Kah-Mukriyan : Amir Khusro
ਕਹ-ਮੁਕਰੀਯਾਂ : ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ
1
ਨਿਤ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਵਤ ਹੈ,
ਰਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਜਾਵਤ ਹੈ ।
ਮਾਨਸ ਫਸਤ ਕਾਊ ਕੇ ਫੰਦਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦਾ !
2
ਆਠ ਪ੍ਰਹਰ ਮੇਰੇ ਸੰਗ ਰਹੇ,
ਮੀਠੀ ਪਯਾਰੀ ਬਾਤੇਂ ਕਰੇ ।
ਸ਼ਯਾਮ ਬਰਨ ਔਰ ਰਾਤੀ ਨੈਂਨਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਮੈਂਨਾ !
3
ਲਿਪਟ ਲਿਪਟ ਕੇ ਵਾ ਕੇ ਸੋਈ,
ਛਾਤੀ ਸੇ ਛਾਤੀ ਲਗਾ ਕੇ ਰੋਈ ।
ਦਾਂਤ ਦਾਂਤ ਸੇ ਦਾਂਤ ਬਜੇ ਤੋ ਤਾੜਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਜਾੜਾ !
4
ਰਾਤ ਸਮਯ ਵਹ ਮੇਰੇ ਆਵੇ,
ਭੋਰ ਭਯੇ ਵਹ ਘਰ ਉਠਿ ਜਾਵੇ ।
ਯਹ ਅਚਰਜ ਹੈ ਸਬਸੇ ਨਯਾਰਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤਾਰਾ !
5
ਨੰਗੇ ਪਾਂਵ ਫਿਰਨ ਨਹਿੰ ਦੇਤ,
ਪਾਂਵ ਸੇ ਮਿੱਟੀ ਲਗਨ ਨਹਿੰ ਦੇਤ ।
ਪਾਂਵ ਕਾ ਚੂਮਾ ਲੇਤ ਨਿਪੂਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਜੂਤਾ !
6
ਊਂਚੀ ਅਟਾਰੀ ਪਲੰਗ ਬਿਛਾਯੋ,
ਮੈਂ ਸੋਈ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਪਰ ਆਯੋ ।
ਖੁਲ ਗਈ ਅਖੀਯਾਂ ਭਈ ਆਨੰਦ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦ !
7
ਜਬ ਮਾਂਗੂੰ ਤਬ ਜਲ ਭਰਿ ਲਾਵੇ,
ਮੇਰੇ ਮਨ ਕੀ ਤਪਨ ਬੁਝਾਵੇ ।
ਮਨ ਕਾ ਭਾਰੀ ਤਨ ਕਾ ਛੋਟਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਲੋਟਾ !
8
ਵੋ ਆਵੇ ਤੋ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋਯ,
ਉਸ ਬਿਨ ਦੂਜਾ ਔਰ ਨ ਕੋਯ ।
ਮੀਠੇ ਲਾਗੇਂ ਵਾ ਕੇ ਬੋਲ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਢੋਲ !
9
ਬੇਰ-ਬੇਰ ਸੋਵਤਹਿੰ ਜਗਾਵੇ,
ਨਾ ਜਾਗੂੰ ਤੋ ਕਾਟੇ ਖਾਵੇ ।
ਵਯਾਕੁਲ ਹੁਈ ਮੈਂ ਹੱਕੀ-ਬੱਕੀ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਮੱਖੀ !
10
ਅਤਿ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਰੰਗ ਰੰਗੀਲੋ,
ਹੈ ਗੁਣਵੰਤ ਬਹੁਤ ਚਟਕੀਲੋ ।
ਰਾਮ ਭਜਨ ਬਿਨ ਕਭੀ ਨਾ ਸੋਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤੋਤਾ !
11
ਆਪ ਹਿਲੇ ਔਰ ਮੋਹੇ ਹਿਲਾਏ,
ਵਾ ਕਾ ਹਿਲਨਾ ਮੋਰੇ ਮਨ ਭਾਏ ।
ਹਿਲ ਹਿਲ ਕੇ ਵੋ ਹੁਆ ਨਿਸੰਖਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਪੰਖਾ !
12
ਅਰਧ ਨਿਸ਼ਾ ਵਹ ਆਯਾ ਭੌਨ,
ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਰਨੇ ਕਵੀ ਕੌਨ ।
ਨਿਰਖਤ ਹੀ ਮਨ ਭਯੋ ਅਨੰਦ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦ !
13
ਸ਼ੋਭਾ ਸਦਾ ਬੜ੍ਹਾਵਨ ਹਾਰਾ,
ਆਂਖਿਨ ਸੇ ਛਿਨ ਹੋਤ ਨ ਨਯਾਰਾ ।
ਆਠ ਪਹਰ ਮੇਰੋ ਮਨਰੰਜਨ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਅੰਜਨ !
14
ਜੀਵਨ ਸਬ ਜਗ ਜਾਸੋਂ ਕਹੈ,
ਵਾ ਬਿਨੁ ਨੇਕ ਨ ਧੀਰਜ ਰਹੈ ।
ਹਰੈ ਛਿਨਕ ਮੇਂ ਹਿਯ ਕੀ ਪੀਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਨੀਰ !
15
ਬਿਨ ਆਯੇ ਸਬਹੀਂ ਸੁਖ ਭੂਲੇ,
ਆਯੇ ਤੇ ਅੰਗ-ਅੰਗ ਸਬ ਫੂਲੇ ।
ਸੀਰੀ ਭਈ ਲਗਾਵਤ ਛਾਤੀ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਪਾਤੀ !
16
ਸਗਰੀ ਰੈਨ ਛਤੀਯਾਂ ਪਰ ਰਾਖ,
ਰੂਪ ਰੰਗ ਸਬ ਵਾ ਕਾ ਚਾਖ ।
ਭੋਰ ਭਈ ਜਬ ਦਿਯਾ ਉਤਾਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਹਾਰ !
17
ਪੜੀ ਥੀ ਮੈਂ ਅਚਾਨਕ ਚੜ੍ਹ ਆਯੋ,
ਜਬ ਉਤਰਯੋ ਤੋ ਪਸੀਨੋ ਆਯੋ ।
ਸਹਮ ਗਈ ਨਹੀਂ ਸਕੀ ਪੁਕਾਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਬੁਖਾਰ !
18
ਸੇਜ ਪੜੀ ਮੋਰੇ ਆਂਖੋਂ ਆਏ,
ਡਾਲ ਸੇਜ ਮੋਹੇ ਮਜਾ ਦਿਖਾਏ ।
ਕਿਸ ਸੇ ਕਹੂੰ ਅਬ ਮਜਾ ਮੈਂ ਅਪਨਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਸਪਨਾ !
19
ਬਖਤ ਬਖਤ ਮੋਹੇ ਵਾ ਕੀ ਆਸ,
ਰਾਤ ਦਿਨਾ ਊ ਰਹਤ ਮੋ ਪਾਸ ।
ਮੇਰੇ ਮਨ ਕੋ ਸਬ ਕਰਤ ਹੈ ਕਾਮ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਰਾਮ !
20
ਸਰਬ ਸਲੋਨਾ ਸਬ ਗੁਨ ਨੀਕਾ,
ਵਾ ਬਿਨ ਸਬ ਜਗ ਲਾਗੇ ਫੀਕਾ ।
ਵਾ ਕੇ ਸਰ ਪਰ ਹੋਵੇ ਕੋਨ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਲੋਨ !
21
ਰਾਹ ਚਲਤ ਮੋਰਾ ਅੰਚਰਾ ਗਹੇ,
ਮੇਰੀ ਸੁਨੇ ਨ ਅਪਨੀ ਕਹੇ ।
ਨਾ ਕੁਛ ਮੋਸੇ ਝਗੜਾ-ਟੰਟਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਕਾਂਟਾ !
22
ਸਗਰੀ ਰੈਨ ਮੋਹੇ ਸੰਗ ਜਾਗਾ,
ਭੋਰ ਭਈ ਤਬ ਬਿਛੁੜਨ ਲਾਗਾ ।
ਉਸਕੇ ਬਿਛੁੜਤ ਫਾਟੇ ਹਿਯਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਦਿਯਾ !
23
ਬਰਸਾ-ਬਰਸ ਵਹ ਦੇਸ ਮੇਂ ਆਵੇ,
ਮੁੰਹ ਸੇ ਮੁੰਹ ਲਾਗ ਰਸ ਪਯਾਵੇ ।
ਵਾ ਖਾਤਿਰ ਮੈਂ ਖਰਚੇ ਦਾਮ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਆਮ !
24
ਖਾ ਗਯਾ ਪੀ ਗਯਾ,
ਦੇ ਗਯਾ ਬੁੱਤਾ ।
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ?
ਨਾ ਸਖੀ ਕੁੱਤਾ !
25
ਘਰ ਆਵੇ ਮੁਖ ਘੇਰੇ-ਫੇਰੇ,
ਦੇਂ ਦੁਹਾਈ ਮਨ ਕੋ ਹੇਰੇਂ ।
ਕਭੂ ਕਰਤ ਹੈ ਮੀਠੇ ਬੈਨ,
ਕਭੀ ਕਰਤ ਹੈ ਰੂਖੇ ਨੈਂਨ ।
ਐਸਾ ਜਗ ਮੇਂ ਕੋਊ ਹੋਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤੋਤਾ !