Akram Saqib
ਅਕਰਮ 'ਸਾਕਿਬ'

ਨਾਂ-ਮੁਹੰਮਦ ਅਕਰਮ, ਕਲਮੀ ਨਾਂ-ਅਕਰਮ ਸਾਕਿਬ,
ਜਨਮ ਸਥਾਨ-ਲ਼ਾਹੌਰ,
ਵਿਦਿਆ-ਬੀ. ਏ., ਕਿੱਤਾ-ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ,
ਛਪੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ-ਦਿਲ ਸਮੁੰਦਰ ਥਾ (ਉਰਦੂ ਸ਼ਾਇਰੀ), ਰਾਤ, ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ (ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰੀ),
ਪਤਾ-ਲਾਹੌਰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ।

ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ (ਰਾਤ, ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ 2009 ਵਿੱਚੋਂ) : ਅਕਰਮ 'ਸਾਕਿਬ'

Punjabi Ghazlan (Raat, Jhanha Te Chanani 2009) : Akram Saqib



ਜੇ ਵਰਦੀ ਐਦਕੀਂ ਬਾਰਸ਼

ਜੇ ਵਰਦੀ ਐਦਕੀਂ ਬਾਰਸ਼ ਤਾਂ ਜਾਂਦਾ ਬੱਦਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ । ਅਸੀਂ ਬੈਠੇ ਹਾਂ ਉਂਜ ਬੰਜਰ ਤੇ ਸਾਡੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ਦਾ ਕੀ । ਜੁਦਾਈ ਦਰਦ ਬਣ ਕੇ ਰਚ ਗਈ ਏ ਪੂਰ ਪੂਰ ਅੰਦਰ, ਕਿਤੇ ਹੋਵੇ ਕੋਈ ਮੌਸਮ ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਮੌਸਮਾਂ ਦਾ ਕੀ । ਇਹ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਦੇ ਵਿਚ ਜਗਦੇ ਬੁਝਦੇ ਰਹਿਣਗੇ ਆਪੇ, ਮੇਰੀ ਪਿਲਕਨ ਦੇ ਪੱਤਰ ਹੇਠ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੁਗਨੂਆਂ ਦਾ ਕੀ । ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਨੂੰ ਤੇ ਛਾਂ ਦੇਣੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਏ, ਕੋਈ ਆਵੇ ਨਾ ਆਵੇ ਪਿੱਪਲਾਂ ਦੇ ਟਹਿਣਿਆਂ ਦਾ ਕੀ । ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾਂ ਵਾਂ ਤੇ ਮਨਜ਼ਰ ਜਾਗ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਜੋ ਵਰ ਆਈਆਂ ਨੇ ਮੇਰੀ ਅੱਖ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕੀ । ਮੈਂ ਸੀਨੇ ਵਿਚ ਅੰਗੀਠੀ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਤੇ ਸੌਂ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਭੜਕ ਉੱਠਣ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ । ਕਦੇ ਤੇ ਯਾਰ 'ਸਾਕਿਬ' ਸ਼ਿਅਰ ਮੇਰੇ ਦਾਦ ਪਾਵਣਗੇ, ਗੁਜ਼ਰ ਜਾਵਣਗੇ ਇਹ ਵੇਲੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੇਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ।

ਦਿਲ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਵਸਦੀ ਏ ਉਹ

ਦਿਲ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਵਸਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਗਲ ਨਾਲ ਲੱਗ ਕੇ ਹਸਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਰਾਤ ਨੂੰ ਖ਼ਾਬਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹਰ ਦਮ ਲੱਭਦਾ ਰਹਿਨਾ ਉਹਨੂੰ, ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਰਚਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਰੋਜ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਜੀਹਨੂੰ ਕੋਲ ਬੁਲਾਂਦਾ ਰਹਿਨਾ, ਅੱਗੇ ਲੱਗ ਕੇ ਨੱਸਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਿਭਾਣਾ ਵੀ ਤੇ ਕੰਮ ਅਵੱਲਾ ਹੁੰਦਾ, ਦੂਰੋਂ ਦੂਰੋਂ ਹਸਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਅੱਖਰ ਕਿਣਮਿਣ-ਕਿਣਮਿਣ ਜਦ ਵੀ ਦਿਲ ਤੇ ਵਰ੍ਹਦੇ ਨੇ, ਪਿਆਰ ਸੁਨੇਹਾ ਘੱਲਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਸੂਲਾਂ ਪੈਣ ਕਲੇਜੇ ਨਾਲੇ ਦਿਲ ਪਿਆ ਜ਼ੋਰੀਂ ਧੜਕੇ, ਹੰਝੂਆਂ ਵਾਂਗੂੰ ਵਗਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਜਿੱਧਰ ਜਾਵਾਂ ਨਾਲ ਵਿਛੋੜਾ ਉਸ ਦਾ ਹਰ ਦਮ ਰਹਿੰਦਾ, ਦਿਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਲਗਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ । ਬੇਲੇ ਦੇ ਵਿਚ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗੂੰ ਸਾਕਿਬ ਅੰਤ ਗਵਾਚਾ, ਬੱਦਲ ਵਾਂਗੂੰ ਗੱਜਦੀ ਏ ਉਹ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਚਾਨਣੀ ।

