Punjabi Kavita
Nand Lal Noorpuri

Punjabi Kavita
  

Vangan Nand Lal Noorpuri

ونگاں نند لال نورپری

1. نی نکے جہے ڈھول سانوں گھلیاں نے ونگاں

ونگاں وچ دور دیاں، واسیاں دی یاد آئی
ونگاں وچ سجناں دی، گجھی فریاد آئی
ونگاں وچ نین نے لکو کے گھلے میت نے
ونگاں وچوں جھاکدے پریت والے گیت نے
ونگاں چھنکاؤندی میں شریکاں کولوں لنگھاں
نی نکے جہے ڈھول سانوں گھلیاں نے ونگاں

ونگاں میرے روندے روندے اتھرو وحہ دتے
ونگاں میرے ستے ستے جذبے جگا دتے
گورے رنگ اتے ونگاں لال نے سہاندیاں
ونگاں باہاں میریاں نوں جپھیاں نے پاندیاں
نی ماہی دی میں سکھ نت ربّ کولوں منگاں
نی نکے جہے ڈھول سانوں گھلیاں نے ونگاں

ونگاں میری اجڑی جوانی نوں وساؤن آئیاں
ونگاں میرے ویہڑے نوں سہاگ بھاگ لاؤن آئیاں
ہتھیں میرے پا دے مائی ونگاں سوہیاں لال نی
سائیں پورے کرو ساڈے دل دے سوال نی
گھنڈ نہ میں چکاں 'نورپری' کولوں سنگاں
نی نکے جہے ڈھول سانوں گھلیاں نے ونگاں

2. اک ونگاں والا آیا نی

اک ونگاں والا آیا نی
میں منتاں نال بلایا نی

اک ونگاں کول سنہری نی
دوجے بسیئر نین نے زہری نی
میں مر گئی ڈنگ چلایا نی
اک ونگاں والا آیا نی
میں منتاں نال بلایا نی

جد نظر اتاہاں کردا نی
میرا پھٹدا جوبن چردا نی
میں اپنا آپ لٹایا نی
اک ونگاں والا آیا نی
میں منتاں نال بلایا نی

ونگاں دے پنڈے چلکن نی
اکھیاں دے دل پئے تلکن نی
اوہنے لوں لوں جادو پایا نی
اک ونگاں والا آیا نی
میں منتاں نال بلایا نی

پا ونگاں لاہ کلیرے نی
توں 'نورپری' دیئے ہیرے نی
تینوں ربّ نے بھاگ ہے لایا نی
اک ونگاں والا آیا نی
میں منتاں نال بلایا نی

3. تیرے رس بھرے نے نین

بڑے پیارے لگدے
جد عاریاں بن وگدے،
جاں رو رو ہوکے لین
تیرے رس بھرے نے نین

ایڈے نے کوئی ربّ دے پیارے،
پریم ندی جاں ٹھاٹھاں مارے
ایہناں دے اک اک قطرے نے
میرے ڈبے بیڑے تارے
میرے زخم نے یاد کرائے
اتھرو سٹ کے کھارے کھارے
ویکھیاں باجھ نہ نیناں دے ہن
آوے دل نوں چین
تیرے رس بھرے نے نین

پریم دی مورت ربّ دی صورتَ
ایہہ نے نقش خدائی
اکھیاں والا کوئی ورلا پڑھدا
ڈاہڈھے دی قلم وگائی
پریمی بن جے رو نے جاندے
دل دے پاپ ایہہ دھو نے جاندے
'نورپری' نیناں وچ وس جا
ایہہ اوہدے بت ہین
تیرے رس بھرے نے نین

4. جد نین سجن دے ہوئے

جد نین سجن دے ہوئے
پھر گھنڈ وچ کیوں لکوئے

نہ کر پنچھی قید وچارے
کیوں مرگاں تے جال کھلارے
کھلے چھڈ دے ایہہ ونجارے
ایہہ اتھرو بھر بھر روئے
جد نین سجن دے ہوئے
پھر گھنڈ وچ کیوں لکوئے

آ گئے نی ہن نیناں والے
نیناں دے کر نین حوالے
پیارے پیارے کالے کالے
بھنورے بہبل ہوئے
جد نین سجن دے ہوئے
پھر گھنڈ وچ کیوں لکوئے

نین نیناں دی بھچھیا منگدے
ڈردے ڈردے سنگدے سنگدے
دے کے نین نیناں نوں رنگ دے
ایہہ ہن تیرے ہوئے
جد نین سجن دے ہوئے
پھر گھنڈ وچ کیوں لکوئے

نیناں دی ہے لوڑ نیناں نوں
خالی نہ ہن موڑ نیناں نوں
'نورپری' نہ توڑ نیناں نوں
ایہہ نے پھردے موئے
جد نین سجن دے ہوئے
پھر گھنڈ وچ کیوں لکوئے

5. میں نہیں کرنا پیار

میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار

اک رستے دے پاندھی دوویں
توں میری میں تیرا
اڈیا بھور جاں پنجرے وچوں
کوچ ہویا جاں ڈیرہ
توں بن بیٹھی ہور کسے دی
میں بن بیٹھا ہور کسے دا
ایہہ کی بھلا وہار
سجنی میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار

ہسیا میں تاں سارے میرے
آ آ بیٹھے چار چپھیرے،
جاں رویا میں اکھیاں بھرکے
سبھناں نے منہ پھیرے
نہ کوئی پیارا نہ کوئی پیاری
ایہہ ہے دنیانداری
ٹھگنا ہے سنسار
میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار

جاگ پیا تاں سبھ کچھ پایا
ستیاں سبھ وننجایا
پھر سنسار ایہہ تیرا کیویں
توں کیوں چتّ پرچایا
تیرا تیرا کردے کردے
تیرا نے گھٹ بھردے
جھاتی ذرا تاں مار
سجنی میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار

ساہ آیا تے ساتھی سنگی
میرا میرا کردے
بجھ گئی جوت جاں جگدی جگدی
دشمن ہو گئے گھر دے
'نورپری' دنیاں وچ لگکے
دیوے وانگر بجھ گؤں جگکے
ڈب گؤں لگکے پار
سجنی میں نہیں کرنا پیار
سجنی میں نہیں کرنا پیار

6. انبیاں کیوں رسیاں نی کوئلے

انبیاں کیوں رسیاں نی کوئلے
انبیاں کیوں رسیاں

ساون دور بدلیاں نالوں
ساون دور نے آساں نالوں
زلفاں کالیاں راتاں نالوں
راتاں لمیاں باتاں نالوں
دل دے نال ایہہ جھگڑے کر کر
اکھیاں کیوں وسیاں
نی کوئلے انبیاں کیوں رسیاں
انبیاں کیوں رسیاں

پریم نوں روز بھلیکھا لگدا
پتھر جاپے پانی وگدا
پھل سمجھ کے ہتھ پا لیندا
کولا بھخدا ویکھے اگّ دا
سیجاں وچوں 'نورپری' نوں
ڈنگ جاون اکھیاں
نی کوئلے انبیاں کیوں رسیاں
انبیاں کیوں رسیاں

7. ہن اسیں ہور سجن گھر آندے

پیارے پیارے، سوہنے سوہنے
نیویاں نیناں والے
گھور دیؤ تے روئی جاندے،
ہسّ پوو تے ہسی جاندے
ایڈے بھولے بھالے
جاں روندے ڈسکورے بھرکے
پھر نہ جھلے جاندے
نین اساڈے ہنجھو بنکے
سجناں نوں گل لاندے
نین نیناں دے بردے بنکے
روندے بہڑیاں پاندے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے
پیارے پیارے، سوہنے سوہنے
نیویاں نیناں والے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے

پہلے سجن اوپرے لگدے،
ہن دے سجن پیارے
ایہہ من نوں خبرے کی ہویا
بہہ بہہ رات گزارے
رو رو ڈھائیں مارے
اندر لک لک چوری چوری
کلا ہی برڑاوے
نویں سجن دیاں نویاں باتاں
جھور جھور کے پاوے
سجن سجن نوں بے سرتی وچ
ہاکاں مار بلاندے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے
پیارے پیارے، سوہنے سوہنے
نیویاں نیناں والے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے

ساڈے ساہویں بہہ جا سجن
نہ ہو ساتھوں لامبھے،
لے لے ساڈے دل دیاں گلاں
دے دے اپنے دل دیاں گلاں
لا دے دل نوں کامبے
دل دے نال وٹا لے دل نوں
پنجرے دے وچ پا لے دل نوں
میں تیرا توں میرا بن جا
سینے نال لگا لے دل نوں
نیناں نال توں نین وٹا لے
ایہہ نے اودر جاندے،
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے
پیارے پیارے، سوہنے سوہنے
نیویاں نیناں والے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے

وچھڑے نین نہ رونوں ہٹدے،
سجناں نوں سمجھاؤ
دور گئے دل دور ہو جاندے
دل دے شیشے چور ہو جاندے
نہ کوئی ٹھوکر لاؤ
گھروں جدوں پیارے تر جاندے،
گھر نے وڈھّ وڈھّ کھاندے
سجن اجاڑن سجن وساون
سولی سجن چڑھاندے
'نورپری' سجناں گھر آئے
سجن نہ جھڑکے جاندے،
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے
پیارے پیارے، سوہنے سوہنے
نیویاں نیناں والے
ہن اسیں ہور سجن گھر آندے

8. ہنجھوؤ وے سکّ جاؤ

ہنجھوؤ وے سکّ جاؤ
رووو ن وے رکّ جاؤ

تسیں سمبھل سمبھل کے ترنا
بے-قدراں کول نہ جھرنا
رو رو نہ جان جلاؤ
ڈلھ ڈلھ کے نہ چھالے پاؤ
سجناں دے آون دے دن
وچھڑے گل لاون دے دن
وے آ گئے نے نیڑے
گل ماہی لگ رو لینا
تسیں بہبل وی ہو لینا
وے ایس گھڑی لک جاؤ
ہنجھوؤ وے سکّ جاؤ
رووو ن وے رکّ جاؤ

کہہ لینا پریم کہانی
آ آ کے اکھیاں تھانی
دکھ بھریاں کہنیاں باتاں
جویں لنگھیاں کالیاں راتاں
پردیس جاں میت گیا سی
پھر ساون بیت گیا سی
تسیں 'نورپری' نوں رو کے
اوہ دکھڑا بھی کہہ لینا
تسیں قدماں تے ڈھیہہ پینا
وے ! ہنے ہی مکّ نہ جاؤ
ہنجھوؤ وے سکّ جاؤ
رووو ن وے رکّ جاؤ

9. سجن جی من دی من وچ رہی

بیت گیا ساون دن گندے
دور دے رستے واٹاں مندے
آئی بدلی کالی کالی
کوئل بولی برہا جالی
دل دا پنچھی مار اڈاری
اڈیا کر کے پنجرہ خالی
نین بھرے مڑ آیا نراسا
بدلی نہ برسی
سجن جی من دی من وچ رہی
سجن جی من دی من وچ رہی

کھیلن دا دل نوں چاء باہلا
ڈگ ڈگ پیندا اتھرا کاہلا
دنیاں داری گورکھ دھندا
کھوہلن نہیں سکھالا
لکھاں گندے مندے مکّ گئے
ایہہ بے-گنتی مالا
موت پچھوں ایہہ دی بس ویکھی
جس نے سمجھ لئی
سجن جی من دی من وچ رہی
سجن جی من دی من وچ رہی

10. جد ورجے نین نہ رہندے

جد ورجے نین نہ رہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے

آپے لاندے آپ بجھاؤندے
آپے پھاہیاں گل وچ پاؤندے
آپے بہہ بہہ روندے اہلے
آپے ہس ہس کے گاؤندے
آپے جھک جھک پیریں ڈگدے
آپے رس رس بہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے
جد ورجے نین نہ رہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے

پلے ن اک دھیلا پائی
ویری دنیاں ویری بھائی
ایہہ نیناں نے تارے گن گن
ساری رات لنگھائی
کچے گھڑے تے ٹھلھ پئے اوڑک
میرے کہندے کہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے
جد ورجے نین نہ رہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے

ایڈیاں کیتیاں بے-پرواہیاں
پاڑے کنّ تے ملیاں سیاہیاں
نظر پئی جاں روپ چنگاری
مٹی گھٹے رولیاں شاہیاں
بھمبٹاں وانگر بھجّ گئے اوڑک
لکھ لکھ دکھڑے سہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے
جد ورجے نین نہ رہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے

جتھے گئے تے بہہ گئے اوتھے
جتھے تیرے رہِ گئے اوتھے
جنے بلایا ہس کے کدھرے
دل دیاں گلاں کہہ گئے اوتھے
گھنڈ وچ قید ایہہ کیتے ہوئے
'نورپری' ٹھگ لیندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے
جد ورجے نین نہ رہندے
ایہہ ہن مینوں کی کہندے

11. ڈھولن میرے وسدا کول

ڈھولن میرے وسدا کول
میں ڈھولن دی میرا ڈھول

ڈھولن دے بن سننجیاں گلیاں
گھر گھر ولکن نازاں پلیاں
پھل مرجھائے سکیاں کلیاں
وے ڈھولا میرے عیب نہ پھول
میں ڈھولن دی میرا ڈھول
ڈھولن میرے وسدا کول

ڈھولن دے دوناں نیناں اندر
اک وچ مسجد اک وچ مندر
ڈھولن میرے نیناں اندر
ڈھولن دے بن خالی کھولھ
میں ڈھولن دی میرا ڈھول
ڈھولن میرے وسدا کول

میں کملی اوہ کملی والا
میں بھولی اوہ بھولا بھالا
کالیاں زلفاں والا کالا
اوہدے مٹھڑے مٹھڑے بول
میں ڈھولن دی میرا ڈھول
ڈھولن میرے وسدا کول

12. اکھیاں پواڑے ہتھیاں

اکھیاں پواڑے ہتھیاں
میرے مگروں اجے نہ لتھیاں

تھاں تھاں پھسیاں مرنوں بچیاں
رو رو اوڑک ہوئیاں سچیاں
نکیاں نکیاں گلاں بدلے
سولیاں اتے چڑھ چڑھ نچیاں
ایہہ مینوں لے لتھیاں
اکھیاں پواڑے ہتھیاں

نظراں جال وچھاندیاں رہیاں
اڈدے پنچھی پھانہدیاں رہیاں
اتھروآں دے انودھ موتی
بھر بھر بک لٹوندیاں رہیاں
ایہہ مینوں لے لتھیاں
اکھیاں پواڑے ہتھیاں

لے لے تیر کماناں چھریاں
بادشاہاں نوں مارن تریاں
کھا کے تیر جاں تڑپھن لگیاں
پھر ایہہ اہلے بہہ بہہ جھریاں
ایہہ مینوں لے لتھیاں
اکھیاں پواڑے ہتھیاں

جاں میں گھوریاں ڈسکن لگیاں
سٹ سٹ اتھرو بگیاں بگیاں
رات پئی تے کوٹھے ٹپکے
ندیاں چیرن پھر اٹھ وگیاں
ایہہ مینوں لے لتھیاں
اکھیاں پواڑے ہتھیاں

کچے گھڑے دے ویکھ کے حیلے
پٹ پٹ ہوئے امبر نیلے
'نورپری' ایہہ سمجھدیاں نہ
لکھ سمجھاؤن وکیل وسیلے
ایہہ مینوں لے لتھیاں
اکھیاں پواڑے ہتھیاں

13. وسدے رہن گراں

وسدے رہن گراں
نی تیرے وسدے رہن گراں
کدی لے سائیں دا ناں

حسن کہے بھنورا مل جاوے
نین کہن کوئی پیارا
پریت کہے کوئی من مل جاوے
ہو جائے پار اتارا
ہٹڑی دے وچ سبھ کجھ دھرکے
ٹر چلیا ونجارا
سائیں کرے نیاں
وسدے رہن گراں
وسدے رہن گراں

کالی چنی نال ستارے
کیڈے لگدے پیارے پیارے
اکھیاں دے وچ مستی ہسدی
ہونٹھاں دے وچ لشکن تارے
سجن بنا کے اکھیاں لا کے
ٹبیاں دے وچ لہراں مارے
سائیں کرے نیاں
وسدے رہن گراں
وسدے رہن گراں

ڈولی دا تک کے دکھلاوا
اڈیا پنچھی بنھ کے دعوہ
کسے اوپری تھاں دے اتے
اوٹھاں لئیا آن کچاوا
کھلھی اکھ تے سہم گیا دل
ایہہ سی کوئی من پرچاوا
سائیں کرے نیاں
وسدے رہن گراں
وسدے رہن گراں

بگیاں بگیاں اکھاں کڈھ کے
زلفاں کھاندیاں دندیاں وڈھّ کے
سفنے وچ کوئی چور آ وڑیا
'نورپری' جند لے گیا کڈھ کے
نازاں پالی ایس کلی نوں
تر گئے جنگلاں وچ ہی چھڈّ کے
سائیں کرے نیاں
وسدے رہن گراں
وسدے رہن گراں

14. رس رس کے ن مار او سجنا

رس رس کے ن مار او سجنا
رس رس کے ن مار

تاریاں نال ہے رات شنگاری
ٹھنڈی ٹھنڈی پیاری پیاری
چندرما بن پھکا پھکا
اس دا ہے سنسار
او سجنا،
رس رس کے ن مار

کلیاں دے چہرے توں پڑھیاں
پڑھ پڑھ گلاں خوشیاں چڑھیاں
بھنور بن اوہ کلیاں کلیاں
ن کوئی باغ بہار
او سجنا،
رس رس کے ن مار

پنجرے وچ اک پنچھی پلیا
پنجرہ کھلھیا اوہ اڈ چلیا
سوچ پئی جاں من وچ کوئی
اڈ گیا مار اڈار
او سجنا،
رس رس کے ن مار

اکھیاں ویکھ کے ہسیاں اکھیاں
اکھیاں ول نوں نسیاں اکھیاں
'نورپری' توں موڑ لے بھاویں
ساڈا کی انکار
او سجنا،
رس رس کے ن مار

تیریاں اکھیاں جتیاں بیبا
ساڈی ہے ہن ہار
او سجنا،
رس رس کے ن مار

15. اوہدے نین مجوری منگدے

اوہدے نین مجوری منگدے
ہن کی سجنا کریئے !

