Poetry of Bhagat Surdas Ji in Punjabi
ਪਦ : ਭਗਤ ਸੂਰਦਾਸ ਜੀ (ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ)
1. ਮੈਯਾ ! ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਮਾਖਨ ਖਾਯੋ
ਮੈਯਾ ! ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਮਾਖਨ ਖਾਯੋ ।
ਖਯਾਲ ਪਰੈ ਯੇ ਸਖਾ ਸਬੈ ਮਿਲਿ ਮੇਰੈਂ ਮੁਖ ਲਪਟਾਯੋ ॥
ਦੇਖਿ ਤੁਹੀ ਛੀਂਕੇ ਪਰ ਭਾਜਨ ਊਂਚੇ ਧਰਿ ਲਟਕਾਯੋ ।
ਹੌਂ ਜੋ ਕਹਤ ਨਾਨਹੇਂ ਕਰ ਅਪਨੇ ਮੈਂ ਕੈਸੇਂ ਕਰਿ ਪਾਯੋ ॥
ਮੁਖ ਦਧੀ ਪੋਂਛਿ ਬੁੱਧਿ ਇਕ ਕੀਨ੍ਹੀਂ ਦੋਨਾ ਪੀਠਿ ਦੁਰਾਯੋ ।
ਡਾਰਿ ਸਾਂਟਿ ਮੁਸੁਕਾਇ ਜਸ਼ੋਦਾ ਸਯਾਮਹਿੰ ਕੰਠਿ ਲਗਾਯੋ ॥
ਬਾਲ-ਬਿਨੋਦਿ-ਮੋਦ ਮਨ ਮੋਹਯੋ ਭਕਤੀ-ਪ੍ਰਤਾਪ ਦਿਖਾਯੋ ।
ਸੂਰਦਾਸ ਜਸੁਮਤੀ ਕੋ ਯਹ ਸੁਖ ਸਿਵ ਬਿਰੰਚਿ ਨਹਿੰ ਪਾਯੋ ॥
ਲਿਆ, ਸਾਂਟਿ=ਛਟੀ, ਸਿਵ ਬਿਰੰਚਿ=ਸ਼ਿਵਜੀ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮਾ)
2. ਮੈਯਾ, ਕਬਹੁੰ ਬੜ੍ਹੈਗੀ ਚੋਟੀ
ਮੈਯਾ, ਕਬਹੁੰ ਬੜ੍ਹੈਗੀ ਚੋਟੀ ।
ਕਿਤੀ ਬਾਰ ਮੋਹਿ ਦੂਧ ਪੀਯਤ ਭਈ, ਯਹ ਅਜਹੂੰ ਹੈ ਛੋਟੀ ॥
ਤੂ ਜੋ ਕਹਤਿ ਬਲ ਕੀ ਬੇਨੀ ਜਯੌਂ, ਹਵੈ ਹੈ ਲਾਂਬੀ-ਮੋਟੀ ।
ਕਾੜ੍ਹਤ-ਗੁਹਤ-ਨਹਵਾਵਤ ਜੈਹੈ ਨਾਗਿਨਿ-ਸੀ ਭੁਇੰ ਲੋਟੀ ॥
ਕਾਂਚੋ ਦੂਧ ਪਿਯਾਵਤਿ ਪਚਿ-ਪਚਿ, ਦੇਤਿ ਨ ਮਾਖਨ-ਰੋਟੀ ।
ਸੂਰ, ਚਿਰਜੀਵੌ ਦੋਊ ਭੈਯਾ, ਹਰਿ-ਹਲਧਰ ਕੀ ਜੋਟੀ ॥
3. ਮੈਯਾ ਮੋਹਿੰ ਦਾਊ ਬਹੁਤ ਖਿਝਾਯੋ
ਮੈਯਾ ਮੋਹਿੰ ਦਾਊ ਬਹੁਤ ਖਿਝਾਯੋ ।
ਮੋ ਸੋਂ ਕਹਤ ਮੋਲ ਕੋ ਲੀਨ੍ਹੋਂ ਤੂ ਜਸੁਮਤੀ ਕਬ ਜਾਯੋ ॥
ਕਹਾ ਕਰੌਂ ਇਹਿ ਰਿਸ ਕੇ ਮਾਰੇਂ ਖੇਲਨ ਹੌਂ ਨਹਿੰ ਜਾਤ ।
ਪੁਨਿ ਪੁਨਿ ਕਹਤ ਕੌਨ ਹੈ ਮਾਤਾ ਕੋ ਹੈ ਤੇਰੋ ਤਾਤ ॥
ਗੋਰੇ ਨੰਦ ਜਸੋਧਾ ਗੋਰੀ ਤੂ ਕਤ ਸਯਾਮਲ ਗਾਤ ।
ਚੁਟਕੀ ਦੈ ਦੈ ਗਵਾਲ ਨਚਾਵਤ ਹੰਸਤ ਸਬੈ ਮੁਸੁਕਾਤ ॥
ਤੂ ਮੋਹੀਂ ਕਉ ਮਾਰਨ ਸੀਖੀ ਦਾਊਹਿੰ ਕਬਹੁੰ ਨ ਖੀਝੈ ।
ਮੋਹਨ ਮੁਖ ਰਿਸ ਕੀ ਯੇ ਬਾਤੈਂ ਜਸੁਮਤੀ ਸੁਨਿ ਸੁਨਿ ਰੀਝੈ ॥
ਸੁਨਹੁ ਕਾਨ ਬਲਭਦ੍ਰ ਚਬਾਈ ਜਨਮਤ ਹੀ ਕੋ ਧੂਤ ।
ਸੂਰ ਸਯਾਮ ਮੋਹਿੰ ਗੋਧਨ ਕੀ ਸੌਂਹ ਹੌਂ ਮਾਤਾ ਤੂ ਪੂਤ ॥
ਚੁਗਲਖੋਰ, ਧੁਤ=ਮੱਕਾਰ, ਗੋਧਨ=ਗਊਆਂ)
4. ਮੈਯਾ ਰੀ ਮੈਂ ਚਾਂਦ ਲਹੌਂਗੌ
ਮੈਯਾ ਰੀ ਮੈਂ ਚਾਂਦ ਲਹੌਂਗੌ ।
ਕਹਾ ਕਰੌਂ ਜਲਪੁਟ ਭੀਤਰ ਕੌ, ਬਾਹਰ ਬਯੌਂਕਿ ਗਹੌਂਗੌ ॥
ਯਹ ਤੌ ਝਲਮਲਾਤ ਝਕਝੋਰਤ, ਕੈਸੈਂ ਕੈ ਜੁ ਲਹੌਂਗੌ ?
ਵਹ ਤੌ ਨਿਪਟ ਨਿਕਟਹੀਂ ਦੇਖਤ, ਬਰਜਯੌ ਹੌਂ ਨ ਰਹੌਂਗੌ ॥
ਤੁਮ੍ਹਰੌ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਗਟ ਮੈਂ ਜਾਨਯੌ, ਬੌਰਾਏਂ ਨ ਬਹੌਂਗੌ ।
ਸੂਰਸਯਾਮ ਕਹੈ ਕਰ ਗਹਿ ਲਯਾਊਂ ਸਸੀ-ਤਨ-ਦਾਪ ਦਹੌਂਗੌ ॥
ਬਹਾਨੇ ਲਾਕੇ ਹਟਾਉਣਾ, ਸਸੀ-ਤਨ-ਦਾਪ=ਚੰਨ ਦਾ ਹੰਕਾਰ)
5. ਨੈਨ ਭਯੇ ਬੋਹਿਤ ਕੇ ਕਾਗ
ਨੈਨ ਭਯੇ ਬੋਹਿਤ ਕੇ ਕਾਗ ।
ਉੜਿ ਉੜਿ ਜਾਤ ਪਾਰ ਨਹਿੰ ਪਾਵੈਂ, ਫਿਰਿ ਆਵਤ ਇਹਿੰ ਲਾਗ ॥
ਐਸੀ ਦਸਾ ਭਈ ਰੀ ਇਨਕੀ, ਅਬ ਲਾਗੇ ਪਛਿਤਾਨ ।
ਮੋ ਬਰਜਤ ਬਰਜਤ ਉਠਿ ਧਾਯੇ, ਨਹੀਂ ਪਾਯੌ ਅਨੁਮਾਨ ॥
ਵਹ ਸਮੁਦਰ ਓਛੇ ਬਾਸਨ ਯੇ, ਧਰੈਂ ਕਹਾਂ ਸੁਖਰਾਸਿ ।
ਸੁਨਹੁ ਸੂਰ, ਯੇ ਚਤੁਰ ਕਹਾਵਤ, ਵਹ ਛਵੀ ਮਹਾ ਪ੍ਰਕਾਸਿ ॥
ਛੋਟੇ ਭਾਂਡੇ, ਸੁਖਰਾਸਿ=ਸੁੱਖਾਂ ਦੀ ਪੂੰਜੀ)
6. ਅਬ ਯਾ ਤਨੁਹਿੰ ਰਾਖਿ ਕਹਾ ਕੀਜੈ
ਅਬ ਯਾ ਤਨੁਹਿੰ ਰਾਖਿ ਕਹਾ ਕੀਜੈ ।
ਸੁਨਿ ਰੀ ਸਖੀ, ਸਯਾਮਸੁੰਦਰ ਬਿਨੁ ਬਾਂਟਿ ਵਿਸ਼ਮ ਵਿਸ਼ ਪੀਜੈ ॥
ਕੇ ਗਿਰੀਏ ਗਿਰੀ ਚੜ੍ਹਿ ਸਿਨ ਸਜਨੀ, ਸੀਸ ਸੰਕਰਹਿੰ ਦੀਜੈ ।
ਕੇ ਦਹੀਏ ਦਾਰੁਨ ਦਾਵਾਨਲ ਜਾਈ ਜਮੁਨ ਧੰਸਿ ਲੀਜੈ ॥
ਦੁਸਹ ਬਿਯੋਗ ਅਰੀ ਮਾਧਵ ਕੋ, ਤਨੁ ਦਿਨ-ਹੀਂ-ਦਿਨ ਛੀਜੈ ।
ਸੂਰ, ਸਯਾਮ ਅਬ ਕਬਧੌਂ ਮਿਲਿਹੈਂ, ਸੋਚਿ ਸੋਚਿ ਜੀਯ ਜੀਜੈ ॥
7. ਅਬ ਕੈ ਮਾਧਵ, ਮੋਹਿੰ ਉਧਾਰਿ
ਅਬ ਕੈ ਮਾਧਵ, ਮੋਹਿੰ ਉਧਾਰਿ ।
ਮਗਨ ਹੌਂ ਭਵ ਅੰਬੂਨਿਧੀ ਮੇਂ, ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧੂ ਮੁਰਾਰਿ ॥
ਨੀਰ ਅਤਿ ਗੰਭੀਰ ਮਾਯਾ, ਲੋਭ ਲਹਰਿ ਤਰੰਗ ।
ਲੀਯੇ ਜਾਤ ਅਗਾਧ ਜਲ ਮੇਂ ਗਹੇ ਗ੍ਰਾਹ ਅਨੰਗ ॥
ਮੀਨ ਇੰਦ੍ਰੀਯ ਅਤਿਹਿ ਕਾਟਤਿ, ਮੋਟ ਅਘ ਸਿਰ ਭਾਰ ।
ਪਗ ਨ ਇਤ ਉਤ ਧਰਨ ਪਾਵਤ, ਉਰਝਿ ਮੋਹ ਸਿਬਾਰ ॥
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਸਮੇਤ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ, ਪਵਨ ਅਤਿ ਝਕਝੋਰ ।
ਨਾਹਿੰ ਚਿਤਵਤ ਦੇਤ ਤਿਯਸੁਤ ਨਾਮ-ਨੌਕਾ ਓਰ ॥
ਥਕਯੌ ਬੀਚ ਬੇਹਾਲ ਬਿਹਵਲ, ਸੁਨਹੁ ਕਰੁਨਾਮੂਲ ।
ਸਯਾਮ, ਭੁਜ ਗਹਿ ਕਾੜ੍ਹਿ ਡਾਰਹੁ, ਸੂਰ ਬ੍ਰਜ ਕੇ ਕੂਲ ॥
ਅਨੰਗ=ਕਾਮ, ਮੀਨ=ਮੱਛੀ, ਮੋਟ=ਗੱਠੜੀ, ਅਘ=ਪਾਪ
ਸਿਬਾਰ=ਸ਼ੈਵਾਲ, ਤਿਯਸੁਤ=ਇਸਤ੍ਰੀ-ਪੁੱਤਰ, ਕੂਲ=ਕਿਨਾਰਾ)
8. ਨਿਸਿਦਿਨ ਬਰਸਤ ਨੈਨ ਹਮਾਰੇ
ਨਿਸਿਦਿਨ ਬਰਸਤ ਨੈਨ ਹਮਾਰੇ ।
ਸਦਾ ਰਹਤ ਪਾਵਸ ਰਿਤੂ ਹਮ ਪਰ, ਜਬਤੇ ਸਯਾਮ ਸਿਧਾਰੇ ॥
ਅੰਜਨ ਥਿਰ ਨ ਰਹਤ ਅੰਖੀਯਨ ਮੇਂ, ਕਰ ਕਪੋਲ ਭਯੇ ਕਾਰੇ ।
ਕੰਚੁਕਿ-ਪਟ ਸੂਖਤ ਨਹਿੰ ਕਬਹੂੰ, ਉਰ ਬਿਚ ਬਹਤ ਪਨਾਰੇ ॥
ਆਂਸੂ ਸਲਿਲ ਭਯੇ ਪਗ ਥਾਕੇ, ਬਹੇ ਜਾਤ ਸਿਤ ਤਾਰੇ ।
'ਸੂਰਦਾਸ' ਅਬ ਡੂਬਤ ਹੈ ਬ੍ਰਜ, ਕਾਹੇ ਨ ਲੇਤ ਉਬਾਰੇ ॥
ਉਰ=ਦਿਲ, ਪਨਾਰੇ=ਪਰਨਾਲੇ, ਸਲਿਲ=ਪਾਣੀ, ਸਿਤ=ਪਸੀਨਾ)
9. ਚਰਨ ਕਮਲ ਬੰਦੌ ਹਰਿਰਾਈ
ਚਰਨ ਕਮਲ ਬੰਦੌ ਹਰਿਰਾਈ ।
ਜਾਕੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਪੰਗੁ ਗਿਰਿ ਲੰਘੇ, ਅੰਧੇ ਕੋ ਸਬ ਕਛੁ ਦਰਸਾਈ ॥
ਬਹਰੋ ਸੁਨੇ ਮੂਕ ਪੁਨਿ ਬੋਲੇ, ਰੰਕ ਚਲੇ ਸਿਰ ਛਤ੍ਰ ਧਰਾਈ ।
'ਸੂਰਦਾਸ' ਸਵਾਮੀ ਕਰੁਣਾਮਯ, ਬਾਰਬਾਰ ਬੰਦੌ ਤਿਹਿ ਪਾਈ ॥
ਰੰਕ=ਗ਼ਰੀਬ)
10. ਅੰਖੀਯਾਂ ਹਰੀ-ਦਰਸ਼ਨ ਕੀ ਪਯਾਸੀ
ਅੰਖੀਯਾਂ ਹਰੀ-ਦਰਸ਼ਨ ਕੀ ਪਯਾਸੀ ।
ਦੇਖਯੌ ਚਾਹਤਿ ਕਮਲਨੈਨ ਕੌ, ਨਿਸਿ-ਦਿਨ ਰਹਤਿ ਉਦਾਸੀ ॥
ਆਏ ਊਧੈ ਫਿਰਿ ਗਏ ਆਂਗਨ, ਡਾਰਿ ਗਏ ਗਰ ਫਾਂਸੀ ।
ਕੇਸਰਿ ਤਿਲਕ ਮੋਤਿਨ ਕੀ ਮਾਲਾ, ਵ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਕੇ ਬਾਸੀ ॥
ਕਾਹੂ ਕੇ ਮਨ ਕੋ ਕੋਊ ਨ ਜਾਨਤ, ਲੋਗਨ ਕੇ ਮਨ ਹਾਂਸੀ ।
ਸੂਰਦਾਸ ਪ੍ਰਭੂ ਤੁਮ੍ਹਰੇ ਦਰਸ ਕੌ, ਕਰਵਤ ਲੈਹੋਂ ਕਾਸੀ ॥
11. ਤਜੌ ਮਨ, ਹਰਿ ਬਿਮੁਖਨਿ ਕੌ ਸੰਗ
ਤਜੌ ਮਨ, ਹਰਿ ਬਿਮੁਖਨਿ ਕੌ ਸੰਗ ।
ਜਿਨਕੈ ਸੰਗ ਕੁਮਤਿ ਉਪਜਤਿ ਹੈ, ਪਰਤ ਭਜਨ ਮੇਂ ਭੰਗ ॥
ਕਹਾ ਹੋਤ ਪਯ ਪਾਨ ਕਰਾਏਂ, ਬਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਤਜਤ ਭੁਜੰਗ ।
ਕਾਗਹਿੰ ਕਹਾ ਕਪੂਰ ਚੁਗਾਏਂ, ਸਵਾਨ ਨਹਵਾਏਂ ਗੰਗ ॥
ਖਰ ਕੌ ਕਹਾ ਅਰਗਜਾ-ਲੇਪਨ, ਮਰਕਟ ਭੂਸ਼ਣ ਅੰਗ ।
ਗਜ ਕੌਂ ਕਹਾ ਸਰਿਤ ਅਨਹਵਾਏਂ, ਬਹੁਰਿ ਧਰੈ ਵਹ ਢੰਗ ॥
ਪਾਹਨ ਪਤਿਤ ਬਾਨ ਨਹਿੰ ਬੇਧਤ, ਰੀਤੌ ਕਰਤ ਨਿਸ਼ੰਗ ।
ਸੂਰਦਾਸ ਕਾਰੀ ਕਾਮਰੀ ਪੈ, ਚੜ੍ਹਤ ਨ ਦੂਜੋ ਰੰਗ ॥
ਅਰਗਜਾ=ਚੰਦਨ, ਮਰਕਟ=ਬਾਂਦਰ, ਗਜ=ਹਾਥੀ, ਸਰਿਤ=ਨਦੀ,
ਪਾਹਨ=ਪੱਥਰ, ਕਾਰੀ=ਕਾਲੀ, ਕਾਮਰੀ=ਕੰਬਲੀ)
12. ਕਹੀਯੌ, ਨੰਦ ਕਠੋਰ ਭਯੇ
ਕਹੀਯੌ, ਨੰਦ ਕਠੋਰ ਭਯੇ ।
ਹਮ ਦੋਊ ਬੀਰੈਂ ਡਾਰਿ ਪਰਘਰੈ, ਮਾਨੋ ਥਾਤੀ ਸੌਂਪਿ ਗਯੇ ॥
ਤਨਕ-ਤਨਕ ਤੈਂ ਪਾਲਿ ਬੜੇ ਕੀਯੇ, ਬਹੁਤੈ ਸੁਖ ਦਿਖਰਾਯੇ ।
ਗੋ ਚਾਰਨ ਕੋ ਚਾਲਤ ਹਮਾਰੇ ਪੀਛੇ ਕੋਸਕ ਧਾਯੇ ॥
ਯੇ ਬਸੁਦੇਵ ਦੇਵਕੀ ਹਮਸੋਂ ਕਹਤ ਆਪਨੇ ਜਾਯੇ ।
ਬਹੁਰਿ ਬਿਧਾਤਾ ਜਸੁਮਤੀਜੂ ਕੇ ਹਮਹਿੰ ਨ ਗੋਦ ਖਿਲਾਯੇ ॥
ਕੌਨ ਕਾਜ ਯਹਿ ਰਾਜਨਗਰਿ ਕੌ, ਸਬ ਸੁਖ ਸੋਂ ਸੁਖ ਪਾਯੇ ।
ਸੂਰਦਾਸ, ਬ੍ਰਜ ਸਮਾਧਾਨ ਕਰੁ, ਆਜੁ-ਕਾਲਹਿ ਹਮ ਆਯੇ ॥
ਸਮਾਧਾਨ=ਸ਼ਾਂਤੀ,ਧੀਰਜ)
13. ਮਧੂਕਰ ! ਸਯਾਮ ਹਮਾਰੇ ਚੋਰ
ਮਧੂਕਰ ! ਸਯਾਮ ਹਮਾਰੇ ਚੋਰ ।
ਮਨ ਹਰਿ ਲੀਯੋ ਸਾਂਵਰੀ ਸੂਰਤ, ਚਿਤੈ ਨਯਨ ਕੀ ਕੋਰ ॥
ਪਕਰਯੋ ਤੇਹਿ ਹਿਰਦਯ ਉਰ-ਅੰਤਰ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰੀਤ ਕੇ ਜੋਰ ।
ਗਏ ਛੁੜਾਯ ਛੋਰਿ ਸਬ ਬੰਧਨ ਦੇ ਗਏ ਹੰਸਨਿ ਅੰਕੋਰ ॥
ਸੋਬਤ ਤੇਂ ਹਮ ਉਚਕੀ ਪਰੀ ਹੈਂ ਦੂਤ ਲਿਯੋ ਮੋਹਿੰ ਭੋਰ ।
ਸੂਰ, ਸਯਾਮ ਮੁਸਕਾਹਿ ਮੇਰੋ ਸਰਵਸ ਲੇ ਗਏ ਨੰਦ ਕਿਸੋਰ ॥
ਪੁੱਤਰ,ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ)
14. ਜੋਗ ਠਗੌਰੀ ਬ੍ਰਜ ਨ ਬਿਕੈਹੈ
ਜੋਗ ਠਗੌਰੀ ਬ੍ਰਜ ਨ ਬਿਕੈਹੈ ।
ਯਹ ਬਯੋਪਾਰ ਤਿਹਾਰੋ ਊਧੌ, ਐਸੋਈ ਫਿਰਿ ਜੈਹੈ ॥
ਯਹ ਜਾਪੈ ਲੈ ਆਯੇ ਹੋ ਮਧੂਕਰ, ਤਾਕੇ ਉਰ ਨ ਸਮੈਹੈ ।
ਦਾਖ ਛਾਂਡਿ ਕੈਂ ਕਟੁਕ ਨਿਬੌਰੀ ਕੋ ਅਪਨੇ ਮੁਖ ਖੈਹੈ ॥
ਮੂਰੀ ਕੇ ਪਾਤਨ ਕੇ ਕੈਨਾ ਕੋ ਮੁਕਤਾਹਲ ਦੈਹੈ ।
ਸੂਰਦਾਸ, ਪ੍ਰਭੂ ਗੁਨਹਿੰ ਛਾਂਡਿਕੈ ਕੋ ਨਿਰਗੁਨ ਨਿਰਬੈਹੈ ॥
ਕਟੁਕ ਨਿਬੌਰੀ=ਕੌੜੀ ਨਿਮੋਲੀ, ਕੈਨਾ=ਬਦਲੇ ਵਿਚ)
15. ਊਧੋ, ਮਨ ਮਾਨੇ ਕੀ ਬਾਤ
ਊਧੋ, ਮਨ ਮਾਨੇ ਕੀ ਬਾਤ ।
ਦਾਖ ਛੁਹਾਰੋ ਛਾਂੜਿ ਅਮ੍ਰਿਤਫਲ, ਬਿਸ਼ਕੀਰਾ ਬਿਸ਼ ਖਾਤ ॥
ਜੋ ਚਕੋਰ ਕੋਂ ਦੇਇ ਕਪੂਰ ਕੋਊ, ਤਜਿ, ਅੰਗਾਰ ਅਘਾਤ ।
ਮਧੁਪ ਕਰਤ ਘਰ ਕੋਰਿ ਕਾਠ ਮੇਂ, ਬੰਧਤ ਕਮਲ ਕੇ ਪਾਤ ॥
ਜਯੋਂ ਪਤੰਗ ਹਿਤ ਜਾਨਿ ਆਪੁਨੋ ਦੀਪਕ ਸੋ ਲਪਟਾਤ ।
ਸੂਰਦਾਸ, ਜਾਕੌ ਜਾਸੋਂ ਹਿਤ, ਸੋਈ ਤਾਹਿ ਸੁਹਾਤ ॥
ਮਧੁਪ=ਭੌਰਾ, ਕੋਰਿ=ਮੋਰੀ ਕਰਕੇ)
16. ਊਧੋ, ਮਨ ਨ ਭਏ ਦਸ ਬੀਸ
ਊਧੋ, ਮਨ ਨ ਭਏ ਦਸ ਬੀਸ ।
ਏਕ ਹੁਤੋ ਸੋ ਗਯੋ ਸਯਾਮ ਸੰਗ, ਕੋ ਅਵਰਾਧੈ ਈਸ ॥
ਸਿਥਿਲ ਭਈਂ ਸਬਹੀਂ ਮਾਧੌ ਬਿਨੁ ਜਥਾ ਦੇਹੁ ਬਿਨ ਸੀਸ ।
ਸਵਾਸਾ ਅਟਕਿ ਰਹੀ ਆਸਾ ਲਗਿ, ਜੀਵਹਿੰ ਕੋਟਿ ਬਰੀਸ ॥
ਤੁਮ ਤੌ ਸਖਾ ਸਯਾਮ ਸੁੰਦਰ ਕੇ, ਸਕਲ ਜੋਗ ਕੇ ਈਸ ।
ਸੂਰਦਾਸ, ਰਸਕਿਨ ਕੀ ਬਤੀਯਾਂ ਪੁਰਵੌ ਮਨ ਜਗਦੀਸ ॥
ਕੋਟਿ=ਕਰੋੜ, ਪੁਰਵੌ ਮਨ=ਮਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਪੂਰੀ ਕਰੋ)
17. ਊਧੋ, ਕਰਮਨ ਕੀ ਗਤਿ ਨਯਾਰੀ
ਊਧੋ, ਕਰਮਨ ਕੀ ਗਤਿ ਨਯਾਰੀ ।
ਸਬ ਨਦੀਯਾਂ ਜਲ ਭਰਿ-ਭਰਿ ਰਹੀਯਾਂ ਸਾਗਰ ਕੇਹਿ ਬਿਧ ਖਾਰੀ ॥
ਉੱਜਵਲ ਪੰਖ ਦੀਯੇ ਬਗੁਲਾ ਕੋ ਕੋਯਲ ਕੇਹਿ ਗੁਨ ਕਾਰੀ ।
ਸੁੰਦਰ ਨਯਨ ਮ੍ਰਿਗਾ ਕੋ ਦੀਨਹੇ ਬਨ-ਬਨ ਫਿਰਤ ਉਜਾਰੀ ॥
ਮੂਰਖ-ਮੂਰਖ ਰਾਜੇ ਕੀਨਹੇ ਪੰਡਿਤ ਫਿਰਤ ਭਿਖਾਰੀ ।
ਸੂਰ ਸ਼ਯਾਮ ਮਿਲਨੇ ਕੀ ਆਸਾ ਛਿਜ-ਛਿਨ ਬੀਤਤ ਭਾਰੀ ॥
18. ਊਧੋ, ਹਮ ਲਾਯਕ ਸਿਖ ਦੀਜੈ
ਊਧੋ, ਹਮ ਲਾਯਕ ਸਿਖ ਦੀਜੈ ।
ਯਹ ਉਪਦੇਸ ਅਗਿਨਿ ਤੈ ਤਾਤੌ, ਕਹੌ ਕੌਨ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥
ਤੁਮਹੀਂ ਕਹੌ, ਇਹਾਂ ਇਤਨਨਿ ਮੈਂ ਸੀਖਨਹਾਰੀ ਕੋ ਹੈ ।
ਜੋਗੀ ਜਤੀ ਰਹਿਤ ਮਾਯਾ ਤੈਂ ਤਿਨਹੀਂ ਯਹ ਮਤ ਸੋਹੈ ॥
ਕਹਾ ਸੁਨਤ ਬਿਪਰੀਤ ਲੋਕ ਮੇਂ ਯਹ ਸਬ ਕੋਈ ਕੈਹੈ ।
ਦੇਖੌ ਧੌਂ ਅਪਨੇ ਮਨ ਸਬ ਕੋਈ ਤੁਮਹੀਂ ਦੂਸ਼ਨ ਦੈਹੈ ॥
ਚੰਦਨ ਅਗਰੁ ਸੁਗੰਧ ਜੇ ਲੇਪਤ, ਕਾ ਵਿਭੂਤਿ ਤਨ ਛਾਜੈ ।
ਸੂਰ, ਕਹੌ ਸ਼ੋਭਾ ਕਯੋਂ ਪਾਵੈ ਆਂਖਿ ਆਂਧਰੀ ਆਂਜੈ ॥
ਸੋਂਹਦੀ ਹੈ, ਆਂਖਿ ਆਂਧਰੀ ਆਂਜੈ=ਜੇ ਅੰਨ੍ਹੀ ਸੁਰਮਾ ਪਾਵੇ)
19. ਊਧੋ, ਮੋਹਿੰ ਬ੍ਰਜ ਬਿਸਰਤ ਨਾਹੀਂ
ਊਧੋ, ਮੋਹਿੰ ਬ੍ਰਜ ਬਿਸਰਤ ਨਾਹੀਂ ।
ਬ੍ਰਿੰਦਾਵਨ ਗੋਕੁਲ ਤਨ ਆਵਤ ਸਘਨ ਤ੍ਰਿਨਨ ਕੀ ਛਾਹੀਂ ॥
ਪ੍ਰਾਤ ਸਮਯ ਮਾਤਾ ਜਸੁਮਤੀ ਅਰੁ ਨੰਦ ਦੇਖਿ ਸੁਖ ਪਾਵਤ ।