ਕਿਹੜੇ ਵਿਰਦ ਤੇ ਮੰਤਰ ਗਾਵਾਂ

ਕਿਹੜੇ ਵਿਰਦ ਤੇ ਮੰਤਰ ਗਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਨ ਛੁਡਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਕੋਈ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਲੀਕਾਂ ਅੰਦਰ ਛਾਤੀ ਪਾ ਕੇ ਦੱਸੇ, ਕਿਹੜੇ ਵੈਦ ਨੂੰ ਜਾ ਵਿਖਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਯਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਜੰਗ ਨੂੰ ਅੰਦਰੋਂ ਖੁਰਚ ਕੇ ਕੱਢ ਦਵਾਂ ਮੈਂ, ਯਾਂ ਫੇਰ ਰੱਜ ਕੇ ਨੱਚਾਂ ਗਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਹਰ ਆਵਾਜ਼ ਹੀ ਜਾਪੇ ਮੈਨੂੰ ਜੀਵੇਂ ਇੱਕੋ ਵਰਗੀ, ਕਿਹੜੇ ਆਖ਼ਰ ਕਰਮ ਕਮਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਹਰ ਚੌਖਟ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਦੇਖਾਂ ਰੋਜ਼ ਇਕ ਨਵਾਂ ਤਮਾਸਾ, ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਡੇਰੇ ਲਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਮੰਦਰ ਜਾਵਾਂ ਮਸਜਿਦ ਜਾਵਾਂ ਯਾ ਗਿਰਜੇ ਵਲ ਜਾਵਾਂ, ਗੰਗਾ ਜਾ ਮੈਂ ਪਾਪ ਧੁਆਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਯਾ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਮੰਨਾਂ ਕਿਵੇਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਹੋਵੇ, ਸ਼ਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਆਪ ਬਚਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ । ਉੱਠ ਦਿਲਾ ਹੁਣ ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਪੈਂਡੇ ਲੰਮ-ਲਮੇਰੇ, 'ਸਾਕਿਬ' ਆਪਣਾ ਆਪ ਗਵਾਵਾਂ ਆਪਣਾ ਭੇਤ ਮੈਂ ਪਾਵਾਂ ।

ਖ਼ਬਰੈ ਕੀ ਕੁਝ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ

ਖ਼ਬਰੈ ਕੀ ਕੁਝ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਰਾਤ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਕਿਹੜੇ ਦੁਖੜੇ ਫੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਜੀਵੇਂ ਪੂਰੇ ਚੰਨ ਦੀ ਪਿਆਸ ਸੀ ਉਹਦੇ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਉੱਡਣ ਨੂੰ ਪਰ ਤੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਮੇਰੇ ਵਾਂਗਰ ਖ਼ਵਰੇ ਉਹ ਵੀ ਮੀਤ ਗਵਾ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਲਹਿਰਾਂ ਲਹਿਰਾਂ ਫੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਜੁਗਨੂੰ, ਮੌਸਮ ਚੰਨ ਹਵਾ ਦਾ ਮੁਨਸਫ਼ ਬਣ ਬੈਠਾ ਸੀ, ਤਾਰੇ ਹੱਥੀਂ ਤੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਉਂਜ ਤੇ ਵਤਨਾਂ ਦੀ ਹਰ ਇਕ ਸ਼ੈ ਵੱਸੇ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ, ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਡੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਪੈਰੀਂ ਮੇਰੇ ਪੈਂਡੇ ਬਣ ਕੇ ਦੂਰ ਉਦਾਸ ਖੜਾ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਟਾਲ-ਮਟੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਕਾਨਿਆਂ ਨਾਲ ਉਹ ਬੈਠਾ ਜੀਵੇਂ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਦੇ ਵਿਚ, ਕਿਹੜੀ ਗੁੰਝਲ ਖੋਲ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । ਮੈਨੂੰ ਰੋਕਣ ਖ਼ਾਤਰ ਬਹਿਕੇ ਮੇਰੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ, ਹੰਝੂ ਅਪਣੇ ਡੋਲ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ । 'ਅਕਰਮ ਸਾਕਿਬ' ਦੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਸੋਚਣਾ ਵਾਂ ਮੈਂ, ਕਿੰਨਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਨਾਲ ਝਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ।

ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਨਾਲ ਦਿਲ ਵਿਚ ਮਹਿਕੀ

ਯਾਦ ਤੇਰੀ ਨਾਲ ਦਿਲ ਵਿਚ ਮਹਿਕੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ । ਮੇਰੇ ਚਾਰ ਚੁਫ਼ੇਰੇ ਫੈਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ । ਰਾਤ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਕਣੀਆਂ ਖੇਡਦੀਆਂ, ਵੇਲੇ ਦੇ ਆਂਗਨ ਵਿਚ ਉਤਰੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ । ਪਹਿਲਾਂ ਤੈਨੂੰ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਇਕ ਹਾਰ ਪਵਾਇਆ ਫੇਰ, ਖ਼ਾਬ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਆ ਕੇ ਲਿਪਟੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ । ਉੱਚਿਆਂ ਮਹਿਲਾਂ ਦੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਜਦ ਸਾਂ ਵਿੱਸਰ ਗਇਆ, ਜੁਗਨੂੰ ਬਣ ਕੇ ਸਾਹ ਵਿਚ ਚਮਕੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ । ਲੱਖ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਵੇਖ ਲਈਆਂ ਨੇ ਫੇਰ ਵੀ 'ਸਾਕਿਬ' ਜੀ, ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੀ ਉਹ ਦੇਸ ਮੇਰੇ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ ।