Anwar Masood
ਅਨਵਰ ਮਸਊਦ

ਨਾਂ-ਮੁਹੰਮਦ ਅਨਵਰ ਮਸਊਦ, ਕਲਮੀ ਨਾਂ-ਅਨਵਰ ਮਸਊਦ,
ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ-ਮੁਹੰਮਦ ਆਜ਼ਮ,
ਜਨਮ ਤਾਰੀਖ਼-8 ਨਵੰਬਰ 1935, ਜਨਮ ਸਥਾਨ-ਗੁਜਰਾਤ,
ਵਿਦਿਆ-ਐਮ. ਏ., ਕਿੱਤਾ-ਅਧਿਆਪਨ,
ਛਪੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ-ਮੇਲਾ ਅੱਖੀਆਂ ਦਾ (ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰੀ), ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੀਏ (ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰੀ),
ਪਤਾ-ਗੁਜਰਾਤ ।

ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ (ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੀਏ 2008 ਵਿੱਚੋਂ) : ਅਨਵਰ ਮਸਊਦ

Punjabi Ghazlan (Hun Ki Karie 2008) : Anwar Masood



ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ ਵਾਲਾ ਕੋਈ

ਸੋਹਣੀ ਸੂਰਤ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਆ ਕੇ ਗਿਆ ਖਲੋ । ਸੜਕ ਦੀਏ ਨੀ ਰੱਤੀਏ ਬੱਤੀਏ ਕਦੇ ਤਾਂ ਸਾਵੀ ਹੋ । ਪੀੜ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤੇ ਮੱਤ ਐਵੇਂ ਗੰਢੇ ਚੀਰ ਕੇ ਰੋ, ਹੋਵੇ ਪੀੜ ਪਿਆਜ਼ੀ ਆਪੇ ਅੱਥਰੂ ਪੈਂਦੇ ਚੋ । ਡਰ ਲਗਦਾ ਏ ਬਾਹਰੋਂ ਕੋਈ ਕੁੰਡੀ ਮਾਰ ਨਾ ਜਾਏ, ਇਹ ਗੱਲ ਵੱਖਰੀ ਅੰਦਰੋਂ ਆਪੇ ਬੂਹਾ ਲਈਏ ਢੋ । ਪਹਿਲੀ ਦੇ ਚੰਨ ਵਾਂਗੂੰ ਸਾਡਾ ਸੱਖਣਾ ਏ ਕਸ਼ਕੌਲ, ਬੋਲ ਮੁਰਾਦਾਂ ਵਾਲਿਆ ਤਾਰਿਆ ਕਿੱਥੇ ਤੇਰੀ ਲੋ । ਕੰਢਿਆਂ ਤੇ ਕਿਉਂ ਡਰ-ਡਰ ਮਰੀਏ, ਰਹੀਏ ਡਾਵਾਂਡੋਲ, ਬੇੜੀ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਸੁੱਟੀ ਜੋ ਹੁੰਦੈ ਸੋ ਹੋ । ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਏ ਉਹੋ ਤਕੜਾ ਹੱਥ ਜੀਹਦੇ ਵਿਚ ਡਾਂਗ, ਘਰ ਵਾਲੇ ਸਭ ਕੱਲਮ-ਕੱਲੇ ਚੋਰ ਤੇ ਲਾਠੀ ਦੋ । ਬਾਦੇਸਬਾ ਦੇ ਪੈਰੀਂ 'ਅਨਵਰ' ਕਿਸ ਪਾਈ ਜ਼ੰਜੀਰ, ਅੱਜ ਤੋੜੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਡੱਕੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੋ ।

