پنجابی کویتا تیرا سنگھ چن
ایہہ اوہ دن ہے جس دن لیڈراں نے،
نانویں پائے اساڈی تقدیر اتے ۔
جویں برش دی تھاں تے چھری لے کے،
چیر پا دئے کوئی تصویر اتے ۔
گل پگ گئی کیدوآں لنگیاں دی،
ٹٹ پئے کھیڑے جٹی ہیر اتے ۔
کیول اکو اخیری سی سٹّ باقی،
ٹانکے لگّ گئے ہور زنجیر اتے ۔
ایہہ اوہ دن ہے جس دن لیڈراں نے،
چٹے دن شہیداں دی رتّ ویچی ۔
لال ستلج دے کنڈھے دے ویچ دتے،
مہنگی پنیاں توں لاج پتّ ویچی ۔
کندھاں ویچیاں دھرم ایمان دیاں،
لاہ کے انکھ دی سراں توں چھت بیچی ۔
ٹوٹے جسم دے پاپیاں انج کیتے،
کدھرے بانہہ ویچی، کدھرے لتّ بیچی ۔
ایہہ اوہ دن ہے جس دن گوریاں دے،
مردہ جسم اندر مڑ کے جان پے گئی ۔
سروں کئی ہنیریاں لنگھ گئیاں،
اتے مدھم طوفاناں دی شان پے گئی ۔
لہو پھلاں دا پاپیاں رجّ پیتا،
روندے بلھاں دے وچ مسکان پے گئی ۔
ایپر برا کیتا اپنے لیڈراں نے،
الٹا واڑ ہی کھیت نوں کھان پے گئی ۔
ایہہ اوہ دن ہے رات توں ودھ کالا،
لے کے آیا جو گھپ ہنیریاں نوں ۔
گنے جان تارے، ایپر گنے کہڑا،
ایہدے آؤن تے ہنجھوآں کیریاں نوں ۔
ایہدے نھیر وچ کالے دے مگر لک کے،
گورے ہتھ لوہیا بال چیہریاں نوں ۔
ایپر بدلاں مگر لکو سکے،
کہڑا جمیاں سون سویریاں نوں ۔
ایہہ اوہ دن ہے جس دن لیڈراں نے،
توڑی پینگھ سی چڑھی ہلاریاں تے ۔
تارے لگے مہلاں دیاں کنگریاں نوں،
بجلی ٹٹ پئی جھگیاں ڈھاریاں تے ۔
بیڑی ڈب گئی کنڈھے دے کول آ کے،
لوکی ویکھدے رہے کناریاں تے ۔
ایپر کہڑا مانکھ دے قدم رو کے،
دھوڑے نھیر جو لشکدے تاریاں تے ۔
'چن' ویکھ کے زمیں تے چودھویں دا،
ویلا یاد آ گیا ہنیریاں دا ۔
کویں کڑ ہنیراں دا پاٹیا سی،
تکیا منہ سی کویں سویریاں دا ۔
تارے محنت دے والاں 'چ چمک اٹھے،
پیا مل مانکھ دے جیریاں دا ۔
کھڑیا پھلّ خزاں دی قبر اتے،
کھاراں روپ وٹا لیا سیہریاں دا ۔
کدے کدے پہلاں گھٹاں کالیاں 'چوں،
بجلی وانگ چانن جھاتاں ماردا سی ۔
جویں لیراں دے ہلن تے لشک پیندا،
جوبن کسے غریب مٹیار دا سی ۔
پہلی وار زمین دی گود اندر،
اتری عرش توں روح جوانیاں دی ۔
پہلی وار زمانے نوں ملی اجرت،
تھاں تھاں کیتیاں کئی قربانیاں دی ۔
پہلی وار سرمائے دی ہکّ اتے،
رکھی نیہہ محنت ہکمرانیاں دی ۔
پہلی وار مانکھ دے ہتھ اندر،
آئی واگ جمہور سلطانیاں دی ۔
پا کے جھانجراں پیراں 'چ داتری نے،
پہلی وار بہاراں دا ناچ نچیا ۔
پہلی وار ہتھوڑیاں بنھ سیہرے،
پنگر سوہل پیاراں دا ناچ نچیا ۔
آساں ٹہکیاں، سپنیاں چھنج پائی،
کاسے ٹٹ گئے ہتھوں سوالیاں دے ۔
جم خوشی 'چ اتھرو بنے مکے،
سوہے منہ ہو گئے کنگالیاں دے ۔
چڑھت ویکھ کے چاننے لشکراں دی،
تخت ڈول گئے طاقتاں کالیاں دے ۔
جھنڈے قومی آزادی دے ایشیا 'چوں،
لے کے ابھرے نشانے کھشہالیاں دے ۔
منہ حاکماں دے جھر جھر ہوئے بگے،
نین لشک اٹھے نوآبادیاں دے ۔
سینے سینے بغاوتاں سلگ پئیاں،
نعرے لائے غلاماں آزادیاں دے ۔
اوسے 'چن' نوں دین سلامیاں اج،
تھاں تھاں تاریاں وانگ عوام اٹھے ۔
نیناں وچ سویر لے زندگی دی،
ہتھاں وچ لے جبر دی شام اٹھے ۔
ویتنام ملایا دے دیش سورے،
لے کے گھروں بغاوت دے جام اٹھے ۔
بھڑکے ہوئے ایران دے تیل وچوں،
لے برود نے ادھ غلام اٹھے ۔
اج لینن سٹالن دے مقبرے تے،
نظراں جھکیاں کل جہان دیاں ۔
سوہاں رتیاں کھا کے لوک اٹھے،
جڑھاں پٹن لئی باقی "شیطان" دیاں ۔
بھکھیاں آساں روندے جذبے، کجھ چر تاں مسکا لیندے نے ۔
بچیاں وانگوں کھیڈ کے ہولی اپنا جی پرچہ لیندے نے ۔
پنجرے وچ ڈکی ہوئی بلبل، نچّ پیندی اے ویکھ بہاراں،
اسدے سیتے بلھاں تے وی نغمے رنگ جما لیندے نے ۔
پاٹی چنی تے چہرے تے، چڑھ جاندی اے گٹھّ گٹھّ لالی،
مدتاں توں میلے پٹکے وی، اپنا منہ لشکا لیندے نے ۔
بلھیاں تے گیتاں دی ڈسکن پی جاندے نے نین پیاسے،
رنگ برنگا پانی پا کے، بلدی اگّ بجھا لیندے نے ۔
کجھ چر زخماں دے مونہاں تے سم سمکے لہو جم جاندا اے،
خون دی جمی تہہ تے چھن پل، ہاسے جہے چپکا لیندے نے ۔
مڑھکے تے ہنجھوآں دا پانی، بھر کے اوہ پچکاری اندر،
گھول کے اس وچ خون دلاں دا وا دے وچ کھنڈا لیندے نے ۔
اپنے پیلے جسیاں اتے، مل لیندے نے رنگ انیکاں،
قبراں اتے سال دے پچھوں، دیوے جہے جگا لیندے نے ۔
مرجھایا کملایا پھکا جیون کجھ چر کھڑ پیندا اے،
دل دیاں ٹٹیاں تاراں گنڈھ کے دو دن کجھ تاں گا لیندے نے ۔
غم دی کالی رات دے اندر، بھل نہ جاوے کتے سویرا،
کدے کدے اوہ رات دے منہ توں گھنڈ ذرا سرکا لیندے نے ۔
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
اپنی پھلواڑی تے وسنو اج انگیارے روکو !