باہلا نیناں نوں سمجھایا
پاپی باج نہ آؤندے
وچ پردیس پریتاں لاکے
ہن کیوں بہڑیاں پاؤندے
پتھر دل اوہ اک نہ سندے
لکھ لکھ پانی بھریئے
ہن کی سجنا کریئے !

کھرے نیناں دی قیمت باہلی
کھوٹیاں نوں نہیں ملدے
کھرے نین جے ونجن جائیے
صاف ہو جائیے دل دے
نین نیناں نوں مار جے دیون
تاں وی ہس ہس مریئے
ہن کی سجنا کریئے !

لوکیں کہندے اونے کھوٹے
جنے چھوٹے چھوٹے
نین سجن دے وڈے وڈے
پھر کیوں دسدے کھوٹے
نین ن تیرے نین ن میرے
سدا ایہناں توں ڈریئے
ہن کی سجنا کریئے !

نیناں والیو نین چھپا لؤ
بوہے ڈھو لؤ پردے پا لؤ
ایہہ خونی ن خونوں ڈردے
ایہہ بازاں نوں ڈورے پا لؤ
'نورپری ایہہ نین ن ریجھن
دل بھی کڈھ کڈھ دھریئے
ہن کی سجنا کریئے !

چاک سدائے کنّ پڑوائے
دنیاں وچ بدنام کہائے
دل دی قیمت دے دے ہارے
پھر بھی نہ اس نین ملائے
چھوٹی عمر دے قضیے ایڈے
کویں ایہہ دکھ ذریعے
ہن کی سجنا کریئے !

16. مینوں وی رنگ دے لال رنگ وے

ہتھ وی رنگ دے تن وی رنگ دے
نین وی رنگ دے من وی رنگ دے
ڈوب دے مینوں نشنگ وے
مینوں وی رنگ دے لال رنگ وے

کوہجھیاں رنگیاں کالیاں رنگیاں
لکھ لکھ داغاں والیاں رنگیاں
جو منگناں مونہوں منگ وے
مینوں وی رنگ دے لال رنگ وے

پھلاں نوں چاہڑیاں لال گلالیاں
نیناں 'چ ڈولھیاں لالیاں
کر دتے مست ملنگ وے
مینوں وی رنگ دے لال رنگ وے

تیرا تاں رنگیا رنگ ن لتھدا
تیرا تاں کچّ وی موتی اے نتھّ دا
'نورپری' توں نہ سنگ وے
مینوں وی رنگ دے لال رنگ وے

17. نمھی نمھی پیندی آ پھہار

نمھی نمھی پیندی آ پھہار
دلاں دیا ہائے محرماں وے
کدی وطناں دے ول گیڑا مار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

ماہی جنہاں کول وسدے وے
اوہ کی جاندے وچھوڑیاں دی سار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

اک بیبا تیرے بناں وے
سانوں جھڑکاں دیوے سنسار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

ٹھل گؤں لے کے بیڑیاں وے
سانوں کون لنگھاوے ہن پار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

آ مل پھلّ بنکے وے
گھر پتلی چھمک تیری نعر
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

اوہناں نال کی بولنا وے
جنہاں توڑ ن چاہڑے اقرار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

ویچکے میں جند لے لواں وے
ماہی وکدے جے ملن بازار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

لگیاں نوں یاد کر لے وے
سانوں ایویں ترسا کے نہ مار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

سجناں نوں تور بیٹھیاں وے
مینوں وڈھ وڈھ کھاندا گھر بار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

'نورپری' توں جتیا وے
اساں منّ لئی چروکی ہار
نمھی نمھی پیندی آ پھہار

18. اپنے نین چھپا لے نیں توں

اپنے نین چھپا لے نیں توں
اپنے نین چھپا لے

تیرے نین نویں پرنائے
ایہہ نہ جانن جگ دے چالے
ایتھوں دے نے ٹھگ رکھوالے
گلیاں وچ بہہ باتاں پاؤندے
زلفاں واہ واہ راتاں پاؤندے
دنے دنے سمجھا لے نیں توں
اپنے نین چھپا لے

اڈ گئے ایہہ تے ہتھ ن آؤنے
پھڑ کے لوکاں پنجرے پاؤنے
ایہہ نے نیانے لوک سیانے
لوکاں اندرے کوہ کوہ کھانے
تینوں لگدے لوک پیارے
'نورپری' دے پرکھے سارے
اندر بہہ جا بھاگاں بھریئے
نویں جوانی کولوں ڈریئے
گھنڈ دی کٹیا پا لے نیں توں
اپنے نین چھپا لے

19. نہ کلیاں نوں توڑ پھلیرے

نہ کلیاں نوں توڑ پھلیرے
نہ کلیاں نوں توڑ

پیارا پیارا ہاسہ پیارا
اس وچ ہسدا ساجن ہارا
تیرے من دی جوتی والا
اس وچ وی چمکے چمکارا
اپنے گل دے ہار بناویں
پھلاں دے دل توڑ
پھلیرے نہ کلیاں نوں توڑ

چار دناں دا لوک دکھاوا
تیرا ہے پہراوا
ن کجھ تیرا ن کجھ میرا
سبھ دا جھوٹھا دعویٰ
کس من مورکھ پچھے لگوں
واگاں ایہدیاں موڑ
پھلیرے نہ کلیاں نوں توڑ

اس قعیاں دا روپ گواکے
کس قعیاں نوں لاویں
ایہہ نیناں دی مستی لے کے
کس نیناں وچ پاویں
ایہہ بھی جھوٹھا اوہ بھی جھوٹھا
نہ ایہہ رشتہ توڑ
پھلیرے نہ کلیاں نوں توڑ

ایہہ بھی ساری اوہدی مایہ
جس دی ہیں توں مایہ
تینوں نظر ن آیا
'نورپری' نوں لبھ لے اندروں
جے جیون دی لوڑ
پھلیرے نہ کلیاں نوں توڑ

20. توں لک جا میں لبھنا پیاری

توں لک جا میں لبھنا پیاری
توں لک جا میں لبھنا

منہ تے لے چنی دا پلہ
توں لک جا میں رہِ جاں کلا
میں بلاواں بولیں نہ توں
لبھدا لبھدا ہوواں جھلا
میں جھلا ای پھبنا پیاری
توں لک جا میں لبھنا

ایتھے لوک نہ ویکھ سکھوندے
مل کے بیٹھے ویکھ نہ بھوندے
چل اس دیس 'چ چلیئے پیاری
جتھے پنچھی مل مل گوندے
جتھے ہسنا سبھنا پیاری
توں لک جا میں لبھنا

میں اوتھے بھنورا بن جاؤں
توں بن جاویں کلیاں
توں پتیاں 'چوں لک لک ویکھیں
پریم چواتیاں بلیاں
اس اگّ نے نہیں دبنا پیاری
توں لک جا میں لبھنا

بلاّ کوئی ہوا دا آکے،
تیرے منہ توں گھنڈ ہٹاکے
تیرے نال ملا دے مینوں
میں بکل وچ لک جاں آکے
مل گئے نین جاں تیرے میرے
'نورپری' پھر لبھناں پیاری

21. اکھیاں تیریاں چور نی کڑیئے

اکھیاں تیریاں چور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

جاں تکیئے تاں نیویں پاون
بھولیاں بھولیاں ایہہ دسّ آون
خبرے کدھروں سنھ لا کے
دل دی دولت لٹ لے جاون
چلدا کوئی نہ زور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

دوروں ویکھ لکائیاں اکھیاں
گھنڈ دی قیدے پائیاں اکھیاں
اکھیاں کول جاں اکھیاں آئیاں
رو رو پھیر بلائیاں اکھیاں
بڑیاں نے منہ زور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

لاڈاں وچ جاں آ گئیاں ایہہ
پتھر موم بنا گئیاں ایہہ
جندرے پہرے لگے رہِ گئے
اکھیں گھٹا پا گئیاں ایہہ
پاؤندے رہِ گئے شور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

سفنے دے وچ ادھی راتیں
ٹبر لا کے گلیں باتیں
مار مار کے ٹھگیاں دھاڑے
آ ستیاں گھر وچ پربھاتیں
لکھ لکھ دل وچ خور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

ڈولیاں وچ لکائیاں ہوئیاں
ویریاں ہتھ پھڑائیاں ہوئیاں
نظر بچا کے نس تریاں ایہہ
لوکاں دیاں پڑھائیاں ہوئیاں ۔
ہوئیاں ہور توں ہور نی کڑیئے
اکھیاں تیریاں چور

22. کون بناواں میت پربھو جی

کون بناواں میت پربھو جی
کون بناواں میت

میت بناون والیاں اکھیاں
قبر وچ لک گئیاں
پریت نبھاون والیاں کلیاں
رو رو کے سک گئیاں
نہ کوئی لبھدا دکھ دا سانجھی
نہ کوئی جانے پریت
پربھو جی کون بناواں میت

رات پوے تے دن نہیں چڑھدا
دن چڑھدا تاں بھی رات
دل دا مندر دھوندی جاوے
ہنجھوآں دی برسات
آس دی دنیاں رڑھدی جاندی
بات نہ پچھدے میت
پربھو جی کون بناواں میت

پروانے دی پریم کہانی
پہلوں جے سن لیندی
پھل دا ہاسہ تکّ تکّ کاہنوں
میں پھل پھل کے بہندی
مطلب دی اس دنیاں اندر
پریت نہ گاؤندی گیت
پربھو جی کون بناواں میت

پانی دے وچ ویکھ بلبلا
کھڑیا میریا ہاسہ
بجھ گیا جاں اس گھر دا دیوا
پنچھی بھیا نراسا
ہسنا تے ہس کے رو پینا
ویکھ جگ دی ریت
پربھو جی کون بناواں میت

23. مائی نی مینوں وس نہ کسے دے پا

اس دنیاں دے نویں تلاوے
اس دنیاں دے نویں بپاری
اس دنیاں دیاں کھیڈاں نویاں
اس دنیاں دے نویں کھڈاری
میں کی جانا کی راہ جانا
نہ کوئی مینوں چا
مائی نی مینوں وس نہ کسے دے پا

نت کردی ایں جانا جانا
سبھناں نے تر جانا
اس مسافر خانے دے وچ
رہکے پھر پچھتانا
ایس دیس وچ پنجرے ہی پنجرے
میری جان بچا
مائی نی مینوں وس نہ کسے دے پا

مہندی والے ہتھ نوں بنھکے
لال ویاہ دے گانے
اوبھڑ نیناں دے وچ پاکے
نین کوئی دیوانے
بلھیاں نال چھوا کے بلھیاں
اگّ لا کوئی بھڑکا
مائی نی مینوں وس نہ کسے دے پا

پھل کی جانے ہسنے مگروں
اوہدی دنیاں رووے
نین کی جانن ملکے مگروں
پھیر وچھوڑا ہووے
بیت گئی سو بیت گئی اے
ہور نہ کجھ سمجھا
مائی نی مینوں وس نہ کسے دے پا

24. اکھیاں نوں میت بناکے

اکھیاں نوں میت بناکے
اکھیؤ نی مر نہ جانا
اکھیاں دے سن سن ترلے
اکھیؤ نی بھر نہ جانا

رو رو پرچاون پہلوں
لک لک کے لاون پہلوں
بھر بھر کے ٹھنڈے ہؤکے
اکھیؤ نی ٹھر نہ جانا
اکھیاں نوں میت بناکے
اکھیؤ نی مر نہ جانا

