Urdu Poetry in Punjabi : Ibn-e-Insha
ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ/ਕਵਿਤਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ : ਇਬਨੇ ਇੰਸ਼ਾ
1. ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ ਉਠੋ ਅਬ ਕੂਚ ਕਰੋ
ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ ਉਠੋ ਅਬ ਕੂਚ ਕਰੋ,
ਇਸ ਸ਼ਹਰ ਮੇਂ ਜੀ ਕਾ ਲਗਾਨਾ ਕਯਾ ।
ਵਹਸ਼ੀ ਕੋ ਸੁਕੂੰ ਸੇ ਕਯਾ ਮਤਲਬ,
ਜੋਗੀ ਕਾ ਨਗਰ ਮੇਂ ਠਿਕਾਨਾ ਕਯਾ ।
ਇਸ ਦਿਲ ਕੇ ਦਰੀਦਾ ਦਾਮਨ ਮੇਂ
ਦੇਖੋ ਤੋ ਸਹੀ, ਸੋਚੋ ਤੋ ਸਹੀ,
ਜਿਸ ਝੋਲੀ ਮੇਂ ਸੌ ਛੇਦ ਹੂਏ
ਉਸ ਝੋਲੀ ਕੋ ਫੈਲਾਨਾ ਕਯਾ ।
ਸ਼ਬ ਬੀਤੀ ਚਾਂਦ ਭੀ ਡੂਬ ਚਲਾ
ਜ਼ੰਜੀਰ ਪੜੀ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਪੇ,
ਕਯੋਂ ਦੇਰ ਗਯੇ ਘਰ ਆਯੇ ਹੋ
ਸਜਨੀ ਸੇ ਕਰੋਗੇ ਬਹਾਨਾ ਕਯਾ ।
ਜਬ ਸ਼ਹਰ ਕੇ ਲੋਗ ਨ ਰਸਤਾ ਦੇਂ
ਕਯੋਂ ਬਨ ਮੇਂ ਨ ਜਾ ਬਿਸਰਾਮ ਕਰੇਂ,
ਦੀਵਾਨੋਂ ਕੀ ਸੀ ਨ ਬਾਤ ਕਰੇ
ਤੋ ਔਰ ਕਰੇ ਦੀਵਾਨਾ ਕਯਾ ।
(ਸੁਕੂੰ=ਚੈਨ, ਦਰੀਦਾ ਦਾਮਨ=ਪਟਿਆ ਪੱਲਾ,
ਸ਼ਬ=ਰਾਤ)
2. ਅਪਨੇ ਹਮਰਾਹ ਜੋ ਆਤੇ ਹੋ ਇਧਰ ਸੇ ਪਹਲੇ
ਅਪਨੇ ਹਮਰਾਹ ਜੋ ਆਤੇ ਹੋ ਇਧਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਦਸ਼ਤ ਪੜਤਾ ਹੈ ਮੀਯਾਂ ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਘਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਚਲ ਦੀਯੇ ਉਠਕੇ ਸੂ-ਏ-ਸ਼ਹਰ-ਏ-ਵਫ਼ਾ ਕੂ-ਏ-ਹਬੀਬ,
ਪੂਛ ਲੇਨਾ ਥਾ ਕਿਸੀ ਖ਼ਾਕ ਬਸਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਇਸ਼ਕ ਪਹਲੇ ਭੀ ਕੀਯਾ ਹਿਜਰ ਕਾ ਗ਼ਮ ਭੀ ਦੇਖਾ,
ਇਤਨੇ ਤੜਪੇ ਹੈਂ ਨ ਘਬਰਾਯੇ ਨ ਤਰਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਜੀ ਬਹਲਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਬ ਕੋਈ ਸਅਤ ਕੋਈ ਪਲ,
ਰਾਤ ਢਲਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਰ ਪਹਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਹਮ ਕਿਸੀ ਦਰ ਪੇ ਨ ਠਿਠਕੇ ਨ ਕਹੀਂ ਦਸਤਕ ਦੀ,
ਸੈਂਕੜੋਂ ਦਰ ਥੇ ਮੇਰੀ ਜਾਂ ਤੇਰੇ ਦਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
ਚਾਂਦ ਸੇ ਆਂਖ ਮਿਲੀ ਜੀ ਕਾ ਉਜਾਲਾ ਜਾਗਾ,
ਹਮਕੋ ਸੌ ਬਾਰ ਹੁਈ ਸੁਬਹ ਸਹਰ ਸੇ ਪਹਲੇ ।
(ਦਸ਼ਤ=ਜੰਗਲ,ਬੀਆਬਾਨ, ਸੂ=ਤਰਫ਼, ਕੂ=ਗਲੀ,
ਹਬੀਬ=ਦੋਸਤ, ਦਸਤਕ=ਹੱਥ ਨਾਲ ਦਰ ਖੜਕਾਉਣਾ,
ਸਹਰ=ਸਵੇਰ)
3. ਕਮਰ ਬਾਂਧੇ ਹੁਏ ਚਲਨੇ ਪੇ ਯਾਂ ਸਬ ਯਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ
ਕਮਰ ਬਾਂਧੇ ਹੁਏ ਚਲਨੇ ਪੇ ਯਾਂ ਸਬ ਯਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
ਬੌਹਤ ਆਗੇ ਗਏ, ਬਾਕੀ ਜੋ ਹੈਂ ਤੈਯਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
ਨ ਛੇੜ ਐ ਨਿਖਤ-ਏ-ਬਾਦਾ-ਏ-ਬਹਾਰੀ, ਰਾਹ ਲਗ ਅਪਨੀ,
ਤੁਝੇ ਅਠਖੇਲੀਯਾਂ ਸੂਝੀ ਹੈਂ, ਹਮ ਬੇਜ਼ਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
ਤਸੱਵੁਰ ਅਰਸ਼ ਪਰ ਹੈ ਔਰ ਸਰ ਹੈ ਪਾ-ਏ-ਸਾਕੀ ਪਰ,
ਗ਼ਰਜ਼ ਕੁਛ ਔਰ ਧੁਨ ਮੇਂ ਇਸ ਘੜੀ ਮੈ-ਖ਼ਵਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
ਯਹ ਅਪਨੀ ਚਾਲ ਹੈ ਉਫ਼ਤਾਦਗੀ ਸੇ ਇਨ ਦਿਨੋਂ ਪਹਰੋਂ,
ਨਜ਼ਰ ਆਯਾ ਜਹਾਂ ਪਰ ਸਾਯਾ-ਏ-ਦੀਵਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
ਭਲਾ ਗਰਦਿਸ਼ ਫ਼ਲਕ ਕੀ ਚੈਨ ਦੇਤੀ ਹੈ ਕਿਸੇ ਇੰਸ਼ਾ,
ਗ਼ਨੀਮਤ ਹੈ ਕਿ ਹਮ ਸੂਰਤ ਯਹਾਂ ਦੋ ਚਾਰ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ।
(ਨਿਖਤ-ਏ-ਬਾਦਾ-ਏ-ਬਹਾਰੀ=ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੀ ਹਵਾ
ਦੀ ਸੁਗੰਧ, ਬੇਜ਼ਾਰ=ਦੁਖੀ, ਉਫ਼ਤਾਦਗੀ=ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ,ਦੁੱਖ,
ਬੇਘਰ ਹੋਣਾ, ਫ਼ਲਕ=ਆਸਮਾਨ, ਗ਼ਨੀਮਤ=ਇਨਾਮ)
4. ਇਕ ਬਾਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹੋ
ਹਮ ਘੂਮ ਚੁਕੇ ਬਸਤੀ-ਵਨ ਮੇਂ ।
ਇਕ ਆਸ ਕਾ ਫਾਂਸ ਲੀਏ ਮਨ ਮੇਂ ।
ਕੋਈ ਸਾਜਨ ਹੋ, ਕੋਈ ਪਯਾਰਾ ਹੋ,
ਕੋਈ ਦੀਪਕ ਹੋ, ਕੋਈ ਤਾਰਾ ਹੋ ।
ਜਬ ਜੀਵਨ-ਰਾਤ ਅੰਧੇਰੀ ਹੋ,
ਇਕ ਬਾਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹੋ ।
ਜਬ ਸਾਵਨ-ਬਾਦਲ ਛਾਏ ਹੋਂ,
ਜਬ ਫਾਗੁਨ ਫੂਲ ਖਿਲਾਏ ਹੋਂ ।
ਜਬ ਚੰਦਾ ਰੂਪ ਲੁਟਾਤਾ ਹੋ,
ਜਬ ਸੂਰਜ ਧੂਪ ਨਹਾਤਾ ਹੋ ।
ਯਾ ਸ਼ਾਮ ਨੇ ਬਸਤੀ ਘੇਰੀ ਹੋ,
ਇਕ ਬਾਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹੋ ।
ਹਾਂ ਦਿਲ ਕਾ ਦਾਮਨ ਫੈਲਾ ਹੈ,
ਕਯੋਂ ਗੋਰੀ ਕਾ ਦਿਲ ਮੈਲਾ ਹੈ ।
ਹਮ ਕਬ ਤਕ ਪੀਤ ਕੇ ਧੋਖੇ ਮੇਂ,
ਤੁਮ ਕਬ ਤਕ ਦੂਰ ਝਰੋਖੇ ਮੇਂ ।
ਕਬ ਦੀਦ ਸੇ ਦਿਲ ਕੀ ਸੇਰੀ ਹੋ,
ਇਕ ਬਾਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹੋ ।
ਕਯਾ ਝਗੜਾ ਸੂਦ-ਖ਼ਸਾਰੇ ਕਾ,
