وسدے درد کلکھر نور محمد نور
گنگے-بہرے لوکاں نے منہ کھولھے کتھوں ہوونگے۔
لوک ظلم توں ڈردے مارے بولے کتھوں ہوونگے۔
بھلیو لوکو ڈنگ ٹپاؤ دھواں کھا کے بمباں دا،
ہولاں کرن لئی دھرتی تے چھولے کتھوں ہوونگے۔
شیش تلی 'تے دھر کے ویری نوں ونگارن والے لوک،
سولی اتے چڑھن سمیں وی ڈولے کتھوں ہوونگے۔
اڈدی، دل دے کالے نیلے دھاڑویاں دی دھاڑ دسے،
ٹکڑی وچ کبوتر خاص ممولے کتھوں ہوونگے۔
جھوٹھی گلّ ہے وچھڑن پچھوں نہراں وگیاں ہونگیاں،
اس نے اؤڑاں دے وچ اتھرو ڈولھے کتھوں ہوونگے۔
جے پہلاں ہی پھینہ دئیے فن جمن والے ناگاں دے،
بستی دے وچ پیدا سپّ-سپولے کتھوں ہوونگے۔
کتھوں لبھنی ایں سرکارے گبھرو بھرتی کرن لئی،
بھکھاں، ننگاں نال سریر بھڑولے کتھوں ہوونگے۔
اچّ سوسائٹی دے لوکاں نوں لوڑاں نے ننگیز دیاں،
نویگ وچ مٹیاراں پہنے چولے کتھوں ہوونگے۔
دسدے سی بابا جی، پانی کھڑھدے نیویاں تھاواں 'تے،
ہن بستی دے 'نور' سلامت کھولے کتھوں ہوونگے۔
تیہہ دن دی پینسن دے پیسے ہو جاندے نے دان جہے۔
آ جاندے نے گھتّ وہیراں گھر وچ جد مہمان جہے۔
اس دے بوجھے دے وچ تھنے بنڈل کجھ وی بولن نہ،
کھڑکی جاون ساڈے بوجھے دے وچ پیسے بھان جہے۔
انج دسدا ہے ہڑ دا پانی کھیتاں دے وچ راتاں نوں،
دھرتی اتے تارے لے کے جیوں ڈگے اسمان جہے۔
رکھ سکے نہ ستھرے کھونجے ان پڑھتا دے لچھن توں،
روکن نوں کندھاں 'تے لکھے نعرے دھومر پان جہے۔
جوکاں وانگ بھرے بیٹھے نے پی کے خون غریباں دا،
دیکھن-پاکھن نوں لگدے نے جو بندے انسان جہے۔
سوچاں، آساں، ریجھاں سبھناں نوں پھٹڑ کر جاندے نے،
جھکھڑ بن کے آؤندے نے جد یاداں دے طوفان جہے۔
بابے آدم دے ویلے توں کوشش کردے آئے ہاں،
حلّ اجے نہ ہوئے ساتھوں مصلے روٹی-نانی جہے۔
تیری شخشیئت دا بھانڈا فٹّ چراہے جاویگا،
'نور محمدا' شبد کسے نوں بولیں نہ اپمان جہے۔
آس کری سی تر جاوانگے رل کے کسے جگاڑی نال۔
پر پیڑاں دی جون ہنڈھائیے پا کے سانجھ اناڑی نال۔
روٹی دین لئی نہ پہنچے پنڈ دے لوک یتیماں نوں،
کھیڈن والے گیڑے مارن نت ودھوا دی ساڑھی نال۔
اپنا آپ بچاکے چلیں اس بستی دی فطرت توں،
ہو جاندے بدنام سچجا بندہ توہمت ماڑی نال۔
جا پیندی ہے بھامبڑ بن کے کلیاں، جھگیاں، جھاناں نوں،
تیز ہوا وچ چھیڑ کریں نہ توں مگھدی چنگاڑی نال۔
کجھ نہ جانا کیوں کیتا ہے سفر اسیں بدنامی دا،
سمجھو ایتھے پجّ گئے ہاں رل کے سنگت ماڑی نال۔
دھومر-پانر نشیدھ لکھے 'تے عمل کویں کر سکدا ساں،
سگرٹ سلگھ پئی سی اس دے ہاسے دی چنگاڑی نال۔
آساں دی پنڈ بنہی بیٹھے بھکھے بچے ٹبر دے،
کی بندے مہنگائی دے وچ گھر دا اک دہاڑی نال۔
بدل لیا کردے نے رستہ جھکھڑ ورگے تیز طرار،
جتھے ٹکر ہندی ہے آپے توں سخت پہاڑی نال۔
'نور محمدا' کون بچاوے آفت توں پھلّ کلیاں نوں،
مالی ہی جے وڈھن-ٹکن بوٹے کوڑ-کہاڑی نال۔
اپنے کیتے دی مجرم نے سزا کدوں دی پائی ہندی۔
'نور محمدا' جے تیرے الزاماں وچ سچائی ہندی۔
چودھریاں نے دل 'چوں کینہ کڈھیا ہندا نفرت ورگا،
واڑ کدوں دی ونڈاں والی راہوں پرے ہٹائی ہندی۔
شرم-ہیا کجھ کیتی ہندی وہلڑ پتّ نکھٹو جی نے،
فاقے تکّ نوبت نہ پجدی کنی وی مہنگائی ہندی۔
کداں ہندا، کیسا ہندا، پیسہ ہندا، سبھ کجھ ہندا،
پوہ دی رات جدوں وی آؤندی بچیاں کول رجائی ہندی۔
مڑ پتجھڑ دا سانگ بنا کے بھجن دی نہ ہمت کردی،
رتّ بہاراں والی ترکیباں دے پنجرے پائی ہندی۔
جان-پچھان کویں دندا توں گھر دی اوچے لوکاں تائیں،
جے نیڑے دے گھر وچ تیرے گھر جنی رشنائی ہندی۔
مخبر نے اگھّ-سگھّ نہ دتی اس دے گپت وسیبے دی،
اوکھا-سوکھا پجدا بھاویں کنی وی کٹھنائی ہندی۔
نکو-نکو وفاواں دے نال عشقَ بھڑولا بھریا ہندا،
فصل محبت دے بیجاں دی دل دے کھیت اگائی ہندی۔
'نور محمدا' ڈھیر بنا کے بمباں دا کیوں اتے بہندا،
جے بندے وچ بندیاں والی بھورا وی بندیائی ہندی۔
تیرے در تے ایویں تاں نئیں بیٹھے پالو-پالو اسیں۔
آئے ہاں کچھ پچھن-گچھن سنجھن تیرے نال اسیں۔
کنا چر جگّ 'تے مکاری دی سرداری چلیگی،
بہتے دن تکّ سر تے بیٹھا رکھنا نہیں دجال اسیں۔
کد تکّ پیڑ سہو آخر وٹاں ٹپن لگّ جاویگا،
رستہ دین لئی پانی نوں جے نہ مانجے کھال اسیں۔
ڈھڈّ بھڑولے ورگا کرکے سوکن نوکر تکڑے دے،
لا کے ڈھڈّ دے نال سلائے بھکھے-بھانیے بال اسیں۔
ہنکاراں دے چھتے اندر بھورا نہ مٹھیاس بھری،
دل دی ٹاہنی چر تکّ لائے نرمی دے مخیال اسیں۔
دادے دی گل چھڈو جہڑی آدم دی وی ہوئی نہ،
کیوں کردے ہاں اوس ہیاتی دی عینی سنبھال اسیں۔
نیکو! ویچ زمیراں اوچے محل-منارے چھتے نے،
سچے دودھ وچ پا کے ٹوبھے دے پانی دی گھال اسیں۔
مہنگائی دی انگل پھڑ کے اوہ وی پہنچوں دور تری،
ابلے چولاں 'تے پا کے کھاندے ساں جہڑی دال اسیں۔
اؤت-نپتا مریا جہڑا سو سالاں دا ہو کے 'نور'،
اوس سخی دے روزے 'تے چلے ہاں منگن لال اسیں۔
اندرو-اندر دھکھدے مصلے نوں سلجھایا جا سکدے۔
چھڈ مکاری ہتھ صلاح دا پھیر ودھایا جا سکدے۔
سورج وانگوں کرناں پھٹن اس دے بھکھدے جسے چوں،
زلفاں دی لاں اتے کپڑا سکنا پایا جا سکدے۔
کھونجے رکھی جا سکدی ہے گنڈھ بنا کے دکھاں دی،
دل دے ویہڑے وچ سکھاں دا رکھ اگایا جا سکدے۔
کر دتا اینا زہریلہ دودھ وپاری لوکاں نے،
سپّ-سلونڈی، ٹڈی-بھونڈی تے چھڑکایا جا سکدے۔
مارینگا کنا چر موجاں توں بیگانے ساتھ دیاں،
غیر قانونی کوٹھے نوں جد مرضی ڈھایا جا سکدے۔
سوچ اجے وی الھڑ-پنیہڑ دی ٹیسی 'تے چڑھ نچدی ہے،
داڑھی رنگن نال بڈھاپا جیوں جھٹھلایا جا سکدے۔
دیکھ لوو مڑ کوشش کرکے کول اوہناں دے بیٹھن دی،
بجھدی بھٹھی نوں 'وا دے کے پھیر مگھایا جا سکدے۔
حق اساڈا کھوہیا جد تکڑے نے تاں کجھ سمجھ پئی،
دھکے مکی نال کسے دا کی کجھ خایا جا سکدے۔
چکواں چلھا بن کے سکھ لے توں وی مطلب کڈھنے 'نور'
دل دا کی اے ایتھوں پٹ کے اتھے لایا جا سکدے۔
سچائی دا پچھا کیتا جد لوکاں مکاراں نے۔
اپنی بکل وچ لکایا حضرت جی نوں غاراں نے۔
پارٹیاں ہنگامے پہلاں توں وی بہتے ہندے نے،
کجھ دن وی افسوس نہ کیتا وچھڑ گئے دے یاراں نے۔
محنت اتے مشقت کرکے اکو-اک بچایا سی،
پتھر دل وی کھوہ لیا میتھوں کجھ وڈے سنگساراں نے۔
نال اوہناں دے بیٹھن-اٹھن جد توں سانجھا کیتا ہے،
میرا وی اعتبار مکایا لوکاں دے اعتباری نے۔
چن 'تے سورج، پھلّ 'تے کلیاں، دھرتی وی اسمان سنے،
سوچن نوں مجبور نے کیتے لوکاں دے کرداراں نے۔
ونڈ رہا سی چانن اوہ تاں سبھناں نوں اکسار جیہا،
سورج نوں کر دتا کھجل کجھ راتاں بدکاراں نے۔
آ بیٹھے سن دکھ پریمی اپنی بیتی دسن نوں،
بات بتنگڑ کرکے چھاپی کجھ ہوچھے اخباراں نے۔
مار چھڑپے منزل دے ولّ دل تاں نسنا چاہندا سی،
پیراں نوں پا دتے سنگل سندر روپ نکھاراں نے۔
'نور محمدا' انگل لا کے توریا 'عابد' بھولے نوں،
چھت دے اتوں لنگھن لگیاں کجھ بجلی دیاں تاراں نے ۔
آپس داری دے ناطے چوں لگدی مکّ پیار گیا۔
اس نوں جیتو ہندا ڈٹھا جہڑا ٹھبی مار گیا۔
چاڑھ چوبارے جہڑے متر پوڑی چکّ کے تیر بنے،
اوہناں توں بیگانہ چنگا جہڑا ہیٹھ اتار گیا۔
جہڑا چاہوے، جیہنوں مرضی، گولی مارے، تر جاوے،
جان قبض دا جمدوتاں توں لگدے کھسّ ادھیکار گیا۔
چاڑو نالوں ماڑو چنگا جہڑا نیک کمائی چوں،
بھکھے نوں دو ٹکڑے دیکے کجھ پل بتا سار گیا۔
لکھت بھڑولے وچ نہ لبھیا ورقہ لوک بھلائی دا،
سارا جیون قلم گھسا کے جمناں ہی بے کار گیا۔
اتّ نشیلے نیناں والا بھیس وٹایا دھوکھے دا،
عشقَ میرے دی بوٹی بوٹی کرکے کتے کھلار گیا۔
دادے دے، دادے دے دادے، نوں ایہہ نئمت لبھی سی،
جسدا نام محمد سی اوہ ساڈی کلّ نوں تار گیا۔
ایہو لابھ پراپت ہوئٔے مینوں مغز-کھپائی دا،
بوجھ جدوں سوچاں نے پایا، شعراں نے ونڈ بھار لیا۔
لمی دیر اڈیکاں کریا جیہنوں دکھ سناؤن دیاں،
اوہ خچرے ہاسے دا بلاّ دیکے جسا ٹھار گیا۔
بھاویں حکم خدا 'تے شکوہ کردی میری ذات نہیں۔
پر برہا وچ نیندر آؤندی ساری ساری رات نہیں۔
ہویا ہے دھرتی توں اہلے جد توں دلبر دل ورگا،
نین پہاڑاں اہلیوں چڑھدی ڈٹھی مڑ پربھات نہیں۔
ٹھنیوں باہر کر دتا ساں بھاویں رشتے داراں نے،
دل دی بستی وچوں کڈھنا اوہناں دی اوقات نہیں۔
اپنے حقاں خاطر جان تلی 'تے دھر کے لڑدے نے،
ڈرکے زہر پیالہ پیون والے ہن سقراط نہیں۔
جھلے دل توں ہجر-بھکھائی بھٹھی ٹھنڈھی ہوئی نہ،
میل ملاپاں والی اس نے وی کیتی برسات نہیں۔
نویاں نویاں کاڈھاں کڈھاں اس دی اک مسکان لئی،
یار پریمی حالے تکّ مندے مینوں سقراط نہیں۔
پڑدادے دے دادے توں ہاں پیروکار محمد دے،
پر ہن تکّ وی لکھنی آئی اچکوٹی دی نعت نہیں۔
پھیر بھلا کیوں اپنا آپا بمباں نال اڈاؤندے نے،
جاندیاں وی مسلم خاطر چنگا آتمگھات نہیں۔
بنیا ہے ایہہ 'نور' بھلا دیکھو خاں کہڑی مٹی دا،
ہور کسے نے انکھاں والی کری کہانی مات نہیں۔
وڈی گڈی والا چھوٹی گڈی نوں انج بھنّ گیا۔
چھ بھیناں دے کلے بھائی نوں ملبے وچ بنھ گیا۔
اوہ وی کھلّ اتارن دا کتا ازماؤنا چاہندا سی،
گلاں-گلاں دے وچ میں وی 'سرمد' بننا منّ گیا۔
رشتہ کرکے پچھتایا اوہ پیڑاں ورگی وہوٹی نال،
جہڑا سفنہ اتھرے ارماناں دی چڑھکے جنّ گیا۔
قہر خدا دا ہن تکّ سبھ نوں دھکے نال کھواؤندا اے،
غلطی نال منکھ توں کاہدا کھادھا بھورا انّ گیا۔
کنی چھیتی بھیڑی گلّ دا اثر دلاں 'تے ہندا ہے،
جدھر چغل-چکوری ڈٹھی ادھر نوں ہو کنّ گیا۔
سنیاں کردے ساں بابے توں گھن آٹے دے نال پسے،
کوٹھی نوں جد بھامبڑ لگیا، پھوک اساڈی چھنّ گیا۔
کنج چھپاوینگا توں چاڑھ مکھوٹا روپ کلہینے نوں،
لوکی دیکھن جوگے ہو گئے مکّ نظراں دا انھ گیا۔
سچائی دے رنگ وچ رنگیا جد دنیا نوں چھڈّ گیا،
جھوٹھے رل کے آکھن لگے، نظروں دور کلنّ گیا۔
کھوج-کھرا لبھدے ہاں اس دا دھرتی اتوں 'نور' اجے،
جہڑا سانوں اپنا قہقے آساں نوں لا سنھ گیا۔
لمبی دیری ساتھ نہ دتا پھلاں نے مسکاکے۔
گھر دا ریڈنگ روم سجایا سکے پتے لا کے۔
اس بھشتن دے وانگ دلاسہ دے کے جاہ نہ مینوں،
توں وی کد مڑکے آؤنا ہے سجنا ایتھوں جا کے۔
پہلاں اوس بیماری بھیجی پھیر فرشتے گھلے،
نگل لیا سارے دا سارا ٹبر پجّ بنا کے۔
تیرے ورثے دا میتھوں ودھ کون سمبھالا کردا،
جے میں وی تر آؤندا تیرے پچھے مہرا کھا کے۔
دکھ لوکائی دے درساؤندے شعر؎ کسے نہ جاتے،
واہوا کھٹّ لئی کئیاں نے اوٹ-پٹانگ سنا کے۔
چیکاں تے کوکاں دا اس تے اثر ذرا نہ ہویا،
جس نے اوچے مال اسارے کچے کوٹھے ڈھائکے۔
اس دی ہینکڑ باز سیاست ٹس توں مس نہ ہوئی،
بھاویں پگڑی وی لوکاں نے پیریں رکھی لاہ کے۔
اس باپو دا جیرا دیکھو جو بھکھے بچیاں نوں،
ڈھڈّ بھرن نوں الی لگے ٹکڑے دوے سکھا کے۔
'نور محمدا' اس سمجھو نوں ہور کویں سمجھائیے،
جس نے اکھیں دیکھ لیا جگّ پیراں تھلے گاہ کے۔
پیپر دے وچ بہکے انج نہ ڈولے ہندے۔
پڑھن سمیں کجھ ورقے ہور پھرولے ہندے۔
گھڑ لیندے ڈھڈّ خاطر ہور جگاڑ نویں اوہ،
مزدوراں دے ہتھاں وچ بہولے ہندے۔
جاگ پئے ہندے ویلے سر حقاں خاطر،
ماھتڑ لوکاں دے وی بھرے بھڑولے ہندے۔
میں وی چپ-چپیتے سبھ کجھ کہہ دینا سی،
وتوں ودھ کے جے اوہ مینوں بولے ہندے۔
آس بھوکھ وچ ہندی ساڈے توں لبھت دی،
سکیاں نال کدوں دے لوکاں تولے ہندے۔
آلن منگن جاندے پھیر امیداں دے گھر،
ساگ لئی ریجھاں نے بیجے چھولے ہندے۔
دیکھ کھلوکے کول اساڈے چاننیئیں نیں،
لوکاں دے دل بھجدے کولے کولے ہندے۔
وچھڑے لوکاں بھاری پنڈ دکھاں دی دتی،
ساڈے دکھ تاں ککھاں توں وی ہولے ہندے۔
بٹوئے دے وچ پا کے گھمدے پھردے 'نور'،
جے غم ہلکے-پھلکے رتی-تولے ہندے۔
سندرتا نوں اتوں ہی نئیں واچی دا۔
گن 'تے اوگن نوں ہے تہہ تکّ جاچی دا۔
کتھے مہفل گرم کرے دھنواناں دی،
نہ گھنگرو نہ کوٹھا بچیا ناچی دا۔
کپڑے لاہ کے پھرے ہیاتی بمبے دی،
کپڑیاں وچ نکلے روپ کراچی دا۔
الڑھ-پنے دی اپنی ہی کھچّ ہندی ہے،
تڑکا زردے نوں جیوں چھوٹی لاچی دا۔
رات ودھیری وڈی ہے جو مرضی دیکھ،
دن ویلے خواباں وچ نہیں گواچی دا۔
گڈی چڑھ آؤندے ناسک دے کھیتاں چوں،
کہندے نے کیوں لوک پیاز کراچی دا۔
بہتا نوچینگا یاداں کھنڈ جانگیاں،
دل دا جسا بہتا نہیں خراچی دا۔
سیج سکھاں دی توں دکھاں وچ سٹّ گیا،
ہجر-پراگا دے کے ترنا ڈاچی دا۔
تیری نئیں تیرے بھائیاں دی ہوویگی،
گھر وچ ماں جڈا رتبہ رکھ چاچی دا۔
چھوٹی 'تے سوہنی گلّ کہہ سکدی ہے 'نور'
سائز بڑا وی ہووے بھاویں باچی دا۔
اکھ جھکوگی چڑھے چوبارے لوکاں دی۔
ہے ایہہ سوچ مصیبت مارے لوکاں دی۔
اے. سی. نے وی ٹھنڈھی ہوا نہیں دینی،
جیبھ جدوں اگلو انگیارے لوکاں دی۔
مینوں تاں چبھدی ہے تیری توں جانے،
ہر اک پیڑ مصیبت مارے لوکاں دی۔
حاکم دی گھوری نے تندوآ پا دتا،
مار سکی نہ باچی نعرے لوکاں دی۔
پکا بن نہ سکیا کؤلا، کلی دا،
عمر گلی وچ اٹاں گارے لوکاں دی۔
وال اوہدے چھلی دے جھاٹے وانگ کھنڈے،
کر گئے نیند حرام وچارے لوکاں دی۔
توں اپنے دکھاں دی دارو آپے کر،
سوچ تری ہے توڑن تارے لوکاں دی۔
نال بھوچالاں محل جدوں ڈھے جاندے نے،
راکھی کردے کلیاں ڈھارے لوکاں دی۔
اک اکلی مھاتڑ جان سہارے 'نور'،
فکر کریں کیوں جگّ دے سارے لوکاں دی۔
سندرتا نوں اکھو-اکھی چکھّ لواں۔
چنڈی گڑھ دے وچّ وسیبا رکھ لواں۔
اپنی محنت لکھ لواں جاں ککھّ لواں،
میری مرضی ککھّ لواں جاں لکھ لواں۔
کاہتوں الی لا کے بہاں صفائی نوں،
ستھرے گھر وچ سدّ کتوں کیوں مکھّ لواں۔
گھر دے اندر دی ویرانی دسن نوں،
بیج دیواراں 'تے کیوں کاہی-ککھی لواں۔
روٹی دے نہ ہووے دو تنّ بچیاں نوں،
کیہدی سہِ تے گھر وچ سدّ ملکھّ لواں۔
اوہ ثالث لبھدے نے اوہلا رکھن نوں،
میں چاہندا ہاں جو لینیں پرتکھّ لواں۔
اوہ فتوے توں ڈردے لکدے پھردے نے،
میں نہیں چاہندا اکھ دے بدلے اکھ لواں۔
دوویں بھائیوال نے میرے دکھ-سکھ دے،
دوہاں دے جھگڑے وچ کیہدا پکھ لواں۔
سانت سبھاء وچرن نوں جگّ وچ 'نور' کتے،
ٹھہر خلاواں دے وچ جگ توں وکھ لواں۔
ساون وچ ترہایا رہنا ٹھیک نہیں۔
پودے دا مرجھایا رہنا ٹھیک نہیں۔
مینہہ برسنگے کھبل جڈا جیرا رکھ،
کلیاں دا کملایا رہنا ٹھیک نہیں۔
کڈھ دلوں ڈر تکڑے دی سرداری دا،
سر تے ڈر دا سایہ رہنا ٹھیک نہیں۔
سیوا نہ کر ایہہ آپے ہٹ جاویگا،
دکھ پروہنا آیا رہنا ٹھیک نہیں۔
کھنڈ جاویگا سانجھا چلھا ٹبر دا،
جیاں دا ٹکرایا رہنا ٹھیک نہیں۔
اگلی وار بھوچال کنھاں نوں رولنگے،
جھگیاں نوں انج ڈھایا رہنا ٹھیک نہیں۔
بہت ودھاوینگا تاں دارو نہیں ملنی،
روگ طمع دا لایا رہنا ٹھیک نہیں۔
ہونی تاں ہونی ہے ہو کے رہندی ہے،
ہونی توں گھبرایا رہنا ٹھیک نہیں۔
دولت دی توں دوجی لتّ نہیں دیکھی،
چھاتی نوں اکڑایا رہنا ٹھیک نہیں۔
'نور محمدا' من نوں مکت کدے تاں کر،
یاداں وچ الجھایا رہنا ٹھیک نہیں۔
سنگھنے رکھاں دی چھاں نوں اپنائے باجھوں۔
ڈھگے دھپے مر جاندے نے چھائے باجھوں۔
ایندھن باجھوں کوئی وی انجن نہ چلے،
کم کوئی وی چلے نہ شرمائے باجھوں۔
ایہہ بادل وی سرکاری بادل ہووےگا،
لنگھے جو جھڑکا کے مینہہ ورسائے باجھوں۔
قدرت نے کجھ انج اصول بنا دتے نے،
دھیاں پیکے چھڈن نہ پرنائے باجھوں۔
پانی اکھاں دے وچ بھاویں گل گل ہووے،
نکلے نہ نیناں دا ہلٹ چلا ئے باجھوں۔
حق کسے توں لین لئی کجھ کرنا پینے،
دودھ دوے نہ ماں روئے کرلائے باجھوں۔
دھپّ، ہوا، پانی نوں جناں مرضی چکھو،
بھکھ کدے نہ مٹدی بھوجن کھائے باجھوں۔
پھڑک-پھڑک کے مریا جہڑا پانی نوں،
لوکی اس نوں دبن نہ گسلائے باجھوں۔
نالے روون پٹن نالے تدی پاون،
گھر دے نچلے بیٹھن نہ دفنائے باجھوں۔
'نور' کدے نہ چغل چکوری کرنوں ہٹدے،
صبر جنہاں نوں آوے نہ اگّ لائے باجھوں۔
جسا سڈول جہڑا لگدا سی جنڈ ورگا۔
برہا دے سوکیاں نے کریا ہے چھنڈ ورگا۔
تکڑی جنہاں نوں دئیے اوہ اپنیاں نوں پالن،
کداں حساب رکھیئے بابے دی ونڈ ورگا۔
اوہناں توں دور ہو کے من نوں نہ چین آوے،
ہے ساتھ وی جنہاں دا بھنڈی دی کنڈ ورگا۔
نازک مجاز توئیاں کنج چاندنی نوں تکن،
کنیاں نے سر تے بوجھا دھرئ کرنڈ ورگا۔
جیون 'چ بھر گیا اوہ برہا جہی کڑتن،
ویلا سی دل-لگی دا لگدا جو کھنڈ ورگا۔
ہووے آباد بھاویں تاں وی اوہ گھر نہ لگے،
ہووے نہ پاٹھ جتھے بچیاں دی ڈنڈ ورگا۔
بھاویں دیال ہو کے ملدا سی ووٹراں نوں،
بولاں 'چ جھاکدا سی سبھ کجھ پکھنڈ ورگا۔
حقاں دی منگ کرکے ڈانگاں وی کھادھیاں، پر-
آیا سواد نہ استاداں دی چنڈ ورگا۔
پنچاں نے ویریاں وچ پائے نے انج پواڑے،
اتہاس بن گیا ہے بھارت دی ونڈ ورگا۔
بھنیا ہے وچھڑیاں نے اندر توں 'نور' بھاویں،
اپر توں دس رہا ہے بھارت اکھنڈ ورگا۔
کردے ساں فصلاں دی سانبھ بھڑیماں دے کے۔
پر، لا دتے بچے سون افیماں دے کے۔
پیسے والا گھگو، بدھو کجھ وی ہووے،
چالو کر دندے نے لوک سکیماں دے کے۔
ثابت رکھاں ہوند کویں آزادی والی،
بدل دتا قانون اوہناں ترمیماں دے کے۔
پا دتی بھمبل-بھوسے وچ دیس دی دولت،
انجاناں نے ضرباں 'تے تکسیماں دے کے۔
تردے-پھردے نوں منجی اتے پا دتا،
پٹھی-سدھی دارو نیم-حکیماں دے کے۔
کرسی 'تے بہہ سبھ دے حق ڈکارن لگیا،
جس نوں افسر لایا سی اک سیما دے کے۔
ویہہ سالاں توں شادی-شادی کردے ساں،
مکّ گیا شادی دا کنمّ ولیما دے کے۔
ماپے کتھوں لبھن ہن پتر موئے نوں،
دفتر والے بہہ گئے نونہہ نوں بیمہ دے کے۔
پال دؤ تیرے بچے وی اﷲ 'نور'
پال دتا سی ربّ نے نبی حلیمہ دے کے۔
عشقَ دیاں رمزاں نوں جانن لگّ گیا۔
اوہ سچا-جھوٹھا پہچانن لگّ گیا۔
اک بوٹے نوں پالن دے وچ مست رہا،
دوجا آ کے چھاواں مانن لگّ گیا۔
زہر بھرے ڈنگ کھا کے رشتے داراں توں،
ڈریا دل پانی وی چھانن لگّ گیا۔
میں چاہندا ساں پڑدے دے وچ بات رہے،
اوہ پرھیا وچ حالَ بیانن لگّ گیا۔
اڑدے-تھڑدے اگّ جنوں دے دندے ساں،
ساڈے گھر وچ لتّ نسالن لگّ گیا۔
میں بالی سی روٹی تتی کرن لئی،
اوہ بھٹھی وچ سکے ڈھالن لگّ گیا۔
جس نوں سبق پڑھایا تگڑم-بازی دا،
اوہ میری ہی سوچ ادھالن لگّ گیا۔
اپنی ہوند مطابق یاراں-متراں چوں،
اوہ تکڑے، میں ماڑا بھالن لگّ گیا۔
کی ہونے کد ہونے چھڈّ ہونی 'تے 'نور'
سوچاں وچ کیوں آپا گالن لگّ گیا۔
دل دے پنجرے پا کے رکھے ہوئے نے۔
شکرے یار بنا کے رکھے ہوئے نے۔
میں دھیاں نوں جیون-کلان سکھاؤن لئی،
بئیاں دے گھر لاہ کے رکھے ہوئے نے۔
سوچاں وی نئیں ساتھی بننا لوچدیاں،
آس بھڑولے ڈھاء کے رکھے ہوئے نے۔
کھولھ نہ دیون اکھ انیندی نیندر دی،
سفنے ڈاہا پا کے رکھے ہوئے نے۔
ایویں تاں نہیں بیٹھے لوبھی یار بنے،
لالچ وچ الجھا کے رکھے ہوئے نے۔
تکدا ایں جو کپّ بنائے توڑی دے،
ڈھیر کھلھی نوں گاہ کے رکھے ہوئے نے۔
اگلی فصل لئی کجھ دانے سوچاں دے،
یاد بھڑولے پا کے رکھے ہوئے نے۔
چھاں دے ناں 'تے بوہڑ اگا کے لوکاں نے،
نویں اڑکے ڈاہ کے رکھے ہوئے نے۔
توں جہڑے پا کے مٹکاؤندا فردیں 'نور'،
لوکاں سوٹ ہنڈھا کے رکھے ہوئے نے۔
بھلّ-بھلا کے وعدے دے ستکاراں والی۔
کر جاندا ہے بات سجن مٹیاراں والی۔
حداں میٹن والا بھاشن دندے لوکو،
پہلاں ٹپّ کے واڑ دکھاؤ تاراں والی۔
پہلاں کوڑ-کپٹ نوں دل چوں پاسے دھر،
پھیر کراںگے بات پھلاں دے ہاراں والی۔
یار بھلے جاں مکڑی اتے کبوتر، سوچاں؟
بات جدوں آؤندی ہے چیتے غاراں والی۔
ہن تاں ناراں وی چن تے جاکے مڑ آئیاں،
مرداں وچ ہی بات نہیں فنکاراں والی۔
اوکھ پوے تاں دلی تکّ پگاں وٹ جاون،
سوکھ سمیں نہ سانجھ دسے سرداراں والی۔
جس نے عزت مٹی وچ مدھول دتی سی،
بات سنا اوہ، اس دن دے اخباراں والی۔
جتھے بہہ کے اک-دوجے دے خواب چرائیے،
کدھرے نہ لبھے اوہ رکھ شکاراں والی۔
سارے ہی 'شیراک' جہے بن بہندے 'نور'
مل جاوے جد سہِ پچھوں ہتھیاراں والی۔
کنی واری جا کے جھگڑا جھیڑا کیتا۔
پر اس نے نہ سچو-سچ نبیڑا کیتا۔
ویلے دے سرداراں نے کیتا سی دھکہ،
ہیر قبول کدوں ہے دل توں کھیڑا کیتا۔
شاید دکھڑے سنن لئی کوئی آ جاوے،
میں آساں دا کھلھا-ڈلھ وہڑھا کیتا۔
بھاویں گنتی دے وچ ونڈ برابر رکھی،
پر ساڈی روٹی دا چھوٹا پیڑا کیتا۔
جد جیون دے راہاں وچوں دور ہٹایا،
اس نے یاداں وچ گیڑے 'تے گیڑا کیتا۔
متر پنچاں نے مینوں خوش رکھن خاطر،
میرے سکے-سبندھیاں نال بکھیڑا کیتا۔
اس نے مینوں رجّ کے نھاسیں چنے چبائے،
میں دنیاں وچ بہتا محرم جہڑا کیتا۔
میں ہاں اوہناں حق-پرستاں دا انوائی،
غرق جنہاں نے نمروداں دا بیڑا کیتا۔
ایس گناں دی گٹھلی نوں ایویں نہ جانی،
کم نہیں میں کہڑے ویلے کہڑا کیتا۔
ترس ذرا نہ کیتا 'نور' بھلکڑ اتے،
اﷲ نے وی عملاں نال نبیڑا کیتا۔
ایہہ سنگیت وچارے سبھ پرواسی ہندے۔
جے سبھ ہی بے سر بے تال میراسی ہندے۔
میں وی چھٹیاں کٹن نانکیاں دے جاندا،
جے دکھ پیڑاں میرے ماما ماسی ہندے۔
جد برہا دی چکی جھوں کے یاداں پینہدا،
سفنے ریجھاں بیٹھے وچ اداسی ہندے۔
بھاویں گھر دا جھگڑا ہووے جاں دفتر دا،
جاندے نے سبھ مصلے اج سیاسی ہندے۔
چیساں، پیڑاں، ٹھیساں دتیاں جو ساکاں نے،
جر لیندا جے ایہہ سبھ دکھ اکاشی ہندے۔
من دی کھوٹ کدے جے چنگا سوچن دندی،
ہن تکّ مکے ہندے، متھرا کاشی ہندے۔
بھکھاں مارے بندے ڈھڈّ بھرن دی کردے،
روٹی ٹکڑے تازے ہندے باسی ہندے۔
رنگ لیاون لگی ہے بیٹھک دی صحبت،
شوق پوتر لگدے دسن ایاسی ہندے۔
'نور محمدا' ملنا تاں اک کفن ہی سی،
اس جیون دے بھاویں سال اٹھاسی ہندے۔
دکھ-سکھ خاطر یار نہیں تاں جیون کاہدا۔
جیون وچ رفتار نہیں تاں جیون کاہدا۔
نگھّ تاں آ ہی جاندا ہے بکل وچ وڑکے،
جے نگھاں وچ پیار نہیں تاں جیون کاہدا۔
لوکو انج نہ سمجھو سچے نوں بڑبولا،
مدعیاں 'تے تکرار نہیں تاں جیون کاہدا۔
ککلی پاؤندی ڈھانی دے بھڑکاؤپن وچ،
دیسیپن دی سار نہیں تاں جیون کاہدا،
اپنے سمجھ بلائے لوکاں دی ڈھانی وچ،
اک ادھ وی غدار نہیں تاں جیون کاہدا۔
لکّ بھنویں محنت کرکے چھتے گھر نوں،
سامبھن والی نعر نہیں تاں جیون کاہدا۔
اس جیون دے چالے-ڈھالے پرکھن جوگا،
جے بندہ ہشیار نہیں تاں جیون کاہدا۔
اپنا جیون پندھ مکائی پھردے لوکو،
جے ڈھلا ہنکار نہیں تاں جیون کاہدا۔
ودھدی مہنگائی نوں نتھاں پاون والی،
ویلے دی سرکار نہیں تاں جیون کاہدا۔
دھوکھے خاکے وی پہچانی 'نور' جنہاں نے،
دشمن دی للکار نہیں تاں جیون کاہدا۔
تھاں وی دندے اس نوں دل وچ رہن لئی۔
جے اوہ آؤندا ساڈے ویہڑے بہن لئی۔
ریشم سی، کھدر سی جاں اوہ ململ سی،
جہڑی ملی پوشاک اسیں اوہ پہن لئی،
آساں تاں سوچاں دے ڈھیر لگا گئیاں،
شعر؎ بناؤنے اوکھے ہو گئے زہن لئی۔
پیو دادے دا ناں لے لے کے کوس گیا،
رہندا وی ہن کی ہے باقی کہن لئی۔
سبھ سیکا بھالن مطلب دا جسے 'چوں،
ہر جسا نہیں بالن ہندا ڈہن لئی۔
آپس دے وچ پہلاں گٹ-مٹ کرکے ہی،
کجھ بھلوان اکھاڑے اترن ڈھہن لئی۔
کنی مرضی اسماناں نوں چھوہ جاوے،
ہر گڈی اڈدی ہے ہیٹھاں لحن لئی۔
مکھ دی لالی کیوں بھدی پے چلی اے،
کارن لبھاں چن دے ایس گرہن لئی۔
بھجّ کے کہڑی دھرتی 'تے جاوینگا 'نور'
ربّ نے پیدا کیتا ایں دکھ سہن لئی۔
ٹھلھن باجھوں بیڑی پار کویں ہوویگی۔
تیز زمانے دی رفتار کویں ہوویگی۔
جے ہمت دے تیسے نے پٹیاں نہ نیہاں،
ظالم دے راہ وچ دیوار کویں ہوویگی۔
توں بھاویں جیون دا ہر شے اس توں لے لے،
شادی باجھوں تیری نعر کویں ہوویگی۔
گھٹّ کمائی وچ کڈھن کنج نردھن ویلا،
تکڑے نوں اس تتھّ دی سار کویں ہوویگی۔
جے لالچ ہی مکّ گیا چدھراہٹ ورگا،
دھرتی اتے مارو-مارو کویں ہوویگی۔
سوک لیا برہوں لوآں نے جس دا سیگا،
اوہ اکھ وگنی زاروزار کویں ہوویگی۔
لبھے نہ قانون گھڑن نوں چنگے گھاڑے،
لوکاں دی روٹی اکسار کویں ہوویگی۔
جے بھورے نے کلیاں دے چمن نہ لیتے،
لوکاں وچ کھنبھاں دی 'ڈار کویں ہوویگی۔
مکّ گئے ساڑھی دا پلو کھچن والے،
گرجھاں توں ناری ہشیار کویں ہوویگی۔
پٹی نہ دکھاں دی جوندھر کھڈاں وچوں،
'نور' سکھاں دی فصل تیار کویں ہوویگی۔
خواباں دی دنیا وچ وقت گزاری کریئے۔
غزلے، آ غزلاں دی روپ-نکھاری کریئے۔
نمروداں دے فرماناں نوں چھکے ٹنگیئے،
ویلے دی ہکّ اتے بہہ سرداری کریئے۔
درس لئی سدن آیاں نوں ہسکے ملیئے،
نیکاں دے سنگ تر کے جون-سدھاری کریئے۔
چکّ سکے نہ جسا پنڈ سباباں دی نوں،
جیون دے بستے نوں اینا بھاری کریئے۔
سوچاں دے جسے وچ جوش عقابی بھرکے،
اوچی توں وی اوچی سوچ اڈاری کریئے۔
جیون جانچ سکھائیئے ہر گھسدے-پسدے نوں،
ظالم دی مظلوماں کول خواری کریئے۔
پٹّ دکھاں دی جوندھر، کاہی، گلی-ڈنڈای،
دھرتی 'تے سکھاں دی بیج کھلاری کریئے۔
دکھ-سکھ خاطر مل کے دنیا بہن نہ دیوے،
چل خواباں وچ چن تکّ سانجھ اڈاری کریئے۔
شبد نویلے چن شعراں دی کندھ بنائیے،
'نور' چلو اج غزلاں وچ فنکاری کریئے۔
وعدہ کرکے جد وی وعدہ-ماریا کیتی۔
لوکاں نے وی سرکاراں دی خواری کیتی۔
منگل دے وسنیکاں نے کھلپاڑاں چکیاں،
جد میں اوچی اپنی سوچ اڈاری کیتی۔
روز پروہنے آؤندے نے اگے توں اگے،
جد توں دکھاں نال ہے رشتے داری کیتی۔
حالے تاں اوہ ویکھ رہیاں سن الڑھ سفنے،
ریجھاں دی کس عمرے نتھّ اتاری کیتی۔
انکھ، وکھاوا شہرت 'تے دولت نے رل کے،
بے غیرت نربستر جگّ 'تے ناری کیتی۔
اپنی ہینکڑ ٹیسی 'تے رکھن دی خاطر،
سکیاں نے سکیاں دے نال غداری کیتی۔
چن چن چٹھے لائے پر میرے نہ ہوئے،
کنا چر نوٹاں دی پلیداری کیتی۔
وارے وارے جائیے شان خدا دی دیکھو،
میری پیاری اس نے اپنی پیاری کیتی۔
اوہ وی لوکا-چاری بیٹھ گیا سی آکے،
ہاں-ہوں کرکے میں وی وقت گزاری کیتی۔
اک واری کیتی 'تے غصے ہو گیا جس نے،
'نور محمد' نال بری سو واری کیتی۔
آساں دی پورتی نوں دندے ہاں دب گھوڑا۔
ساڈا حساب بہتا لمبا ہے نہ ہے چوڑا۔
درباریاں دی سہِ 'تے ودھدی ہی جا رہی ہے،
فنسی سی جو کرپشن اوہ بن گئی ہے پھوڑا۔
لایا ہے جد توں بوٹا دندے ہاں روز پانی،
پھل عشقَ دے نوں بھاویں کہندے نے لوک کوڑا۔
'بی' بو کے دوستی دا جنگل بنا لیا ہے،
یاراں دا ہتّ بھاویں دسدا ہے بہت سوڑا۔
شختاں توں سخت لوہا سدھا پلاں 'چ ہووے،
بھٹھی 'چ گرم کرکے پیندا ہے جد ہتھوڑا۔
کلھ تک ستاؤن والے گھر سامبھدے نے میرا،
ہاتھی دے وانگ بھاویں رکھن بڑا نکوڑا۔
آساں دی دوڑ اندر ہر وار ہار جاوے،
جسے سڈول والا جو چھانٹدا ہاں گھوڑا۔
کناں بنا نیانا، 'تے مون توں بنا کھوہ،
دوہاں نوں آکھدے نے دنیا دے لوک بوڑا۔
ہر وار خیر منگاں اس دی سلامتی دی،
غصے دا پجّ بنا کے بنئ جو راہ دا روڑا۔
کفن نوں جیب لگی دیکھی نہیں کسے دے،
لگیا ایں 'نور' کاہنوں نوٹاں دا بھرن توڑا ۔
اپنی سبھیتا تے غیراں دا سایہ دیکھاں۔
اپنا ورثہ ہوراں دے ہتھ آیا دیکھاں۔
بٹّ تے کھڑ کے باپو نوں ونگارن والا،
پتراں نے وٹّ تھلے دبیا تایا دیکھاں۔
مہنگائی نے خالی کیتا کھیسا لبھے،
دس نوہاں دا پیسہ جدوں کمایا دیکھاں۔
بالن کرکے پھوک لئے دی ہی سگھّ لبھی،
چھاواں خاطر جہڑا رکھ اگایا دیکھاں۔
لگدی رنگ لیائیاں نے ویلے دیاں کاڈھاں،
کیسر بنجر بھومی وچ اگایا دیکھاں۔
دے دے کے ودواناں نے منگھڑت دلیلاں،
اکھراں اوہلے سچائی نوں ڈھایا دیکھاں۔
خوشیاں 'تے غمیاں دا ملگوبا بن جاوے،
مدت پچھوں بیلی نوں گھر آیا دیکھاں۔
لے بیٹھا ہے ملاں نوں حوراں دا لالچ،
گوپیاں پچھے بھجدا رام لبھایا دیکھاں۔
نت آساں دی ملھم لا کے پٹی بنھا،
پر دکھاں دا ہویا زخم سوایا دیکھاں۔
'نور محمدا' چڑھ جاوے جسے نوں غصہ،
جد جھوٹھے نوں سچے توں اچیایا دیکھاں۔
دولت 'تے شہرت دی کھچّ دے بھنے ہوئے۔
پھردے نے لالچ وچ لوکی انھے ہوئے۔
لمبیاں واٹاں 'تے تردی جیون دی گڈی،
کھچّ-کھچّ کے گردن دے اتے کنھے ہوئے۔
میں یاداں دی دھرتی بنجر رکھنی چاہواں،
کد رہندے نے اتھرے اتھرو بنھے ہوئے۔
ڈھڈّ کویں اوہ بھرن جنہاں دے حصے دے وچ،
روٹیاں توں روٹی 'تے اگوں کھنے ہوئے۔
چینوں آ گئے نویں نویں چینی دے برتن،
اکھوں اہلے توے، پراتاں، چھنے ہوئے۔
آپسداری وچ ودھیاں انج ماراں-دھاڑاں،
لالو-لالو نے اخباراں دے پنے ہوئے۔
تھاپے سن حقاں دی سانبھ لئی جو حاکم،
کناں والے ہو کے وی بیکنے ہوئے۔
بیج جدوں وی کدھرے میں یاری دے بیجے،
خصلت پاروں جسے ونّ-سونے ہوئے۔