ਸਭ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੰਝੂ-ਮਾਲਾ

ਸਭ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੰਝੂ-ਮਾਲਾ ਕੱਲਮ-ਕੱਲਿਆਂ ਜਪਣੀ ਏ । ਕੰਧਾਂ ਭਾਵੇਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਹੋਵਣ ਪੀੜ ਤੇ ਆਪਣੀ-ਆਪਣੀ ਏ । ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਵੀ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਵਾਂ ਵਾਲਾ ਲੇਖਾ ਏ, ਕੁੱਛੜ ਚਾੜ੍ਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣੈ, ਚੰਡ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਥੱਪਣੀ ਏ । ਬੈਠਕ ਦੇ ਨਾ ਪਰਦੇ ਵੇਖੀਂ, ਵੇਖ ਬਾਵਰਚੀ ਖ਼ਾਨੇ ਨੂੰ, ਕਿਹੜੀ ਹਾਂਡੀ ਉੱਤੇ ਛੰਨੇ, ਕਿਹੜੀ ਉੱਤੇ ਚੱਪਣੀ ਏ । ਪੱਕੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਬਹਿ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਇਸ ਬਾਗ਼ੇ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਿਸ ਨੇ ਆਣ ਵਿਛਾਈ ਏਥੇ ਓੜਕ ਚਾਦਰ ਠੱਪਣੀ ਏ । 'ਅਨਵਰ' ਪੱਲੇ ਪਾਈ ਆਪਣੇ ਠੰਢ ਸਿਆਣਿਆਂ ਅਮਲਾਂ ਦੀ, ਭੁੱਲ ਨਾ ਜਾਵੀਂ ਇਕ ਦਿਨ ਧਰਤੀ ਤਾਂਬੇ ਵਾਂਗੂੰ ਤਪਣੀ ਏ ।

ਛੱਡ ਦਿਲਾ ਇਹ ਤਫ਼ਲ-ਤਸੱਲੀ

ਛੱਡ ਦਿਲਾ ਇਹ ਤਫ਼ਲ-ਤਸੱਲੀ ਭੁੱਲ ਕੇ ਕੀਹਨੇ ਆਉਣਾ । ਅੱਗੋਂ ਤੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ ਬੀਬਾ ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਸਮਝਾਉਣਾ । ਝੁੱਲੇ ਵਾਅ ਤੇ ਪਤਾ ਨਾ ਲੱਗੇ ਕਿਵੇਂ ਦਿਹਾੜੀ ਲੰਘੀ, ਗੁੰਮੇ੍ਹ ਦੇ ਵਿਚ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਝੱਟ ਦਾ ਝੱਟ ਲੰਘਾਉੇਣਾ । ਹਸ਼ਰ ਦਿਹਾੜੇ ਅੱਖੀਆਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਭਰ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ ਹੰਝੂ, ਕੋਝੀ ਗੱਲ ਸੀ ਖ਼ਾਲਮ-ਖ਼ਾਲੀ ਭਾਂਡੇ ਦਾ ਪਰਤਾਉਣਾ । ਰੰਗਲੇ-ਰੰਗਲੇ ਰੀਝ-ਪਟੋਲੇ ਆਪੋਂ ਮਨ ਵਿਚ ਜੋੜਾਂ, ਬਾਲਕ ਨੂੰ ਪਿਆ ਝਿੜਕਾਂ ਦੇਵਾਂ ਹੱਥੋਂ ਛੱਡ ਖਿਡੌਣਾ । ਅੱਖੀਆਂ ਕੋਲੋਂ ਰੁਸ ਕੇ ਨੀਂਦਰ ਇੰਜ ਗਈ ਏ 'ਅਨਵਰ', ਜੀਵੇਂ ਏਸ ਪਰਾਹੁਣੇ ਏਥੇ ਮੁੜ ਨਹੀਂ ਫੇਰਾ ਪਾਉਣਾ ।