پاپن ایہہ نظراں بریاں
ہنجھوآں دے اوہلے چھریاں
دنیاں دے لوک قصائی
لوکاں دے گھر نہ جانا
اکھیاں نوں میت بناکے
اکھیؤ نی مر نہ جانا

ہسدے نوں ساڑن نظراں
پتھراں نوں پاڑن نظراں
سولاں دے مونہاں اتے
جندڑی نوں دھر نہ جانا
اکھیاں نوں میت بناکے
اکھیؤ نی مر نہ جانا

اکھیاں دے مارے ہوئے
مڑکے نہ راضی ہوئے
دنیاں وچ 'نورپری' نوں
پاگل نی کر نہ جانا
اکھیاں نوں میت بناکے
اکھیؤ نی مر نہ جانا
اکھیاں دے سن سن ترلے
اکھیؤ نی بھر نہ جانا

25. بیت گئی تے رونا کی

جادوگر نے کھیلھ رچایا
مٹی دا اک بتّ بنایا
پھلاں وانگ ہسا کے اس نوں
دنیاں دے وچ ناچ نچایا

بھلّ گیا اوہ ہستی اپنی
ویکھ ویکھ خرمستی اپنی
ہاسے ہاسے وچ لٹا لئی
اک کایا دی بستی اپنی

ہن پچھتائے ہونا کی
بیت گئی تے رونا کی

دنیاں ہے دریا اک وگدا
ہاتھ جہدی دا تھہو نہیں لگدا
اک کنڈھے تے دسے اندھیرا
اک کنڈھے تے دیوا جگدا

دیوے والے جاگ اوہ بھائی
تیرے گھر نوں ڈھاہ ہے لائی
ساہویں دسیا جدوں ہنیرا
اودوں تینوں سوچ نہ آئی

ہن ایہہ بوہا ڈھونا کی
بیت گئی تے رونا کی

ہسدا پھلّ روایا اے توں
دیوا توڑ بجھایا اے توں
آپ جگاویں آپ بجھاویں
ایسے وچ چت لایا اے توں

گھڑیاں آپ بناوے ڈھاوے
تیرا من کیوں غوطے کھاوے
شے والا جے شے لے جاوے
تیرا کی لے جاوے

اس توں پھیر لکونا کی
بیت گئی تے رونا کی

26. آ اپنا جگت وسائیے

عورت-
آ اپنا جگت وسائیے
سجنا، سجنا !
مرد-
آ اپنا جگت وسائیے
پیاری، پیاری !

عورت-
چگ چگ کے اس جگ دیاں سولاں،
کلیاں پھل برسائیے،
سجنا، سجنا !
لا کے اک پھلواڑی سندر،
سانجھا سورگ بنائیے،
سجنا، سجنا !
مرد-
دل وچ دل دی تار ملاکے،
جیون ساز وجائیے،
پیاری، پیاری !
پیار بناں جو خالی ہردے،
سبھ نوں پیار سکھائیئے،
پیاری، پیاری !

عورت-
توں ہوویں کوئی مور سجن،
میں بدل بن کے برساں،
سجنا، سجنا !

مرد-
توں اک پل جے لامبھے ہوویں،
میں ویکھن نوں ترساں،
پیاری، پیاری !

دوویں-
آ اپنا جگت وسائیے !
آ اپنا جگت وسائیے !

27. میرا دل نچدا

میرا دل نچدا،
ایہہ دل نچدا،
ہائے دل نچدا !

عورت-
جاں ساون بھریا، چھلک چھلک ڈلھ جاوے،
جاں رتّ بسنت پیا گھر نہ، گھر آوے ۔
جاں رسیا رس بھریاں اکھیاں نوں،
اکھیاں آن ملاوے ۔
میرا دل نچدا،
ایہہ دل نچدا،
ہائے دل نچدا !

مرد-
جاں نویں جوانی فٹ فٹ ترلے پاوے ۔
جاں چند وچ جوبن نواں نواں بھر آوے ۔
جاں تاریاں بھریاں راتاں وچ
کوئی پریم دے گیت سناوے ۔
ایہہ دل نچدا،
ہائے دل نچدا،
ہائے دل نچدا !

عورت-
جاں جھوٹھیاں جھڑکاں ماہی دے کلپاوے
جاں روپ کسے دا پانی وچ اگّ لاوے ۔
جاں ہنجھوآں بھریاں اکھیاں نوں،
کوئی ہسّ ہسّ کے گلے لاوے ۔
میرا دل نچدا،
ایہہ دل نچدا،
ہائے دل نچدا !

مرد-
جاں لاٹاں اتے سڑ مردے پروانے،
جاں بھنورے کلیاں نال ملن مستانے،
جاں ایہہ مستانیاں اکھیاں وچ،
آ جاندے رنگ مستانے ۔
میرا دل نچدا،
ایہہ دل نچدا،
ہائے دل نچدا !

28. مست جوانی

لٹ لے مست جوانی وے
آ، آ وی سجنا !
میں تیری دیوانی وے
آ، آ وی سجنا !

بھولے بھولے میرے نین شرابی ۔
سوہے سوہے میرے ہونٹھ گلابی ۔
میں تیری مستانی وے،
آ، آ وی سجنا !
لٹ لے مست جوانی وے
آ، آ وی سجنا !
میں تیری دیوانی وے
آ، آ وی سجنا !

دند میرے موتی دیاں لڑیاں ۔
گت میری وچ لکھ ہتھ کڑیاں ۔
نیناں 'چ لکھ لکھ کانی وے،
آ، آ وی سجنا !
لٹ لے مست جوانی وے
آ، آ وی سجنا !