شہراں دے وچ دس جاندے نے کتے کتے، پر-
پنڈاں دے وچ اکھوں اوہلے گنے ہوئے۔
'نور' ہوریں وی اچکوٹی دیاں غزلاں لکھ کے،
ادب دیاں دھنواناں اندر دھنے ہوئے۔
چھڈّ کے اوہ سنسار تر گیا۔
میرا جانی یار تر گیا۔
اکو-اککو چنگا سی سبھ توں،
اوہ وی جوٹیدار تر گیا۔
دکھ سکھ پچھن دسن والا،
میرا رشتے دار تر گیا۔
میرے دل دی دھڑکن موئی،
'تے میرا وکار تر گیا۔
گھر وچ پا کے چیک-چہاڑا،
کرکے ہار-شنگار تر گیا۔
بھر جوبن روندی کرلاندی،
چھڈّ کے سوہنی نعر تر گیا۔
باپو دی ڈنگوری ٹٹی،
ماں دے دل دا ٹھار تر گیا۔
نظراں دے وچ اٹھدا بہندا،
دسحدے توں پار تر گیا۔
چھڈّ کے بیٹھے وڈّ-وڈیرے،
پھڑ کے اوہ رفتار تر گیا۔
'نور محمدا' 'عابد' پا کے،
شہر 'چ ہاہاکار تر گیا۔
انج تاں شہر 'چ میرے رشتے دار بڑے نے۔
پر کرنی 'تے کتھنی دے مکار بڑے نے۔
کی ہویا میں ایتھے گھر دا جوگی ہاں پر،
مینوں پچھن والے حدوں پار بڑے نے۔
بابے نانک ورگا تارو اک نہ لبھے،
دنیا دے ہر خطے وچ جگتار بڑے نے۔
اوہ کیوں ہتھ گھساوے جسدا سردا ہووے،
کرن لئی جگّ دے وچ کاروبار بڑے نے۔
اس نوں دنیا کھسن دا کی غم ہونا ہے،
جس دے من وچ سوچاں دے سنسار بڑے نے۔
دلداراں دی پرکھ لئی اتھے جاندا ہاں،
بھاویں گھر دے نیڑے وی بازار بڑے نے۔
بیبا کاہنوں عشقَ کراہے پے چلیا ایں،
کھیلن-ملہن نوں رستے ہموار بڑے نے۔
اس دے بنجر دل 'تے فصل کدے نہ اگی،
اکھوں اتھرو چوئے زارو-زارو بڑے نے۔
پکھیاں تکّ پجن نوں 'نور' کرنٹ نہیں، پر-
کھمبھیاں 'تے ٹنگے جھڑکاؤ تار بڑے نے۔
جچدی سی اوہ رنگ-برنگیاں کاراں وانگوں۔
سندر گھر اندر سندر دیواراں وانگوں۔
اس دی دکھ نوں کس دی دکھ دے نال ملاواں،
پھبدی سی مورت دے ہکّ ابھاراں وانگوں۔
چلے سن جو پجّ گئے نے منزل نیڑے،
بھارت ورگے دیس دیاں سرکاراں وانگوں۔
لپا-پوچیا کرکے بڈھے نیناں اتے،
چنگی لگے ہر شے بلھ شنگاراں وانگوں۔
اٹھ ترے برہا دی اگّ کلیجے دھر کے،
آ کے بیٹھے سن جو ٹھنڈے-ٹھاراں وانگوں۔
توں میں کرکے اٹھ گئی کونسل دی بیٹھک،
نیناں نیناں وچ ہوئے تکراراں وانگوں۔
پھیل گئی بندے دی رگ رگ وچّ کرپشن،
واڑ پرانی اتے اگے خاراں وانگوں۔
جان بچا کے کس پاسے نوں لنگھے سکھیا،
دکھ کھڑے نے راہاں وچ دیواراں وانگوں۔
'نور' ملن آئییں تاں بہجا دکھ-سکھ کریئے،
توں وی نہ تر جاویں پہلے یاراں وانگوں۔
ککر لٹکی توری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
اس دی اکھ بلوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
گھڑن لئی چالاں ایکے وچ پاڑ دیاں،
کامے دی کمزوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
مچھاں فٹ آئیاں نے اپنی کرکے خواہ،
ہن اماں دی لوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
جے کھلری وی تیرے تکّ نہ پجیگی،
توں شاہو دی بوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
بابیاں ویلے توں ہے ایہہ زرداراں دی،
کجلے دی اس ڈوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
خبرے اس دے نیناں وچ کی سفنے نے،
ریجھ کسے دی کوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
ویچ دویگا وچّ بازار شرافت نوں،
متر من دے کھوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
جد تھکو ہٹ جاؤ رسے چبن توں،
اس دی پھیرا-توری تے نہ اکھاں رکھ۔
سیرت دی لشکار سدیوی ہندی 'نور'
صورتَ دی اس گوری 'تے نہ اکھاں رکھ۔
بچیاں نال پھرے اوہ وہلڑ بچہ لڑدا۔
اس دے کول کتاب نہیں اوہ تاں نئیں پڑھدا۔
کھلھے رسے پھردا ہریاں فصلاں چردا،
مہنگائی دا ڈھٹھا نہ دلی توں نڑدا۔
عشقَ اوہناں دا ہے سی گلے گوہے ورگا،
دودھ محبت والا کہڑی اگّ 'تے کڑھدا۔
جد ملدے کہہ دندے میرے دل وچ وسدیں،
پتہ نہیں کد نکلدا 'تے کد ہاں وڑدا۔
پھڑلو-پھڑلو کردا یاراں دے در پجیا،
چور گلی اندر ہندا تاں کوئی پھڑدا۔
اک دن وی نہ کٹھے ہو کے دوویں بیٹھے،
چن نوں چھپدا دیکھاں جد سورج ہے چڑھدا۔
سچے تاں سچائی دے کوٹھے چڑھ بیٹھے،
جھوٹھ چھپاون والا جاوے اندر وڑدا۔
رڑھ جاندا ہے اتھرواں دے تیز بہا وچ،
ماڑے دل دا کوٹھا نہ جھڑیاں وچ کھڑھدا۔
'نور' اوہناں دے مونہوں نکلے طوبیٰ طوبیٰ،
جد اپنے ول دیکھن آؤندا پانی ہڑ دا۔
ماں نوں کنڈ وکھائی جد شہزادے نے۔
کٹّ دتا بیگم نوں اک پیادے نے۔
عملی والی للّ اجے وی مکی نہ،
غلطی کیتی سی دادے دے دادے نے۔
چنچل دے چٹکھارے رکدے دسدے نہ۔
آدم سی کڈھوایا باہر سوادے نے۔
شیاں ساؤُ لوکاں نوں الجھا دتا،
مکاری دے پہنے چشت لبادے نے۔
جد وی رویا بھکھا پیٹ غریبی دا،
بھکھ مٹائی آہاں دے پرشادے نے۔
چاننیاں وچ تارے وی گن ہوئے نہ،
کنے چن چڑھائے تیرے وعدے نے۔
بھلّ جدوں ہوئی سی اس دن کہنا سی،
ہن تیرے تمکوڑے بہت زیادے نے۔
میں توں کرکے لنگھی اتے مٹی پا،
بچدی عمر لئی کی دسّ ارادے نے۔
جیون ہریا باپو دھی نوں کنج پچھے،
پیسے کتھوں آئے نے 'تے کاہدے نے۔
اوہ وی جاندی واری نال تری نہ 'نور'،
دولت کٹھی کیتی جو شدادے نے۔
کھردل کھردل بول اوہناں دا جھامے ورگا۔
پتراں 'تے دھیاں دے وڈے مامے ورگا۔
کناں چر سچ دی آواز دباکے بہندا،
من وچ وجدا سی کجھ گگن دمامے ورگا۔
مکاری 'تے کھول چڑھایا اوہدا مکھڑا،
کنا جچدے سچائی دے جائمے ورگا۔
پا دندے سرکاراں 'تے دہشت دا سایہ،
پیدا کرکے بندہ ربّ 'اسامے' ورگا۔
اؤڑاں، لوڑاں، توڑاں، تھوڑاں دا دبکایا،
دیکھن نوں لگے انسان زکامے ورگا۔
اپنا جمیا ویری بن کے جد للکارے،
انکھ لئی نترے میدان پتامے ورگا۔
میری چھڈو میں تاں آؤندا ہی رہندا ہاں،
اس دا انج کہنا سی اک الاہمے ورگا۔
کالا بھوت دسے نشیاں دا جھمبیا بندہ،
بھٹھی دے وچ کولے پاؤندے کامے ورگا۔
پجّ بنا کے لے گئی تکڑے-ماڑے سارے،
ہونی اگے کھڑ نہ سکیا گامے ورگا۔
یاراں نال بہاراں ہندیاں سنیٔے 'نور'،
کاش! کتوں مل جاوے ساتھ سدامے ورگا۔
سکے پتراں وانگوں جھڑ کے بھر جانا سی۔
توں نہ آؤندا ہن تکّ میں وی تر جانا سی۔
رتّ سیالن جیہنوں جم کے تردی ہوئی،
فانی جیون برفاں وانگوں کھر جانا سی۔
دنیا اندر ہوند سلامت رکھن خاطر،
چنچل من نوں کوئی پھرنا پھر جانا سی۔
جے اوہ مڑ مڑ لاؤندا نہ ٹھوکر 'تے ٹھوکر،
دل دا گھاپا ہولی ہولی پور جانا سی۔
پجدا نہ آہاں دا پانی جے کھتے تکّ،
سدھراں دے منڈوئے نے وی جھر-مر جانا سی۔
حق منگن پجیاں نے اڈّ اڈّ راگ الاپے،
کجھ لینا سی تاں ہو کے اک سر جانا سی۔
ربا توں دندا نہ دوجی، پہلی کھوہ کے،
تیرے بندیاں وانگ میرا سر-سر جانا سی۔
جھکھڑ دے وچ کنج آپے نوں ثابت رکھدا،
پھل دے جسے وچ کنڈیاں نے پور جانا سی۔
اتھے تاں جانے سن عمل کمائے 'نور'،
نال کسے دے ساز اتے نہ سر جانا سی۔
سانجھ جتاکے پاپ کر لیا۔
اک وڈا سنتاپ کر لیا۔
اک تکڑے دا جھگا کھوہ کے،
اک ماڑے نے ناپ کر لیا۔
چالو سی اپر جا چڑھیا،
میں ہیٹھاں توں ٹاپ کر لیا۔
راتیں انیں لٹّ مچائی،
تڑکیں اٹھ کے جاپ کر لیا۔
یاد گیاں دی جد وی بہڑی،
بوہا ڈھوء ورلاپ کر لیا۔
آہاں بھرکے یاد تری دا،
اج میں ٹھنڈا تاپ کر لیا۔
راہ دکھاں دی چوٹی دا، سر،
ہمت نے چپ چاپ کر لیا۔
اس نے جگّ چھڈن دا حیلہ،
'نور' بنا ہی آپ کر لیا۔
جد توں زلف-گھٹاواں نظری آئیاں نے۔
نظراں ہوئیاں وادھو ہی ترہائیاں نے۔
جتھے روشنیاں دے میلے سندے ساں،
اتھے اج ہنیرے نے، تنہائیاں نے۔
اک وی سدھر جیوندی رہن نہیں دتی،
دل-بستی وچ وسدے یار قصائیاں نے۔
سارے دا سارا پیاسا مروا دتا،
بچھی بگّ دے وچ رلا کے نائیاں نے۔
دور کدے نہ ہوئیاں گڑھتی ویلے توں،
لگدی پیڑاں وی سکیاں ماں-جائیاں نے۔
اس نوں فرش دکھایا عرشیں اڈدے نوں،
کجھ رشتے داراں کجھ بھیناں-بھائیاں نے۔
روز پراہنے آون ڈینگو تاپ جہے،
جد توں رکیاں گلیاں وچ صفایاں نے۔
ایہہ نہ مکیا بدلاں نے مکّ جانا ہے،
برساتاں وی سوکے توں گھبرائیاں نے۔
بچہ تاں مریا ہے 'نور' پڑوسی دا،
تیرے دل کیوں مچیاں حالَ-دہائیاں نے۔
دل دے شانت سمندر اندر اٹھیاں چھلاں۔
جس دن چھڑیاں نال کسے دے اوہدیاں گلاں۔
جد توں لاون لگے ہاں غزلاں دیاں ڈلاں۔
پاٹھک لوکاں نے کریاں بھاء وچ سولاں۔
بن سدے آ بیٹھی پیڑ مجازن گھر وچ،
دل کردے اج اس نوں بوہا ڈھوء کے کھلاں۔
اک دن سچائی دے دھکے چڑھنا پینے،
کنے دن تکّ ماروگا اوہ انج ٹپلاں۔
کلا کنج بتاویگا برزخ دا ویلا،
اکیا بندہ کہہ دندے دنیا چھڈّ چلاں۔
اک دن ایس ہنیری نے گھر گھر آ وڑنے،
شہروں دور کرپشن نوں پائیاں نہ ٹھلاں۔
ساہو-ساہی بھجیا پر پھاڈی دا پھاڈی،
کچھوئے ورگے مار گئے منزل تکّ ملھاں۔
مساں سلایا سی دل باتی دینی کرکے،
نیندوں، یاد جگا دتی مندر دے ٹلاں۔
دنیا دی رونق دے کول وسیبا کر لے،
'نور محمدا' تینوں ڈس نہ لین اکلاں۔
حسن دیاں جد گھر وچ ٹھہراں ہونگیاں۔
اندر باہر لہراں بحراں ہونگیاں۔
توں وی جنیاں مرضی دھپاں سیک لویں،
جس دن ساڈے کول دپہراں ہونگیاں۔
ایسے آس سہارے مسجد جاندے ہاں،
اک دن ربّ سچے دیاں مہراں ہونگیاں۔
اکھوں تر کے پلو تکّ آ پہنچے نے،
اس توں لمبیاں ہور کی نہراں ہونگیاں۔
کھڈاں دے وچ پہنچے کیڑے چکّ جنہاں نوں،
اصلی لکھیا، نقلی زہراں ہونگیاں۔
جو کنڈھے دھکّ گئیاں ڈبدے بندے نوں،
ساگر دیاں دیالو لہراں ہونگیاں۔
ہن اس دن بہڑانگا دل دی آکھن نوں،
جس دن چھائیاں دھنداں گہراں ہونگیاں۔
سنن لئی آئے ساں شاید مہفل وچ،
نویاں غزلاں نویاں بحراں ہونگیاں۔
باقی اﷲ جانے سوچ ہے پکی 'نور'
لاہور گھرے 'مرزے' دے ٹھہراں ہونگیاں۔
تتا وی میں سہاراں ٹھنڈا وی تھال وانگوں۔
ہر آدمی ہی کھیڈے کرکٹ دی بال وانگوں۔
آؤندی ہے رشتیاں دی جد بھیڑ کرکے ہلے،
کیہدا لواں سہارا روکے جو ڈھال وانگوں۔
بیڑی نوں ٹھیلھ کے اوہ چپو وی لے گیا ہے،
اک-مک سی نال میرے کلّ تکّ جو نال وانگوں۔
ڈھائکے گیا سی جہڑا دیوار رشتیاں دی،
آؤندا ہے جد کدے اوہ دسدے دزال وانگوں۔
دولت دے بھر بھڑولے نسیا ودیس نوں اوہ،
جس نوں کمان سونپی سی لوکپال وانگوں۔
ہتھیار چکّ جس نوں لٹیا ہے اپنیاں نے،
برباد ہو گیا ہے دل اس نیپال وانگوں۔
دل نوں نہ خبر ہووے جد وی فریب ٹھگن،
دھوکھا جدوں اوہ دیون دیون کمال وانگوں۔
جس دن توں سمجھیا ہاں جیون دی ہوند فانی،
اپنا وی مال لگے لوکاں دے مال وانگوں۔
کھاندا ہے کد کسے دا حصہ نہ سگھّ کڈھے،
سوندا ہے گھر 'چ جہڑا دن بھر سرال وانگوں۔
جاندے سمیں جو اس نے آکھے سی بول اس دن،
چبھدے نے 'نور' نوں اوہ ان پڑھ دی گال وانگوں۔
جہڑے جاندے ویلے ترن دعاواں دیکے۔
سدے نے درویش اوہو سرناواں دیکے۔
جا پہنچی اسمانی شہرت کپڑیاں دی،
پہن لئے جد اس نے رنگ اٹھاواں دیکے۔
رسماں چڑھیاں کاراں وچّ دہیز دیاں سبھ،
تور دندے ساں دھیاں مجھاں گاواں دیکے۔
پھرن چڑھے اسماناں اتے سوہیا راکٹ،
گھلیئے کویں سنیہے نوں ہتھ کاواں دیکے۔
ٹھلھ سکے نہ پیو-پت رل ہونی دا رستہ،
ہجر وچھوڑے تر گئیاں نے ماواں دیکے۔
ٹاٹے برلے کول کھلوتا ہندا میں وی،
جے زوراور لنگھن دندے راہواں دے کے۔
تکڑے دا دھی تورن دا ہے ہور طریقہ،
تور تاں ماڑے وی دندے نے لاواں دیکے۔
موٹی رقم بٹورن خود جھولی چکّ بابو،
اگے نوکر رکھن گھٹّ تنخاہواں دیکے۔
اچن-چیتے ملیامیٹ سکھاں دا کیتا،
دکھڑے رشتے داراں اتے بھراواں دیکے۔
دل دریا سن جو قبریں جا ستے 'نور'،
سانوں وڈے-وڈے محل سراواں دیکے۔
آکھ جلادے نوں انج 'ماس دھریک نہیں'۔
'سرمد' نے کہہ کل نوں لائی لیک نہیں۔
لوک-بھلائی اوہلے لوک-وکھاوے دا،
کارا، بہتی عزت دا پرتیک نہیں۔
بھیڑ-بھڑکا بھاویں ودھدا جاندا ہے،
پر دھرتی دی دکھّ لگدی رمنیک نہیں۔
چھن جاؤگا پنجر اس دے جسے دا،
کنڈیاں 'تے سکھاں دی لاش دھریک نہیں۔
اکو-اککو آؤندا سی دکھ-سکھ کرن لئی،
اوہ وی ربّ نے چھڈیا کول شریک نہیں۔
نت روڑے 'تے روڑا اٹکے شادی نوں،
بھاویں سدھراں دا متر منگلیک نہیں۔
بندہ گھر وچ سدھا-سادہ بنیا رہندے،
جد تک پیدیں اس دا خون شریک نہیں۔
مکھ نوں تکیاں جہڑا نظریں آوے نہ،
غم دا دھاگہ اینا وی باریک نہیں۔
جس رستے ول واپس مڑدا موڑ نہیں،
توں سجنا نوں اس وچ بیٹھ اڈیک نہیں۔
جھر-مر ہو جاندے سفنے بھامبڑ وچ 'نور'،
اگّ عشقَ دی بہتی بلنی ٹھیک نہیں۔
دولت والے دے قرضے وچ جکڑے دا۔
مکّ جانے ساہ لکڑ کٹدے لکڑے دا۔
کمبھ کرن دی نیندر ستے جانی نہ،
اٹھے مکھو ٹھپّ دوانگے تکڑے دا۔
پوری لوڑ کرے نہ جہڑا جیون دی،
پہیہ بدلو اس قانون دے چھکڑے دا۔
بھلدا بھلدا آپے نوں بھلّ جاوے نہ،
ایہو حالَ رہا انسان بھلکڑے دا۔
کنے مکھی، مچھر ٹڈے نگل گیا،
گھر دے کھونجے جال وچھایا مکڑے دا۔
واٹ دیاں یاداں دے چھالے بھنّ گیا،
سوہل تلی وچ کنڈا چبھیا بھکھڑے دا۔
منزل تکّ کی حالَ بنا کے چھڈنگے،
ماڑا گڈا، بڈھے ڈھگے، ہکڑے دا۔
دنیاں دی ہر شے نوں بھدی پا دیوے،
کریا ہویا روپ شنگار سنکھڑے دا۔
بازاراں وچ آپا نہ کھو آویں 'نور'
پچھا کردا 'نوبھڑ اکھ مٹکڑے دا۔
انڈٹھّ روکاں لنگھن نوں نہ دین کتوں وی راہواں۔
تیرے خونوں اگیاں لغراں تینوں کویں وکھاواں۔
سنے راہ وچ سکھر دوپیہرے مکھ چھپا کے لنگھیں،
سندر دکھّ دے پچھے لگّ نہ جاون الھ-بلاواں۔
اوسے راہ 'تے اوسے جھگی وچ وسیبا میرا،
تیرے پیریں لگیا ہویا سی جس دا سرناواں۔
جانا-بجھاں سناں خیالی پکواناں دے قصے،
پر آساں دا محل بنا کے آپ کویں میں ڈھاواں۔
دل ویرانے وانگوں خلقت وچّ اداسی ڈبی،
حساں، کھیڈاں، نچاں، ٹپاں خوشیاں کویں مناواں۔
دسّ خدایا کد آؤنے ہن اوہ دن دھرتی اتے،
دوہتے پوتریاں دیاں جد نانی وی لؤ بلاواں۔
پچھم دی تہذیب دلاں 'تے کر بیٹھی ہے واسا،
کہڑی ماں بولی وچ لوری دے کے بال سلاواں۔
ایس سمیں دی اوڑ دلاں دے کھتے پتھر کیتے،
کہڑے کھیتاں دے وچ چاراں میں سدھراں دیاں گاواں۔
چیتے آوے بھائیاں دے سر 'تے کیتی سرداری،
'نور محمدا' ٹٹ گئیاں نے جیہدیاں دوویں باہواں۔
سو سو پجّ بنائے اوڑا آڑا کیتا۔
پر اس نے ووہار ہمیشہ ماڑا کیتا۔
ریجھاں نال اگائے سن آساں دے بوٹے،
غم دے اجڑ، ٹپّ کے واڑ اجاڑا کیتا۔
آن کھلوتے بوہے اگے لین فرشتے،
یاد جدوں ریجھاں نے عشقَ پہاڑا کیتا۔
اپنیپن وچ توں میں ہو ہو ہی جاندی ہے،
توں لوکاں دی سن پاڑی توں پاڑا کیتا۔
جد اوہ عطر پھلیلاں لا کے گھر توں تریا،
چلدے راہیاں خاطر کھڑھا پواڑا کیتا۔
میری کھٹی نوں پنڈ والے عزت سمجھن،
پر بھائیاں رشتے داراں نے ساڑا کیتا۔
دنگا-مستی کرکے جنجھ چڑھے متراں نے،
رشتے داراں دے وچ کھجل لاڑھا کیتا۔
میں چپّ رہِ کے اس دی عزت دونی کیتی،
پر بڑبولے نے چاڑھے 'تے چاڑھا کیتا۔
لمبیاں عمراں رڑک رڑک کے لسی پیتی،
دودھ محبت والا جس نے گاڑھا کیتا۔
'نور' کدے مڑ کے نہ آئی اوہ خشبوئی،
جس دی خاطر دل دا خالی واڑا کیتا۔
لدّ گئے نے جیون وچوں خوشیاں کھیڑے۔
یاداں ہی یاداں نے بھریاں دل دے ویہڑے۔
جیہدے اک بلاوے تے دو چکر کٹے،
اج کہے نہ لایا کر میرے گھر گیڑے۔
نت دن میل-ملاپاں دا گل گھٹے جہڑا،
چڑھکے بیٹھن اس دے ہی کیوں لوک گھنیڑے۔
میں جاں میری ہمت کتھے، سدن جاندے،
ملو-ملی آ بیٹھے غم بنا سہیڑے۔
بھاوے لکھاں گھر ڈھاوے بھچال گھڑی وچ،
پر بن جاون جیکر دل نہ جان تریڑے۔
جوڑ لئی پانی نہ ملیا مسکانا دا،
ہجر دیاں دھپاں نے دل دے کوٹھے تیڑے۔
کوٹھا پاؤن نوں ملّ لیا دھرتی دا ٹوٹا،
کوٹھی والیاں نیہاں دے سبھ روڑ اکھیڑے۔
سٹّ دی خبر لئی آئے رشتے داراں نے،
ہمدردی دی بولی بول کھرینڈھ اچیڑے۔
باندر ونڈ لئی بھاویں تیجا للچایا،
پر ویراں نے آپس وچ کر لئے نبیڑے۔
آساں دے ساگر وچ ٹھیلے پا دے 'نور'
آپے پار کروگا اﷲ ڈبدے بیڑے۔
کنا سوہنا ہندے یار خیالاں ویلے۔
بن جاندے کجھ توں کجھ چالاں-ڈھالاں ویلے۔
تھکیا-ٹٹیا جسا فکر سویراں والی،
کاما لیکے گھر مڑیا ترکالاں ویلے۔
میری پچھ-گچھچھ اگے چھائیں مائیں ہویا-
جھوٹھ، گدھے دے سنگاں وانگ سوالاں ویلے۔
کس نوں پچھاں کد آئے کد چلے گئے اوہ،
میں کتھے رہندا ساں بیتے کالاں ویلے۔
سبھ نے کیوں چھڈّ دتا کلا کس توں پچھاں،
توں وی تاں آؤندا سیں گزرے سالاں ویلے۔
یاداں دے جنگل وچ بھٹکے پھردے دیکھے،
ملیا کردے سن جو لوک رومالاں ویلے۔
کنج سمجھاواں حرصاں دی انی مچھی نوں،
ایدھر-ادھر ہو جایا کر جالاں ویلے۔
ڈھاکے دی ململ پایاں وی تپس گھٹی نہ،
ٹھر-ٹھر کردے رہندے ساں انج شالاں ویلے۔
گرمی دے وچ موج کرن جو ننگ-دھڑنگے،
ٹھردے دیکھے نے اوہ لوک سیالاں ویلے۔
'نور محمدا' سیک ہجر دا مٹھا چنگا،
پھوک دندا ہے کنڈھے دودھ ابالاں ویلے۔
وانگ سمندر چھلاں اٹھیاں دل جذباتی اتے۔
جد وی اس نے کوسے اتھرو کیرے چھاتی اتے۔
ربّ نے سبھ نوں دیدے دیکے کھلھ دیکھن دی دتی،
اوہ جھلا کیوں رولا پاوے میری جھاتی اتے۔
اوس جنے دی حالت بارے میں ہی میں بس جانا،
ہسدے سن جد باقی بچے اک جماعتی اتے۔
چندرے من نوں رجّ نہ آیا چنگے-چیرے کھا کے،
بھکھے نے ڈھڈّ بھریا بھکّ کے لون چپاتی اتے۔
میں تیرا، میں تیرا مینوں چھڈّ کے جاہ نہ اڑیا،
زور ودھیرا دیواں مصلے اک نکاتی اتے۔
اپنے موڈی من دی چاہت میں تینوں کی دساں،
بچہ ہے، بچہ تاں وڈ جاندا ہے باتی اتے۔
ہاڑھی تاں ہاڑھی ہے اوہ تاں فصل دلاں دی وڈھدا،
جے ربّ گھنگرو لا دندا پلکاں دی داتی اتے۔
لالچ دے وچ آ کے سفنے انج اتیجت ہوئے،
ترس کویں کردے ریجھاں دی دکھّ نہاتی اتے۔
شوق ودھیرے واہے، بیجے، گڈے، سنجے ایپر،
آنچ کدے نہ آون دتی اپنی ذاتی اتے۔
حوراں دے لالچ وچ جس نے وسدے شہر اجاڑے،
'نور محمدا'لعنت پا اس آتم-گھاتی اتے۔
پھردی ہے ہن دھوڑاں چٹدی کلم کلی۔
قسمت میری مرضی نال کدے نہ چلی۔
دیکھو ہن پرچی 'تے کیہدے بندے نے اوہ،
بنھ لیائی پولنگ 'تے پیسے دی پلی۔
وچّ اکتاں میری بھنڈی کرنی چھڈّ دے،
تیری ریس کرے سن کے ہر للی-چھلی۔
جد توں جمئ دو پل ساہ نے چین نہ لیتا،
ساری عمر بتیت کری وچ چلو-چلی۔
بھردی پھسدی پھوڑے جڈی ہوئی لگے،
پھنسی تیریاں یاداں والی الی الی۔
نہ جھگڑا نہ جھیڑا جد مرضی آ نپے،
ہونی وانگ شرابی ہو کے ملو-ملی۔
نمک حرامی کرکے جے نمرود بنینگا،
مالک نوں غصہ آؤ مچو ترتھلی۔
اس دے بھولیپن دی کویں ادھارن دیواں،
جس نوں چاتر لٹّ گئے نے گلیں-گلیں۔
آون نالوں وی چھیتی واپس تر جاوے،
'نور' جدوں مل جاوے مایہ بہت سولی۔
کرنی 'تے کتھنی دے وچ عیار نہیں ہاں۔
شکلوں ماڑا ہو سکداں مکار نہیں ہاں۔
تکڑے دا راہ روک سکاں میں کھمبھا بن کے،
پر ساؤُ دے رستے دی دیوار نہیں ہاں۔
بھاویں بہندا اٹھداں وچ دھناڈاں دے، پر-
ڈنگ-ٹپاؤُ ہاں وڈا زردار نہیں ہاں۔
حاکم اگے کھڑ کے سچی کہہ سکدا ہاں،
پرجا دی خاطر راجے دی آر نہیں ہاں۔
میں دکھاں دے سارے جھکھڑ سر 'تے جھلے،
رویا اک واری وی زارو-زارو نہیں ہاں۔
صاف-سفات ارادہ رکھاں سبھ دی خاطر،
میں ماراں-دھاڑاں دا گھر، سنسار نہیں ہاں۔
درباراں وچ پڑھدا نئیں قصیدے جا کے،
جیون ریکھا توں ڈگیا فنکار نہیں ہاں۔
حساں-وساں گہما-گہمی دی دنیا وچ،
راہاں وچ بھٹکی کونجاں دی ڈار نہی ہاں،
ہڑ بن کے آئیاں نے جس دن توں برساتاں،
دو پل وی سنو سکیا وچ پریوار نہیں ہاں۔
'نور محمد' ورگے چنگے لوکاں وانگوں،
میں وی ربّ دی دھرتی اتے بھار نہیں ہاں۔
اچ بستی دے لوکاں دی رنگین مزاجی ورگا۔
اس دا ہاسہ پہُ پھٹدے دی وایو تازی ورگا۔
اوہ آپے نوں چن تکّ جتاں جتن والا سمجھے،
میرا جیرا میرے وانگوں ہاری بازی ورگا۔
میں پیڑاں سنگ رشتہ ظاہر ہونوں روز بچاواں،
پھیر وچھوڑا پا نہ دیوے قیدوں قاضی ورگا۔
وچّ اکتاں کردے دیکھے ہٹلر دی بدگوئی،
جہڑے لوکی کم ہمیشہ کردے نازی ورگا۔
ٹکیاں دے لالچ نے لائی اک سو اک بیماری،
دیکھن نوں ہر بندہ اپروں لگے راضی ورگا۔
مکاری نے لوں لوں وچّ بنایا پکا ڈیرہ،
بھاویں روز پلیتی دھو کے بناں نمازی ورگا۔
سچو سچی دسّ سمیں کی نام دھرینگا میرا،
اک کرشما میں کر دیواں قدرت سازی ورگا۔
دکھ سکھ کرن لئی پیڑاں نوں جد وی گھرے بلاواں،
دکھ نہ ساڈا رشتہ سمجھن عشقَ مجازی ورگا۔
اس نے جیون دے پڑ اندر بھاویں بازی ہاری،
پر اپنا جیرا اکڑا کے رکھیا غازی ورگا۔
'نور محمدا' پہنچ تیری وی جنت تیکر ہندی،
نیک کتے توں وی بن جاندا 'شیخ شیرازی' ورگا۔
بیتے ویلے توں دتیاں جو تڑیاں نے۔
دل وچ جھاڑاں وانگوں اگیاں کھڑیاں نے۔
پہلاں روڑھ دتا فصلاں نوں جھڑیاں نے،
ہن اؤڑاں 'تے دھپاں دے وچ رڑھیاں نے۔
بھے دی تھاں 'تے لکھتاں انکھ کرودھ دیاں،
میں مزدوراں دے متھے 'تے پڑھیاں نے۔
اک ٹاہنی دے پھلّ سجاون ارتھی نوں،
دوجی ٹاہنی دے سہرے دیاں لڑیاں نے۔
مفت کویں دے دیون انّ غریباں نوں،
انکھ دیاں وٹاں اڑچن پا کھڑھیاں نے۔
کویں کڑتن گھٹدی واڑ کریلے دی،
ویلاں نمّ دی ٹیسی تکّ جا چڑھیاں نے۔
کہہ گئی پھیر ملانگی روز قیامت نوں،
مینوں جیون لئی ایہہ آساں بڑیاں نے۔
اؤڑاں، سوکا، خشکی سارے تیر بنے،
ہتھ وکھائی جد ساون وچ جھڑیاں نے۔
'نور' خدا دا شکر کرو بچ بیٹھے آں،
ہڑ وچ جاناں انتاں توں ودھ ہڑھیاں نے۔
دکھاں دی ہر رمز لتاڑی بیٹھا ہاں۔
میں سکھاں دے نال وگاڑی بیٹھا ہاں۔
تیز ہواواں دے وچ جھلے جیون دی،
گڈی وچّ کھلاواں چاڑھی بیٹھا ہاں۔
بھکھے پیٹ لئی فقراں دے چلھے 'تے،
میں آساں دی روٹی راڑھی بیٹھا ہاں۔
من دے ہارے وچّ بھکھا کے سوچاں نوں،
دودھ خیالاں والا کاڑھی بیٹھا ہاں۔
پال-پلوس سمبھالے کھتے ریجھاں دے،
وچّ غماں دے ایجڑ واڑی بیٹھا ہاں۔
سوچ خری نہ اتر سکی کسوٹی 'تے،
بنیا اپنے وچّ جگاڑی بیٹھا ہاں۔
محنت کش نوں حق منگن توں ورجن لئی،
اک تکڑے دی بنیا تاڑی بیٹھا ہاں۔
وڈھن دی نہ دین اجازت تکڑے لوک،
پال-پلوس خوشی دی ہاڑھی بیٹھا ہاں۔
لوڑ مطابق جا کے پانی پا لئیں 'نور'،
غم دی لسی رڑکیں گاڑھی بیٹھا ہاں۔
جیون دا دن روز گھٹاواں گل پیا پندھ مکاؤن لئی۔
رکھاں روضے، پڑھاں نمازاں، مڑ اپنے گھر جان لئی۔
اوس سمیں دی غلطی دا خمیازا ہن تکّ بھگت رہاں،
پٹّ لیا سی اماں نے جد بابا دانہ کھان لئی۔
پتہ نہیں کیوں پتھر وچوں لاواں باہر آوے نہ،
نت نویلے پجّ بناواں اس دی اک مسکان لئی۔
اس بندے نوں وچّ کٹہرے لوکاں کدے لیاندا نہ،
تتپر رہندے جہڑا دوجے دا حصہ ہتھیاؤن لئی۔
سفنے دے وچ محل اسارے جاگن 'تے ڈھے جاندے نے،
سوچاں سچ کدے نہ ہوون ریجھاں دے ترکھان لئی۔
کم کرن دی عادت پا لے آکھاں پتّ نکھٹو نوں،
بچت-کھچت مکّ گئی سبھ جو سی گھر وچ کھان لئی۔
ہن تاں بندہ اپنی آپ شناخت بھلدا جاندا ہے،
وچّ کچہری بندہ سدن بندے دی پہچان لئی۔
کھسیائے اتحادی وی ہن تاں ایہہ سوچن لگّ پئے،
جانوں ودھ پیاری ہو سکدی ہے انکھ پٹھان لئی۔
عنہ وڈا ہووےگا گھر وچ بوٹا خوش حالی دا،
جناں آدر رکھیگی گھر دے وچ بہو ننان لئی۔
ایہہ کوٹھی ایہہ محل-منارے ایتھے ہی رہِ جانے نے،
'نور محمدا' آئٔے ایتھے ہر بندہ ہی جان لئی۔
بھٹھی اگے کھڑے کماؤ کامے دی بدحالی دیکھ۔
دفتر دے وچ بیٹھے مالک دے مکھ دی خشہالی دیکھ۔
پینشن دے کے کھوہی ہے جس دن توں کرسی دفتر نے۔
لنگھے پاسہ وٹّ کویں ہر صورتَ دیکھی-بھالی دیکھ۔
وچّ گداماں تھاں نہ لبھے دانہ-پھکا سامبھن نوں،
سیری دے گھر کھلرے بھانڈے-ٹینڈے دی کنگالی دیکھ۔
رنگ-برنگے پھلّ اگا کے محل دیاں دیواراں کول،
پچھواڑے ڈھٹھی کلی وچ ٹھر ٹھر کردا مالی دیکھ۔
رل کے لٹ-کھسٹّ کرن خاطر جنڈی دے یاراں نے،
ماڑے ملکاں دے وچ جا کے لمبی لتّ نسالی دیکھ۔
مہنو-مہنی ہو کے کملی کردے بھولی جنتا نوں،
رولنگ 'تے آپوجیشن دے بولاں دی قوالی دیکھ۔
شاید تینوں وی آ جاوے بھورا چجّ وفاواں دا،
مالک دے در اگے بیٹھے راکھے دی رکھوالی دیکھ۔
پھیر کریں توں وڈیاں وڈیاں گلاں گھر دی ونڈ دیاں،
پہلاں ماضی دے پنیاں وچ انی سو سنتالی دیکھ۔
اگے پچھے رشتے پھردے 'نور' امیر کروپن دے،
داج بنا بڈھی ہو چلی گھر وچ بیٹھی پالی دیکھ۔
میں وی اکونجا دا ہویا اوہ وی ڈھکی چھیالی نوں۔
پنجھی ورھیاں توں ودھ ہوئے گل وچ پئی پنجالی نوں۔
اس واری وی سرکاراں دے وعدے پورے ہوئے نہ،
اس واری وی راشن-پانی لیا ادھار دیوالی نوں۔
اس واری وی لچھمی ساڈے گھر دے پچھیوں لنگھ گئی،
لارے لا کے خوش کیتا اس واری وی گھر والی نوں۔
چنگا کیتا اتھرواں نے پانی دے کے لوڑاں نوں،
ترس گئے سن دل دے ڈھگے اؤڑاں وچ جگالی نوں۔
فیل گیا زہری پردوشن بھاویں وچ خلاواں دے،
جٹّ نے کھتے وہلے کیتے لا کے اگّ پرالی نوں۔
موسم والے دے دیون سوہ پہلاں ہی برساتاں دی۔
اج-کل بچے چیتے کردے 'ہالی نوں نہ پالی' نوں۔
گاتھا گنجھل دار بنائی سائنس دیاں ایجاداں نے،
پکے عاشق ہن نہ ورتن نظراں دی دونالی نوں۔
کہڑا پجّ بنا کے موڑاں ربّ نے اک دل دتا ہے،
آس لگا کے در 'تے منگن بیٹھے روپ سوالی نوں۔
کوئی چنگا شعر؎ سنا کے 'نور' کدے تاں پوری پا،
دنیاں منے مونالیزا دی تصویر خیالی نوں۔
مظلوماں دی روٹی کھوہکے ظلم گھنیرے کردے نے۔
ایہہ سبھ گلاں اوچی دکھّ دے چنگے-چیرے کردے نے۔
دل دی بات بری لگی تاں چنی چکّ 'ضمیر' تری،
لوک کویں بھیڑے کماں نوں شام-سویرے کردے نے۔
جوگی نوں نئیں جانا پیندا پنڈ وچ الکھ جگان لئی،
اج-کل اوہ وی کم گزا دے بہکے ڈیرے کردے نے۔
اوہدی کھوہی تینوں دتی جاں پھر آپے ڈفّ لئی،
لمبیاں لمبیاں باہاں والے کم ودھیرے کردے نے۔
اس دی سندرتا نوں تکاں جاں اس دی تعریف کراں،
وقت پئے جو آ کے مینوں میرے میرے کردے نے۔
اس دی عادت انساناں دے نال کویں مل سکدی اے،
بڑہکاں والے کم تاں بچھے اتے بچھیرے کردے نے۔
اؤڑاں دے دن دیکھے ہندے ایہہ گلاں نہ کہندا توں،
'دھرتی دے اتے ہریالی بیج کھلیرے کردے نے'۔
لگدی بندہ وی دھرتی 'تے انج ہی جوناں بھگت رہا،
جیوں بھنور وچ ڈگے تیلے گھم–گھمیرے کردے نے۔
کوئی کوئی بندہ رکھدے جانچ دلاں نوں جوڑن دی،
پاڑے پاون والا دھندا لوک ودھیرے کردے نے۔
'نور محمدا' اک دن ایہہ ڈھیری دے تھلے ہوونگے،
جہڑے اج دھرتی 'تے پھردے میرے تیرے کردے نے۔
اچن-چیتے ملی سواری جاندی نہیں بھلائی۔
اس نوں کویں بھلاواں جس نے چھبی سال نبھائی۔
اس بھشتن دے نھیرے گھر نوں روشن نہ کر سکیا،
جس نے میری اگلی پیڑھی نوں دتی رشنائی۔
ہتھ وچ ہتھ پھڑی بیٹھا وی میں کجھ کر نہ سکیا،
یار میرے نوں لین لئی جد موت مجازن دھائی۔
چنگیائیاں دے بھر بلٹوہے جگّ توں تردے ہوئے،
چنگی گلّ جنہاں نے پلے بنہی 'تے کھنڈیائی۔
جگّ نوں رین-بسیرا سمجھے ٹکّ نوں اکّ نہ دسے،
جس نے موت سمیں دی گھٹنا دیکھی ہے دکھدائی۔
نال میرے جمے نے میرے نال نے وڈے ہوئے،
دکھ مینوں پیو جائے لگن پیڑ لگے ماں جائی۔
دوجے ہندے میں وی دوجا بن کے ہتھ وکھاؤندا،
جہڑے مینوں مارن آئے میرے ہی سن بھائی۔
جرمن جمیا، اٹلی پڑھیا، دلی آ کے مریا،
دیکھو ہونی چاڑھ جہازے کتھے ہے لے آئی۔
بے پت نورا وڈی عمرے ایہہ کی لکھدا رہنے،
میرے کول جدوں وی بیٹھے پچھے وڈی تائی۔
چار جنے تاں گھٹو-گھٹو رکھنے پینے نے تینوں،
'نور محمدا' ہبیا پھردیں لے کے بندے ڈھائی۔
اوہ چاہندا اے چن دے وانگوں اکو رستے تردا جاواں۔
پر من لوچے بھورے وانگوں ہر پھلّ اتے پیر ٹکاواں۔
اس دھرتی 'تے کراں وسیبا سورج روز جدھر دی لنگھے،
پتہ نہیں کیوں سجن میرا بھلّ گیا ایدھر دیاں راہواں۔
دانہ-پانی چگنوں وہلا ہو کے جد وی گھر نوں آویں،
سکھ-سنیہا لیندا آویں دور وسے سجن دا کاواں۔
زلف گھٹاواں دے اہلے وچ تاریاں وانگوں چھپ نہ جاویں،
ایڈے وایو منڈل دے وچ چھانوں کلا کنج خلاواں۔
فکر کدے نہ دیوا کردا جگ دے گھپّ ہنیرے والا،
جتھے وی مالک دھر دیوے اتھے روشن کردا تھاواں۔
وانگ گھٹاواں توں مہراں دی کن من کن من کردا جاویں،
ایہہ میری قسمت ہے بھاویں شبز رہاں، سکاں، کملاواں۔
اوس ہیاتی دا کی جینا جہڑی من نوں سکھ نہ دیوے،
تاہیؤں ہر اک سال گھٹن دی لوکاں نوں سدّ خوشی مناواں۔
ہفڑا-دفڑی دے موسم وچ کوئی میری منزل دسے'
بھیڑ-بھڑکے دے وچ بھلّ گیاں اپنے گھر دا سرناواں۔
'نور' چراسی دے دنگیاں 'تے رونا تاں زائز ہے ایپر،
اگلے سمیاں بارے سوچو بیتن نہ مڑ ایہہ گھٹناواں۔
دل 'تے بھارے پتھر دھر کے جین لئی مسکاندے نے۔
میں عمراں دا پینڈا کیتا در در دھکے کھاندے نے۔
