁਛ
ਚੰਗੇਜ਼ ਹੋ ਕਿ ਹਿਟਲਰ
ਹਿੰਦੂ ਹੋ ਯਾ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਂ
ਇਨਸਾਨ ਤੋ ਹਰ ਦੌਰ ਮੇਂ
ਭੋਲਾ ਹੀ ਰਹਾ ਹੈ ਠਗਾ-ਸਾ
ਸ਼ਾਤਰੋਂ ਸੇ ਜੇਬ
ਕਟਵਾਤਾ ਹੀ ਰਹਾ ਹੈ
ਆਜ ਭੀ
ਸ਼ਰਾਬ ਤੋ ਵਹੀ ਹੈ
ਮਗਰ ਬੋਤਲੇਂ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈਂ
ਬੀਵੀਆਂ ਤੋ ਵਹੀ ਹੈਂ
ਹਾਂ ਮਗਰ ਸ਼ਹੁਰ ਬਦਲ ਗਏ ਹੈਂ
ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਰਾਹਬਰੋਂ ਕਾ
ਕਿ ਫਾਸਲੇ ਕਮ ਹੁਏ ਹੈਂ
ਇਨਤਿਆਜ਼ ਕੇ, ਮਗਰ
ਨਿਗਾਹ ਥਕ ਗਈ ਨਾਪ ਕਰ ਫਾਸਲੇ
ਜੋ ਬੜ੍ਹਤੇ ਗਏ ਹੈਂ ਔਰ ਭੀ
ਆਖ਼ਿਰ ਸਿਮਟ ਆਈ ਅਪਨੇ ਮਰਕਜ਼ ਪਰ
ਨਿਗਾਹ-ਏ-ਬੇਤਾਬ ਲੌਟ ਕਰ
ਅਜ਼ਲ ਸੇ ਯੇ ਸਿਲਸਿਲਾ ਯੂੰ ਹੀ ਜਾਰੀ ਹੈ
ਮੈਂ ਆਜ ਭੀ ਇਸੀ ਉਮੀਦ ਪਰ
ਜਿੰਦਾ ਹੂੰ
ਵੁਹ ਸੁਬਹ ਕਭੀ ਤੋ ਆਏਗੀ ਆਖ਼ਿਰ
ਜਿਸਕੀ ਆਗੋਸ਼ ਸੇ ਫੂਟੇਗੀ ਸਹਰ

15. ਕੌਮ ਈਂਟੋਂ ਸੇ ਤਾਮੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ

ਕੌਮ ਈਂਟੋਂ ਸੇ ਤਾਮੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ-
ਕੌਮ ਕੋ ਦੌਲਤ ਭੀ ਦਰਕਾਰ ਨਹੀਂ
ਬਾਗ਼, ਪੁਲ, ਮਹਿਲ, ਤਾਲਾਬ ਔਰ ਮੁਹੱਲੇ
ਕਿਲੇ- ਬੇਸ਼ਕ ਕੌਮ ਕਾ ਸਰਮਾਯਾ ਹੈਂ
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ ਕੇ ਲੀਯੇ ਲਾਜ਼ਿਮ ਹੈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਭੀ
ਹਿਫ਼ਾਜਤ ਕੇ ਵਾਸਤੇ ਫ਼ੌਜ ਭੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ
ਜਵਾਂ-ਮਰਦ ਇਨਸਾਨ ਭੀ ਚਾਹੀਏਂ
ਇਲਮ, ਹੁਨਰ, ਕਮਾਲ, ਦੋਸਤੀ ਭੀ ਦਰਕਾਰ ਹੈ
ਪਰ ਦਾਮਨ ਮੇਂ ਸੱਚ ਅਗਰ ਨਹੀਂ ਆਪਕੇ
ਕੁਰਬਾਨੀ ਕੇ ਲੀਯੇ ਤੜਪ ਨਹੀਂ ਦਿਲ ਮੇਂ
ਤੋ ਬੇਕਾਰ ਹੈਂ ਆਪਕੀ ਸਾਰੀ ਕਾਵਿਸ਼ੇਂ

ਕੌਮ ਈਂਟੋਂ ਸੇ ਤਾਮੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ-
ਕੌਮ ਤਾਮੀਰ ਹੋਤੀ ਹੈ ਕੁਰਬਾਨੀਯੋਂ ਸੇ
ਜੋ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਨੇ ਬਤਾਯਾ ਹਮੇਂ
ਯਹਾਂ ਸੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਤਾ ਹੈ ਸ਼ਹਾਦਤੋਂ ਕਾ ਸਿਲਸਿਲਾ
ਜਿਸੇ ਰੌਸ਼ਨ ਕੀਯਾ ਥਾ ਪੀਰਾਨ-ਏ-ਪੀਰ ਨਾਨਕ ਨੇ
ਜਿਨਕੇ ਦਮ ਸੇ ਵਤਨ ਪਾਰਸ ਬਨਾ
ਆਓ ਮਿਲਕਰ ਦੁਯਾ ਕਰੇਂ
ਅਤਾ ਹੋ ਫਿਰ ਸੇ ਵੁਹ ਤੌਫ਼ੀਕ ਹਮੇਂ
ਹਮ ਕੁਰਬਾਨੀਯੋਂ ਕੇ ਜਾਮ ਪੀਤੇ ਰਹੇਂ
ਔਰ ਸਰ ਉਠਾਕਰ ਸ਼ਾਨ ਸੇ ਜੀਤੇ ਰਹੇਂ

16. ਨਾਰੀ ਕੇ ਪ੍ਰਤੀ

ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਮੱਤ ਕੀਜੀਯੇ ਨਾਰੀ ਕਾ ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਨ
ਕਦ ਮੇਂ ਹੈ ਯੇ ਊਂਚੀ, ਊਂਚੀ ਇਸਕੀ ਸ਼ਾਨ
ਔਰਤ ਦੁਰਬਲ ਜਾਨਕੇ ਅੱਛਾ ਨਹੀਂ ਅਪਮਾਨ
'ਸੋ ਕਿਉ ਮੰਦਾ ਆਖੀਐ ਜਿਤੁ ਜੰਮਹਿ ਰਾਜਾਨ'

ਹਾਲਤ ਇਸਕੀ ਦੇਖਕਰ ਛਾਤੀ ਫਟਤੀ ਜਾਤੀ ਹੈ
'ਵਸਤੂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਭੋਗ ਕੀ' ਯੇ ਗੀਤਾ ਫ਼ਰਮਾਤੀ ਹੈ
ਜਨਨੀ ਹੈ, ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਹੈ ਯੇ ਇਨਸਾਨ ਸਜਾਤੀ ਹੈ
ਖ਼ੁਸ਼ ਅਗਰ ਯੇ ਰਹੇ ਤੋ ਧਰਤੀ ਸਵਰਗ ਬਨਾਤੀ ਹੈ

ਇਸ ਧਾਰਾ ਕਾ ਅਬ ਰੂਪ ਬਦਲਨਾ ਹੋਗਾ
ਮੰਤਰ ਯੇ ਸਮਾਜ ਕੋ ਅਬ ਖ਼ੂਬ ਸਮਝਨਾ ਹੋਗਾ
ਸੀਤਾ ਪਹਿਲੇ ਭੀ ਰਾਮ ਕੇ ਹੋਤੇ ਰੋਈ ਬਹੁਤ
ਰਾਮ ਕੋ ਅਬ ਸੀਤਾ ਕੇ ਪੀਛੇ ਰਖਨਾ ਹੋਗਾ

ਦੂਧ ਤੋ ਬੇਸ਼ਕ ਆਂਚਲ ਮੇਂ ਹੈ ਨਾਰੀ ਕੇ
ਪਰ ਅਬ ਆਂਖ ਮੇਂ ਆਂਸੂ ਨ ਹੋਂਗੇ ਪਯਾਰੀ ਕੇ
ਸਾਹਸ ਹਿੰਮਤ ਲਾਡ ਪਯਾਰ ਕੇ ਤੁਮ ਰੰਗ ਪਾਯੋਗੇ
ਰੂਪ ਅਨੇਕ ਅਬ ਦੇਖੋਗੇ ਤੁਮ ਬਲਿਹਾਰੀ ਕੇ

17. ਕਨਾਟ ਪੈਲੇਸ

ਕਨਾਟ ਪੈਲੇਸ ਜਿਸੇ ਬਾਰਾ ਖੰਬਾ ਭੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ
ਹਸੀਨੋਂ ਕੀ ਜਿਸਕੋ ਹਸੀਂ ਗੁਜ਼ਰਗਾਹ ਭੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ

ਯੇ ਮਰਕਜ਼-ਏ-ਹਿੰਦ ਕੀ ਇਕ ਰੰਗੀਨ ਸੀ ਬਸਤੀ ਹੈ
ਹਸੀਨ ਇਸ ਪਰ ਔਰ ਯੇ ਹਸੀਨੋਂ ਪਰ ਮਰਤੀ ਹੈ

ਇਸਕਾ ਬਾਵਕਤ-ਏ-ਸ਼ਾਮ ਕੋਈ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖੇ
ਸੁਨਾ ਹੋ ਜਿਸੇ ਅਫ਼ਸਾਨੋਂ ਮੇਂ ਵੁਹ ਸ਼ਾਹਪਾਰਾ ਦੇਖੇ