ਹੋਵੇ ਪਈ ਤਕਸੀਰ ਕਿਸੇ ਦੀ

ਹੋਵੇ ਪਈ ਤਕਸੀਰ ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੁਖ ਪਿਆ ਕੋਈ ਜਰਦੈ । ਭੁੱਲ-ਚੁਕ ਹੁੰਦੀ ਅੱਖੀਆਂ ਕੋਲੋਂ ਦਿਲ ਜੁਰਮਾਨੇ ਭਰਦੈ । ਚੈਨ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਲੈਣ ਨਾ ਦੇਵੇ ਚੰਗਾ ਚੇਤਰ ਚੜ੍ਹਿਆ, ਧੁੱਪੇ ਚਿਨਗਾਂ ਮਾਰਣ ਲੱਗਦੈ ਛਾਵੇਂ ਜੁੱਸਾ ਠਰਦੈ । ਮੁਲਕ ਅਲਮ ਤੋਂ ਨੰਗੇ ਪਿੰਡੇ ਆਉਂਦੈ ਏਸ ਜਹਾਨੇ, ਬੰਦਾ ਇੱਕ ਕਫ਼ਨ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਕਿੰਨਾਂ ਪੈਂਡਾ ਕਰਦੈ । ਖ਼ਬਰ ਕੋਈ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਨਈਂ ਉਸ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੇਖੀ, ਨਈਂ ਮਾਲੂਮ ਗਵਾਂਢੀ ਮੇਰਾ ਜਿਉਂਦਾ ਏ ਜਾਂ ਮਰਦੈ । ਮੰਨਿਆ ਮੈਂ ਅਖ਼ਲਾਸ ਜਿਹੀ ਹੁਣ ਸਸਤੀ ਚੀਜ਼ ਨਾ ਕੋਈ, ਉਹੋ ਕੁਝ ਮੈਂ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਜੋ ਕੁਝ ਮੈਨੂੰ ਸਰਦੈ । 'ਅਨਵਰ' ਐਵੇਂ ਆਪਣਾ ਕਿੱਸਾ ਦਰਦਾਂ ਵਾਲਾ ਛੂਹਿਐ, ਨੀਂਦਰ ਸਭ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਲਗਦੀ ਕੌਣ ਹੁੰਘਾਰਾ ਭਰਦੈ ।

ਉਕਾ ਸਾਡਾ ਹਾਲ ਨਾ ਜਾਨਣ

ਉਕਾ ਸਾਡਾ ਹਾਲ ਨਾ ਜਾਨਣ ਗਲੀਉਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲੇ । ਛੱਤਾਂ ਵਿਚ ਜੇ ਹੋਣ ਤਰੇੜਾਂ ਵਗਦੇ ਨਹੀਂ ਪਨਾਲੇ । ਆਵੇ ਕੋਈ ਓਸ ਹਵੇਲੀ ਚੂਨਾ-ਗਾਚੀ ਫੇਰੇ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਲਮਕਣ ਗਜ਼-ਗਜ਼ ਲੰਮੇ ਜਾਲੇ । ਉਸ ਨੇ ਅੱਖੀਂ ਸੁਰਮਾ ਪਾਇਆ ਹੱਥੀਂ ਲਾਈ ਮਹਿੰਦੀ, ਅੱਖੀਂ ਮੈਂ ਜਗਰਾਤੇ ਪਾਏ ਪੈਰੀਂ ਪਾਏ ਛਾਲੇ । ਬੇਰੀ ਉੱਤੇ ਬੇਰ ਨਾ ਪੱਤਰ ਬੇਰੀ ਹੇਠਾਂ ਵੱਟੇ, ਨੇਕੀ ਦਾ ਫਲ ਪਾਵਣ ਵਾਲੇ ਵੇਖੇ ਐਸੇ ਹਾਲੇ । ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸੁਣੀਏ ਤੇ ਉਹ ਲੱਗਣ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੂਕਾਂ ਰੌਲਾ ਏ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਆਲ-ਦੁਆਲੇ । 'ਅਨਵਰ' ਮੇਰੀ ਅਰਜ਼ੀ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾ ਘੁੱਗੀ ਪਾਈ, ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਕਢਾ ਗਏ ਲੰਮੀਆਂ ਬਾਹਵਾਂ ਵਾਲੇ ।

