ਸੱਜਣਾਂ ਅੱਗੇ ਹੀਣਿਆਂ ਕਰ ਗਈ ਇੱਕ ਨਿਕਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਕਿੰਨਾਂ ਹੌਲਾ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਏ ਵਿੱਢੋਂ ਭਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਇਹ ਸੋਚਾਂ ਹੁਣ ਉਹ ਵੀ ਆਪਣਾ ਭਰਮ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਰੱਖੂ,
ਜੀਹਨੇ ਕਰਨੀ ਜਦ ਵੀ ਕਰਨੀ ਮੰਗ ਉਧਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਅੰਬੜੀ ਤਾਈਂ ਕਿੱਦਾਂ ਆਖਾਂ ਲੱਜਾਂ ਆੜੇ ਆਣ,
ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਹੇਠਾਂ ਚਿੱਥੀ ਪੈ ਗਈ ਸ਼ਰਮਾਂ ਮਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਉਹ ਵੀ ਹੁਣ ਬਦਨਾਮੀ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਮੇਰੇ ਤੇ ਲਾਵੇ,
ਜੀਹਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੌਹਰਤ ਪਾਰੋਂ ਆਪ ਖਿਲਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਲੱਖ ਰਹੀ ਮਜਬੂਰੀ ਭਾਵੇਂ ਜਜ਼ਬੇ ਕਿੱਥੇ ਲੁਕਦੇ,
ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜੋ ਕਹਿ ਨਾ ਹੋਈ ਅੱਖਾਂ ਤਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਜੇ ਪਰ੍ਹਿਆ ਦੇ ਵਿਚ ਵੀ 'ਆਤਿਫ਼' ਠੁੱਕਵੀਂ ਗੱਲ ਨਈਂ ਕਰਨੀ,
ਆਪਣਾ ਪੋਲ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੀਂ ਕਰ ਕੇ ਥੱਕੀ ਹਾਰੀ ਗੱਲ ।
ਝਟਕੇ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਮਲ ਮੁਖੜਾ ਕਰਕੇ ਜ਼ੁਲਫ਼ਾਂ ਉਹਲੇ ।
ਮੇਰੇ ਸੁੰਦਰ ਜਜ਼ਬੇ ਉਹਨੇ ਨਖ਼ਰੇ ਹੇਠ ਮਧੋਲੇ ।
ਉਹੀ ਹੋਣੈ ਉਹਦੇ ਬਾਝੋਂ ਸਿੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕੀਹਨੂੰ,
ਕਿਹੜਾ ਪੋਹ ਦੀ ਬਾਰਸ਼ ਦੇ ਵਿਚ ਵਿੜਕ ਤੇ ਬੂਹਾ ਖੋ੍ਹਲੇ ।
ਮੈਂ ਹੀ ਦੁੱਖ ਲੁਕਾ ਨਾ ਸਕਿਆ ਭਰਵਿਆਂ ਹਾਸਿਆਂ ਪਿੱਛੇ,
ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਲੁਕ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਉਂਜ ਤੇ ਰੁੱਖਾਂ ਉਹਲੇ ।
ਦਿਲ ਹੱਥੋਂ ਮਜਬੂਰ ਉਹ ਹੋ ਕੇ ਬੂਹੇ ਤੱਕ ਤੇ ਆਇਆ,
ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਮੁੜ ਤੱਕੇ ਨਾਲੇ ਡਰਿਆ ਡਰਿਆ ਬੋਲੇ ।
ਦੁਖ ਨੂੰ ਅੱਖ ਦਾ ਪਾਣੀ ਕਰਕੇ ਸਦਮਿਉਂ ਬਾਹਰ ਤੇ ਕੱਢੋ,
ਪੱਥਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ 'ਆਤਿਫ਼' ਜੇ ਹੰਝੂ ਨਾ ਡੋਲ੍ਹੇ ।
ਭਾਲ ਤੇਰੀ ਵਿਚ ਉਡ ਚੱਲੀਆਂ ਸਨ ਮਰ ਕੇ ਫੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਫਿਰ ਪਲਕਾਂ ਦੀ ਵਿਲਕਣ ਅੰਦਰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਤੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਤੇ ਘੁੰਮ ਲੈਂਦੇ ਸਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸਭ ਸੜਕਾਂ,
ਹੁਣ ਤੇ ਪੈਰ ਨਾ ਪੁੱਟਣ ਦੇਵਣ ਬੂਹੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਡਾਇਰੀ ਦੇ ਦੋ ਭਿੱਜੇ ਵਰਕੇ ਬੱਲਬ ਨਾਲ ਸੁਖਾਵਾਂ,
ਅੱਖੀਆਂ ਚੋਂ ਸੋਮੇਂ ਫੁੱਟੇ ਸੀ ਜਿਸ ਦਮ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਉਹਦੀ ਯਾਦ ਹੁਣ ਜੀਣ ਨਾ ਦੇਵੇ ਸੂਲੀ ਟੰਗੀ ਰੱਖੇ,
ਉਂਜ ਤੇ ਆਲ-ਦੁਆਲੇ ਮੇਰੇ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਬੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਵੇਲੇ ਸਿਰ ਜੇ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਤੇ 'ਆਤਿਫ਼' ਚੰਗਾ ਰਹਿੰਦਾ,
ਹੁਣ ਤੇ ਜ਼ਿੱਦੀ ਬਾਲ ਦੇ ਵਾਂਗੂੰ ਭੂਏ ਚੜ੍ਹੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ।
ਸੋਚ ਲੈਂਦੇ ਜੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਮਿੱਧ ਕੇ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਕੱਲਰ ਖਾਧੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਲੱਭਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਰਾਤ ਵੀ ਚੰਨ ਨੇ ਸਾਰਾ ਪੈਂਡਾ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਕੀਤਾ,
ਦੇਖ ਲੈ ਅੱਜ ਵੀ ਸੂਰਜ ਆਇਆ ਤੇਰੇ ਆਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਨੰਗੇ ਸਿਰ ਹੁਣ ਠੰਢਾ ਪੋਹ ਤੇ ਤਪਦਾ ਹਾੜ੍ਹ ਹੰਢਾਵੀਂ,
ਪੱਕੇ ਦੇਖ ਕੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਾ ਕੱਚੇ ਢਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਹੁਣ ਭਾਵੇਂ ਸਿਰ ਲੱਥਣ ਬੀਬਾ ਪੈਰ ਪਿਛਾਂਹ ਨਹੀਂ ਧਰਨਾ,
ਕਰ ਲਈਆਂ ਨੇ ਸੋਚ ਵਿਚਾਰਾਂ ਕਸਮਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਉਹਦੇ ਚਾਅ ਨਾ ਵਹਿਣੀ ਰੁੜ੍ਹਦੇ ਸੁਫ਼ਨੇ ਵੀ ਨਾ ਭੱਜਦੇ,
ਜਿਹੜਾ ਹਰ ਸ਼ੈ ਸਾਂਭੇ 'ਆਤਿਫ਼' ਬੱਦਲ ਆਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ।
ਹੁਣ ਤੇ ਜੋਹਿਦ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਇਆ ਬਖ਼ਸ਼ ਨਜ਼ਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਕਦ ਤਕ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਟੁਰੇਗਾ ਔਗੁਣ ਹਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਸਾਂਝਾਂ ਦੀ ਇਸ ਭੀੜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜੀਵਨ ਇੰਜ ਹੰਢਾਇਆ,
ਜੀਵੇਂ ਜੰਗਲ ਦੇ ਵਿਚ ਹੋਵੇ ਲੱਕੜਹਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਦਿਲ ਚਾਹਵੇ ਪਈ ਮੈਂ ਵੀ ਸ਼ੌਕ ਦਾ ਅੰਬਰ ਛੂਹ ਕੇ ਆਵਾਂ,
ਜੇ ਚਾਵਾਂ ਦੀ ਪੀਂਘ ਨੂੰ ਦੇਵੇ ਆਸ ਹੁਲਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਕਿਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਲਿਸ ਲਿਸ ਕਰਦੀ ਤੇਰੀ ਸੋਹਣੀ ਚੁੰਨੀ,
ਮੇਰੇ ਲੇਖ ਦੇ ਅੰਬਰ ਹੁੰਦਾ ਜੇ ਕਰ ਤਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਥਾਂ ਥਾਂ ਉੱਤੇ 'ਆਤਿਫ਼' ਦਿਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਈਨ ਮਨਾਈ,
ਇਹਦੇ ਵਾਂਗੂੰ ਵੀ ਨਾ ਹੋਵੇ ਆਪ ਮੁਹਾਰਾ ਕੋਈ ।