ਮਾਖਨ ਰੋਟੀ ਦਹਯੋ ਸਜਾਯੌ ਅਤਿ ਹਿਤ ਸਾਥ ਖਵਾਵਤ ॥
ਗੋਪੀ ਗਵਾਲ ਬਾਲ ਸੰਗ ਖੇਲਤ ਸਬ ਦਿਨ ਹੰਸਤ ਸਿਰਾਤ ।
ਸੂਰਦਾਸ, ਧਨਿ ਧਨਿ ਬ੍ਰਜਬਾਸੀ ਜਿਨਸੋਂ ਹੰਸਤ ਬ੍ਰਜਨਾਥ ॥
ਰੁੱਖ, ਵੇਲਾਂ ਆਦਿ, ਸਿਰਾਤ=ਲੰਘਦੇ ਸਨ)
20. ਕਹਾਂ ਲੌਂ ਕਹੀਏ ਬ੍ਰਜ ਕੀ ਬਾਤ
ਕਹਾਂ ਲੌਂ ਕਹੀਏ ਬ੍ਰਜ ਕੀ ਬਾਤ ।
ਸੁਨਹੁ ਸਯਾਮ, ਤੁਮ ਬਿਨੁ ਉਨ ਲੋਗਨਿ ਕੈਸੇਂ ਦਿਵਸ ਬਿਹਾਤ ॥
ਗੋਪੀ ਗਾਇ ਗਵਾਲ ਗੋਸੁਤ ਵੈ ਮਲਿਨ ਬਦਨ ਕ੍ਰਿਸਗਾਤ ।
ਪਰਮਦੀਨ ਜਨੁ ਸਿਸਿਰ ਹਿਮੀ ਹਤ ਅੰਬੁਜ ਗਨ ਬਿਨ ਪਾਤ ॥
ਜੋ ਕਹੁੰ ਆਵਤ ਦੇਖਿ ਦੂਰਿ ਤੇਂ ਪੂੰਛਤ ਸਬ ਕੁਸਲਾਤ ।
ਚਲਨ ਨ ਦੇਤ ਪ੍ਰੇਮ ਆਤੁਰ ਉਰ, ਕਰ ਚਰਨਨਿ ਲਪਟਾਤ ॥
ਪਿਕ ਚਾਤਕ ਬਨ ਬਸਨ ਨ ਪਾਵਹਿੰ, ਬਾਯਸ ਬਲਿਹਿੰ ਨ ਖਾਤ ।
ਸੂਰ, ਸਯਾਮ ਸੰਦੇਸਨਿ ਕੇ ਡਰ ਪਥਿਕ ਨ ਉਹਿੰ ਮਗ ਜਾਤ ॥
ਹਿਮੀ ਹਤ ਅੰਬੁਜ=ਪਾਲੇ ਦੇ ਮਾਰੇ ਕੰਵਲ, ਉਰ=ਦਿਲ, ਕਰ=ਹੱਥ,
ਪਿਕ=ਕੋਇਲ, ਬਾਯਸ=ਕਾਂ, ਬਲਿਹਿੰ=ਖਾਣੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ, ਮਗ=ਰਾਹ)
21. ਕਹੀਯੌ ਜਸੁਮਤੀ ਕੀ ਆਸੀਸ
ਕਹੀਯੌ ਜਸੁਮਤੀ ਕੀ ਆਸੀਸ ।
ਜਹਾਂ ਰਹੌ ਤਹੰ ਨੰਦਲਾਡਿਲੇ, ਜੀਵੌ ਕੋਟਿ ਬਰੀਸ ॥
ਮੁਰਲੀ ਦਈ, ਦੌਹਿਨੀ ਘ੍ਰਿਤ ਭਰਿ, ਊਧੋ ਧਰਿ ਲਈ ਸੀਸ ।
ਇਹ ਘ੍ਰਿਤ ਤੌ ਉਨਹੀਂ ਸੁਰਭਿਨ ਕੌ ਜੋ ਪ੍ਰਿਯ ਗੋਪ-ਅਧੀਸ ॥
ਊਧੋ, ਚਲਤ ਸਖਾ ਜੁਰਿ ਆਯੇ ਗਵਾਲ ਬਾਲ ਦਸ ਬੀਸ ।
ਅਬਕੈਂ ਹਯਾਂ ਬ੍ਰਜ ਫੇਰਿ ਬਸਾਵੌ ਸੂਰਦਾਸ ਕੇ ਈਸ ॥
ਭਾਂਡਾ, ਘ੍ਰਿਤ=ਘਿਉ, ਸੁਰਭਿਨ=ਗਊਆਂ)