سی حرفی پریم-لگن باوا بدھ سنگھ
علف، اکھاں ترسیندیاں دید تیرا،
تکن واٹ تیری کدوں پائیں پھیرا ۔
پیالہ یار اڈیکدا ڈیک لا کے،
اڈے پریم دے پیتا ای لا ڈیرہ ۔
بھنی برہوں دی اگّ جان جانی،
میرا کالجا بھیا کباب تیرا ۔
'ہری بدھ' رہندی دنے رات مینوں،
سکّ یار دی سیکدی جی میرا ۔1۔
بے، باجھ پیارے نہیں نیند آوے،
نین تکدے دو کٹوریاں نی ۔
کھلے اکھ تارے گندی رات تارے،
ڈگے بھو مارے کرماں توڑیاں نی ۔
جیڑے، پیارڑے دی سانوں پیاس لگی،
سکے پیالے تے جھجراں پھوڑیاں نی ۔
وے میں موئی جانی، جانی سچ جانی،
میتھوں جان واگاں کاہنوں موڑیاں نی ۔2۔
پے، پریم پیالڑا چکھ بیٹھی،
بھلکے ایس شراب نوں منہ لایا ۔
گھر بار دی متّ تے گئی ماری،
نشے پریم والے آن زور پایا ۔
نی میں کتنا تمنا بھلّ آئی،
ساری گئی سوجھی سرے جھلّ چھایا ۔
'ہری بدھ' اے دیدنا ہور ہوئی،
نظر ہور دا ہور ای ہور آیا ۔3۔
تے، تڑپھدی باجھ میں یار سوہنے،
کھاناں پیونا کلّ حرام مینوں ۔
ایہی کھانودا روگ وجوگ بھیڑا،
کاہنوں چھڈّ کیتا بدنام مینوں ۔
کیہڑے اساں کیتے سی نی پاپ ربا،
رات دنے ن سکھ آرام مینوں ۔
'ہری بدھ' وے جا سمجھا اوہناں،
لونڈی رکھ لیون بناں دام مینوں ۔4۔
ٹے، ٹرے جدوں ناہیں وات پچھی،
چھڈّ گئے نی میں کرلاوندی نوں ۔
سوہنا ویکھ اکھیں، میں تاں موہت ہوئی،
دتی دھیر نہ پریم الاوندی نوں ۔
چار نین کیتے بناں نین ہوئی،
دید ہوئی نہ رجّ سکاوندی نوں ۔
دے کے آس نی میں نراش کیتا،
مٹھی آ انبھول کتاوندی نوں ۔5۔
جیم، جال کلیجڑا سواہ کیتا،
دتا اگّ وچھوڑے نے ساڑ مائی ۔
ہن میں بھاہ لاواں ایہناں ترننجناں نوں،
اے چھوپ پٹاریاں جار مائی ۔
رنگ چڑھے نی عشقَ گلال رتے،
رنگ لال نہ چھوپ پھلکار مائی ۔
لگے تیر دو آن اننجانڑی نوں،
گئے پیارے دے نین دو مار مائی ۔6۔
چے، چمڑی لاہو چا آن میری،
بنے جتییاں یار ہنڈھاونے نوں ۔
کالے والاں دے چا بناؤ آسن،
پریتم پیارے دے ہیٹھ وچھاونے نوں ۔
موتی دند کی چا بناؤ مالا،
گلے یار دے میں ملاونے نوں ۔
دوویں نین بناونے آن عینک،
سوہنے یار دا دید وکھاونے نوں ۔7۔
کھے، خبر نہیں کیہڑی راہ گیا،
سوہنا چھڈّ اکیلڑی جان مینوں ۔
ستی پئی نوں چھڈّ انبھول ٹریا،
ہوتاں وانگ سسی ٹھگے آن مینوں ۔
سانجھی زبان ن کیتی سو وار ٹردی،
بولے بول نہ مونہوں بلان مینوں ۔
'ہری بدھ' ماری میں وچھورڑے دی،
انی ہوئی جھلی جھلّ پان مینوں ۔8۔
دال، دارو نہ لگدا مول کوئی،
ڈاڈھی عرش دی اتری پیڑ سئیے ۔
نہ میں جاندی تھہو ن پتہ اوہدا،
لتی میں انبھول نپیڑ سئیے ۔
وسے چتّ دے وچّ نی یار سوہناں،
کڈھاں ہائے کیکن دندوں بیڑ سئیے ۔
ایہی ذائقے میت نوں آکھ دینا،
تیرے عشقَ ماری اک ہیر سئیے ۔9۔
زال، ذرا میں دکھی نوں دھیر دیویں،
کدی آ میں کول پیاریا وے ۔
چھڈّ لٹک تے ہٹک ایہہ نہیں چنگا،
سنیں دکھ میں کھولھ پیاریا وے ۔
تیرے باجھ میں نیر وہیر روندی،
بیٹھ کدی تاں کول پیاریا وے ۔
'ہری بدھ' میں واسطے لکھ پاواں،
ہوئی ککھّ انبھول پیاریا وے ۔10۔
رے، رونودی نوں دن رین گزرے،
اکھیں پئے پانی برے حالَ ہوئیاں ۔
گناں رات میں ہنجھوآں نال تارے،
تیرے ہجر اندر وانگ وال ہوئیاں ۔
کھان پین چھٹا سارا موت دسے،
اک مکھ دی بھکھ بےحال ہوئیاں ۔
ملیں آن پیاریا واسطہ ای،
'ہری بدھ' ہن میں وسّ کال ہوئیاں ۔11۔
سین، سئیؤ میریؤ پیاریو نی،
دسو کاسنوں سیس گنداوساں میں ؟
جدوں پیا پیارڑا پاس ناہیں،
کھلھے وال گلے وچّ پاوساں میں ۔
بھناں چوڑیاں کنگنی ہیٹھ وٹے،
جگنی ہار توڑاں والا ٹھاوساں میں ۔
نی میں ساہڑیاں لینہگڑے ساڑ سٹاں،
تے انگ ببھوت رماوساں میں ۔12۔
شین، شرم کاہدی ہن جگّ دی جے،
کدی بھاہ لگی ناہں لکدی اے ۔
بھامبڑ بلن پریم دے جگّ ویکھے،
کدی عشقَ تے مشک وی چھپدی اے ؟
جد جند تے جان میں ویچ دتی،
سوہنے، یار اتوں کوئی پھبدی اے ۔
'ہری بدھ' نہ قول قرار ہاراں،
بھاویں دنی ساری پئی ہسدی اے ۔13۔
سواد، صبر دویں اساں تانئیں ربا،
چتّ بناں اے یار دے ڈولیا ای ۔
ملے یار تاں جی نوں صبر آوے،
بناں یار نہ صبر ٹٹولیا ای ۔
میرا یار سوہنا سارے جگّ اندر،
جان جان اندر جانی بولیا ای ۔
'ہری بدھ' میں اوس توں گھول گھتی،
گھٹ گھٹ دے وچّ جو مولیا ای ۔14۔
ضواد، ضرب لگی اساں صوفیاں دی،
ساڈے چتّ تے ڈاڈھڑی چوٹ آئی ۔
کسے پیارے دی نظر نے موہ لتا،
ساڈے چتّ دے وچّ ن کھوٹ آہی ۔
سوہنے یار دا ویکھکے چمتکارا،
اکھاں میچ ڈگی لوٹ پوٹ آہی ۔
'ہری بدھ' میں اکھ جو کھوہل ویکھاں،
ناہیں یار بھاگاں وچّ ٹوٹ آئی ۔15۔
توئے، طرف جاناں گلی یار دی اے،
تساں آنکے راہ بتاوناں نی ۔
میں تاں ہوئی پریم دے وچّ انی،
بانہوں پکڑکے اگے کراوناں نی ۔
سوہنا یار وسے وچّ اکھیاں دے،
کھولھاں بھلکے متّ نسّ جاوناں نی ۔
'ہری بدھ' ہولی ایس یار تائیں،
ہردے وچّ میں قید کراوناں نی ۔16۔
این، عرض میری سنی پیاریا وے،
کیہڑی گلّ پچھے چتّ چا لتا ؟
کی ڈٹھا اے دوش توں وچّ میرے،
کاہنوں لائکے من ہٹا لتا ۔
کسے ہور سوہنی جے ہے آن پھاتھا،
جند ویچکے وی تساں آ لتا ۔
'ہری بدھ' کوجھے ہوئے ہجر اندر،
رکھیں لاج ہن پریم جو لا لتا ۔17۔
گین، غرض نہیں پیارے ہور کوئی،
اک درس دی تیرے ای تانگھ مینوں ۔
ویکھاں وانگ چکور دے مکھ چندہ،
پوے ٹھنڈھ اکھیں ایہی مانگ مینوں ۔
کدی نال پیار بلا چھڈیں،
کسے لونڈڑی گولڑی وانگ مینوں ۔
'ہری بدھ' میں رڑھی شوہ عشقَ اندر،
لائیں پار ربا وچوں کانگ مینوں ۔18۔
پھے، فکر جانی اکو جان تیرا،
ہور جگّ دے فکر بھلائے نی میں ۔
ساک انگ کٹنب تے میہل ممٹ،
پچھے تیرڑے یار چھڈائے نی میں ۔
سونے رپے دے توڑکے یار گیہنے،
موتی ہار وی ہارکے لاہے نی میں ۔
سارا ہار شنگار برباد کیتا،
کھلھے وال جوگن گل پائے نی میں ۔19۔
کاف، کرم تیرے دی میں آس کرکے،
جانی آن اے بھیس وٹایا سی ۔
تیرے نیناں نے مارکے تیر پیارے،
ہرناں وانگ او مار کے ڈھاہیا سی ۔
تیرے مکھ دے روپ نے پیاریا اوئے،
سارا جگّ جہان بھلایا سی ۔
'ہری بدھ' داسی تیری ہو رہیاں،
جدوں پریم جھولی میری پایا سی ۔20۔
گاف، گزر گئی ساری رات سہیاں،
میرے کول جانی نہیں آیا نی ۔
رہی میں اڈیکدی تانگھ کرکے،
پیارے پھیرڑا مول نہ پایا نی ۔
میری سیج وچاری کی دوش کیتا،
کسے پیر پیارے نہ لایا نی ۔
'ہری بدھ' دلاسڑا دے گؤں،
مینوں جان بھولی بھرمایا نی ۔21۔
لام، لا تھکی میں تے یاریاں نوں،
اوہ توڑ نباہنا نہ جاندے نی ۔
میرے درد وچھوڑے دی خبر نہیؤں،
ناہیں عشقَ نوں مول پچھاندے نی ۔
کسے دوئے دی جان نوں کوہ دینا،
اوہ کھیڈ سندی اک جاندے نی ۔
'ہری بدھ' ہن نیہں میں لا بیٹھی،
اتوں جان واری جند جان دے نی ۔22۔
میم، منّ آکھا میرا پیاریا وے،
ہتھ جوڑکے عرض گزار رہی آں ۔
وے توں پیراں دی دھوڑ لئیں جان مینوں،
جند جان ساری تیتھوں وار رہی آں ۔
دیویں ڈھوئی پیارے ایہہ عرض میری،
سارا جگّ جہان تے ہار رہی آں ۔
'ہری بدھ' ڈھٹھی توہِ دوار اتے،
پاوو خیر وے جانی پکار رہی آں ۔23۔
نون، نہ جانی نہ کیہونا جے،
کرکے ہاں مینوں گل لاونا وے ۔
تیری پریم متی وے میں بھلّ متی،
ہن آئی تینڈے نہ ہٹاونا وے ۔
جو سی جگّ دا جگّ وچّ چھڈّ دتا،
تن من وی بھیٹ کراونا وے ۔
'ہری بدھ' آکھاں بناں یار تیرے،
کسے ہور نہ آس پجاونا وے ۔24۔
وا، وسّ تیرے مڈھوں میں جانی،
تیرے بناں نہ ہور ہے ٹھور کوئی ۔
پھراں تیرے دوالے وے رس بھنے،
جویں پھلّ اتے بھویں بھور کوئی ۔
رتی ہسکے بول پیاریا وے،
کھڑے اساں دا چتّ وی طور کوئی ۔
'ہری بدھ' میں لگیاں لڑ تیرے،
کیکن آکھسی ہن وے مور کوئی ۔25۔
ہے، ہاری جدوں پا واسطے میں،
میرے پیارے دے چتّ وچّ میہر آئی ۔
بولے ڈٹھا پیا اماہڑا نی،
میری جان پیاری ہن من بھائی ۔
پھڑکے بھنج توں چکّ اٹھائؤ نی،
گھٹّ اک جپھی میرے نال پائی ۔
'ہری بدھ' جو میری سی سکّ ساری،
ہکّ ہکّ دے نال اوہ آن لاہی ۔26۔
یہ، یار ساڈا سئیؤ آن ملیا،
تسیں دیونا آن ودھائیاں نی ۔
پیارے پریتم دے نال میں مل بیٹھی،
پیارے آپ ای آس پجائیاں نی ۔
چڑھی سیج اڈول پیارڑی تے،
مزہ چکھیا گھول گھمائیاں نی ۔
'ہری بدھ' میں جانی دی جان ہوئی،
اساں دوئیاں کل مٹائیاں نی ۔27۔
('پریتم' مئی، 1926، بھاہ=اگّ،
شوہ=دریا، کانگ=ہڑ، ٹھور=آسرا،
اماہڑا=امنگ، مور=بے سہارا)