ਹਵਾਵਾਂ ਬਾਰੀਆਂ ਖੜਕਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਤੇ ਯਾਦਾਂ ਉਹਦੀਆਂ ਕੁਰਲਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਡਿਗੇ ਮਹਿੰਦੀ ਤੇ ਹੰਝੂ ਰਾਜ਼ ਦੱਸ ਦਿੱਤੇ ਸੀ ਸਖੀਆਂ ਨੂੰ,
ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਗੀਤ ਫਿਰ ਵੀ ਗਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਵਾਂਗ ਰਾਤੀਂ ਵਾਅਦਾ ਭੁੱਲ ਕੇ ਘੂਕ ਸੁੱਤਾ ਸੀ,
ਉਡੀਕਾਂ ਜੀਹਦੀਆਂ ਤੜਪਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਐਵੇਂ ਇਕ ਆਸ ਪਾਰੋਂ ਮੈਂ ਵੀ ਤੇ ਬੂਹਾ ਨਾ ਬੰਦ ਕੀਤਾ,
ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਬਾਰੀ ਵਿਚ ਸ਼ਰਮਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਮੇਰੀ ਰੀਝਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਇਹ ਖ਼ਵਰੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵਰ੍ਹਿਆ,
ਘਟਾਵਾਂ ਉਂਜ ਤੇ 'ਆਤਿਫ਼'ਭਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਫ਼ਜਰ ਤਾਈਂ ।
ਜਦ ਵੀ ਬੰਜਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਉਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਬੂਹੇ ਲਾਏ ਅਣਖਾਂ ਜੜੀਆਂ ਸੱਧਰਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ਿੰਗਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਜਿਹੜਾ ਜੱਗ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਮੈਨੂੰ ਰੱਬ ਰਾਖਾ ਨਾ ਕਹਿ ਸਕਿਆ,
ਰੱਬ ਕਰੇ ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਯਾਦ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸੁੰਨੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਵਲ ਨਿੱਕਲ ਜਾਣ,
ਰੁੱਖਾਂ ਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਨਾਲ ਸਜਿਆ ਤੇਰਾ ਨਹਿਰ ਕਿਨਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਉਹ,
ਰਹਿਤਲ, ਰੀਤਾਂ, ਰਸਮਾਂ ਸਾਂਗੇ ਮੇਰੇ ਦੇਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਈ 'ਆਤਿਫ਼' ਇੰਗਲਿਸ਼ ਖੇਡਾਂ ਨੇ,
ਲੁੱਕਣ ਮੀਟੀ, ਜੰਗ ਪਲੰਗਾ ਰਹਿ ਗਏ ਪੀਂਘ ਹੁਲਾਰੇ ਪਿੰਡ ।
ਜੇ ਰਾਹਵਾਂ ਦੇ ਦੁਖ ਨਾ ਜਰਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਲੈ ਟੁਰਿਆ ਸੀ ਸ਼ੌਕ ਸਫ਼ਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਚਾਦਰ ਤਾਣੀ ਨਿੱਘੀਆਂ ਨਿੱਘੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ,
ਦਿਲ ਸੀ ਹਿਜਰ ਦੇ ਪਾਲੇ ਠਰਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਭਾਲ ਤੇਰੀ ਵਿਚ ਦਰ ਦਰ ਅਲਖ ਜਗਾਈ ਮੈਂ,
ਜਾਣੂ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਤੇਰੇ ਘਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਤੇਰੇ ਘੱਲੇ ਉਹ ਬੂਹੇ ਤੇ ਆਏ ਸਨ,
ਮੈਂ ਦੁੱਖਾਂ ਸਿਰ ਹੱਥ ਨਾ ਧਰਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਲੀਰਾਂ ਲੀਰਾਂ ਕਰ ਕੇ ਵੰਡੀ ਜੱਗ ਉੱਤੇ,
'ਆਤਿਫ਼' ਸੋਚ ਦੇ ਵੱਡੇ ਵਰ ਦਾ ਕੀ ਕਰਦਾ ।