ਯੇ ਕਾਜ ਨਹੀਂ ਬੰਜਾਰੇ ਕਾ ।
ਸਬ ਸੋਨਾ ਰੂਪਾ ਲੇ ਜਾਏ,
ਸਬ ਦੁਨੀਯਾ, ਦੁਨੀਯਾ ਲੇ ਜਾਏ ।
ਤੁਮ ਏਕ ਮੁਝੇ ਬਹੁਤੇਰੀ ਹੋ,
ਇਕ ਬਾਰ ਕਹੋ ਤੁਮ ਮੇਰੀ ਹੋ ।
(ਦੀਦ=ਦਰਸ਼ਨ, ਸੇਰੀ=ਤ੍ਰਿਪਤੀ,
ਸੂਦ-ਖ਼ਸਾਰੇ=ਲਾਭ-ਹਾਣ, ਰੂਪਾ=ਚਾਂਦੀ)
5. ਰਾਤ ਕੇ ਖ਼ਵਾਬ ਸੁਨਾਏਂ ਕਿਸ ਕੋ ਰਾਤ ਕੇ ਖ਼ਵਾਬ ਸੁਹਾਨੇ ਥੇ
ਰਾਤ ਕੇ ਖ਼ਵਾਬ ਸੁਨਾਏਂ ਕਿਸ ਕੋ ਰਾਤ ਕੇ ਖ਼ਵਾਬ ਸੁਹਾਨੇ ਥੇ ।
ਧੁੰਧਲੇ ਧੁੰਧਲੇ ਚੇਹਰੇ ਥੇ ਪਰ ਸਬ ਜਾਨੇ ਪਹਚਾਨੇ ਥੇ ।
ਜਿੱਦੀ ਵਹਸ਼ੀ ਅਲ੍ਹੜ ਚੰਚਲ ਮੀਠੇ ਲੋਗ ਰਸੀਲੇ ਲੋਗ,
ਹੋਂਠ ਉਨ ਕੇ ਗ਼ਜ਼ਲੋਂ ਕੇ ਮਿਸਰੇ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਅਫ਼ਸਾਨੇ ਥੇ ।
ਯੇ ਲੜਕੀ ਤੋ ਇਨ ਗਲੀਯੋਂ ਮੇਂ ਰੋਜ਼ ਹੀ ਘੂਮਾ ਕਰਤੀ ਥੀ,
ਇਸ ਸੇ ਉਨਕੋ ਮਿਲਨਾ ਥਾ ਤੋ ਇਸ ਕੇ ਲਾਖ ਬਹਾਨੇ ਥੇ ।
ਹਮ ਕੋ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਜਗਾਯਾ ਜਲਤੇ ਬੁਝਤੇ ਤਾਰੋਂ ਨੇ,
ਹਮ ਕਯੂੰ ਉਨ ਕੇ ਦਰ ਪੇ ਉਤਰੇ ਕਿਤਨੇ ਔਰ ਠਿਕਾਨੇ ਥੇ ।
ਵਹਸ਼ਤ ਕੀ ਉਨਵਾਨ ਹਮਾਰੀ ਇਨ ਮੇਂ ਸੇ ਜੋ ਨਾਰ ਬਨੀ,
ਦੇਖੇਂਗੇ ਤੋ ਲੋਗ ਕਹੇਂਗੇ 'ਇੰਸ਼ਾ' ਜੀ ਦੀਵਾਨੇ ਥੇ ।
6. ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਿਸਕਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
੧
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕੈਸਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਾਲਾ-ਕਾਲਾ-ਸਾ
ਯਹ ਕਾਲਾ-ਸਾ, ਮਟਿਯਾਲਾ-ਸਾ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਭੂਖਾ-ਭੂਖਾ-ਸਾ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਸੂਖਾ-ਸੂਖਾ-ਸਾ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਿਸਕਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕੈਸਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
ਜੋ ਰੇਤ ਪਰ ਤਨਹਾ ਬੈਠਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਪੇਟ ਮੇਂ ਰੋਟੀ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਤਨ ਪਰ ਕਪੜਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਸਰ ਪਰ ਟੋਪੀ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਪੈਰ ਮੇਂ ਜੂਤਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਪਾਸ ਖਿਲੌਨੋਂ ਮੇਂ
ਕੋਈ ਭਾਲੂ ਹੈ ਕੋਈ ਘੋੜਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕਾ ਜੀ ਬਹਲਾਨੇ ਕੋ
ਕੋਈ ਲੋਰੀ ਹੈ ਕੋਈ ਝੂਲਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੀ ਜੇਬ ਮੇਂ ਧੇਲਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਹਾਥ ਮੇਂ ਪੈਸਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸਕੇ ਅੰਮੀ-ਅੱਬੂ ਹੈਂ
ਨਾ ਇਸਕੀ ਆਪਾ-ਖਾਲਾ ਹੈ
ਯਹ ਸਾਰੇ ਜਗ ਮੇਂ ਤਨਹਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕੈਸਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
੨
ਯਹ ਸਹਰਾ ਕੈਸਾ ਸਹਰਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਬਾਦਲ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਬਰਖਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਬਾਲੀ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਖੋਸ਼ਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਸਬਜ਼ਾ ਹੈ
ਨਾ ਇਸ ਸਹਰਾ ਮੇਂ ਸਾਯਾ ਹੈ
ਯਹ ਸਹਰਾ ਭੂਖ ਕਾ ਸਹਰਾ ਹੈ
ਯਹ ਸਹਰਾ ਮੌਤ ਕਾ ਸਹਰਾ ਹੈ
੩
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕੈਸੇ ਬੈਠਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਬ ਸੇ ਬੈਠਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਯਾ ਕੁਛ ਪੂਛਤਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਯਾ ਕੁਛ ਕਹਤਾ ਹੈ
ਯਹ ਦੁਨੀਯਾ ਕੈਸੀ ਦੁਨੀਯਾ ਹੈ
ਯਹ ਦੁਨੀਯਾ ਕਿਸਕੀ ਦੁਨੀਯਾ ਹੈ
੪
ਇਸ ਦੁਨੀਯਾ ਕੇ ਕੁਛ ਟੁਕੜੋਂ ਮੇਂ
ਕਹੀਂ ਫੂਲ ਖਿਲੇ ਕਹੀਂ ਸਬਜ਼ਾ ਹੈ
ਕਹੀਂ ਬਾਦਲ ਘਿਰ-ਘਿਰ ਆਤੇ ਹੈਂ
ਕਹੀਂ ਚਸ਼ਮਾ ਹੈ ਕਹੀਂ ਦਰੀਯਾ ਹੈ
ਕਹੀਂ ਊਂਚੇ ਮਹਲ ਅਟਰੀਯਾ ਹੈਂ
ਕਹੀਂ ਮਹਫ਼ਿਲ ਹੈ, ਕਹੀਂ ਮੇਲਾ ਹੈ
ਕਹੀਂ ਕਪੜੋਂ ਕੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸਜੇ
ਯਹ ਰੇਸ਼ਮ ਹੈ, ਯਹ ਦੀਬਾ ਹੈ
ਕਹੀਂ ਗੱਲੇ ਕੇ ਅੰਬਾਰ ਲਗੇ
ਸਬ ਗੇਹੂੰ ਧਾਨ ਮੁਹੱਯਾ ਹੈ
ਕਹੀਂ ਦੌਲਤ ਕੇ ਸੰਦੂਕ ਭਰੇ
ਹਾਂ ਤਾਂਬਾ, ਸੋਨਾ, ਰੂਪਾ ਹੈ
ਤੁਮ ਜੋ ਮਾਂਗੋ ਸੋ ਹਾਜ਼ਿਰ ਹੈ
ਤੁਮ ਜੋ ਚਾਹੋ ਸੋ ਮਿਲਤਾ ਹੈ
ਇਸ ਭੂਖ ਕੇ ਦੁਖ ਕੀ ਦੁਨੀਯਾ ਮੇਂ
ਯਹ ਕੈਸਾ ਸੁਖ ਕਾ ਸਪਨਾ ਹੈ ?
ਵੋ ਕਿਸ ਧਰਤੀ ਕੇ ਟੁਕੜੇ ਹੈਂ ?
ਯਹ ਕਿਸ ਦੁਨੀਯਾ ਕਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ?
੫
ਹਮ ਜਿਸ ਆਦਮ ਕੇ ਬੇਟੇ ਹੈਂ
ਯਹ ਉਸ ਆਦਮ ਕਾ ਬੇਟਾ ਹੈ
ਯਹ ਆਦਮ ਏਕ ਹੀ ਆਦਮ ਹੈ
ਵਹ ਗੋਰਾ ਹੈ ਯਹ ਕਾਲਾ ਹੈ
ਯਹ ਧਰਤੀ ਏਕ ਹੀ ਧਰਤੀ ਹੈ
ਯਹ ਦੁਨੀਯਾ ਏਕ ਹੀ ਦੁਨੀਯਾ ਹੈ
ਸਬ ਇਕ ਦਾਤਾ ਕੇ ਬੰਦੇ ਹੈਂ
ਸਬ ਬੰਦੋਂ ਕਾ ਇਕ ਦਾਤਾ ਹੈ
ਕੁਛ ਪੂਰਬ-ਪੱਛਿਮ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ
ਇਸ ਧਰਤੀ ਪਰ ਹਕ ਸਬਕਾ ਹੈ
੬
ਯਹ ਤਨਹਾ ਬੱਚਾ ਬੇਚਾਰਾ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਜੋ ਯਹਾਂ ਬੈਠਾ ਹੈ
ਇਸ ਬੱਚੇ ਕੀ ਕਹੀਂ ਭੂਖ ਮਿਟੇ
(ਕਯਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ, ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ)
ਇਸ ਬੱਚੇ ਕੋ ਕਹੀਂ ਦੂਧ ਮਿਲੇ
(ਹਾਂ ਦੂਧ ਯਹਾਂ ਬਹੁਤੇਰਾ ਹੈ)
ਇਸ ਬੱਚੇ ਕਾ ਕੋਈ ਤਨ ਢਾਂਕੇ
(ਕਯਾ ਕਪੜੋਂ ਕਾ ਯਹਾਂ ਤੋੜਾ ਹੈ)
ਇਸ ਬੱਚੇ ਕੋ ਕੋਈ ਗੋਦ ਮੇਂ ਲੇ
(ਇਨਸਾਨ ਜੋ ਅਬ ਤਕ ਜਿੰਦਾ ਹੈ)
ਫਿਰ ਦੇਖੀਏ ਕੈਸਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
ਯਹ ਕਿਤਨਾ ਪਯਾਰਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
੭
ਇਸ ਜਗ ਮੇਂ ਸਬ ਕੁਛ ਰਬ ਕਾ ਹੈ
ਜੋ ਰਬ ਕਾ ਹੈ, ਵਹ ਸਬ ਕਾ ਹੈ
ਸਬ ਅਪਨੇ ਹੈਂ ਕੋਈ ਗ਼ੈਰ ਨਹੀਂ
ਹਰ ਚੀਜ਼ ਮੇਂ ਸਬ ਕਾ ਸਾਝਾ ਹੈ
ਜੋ ਬਢਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਗਤਾ ਹੈ
ਵਹ ਦਾਨਾ ਹੈ, ਯਾ ਮੇਵਾ ਹੈ
ਜੋ ਕਪੜਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੰਬਲ ਹੈ
ਜੋ ਚਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੋਨਾ ਹੈ
ਵਹ ਸਾਰਾ ਹੈ ਇਸ ਬੱਚੇ ਕਾ
ਜੋ ਤੇਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਮੇਰਾ ਹੈ
ਯਹ ਬੱਚਾ ਕਿਸਕਾ ਬੱਚਾ ਹੈ ?
ਯਹ ਬੱਚਾ ਸਬਕਾ ਬੱਚਾ ਹੈ
(ਤਨਹਾ=ਇਕੱਲਾ, ਸਹਰਾ=ਮਾਰੂਥਲ,
ਉਜਾੜ, ਖੋਸ਼ਾ=ਬੱਲੀ,ਸਿੱਟਾ, ਸਬਜ਼ਾ=
ਹਰਿਆਵਲ, ਦੀਬਾ=ਮਹੀਨ ਰੇਸ਼ਮੀ
ਕਪੜਾ)
7. ਕਲ ਚੌਧਹਵੀਂ ਕੀ ਰਾਤ ਥੀ ਸ਼ਬ ਭਰ ਰਹਾ ਚਰਚਾ ਤੇਰਾ
ਕਲ ਚੌਧਹਵੀਂ ਕੀ ਰਾਤ ਥੀ ਸ਼ਬ ਭਰ ਰਹਾ ਚਰਚਾ ਤੇਰਾ ।
ਕੁਛ ਨੇ ਕਹਾ ਯੇ ਚਾਂਦ ਹੈ ਕੁਛ ਨੇ ਕਹਾ ਚੇਹਰਾ ਤੇਰਾ ।
ਹਮ ਭੀ ਵਹੀਂ ਮੌਜ਼ੂਦ ਥੇ, ਹਮ ਸੇ ਭੀ ਸਬ ਪੂਛਾ ਕੀਏ,
ਹਮ ਹੰਸ ਦੀਏ, ਹਮ ਚੁਪ ਰਹੇ, ਮੰਜ਼ੂਰ ਥਾ ਪਰਦਾ ਤੇਰਾ ।
ਇਸ ਸਹਰ ਮੇਂ ਕਿਸ ਸੇ ਮਿਲੇਂ ਹਮ ਸੇ ਤੋ ਛੂਟੀ ਮਹਫ਼ਿਲੇਂ,
ਹਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਲੇ, ਹਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦੀਵਾਨਾ ਤੇਰਾ ।
ਕੂਚੇ ਕੋ ਤੇਰੇ ਛੋੜ ਕਰ ਜੋਗੀ ਹੀ ਬਨ ਜਾਏਂ ਮਗਰ,
ਜੰਗਲ ਤੇਰੇ, ਪਰਵਤ ਤੇਰੇ, ਬਸਤੀ ਤੇਰੀ, ਸਹਰਾ ਤੇਰਾ ।
ਤੂ ਬੇਵਫ਼ਾ ਤੂ ਮੇਹਰਬਾਂ ਹਮ ਔਰ ਤੁਝ ਸੇ ਬਦ-ਗ਼ੁਮਾਂ,
ਹਮ ਨੇ ਤੋ ਪੂਛਾ ਥਾ ਜ਼ਰਾ ਯੇ ਵਕਤ ਕਯੂੰ ਠਹਰਾ ਤੇਰਾ ।
ਹਮ ਪਰ ਯੇ ਸਖ਼ਤੀ ਕੀ ਨਜ਼ਰ ਹਮ ਹੈਂ ਫ਼ਕੀਰ-ਏ-ਰਹਗੁਜ਼ਰ,
ਰਸਤਾ ਕਭੀ ਰੋਕਾ ਤੇਰਾ ਦਾਮਨ ਕਭੀ ਥਾਮਾ ਤੇਰਾ ।
ਦੋ ਅਸ਼ਕ ਜਾਨੇ ਕਿਸ ਲੀਏ, ਪਲਕੋਂ ਪੇ ਆਕਰ ਟਿਕ ਗਏ,
ਅਲਤਾਫ਼ ਕੀ ਬਾਰਿਸ਼ ਤੇਰੀ ਅਕਰਾਮ ਕਾ ਦਰੀਯਾ ਤੇਰਾ ।
ਹਾਂ ਹਾਂ, ਤੇਰੀ ਸੂਰਤ ਹਸੀਂ, ਲੇਕਿਨ ਤੂ ਐਸਾ ਭੀ ਨਹੀਂ,
ਇਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਕੇ ਅਸ਼ਆਰ ਸੇ, ਸ਼ੋਹਰਾ ਹੁਆ ਕਯਾ-ਕਯਾ ਤੇਰਾ ।
ਬੇਸ਼ਕ, ਉਸੀ ਕਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ, ਕਹਤਾ ਨਹੀਂ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਹੈ,
ਤੂ ਆਪ ਕਰ ਐਸੀ ਦਵਾ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਅੱਛਾ ਤੇਰਾ ।
ਬੇਦਰਦ, ਸੁਨਨੀ ਹੋ ਤੋ ਚਲ, ਕਹਤਾ ਹੈ ਕਯਾ ਅੱਛੀ ਗ਼ਜ਼ਲ,
ਆਸ਼ਿਕ ਤੇਰਾ, ਰੁਸਵਾ ਤੇਰਾ, ਸ਼ਾਯਰ ਤੇਰਾ, 'ਇੰਸ਼ਾ' ਤੇਰਾ ।
(ਸ਼ਬ=ਰਾਤ, ਸਹਰਾ=ਮਾਰੂਥਲ, ਦਾਮਨ=ਪੱਲਾ,ਲੜ,
ਅਸਕ=ਹੰਝੂ, ਅਲਤਾਫ਼=ਭੋਲਾਪਣ,ਗਾਲੜੀ, ਅਕਰਾਮ=
ਮੇਹਰਬਾਨੀ, ਸ਼ੋਹਰਾ=ਮਸ਼ਹੂਰੀ)
8. ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਕੁਛ ਕਹਿਨੇ ਕਾ ਵਕਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕੁਛ ਨਾ ਕਹੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਐ ਲੋਗੋ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ, ਹਾਂ ਐ ਲੋਗੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਸੱਚ ਅੱਛਾ, ਪਰ ਇਸ ਕੀ ਜੜੋਂ ਮੇਂ, ਜ਼ਹਿਰ ਕਾ ਹੈ ਇਕ ਪਿਆਲਾ ਭੀ
ਪਾਗਲ ਹੋ ? ਕਿਉਂ ਨਾਹਕ ਕੋ 'ਸੁਕਰਾਤ' ਬਨੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਹੱਕ ਅੱਛਾ ਪਰ ਇਸ ਕੇ ਲੀਏ ਕੋਈ ਔਰ ਮਰੇ ਤੋ ਔਰ ਅੱਛਾ
ਤੁਮ ਭੀ ਕਯਾ 'ਮਨਸੂਰ' ਹੋ ਜੋ ਸੂਲੀ ਪੇ ਚੜ੍ਹੋ ? ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਉਨ ਕਾ ਯੇ ਕਹਿਨਾ ਸੂਰਜ ਹੀ ਧਰਤੀ ਕੇ ਫੇਰੇ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਸਰ ਆਂਖੋਂ ਪਰ, ਸੂਰਜ ਹੀ ਕੋ ਘੂਮਨੇ ਦੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਮਜਲਿਸ ਮੇਂ ਕੁਛ ਹਵਸ ਹੈ ਔਰ ਜ਼ੰਜੀਰ ਕਾ ਆਹਨ ਚੁਭਤਾ ਹੈ
ਫਿਰ ਸੋਚੋ, ਹਾਂ ਫਿਰ ਸੋਚੋ, ਹਾਂ ਫਿਰ ਸੋਚੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਗਰਮ ਆਂਸੂ ਔਰ ਠੰਡੀ ਆਹੇਂ ਮਨ ਮੇਂ ਕਯਾ ਕਯਾ ਮੌਸਮ ਹੈਂ
ਇਸ ਬਗੀਆ ਕੇ ਭੇਦ ਨਾ ਖੋਲੋ, ਸੈਰ ਕਰੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
ਆਂਖੇਂ ਮੂੰਦ ਕਿਨਾਰੇ ਬੈਠੋ, ਮਨ ਕੇ ਰੱਖੋ ਬੰਦ ਕਿਵਾੜ
ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ ਲੋ ਧਾਗਾ ਲੋ ਔਰ ਲਬ ਸੀ ਲੋ, ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੋ
(ਨਾਹਕ=ਵਿਅਰਥ, ਆਹਨ=ਲੋਹਾ, ਲਬ=ਬੁਲ੍ਹ)
9. ਔਰ ਤੋ ਕੋਈ ਬਸ ਨ ਚਲੇਗਾ
ਔਰ ਤੋ ਕੋਈ ਬਸ ਨ ਚਲੇਗਾ ਹਿਜਰ ਕੇ ਦਰਦ ਕੇ ਮਾਰੋਂ ਕਾ ।
ਸੁਬਹ ਕਾ ਹੋਨਾ ਦੂਭਰ ਕਰ ਦੇਂ ਰਸਤਾ ਰੋਕ ਸਿਤਾਰੋਂ ਕਾ ।
ਝੂਠੇ ਸਿੱਕੋਂ ਮੇਂ ਭੀ ਉਠਾ ਦੇਤੇ ਹੈਂ ਅਕਸਰ ਸੱਚਾ ਮਾਲ,
ਸ਼ਕਲੇਂ ਦੇਖ ਕੇ ਸੌਦਾ ਕਰਨਾ ਕਾਮ ਹੈ ਇਨ ਬੰਜਾਰੋਂ ਕਾ ।
ਅਪਨੀ ਜ਼ੁਬਾਂ ਸੇ ਕੁਛ ਨ ਕਹੇਂਗੇ ਚੁਪ ਹੀ ਰਹੇਂਗੇ ਆਸ਼ਿਕ ਲੋਗ,
ਤੁਮ ਸੇ ਤੋ ਇਤਨਾ ਹੋ ਸਕਤਾ ਹੈ, ਪੂਛੋ ਹਾਲ ਬੇਚਾਰੋਂ ਕਾ ।
ਏਕ ਜ਼ਰਾ ਸੀ ਬਾਤ ਥੀ ਜਿਸ ਕਾ ਚਰਚਾ ਪਹੁੰਚਾ ਗਲੀ ਗਲੀ,
ਹਮ ਗੁਮਨਾਮੋਂ ਨੇ ਫਿਰ ਭੀ ਏਹਸਾਨ ਨ ਮਾਨਾ ਯਾਰੋਂ ਕਾ ।
ਦਰਦ ਕਾ ਕਹਨਾ ਚੀਖ਼ ਉੱਠੋ ਦਿਲ ਕਾ ਤਕਾਜ਼ਾ ਵਜ਼ਅ ਨਿਭਾਓ,
ਸਬ ਕੁਛ ਸਹਨਾ ਚੁਪ-ਚੁਪ ਰਹਨਾ ਕਾਮ ਹੈ ਇੱਜ਼ਤਦਾਰੋਂ ਕਾ ।
(ਹਿਜਰ=ਵਿਛੋੜਾ)
10. ਜੋਗ ਬਿਜੋਗ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਝੂਠੀ
ਜੋਗ ਬਿਜੋਗ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਝੂਠੀ ਸਬ ਜੀ ਕਾ ਬਹਲਾਨਾ ਹੋ ।
ਫਿਰ ਭੀ ਹਮ ਸੇ ਜਾਤੇ ਜਾਤੇ ਏਕ ਗ਼ਜ਼ਲ ਸੁਨ ਜਾਨਾ ਹੋ ।
ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਯਾ ਅਕਲ ਕੀ ਬੈਰੀ ਕੌਨ ਯਹਾਂ ਪਰ ਸਯਾਨਾ ਹੋ,
ਨਾਹਕ ਨਾਮ ਧਰੇਂ ਸਬ ਹਮ ਕੋ ਦੀਵਾਨਾ ਦੀਵਾਨਾ ਹੋ ।
ਤੁਮ ਨੇ ਤੋ ਇਕ ਰੀਤ ਬਨਾ ਲੀ ਸੁਨ ਲੇਨਾ ਸ਼ਰਮਾਨਾ ਹੋ,
ਸਬ ਕਾ ਏਕ ਨ ਏਕ ਠਿਕਾਨਾ ਅਪਨਾ ਕੌਨ ਠਿਕਾਨਾ ਹੋ ।
ਨਗਰੀ ਨਗਰੀ ਲਾਖੋਂ ਦਵਾਰੇ ਹਰ ਦਵਾਰੇ ਪਰ ਲਾਖ ਸੁਖੀ,
ਲੇਕਿਨ ਜਬ ਹਮ ਭੂਲ ਚੁਕੇ ਹੈਂ ਦਾਮਨ ਕਾ ਫੈਲਾਨਾ ਹੋ ।
ਤੇਰੇ ਯੇ ਕਯਾ ਜੀ ਮੇਂ ਆਈ ਖੀਂਚ ਲੀਯੇ ਸ਼ਰਮਾ ਕਰ ਹੋਂਠ,
ਹਮ ਕੋ ਜ਼ਹਰ ਪਿਲਾਨੇ ਵਾਲੀ ਅਮ੍ਰਿਤ ਭੀ ਪਿਲਵਾਨਾ ਹੋ ।
ਹਮ ਭੀ ਝੂਠੇ ਤੁਮ ਭੀ ਝੂਠੇ ਏਕ ਇਸੀ ਕਾ ਸੱਚਾ ਨਾਮ,
ਜਿਸ ਸੇ ਦੀਪਕ ਜਲਨਾ ਸੀਖਾ ਪਰਵਾਨਾ ਮਰ ਜਾਨਾ ਹੋ ।
ਸੀਧੇ ਮਨ ਕੋ ਆਨ ਦਬੋਚੇ ਮੀਠੀ ਬਾਤੇਂ ਸੁੰਦਰ ਲੋਗ,
'ਮੀਰ','ਨਜ਼ੀਰ','ਕਬੀਰ' ਔਰ 'ਇੰਸ਼ਾ' ਸਬ ਕਾ ਏਕ ਘਰਾਨਾ ਹੋ ।
11. ਫ਼ਕੀਰ ਬਨ ਕਰ ਉਨਕੇ ਦਰ ਪਰ
ਫ਼ਕੀਰ ਬਨ ਕਰ ਉਨਕੇ ਦਰ ਪਰ ਤੁਮ ਹਜ਼ਾਰ ਧੂਨੀ ਰਮਾ ਕੇ ਬੈਠੋ
ਜਬੀਂ ਕੇ ਲਿੱਖੇ ਕੋ ਕਯਾ ਕਰੋਗੇ ਜਬੀਂ ਕਾ ਲਿੱਖਾ ਮਿਟਾ ਕੇ ਦੇਖੋ
ਐ ਉਨਕੀ ਮਹਫ਼ਿਲ ਮੇਂ ਆਨੇ ਵਾਲੋ ਐ ਸੂਦ-ਓ-ਸੌਦਾ ਬਤਾਨੇ ਵਾਲੋ
ਜੋ ਉਨਕੀ ਮਹਫ਼ਿਲ ਮੇਂ ਆ ਕੇ ਬੈਠੋ ਤੋ, ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਯਾ ਭੁਲਾ ਕੇ ਬੈਠੋ
ਬਹੁਤ ਜਤਾਤੇ ਹੋ ਚਾਹ ਹਮਸੇ, ਮਗਰ ਕਰੋਗੇ ਨਿਬਾਹ ਹਮਸੇ
ਜ਼ਰਾ ਮਿਲਾਓ ਨਿਗਾਹ ਹਮਸੇ, ਹਮਾਰੇ ਪਹਲੂ ਮੇਂ ਆਕੇ ਬੈਠੋ
ਜੁਨੂੰ ਪੁਰਾਨਾ ਹੈ ਆਸ਼ਿਕੋਂ ਕਾ ਜੋ ਯਹ ਬਹਾਨਾ ਹੈ ਆਸ਼ਿਕੋਂ ਕਾ
ਵੋ ਇਕ ਠਿਕਾਨਾ ਹੈ ਆਸ਼ਿਕੋਂ ਕਾ ਹੁਜ਼ੂਰ ਜੰਗਲ ਮੇਂ ਜਾ ਕੇ ਬੈਠੋ
ਹਮੇਂ ਦਿਖਾਓ ਨ ਜਰਦ ਚੇਹਰਾ ਲੀਏ ਯਹ ਵਹਸ਼ਤ ਕੀ ਗਰਦ ਚੇਹਰਾ
ਰਹੇਗਾ ਤਸਵੀਰ-ਏ-ਦਰਦ ਚੇਹਰਾ ਜੋ ਰੋਗ ਐਸੇ ਲਗਾ ਕੇ ਬੈਠੋ
ਜਨਾਬ-ਏ-ਇੰਸ਼ਾ ਯੇ ਆਸ਼ਿਕੀ ਹੈ ਜਨਾਬ-ਏ-ਇੰਸ਼ਾ ਯੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ
ਜਨਾਬ-ਏ-ਇੰਸ਼ਾ ਜੋ ਹੈ ਯਹੀ ਹੈ ਨ ਇਸਸੇ ਦਾਮਨ ਛੁੜਾ ਕੇ ਬੈਠੋ
(ਜਬੀਂ=ਮੱਥਾ)
12. ਏਕ ਲੜਕਾ
ਏਕ ਛੋਟਾ-ਸਾ ਲੜਕਾ ਥਾ ਮੈਂ ਜਿਨ ਦਿਨੋਂ
ਏਕ ਮੇਲੇ ਮੇਂ ਪਹੁੰਚਾ ਹੁਮਕਤਾ ਹੁਆ
ਜੀ ਮਚਲਤਾ ਥਾ ਏਕ-ਏਕ ਸ਼ੈ ਪਰ ਮਗਰ
ਜੇਬ ਖਾਲੀ ਥੀ ਕੁਛ ਮੋਲ ਨ ਲੇ ਸਕਾ
ਲੌਟ ਆਯਾ ਲੀਏ ਹਸਰਤੇਂ ਸੈਂਕੜੋਂ
ਏਕ ਛੋਟਾ-ਸਾ ਲੜਕਾ ਥਾ ਮੈਂ ਜਿਨ ਦਿਨੋਂ
ਖ਼ੈਰ ਮਹਰੂਮੀਯੋਂ ਕੇ ਵੋ ਦਿਨ ਤੋ ਗਏ
ਆਜ ਮੇਲਾ ਲਗਾ ਹੈ ਇਸੀ ਸ਼ਾਨ ਸੇ
ਆਜ ਚਾਹੂੰ ਤੋ ਇਕ-ਇਕ ਦੁਕਾਂ ਮੋਲ ਲੂੰ
ਆਜ ਚਾਹੂੰ ਤੋ ਸਾਰਾ ਜਹਾਂ ਮੋਲ ਲੂੰ
ਨਾਰਸਾਈ ਕਾ ਜੀ ਮੇਂ ਧੜਕਾ ਕਹਾਂ ?
ਪਰ ਵੋ ਛੋਟਾ-ਸਾ ਅਲੜ੍ਹ-ਸਾ ਲੜਕਾ ਕਹਾਂ ?
(ਹਸਰਤ=ਚਾਹ, ਨਾਰਸਾਈ=ਅਪਹੁੰਚ,ਬੇਬਸੀ)
13. ਰੇਖ਼ਤਾ-ਲੋਗ ਹਿਲਾਲੇ-ਸ਼ਾਮ ਸੇ ਬੜ੍ਹਕਰ
ਲੋਗ ਹਿਲਾਲੇ-ਸ਼ਾਮ ਸੇ ਬੜ੍ਹਕਰ ਪਲ ਮੇਂ ਮਾਹੇ-ਤਮਾਮ ਹੁਏ
ਹਮ ਹਰ ਬੁਰਜ ਮੇਂ ਘਟਤੇ-ਘਟਤੇ ਸੁਬਹ ਤਲਕ ਗੁਮਨਾਮ ਹੁਏ
ਉਨ ਲੋਗੋਂ ਕੀ ਬਾਤ ਕਰੋ ਜੋ ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਖ਼ੁਸ਼-ਅੰਜਾਮ ਹੁਏ
ਨਜਦ ਮੇਂ ਕੈਸ ਯਹਾਂ ਪਰ 'ਇੰਸ਼ਾ' ਖ਼ਵਾਰ ਹੁਏ ਨਾਕਾਮ ਹੁਏ
ਕਿਸਕਾ ਚਮਕਤਾ ਚੇਹਰਾ ਲਾਏਂ ਕਿਸ ਸੂਰਜ ਸੇ ਮਾਂਗੇਂ ਧੂਪ
ਘੋਰ ਅੰਧੇਰਾ ਛਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਖ਼ਲਵਤੇ-ਦਿਲ ਮੇਂ ਸ਼ਾਮ ਹੁਏ
ਏਕ ਸੇ ਏਕ ਜੁਨੂੰ ਕਾ ਮਾਰਾ ਇਸ ਬਸਤੀ ਮੇਂ ਰਹਤਾ ਹੈ
ਏਕ ਹਮੀਂ ਹੁਸ਼ਿਯਾਰ ਥੇ ਯਾਰੋ ਏਕ ਹਮੀਂ ਬਦਨਾਮ ਹੁਏ
ਸ਼ੌਕ ਕੀ ਆਗ ਨਫ਼ਸ ਕੀ ਗਰਮੀ ਘਟਤੇ-ਘਟਤੇ ਸਰਦ ਨ ਹੋ ?
ਚਾਹ ਕੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾ ਕੇ ਤੁਮ ਤੋ ਵਕਫ਼ੇ-ਦਰੀਚੋ-ਬਾਮ ਹੁਏ
ਉਨਸੇ ਬਹਾਰੋ-ਬਾਗ਼ ਕੀ ਬਾਤੇਂ ਕਰਕੇ ਜੀ ਕੋ ਦੁਖਾਨਾ ਕਯਾ
ਜਿਨਕੋ ਏਕ ਜ਼ਮਾਨਾ ਗੁਜ਼ਰਾ ਕੁੰਜੇ-ਕਫ਼ਸ ਮੇਂ ਰਾਮ ਹੁਏ
ਇੰਸ਼ਾ ਸਾਹਬ ਪੌ ਫਟਤੀ ਹੈ, ਤਾਰੇ ਡੂਬੇ ਸੁਬਹ ਹੁਈ
ਬਾਤ ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮਾਨ ਕੇ ਹਮ ਤੋ ਸ਼ਬ-ਭਰ ਬੇਆਰਾਮ ਹੁਏ
(ਹਿਲਾਲੇ=ਦੂਜ ਦਾ ਚੰਨ, ਮਾਹੇ-ਤਮਾਮ=ਪੂਰਾ ਚੰਨ,
ਨਜਦ=ਮਜਨੂੰ ਦਾ ਨਗਰ, ਕੈਸ=ਮਜਨੂੰ, ਖ਼ਲਵਤ=ਇਕੱਲ,
ਵਕਫ਼ੇ-ਦਰੀਚੋ-ਬਾਮ=ਘਰ ਅੰਦਰ ਚਲੇ ਜਾਣਾ, ਕੁੰਜੇ-ਕਫ਼ਸ=
ਪਿੰਜਰੇ ਦਾ ਖੂੰਜਾ, ਰਾਮ=ਅਧੀਨ, ਸ਼ਬ=ਰਾਤ)
14. ਹਮ ਉਨਸੇ ਅਗਰ ਮਿਲ ਬੈਠਤੇ ਹੈਂ
ਹਮ ਉਨਸੇ ਅਗਰ ਮਿਲ ਬੈਠਤੇ ਹੈਂ ਕਯਾ ਦੋਸ਼ ਹਮਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਕੁਛ ਅਪਨੀ ਜਸਾਰਤ ਹੋਤੀ ਹੈ ਕੁਛ ਉਨਕਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੋਤਾ
ਕਟਨੇ ਲਗੀਂ ਰਾਤੇਂ ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ, ਦੇਖਾ ਨਹੀਂ ਪਲਕੋਂ ਪਰ ਅਕਸਰ
ਯਾ ਸ਼ਾਮੇ-ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਕਾ ਜੁਗਨੂੰ ਯਾ ਸੁਬਹ ਕਾ ਤਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਹਮ ਦਿਲ ਕੋ ਲੀਏ ਹਰ ਦੇਸ ਫਿਰੇ ਇਸ ਜਿੰਸ ਕੇ ਗਾਹਕ ਮਿਲ ਨ ਸਕੇ
ਐ ਬੰਜਾਰੋ ਹਮ ਲੋਗ ਚਲੇ, ਹਮਕੋ ਤੋ ਖ਼ਸਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਦਫ਼ਤਰ ਸੇ ਉਠੇ ਕੈਫ਼ੇ ਮੇਂ ਗਏ, ਕੁਛ ਸ਼ੇ'ਰ ਕਹੇ ਕੁਛ ਕਾਫ਼ੀ ਪੀ
ਪੂਛੋ ਜੋ ਮਆਸ਼ ਕਾ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ ਯੂੰ ਅਪਨਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ
(ਜਸਾਰਤ=ਦਿਲੇਰੀ, ਜਿੰਸ=ਚੀਜ਼, ਖ਼ਸਾਰਾ=ਘਾਟਾ,
ਮਆਸ਼=ਰੋਜ਼ਗਾਰ)
15. ਸਾਵਨ-ਭਾਦੋਂ ਸਾਠ ਹੀ ਦਿਨ ਹੈਂ
ਸਾਵਨ-ਭਾਦੋਂ ਸਾਠ ਹੀ ਦਿਨ ਹੈਂ ਫਿਰ ਵੋ ਰੁਤ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾਂ
ਅਪਨੇ ਅਸ਼ਕ ਮੁਸਲਸਲ ਬਰਸੇਂ ਅਪਨੀ-ਸੀ ਬਰਸਾਤ ਕਹਾਂ
ਚਾਂਦ ਨੇ ਕਯਾ-ਕਯਾ ਮੰਜ਼ਿਲ ਕਰ ਲੀ ਨਿਕਲਾ, ਚਮਕਾ, ਡੂਬ ਗਯਾ
ਹਮ ਜੋ ਆਂਖ ਝਪਕ ਲੇਂ ਸੋ ਲੇਂ ਐ ਦਿਲ ਹਮਕੋ ਰਾਤ ਕਹਾਂ
ਪੀਤ ਕਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਬਹੁਤ ਹੈ ਅਬ ਤੋ ਔਰ ਭੀ ਫੈਲ ਚਲਾ
ਔਰ ਜੋ ਕਾਮ ਜਹਾਂ ਕੋ ਦੇਖੇਂ, ਫੁਰਸਤ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਕਹਾਂ
ਕੈਸ ਕਾ ਨਾਮ ਸੁਨਾ ਹੀ ਹੋਗਾ ਹਮਸੇ ਭੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰੋ
ਇਸ਼ਕੋ-ਜੁਨੂੰ ਕੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਬਕੀ ਯੇ ਔਕਾਤ ਕਹਾਂ
(ਅਸ਼ਕ=ਹੰਝੂ, ਮੁਸਲਸਲ=ਲਗਾਤਾਰ, ਕੈਸ=ਮਜਨੂੰ)
16. ਯੇ ਕਿਸ ਨੇ ਕਹਾ ਤੁਮ ਕੂਚ ਕਰੋ
ਯੇ ਕਿਸ ਨੇ ਕਹਾ ਤੁਮ ਕੂਚ ਕਰੋ ਬਾਤੇਂ ਨ ਬਨਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਯੇ ਸ਼ਹਰ ਤੁਮ੍ਹਾਰਾ ਅਪਨਾ ਹੈ ਇਸੇ ਛੋੜ ਨ ਜਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਜਿਤਨੇ ਭੀ ਯਹਾਂ ਕੇ ਬਾਸੀ ਹੈਂ ਸਬ ਕੇ ਸਬ ਤੁਮ ਸੇ ਪਯਾਰ ਕਰੇਂ
ਕਯਾ ਉਨਸੇ ਭੀ ਮੂੰਹ ਫੇਰੋਗੇ ਯੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨ ਢਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਕਯਾ ਸੋਚ ਕੇ ਤੁਮਨੇ ਸੀਂਚੀ ਥੀ ਯੇ ਕੇਸਰ ਕਯਾਰੀ ਚਾਹਤ ਕੀ
ਤੁਮ ਜਿਨ ਕੋ ਹੰਸਾਤੇ ਆਏ ਹੋ ਉਨਕੋ ਨ ਰੁਲਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਇਸ ਫੂਲੋਂ ਜੈਸੀ ਧਰਤੀ ਪਰ ਕਿਸ ਸ਼ੈ ਕੀ ਕਮੀ ਮਹਸੂਸ ਹੁਈ
ਕਯੋਂ ਚਾਂਦ ਨਗਰ ਕੋ ਜਾਤੇ ਹੋ ਇਤਨਾ ਤੋ ਬਤਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਤੁਮ ਲਾਖ ਸਿਯਾਹਤ ਕੇ ਹੋ ਧਨੀ ਇਕ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ਭੀ ਮਾਨੋ
ਕੋਈ ਜਾ ਕੇ ਜਹਾਂ ਸੇ ਆਤਾ ਨਹੀਂ ਉਸ ਦੇਸ ਨ ਜਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
ਇਕ ਰਾਤ ਤੋ ਕਯਾ ਵੋ ਹਸ਼ਰ ਤਲਕ ਰਾਖੇਗੀ ਖੁਲਾ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਕੋ
ਕਬ ਲੌਟ ਕੇ ਤੁਮ ਘਰ ਆਓਗੇ ਸਜਨੀ ਕੋ ਬਤਾਓ ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ
(ਹਸ਼ਰ=ਕਿਆਮਤ)
17. ਕਲ ਹਮਨੇ ਸਪਨਾ ਦੇਖਾ ਹੈ
ਕਲ ਹਮਨੇ ਸਪਨਾ ਦੇਖਾ ਹੈ
ਜੋ ਅਪਨਾ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਤਾ ਹੈ
ਉਸ ਸ਼ਖਸ ਕੋ ਅਪਨਾ ਦੇਖਾ ਹੈ
ਵੋ ਸ਼ਖਸ ਕਿ ਜਿਸਕੀ ਖ਼ਾਤਿਰ ਹਮ
ਇਸ ਦੇਸ ਫਿਰੇਂ, ਉਸ ਦੇਸ ਫਿਰੇਂ
ਜੋਗੀ ਕਾ ਬਨਾ ਕਰ ਭੇਸ ਫਿਰੇਂ
ਚਾਹਤ ਕੇ ਨਿਰਾਲੇ ਗੀਤ ਲਿਖੇਂ
ਜੀ ਮੋਹਨੇ ਵਾਲੇ ਗੀਤ ਲਿਖੇਂ
ਧਰਤੀ ਕੇ ਮਹਕਤੇ ਬਾਗ਼ੋਂ ਸੇ
ਕਲੀਯੋਂ ਕੀ ਝੋਲੀ ਭਰ ਲਾਏਂ
ਅੰਬਰ ਕੇ ਸਜੀਲੇ ਮੰਡਲ ਸੇ
ਤਾਰੋਂ ਕੀ ਡੋਲੀ ਭਰ ਲਾਏਂ
ਹਾਂ ਕਿਸ ਕੇ ਲੀਏ, ਸਬ ਉਸ ਕੇ ਲੀਏ
ਵੋ ਜਿਸ ਕੇ ਲਬ ਪਰ ਟੇਸੂ ਹੈਂ
ਵੋ ਜਿਸ ਕੇ ਨੈਨਾਂ ਆਹੂ ਹੈਂ
ਜੋ ਖ਼ਾਰ ਭੀ ਹੈ ਔਰ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਭੀ
ਜੋ ਦਰਦ ਭੀ ਹੈ ਔਰ ਦਾਰੂ ਭੀ
ਵੋ ਅਲ੍ਹੜ ਸੀ, ਵੋ ਚੰਚਲ ਸੀ
ਵੋ ਸ਼ਾਯਰ ਸੀ, ਵੋ ਪਾਗਲ ਸੀ
ਲੋਗ ਆਪ ਹੀ ਆਪ ਸਮਝ ਜਾਏਂ
ਹਮ ਨਾਮ ਨ ਉਸਕਾ ਬਤਲਾਏਂ
ਐ ਦੇਖਨੇ ਵਾਲੋ ਤੁਮ ਨੇ ਭੀ
ਉਸ ਨਾਰ ਕੀ ਪੀਤ ਕੀ ਆਂਚੋਂ ਮੇਂ
ਇਸ ਦਿਲ ਕਾ ਤਪਨਾ ਦੇਖਾ ਹੈ ?
ਕਲ ਹਮਨੇ ਸਪਨਾ ਦੇਖਾ ਹੈ
(ਟੇਸੂ=ਢੱਕ,ਪਲਾਸ ਦਾ ਲਾਲ ਫੁੱਲ,
ਆਹੂ=ਹਿਰਨ, ਖ਼ਾਰ=ਕੰਡਾ)
18. ਐ ਦੂਰ ਨਗਰ ਕੇ ਬੰਜਾਰੇ
ਐ ਦੂਰ ਨਗਰ ਕੇ ਬੰਜਾਰੇ ਕਯੋਂ ਆਜ ਸਫ਼ਰ ਕੀ ਠਾਨੀ ਹੈ,
ਯੇਹ ਬਾਰਿਸ਼, ਕੀਚੜ, ਸਰਦ ਹਵਾ ਔਰ ਰਾਹ ਕਠਿਨ ਅਨਜਾਨੀ ਹੈ
ਆ ਮਹਫ਼ਿਲ ਚੁਪ-ਚੁਪ ਬੈਠੀ ਹੈ ਆ ਮਹਫ਼ਿਲ ਕਾ ਜੀ ਸ਼ਾਦ ਕਰੇਂ,
ਵੋਹ ਲੋਗ ਜੋ ਤੇਰੇ ਆਸ਼ਿਕ ਹੈਂ, ਕੈ ਰੋਜ਼ ਸੇ ਤੁਝਕੋ ਯਾਦ ਕਰੇਂ
ਵੋਹ ਠੌਰ ਠਿਕਾਨੇ ਢੂੰਢ ਚੁਕੇ, ਵੋਹ ਮੰਜ਼ਿਲ ਮੰਜ਼ਿਲ ਛੂਹ ਆਏ,
ਅਬ ਆਸ ਲਗਾਏ ਬੈਠੇ ਹੈਂ ਕਬ ਦਸਤਕ ਹੋ ਕਬ ਤੂ ਆਏ
ਐ ਦੂਰ ਨਗਰ ਕੇ ਬੰਜਾਰੇ ਗ਼ਰ ਛੋੜ ਕੇ ਐਸਾ ਜਾਨਾ ਥਾ,
ਕਯੋਂ ਚਾਹ ਕੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਨੀ ਥੀ, ਕਯੋਂ ਪਯਾਰ ਕਾ ਹਾਥ ਬੜ੍ਹਾਨਾ ਥਾ
ਹੈ ਦੁਨੀਯਾ ਕੇ ਹੰਗਾਮੋਂ ਮੇਂ ਰੰਗੀਨੀ ਭੀ ਰਾਨਾਈ ਭੀ,
ਹਰ ਚੀਜ਼ ਯਹਾਂ ਕੀ ਪਯਾਰੀ ਹੈ, ਮਹਰੂਮੀ ਭੀ, ਰੁਸਵਾਈ ਭੀ
ਸਬ ਲੋਗ ਯਹਾਂ ਪਰ ਕਿਸਮਤ ਕੇ ਬੈਤ ਔਰ ਥਪੇੜੇ ਸਹਤੇ ਹੈਂ,
ਪਰ ਜੀਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੀਨੇ ਕੀ ਇਕ ਆਸ ਸੇ ਚਿਮਟੇ ਰਹਤੇ ਹੈਂ
ਔਰ ਤੂ ਤੋ ਏਕ ਖਿਲਾੜੀ ਥਾ, ਕਯੋਂ ਖੇਲ ਹੀ ਸੇ ਮੂੰਹ ਮੋੜ ਲੀਯਾ,
ਕਯੋਂ ਜਾਨ ਕੀ ਬਾਜ਼ੀ ਹਾਰ ਗਯਾ, ਕਯੋਂ ਉਮਰ ਕਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜ ਲੀਯਾ
ਗੋ ਜਾਨੇ ਕੇ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਯਹਾਂ ਹਮ ਜੈਸੇ ਲਾਖ ਬੇਚਾਰੇ ਹੋਂ,
ਵੋਹ ਲੋਗ ਹੀ ਰੁਖਸਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਜੋ ਲੋਗ ਕਿ ਸਬ ਕੋ ਪਯਾਰੇ ਹੋਂ
ਹਰ ਸਾਲ ਰੁਤੋਂ ਕੀ ਗਰਦਿਸ਼ ਸੇ ਜਬ ਬੀਸ ਦਿਸੰਬਰ ਆਏਗੀ,
ਯੇਹ ਅਸ਼ਕ ਛਮਾਛਮ ਬਰਸੇਂਗੇ, ਯੇਹ ਆਹ ਘਟਾ ਬਨ ਜਾਏਗੀ
ਤੁਮ ਅਰਸ਼ ਕੇ ਏਕ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ ਥੇ, ਬਸ ਫ਼ਰਸ਼ ਕੀ ਚੌਖਟ ਚੂਮ ਗਏ,
ਤੁਮ ਤੀਸ ਬਰਸ ਤਕ ਦੁਨੀਯਾ ਮੇਂ ਮਾਸੂਮ ਰਹੇ ਮਾਸੂਮ ਗਏ
ਹਮ ਯਾਦ ਕੀ ਰੌਸ਼ਨ ਸ਼ਾਮੋਂ ਸੇ ਇਸ ਜੀ ਮੇਂ ਉਜਾਲਾ ਰਖੇਂਗੇ,
ਔਰ ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਆਬਾਦੀ ਕਾ ਸਾਮਾਨ ਨਿਰਾਲਾ ਰਖੇਂਗੇ
ਤੁਮ ਅਜਨਬੀ ਅਜਨਬੀ ਰਾਹੋਂ ਮੇਂ ਜਬ ਥਕ ਜਾਓ ਤੋ ਇਕ ਕਾਮ ਕਰੋ,
ਇਸ ਦਿਲ ਮੇਂ ਆਨ ਕਯਾਮ ਕਰੋ, ਇਸ ਸੀਨੇ ਮੇਂ ਬਿਸਰਾਮ ਕਰੋ
ਇਸ ਜਗ ਕੀ ਰਾਤ ਅੰਧੇਰੀ ਮੇਂ ਇਕ ਤਾਰਾ ਥਾ ਵੋਹ ਡੂਬ ਗਯਾ,
ਔਰ ਵਾਅਦੇ ਸਾਥ ਨਿਭਾਨੇ ਕੇ ਸਬ ਭੂਲ ਭੁਲਾ ਕਰ ਖ਼ੂਬ ਗਯਾ
ਯੇਹ ਇੰਸ਼ਾ, ਹਾਰੂੰ, ਜ਼ੈਦ ਬਕਰ, ਸ਼ੀਸ਼ੋਂ ਕਾ ਮਸੀਹਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ,
ਸਬ ਦੋਸਤ ਹਮਾਰੇ ਅੱਛੇ ਹੈਂ ਪਰ ਕੌਨ ਹੈ ਉਸ ਸਾ, ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਕਯੋਂ ਨਾਜ਼ੁਕ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੀਨੋਂ ਮੇਂ ਗ਼ਮ ਕਾ ਤੋੜ ਪਹਾੜ ਚਲੇ,
ਕਯੋਂ ਜਗ ਕੇ ਖੇਲ ਤਮਾਸ਼ੋਂ ਕਾ ਤੁਮ ਰੰਗ ਔਰ ਰੂਪ ਉਜਾੜ ਚਲੇ
ਫਿਰ ਦੇਖ ਜ਼ਮੀਂ ਪਰ ਕੀਚੜ ਹੈ, ਫਿਰ ਦੇਖ ਫ਼ਲਕ ਪਰ ਪਾਨੀ ਹੈ,
ਐ ਦੂਰ ਨਗਰ ਕੇ ਬੰਜਾਰੇ ਕਯੋਂ ਆਜ ਸਫ਼ਰ ਕੀ ਠਾਨੀ ਹੈ
(ਸ਼ਾਦ=ਖ਼ੁਸ਼, ਮਹਰੂਮੀ=ਘਾਟ, ਗੋ=ਭਾਵੇਂ, ਮੁਸ਼ਤਾਕ=ਚਾਹਵਾਨ,
ਰੁਖਸਤ=ਜਾਣਾ, ਕਯਾਮ=ਠਹਿਰਨਾ, ਫ਼ਲਕ=ਆਸਮਾਨ)
19. ਉਸ ਸ਼ਾਮ ਕੋ ਰੁਖ਼ਸਤ ਕਾ ਸਮਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਉਸ ਸ਼ਾਮ ਕੋ ਰੁਖ਼ਸਤ ਕਾ ਸਮਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਵੋ ਸ਼ਹਰ, ਵੋ ਕੂਚਾ, ਵੋ ਮਕਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਵੋ ਟੀਸ ਕਿ ਉਭਰੀ ਥੀ ਇਧਰ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਵੋ ਦਰਦ ਕਿ ਉਠਾ ਥਾ ਯਹਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਹਮ ਸ਼ੌਕ ਕੇ ਸ਼ੋਲੇ ਕੀ ਲਪਕ ਭੂਲ ਭੀ ਜਾਏਂ
ਵੋ ਸ਼ਮਾ-ਏ-ਫ਼ਸੁਰਦਾ ਕਾ ਧੂਆਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਹਾਂ ਬਜ਼ਮ-ਏ-ਸ਼ਬਾਂ ਮੇਂ ਹਮਸ਼ੌਕ ਜੋ ਉਸ ਦਿਨ
ਹਮ ਤੇਰੀ ਜਾਨਿਬ ਨਿਗਰਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਕੁਛ ਮੀਰ ਕੇ ਅਬਾਯਤ ਥੇ ਕੁਛ ਫ਼ੈਜ਼ ਕੇ ਮਿਸਰੇ
ਏਕ ਦਰਦ ਕਾ ਥਾ ਜਿਨਮੇਂ ਬਯਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਆਂਖੋਂ ਮੇਂ ਸੁਲਗਤੀ ਹੁਈ ਵਹਸ਼ਤ ਕੇ ਜਲੂ ਮੇਂ
ਵੋ ਹੈਰਤ-ਓ-ਹਸਰਤ ਕਾ ਸਮਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਜਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ ਸੀ ਥੀ ਉਸ ਗੁਲ-ਬਰਗ ਕੀ ਤਰਾਵਤ
ਵੋ ਲਮਸ-ਏ-ਅਜ਼ੀਜ਼-ਏ-ਦੋ-ਜਹਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
ਹਮ ਭੂਲ ਸਕੇ ਹੈਂ ਨ ਤੁਝੇ ਭੂਲ ਸਕੇਂਗੇ
ਤੂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ ਹਮੇਂ ਹਾਂ ਯਾਦ ਰਹੇਗਾ
(ਬਜ਼ਮ-ਏ-ਸ਼ਬਾਂ=ਰਾਤ ਦੀ ਮਹਫ਼ਿਲ, ਹਮਸ਼ੌਕ=
ਬੜੇ ਸ਼ੋਕ ਨਾਲ, ਅਬਾਯਤ=ਸ਼ੇ'ਰ, ਮਿਸਰੇ=ਸ਼ੇ'ਰ
ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ)
20. ਦੇਖ ਹਮਾਰੇ ਮਾਥੇ ਪਰ
ਦੇਖ ਹਮਾਰੇ ਮਾਥੇ ਪਰ ਯੇ ਦਸ਼ਤ-ਏ-ਤਲਬ ਕੀ ਧੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਹਮ ਸੇ ਹੈ ਤੇਰਾ ਦਰਦ ਕਾ ਨਾਤਾ, ਦੇਖ ਹਮੇਂ ਮਤ ਭੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਅਹਲ-ਏ-ਵਫ਼ਾ ਸੇ ਬਾਤ ਨ ਕਰਨਾ ਹੋਗਾ ਤੇਰਾ ਉਸੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਹਮ ਕਯੋਂ ਛੋੜੇਂ ਇਨ ਗਲੀਯੋਂ ਕੇ ਫੇਰੋਂ ਕਾ ਮਾਮੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਯੇ ਤੋ ਕਹੋ ਕਭੀ ਇਸ਼ਕ ਕੀਯਾ ਹੈ, ਜਗ ਮੇਂ ਹੁਏ ਹੋ ਰੁਸਵਾ ਭੀ
ਇਸ ਕੇ ਸਿਵਾ ਹਮ ਕੁਛ ਭੀ ਨ ਪੂਛੇਂ, ਬਾਕੀ ਬਾਤ ਫ਼ਿਜ਼ੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਅਬ ਤੋ ਹਮੇਂ ਮੰਜ਼ੂਰ ਹੈ ਯੇ ਭੀ, ਸ਼ਹਰ ਸੇ ਨਿਕਲੇਂ ਰੁਸਵਾ ਹੋਂ
ਤੁਝ ਕੋ ਦੇਖਾ, ਬਾਤੇਂ ਕਰ ਲੀਂ, ਮੇਹਨਤ ਹੁਈ ਵਸੂਲ ਮੀਯਾਂ
ਇੰਸ਼ਾ ਜੀ ਕਯਾ ਉਜਰ ਹੈ ਤੁਮਕੋ, ਨਕਦ-ਏ-ਦਿਲ-ਓ-ਜਾਂ ਨਜ਼ਰ ਕਰੋ
ਰੂਪਨਗਰ ਕੇ ਨਾਕੇ ਪਰ ਯੇ ਲਗਤਾ ਹੈ ਮਹਸੂਲ ਮੀਯਾਂ
(ਦਸ਼ਤ-ਏ-ਤਲਬ=ਇੱਛਾ-ਵਣ, ਮਾਮੂਲ=ਰੋਜ਼ ਦਾ ਕੰਮ,
ਉਜਰ=ਇਨਕਾਰ,ਬਹਾਨਾ, ਮਹਸੂਲ=ਚੁੰਗੀ-ਟੈਕਸ)
21. ਬਹੁਤ ਹਸੀਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲਰੁਬਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
ਬਹੁਤ ਹਸੀਂ ਹੈ ਮੇਰਾ ਦਿਲਰੁਬਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਮੇਂ ਵੋ ਕਾਫ਼ਿਰ ਖ਼ੁਦਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
ਤਮਾਮ ਸ਼ਹਰ ਮੇਂ ਮੇਰੀ ਵਫ਼ਾ ਜੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਹੈ
ਪੁਰਾਨਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਕਿਸੀ ਕਾ ਹਰਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
ਨ ਜਾਨੇ ਕਿਤਨੇ ਬਰਸ ਬਾਦ ਵੋ ਮਿਲਾ ਹੈ ਮੁਝੇ
ਹੈ ਡਰ ਯਹੀ ਕਿ ਵੋ ਫਿਰ ਸੇ ਜੁਦਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
ਮੈਂ ਉਸ ਸੇ ਟੂਟ ਕੇ ਮਿਲਤਾ ਹੂੰ ਜਬ ਭੀ ਮਿਲਤਾ ਹੂੰ
ਯੇ ਮੇਰਾ ਮਿਲਨਾ ਕਹੀਂ ਹਾਦਸਾ ਨ ਹੋ ਜਾਏ
22. ਏਕ ਨਜ਼ਰ ਦੇਖ ਕੇ ਹਮ ਜਾਨ ਗਏ
ਏਕ ਨਜ਼ਰ ਦੇਖ ਕੇ ਹਮ ਜਾਨ ਗਏ
ਆਪ ਕਯਾ ਚੀਜ਼ ਹੈਂ ਪਹਚਾਨ ਗਏ
ਫਿਰ ਭੀ ਜਿੰਦਾ ਹੂੰ ਅਜਬ ਬਾਤ ਯੇ ਹੈ
ਕਬ ਸੇ ਵੋ ਲੇਕੇ ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਗਏ
ਤੁਮ ਜੋ ਆਏ ਥੇ ਮੇਰੀ ਮਹਫ਼ਿਲ ਮੇਂ
ਦਿਲ ਗਏ ਹਾਥ ਸੇ ਈਮਾਨ ਗਏ
ਜਿਸ ਰਾਹ ਪਰ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ ਨ ਪਹੁੰਚੇ
ਉਸ ਜਗਹ ਆਜ ਕੇ ਇਨਸਾਨ ਗਏ
23. ਜਬ ਮੇਰੀ ਹਕੀਕਤ ਜਾ ਜਾ ਕਰ
ਜਬ ਮੇਰੀ ਹਕੀਕਤ ਜਾ ਜਾ ਕਰ ਉਨ ਕੋ ਸੁਨਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
ਕੁਛ ਸਚ ਭੀ ਕਹਾ ਕੁਛ ਝੂਠ ਕਹਾ ਕੁਛ ਬਾਤ ਬਨਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
ਢਾਯੇ ਹੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ੁਲਮ-ਓ-ਸਿਤਮ ਦੁਨੀਯਾ ਨੇ ਮੁਹੱਬਤ ਵਾਲੋਂ ਪਰ
ਦੋ ਦਿਲ ਕੋ ਕਭੀ ਮਿਲਨੇ ਨ ਦੀਯਾ ਦੀਵਾਰ ਬਨਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਨ ਆਂਸੂ ਪੋਂਛ ਸਕੇ ਹੋਂਠੋਂ ਪੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇਖੀ ਨ ਗਈ
ਆਬਾਦ ਜੋ ਦੇਖਾ ਘਰ ਮੇਰਾ ਤੋ ਆਗ ਲਗਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
ਤਨਹਾਈ ਕਾ ਸਾਥੀ ਮਿਲ ਨ ਸਕਾ ਰੁਸਵਾਈ ਮੇਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸ਼ਹਰ ਹੁਆ
ਪਹਲੇ ਤੋ ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਤੋੜ ਦੀਯਾ ਫਿਰ ਈਦ ਮਨਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
ਇਸ ਦੌਰ ਮੇਂ ਜੀਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਇਸ਼ਕ ਕੋਈ ਆਸਾਂ ਨਹੀਂ
ਹਰ ਇਕ ਕਦਮ ਪਰ ਮਰਨੇ ਕੀ ਅਬ ਰੀਤ ਚਲਾਈ ਲੋਗੋਂ ਨੇ
24. ਕਿਸੀ ਨੇ ਜੋ ਦਿਲ ਕੀ ਕਹਾਨੀ ਸੁਨਾਈ
ਕਿਸੀ ਨੇ ਜੋ ਦਿਲ ਕੀ ਕਹਾਨੀ ਸੁਨਾਈ
ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਈ
ਚਮਨ ਮੇਂ ਜੋ ਕੋਈ ਕਲੀ ਮੁਸਕਾਈ
ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਈ
ਕਹੀਂ ਕੋਈ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ਕਾ ਝੋਂਕਾ ਜੋ ਆਯਾ
ਤੋ ਐਸਾ ਲਗਾ ਜੈਸੇ ਤੁਮ ਆ ਗਏ ਹੋ
ਹਰ ਆਹਟ ਤੁਮ੍ਹਾਰਾ ਹੀ ਪੈਗ਼ਾਮ ਲਾਈ
ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਈ
ਮੇਰਾ ਏਕ ਪਲ ਆਜ ਕਲ ਏਕ ਸਦੀ ਹੈ
ਕਹਾਂ ਵੋ ਮੌਸਮ ਸੁਹਾਨੇ ਸੁਹਾਨੇ
ਕਹਾਂ ਪਯਾਰੀ ਪਯਾਰੀ ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਵੋ ਬਾਤੇਂ
ਮੇਰੀ ਜਾਨ ਲੇਨੇ ਲਗੀ ਹੈ ਜੁਦਾਈ
ਬਤਾਓ ਕਹਾਂ ਆਕੇ ਤੁਮ ਕੋ ਪੁਕਾਰੇਂ
ਨਜ਼ਰ ਹਰ ਤਰਫ਼ ਬਸ ਤੁਮ੍ਹੇਂ ਢੂੰਢਤੀ ਹੈ
ਚਲੇ ਆਓ ਵੀਰਾਨ ਰਾਹੇਂ ਸਜਾ ਦੋ
ਮੇਰੀ ਹਰ ਤਮੰਨਾ ਜਵਾਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ
ਮਿਲੋ ਤੁਮ ਤੋ ਮਿਲ ਜਾਏ ਸਾਰੀ ਖ਼ੁਦਾਈ
ਤੁਮ੍ਹਾਰੀ ਮੁਹੱਬਤ ਬਹੁਤ ਯਾਦ ਆਈ
25. ਕੁਛ ਦੂਰ ਹਮਾਰੇ ਸਾਥ ਚਲੋ
ਕੁਛ ਦੂਰ ਹਮਾਰੇ ਸਾਥ ਚਲੋ ਹਮ ਦਿਲ ਕੀ ਕਹਾਨੀ ਕਹ ਦੇਂਗੇ
ਸਮਝੇ ਨ ਜਿਸੇ ਤੁਮ ਆਂਖੋਂ ਸੇ ਵੋ ਬਾਤ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਕਹ ਦੇਂਗੇ
ਜੋ ਪਯਾਰ ਕਰੇਂਗੇ ਜਾਨੇਂਗੇ ਹਰ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ਮਾਨੇਂਗੇ
ਜੋ ਖ਼ੁਦ ਨ ਜਲੇ ਹੋਂ ਉਲਫ਼ਤ ਮੇਂ ਵੋ ਆਗ ਕੋ ਪਾਨੀ ਕਹ ਦੇਂਗੇ
ਜਬ ਪਯਾਸ ਜਵਾਂ ਹੋ ਜਾਏਗੀ ਏਹਸਾਸ ਕੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਪਾਏਗੀ
ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਰਹੇਂਗੇ ਔਰ ਤੁਮ੍ਹੇਂ ਹਮ ਅਪਨੀ ਕਹਾਨੀ ਕਹ ਦੇਂਗੇ
ਇਸ ਦਿਲ ਮੇਂ ਜ਼ਰਾ ਤੁਮ ਬੈਠੋ ਤੋ ਕੁਛ ਹਾਲ ਹਮਾਰਾ ਪੂਛੋ ਤੋ
ਹਮ ਸਾਦਾ ਦਿਲ ਹੈਂ ਅਸ਼ਕ ਮਗਰ ਹਰ ਬਾਤ ਪੁਰਾਨੀ ਕਹ ਦੇਂਗੇ
(ਉਲਫ਼ਤ=ਪਿਆਰ, ਅਸ਼ਕ=ਹੰਝੂ)