ਉਹ ਤੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਛੱਡ ਕੇ ਬਲਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਗਿਆ । ਮੇਰੀ ਨਸ ਨਸ ਦੇ ਵਿਚ ਰਚਦਾ ਉਹਦੀ ਚੁਪ ਦਾ ਜ਼ਹਿਰ ਰਿਹਾ । ਬੇਅਮਨੀ ਦੇ ਬੱਦਲ ਪਲ ਪਲ ਗੂਹੜੇ ਹੁੰਦੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਖ਼ੌਫ਼ ਦੇ ਹੜ੍ਹ ਵਿਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਏ ਜਿਹੜਾ ਲੰਘ ਕੇ ਪਹਿਰ ਗਿਆ । ਮੁੱਦਤਾਂ ਤੀਕ ਪਛਾਣ ਨਾ ਹੋਣੀ ਹੁਣ ਤਾਂ ਸੱਚੇ ਝੂਠੇ ਦੀ, ਵੇਲੇ ਦਾ ਤੂਫ਼ਾਨ ਫ਼ਿਜ਼ਾ ਵਿਚ ਐਨੀ ਕਰਕੇ ਗਹਿਰ ਗਿਆ । ਉਸ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਸੀ ਹਾਕਮ ਵਾਂਗ ਤਵੰਗੜ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਜਿਸ ਧਰਤੀ ਦਾ ਦਰਿਆ ਜੁੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਵੰਡਦਾ ਨਹਿਰ ਗਿਆ । ਦਿਲ ਦਾ ਹਾਲ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਹਦੇ ਕੋਲੋਂ ਜਾ ਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਨਾ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ 'ਆਬਿਦ' ਝਲਦਾ ਸਿਖ਼ਰ ਦੁਪਹਿਰ ਗਿਆ ।

ਟਹਿਕਦੇ ਫੁੱਲਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਬਨਮ ਰੋ ਰਹੀ ਹੈ ਡਾਲ-ਡਾਲ । ਕਾਲੀਆਂ ਰਾਤਾਂ 'ਚ ਤਾਰੇ ਹੰਝੂਆਂ ਦੇ ਬਾਲ-ਬਾਲ । ਸ਼ੌਕ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨ੍ਹੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਚੀਰਦਾ, ਮੁਸਕਰਾਂਦਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਵਾਂ ਜੁਗਨੂੰਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ । ਸਿਖ ਲਿਆ ਏ ਜਦ ਦਾ ਉਹਨੇ ਵਾਹਦਿਆਂ 'ਤੇ ਟਾਲਣਾ, ਦਿਨ ਮਹੀਨਾ 'ਤੇ ਮਹੀਨਾ ਜਾਪਦਾ ਏ ਸਾਲ-ਸਾਲ । ਦਾਜ ਹੱਥੋਂ ਬਿਨ ਵਿਆਹੀਆਂ ਧੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਬੁੱਢੀਆਂ, ਟੁੱਟੀਆਂ ਨੇ ਮੀਢੀਆਂ 'ਤੇ ਖਿਲਰਿਆ ਏ ਵਾਲ-ਵਾਲ । ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਰਾਖੇ ਲੁੱਟ ਰਹੇ ਨੇ ਦੋ ਦੋ ਹੱਥ, ਦਿਨ ਦੇ ਚਿੱਟੇ ਚਾਨਣੇ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਦੀਵੇ ਬਾਲ-ਬਾਲ । ਜੇ ਖ਼ਿਜ਼ਾਂ ਦਾ ਦੌਰ ਆਵੇਗਾ 'ਤੇ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਹਾਲ, ਰੁੱਤ ਬਹਾਰੇ ਪੱਤਝੜਾਂ ਵਾਂਗੂ ਏ ਉਜੜੀ ਡਾਲ-ਡਾਲ । ਏਸ ਕਲਜੁਗ ਸ਼ਹਿਰ ਅੰਦਰ ਗ਼ਮ ਦੀਆਂ ਸੂਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੁੱਖੜਾ ਵੇਲੇ ਦਾ "ਆਬਿਦ" ਵਿੰਨਿਆ ਏ ਖ਼ਾਲ-ਖ਼ਾਲ ।

ਲਹੂ ਦੇ ਦੀਵੇ ਬਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਸੂਰਜ ਨਵੇਂ ਉਛਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਇੰਜ ਨਈਂ ਮੁੱਕਣੀ ਕਾਲਖ਼ ਕਾਲੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਦੀ, ਤੂੰ ਵੀ ਚੱਲ ਕੋਈ ਚਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਦੀਵਿਆਂ ਦੇ ਥਾਂ ਹੰਝੂ ਚੁਣ ਚੁਣ ਕੇ ਅੱਜ ਤੋਂ, ਰੱਖੋ ਪਾਲੋ-ਪਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਤੇਰੀ ਸੁਰਤ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਆਉਣਾ ਨਹੀਂ, ਆਪਣਾ ਆਪ ਸੰਭਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਬਾਰਿਸ਼ ਦਾ ਬਣ ਪਹਿਲਾ ਕਤਰਾ ਫਿਰ ਤੂੰ ਵੇਖ, ਹੁੰਦਾ ਕੀ ਏ ਹਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ । ਚੜ੍ਹਦਿਉਂ ਲੋਅ ਨਹੀਂ ਫੁੱਟਣੀ 'ਆਬਿਦ' ਸਦੀਆਂ ਤੀਕ, ਲਹਿੰਦਿਉਂ ਸੂਰਜ ਉਛਾਲ, ਜੇ ਫ਼ਜਰ ਲਿਆਉਣੀ ਆਂ ।

ਨਿੰਮੋਂ ਝਾਣੇ ਸੋਹਲ ਸਵੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਚਾਨਣ ਲੱਭਦੇ ਫਿਰਨ ਹਨੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਦਿਲ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਹਰ ਇਕ ਦੀ ਏ ਉੱਜੜੀ ਪੁੱਜੜੀ, ਹਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ਚਾਰ ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਸੱਚਿਆਂ ਦੀ ਹਰ ਗੱਲ ਈ ਕੱਖੋਂ ਹੌਲੀ ਜਾਪੇ, ਝੂਠਿਆਂ ਦੇ ਸਭ ਕੋਲ ਸੁਚੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਅੱਖੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸੌ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਜਗਰਾਤੇ ਨੇ, ਗਲ ਵਿਚ ਖਿਲਰੇ ਵਾਲ ਘਨੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਮੱਥੇ 'ਤੇ ਹੱਥ ਧਰ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਬੈਠਾ ਏ, ਉਮਰੋਂ ਵੱਡੇ ਗ਼ਮ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਮੰਜ਼ਿਲ ਨੇੜੇ ਢੁਕਦੀ ਆਉਂਦੀ ਏ, ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਪੰਧ ਹੋਰ ਲੰਮੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ । 'ਆਬਿਦ'! ਲੱਗਦੈ ਹੋਰ ਉਡੀਕਾਂ ਵਧੀਆਂ ਨੇ, ਬਿੱਟ ਬਿੱਟ ਤੱਕਣ ਪਏ ਬਨੇਰੇ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਵਾਂ ।

ਐਨਾ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਦਿਲ ਵੀ ਤੈਥੋਂ ਵਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਜੇ ਵੇਲਾ ਅਪੜਾ ਦੇਵੇ ਅਸਮਾਨਾਂ 'ਤੇ, ਕਿਰਨਾਂ ਜੱਗ 'ਤੇ ਵਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਰਾਹ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਕੰਡੇ ਬੀਜਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ, ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਹਿਕਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਆਪਣੇ ਲਾਹ ਕੇ ਪਰ ਦੇਵਾਂਗਾ ਬੋਟਾਂ ਨੂੰ, ਚੋਗਾਂ ਲਈ ਮਿਨਕਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਜੇ ਗਲਵੱਕੜੀ ਪਾਵੇ ਆ ਕੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਭ ਕੁੱਝ ਵਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਚੁਗ-ਚੁਗ ਝੋਲੀ ਪਾਵਾਂਗਾ, ਸੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖਲਿਆਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ । ਜਦ ਵੀ 'ਆਬਿਦ' ਦਿਲ ਦੀ ਜੂਹ ਨੂੰ ਲੰਘਣਗੇ, ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਸ਼ਕਾਰ ਦਿਆਂਗਾ ਸੁੱਖਿਆ ਸੀ ।

ਇਹ ਖ਼ੂਨੀ ਤੂਫ਼ਾਨ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਾਮਾਨ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । ਹੱਥਾਂ ਪੈਰਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਕਸੀਆਂ ਨੇ, ਸੋਚ ਜ਼ਰਾ ਪਹਿਚਾਣ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । ਬਦਲੇ ਰੁਖ ਹਵਾਵਾਂ ਦੇ ਪਏ ਦੱਸਦੇ ਨੇ, ਹੋ ਗਏ ਬੇਈਮਾਨ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । ਵੱਜਦੇ ਨੇ ਮੁੱਦਤ ਤੋਂ ਪੱਥਰ ਜੁੱਸਿਆਂ ਨੂੰ, ਇੰਜ ਪਏ ਫੁੱਲ ਵਰਸਾਣ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । ਦਰਦ ਵਿਛੋੜੇ ਮਾਰਿਆ ਲੰਮੀਆਂ ਰਾਤਾਂ 'ਤੇ, ਕਰਦੇ ਨੇ ਅਹਿਸਾਨ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ । 'ਆਬਿਦ' ਮੇਰੇ ਯਾਰ ਕਵੇਲੇ ਰੋਵੇਂਗਾ, ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਪਛਾਣ ਇਸ਼ਾਰੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ।

ਗ਼ਮ ਦੀ ਵਾਛੜ ਨਾਲ ਕਿਨਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ ਦਾ ਧਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਜਿਸ 'ਤੇ ਉਂਗਲੀ ਰੱਖੀ ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਨੇ, ਫ਼ਲਕ 'ਤੇ ਮੈਥੋਂ ਉਹੀ ਤਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਦੁਨੀਆ ਰੱਖਣ ਖ਼ਾਤਰ ਵੀ ਨਾ ਹੱਸਿਆ ਏ, ਦਿਲ ਮੇਰੇ ਦਾ ਮਾਨ ਉਹ ਭਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਮਨ ਦੇ ਅਸਮਾਨੀਂ ਜੋ ਰੋਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਹੋ ਈ ਉਮੀਦ ਸਿਤਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਖੁੱਲਿਆ ਭੇਦ ਤੇ ਹੱਕ ਸੱਚ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਹੋਈ, ਕਦ ਤੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਝੂਠਾ ਲਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਬਖਤਾਂ ਭਰਿਆ ਉਧਰ ਡੁੱਬਿਆ ਚੰਨ ਦਾ ਰੂਪ, ਇਧਰ ਪਲਕੋਂ ਤਾਰਾ ਤਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ । ਅੱਖੀਆਂ ਵੀ ਰੋਣਾ ਭੁੱਲ ਗਈਆਂ ਨੇ 'ਆਬਿਦ', ਜਦ ਦਾ ਦਿਲ ਚੋਂ ਦਰਦ ਸਹਾਰਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ।

ਮੈਂ ਇਸ ਪਾਰ ਗਵਾਚਾ ਉਹ ਉਸ ਪਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਸੰਸਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਏਥੇ ਸੱਸੀਆਂ ਕੋਲੋਂ ਪੁੰਨੂ ਯਾਰ ਗੁਆਚੇ, ਹੀਰਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰ ਗੁਆਚੇ । ਖੋਹ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਫੁੱਲ ਹਨੇਰੇ ਵੇਲੇ ਦੇ, ਰੁੱਖਾਂ ਨਾਲੋਂ ਪੱਤਰ ਸਾਏ ਦਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਬਚ ਨਈਂ ਸਕਦੀ ਬੇੜੀ ਹੁਣ ਹਿਆਤੀ ਦੀ, ਅੱਜ ਹਿੱਕਾਂ ਚੋਂ ਸਾਹਵਾਂ ਦੇ ਪਤਵਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਓਹਲੇ ਹੋਇਆ ਇੰਝ ਉਹ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ, ਬੱਦਲਾਂ ਪਿੱਛੇ ਜਿਉਂ ਕੂੰਜਾਂ ਦੀ ਡਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਜਿੱਥੋਂ ਰਸਤੇ ਚਾਰ ਨਿਕਲਦੇ ਨੇ, ਅਸੀਂ ਵੀ ਓਸੇ ਚੌਕ ਦੇ ਅੱਜ ਵਿਚਕਾਰ ਗੁਆਚੇ । ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਲਈ ਜੋ ਸਾਂਭ ਕੇ 'ਆਬਿਦ' ਰੱਖੇ ਸਨ, ਅੱਖੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਅੱਜ ਉਹ ਵੀ ਦੋ ਚਾਰ ਗੁਆਚੇ ।

ਰਸਤੇ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਰੁਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਖ਼ਵਰੇ ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਪੰਧ ਮੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਮੇਰੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਦੱਬਣ ਵਾਲਿਆ! ਭੁੱਲੀਂ ਨਾ, ਦੁਨੀਆਂ ਅੰਦਰ ਕਤਲ ਕਦੇ ਵੀ ਲੁਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਸੂਲੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦੇ ਨੇ, ਵੇਲੇ ਅੱਗੇ ਸਿਰ ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਝੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਮੌਤ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਓੜਕ ਬੰਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਏ, ਦਾਰਾ ਅਤੇ ਸਿਕੰਦਰ ਕਬਰੀਂ ਢੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਕਸ਼ਕੌਲ ਵੀ ਭਰ ਭਰ ਦਿੱਤੇ ਨੇ, ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਖ ਦੀ ਝੀਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਮਿਰਜ਼ੇ ਵਾਂਗੂੰ ਜਿਹੜਾ ਧੰਨੀ ਹੁੰਦਾ ਏ, ਉਹਦਾ ਕਦੇ ਵੀ ਤੀਰ ਨਿਸ਼ਾਨਿਉਂ ਉਕਿਆ ਨਹੀਂ । ਪੰਡ ਗ਼ਮਾਂ ਦੀ 'ਆਬਿਦ' ਆਪ ਉਠਾਵਾਂਗੇ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਗ ਵਿਚ ਭਾਰ ਬਿਗਾਨਾ ਚੁੱਕਿਆ ਨਹੀਂ ।