تتلی اجائب چترکار
اڈدی اڈدی آوے تتلی،
پھلاں تے منڈلاوے تتلی ۔
کھنبھ ایس دے رنگ-برنگے،
سوہنے سوہنے، چنگے چنگے،
کداں، کسے للاری رنگے ؟
ہر اک دل نوں بھاوے تتلی ۔
سنگھ کے پھلاں دی خشبوئی،
اڈدی پھردی جھلی ہوئی،
کسے پیار چِ کھوئی کھوئی،
پیارے گیت الاوے تتلی ۔
ایہہ مٹھیآں خشبوآں مانے،
گاندی پھرے بہار دے گانے،
پھلاں نوں چمیں انجانے،
مولوں نہ شرماوے تتلی ۔
مست اتے متوالی تتلی،
چترے کھنبھاں والی تتلی،
پیاری بھولی بھالی تتلی،
اپنا من پرچاوے تتلی ۔
دل چاہے میں تتلی ہوواں،
پیارے پیارے پھلاں چھوہاں،
گاواں، جداں گاوے تتلی،
پھلاں تے منڈلاوے تتلی ۔
پنچھی ہوواں بن وساں،
اڈدا پھراں ابھول،
گا گا گیت رسیلڑے،
کردا رہاں کلول ۔
جس تھاں تے جد جی کرے،
چگاں سوادی چوگ ۔
کوئی غم نہ چھوہ سکے،
رہواں سدا اروگ ۔
نکل آلھنے اندروں،
اپنے ہانی نال ۔
پہُ دی لالی وچ نھا،
ہوواں لالو لال ۔
ایہو میری ریجھ ہے،
ایہو میری منگ ۔
رجّ رجّ کے مان لاں،
میں قدرت دے رنگ ۔
ایہہ قدرت دے رنگ ہی،
رہے نے کھچاں پا ۔
گوہڑے ایہناں وانگ ہن،
میرے من دے چا ۔
اک اک کنکے اندروں،
قدرت کہے پکار :
'آ جا میری گود، جے
رجواں لوڑیں پیار' ۔
سن سن واجاں اوہدیاں،
تڑپھے دل دی چاہ،
سوڑے ایس سماج توں،
ہٹدا جاوے ساہ ۔
اک روٹی دی فکر ہی،
لیندی خوشیاں چٹّ ؛
آؤندا مڑ انگور نہ،
ایسے لگن پھٹّ ۔
پنچھی ہوواں بن وساں،
اڈدا پھراں ابھول،
گا گا گیت رسیلڑے،
کردا رہاں کلول ۔
اک بئیے نے کٹھیاں،
کر کے سکا گھا ۔
بنیا اپنا آلھنا،
پورا کیتا چا ۔
رکھنے رکھے اوس وچ،
تے دروازہ اک ۔
لوڑ سمیں جو ہو سکے،
پوری من دی سکّ ۔
رہِ سکن جو بچڑے،
اس دے نال آرام ۔
رین-بسیرا کر لوے،
جد پے جاوے شام ۔
ککر، لو توں بچ سکے،
نکی کومل جند،
چوغا چگ چگ تھکّ کے،
ساہ لے سکے بند ۔
سردی دی اک شام نوں،
بیٹھ آلھنے کول ۔
کردا اوہو آپ سی،
اپنے نال کلول ۔
ٹھر ٹھر کردا سکڑدا،
پالے ہتھوں تنگ ۔
باندر اڈیاں رگڑدا،
آیا ننگ-ملنگ ۔
وگدا ٹھکا اوس نوں،
لین نہ دندا ٹیک ۔
چاہے، کدھروں مل سکے،
اوہنوں نگھا سیک ۔
کریاں اس نے کوششاں،
چڑھی نہ کوئی توڑ؛
ہڈیں رچ گئی ٹھنڈھ تے،
دکھن لگے جوڑ ۔
اس دی حالت دیکھ کے،
بئیے کیہا پکار :
'کرنی فکر سیال دی،
سی توں پہلوں یار !
میں تیتھوں ہاں نکڑا،
پر جتناں دے نال ۔
کیتا مشکل حلّ ہے،
اپنا آپ سوال ۔
جے توں وی کچھ سوچدا،
رکھدا کوئی تانگھ ۔
گھر دا مالک اج توں،
ہندا میرے وانگ' ۔
سن بئیے دی گلّ نوں،
باندر کیتی جھٹّ ۔
چڑھ کے رخ تے آلھنا،
کیتا چوڑ چپٹّ ۔
بنیا سی جو اوس نے،
پوری محنت نال ۔
پٹی اس دی جکھنا،
کیتا بھیڑا حالَ ۔
واہ بئیے دی گئی نہ،
ہویا بہت لچار،
کسے سیانے آکھیا،
تاہیں سوچ وچار :
"سیخ تاں کو دیجیئے،
جاں کو سیخ سکھائ ۔
سیخ ن دیجے باندراں،
جو بئیے دا گھر ڈھائ" ۔
(بئیا=بجڑا)
کسے سیانے آکھیا،
اس نوں مول نہ بھلّ ۔
کوئی دولت ہے نہیں؛
تندرستی دے تلّ ۔
جسا بھرواں گٹھواں،
رتّ نال بھرپور ۔
پنڈا سوہنا لشکواں،
اکھاں نورو نور ۔
انگ انگ وچ نچدی،
گیڑے کھاندی رتّ،
دولت دنیاں دی کوئی،
کد ہے ایہدے وتّ ؟
منہ ہنیرے اٹھ کے،
کھلھاں دے وچکار ۔
اٹھ بیٹھ کے بیٹھکاں،
کڈھ توں وارو وار ۔
پیل سکیں توں جتنے،
اتنے ڈنڈ لے پیل ۔
شام سویرے ہانیاں،
نال جا کھیلھاں کھیل ۔
جد جی آوے ہانیاں
نال جی پرچہ ۔
کوڈ-کبڈی کھیڈ، جاں،
گھل کے ہتھ وکھا ۔
ہر ویلے خوش رہن لئی،
اپنا بدل سبھا ۔
جی لا کے کر کم تے،
کھا پی رجّ ہنڈھا ۔
جے ایناں ہی کر لویں،
ہور کریں نہ کچھ،
دولت کل جہان دی،
تینوں جاپے تچھّ ۔
ایہہ دھرتی ساڈی ماتا ہے،
اسیں ایہدے پتّ دلارے ہاں ۔
ایہہ دھرتی سانوں پیاری ہے،
دھرتی نوں اسیں پیارے ہاں ۔
سانوں پیاری دیش دی مٹی ہے،
پیارا ہر اک نظارہ ہے ۔
تے پیاریاں ایہدیاں فصلاں نے،
فصلاں دا روپ پیارا ہے ۔
اسیں ماندے ایہدے سہجاں دے،
نت نویوں نویں ہلارے ہاں ۔
ایہہ دھرتی سانوں پیاری ہے،
دھرتی نوں اسیں پیارے ہاں ۔
سانوں ایہدے پربت پیارے نے ۔
تے ایہدے دریا پیارے نے ۔
سانوں ایہدے لوکی پیارے نے،
لوکاں دے چاء پیارے نے ۔
اسیں ماندے ایہدیاں رتاں دے،
کھڑدے ہوئے رنگ نظارے ہاں ۔
ایہہ دھرتی سانوں پیاری ہے،
دھرتی نوں اسیں پیارے ہاں ۔
سانوں ایہدے پنچھی پیارے نے،
اوہناں دے چولھ پیارے نے ۔
پھلاں جہے کومل کومل جو،
بالاں دے بول پیارے نے ۔
اسیں اس دی ریجھ دے امبر دے،
جگ مگ کردے ہوئے تارے ہاں ۔
ایہہ دھرتی سانوں پیاری ہے،
دھرتی نوں اسیں پیارے ہاں ۔
لوں لوں دے وچ ہے پیار ادھا،
اس نور کئی اپجائے نے ۔
اس بھگت، بیر تے داتے کئی،
اپنی ککھّ وچوں جائے نے ۔
اج تیک جنہاں دی کرنی دے،
گن گاؤندے کدے نہ ہارے ہاں ۔
ایہہ دھرتی سانوں پیاری ہے،
دھرتی نوں اسیں پیارے ہاں ۔
مٹی دھند تے ہنیرا
سارا دور ہو گیا؛
تیرے نور نال جگّ
نورو نور ہو گیا ۔
مٹی کوڑ والی مسیا
تے سچ لسیا،
سارے دلاں 'چ
ایمان، انصاف وسیا ۔
مغروراں دا غرور
سارا چور ہو گیا ۔
مٹی دھند تے ہنیرا
سارا دور ہو گیا ۔
تیرے نور نال جگّ
نورو نور ہو گیا ۔
ایتھے پاپ دا، پکھنڈ
دا ہی پرچار سی،
لیندا گٔو تے غریب
دی نہ کوئی سار سی ۔
پتہ نہیں کی سی
ایہناں توں قصور ہو گیا ۔
مٹی دھند تے ہنیرا
سارا دور ہو گیا ۔
تیرے نور نال جگّ
نورو نور ہو گیا ۔
شیر رہے جنگل وچکارے،
بن وچ اس دا راج ہے سارے ۔
ایہہ بن دا متوالہ راجا،
بھورے والاں وال راجا ۔
بن-واسی پرنام نے کردے،
سارے اس دا پانی بھردے ۔
سبھ جنگل تے رعب ہے اسدا،
کوئی نہ ساہویں اڑدا دسدا ۔
سارے اسدا تیز نہ جھلن،
سارے اس دی این 'چ چلن ۔
گھڑی گائے گیت اک،
'ٹک ٹک، ٹک ٹک' ۔
زندگی دی راہ پیر
پاونا ہی زندگی ہے،
زندگی دا کوئی گیت-
گاونا ہی زندگی ہے،
زندگی دے پینڈے نوں
پلنگھ، بہہ ن ٹک ٹک !'
گھڑی گائے گیت اک،
'ٹک ٹک، ٹک ٹک' ۔
گھڑی گائے گیت اک :
'کاہنوں بیٹھا جھورنا ایں ؟
میرے وانگ چل، مینوں-
کاہنوں پیا گھورنا ایں ؟
جت اوکھے پینڈیاں نوں،
کرکے توں اک اک' ۔
گھڑی گائے گیت اک،
'ٹک ٹک، ٹک ٹک' ۔
گھڑی گائے گیت اک :
'زندگی دی راہ اتے
پیر تول تول رکھ،
اپنی توں زندگی نوں
تردی اڈول رکھ،
جویں ریل تردی اے
چھک چھک، چھک چھک' ۔
گھڑی گائے گیت اک،
'ٹک ٹک، ٹک ٹک' ۔
آؤ نی سہیلیؤ،
رل پینگھاں پاویئے ۔
اکو ہی ہلارے
اسمانی چڑھ زاویئے ۔
آئی رتّ سون دی،
چاء تے ملار والی
پپلاں دی چھاویں لاہیئے
بھکھ، نچّ پیار والی ۔
آؤ سئیاں ساریاں ہی
اج تیاں لاویئے ۔
آؤ نی سہیلیؤ،
رل پینگھاں پاویئے ۔
عرشاں تے بدلاں دے،
ہووندے نے شور پئے ۔
مستی دے وچ آ کے،
نچدے نے مور پئے ۔
آؤ آپ نچیئے،
تے ہوراں نوں نچاویئے ۔
آؤ نی سہیلیؤ،
رل پینگھاں پاویئے ۔
'ککلی کلیر' والی
آؤ مل کھیڈیئے ۔
'پگّ میرے ویر والی،'
آؤ مل کھیڈیئے ۔
آؤ ایہناں کھیڈاں وچ،
من پرچاویئے ۔
آؤ نی سہیلیؤ،
رل پینگھاں پاویئے ۔
سنو، سناواں اک کہانی،
اک سی راجا اک سی رانی ۔
وسدے سن محلاں وچکار،
سی دوہاں دا ڈونگھا پیار ۔
سی دوہاں دی اکو گلّ،
ملکے بہندے سن پل پل ۔
اک دن راجا ہو اسوار،
تریا کھیڈن لئی شکار ۔
رانی نے وی کیتی منگ،
جان لئی راجے دے سنگ ۔
راجے نے منّ لیتی گلّ،
دوویں تر پئے جنگل ولّ ۔
اک گوڑھے جنگل وچکار،
تکیا دوہاں اک شکار ۔
دوہاں گھوڑے لئے نسا؛
ہپھ گئے اوہدے پچھے جا ۔
راجے تکوں سست بنا،
دتا کمانوں تیر چلا ۔
گیا شکار جنگل وچ لکّ،
تیر نشانے توں گیا اکّ ۔
تھکّ ٹٹّ گئے پے گئی شام،
کرن لگے بہہ کے بسرام ۔
دوہاں نوں اتّ لگی بھکھ،
ہویا بڑا انوکھا دکھ ۔
راجے سٹ ندی وچ جال،
مچھی پھاہ لئی اوہدے نال ۔
مچھی دیکھ جال دے وچ
جال لیا راجے نے کھچّ ۔
مچھی لگی تڑپھن جھٹّ،
لگے ہون جویں کوئی پھٹّ ۔
دیکھ کے ایہہ، رانی گئی ڈر،
پر اپنا دل کرڑا کر ۔
مچھی چکی ہوئی جچّ،
تے سٹی پانی دے وچ ۔
دئے جنے راجا تے رانی،
بن کھادھے بن پیتے پانی ۔
مڑ آئے محلاں وچکارے،
بھکھے بھانے دئے وچارے ۔
ڈبو کتے، اڈدے،
ولّ 'سماناں جاوندے ۔
ایہناں پچھے نسیئے،
گیت ایہناں دے گاوندے ۔
ڈبو کتے کولے نے،
ریشم دیاں تاراں توں ۔
ڈبو کتے چٹے نے،
چٹیاں دودھ دیاں دھاراں توں ۔
ڈبو کتے سوہنے نے،
ڈبو کتے پیارے نے ۔
دور اچیرے چمکدے،
جیوں اسمانی تارے نے ۔
ڈبو کتے ڈبو نے،
کی ریساں نے ایہناں دیاں ۔
بناں پراں توں اڈدے،
وانگ اڈارو پنچھیاں ۔
ڈبو کتے جین ایہہ،
سانوں رہن کھڈاوندے ۔
سانوں وی اچیان ایہہ،
آپ اچیرے جاوندے ۔
(اکّ دیاں ککڑیاں چو جو
روں جہی نکلکے اپر نوں
اڈدی ہے، بچے اسنوں ڈبو
کتے وی آکھ دندے ہن)
سنو سناواں گلّ میں،
کجھ دھیان کرو اس ولّ ۔
اک طوطا سی منموہنا،
اوہدا ہرا ہرا سی رنگ ۔
اوہ اڈدا وچ ہوا دے،
جیوں اڈدی پھرے پتنگ ۔۔
اوہ کسے شکاری تکیا،
تے کیتا بہت پسند ۔
اس چوغا سٹّ کے پھاہ لیا،
تے کیتا پنجرے بند ۔
ہن دنیاں اندر ایہو جہے،
لکھ دھوکھے تے لکھ چھل ۔
بس مک گئی میری گلّ،
تے چیتے رکھنا گلّ ۔
----------------
سنو سناواں گلّ میں،
کجھ دھیان کرو اس ولّ ۔
سی اک چڑی ات چٹڑی،
تے اک سی کالا کاں ۔
اوہناں، کٹھیاں سانجھ نبھان دی،
کر لیتی پکی ہاں ۔
اک کھیت مکی دا بیجیا،
نہ چڑی نے لیتا دمّ ۔
کاں کیتے لکھ بہانڑے،
نہ کیتا کوئی کم ۔
جد چڑی نے چھٹّ، سوار کے،
کر لیتا بوہل تیار ۔
اوہ کاں نے سارا سامبھیا،
تے ہو گئی چڑی لچار ۔
ایہہ ہندیاں دھنگو-جوریاں،
ہن دنیاں وچ اج کلّ ۔
بس مک گئی میری گلّ،
تے چیتے رکھنا گلّ ۔
|