ਲੰਬੀ ਲੰਬੀ ਕਾਰੇਂ ਔਰ ਉਨਕੀ ਰਾਨਾਈਯਾਂ
ਆ ਜਾਯੇ ਗਰ ਕੋਈ ਭੂਲ ਜਾਏ ਤਨਹਾਈਯਾਂ

ਦੁਨੀਯਾ ਕੇ ਹਰ ਗੋਸ਼ੇ ਕੀ ਤਿਤਲੀ ਯਹਾਂ ਹੋਤੀ ਹੈ
ਥਿਰਕਤੀ ਸੁਬਕਤੀ ਯਹਾਂ ਸੇ ਵਹਾਂ ਹੋਤੀ ਹੈ

ਅੰਧੇਰਾ ਹੋ ਤੋ ਈਵਾਂ ਯੂੰ ਜਗਮਗਾਤੇ ਹੈਂ
ਮਹਿਲ ਮੇਂ ਫ਼ਾਨੂਸ ਜੈਸੇ ਮੁਸਕਰਾਤੇ ਹੈਂ

ਕੁਸ਼ਾਦਾ ਸੜਕੋਂ ਪੇ ਲਹਰਾਤੀ ਸਾੜੀਓਂ ਕੀ ਰਮਕ
ਹੀਰੋਂ ਕੀ ਕਹੀਂ ਪੰਨੋਂ ਕੀ ਬਿਖ਼ਰੀ ਹੈ ਦਮਕ

ਰਿਸਮਸਾਤੇ ਆਂਚਲ ਹਵਾ ਮੇਂ ਮਸਤ ਲਹਰਾਤੇ ਹੈਂ
ਜਵਾਂ ਸ਼ਾਨੋਂ ਸੇ ਦੁਪੱਟੇ ਸਿਰਕ ਸਿਰਕ ਜਾਤੇ ਹੈਂ

ਬਾਰੋਅਬ ਦੁਕਾਨੇਂ ਹੈਂ ਬੜੇ ਬੜੇ ਸ਼ੀਸ਼ੋਂ ਕੀ
ਲੰਬੀ ਕਤਾਰੇਂ ਹੈਂ ਦੇਸ਼ੋਂ ਕੀ ਬਿਦੇਸ਼ੋਂ ਕੀ

ਰੀਗਲ ਔਰ ਪਲਾਜ਼ਾ ਕੀ ਉਫ਼ ਕਯਾ ਬਹਾਰ ਹੋਤੀ ਹੈ
ਬਾਗ਼-ਏ-ਹੁਸਨ ਕੀ ਹਰ ਕਲੀ ਪੁਰ ਬਹਾਰ ਹੋਤੀ ਹੈ

ਮਸ਼ਰਿਕ ਔਰ ਮਗ਼ਰਿਬ ਕਾ ਹੁਸਨ ਯਹਾਂ ਯਕਜਾ ਹੈ
ਨ ਖ਼ਯਾਲ ਮੇਂ ਕਿਸੀ ਕੇ ਮੰਦਰ ਹੈ ਨ ਗਿਰਜਾ ਹੈ

ਰੈਸਤੋਰਾਂ ਭਰੇ ਹੈਂ ਸ਼ੋਖ਼ ਸੀ ਹਸੀਨੋਂ ਸੇ
ਮਸਤਾਨੀ ਨਾਜ਼ਨੀਨੋਂ ਸੇ ਦੀਵਾਨੀ ਮਹਜ਼ਬੀਨੋਂ ਸੇ

ਜ਼ਰਰੇ ਜ਼ਰਰੇ ਸੇ ਇਤਰ ਕੀ ਕਿਤਨੀ ਮਹਿਕ ਆਤੀ ਹੈ
ਤਬੀਯਤ ਬਿਲਾਵਜ੍ਹਾ ਹੀ ਤੋ ਬਹਕ ਜਾਤੀ ਹੈ

……………………………………

ਮਗਰ ਕੁਛ ਦੂਰ ਜਾ ਕਰ ਜ਼ਰਾ ਦੇਖੇਂ ਅਗਰ ਹਮ
ਸ਼ਾਯਦ ਦੇਖਾ ਨ ਜਾਯੇ ਥਾਮ ਲੇਂ ਅਪਨਾ ਜਿਗਰ ਹਮ

ਯਹਾਂ ਮੁਯੱਸਰ ਹੈਂ ਮਹਿਲ ਸ਼ੀਸ਼ੋਂ ਕੇ ਅਮੀਰੋਂ ਕੋ
ਢੂੰਢਨੇ ਸੇ ਭੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਤੇ ਝੋਂਪੜੇ ਗ਼ਰੀਬੋਂ ਕੋ

ਵੁਹ ਗਰਮ ਕਮਰੋਂ ਮੇਂ ਰੇਸ਼ਮੀ ਬਿਸਤਰ ਮੇਂ ਲਿਪਟੇ ਹੈਂ
ਯੇ ਦੇਖੋ ਬਦਨਸੀਬ ਅਖ਼ਬਾਰੋਂ ਮੇਂ ਸਿਮਟੇ ਹੈਂ

ਰਾਨਾਈ ਹਰ ਸ਼ੈ ਮੇਂ ਜੋ ਯਹਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆਤੀ ਹੈ
ਪਰਛਾਈਂ ਇਸਮੇਂ ਦਹਕਾਂ ਕੀ ਨਜ਼ਰ ਆਤੀ ਹੈ

ਮੈਂ ਭੂਲੇ ਭਟਕੇ ਸੇ ਇਕ ਬਾਰ ਜੋ ਯਹਾਂ ਆ ਗਯਾ
ਉਲਝ ਗਯਾ ਖੋ ਗਯਾ ਬਸ ਦੇਖ ਦੇਖ ਉਕਤਾ ਗਯਾ

ਬੇਸ਼ਕ ਯਹਾਂ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਅਨੋਖੀ ਹੈਂ ਨਿਰਾਲੀ ਹੈਂ
ਗ਼ਰੀਬ ਕੇ ਲੀਯੇ ਮਗਰ ਯੇ ਜ਼ਹਰ ਕੀ ਪਯਾਲੀ ਹੈਂ

ਮੁਝ ਸੇ ਤੋ ਝੂਠੇ ਸਪਨੇ ਯੂੰ ਸਜਾਏ ਨਹੀਂ ਜਾਤੇ
ਮਹਿਲ ਰੇਤ ਕੇ ਦਿਲ ਮੇਂ ਇਸ ਤਰਹ ਬਨਾਯੇ ਨਹੀਂ ਜਾਤੇ

ਸਖ਼ਤ ਘਿਨ ਹੈ ਮੁਝੇ ਇਨਸੇ ਇਨਕੇ ਕਿਰਦਾਰ ਸੇ
ਨਕਲੀ ਝੂਠੇ ਇਨਕੇ ਇਸ ਹੁਸਨ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੇ

ਮੁਝੇ ਨ ਚਾਹੀਯੇ ਯੇ ਐਸ਼ ਨ ਰੰਗ ਨ ਰਾਗ
ਮੁਝੇ ਮੁਬਾਰਕ ਮਕਈ ਕੀ ਰੋਟੀ ਸਰਸੋਂ ਕਾ ਸਾਗ

18. ਮੁਸਲਸਲ ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਯੂੰ ਛਾ ਗਈ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ ਪਰ

ਮੁਸਲਸਲ ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਯੂੰ ਛਾ ਗਈ ਹੈ ਜ਼ਿੰਦਗਾਨੀ ਪਰ
ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੇ ਲੀਯੇ ਪਰ ਲਗ ਗਯੇ ਹੋਂ ਬਹਾਰੋਂ ਕੋ
ਹੌਲਨਾਕ ਰਾਤ ਹੀ ਰਾਤ ਛਾਈ ਹੈ ਮਾਹੌਲ ਪਰ
ਸ਼ਬ ਨਿਗਲ ਗਈ ਹੋ ਜੈਸੇ ਇਨ ਉਜਾਲੋਂ ਕੋ

ਕੋਈ ਝੀਲ ਭੀ ਤੋ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਤੀ ਅਬ ਮੁਝੇ
ਜਿਸਮੇਂ ਗਿਰਾ ਦੂੰ ਮੈਂ ਹਸਦ ਕੀ ਆਬਸਾਰੋਂ ਕੋ
ਕੈਸੇ ਭੂਲ ਜਾਯੂੰ ਮੈਂ ਮਾਜੀ ਕੀ ਤਲਖ਼ੀਯਾਂ ਬਤਾ
ਕੈਸੇ ਜਲਾ ਦੂੰ ਮੈਂ ਗ਼ਮ ਕੇ ਮਰਗਜ਼ਾਰੋਂ ਕੋ

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ ਬਹਤੀ ਹੁਈ ਦਰਦ ਕੀ ਇਕ ਨਹਿਰ
ਰਵਾਂ ਹੈ ਮੰਜ਼ਿਲ ਕੀ ਤਰਫ਼ ਫਿਰ ਭੀ ਇਠਲਾਤੀ ਹੁਈ
ਰਾਹ ਮੇਂ ਕੋਈ ਭੀ ਸਾਥੀ ਨਹੀਂ ਨ ਕੋਈ ਹਮਦਰਦ
ਹੈ ਦਰਦ ਸੇ ਭਰਪੂਰ ਫਿਰ ਭੀ ਇਤਰਾਤੀ ਹੁਈ

(ਮੁਸਲਸਲ=ਲਗਾਤਾਰ, ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ=ਪਤਝੜ, ਸ਼ਬ=ਰਾਤ,
ਹਸਦ=ਈਰਖਾ, ਆਬਸ਼ਾਰ=ਝਰਨਾ, ਮਾਜੀ=ਲੰਘਿਆ
ਸਮਾਂ, ਮਰਗਜ਼ਾਰੋਂ=ਹਰੇ-ਮੈਦਾਨ,)

19. ਗਿਰੇ ਹੈਂ ਜਬ ਭੀ ਅਸ਼ਕ ਉਨਕੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਕਭੀ

ਗਿਰੇ ਹੈਂ ਜਬ ਭੀ ਅਸ਼ਕ ਉਨਕੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਕਭੀ
ਬਿਖਰੇ ਹੈਂ ਅੰਜੁਮ ਟੂਟੇ ਹੁਏ ਆਸਮਾਂ ਸੇ ਕਈ
ਔਰ ਕਭੀ ਜਬ ਮੌਜ ਮੇਂ ਵੁਹ ਆਕੇ ਮੁਸਕਰਾਏ ਹੈਂ
ਏਕ ਸਾਥ ਖਿਲ ਗਏ ਗੁਲ ਜੈਸੇ ਗੁਲਸਿਤਾਂ ਮੇਂ ਕਈ

ਉਨਕੀ ਅੰਗੜਾਈ ਜੈਸੇ ਹੋ ਕੌਸ-ਏ-ਕਜ਼ਾ ਕਾ ਉਭਾਰ
ਬਾਤ ਕਰਨੇ ਕਾ ਸਲੀਕਾ ਜੈਸੇ ਨਿਕਲੇ ਸੁਰਾਹੀ ਸੇ ਸ਼ਰਾਬ
ਗੁਨਗੁਨਾਨਾ ਉਨਕਾ ਐਸੇ ਜੈਸੇ ਦੂਰ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਕਹੀਂ
ਚਾਂਦਨੀ ਰਾਤ ਮੇਂ ਧੀਰੇ ਸੇ ਬਜਾਤਾ ਹੈ ਕੋਈ ਰਬਾਬ

ਚਮਕ ਤੇਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਮੁਝੇ ਦਰਕਾਰ ਨਹੀਂ
ਮੇਰੇ ਜਜਬਾਤ ਕੀ ਤੁਮ ਮੁਝਕੋ ਔਰ ਸਜਾ ਨ ਦੋ
ਕਰਨਾ ਹੀ ਹੈ ਤੋ ਕਰਮ ਇਤਨਾ ਹੀ ਫ਼ਰਮਾਈਏ
ਦੂਰ ਸੇ ਹੀ ਦੇਖ ਲੋ ਮੁਝਕੋ ਔਰ ਬਸ ਮੁਸਕਰਾ ਦੋ

ਮੈਂ ਵੀਰਾਨੇ ਮੇਂ ਇਕ ਸਜ਼ਰ ਹੂੰ ਤਨਹਾ
ਸੂਖੀ ਚੰਦ ਸ਼ਾਖ਼ੋਂ ਕੇ ਸਿਵਾ ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ
ਜ਼ਮਾਨੇ ਕੀ ਆਂਧੀ ਸੇ ਜਬ ਗਿਰ ਜਾਊਂ ਮੈਂ
ਮਾਤਮ ਕੋ ਆ ਜਾਨਾ ਮੱਟੀ ਕੇ ਸਿਵਾ ਕੁਛ ਭੀ ਨਹੀਂ

(ਅੰਜੁਮ=ਤਾਰੇ, ਕੌਸ-ਏ-ਕਜ਼ਾ=ਇੰਦਰ-ਧਨੁਖ,
ਸਤਰੰਗੀ-ਪੀਂਘ, ਸਹਰਾ=ਮਾਰੂਥਲ, ਸਜ਼ਰ=ਰੁੱਖ)