ਏਸੇ ਡਰ ਤੋਂ ਗੁੰਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ

ਏਸੇ ਡਰ ਤੋਂ ਗੁੰਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਖ਼ਬਰੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਚੀਕਾਂ । ਕੌਣ ਕਚਹਿਰੀ ਫੇਰੇ ਪਾਏ ਭੁਗਤੇ ਕੌਣ ਤਰੀਕਾਂ । ਉੱਚੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਸੁਣਨ ਨਾ ਦੇਵਣ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਹਾਵੇ, ਮਹਿਲ ਉਸਾਰੇ ਤੇ ਕੀ ਖੱਟਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਦਿਆਂ ਵਸਨੀਕਾਂ । ਚੜ੍ਹਦੇ ਸੂਰਜ ਮੇਰੇ ਜੁੰਮੇ ਕੇਹੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਲਾਈ, ਸ਼ਾਮਾਂ ਤੱਕ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਸਾਇਆ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਧਰੀਕਾਂ । ਡੁਬਦਾ ਸੂਰਜ ਲਾ ਗਿਆ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਓਸੇ ਆਹਰੇ, ਨੈਣ-ਵਿਛੁੰਨੀ ਨੀਂਦਰ ਨੂੰ ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਉਡੀਕਾਂ । ਆਪਣੀਆਂ ਹਾਵਾਂ ਨਾਲ ਰਲਾਵਣ ਮੇਰੀ ਚੁੱਪ ਨੂੰ ਲੋਕੀ, ਮੇਰੇ ਮੱਥੇ ਲਾਈਆਂ ਸਭ ਨੇ ਆਪੁ-ਆਪਣੀਆਂ ਚੀਕਾਂ । ਕਿਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਕੀਹਨੇ ਪਾਇਆ 'ਅਨਵਰ' ਆਪਣਾ ਚੇਤਾ, ਲੀਕੇ ਹੋਏ ਵਰਕੇ ਤੇ ਪਿਆ ਮੁੜ-ਮੁੜ ਲਾਏਂ ਲੀਕਾਂ ।

ਸੱਜਣਾ ਸਾਡੀ ਰਸਮ-ਰਵਾਇਤ

ਸੱਜਣਾ ਸਾਡੀ ਰਸਮ-ਰਵਾਇਤ ਸਾਡਾ ਚੁੱਪ-ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ । ਨਹੀਂ ਤੇ ਅਸਾਂ ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਹਿਣਾ । ਰੁੱਖਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੁਣ ਕੋਈ ਸੱਦਾ ਆਵੇ ਜਾਂ ਨਾ ਆਵੇ, ਧੁੱਪੇ ਮੈਂ ਦੁਪਹਿਰ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਹੁਣ ਕੀ ਛਾਵੇਂ ਬਹਿਣਾ । ਮੰਦਾ ਕੀਤਾ ਹਾਲ ਦਿਲੇ ਦਾ ਤੇਰੀ ਬੇਪਰਵਾਹੀ, ਓਸੇ ਘਰ ਦਾ ਵੈਰੀ ਹੋਇਉਂ ਜਿਹੜੇ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ । ਕਿੱਡਾ ਸੋਹਣਾ ਦਰਸ਼ ਵਫ਼ਾ ਦਾ ਦੇ ਗਈ ਏ ਇਕ ਸੋਹਣੀ, ਕੱਚੇ ਹੋਣ ਘੜੇ ਤੇ ਹੋਵੇ ਆਪੋ ਪੱਕਿਆਂ ਰਹਿਣਾ । ਆਪਣੀਆਂ-ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਅੱਥਰੂ, ਮੇਰੇ ਬਾਝੋਂ ਪੀੜ ਮੇਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨਹੀਂ ਸਹਿਣਾ । ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਲਸ਼ਕੀਲੇ ਮੋਤੀ ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਜੁੜਦੇ, ਦਰਦ ਮੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ'ਅਨਵਰ'ਅੱਖੀਆਂ ਦਾ ਇਹ ਗਹਿਣਾ ।

ਜੇ ਕਰ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਹੰਝੂ

ਜੇ ਕਰ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਹੰਝੂ ਮਿੱਟੀਆਂ ਖ਼ਾਕਾਂ ਜੋਗੇ । ਮੈਂ ਵੀ ਹੌਕੇ ਸਾਂਭ ਲਏ ਨੇ ਕੁਝ ਅਸਮਾਨਾਂ ਜੋਗੇ । ਏਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਕਾਲ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ, ਟਾਵੇਂ ਟਾਵੇਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦੇ ਲੋਕ ਮਿਸਾਲਾਂ ਜੋਗੇ । ਇਕਲਾਪੇ ਦੀ ਭੱਠੀ ਸੜਣਾ ਵਕਤ ਨਸੀਬਾ ਸਾਡਾ, ਏਥੇ ਸਾਰੇ ਰੌਣਕ ਮੇਲੇ ਹੈਣ ਸ਼ਰੀਕਾਂ ਜੋਗੇ । ਜਿੰਦ ਤਿਹਾਈ ਮਰ ਜਾਣੀ ਏ ਇੰਜ ਲਗਦਾ ਏ ਮੈਨੂੰ, ਏਥੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਰਬਤ ਹਾਜ਼ਰ ਜਿਸਮਾਂ ਜੁੱਸਿਆਂ ਜੋਗੇ । ਝੱਲਿਆ ਨਿਰੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਲੈ ਕੇ ਜ਼ਿਲਾ ਕਚਹਿਰੀ ਚੱਲਿਐਂ, ਪੈਸੇ ਵੀ ਕੁਝ ਤੇਰੇ ਪੱਲੇ ਹੈਣ ਵਕੀਲਾਂ ਜੋਗੇ । ਕੋਈ ਰਮਜ਼ ਨਾ ਪੱਲੇ ਪੈਂਦੀ ਉਹਦੀਆਂ ਉਹ ਹੀ ਜਾਣੇ, ਧੁੱਪਾਂ ਰੇਤਾਂ ਜੋਗੀਆਂ 'ਅਨਵਰ' ਬੱਦਲ ਬਰਫ਼ਾਂ ਜੋਗੇ ।

ਐਵੇਂ ਉਹਨੂੰ ਤੜੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ

ਐਵੇਂ ਉਹਨੂੰ ਤੜੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕੂਚ ਅਸਾਂ ਕਰ ਜਾਣੈ । ਉਹਦੇ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਵੇਂ ਕਿਹੜੇ ਕਾਫ਼ਰ ਜਾਣੈ । ਖ਼ਾਬਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਤੱਕੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਾੜਣ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ, ਕਦੀ ਖ਼ਿਆਲ ਵੀ ਆਇਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਧੁੱਪੇ ਵੀ ਸੜ ਜਾਣੈ । ਸ਼ਾਖ਼ਾਂ ਜਿਹੜੇ ਸਾਵੇਂ ਪੱਤਰ ਕੁੱਛੜ ਚਾਏ ਹੋਏ, ਪੀਲੀ ਰੁੱਤ ਵਿਚ ਖ਼ਬਰੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿੱਧਰ-ਕਿੱਧਰ ਜਾਣੈ । ਰੌਣਕ ਪਿੱਛੋਂ ਹੋਣੀ ਏ ਕੁੱਝ ਗੂੜ੍ਹੀ ਹੋਰ ਉਦਾਸੀ, ਮੇਲੇ ਨੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਵੀ ਕੱਲਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰ ਜਾਣੈ । ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੇ ਜਾ ਅੱਪੜੇ 'ਅਨਵਰ' ਪੈ ਗਏ ਜਿਹੜੇ ਪੈਂਡੇ, ਪੁੱਛਣ ਵਾਲੇ ਪੁੱਛਦੇ ਰਹਿ ਗਏ ਕਿੱਥੋਂ ਤੀਕਰ ਜਾਣੈ ।

ਵਕਤ ਮਿੱਠੇ ਵਿਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦਾ ਰਲਾ

ਵਕਤ ਮਿੱਠੇ ਵਿਚ ਕੁੜੱਤਣ ਦਾ ਰਲਾ ਪਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਸਾਵੀਆਂ ਮਿਰਚਾਂ ਸ਼ਤੂਤਾਂ ਸੰਗ ਵਰਤਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਇਹ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਲੇਖੇ ਦੇ ਦਿਹਾੜੇ ਜਾਣਨੈਂ, ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਸਾਰੀ ਬਦਰੰਗੀ ਮੇਰੀ ਤੇ ਰੰਗ ਸਾਰਾ ਓਸ ਦਾ, ਏਸ ਅਟਕਲ ਨਾਲ ਜ਼ਾਲਮ ਤਾਸ਼ ਵਰਤਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਮੈਂ ਸਾਂ ਅਰਜ਼ੀ ਵਾਲੜਾ ਮੇਰਾ ਭਲਾਂ ਕੀ ਜ਼ੋਰ ਸੀ, ਉਹ ਸੀ ਮਰਜ਼ੀ ਵਾਲੜਾ ਤਾਖ਼ੀਰ ਫ਼ਰਮਾਂਦਾ ਰਿਹਾ । ਇਕ ਕਣੀ 'ਅਨਵਰ' ਨਾ ਭੂੰਜੇ ਡਹਿਣ ਦਿੱਤੀ ਓਸ ਨੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਦਾ ਰਿਹਾ ਬੱਦਲ ਕਿ ਤਰਸਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ।

ਚੋਖੀ ਰੌਣਕ ਦੇਖ ਕੇ ਅੱਖ ਦਾ

ਚੋਖੀ ਰੌਣਕ ਦੇਖ ਕੇ ਅੱਖ ਦਾ ਹਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ । ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਦੇ ਵਿਚ ਜਿਸਰਾਂ ਬਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ । ਨਿਸਬਤ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂਈ ਵਾਲੀ ਲੀਰ ਨਾ ਭੁੱਲੇ ਮੈਨੂੰ, ਮੇਲਾ ਲੱਗੇ ਯਾਦ ਪਵੇ ਰੁਮਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ । ਕਦੀ ਨਾ ਡਿੱਠਾ ਸੁੱਕੇ ਪੱਤਰ ਸ਼ਾਖ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਲੱਗੇ, ਕਦੀ ਨਾ ਸੁਣਿਆ ਮੁੜਕੇ ਆਇਆ ਸਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ ਮੁੱਦਤਾਂ ਤੋੜੀ ਯਾਦ ਰਵੇ੍ਹਗਾ ਚੈਨ ਅਸਾਂ ਜੋ ਪਾਇਆ, ਮੁੱਦਤਾਂ ਤੋੜੀ ਰਿਹਾ ਏ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ । ਦਿਲ ਦੇ ਚੋਰ ਨੂੰ ਢੂੰਡਣ ਚੜ੍ਹਿਐ 'ਅਨਵਰ' ਨੂੰ ਕੀ ਕਰੀਏ, ਮੇਲੇ ਦੇ ਵਿਚ ਲੱਭਦਾ ਫਿਰਦੈ ਮਾਲ ਗਵਾਚਾ ਹੋਇਆ ।

ਦਿਲ ਦੀ ਨਗਰੀ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਈ ਏ

ਦਿਲ ਦੀ ਨਗਰੀ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਈ ਏ । ਫੇਰ ਵੀ ਦਿਲ ਤੇ ਹਾਸੇ ਦੀ ਪੰਡ ਚਾਈ ਏ । ਜ਼ਿੰਦ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਦੋਜ਼ਖ਼ ਸਾੜ ਕੀ ਹੋਣੀ ਏ, ਪੀੜਾਂ ਦੇ ਸੰਗ ਹਸ-ਹਸ ਰੋਜ਼ ਹੰਢਾਈ ਏ । ਮਨ ਦਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਕਿਰਚੀ ਕਿਰਚੀ ਹੋਇਆ ਏ, ਹਰ ਬੂਹੇ ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸਾਈ ਏ । ਆਪਣੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਦਾਣਿਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਖਿੜੀਆਂ ਨੇ, ਜਦ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿਚ ਭੱਠੀ ਤਾਈ ਏ । ਦਿਲ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਉਹਨੇ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਣਾ, ਝੱਲੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਆਸ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਈ ਏ ।