29. اجڑی دنیاں

اجڑی ہوئی دنیاں،
توں میری پھیر وسا دے ۔
بگڑی نوں بنا دے ۔

اس پاپ دی دنیاں وچ،
وسنا نہیں ملدا،
رونا نہیں ملدا،
ہسنا نہیں ملدا ۔

روندے ہوئے نیناں نوں میرے،
ہسنا سکھا دے،
بگڑی نوں بنا دے-

اجڑی ہوئی دنیاں،
توں میری پھیر وسا دے ۔
بگڑی نوں بنا دے ۔

کیوں رس گیا ایں سجنا،
کی دوش ہے میرا ۔
کیوں کیتا ای سجنا،
میری دنیاں 'چ ہنیرا ۔

بجھدی ہوئی آساں دی شمع،
آ کے جگا دے ۔
بگڑی نوں بنا دے-

اجڑی ہوئی دنیاں،
توں میری پھیر وسا دے ۔
بگڑی نوں بنا دے ۔

30. دنیاں والے برے

دنیاں والے برے ۔
اوئے بابا ! دنیاں والے برے !

بھولے بھولے نین جنہاں دے،
مٹھے مٹھے بین جنہاں دے،
سنھاں مارن ترے ۔
اوئے بابا ! دنیاں والے برے !

دن نوں چڑیاں کولوں ڈردے،
رات پوے تے ندیاں تردے،
لبھدے کھوج نہ کھرے ۔
اوئے بابا ! دنیاں والے برے !

گل وچ مالا تلکاں والے،
اپروں بگلے اندروں کالے،
بغلاں دے وچ چھرے ۔
اوئے بابا ! دنیاں والے برے !

جنے دردی اونے ویری،
جنے چھوٹے اونے زہری،
'نورپری' رہُ ارے ۔
اوئے بابا ! دنیاں والے برے !

31. ماہی میرا غصے غصے

مینوں ستیاں نیند نہ آوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔
میرا جوبن ڈلھ ڈلھ جاوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔

گورا رنگ تے شربتی اکھیاں،
نی میں گھنڈ وچ ڈکّ ڈکّ رکھیاں،
مینوں طعنے دیندیاں سکھیاں-
نی ماہی میرا غصے غصے ۔

مینوں ستیاں نیند نہ آوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔
میرا جوبن ڈلھ ڈلھ جاوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔

اوہ کالیاں بدلیاں آئیاں،
ساون نے جھڑیاں لائیاں،
میں پھردی ہاں وانگ شدائیاں-
نی ماہی میرا غصے غصے ۔

مینوں ستیاں نیند نہ آوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔
میرا جوبن ڈلھ ڈلھ جاوے،
نی ماہی میرا غصے غصے ۔

32. پنوں

مینوں نیند تتی نوں آ گئی،
وے میں سوں گئی سہج سبھا ۔

وے میں لٹ لئی پنڈ دے پاہروآں،
کتے جوہ وچ جادو پا ۔

مینوں کلی سٹّ وے شدائن نوں،
میرے روندے چھڈ گیا چا ۔

کتے تیرا کچاوا ٹٹ پوے،
میری ڈاڈھے کول دعا ۔

تینوں پل وچ روڑھکے لے جائے،
میرے ہنجھوآں دا دریا ۔

وے تیری ڈاچی نوں لبھدی میں پھراں،
مارو تھل دے وچ کرلا ۔

میری مہندی 'چوں لمباں نکلیاں،
گئیاں پیریں چھالے پا ۔

لکھاں سورج چڑھ پئے ریت 'چ،
میرا جوبن نہ کلپا ۔

مینوں موئی نوں پنچھی رونگے،
اتے کفن پراں دا پا ۔

ایہو واج آویگی قبر 'چوں،
میرا پنوں دیو ملا ۔

پنوں بہکے قبر 'تے،
اج رنا زارو زار ۔

نی توں اٹھ بہو ہنجھوآں والیئے،
ذرا میں ول بانہہ الار ۔

نی توں رجّ رجّ مینوں ویکھ لے،
اج رجّ رجّ کر لے پیار ۔

مینوں اکو رات نہ بھلدی،
جدوں سیجوں خوس گئے یار ۔

تیرا رنگلا چوڑا چمّ لواں،
ذرا میں ول بانہہ الار ۔

مینوں دسی رو رو پنچھیاں،
تیرے دل دی حالَ پکار ۔

33. بانکا

نی میں اپنا آپ بھلا بیٹھی،
گلاں سن سن بانکے یار دیاں ۔
اوہ رتبہ رکھدیاں ہنساں دا،
جو چڑیاں اوہدے دربار دیاں ۔

کدی گھنگٹ چک کے ویکھ تے صحیح،
اج منتاں اؤگن ہار دیاں ۔
کئی بیٹھیاں در تے سکّ گئیاں،
جو بھکھیاں تیرے دربار دیاں ۔

میرے دل وچ مڑ مڑ رڑکدیاں،
چوبھاں نیناں دے اک اک وار دیاں ۔
جیہنوں پریاں کردیاں مور چھلاں،
تیرا وہڑھا پھرن بہار دیاں ۔

میرے دل وچ لمبھاں بھڑکدیاں،
اس حسن بھری سرکار دیاں ۔
جیہا بھامبڑ لایا ای بجھدا نہیں،
لکھاں اتھرو سٹ سٹ ٹھاردیاں ۔

34. وٹنا

مائی نی سانوں لا نہ وٹنا،
میں ڈھولے بن پل نہیں کٹنا ۔

نہ پا سوہیاں لال پشاکاں،
نہیں چھڈنا تینوں تیریاں ساکاں ۔
میں رنگلا چوڑا بھنّ سٹنا،
میں ڈھولے بن پل نہیں کٹنا ۔

پا کے نتھّ کیوں کھنجھدی جاویں،
کس دے ہتھ مہار پھڑاویں ۔
اس گلّ وچوں توں کی کھٹنا،
میں ڈھولے بن پل نہیں کٹنا ۔

میرے نین نے ہؤکے بھردے،
ڈھولا دے کے راضی کردے ۔
نیں مائی تیرا کجھ نہیں گھٹنا،
میں ڈھولے بن پل نہیں کٹنا ۔

35. دل دا محرم

دل دا محرم آیا نہیں،
کملی نوں گل لایا نہیں ۔

راہاں دے وچ نین کھلوتے
جگ دیاں نظراں وچ پروتے
دن ڈبیا جند کھاندی غوطے
چند کدھرے دس آیا نہیں،
دل دا محرم آیا نہیں،
کملی نوں گل لایا نہیں ۔

دل وچ بلدے لامبو لمبے
جیوں پانی بن مچھی کمبے
راہ ول تکدے نین نے امبے،
سجنا مکھ دکھلایا نہیں،
دل دا محرم آیا نہیں،
کملی نوں گل لایا نہیں ۔

زلفاں دے کنڈلاں وچ ولیاں
لکھاں اس نوں ڈھونڈھن چلیاں
سڑ موئیاں کئی بھلیاں بھلیاں
ڈاچی نوں پرتایا نہیں،
دل دا محرم آیا نہیں،
کملی نوں گل لایا نہیں ۔

36. مستانہ بنا دے

مرد-
اک ہور پیا دے،
اک ہور پیا دے،
دیوانہ بنا دے،
مستانہ بنا دے ۔

عورت-
میرے اکھیاں دے پیاسے،
پی تیرے حوالے،
پی، پی کے مکا دے،
اک ہور پیا دے ۔
دیوانہ بنا دے،
مستانہ بنا دے ۔

مرد-
میری ہوش دی نگری،
بے ہوش بنا دے ۔
بے ہوش بنا دے،
خاموش بنا دے ۔
دیوانہ بنا دے،
مستانہ بنا دے ۔

عورت-
میری چڑھدی جوانی،
دریا دی روانی ۔
تیری دنیاں دیوانی،
میری مست جوانی ۔
پی، پی کے مکا دے،
اک ہور پیا دے ۔

دیوانہ بنا دے،
مستانہ بنا دے ۔
اک ہور پیا دے،
اک ہور پیا دے ۔

37. پریم

اس پریم دی سمجھ ن آئی نی،
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی ۔

کوئی در در بھچھیا منگدا نی،
کوئی بھگوے کپڑے رنگدا نی،
کوئی لبھدا سنگدا سنگدا نی،
کوئی پھردا کنّ پڑوائی نی-
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی،
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی ۔

کوئی 'لیلیٰ' 'لیلیٰ' کردا نی،
کوئی سوہنا ڈب ڈب مردا نی،
ایہہ عشقَ نہ موتوں ڈردا نی،
پیا تھل وچ دیوے دہائی نی-
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی،
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی ۔

کوئی بلبل بن بن بہکے نی،
کوئی کلیاں بن بن ٹہکے نی،
کوئی بھنورا بن بن سہکے نی،
کوئی پھردا بین بجائی نی-
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی،
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی ۔

کوئی نین غضب دے مارے نی،
کوئی پنچھی قید وچارے نی،
کوئی ہسّ ہسّ خون گزارے نی،
کوئی راتیں سوں پچھتائی نی-
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی،
اس پریم دی سمجھ ن آئی نی ۔

38. ماہی

ماہی غصے غصے کیوں رہندا نی،
سانوں دل دا دکھ نہ کہندا نی ۔

کالی بدلی کیس کھلارے،
ہسدے ہسدے لک گئے تارے ۔
ایہہ دل ہٹکورے لیندا نی-
ماہی غصے غصے کیوں رہندا نی !

باغ حسن دا کھڑیا پیارا،
اک اک پھل دا مست اشارہ ۔
بھنورا رس رس بہندا نی-
ماہی غصے غصے کیوں رہندا نی !

ترلے کر کر دل سمجھایا،
پھیر بھی ظالم باز ن آیا ۔
سجن پچھے ٹر پیندا نی-
ماہی غصے غصے کیوں رہندا نی !

39. بولیاں

اک کڑی-
پیریں میرے جھانجراں،
تے باہیں میرے بند نی،
ویکھ لو سہیو نی،
میرے گھنڈ وچ چند نی ۔

دوجی-
نینیں میرے کجلا،
تے ہتھیں مہندی لال وے ۔
چھڈ میری وینی تیرا،
نت ایہہ سوال وے ۔

تیجی-
گوریاں نے باہاں میں،
چڑھائیاں ونگاں کالیاں ۔
اکھیاں 'چ ہسے مونہوں،
کڈھے ماہی گالیاں ۔

چوتھی-
ماہی وسے پردیس مینوں،
اوہنے ونگاں گھلیاں ۔
ویکھ ویکھ ونگاں سہیاں،
سہریاں دے چلیاں ۔

40. جوگی

اک 'جوگی' مندراں والا
ہیرے تیرے پنڈ وچ آیا ۔
اوہنے تن تے بھسم رمایا،
ہیرے تیرے پنڈ وچ آیا ۔

رو رو کے جاں گلاں کردا،
'ہیر' ہیر' کہہ ہؤکے بھردا،
اوہنے سبھ دا دل بھرمایا نی ۔
تیرے پنڈ وچ آیا ۔
اک 'جوگی' مندراں والا
ہیرے تیرے پنڈ وچ آیا ۔

گل وچ پائیاں بک بک لیراں
حالَ بنائے وانگ فقیراں
اوہنے کھوہ تے دھونا تایا نی-
تیرے پنڈ وچ آیا ۔
اک 'جوگی' مندراں والا
ہیرے تیرے پنڈ وچ آیا ۔

اوہ آیا کوئی لال گواکے،
پنڈ پنڈ لبھدا بھیس وٹاکے،
بھکھا تے ترہایا نی-
تیرے پنڈ وچ آیا ۔
اک 'جوگی' مندراں والا
ہیرے تیرے پنڈ وچ آیا ۔

41. نہ جا چن پردیس وے

اتھے ہس کے کسے نہ بولنا
کسے بیٹھ نہ کہنا
اوتھے دتیاں ملن نہ کوڈیاں
دل دے نہ بہنا
اوتھے دن نوں مجلاں کرنیاں
راتیں کلیاں بہنا
اوتھے در در جھڑکاں کھانیاں
اچی ساہ نہ لینا
نہ جا چن پردیس وے
میرا منّ لے کہنا