20. ਤੇਰੀ ਨਜ਼ਰ

ਮੈਂ ਔਰ ਤੋ ਕੁਛ ਤੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਕਰ ਸਕਤਾ ਨਹੀਂ
ਮੇਰੇ ਪਾਸ ਚੰਦ ਅਸ਼ਆਰ ਹੈਂ ਮੇਰੀ ਜਵਾਨੀ ਕਾ ਨਿਖਾਰ
ਯੇਹ ਤੇਰੇ ਕਦਮੋਂ ਪੇ ਨਿਸਾਰ ਕਰ ਸਕਤਾ ਹੂੰ ਮੈਂ
ਯੇਹ ਹੀਰੇ ਹੋ ਸਕਤੇ ਹੈਂ ਤੇਰੇ ਜੋਬਨ ਕਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ

ਮੇਰੇ ਅਸ਼ਆਰ ਮੇਰੀ ਦੌਲਤ ਹੈਂ ਮੇਰਾ ਸਰਮਾਯਾ ਹੈਂ
ਮੇਰੀ ਜਵਾਨੀ ਕਾ ਨਿਚੋੜ ਮੇਰੀ ਜਵਾਨੀ ਕਾ ਖ਼ੁਮਾਰ
ਤੇਰੇ ਫੂਲ ਸੇ ਗਾਲੋਂ ਕੀ ਤਰਹ ਸ਼ਾਦਾਬ ਹੈਂ ਯੇਹ
ਐ ਮੇਰੀ ਜਾਨ-ਏ-ਤਮੰਨਾ ਐ ਮੇਰੀ ਜਾਨ-ਏ-ਬਹਾਰ

ਇਕ ਬਾਤ ਕਹਿ ਦੂੰ ਗਰ ਤੂ ਬੁਰਾ ਨ ਮਾਨੇ
ਉਮਰ ਭਰ ਤੁਝਕੋ ਯੇਹ ਕਹੀਂ ਰੁਲਾਤੇ ਹੀ ਨ ਰਹੇਂ
ਕਯੋਂਕਿ ਪੌਸ਼ੀਦਾ ਹੈ ਇਨ ਮੇਂ ਮੁਹੱਬਤ ਕੀ ਮਹਿਕ
ਗ਼ਮ ਬੜ੍ਹ ਜਾਯੇ ਸ਼ਾਯਦ ਤੁਝਕੋ ਹਸਾਤੇ ਹੀ ਰਹੇਂ

ਯੂੰ ਤੋ ਉਮਰ ਭਰ ਤੁਮਕੋ ਮੈਂ ਹਮਰਾਹ ਰਖ ਨ ਸਕਾ
ਤੁਮ ਇਨ ਅਸ਼ਆਰ ਕੋ ਹੀ ਸੀਨੇ ਸੇ ਲਗਾਏ ਰਖਨਾ
ਮੈਂ ਸਮਝੂੰਗਾ ਮੁਝਕੋ ਹੀ ਸੀਨੇ ਸੇ ਲਗਾ ਰੱਖਾ ਹੈ
ਪਯਾਰ ਕੀ ਜੋਤ ਬਸ ਯੂੰ ਹੀ ਜਗਮਗਾਏ ਰਖਨਾ

ਅਬ ਭੀ ਯਾਦ ਹੈ ਤੁਮਨੇ ਲਿਖਾ ਥਾ ਇਕ ਬਾਰ ਮੁਝੇ
ਕਿ ਸ਼ਹਜ਼ਾਦਾ ਹੂੰ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਸ਼ਾਹ ਹੂੰ
ਯੂੰ ਤੋ ਹੂੰ ਮੈਂ ਸ਼ੁਕਰਗ਼ੁਜ਼ਾਰ ਤੇਰੇ ਜਜਬਾਤ ਕਾ
ਲੇਕਿਨ ਮੇਰੀ ਜਾਂ ਮੈਂ ਤੋ ਇਕ ਮੁਜੱਸਮ ਆਹ ਹੂੰ

ਅੱਛਾ ਇਕ ਤਰਕੀਬ ਹੈ ਦਿਲ ਕੋ ਮਨਾਨੇ ਕੀ
ਆਓ ਖ਼ਾਬੋਂ ਮੇਂ ਹਮ ਨਏ ਰੰਗ ਸਜਾ ਦੇਂ
ਇਕ ਨਏ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਕੀ ਤਸ਼ਕੀਲ ਕਰੇਂ ਹਮ
ਉਸ ਮੇਂ ਖੋ ਜਾਏਂ ਔਰ ਮਾਜੀ ਕੋ ਭੁਲਾ ਦੇਂ

(ਨਿਸਾਰ=ਕੁਰਬਾਨ, ਤਸ਼ਕੀਲ=ਬਣਾਉਣਾ, ਮਾਜੀ=
ਲੰਘਿਆ ਸਮਾਂ)

21. ਉਨਕਾ ਜਿਸਮ ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਕਾਂਚ ਕਾ ਬੁਤ ਹੋ

ਉਨਕਾ ਜਿਸਮ ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਕਾਂਚ ਕਾ ਬੁਤ ਹੋ
ਜਾਨੇ ਕੌਨ ਸੇ ਸਾਂਚੇ ਮੇਂ ਵੁਹ ਢਾਲੇ ਹੈਂ

ਯਾਦ ਆਈ ਕਭੀ ਉਨਕੀ ਜ਼ੁਲਫ਼ੋਂ ਕੀ ਰਮਕ
ਗੋਯਾ ਨਾਗ ਸਪੇਰਨ ਨੇ ਸਯਾਹ ਪਾਲੇ ਹੈਂ

ਕਭੀ ਆਓ ਤੁਮ ਤੋ ਮੈਂ ਤੁਮਕੋ ਦਿਖਲਾ ਦੂੰ
ਮੈਂਨੇ ਕਿਸ ਸ਼ੌਕ ਸੇ ਯੇਹ ਗ਼ਮ ਪਾਲੇ ਹੈਂ

ਕਸ਼ੀਦ ਕਰ ਖ਼ੂੰ ਰਗ-ਰਗ ਸੇ ਤੇਰੇ ਲੀਏ
ਅਸਕੋਂ ਕੇ ਭਰ ਭਰ ਕੇ ਜਾਮ ਨਿਕਾਲੇ ਹੈਂ

ਚਲੋ ਤੁਮ ਨ ਸਹੀ ਲਿਪਟੇ ਮੇਰੀ ਗਰਦਨ ਸੇ
ਮੇਰੇ ਗਲੇ ਮੇਂ ਉਫ਼ਕਾਰ ਕੇ ਤੋ ਹਾਲੇ ਹੈਂ

ਯੇਹ ਛਲਨੀ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਦਿਨ ਰਾਤ ਜਿਹਨ ਕੋ
ਫਿਰ ਭੀ ਮਰਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੈਸੇ ਯੇਹ ਭਾਲੇ ਹੈਂ

ਜਹਾਂ ਪੜਤੇ ਹੈਂ ਕਦਮ ਮੇਰੇ ਸਨਮ ਕੇ
ਵੁਹ ਮੇਰੇ ਮੰਦਿਰ ਹੈਂ ਮੇਰੇ ਸ਼ਿਵਾਲੇ ਹੈਂ

ਇਤਨੀ ਕੀ ਹੈ ਮੈਂਨੇ ਇਬਾਦਤ ਫਿਰ ਭੀ
ਦੂਰ ਅਬ ਤਕ ਮੁਝਸੇ ਮੇਰੇ ਉਜਾਲੇ ਹੈਂ

22. ਮੁਸੱਵਰ ਕੇ ਨਾਮ

ਮੁਸੱਵਰ ਤਸਵੀਰ ਬਨਾ ਤੂ ਦੇਖੇਗਾ ਰੰਗ ਅਜਬ
ਕਿਤਨੇ ਰੰਗ ਨਿਖਰੇਂਗੇ ਕਿਤਨੇ ਉਭਰੇਂਗੇ ਨਗੀਨੇ
ਪਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਇਸਮੇਂ ਕਾਮਿਲ ਤੇਰੀ ਰੂਹ ਕਾ ਪਰਤੌ
ਫਿਰ ਦੇਖਨਾ ਕਿਤਨੇ ਨਿਕਲੇਂਗੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਜ਼ੀਨੇ

ਉਨ ਜ਼ੀਨੋਂ ਸੇ ਫਿਰ ਦੁਨੀਯਾ ਕਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਕਰਨਾ
ਕਿਤਨੇ ਹੇਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏਂਗੇ ਤੁਮਕੋ ਦੁਨੀਯਾ ਕੇ ਨਜ਼ਾਰੇ
ਫਿਰ ਬੜ੍ਹਕੇ ਚਾਹੇ ਖ਼ੁਦਾ ਸੇ ਭੀ ਉਲਝ ਜਾਨਾ
ਬਨਾ ਦੇਨਾ ਅਪਨੇ ਹਾਥੋਂ ਸੇ ਨਯੇ ਚਾਂਦ ਨਯੇ ਸਿਤਾਰੇ

23. ਆਜ ਕੇ ਇਨਸਾਨ

ਮੈਂ ਆਜ ਕੇ ਇਨਸਾਨੋਂ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹੂੰ
ਯੇਹ ਸਬ ਹੈਂ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟੋਂ ਕੀ ਤਰਹ
ਕੋਈ ਪਾਊਂਡ ਯਾ ਚਾਂਦੀ ਕਾ ਸਿੱਕਾ ਨਹੀਂ
ਜਜ਼ਬਾਤ ਸੇ ਖਾਲੀ ਹੈਂ ਮਸ਼ੀਨੋਂ ਕੀ ਤਰਹ

ਸੁਬਹ ਸੇ ਸ਼ਾਮ ਤਕ ਯੇਹ ਮੇਜ਼ੋਂ ਪੇ ਝੁਕੇ ਰਹਤੇ ਹੈਂ
ਕੁਛ ਭੀ ਇਨਹੇਂ ਮਾਲੂਮ ਨਹੀਂ ਦਿਨ ਕੀ ਕਹਾਨੀ
ਕਬ ਰਾਤ ਨੇ ਸੂਰਜ ਕੋ ਸੁਲਾਯਾ ਅਪਨੇ ਆਂਚਲ ਮੇਂ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਯੂੰ ਮਿਟਾ ਦੀ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਮੇਂ ਲੁਟਾ ਦੀ ਜਵਾਨੀ

24. ਕਤਾਤ



ਕਈ ਨਾਮੋਂ ਸੇ ਮੈਂਨੇ ਤੁਝਕੋ ਪੁਕਾਰਾ
ਤੂ ਖ਼ਾਈਫ਼ ਨ ਹੋ ਮੁਝਸੇ ਹਿਰਾਸਾ ਨ ਹੋ
ਮੈਂ ਤੋ ਸਮਝਾ ਹੂੰ ਯਹੀ ਇਕ ਬਾਤ ਹਬੀਬ
ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਜੈਸੇ ਕੋਈ ਆਵਾਜ਼ ਨ ਹੋ



ਦੇਖਤਾ ਹੂੰ ਰੋਜ਼ ਉਸ ਤਾਰੇ ਕੋ
ਯੇਹ ਜਾਲੀ ਮੇਂ ਸੇ ਯੂੰ ਟਿਮਟਿਮਾਤਾ ਹੈ
ਜੈਸੇ ਬਾਰੀਕ ਦੁਪੱਟੇ ਮੇਂ ਸੇ
ਕੋਈ ਬਾਰ ਬਾਰ ਨਯਨ ਮਿਲਾਤਾ ਹੈ



ਯੇਹ ਮੁਹੱਬਤ ਕੋਈ ਘਾਟੇ ਕਾ ਸੌਦਾ ਨਹੀਂ
ਯੇਹ ਤਬਾਦਲਾ ਹੈ ਜਵਾਨੀ ਸੇ ਜਵਾਨੀ ਕਾ
ਆਉ ਕੁਛ ਲਮਹੇਂ ਹਮ ਭੀ ਚੈਨ ਸੇ ਗੁਜ਼ਾਰੇਂ
ਅਜ਼ਲ ਸੇ ਚਲਤਾ ਹੈ ਯੇਹ ਕਿੱਸਾ ਜਵਾਨੀ ਕਾ



ਤੇਰੇ ਖ਼ਤੋਂ ਮੇਂ ਵੁਹ ਪਹਲੀ ਸੀ ਗਰਮੀ ਨਹੀਂ
ਜਾਨੇ ਕਹਾਂ ਉਸ ਗਰਮੀ ਕੋ ਬਹਾ ਦੇਤੀ ਹੋ
ਕਹੀਂ ਐਸਾ ਤੋ ਨਹੀਂ ਓ ਸਾਂਵਲੀ ਦੋਸ਼ੀਜਾ !
ਇਸ ਆਗ ਕੋ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਬਹਾ ਦੇਤੀ ਹੋ



ਫਾਸਲੇ ਬੜ੍ਹਤੇ ਹੈਂ ਜਿਸ ਕਦਰ
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਕੋ ਕਰਾਰ ਆਤਾ ਹੈ
ਇਸ ਗ਼ਮ ਕੇ ਬਹਰ-ਏ-ਬੇਕਰਾਂ ਮੇਂ
ਮੇਰੇ ਜੁਨੂੰ ਪੇ ਨਿਖ਼ਾਰ ਆਤਾ ਹੈ



ਹਮ ਜੀਯੇਂ ਯਾ ਮਰੇਂ ਇਸਸੇ ਆਪ ਕੋ ਕਯਾ
ਯੇਹ ਹਮੀਂ ਹੈਂ ਜੋ ਬੇਕਰਾਰ ਰਹਤੇ ਹੈਂ
ਦਰਦ ਕਯੋਂ ਹੋ ਆਪ ਕੇ ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਹੁਜ਼ੂਰ
ਆਪ ਕੇ ਭਲਾ ਹਮ ਕੌਨ ਹੋਤੇ ਹੈਂ



ਨ ਡਰ ਇਨ ਜ਼ਾਹਿਦੋਂ ਕੀ ਬਾਤੋਂ ਸੇ
ਯੇਹ ਸਬ ਹੀ ਇਸ ਰੰਗ ਮੇਂ ਰੰਗੇ ਹੈਂ
ਇਨ ਕੀ ਪਾਰਸਾਈ ਪਰ ਨ ਜਾ ਨਾਦਾਨ
ਇਸ ਹਮਾਮ ਮੇਂ ਸਬ ਹੀ ਨੰਗੇ ਹੈਂ



ਆਖ਼ਿਰ ਯੇਹ ਭੀ ਤੋ ਫ਼ਿਤਰਤ ਕਾ ਇਕ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਹੈਂ
ਤਲਾਸ਼ ਇਨਕੋ ਭੀ ਰਹਤੀ ਹੈ ਦਿਲ ਕੇ ਸਕੂੰ ਕੀ
ਕਯਾ ਹੁਆ ਰਾਤ ਗਏ ਯੇ ਅਗਰ ਕੋਠੇ ਪਰ ਜਾਯੇਂ
ਇਨ ਕੋ ਭੀ ਤੋ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿਸੀ ਬੁਤ ਕੇ ਫ਼ਸੂੰ ਕੀ

25. ਰੁਬਾਈਯਾਤ



ਕਯਾ ਬਤਾਯੂੰ ਕਿਤਨੇ ਅਰਮਾਂ ਕੁਚਲ ਕਰ ਆ ਗਏ
ਹਮ ਜੋ ਯੂੰ ਤੇਰੀ ਮਹਫ਼ਿਲ ਸੇ ਨਿਕਲ ਕਰ ਆ ਗਏ
ਮੇਰੀ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਤੋ ਅਚਾਨਕ ਖ਼ੁਦ-ਬ-ਖ਼ੁਦ
ਕਿਤਨੇ ਹੀ ਦਰੀਯਾ ਯੂੰ ਉਬਲ ਕਰ ਆ ਗਏ



ਤੁਝ ਬਿਨ ਦਿਲ ਬਹਲਾਨਾ ਆ ਗਯਾ
ਹਰ ਗ਼ਮ ਅਬ ਭੁਲਾਨਾ ਆ ਗਯਾ
ਯੇਹ ਨ ਪੂਛੋ ਕਿਸ ਤਰਹ
ਮੁਝਕੋ ਬਸ ਮੁਸਕਰਾਨਾ ਆ ਗਯਾ



ਤੁਝਕੋ ਅਬ ਯੇਹ ਜ਼ਹਰ ਪੀਨਾ ਪੜੇਗਾ
ਉਸਕੇ ਬਗੈਰ ਅਬ ਜੀਨਾ ਪੜੇਗਾ
ਯੇਹ ਹੈ ਮਸ਼ਕ-ਏ-ਵਫ਼ਾ ਦਿਲ-ਏ-ਨਾਦਾਂ
ਗਿਰੇਬਾਂ ਚਾਕ ਕੋ ਸੀਨਾ ਪੜੇਗਾ



ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਜਬ ਤੁਮ ਹੋ ਸਮਾਯੇ
ਦਿਗਰ ਮਜਾਲ ਕਿਸਕੀ ਸਨਮ ਜੋ ਆਯੇ
ਲਾਖ ਹਸੀਂ ਹੂਆ ਕਰੇ ਕੋਈ
ਤੁਮ ਬਿਨ ਜ਼ਾਲਿਮਾ ਨ ਅਬ ਕੋਈ ਭਾਯੇ



ਗੁਨਹਗਾਰ ਮੌਸਮ ਕੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਹੈਂ
ਦਿਲਨਵਾਜ਼ ਸ਼ੋਖ਼ ਬੇਈਮਾਂ ਨਜ਼ਾਰੇ ਹੈਂ
ਕਯਾ ਜ਼ੁਲਮ ਹੈ ਸਿਤਮ ਹੈ ਕਹਰ ਹੈ 'ਬੇਤਾਬ'
ਕੰਬਖ਼ਤ ਤੂ ਨਹੀਂ ਔਰ ਸਾਰੇ ਹੈਂ



ਉਨਸੇ ਉਲਫ਼ਤ ਭੀ ਕੋਈ ਉਲਫ਼ਤ ਹੈ
ਮੁਝ ਪੇ ਤਾਰੀ ਖ਼ੁਦਾਯਾ ਯੇਹ ਕੈਸੀ ਵਹਸ਼ਤ ਹੈ
ਉਮਰ ਭਰ ਵੁਹ ਮੇਰੇ ਹੀ ਰਹੇਂ ਫ਼ਕਤ ਮੇਰੇ ਹੀ
ਅਜਬ ਯੇਹ ਅੰਦਾਜ਼ ਹੈ ਕੈਸੀ ਯੇਹ ਚਾਹਤ ਹੈ



aੇਨਸੇ ਜੁਦਾ ਹੂਏ ਅਭੀ ਦੋ ਦਿਨ ਹੂਏ ਨਹੀਂ
ਲਗਤਾ ਹੈ ਯੂੰ ਕਭੀ ਬਾਹਮ ਜਾਨੇ ਜਿਗਰ ਹੂਏ ਨਹੀਂ
ਅਭੀ ਸੇ ਕਯੋਂ ਮਰਾ ਜਾਤਾ ਹੈ 'ਬੇਤਾਬ' ਤੂ
ਮਿਲ ਲੇਨਾ ਦੁਸ਼ਮਨ ਜਿੰਦਾ ਹੈਂ ਅਭੀ ਮਰੇ ਨਹੀਂ



ਫ਼ੁਰਸਤ ਮੇਂ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਛੋੜ ਦੇ
ਨਗ਼ਮੇ ਸੋਜ਼ ਕੇ ਗਾਨਾ ਛੋੜ ਦੇ
ਫਿਰ ਭੀ ਨ ਮਾਨੇ ਦਿਲ ਅਗਰ ਤੋ
ਦਿਲ ਕੇ ਤਾਰੋਂ ਕੋ ਹੀ ਤੂ ਤੋੜ ਦੇ



ਫਿਰ ਹਲਚਲ ਮਚਾਨੇ ਯੇਹ ਕੌਨ ਆ ਰਹਾ ਹੈ
ਬੇਦਰਦੀ ਲੁਟੇਰਾ ਯੇਹ ਕੌਨ ਆ ਰਹਾ ਹੈ
ਯੂੰ ਫ਼ਰਸ਼-ਏ-ਦਿਲ ਪੇ ਖ਼ਰਾਮਾਂ ਖ਼ਰਾਮਾਂ
ਯੇਹ ਕੌਨ ਆ ਰਹਾ ਹੈ, ਯੇਹ ਕੌਨ ਆ ਰਹਾ ਹੈ

੧੦

ਕਿਸ ਬਲਾ ਕੇ ਹਸੀਨ ਨਜ਼ਰ ਆਤੇ ਹੋ
ਮਾਨਿੰਦ-ਏ-ਮਾਹਤਾਬ ਨਜ਼ਰ ਆਤੇ ਹੋ
ਹੈ ਤੂਫ਼ਾਨ ਸ਼ਾਯਦ ਆਨੇ ਵਾਲਾ
ਤੁਮ ਜੋ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਨਜ਼ਰ ਆਤੇ ਹੋ

੧੧

ਤੂ ਨਿਗਾਹੋਂ ਕੇ ਜਾਮ ਲੇਕੇ ਆ ਜਾ
ਮਸਤੀ ਜੋ ਭੀ ਹੈ ਤਮਾਮ ਲੇ ਕੇ ਆ ਜਾ
ਪਯਾਸੇ ਹੈਂ ਹਮ ਇਕ ਉਮਰ ਸੇ ਹਮ ਸਾਕੀ
ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਕਾ ਕੋਈ ਤੋ ਪੈਗ਼ਾਮ ਲੇਕੇ ਆ ਜਾ

  • ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ : ਕਾਵਿ ਰਚਨਾਵਾਂ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਬੇਤਾਬ
  • ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ : ਪੰਜਾਬੀ-ਕਵਿਤਾ.ਕਾਮ ਵੈਬਸਾਈਟ