نیناں دے تیراں نے پچھے زخم اجے وی الھے نے،
اک دن ادھر جھاک لیا سی دفتر توں گھر جاندے نے۔
بھکھے-بھانیے بچیاں خاطر اک دہاڑی لاؤن لئی،
شاہوکاراں دے در ماڑے سو سو ترلے پاندے نے۔
بولاں، چالاں-ڈھالاں توں اندازہ لاؤنا آیا نہ،
اوہ مینوں ازماؤندے نے جاں میرے توں کتراندے نے۔
بھنول-بھسے وچّ کہانی پا کے ترنا ٹھیک نہیں،
سلجھے ہوئے بندے وگڑی تانی نوں سلجھاندے نے۔
سورج ڈھل کے کرنا پاوے اوہدی بے ایمانی اے،
اپنے جانے بابے منجا چھاواں دے وچ ڈاہندے نے۔
وال کدے نہ ونگا ہویا قسمت دیاں لکیراں دا،
ادھی عمر بتیت کری پنڈتاں نوں ہتھ وکھاندے نے۔
کہڑی کالی گھٹ دیکھن نوں چھت 'تے چڑھیا بیٹھا ایں،
اج کلھ یار نہا کے وال ڈرائر نال سکھاندے نے۔
کون کویں سمجھاوے جا کے رولا پاون والے نوں،
'نور محمد' ورگے شاعر کدی-کدائی آندے نے۔
چھکے دھر کے سنگاں نوں۔
پا شگنا دیاں ونگاں نوں۔
جد آئی چٹّ جاوے گی،
دھپّ پھلاں دے رنگاں نوں۔
دوجی جوہ لے جاوے گی،
بہتی ڈور پتنگاں نوں۔
ربا بندے نوں سمجھا،
چھڈّ دوے ہن جنگاں نوں۔
اس دی حیثیت وی دیکھ،
سیمت کرلے منگاں نوں۔
ننگا کر کے تیر بنی،
پتجھڑ رکھ دے انگاں نوں۔
اے. سی. دے وچ مانینگا،
کد تکّ لطفَ ترنگاں نوں۔
لوکاں نے ہے بدل لیا،
جین مرن دے ڈھنگاں نوں۔
گوڈا گٹہ فٹ جاؤ 'نور'
چھڈّ دے عشقَ چھلنگاں نوں۔
اس بندے دا دسو کی روزگار کرے۔
جہڑا آپ کدے نہ کاروبار کرے۔
تھاں تھاں 'تے بندوقاں والے لائے نے،
ہور بھلا کی امن لئی سرکار کرے۔
ہر اک بات ادھیڑے پردہ داری دی،
چغل-چکوری ہور کویں اخبار کرے۔
گھڑ گھڑ کے سرکار سکیماں ہمبھ گئی،
منگ نویں نت اج دا جمیدار کرے۔
قبراں ول جاندا ہے رستہ نشیاں دا،
اوس انوبھڑ نوں کہڑا ہشیار کرے۔
لٹن 'تے لٹن والا دوویں اس دے نے،
کس دے حق وچ کہڑی گلّ کرتار کرے۔
بھیڑ-بھڑکا ودھ گیا وچ خلاواں دے،
کس رستے 'تے سفر کونجاں دی ڈار کرے۔
بات ترے نہ اگے ہوس-پرستی توں،
بندہ کتھے اکھیاں دا ویوپار کرے۔
'نور' وچاری نہ کہہ اج دی ناری نوں،
مرداں والے سارے دھندے نعر کرے۔
جھڑکاں کھاندے بے قصورے رہِ گئے نے۔
جاں بستی وچ جی حضورے رہِ گئے نے۔
نیند نہ آئی بھکھا دیکھ پڑوسی نوں،
میرے سارے خواب ادھورے رہِ گئے نے۔
لائن بڑی ہے راشن مکن والا ہے،
خاصے بندے میرے موہرے رہِ گئے نے۔
چھانگ دتے نے سبھ دے جسے نشیاں نے،
ثابت کجھ جودھے کجھ سورے رہِ گئے نے۔
آبادی نے دور نسایا سپاں نوں،
گلیاں دے وچ کھنج-کھنجورے رہِ گئے نے۔
جد توں کوئلاں دی تھاں کاواں ملی ہے،
باغاں دے وچ صرف دھتورے رہِ گئے نے۔
چھانا لا کے سکھیئے لے گئے سکھاں نوں،
دکھیاں کول دکھاں دے بورے رہِ گئے نے۔
چور چرا کے لے گئے مال محلے دا،
راکھے چکی بیٹھے حورے رہِ گئے نے۔
لمبیاں باہاں والے گھمن سڑکاں 'تے،
اندر بیٹھے 'نور' غفورے رہِ گئے نے۔
اوہ ہے چلھا نال بھبل دے بھریا بھریا۔
میرا جسا آہاں ورگا ٹھریا ٹھریا۔
تریا جاندا ہے اوہ الٹ دشاواں نپدا،
پل دو پل وچ کم کسے نے کریا کریا۔
جھلے نے جد توں ہنجھوآں دے تیز چھڑاکے،
لگدا ہے ریجھاں دا کوٹھا کھریا کھریا۔
مڈھاں توں تارو ہاں دکھ-دریاواں دا میں،
تاہیؤں منزل پجّ گیا ہاں تریا تریا۔
سبق سکھاون آیا جو انکھیلا بن کے،
واپس مڑیا تھکیا ٹٹیا ہریا ہریا۔
بادل وانگوں گھور چمک کے لنگھ گیا اوہ،
لگّ رہا سی جہڑا بدل ورھیا ورھیا۔
لنگھ گیا بھوچال کدوں دا ہتھ وکھا کے،
بچیا بندہ ہن تک پھردے ڈریا ڈریا۔
پرکھ-گھڑی نبیاں 'تے وی آئی ہے 'نور'،
بندہ ہو کے کیوں پھردا ایں مریا مریا۔
کم امیری دے حق وچ کر ہو گئے نے۔
بوجھل بھار غریبی 'تے دھر ہو گئے نے۔
سوچ اڈاری مارن وچ خلاواں دے،
اڈن جوگے جہناں دے 'پر' ہو گئے نے۔
جاندیاں وی خوشیاں ایتھوں لنگھنا نہیں،
ایویں دیوے کندھاں 'تے دھر ہو گئے نے۔
زہر کسے دی خاطر جہڑا بھریا سی،
من دے پنچھی اپنے ہی مر ہو گئے نے۔
ساڈی تاں عادت ہے دادے ویلے توں،
دکھ اوہناں توں اینے کنج جر ہو گئے نے۔
دھکہ-مکی چپ-چپیتے سہندی اے،
امت دے جسے کنے ٹھر ہو گئے نے۔
ہمت بہت کری آپے نوں سامبھن دی،
یاد اوہدی وچ کجھ ہوکے بھر ہو گئے نے۔
تکّ کے سبق محبت ورگے ٹی. وی. 'تے،
الڑھ بچے کنے بیڈر ہو گئے نے۔
وقت کٹی دی خاطر کتھے جائیے 'نور'،
عشقَ جھناں تاں پہلاں ای تر ہو گئے نے۔
گھی نہ آوے پانی وچ مدھانی نال۔
گھر نہیں پھکیا کردے تتے پانی نال۔
وسدے گھر دی رونق، برکت ہندیاں نے،
بھید کدے نہ رکھیں دھی-دھیانی نال۔
رول دویگی وچ بدنام بازاراں دے،
اٹھ ترئیں کیوں مرضی خصماں-کھانیں نال۔
کنے کھیس-غلیچے بن گئے یاداں دے،
بن بن کے شبداں دی تانی-بانی نال۔
بال وریسے عشقَ پلیتھن لاویں نہ،
ہیر گئی بدنامی ایس کہانی نال۔
اکھ بڑی ہندی ہے نسل سدھارن نوں،
پیوند کدے نہ ہوون پوری ٹاہنی نال۔
اڈّ بنا لئیاں سرحداں دیس دیاں،
گھر دے لوکاں رل کے مکتی باہنی نال۔
یاداں دے نیناں وچ ہن تکّ رڑک پوے،
سفر کدے کیتا سی اک انجانی نال۔
کجھ بڈھیاں دے دل تاں کولے ہوونگے،
'نور جدوں بن کے نکلینگا ہانی نال۔
ہن نہ چھیتی قابو آؤن سکھالے نال۔
جہڑے بچے بڈ جاندے سن ٹالے نال۔
اس دے نیناں چوں ورھیاں برساتاں نے،
گھاپے پائے نیہاں کول پنالے نال۔
روڑھ دیا کر ہاسہ وچ خلاواں دے،
کھانے بنن سوادی تیز مصالے نال۔
دیوا بلدا دیکھ کوئی لنگھ آوے نہ،
ٹھریاں دے گھر ٹھر ٹھر کردا پالے نال۔
میرا بن کے میرے عیب چھپاویں نہ،
مکڑی نے منہ ڈھک دتا سی جالے نال۔
وعدہ کیتا سی ویلے 'تے پہنچ گیا،
اوہ تلیاں 'تے بھردے-پھسدے چھالے نال۔
بہت لکویا چن زلفاں دے بدل نے،
پر کجھ لوکاں دیکھ لیا اپرالے نال۔
وچّ گھٹالے تیرا نہ ہو جانا سی،
سہمت ہو جاندا جے گھالے-مالے نال۔
شکّ زمانہ کردے 'نور' سچائی 'تے،
وہوٹی نوں تکّ کے تردی گھر والے نال۔
سوچاں دے وچ بھاویں کنا بونا ہووے۔
بندہ دیکھن-پاکھن نوں کجھ سوہنا ہووے۔
جھگیاں بنگلے تکّ کے انج سوچاں نوں لگے،
بھارت دی آزادی جویں کھڈونا ہووے۔
پھیر کویں اوہ نوہاں دے ترسول بناوے،
جے وہوٹی نے ہتھیں آٹا گونا ہووے۔
یاداں دے جنگل دا رستہ ونگ ولیواں،
اس پاسے اوہ جاوے جس نے کھونا ہووے۔
میرا دلبر جد دکھ-سکھ خاطر گھر آوے،
انج بڑھکے جیوں جاسوساں نوں ٹوہنا ہووے۔
ڈوب نہیں سکدا تارو نوں ڈوبو پانی،
قد وچ بھاویں لمبا ہووے بونا ہووے۔
چن ہمیشہ ہی لوکاں توں چن کہاوے،
چانن بھاویں ادھا ہووے پونا ہووے۔
اس بندے نوں کہڑیاں نسلاں نال رلائیے،
جس دا راتیں جاگن دن دا سونا ہووے۔
'نور محمدا' کیوں سوچاں دا بوجھا پائٔے،
ہو کے رہندے جو بندے 'تے ہونا ہووے۔
لاؤ پھیر کسے دے اتے توہمت ماڑی۔
پہلاں اک ہتھ نال وجا کے دیکھو تاڑی۔
ماپے جس نوں ریجھاں نال بناؤندے رہِ گئے،
گھر نوں ونڈ گئی پتراں وچ پئی پواڑی۔
ہؤمے نے اوہناں وچ وی پواڑا پا دتا،
کل تکّ جہڑے کھیڈ رہے سن آڑی-آڑی۔
اس دے نال کویں جیون دا وقت بتیتے،
جہڑی آکھے کھان سمیں ہلدی ہے داڑھی۔
ربا تیری بیجی دا ہن توں ہی والی،
میتھوں سنجی جاوے نہ جیون دی باڑی۔
جہڑے دھندے نوں ہتھ پاواں منہ دی کھاواں،
بھاویں دیکھن والے مینوں کہن جگاڑی۔
کنج سمجھاواں ضدی پتّ نوں سوچ بدل لے،
چھڈّ نہ جاوے تینوں سجّ ویاہی لاڑھی۔
سدّ رہے ہو کیوں غیراں نوں راکھی خاطر،
اپنی بیجی آپے سانبھ لوو پھلواڑی۔
رل جاوینگا ہمبھے ہارے لوکاں دے وچ،
'نور' عشقَ دی توں وی چڑھ کے دیکھ پہاڑی۔
جے تاریخ ایہناں بیجاں دی پگی ہندی۔
فصل کدے نہ کھیتاں دے وچ اگی ہندی۔
اس دے بچے وی ہن گگا پیر کہاؤندے،
جے گگے بابے دے گھر وی گگی ہندی۔
اکھیں دیکھی گھٹناں نوں جو جھٹھلاؤندے نے،
کر لیندے اتوار جے ایہہ ستیگی ہندی۔
اس نوں وی بھوچال 'ہیتی' دے پھینہ گئے ہندے،
اچے محلاں نیڑے میری جھگی ہندی۔
بھکھا پیٹ کدے نہ سال عمر دے گندا،
بکری بھاویں کھیری ہندی دگی ہندی۔
پھیر مداری وی شاجاں دی تال تے نچدا،
جے باندر دے ہتھاں وچ ڈگڈگی ہندی۔
اوہ وی بہہ کے بچیاں دی قسمت تے روندا،
جے گھگی نے کاں دی روٹی ٹھگی ہندی۔
گھر دے اندر بھاویں چیک-چہاڑا رہندا،
پر ٹینکی اتے امناں دی گھگی ہندی۔
بھاویں اس دے گھر تک موڑ اناسی ہندے۔
چکر لائے میں وی روز اکاسی ہندے۔
تیل عشقَ دا پا کے چڑھ ہمت دی گڈی،
تیز گتی نوں کجھ نہ میل بیاسی ہندے۔
ایویں اوٹ-پٹانگ پڑھا کے موہ نہ مینوں۔
اسی aتے تنّ ہمیش تراسی ہندے۔
بھگتنگے کنج لوک چراسی لکھ جوناں نوں،
سانوں تاں دسدے نہ سال چراسی ہندے۔
میں کہڑا لڑنا سی ہور کسے دی سہِ 'تے،
بھاویں دشمن پینتی یار پچاسی ہندے۔
میں کہڑا بننا سی ڈی. سی. بھاویں میرے،
نمبر اٹھ سو وچوں ست سو سیاسی ہندے۔
اج اسیں وی چڑتاں وچ ڈھولے دیاں لاؤندے،
جے ساڈے وی جمن سال ستاسی ہندے۔
'نور محمدا' ملنا تاں اک کفن ہی سی،
اس جیون دے بھاویں سال اٹھاسی ہندے۔
اوہ جو ہن تکّ بھبل دے وچ دغّ رہے نے۔
سنیٔے چڑھدی عمرے بلدی اگّ رہے نے۔
لیپ چڑھایا ہوئٔے بیوٹی پارلراں دا،
اینے سوہنے نہیں اوہ جنے لگّ رہے نے۔
پھیر کدے اہلے بہہ بات کراںگے دل دی،
دیوالی ہے حالے دیوے جگ رہے نے۔
نیتا بن کے لٹدے نے اوہ دیس اوہناں دا۔
جہڑے ووٹر نیتاواں نوں ٹھگّ رہے نے۔
پنجھیاں دے سن جد رشتے دی بات تری سی،
کڑم بنے وی پنجھیاں دے ہی لگّ رہے نے۔
کیوں نہ لوک شرابی ہو کے ہوش گواون،
اوہ نیناں چوں بھر بھر ونڈدے مگھّ رہے نے۔
اس جوڑے دا ملّ کبوتر باز ہی جانے،
جس دے پٹھے ٹکڑی وچ سلگّ رہے نے۔
واہ چھڈیا زرداراں نے ہتاں دی خاطر،
جس بنے وچ ہن تکّ چردے بگّ رہے نے۔
ایرے-غیرے دے پیراں وچ رلدے دیکھے،
کل تکّ جہڑے 'نور' دے سر دی پگّ رہے نے۔
ریجھاں دے شبد چن کے کیتے تیار پتر۔
نہ چاہندیاں وی لکھے میں بے شمار پتر۔
آیا ساں چھڈّ جتھے کر کے شنگار اس نوں،
برزخ دے اس پتے 'تے لکھے ہزار پتر۔
لاؤندا ہے سنھ جہڑا میرے ہی سفنیاں نوں،
اس دوزخی نوں لکھاں کیوں وار وار پتر۔
لدی سی مرن ویلے سر پنڈ قرضیاں دی،
لکھدا رہا جو مینوں لے کے ادھار پتر۔
پتجھڑ تاں کر گئی ہے رکھاں دے انگ ننگے،
آؤندی ہے کد کو لے کے دیکھو بہار پتر۔
آؤندے نے خبر لے کے مویاں دی، جھگڑیاں دی،
کل تکّ سی جہڑے دندے سینے نوں ٹھار پتر۔
ہتھاں چوں تکڑیاں دے، ہتھ سوہنیاں دے جاون،
لیندے نے کد نمانے لوکاں دی سار پتر۔
پاؤندا ہے جد وی جھکھڑ ہریالیاں 'تے دھوڑاں،
برسات دے چھڑاکے دندے نکھار پتر۔
دیوے بسنت بستر آ کے نویں اوہناں نوں،
جاندی ہے جد وی پتجھڑ رکھ توں نکھار پتر۔
چمّ چمّ خوشی مناوے سینے دے نال لاوے،
آؤندے نے 'نور' نوں جد حداں توں پار پتر۔
انتاں دی مہنگائی مارے لوکاں نے۔
شہروں دور بنائے ڈھارے لوکاں نے۔
مدت لگی اس نوں اوچا ہون لئی،
اک دن وچ نہ قد ابھارے لوکاں نے۔
لٹے جاون والے دسن گھوکھ کراں،
کس دے کنے حق ڈکارے لوکاں نے۔
دھکے نال لوائیاں موہراں پرچی 'تے،
چودھر دے بھکھے ہنکارے لوکاں نے۔
مٹی پتھر چکّ لیائے دھرتی 'تے،
چن تے چڑھ توڑے نہ تارے لوکاں نے۔
پکا ہو نہ سکیا کؤلا کلی دا،
چر تکّ پتھے اٹاں گارے لوکاں نے۔
تہذیب نویں دا ایہہ وی اک عجوبہ دیکھ،
جمے دھیاں پتّ کوارے لوکاں نے۔
بھوچالاں مارے جاپانی لوکاں نوں،
شرن دتی ہے پا کے ڈھارے لوکاں نے۔
ملیا نہ انصاف جدوں وی منصف توں،
'نور' کرے نے آپ نتارے لوکاں نے۔
جگ ظاہر کر تریا اصلا ذاتی دا۔
منڈپ وچ پایا کھڑدمّ براتی دا۔
بہت ہٹایا عشقَ کراہے چلن توں،
دل بچہ کر بیٹھا لالچ باتی دا۔
ٹکیاں والے اگے اک وی چلی نہ،
زور ودھیرا لایا ماتھڑ چھاتی دا۔
یاد دے پنڈے پیڑاں بال-وریس دیاں،
بھلن دین نہ حلیہ اک جماعتی دا۔
بچیاں وانگ پھرولی جاندے یاداں نوں،
کون علاج کرے اس دل جذباتی دا۔
اس نوں چنتا پیسہ بنے لاون دی،
سانوں فکر ستاوے اک چپاتی دا۔
نت خمیاجا بھگتاں سچ 'تے پہرے دا،
راس نہ آیا جیون اک نکاتی دا۔
حسن اچمبھے ورگی سندر چمک دوے،
تیز فہاراں دے وچ قدرت نھاتی دا۔
نہ آوا مکے نہ کھوتا چھٹے 'نور'،
ایہو لگدی ہن تاں سفر ہیاتی دا۔
جنگننا ہے دسدی بھارت وچ غریبی۔
ادھ توں ودھ ہے وسدی بھارت وچ غریبی۔
گھٹّ کرن دی جد سرکار ویونت بناوے،
کھڑ کھڑ کرکے ہسدی بھارت وچ غریبی۔
جیوں گنے دے بوجھے توئیاں کڈھ کڈھ فیلن،
انج ہی جاوے پھسدی بھارت وچ غریبی۔
جیون دی ہر لوڑ لئی سرکاراں اتے،
روز تڑاگے کسدی بھارت وچ غریبی۔
جنے ہوڑے لائیے اوچا چکن خاطر،
انی ہیٹھاں دھسدی بھارت وچ غریبی۔
روز نویں تہہ چڑھدی اس دے پہیاں اتے،
چل کے وی نہ گھسدی بھارت وچ غریبی۔
جناں پچ-پچ کرکے نیڑے سدنا چاہیئے،
اگے اگے نسدی بھارت وچ غریبی۔
صحتَ-سہولت دا سرکاری لاہا لے کے،
نت پنڈے نوں لسدی بھارت وچ غریبی۔
سو واری لائے روکن دے زہری ٹیکے،
جھاکے وسدی رسدی بھارت وچ غریبی۔
جد اوہ اکلاپے دے دکھڑے سہنگیاں۔
لوڑاں آپے رونق دے وچ بہنگیاں۔
دل لاون توں پہلاں ایہہ وی دیکھ لویں،
بیری والے گھر وچ اٹاں پینگیاں۔
بچپن توں دل دے وچ وسیاں پیڑاں نوں،
گھر چوں کڈھینگا تاں کتھے رہنگیاں۔
اتھرواں دا سینپل لے کے پرکھ لویں،
حالَ کویں اندر دا اکھیاں کہنگیاں۔
جو اسماناں وچ بنائیاں لوکاں نے،
کندھاں ایہہ بارود دیاں کد ڈھہنگیاں۔
ڈور ودھاوینگا ہتھل ہو جاوینگا،
جھکھڑ وچ گڈیاں کنج تھلے لہنگیاں۔
نگھاں مان رہیاں نے اج ملاپ دیاں،
اک دن اکلاپے دی بھٹھی ڈہنگیاں۔
کہڑا لیندے سردردی بیگانے دی،
بھکھ دے دکھڑے آنتڑیاں ہی سہنگیاں۔
'نور' سدا نئیں ملنا نگھّ ملاپاں دا،
برہا دے جنگل وی راتاں پینگیاں۔
اوہ لوچدے نے سچل بولاں دے تیر ویچاں۔
حاکم دے کول جاواں کوری ضمیر ویچاں۔
لوکاں نوں کر اکٹھا دربار وچ لجاواں،
اس دی ہی کھیر رنھا، اس دی ہی کھیر ویچاں۔
اس دے سریر اتے ریشم سجاؤن خاطر،
میں تن دے لیڑیاں دی ہر لیر-لیر ویچاں۔
جو کھا گئے نے میری ہڈّ بھنویں کمائی،
وہلڑ نیانیاں دی خاطر جگیر ویچاں۔
تھکن نہ کرن ویلے ہڈّ بھنویں کمائی،
وکار نال پالے الڑھ سریر ویچاں۔
کردا رہاں خیانت ہر پل امانتاں وچ،
رانجھے نوں نیچ قہقے سیدے نوں ہیر ویچاں۔
استاد کی کہو جے اس نوں نہ سبق دتا،
بھر تگڑمی اڈانا چیلے نوں پیر ویچاں۔
من روز لوچدا ہے مایہ دے ڈھیر خاطر۔
غداریاں پگاواں دشمن نوں ویر ویچاں۔
کتھوں میں 'نور' تیری چاہت دی پیاس خاطر،
برہا دی اوڑ کھادھے نیناں دا نیر ویچاں۔
برہا دا سیک جھلن بہندا سی اس جگا 'تے۔
دکھ وچھڑیاں دے دتے سہندا سی اس جگا 'تے۔
کتھے ہے قبر اس دی پچھنگے لوک اک دن،
اک نامراد شاعر رہندا سی اس جگا 'تے۔
حق دوجیاں دا دبن والے نوں ننددا سی،
ویلے دے حاکماں سنگ کھہندا سی اس جگا 'تے۔
کندھاں وی ہسدیاں سن سن کے کلام اس دا،
جد شعر؎ بے مہارے کہندا سی اس جگا 'تے۔
دندا سی بکّ بھرکے سبھ نوں دلاسیاں دے،
جد حوصلہ کسے دا ڈھہندا سی اس جگا 'تے۔
گن گن کے انگلیاں 'تے چھڈّ جان والیا نوں،
فقراں دے چلھیاں وچ ڈہندا سی اس جگا 'تے۔
جد 'نور' دیکھدا سی تہذیب دا جنازہ،
سوچاں دے بھنوراں وچ لہندا سی اس جگا 'تے۔
نظر کتے نہ آیا دھرم-شلوکاں دے وچ۔
برزخ توں پجانگے کد پرلوکاں دے وچ۔
ہوم-منسٹر بنیا پھردے بھارت دا جو،
گھمکے میرے نال دکھاوے لوکاں دے وچ۔
چھڈّ دندیاں سن جوہکے ماڑا-دھیڑا پنڈا،
پہلاں والی پرکھ نہیں ہن جوکاں دے وچ۔
ہتھ کنگالے دے ہے جد توں پیسہ لگیا،
بن بیٹھا ہے عشقَ وپاری تھوکاں دے وچ۔
متھے 'تے گھوری پا کے ہتھ اڈدے دیکھے،
وردی دھاری جگت-بھکھاری چوکاں دے وچ۔
توں توں، میں میں کردیاں ایویں عمر لنگھائی،
مقصد کڈھ سکے نہ نوکاں-جھوکاں دے وچ۔
بہت بچائی بچدی بچدی الجھ گئی اوہ،
پھلّ دی زند نمانی تکھیاں نوکاں دے وچ۔
کیہدی شہِ 'تے ڈانگ الاری پھردیں 'نور'،
اوہ تاں لک کے بیٹھ گیا ڈرپوکاں دے وچ۔
مایوسی 'تے ہمت مڑھ کے دیکھ لوو۔
اپنے پیراں اتے کھڑ کے دیکھ لوو۔
دنیا جھلا، پاگل سبھ کجھ آکھیگی،
لوک بھلائی خاطر لڑ کے دیکھ لوو۔
اسمانی جھلدے سن جھنڈے ملت دے،
ورثے دے کجھ ورقے پڑھ کے دیکھ لوو۔
پھیل گیا رگ رگ وچ کوہڑ کرپشن دا،
پرکھ لئی دلدل وچ وڑکے دیکھ لوو۔
جھک جاونگے آپے لوک زمانے دے،
حق لئی سچ اتے اڑ کے دیکھ لوو۔
مکھی جڈی ہوند دسوگی جھگی دی،
محلاں دی ٹیسی 'تے چڑھ کے دیکھ لوو۔
سمجھ لووگے رمزاں میرے شوق دیاں،
اگّ پرائی دے وچ سڑ کے دیکھ لوو۔
حالت سمجھ لووگے کٹی پتنگی دی،
اک دن دھرتی توں اکھڑ کے دیکھ لوو۔
تکنی چاہندے ہو تصویر زمانے دی،
'نور' دیاں غزلاں نوں پڑھ کے دیکھ لوو۔
قدرت دے قہراں نوں پیندی نتھّ نہیں۔
حالے بندہ اس پاسے سمرتھّ نہیں۔
کتھے کرن چہیڈاں کٹے ماواں نال،
پنڈ دے چڑھدے چھپڑ چھپدے ستھّ نہیں۔
لوڑاں، توڑاں، تھوڑاں بھری پٹاری ہے،
میری رام کہانی روچک کتھّ نہیں۔
تاہیؤں لوکاں نے نئیں ادھر کنّ کرے،
چیخاں دے وچ سچائی دا تتھّ نہیں۔
اؤلے کھاون ورگے کیہا سیانے دا،
توں وی اج پنچاں دی بات التھّ نہیں۔
میں پانی دتا سی سکے بھجے نوں،
جھکھڑ دے پٹن وچ میرا ہتھ نہیں۔
'نور محمدا' کدھر نوں اٹھ تریا ایں،
تیری منزل ول جاندا ایہہ پتھّ نہیں۔
مرغ-مسلم چھڈیئے خرچ-سدھاری کریئے۔
آ آپاں آپے نوں ساکاہاری کریئے۔
میں واری میں صدقے سبھ نوں کہندے جائیے،
منوں مکاری، بلھیں ساک-دلاری کریئے۔
نال بھروسے اپنیپن دا جھاسا دیکے،
سکے-سبندھیاں دی ہی ساکہ-ماری کریئے۔
چرک کویں جاوے ساڈی ہمت دے اگے،
گھنڈھی 'تے ہتھ دھرکے ساک-خواری کریئے۔
دور رہن 'تے ایویں ودھ نہ جان پواڑے،
آون-جاون لگیئے ساک-سدھاری کریئے۔
توں دلہن بن بیٹھ میں لاڑھا بن کے آیا،
نویں بنے رشتے دی ساک-شنگاری کریئے۔
'نور محمدا' کد وچھڑے ساکاں نے ملنے،
اٹھ ساکاں دے اتے ساک-نشاری کریئے۔
ہر تھاں رولا کاہلی دا جاں چھیتی دا۔
کم رہا نہ سست مدھانی نیتی دا۔
کچی عمرے عشقَ پلیتھن لاویں نہ،
جھاڑ ہمیشہ گھٹدے فصل اگیتی دا۔
قد دی منزل تکّ پجنوں رہِ جاندا ہے،
طاقتور جسا وی فصل پچھیتی دا۔
راز کویں جگ ظاہر ہویا دیکھ رہاں،
کھوج-کھرا نہ لبھے دل دے بھیتی دا۔
کڑماں دی عزت مٹی وچ رول گیا،
منڈپ وچ پایا کھڑدمّ جنیتی دا۔
بہت بہائے ہنجھو سلا کرن لئی،
کلر دل نہ پٹے پھالا گیتی دا۔
بھاویں تکھا کر لے بھاویں کھنڈھا 'نور'،
کم کرے دوویں ہی پھالا ریتی دا۔
چنگی دنیا نہیں بھاؤندی چھتے 'تے آؤ۔
چغل-چکوری نہیں آؤندی چھتے 'تے آؤ۔
بن جاؤگے ادبی چور زمانے بھر دے،
سوچ چراؤنی نہیں آؤندی چھتے 'تے آؤ۔
کاہنوں چمٹے کھاندے ہو چونکے 'تے چڑھکے،
بڈھی روٹی نہیں پاؤندی چھتے 'تے آؤ۔
دسّ دوانگے رمزاں عشقَ کماؤن دیاں سبھ،
جھات حسینہ نہیں پاؤندی چھتے 'تے آؤ۔
جے من لوچے ذائقے رنگے کھانیاں والے،
پر نونہ تڑکا نہیں لاوندی چھتے 'تے آؤ۔
| |