ਓੜਕ ਕਦ ਤੱਕ ਪੱਬਾਂ ਭਾਰ ਖਲੋਵੇਂਗਾ ।
ਇਕ ਦਿਨ ਥੱਕ ਕੇ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰ ਕੇ ਰੋਵੇਂਗਾ ।
ਐਵੇਂ ਸੱਧਰਾਂ ਪਾਲੀ ਜਾਵੇਂ ਸੋਚ ਤੇ ਸਹੀ,
ਆਪਣੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਕੱਲਾ ਕੀਵੇਂ ਢੋਵੇਂਗਾ ।
ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਜੇ ਟੁਰਿਆ ਏਂ ਤੇ ਚੇਤੇ ਰੱਖ,
ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਤੂੰ ਮੰਗੇਂਗਾ ਨਹੀਂ ਖੋਹਵੇਂਗਾ ।
ਅੱਜ ਮੈਂ ਝੂਠ ਹਾਂ ਜਿਸ ਦਿਨ ਮੇਰਾ ਸੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹਾ,
ਪਛਤਾਵੇਂਗਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੋਹਵੇਂਗਾ ।
'ਆਤਿਫ਼' ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਨ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਏ,
ਬੂਹੇ ਦੇ ਵਿਚ ਕਿੰਜ ਉਡੀਕਦਾ ਹੋਵੇਂਗਾ ।
ਰੀਝ ਦੀ ਪੂਣੀ ਆਸ ਦੇ ਚਰਖ਼ੇ ਕੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਪੀਲੀਆਂ ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰੱਤੇ ਰੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਵਿਛੜਣ ਵੇਲੇ ਡੱਕ ਨਾ ਹੋਏ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ,
ਕੋਸੇ ਕੋਸੇ ਹੰਝੂ ਤੱਤੇ ਤੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਚਾਅ ਦੇ ਰੁੱਖ ਤੇ ਛਿੱਟ ਖਿਲਾਰੀ ਯਾਦਾਂ ਨੇ,
ਸੱਧਰਾਂ ਟਾਹਣੀ ਟਾਹਣੀ ਪੱਤੇ ਪੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਖ਼ਾਬਾਂ ਦੇ ਰੰਗ ਰੰਗੀਆਂ ਵੰਗਾਂ ਭੰਨ ਲਈਆਂ,
ਰੀਤਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਸੜ ਗਏ ਸਾਵੇ ਸੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਅੱਜ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਢੱਕਣ ਲਈ 'ਆਤਿਫ਼' ਨੇ,
ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਛੱਤੇ ਖ਼ਾਬ ।
ਸਾਉਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਾਰਸ਼ ਨਹਾਉਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।
ਨਾਲ ਬਹਾਨੇ ਉਹਦਾ ਆਉਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।
ਕੱਠਿਆਂ ਹੋ ਕੇ ਪਾਣੀ ਭਰ ਕੇ ਛੰਨੇ ਵਿਚ,
ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ ਏ ਚੰਨ ਨੂੰ ਲਾਹੁਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।
ਮੈਂ ਤੇ ਮੈਂ ਆਂ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣਾ,
ਰਾਤਾਂ ਵਰਗੇ ਵਾਲ ਸੁਖਾਉਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।
ਸ਼ਿਖਰ ਦੁਪਹਿਰੇ ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਖੇਡਣ ਲਈ,
ਦੋ ਮੰਜੀਆਂ ਦਾ ਕੋਠਾ ਪਾਉਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।
ਆਪ ਬੁਲਾਕੇ ਝੂਠੀ-ਮੂਠੀ ਰੁੱਸ ਬਹਿਣਾ,
'ਆਤਿਫ਼' ਉਹਨੂੰ ਇੰਜ ਸਤਾਉਣਾ ਛੱਤ ਉੱਤੇ ।