جنتا دی گودی وچ بلدی دوزخ کر دیؤ ٹھنڈھی،
پین نہ دیوو اپنی ہک تے کوئی ڈالر دی منڈی،
آوے نہ کوئی موت وپاری، رستے سارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
'چٹیاں جیپاں' اگل رہیاں جو تھاں تھاں دھوآں کالا،
'لالا رخ' دے بلھاں تے نہ پاوے وہُ دا چھالہ،
'یو. این. او.' دے جھنڈے پچھے ہتھ ہتیارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
تال دیندیاں اچیاں چیلاں، گیت سناندے جھرنے،
ایہناں دے ساہاں تے پاپی، چاہندے پتھر دھرنے،
لین بہاراں دین اجاڑاں، ایہہ ونجارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
'مان سروور' رو رو کدھرے ہو نہ جاوے کھاری،
'ویری ناگ' 'چ الٹے نہ کوئی ناگاں بھری پٹاری،
پھرن چناراں دے نہ مڈھیں ودھدے آرے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
اجے وی ناکھاں وچ نے بیٹھے سر سر کردے کیڑے،
چٹّ گئے جیڑھے تہاڈے تن توں کل ریشم دے لیڑے،
لوہ نہ سٹن کتے بہاراں موت شرارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
کشمیری حوراں دے تن تے لیراں کرن اشارے،
چن چن کیسر روپ جنہاں دا کیسر دی بھاہ مارے،
ساڈے حسن گگن نوں کہڑا تاریاں نال شنگارے،
بھکھ دی بھٹھی سڑنوں ساڈے چاء کنوارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
کوئی رتّ چوندی اکھ نہ جھاکے شالامار دے ولے،
کوئی وی راون بھیکھ وٹا کے سیتا نوں نہ چھلے،
اندروں باہروں چیرن والے ایہہ دودھارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
نہ کوئی ہاتو محنت ویچن وچ پردیساں جاوے،
جس دا مڑھکا اس دے موتی جو بیجے سو کھاوے،
سنوں ! نواں کشمیر تہانوں پیا ونگارے لوکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
کیسر دے کھیتاں تے دھوڑو سیاں دی ہن لالی،
دھرتی دے کچھڑ باغاں دی بھر دیو ڈالی ڈالی،
اپنے گگنوں نور کھنڈاندے ڈگنوں تارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
اپنیاں باغاں آپ سمبھالو، توڑ دیو سبھ پھندے،
اپنے گھراں 'چوں باہر وگاؤ، چن چن آنڈے گندے،
راج مہلاں ہیٹھاں دبنوں جھگیاں ڈھارے روکو،
ہے کشمیری لوکو ! ہے کشمیری لوکو !!
اج جد کہ دنیاں وچّ ہر تھاں، پھیل رہا ہے سرخ سویرا ۔
لک لک وینہدا پچھے دے ولّ، کھسکی جاوے گھپّ ہنیرا ۔
چمک رہا ہے سورج وانگوں، آس ابھری محنت دا چہرہ ۔
جیون دی ہر نکر وچوں، اٹھدا جاوے رات دا پھیرا ۔
اج جد اٹھیاں باہاں اندر، آئی جاوے چار چپھیرا ۔
ہر تھاں جھنڈے گڈی جاوے، مزدوراں دا لال پھریرا ۔
اج جد کہ اک لڑی دے اندر، کل مزدور گئے نے پروتے ۔
تاجاں دیاں ہڈیاں اتے، کامے چھاتیاں تان کھلوتے ۔
اج جد کہ چمنی دا دھوآں، لالی دی بھاہ مار رہا ہے ۔
ہر اک دیش دے وہلڑ تائیں، ہر کاما للکار رہا ہے ۔
اج جد کہ ادھی دنیاں تے محنت کھڑ کھڑ ہسّ رہی ہے ۔
لہہ لہہ کردے سٹیاں اندر موتی بن کے وسّ رہی ہے ۔
اج دے دن لہراندے نکلے، کامے ہر تھاں لال پھریرے ۔
اپنے حقاں لئی نترے نے، جشن مناندے چار چپھیرے ۔
اج دے دن کرملن دے تارے دی جوتی ہور ودھیرے ۔
کھنڈ کھنڈ کے لشکاندی جاوے، مزدوراں دے سوہے چہرے ۔
اج دی دنیاں ویکھ کے مینوں، چیتے آئی یاد پرانی ۔
اکھاں دے وچ آ کے نچی، لہو وچ بھجی کل کہانی ۔
پہلی واری شہر شکاگو، ویکھے ہیسن عجب نظارے ۔
کاناں 'چوں سڑکاں تے آئے، کامے جٹّ سارے دے سارے ۔
اپنے حقاں دی خاطر اوہ، اپنے سینے تان کے نکلے ۔
دشمن دا دم ویکھ کے نکلے، جو کجھ ہونا ایں جانکے نکلے ۔
ماں دی سدھر، چا وہوٹی دا، اپنے پلیوں جھاڑ کے نکلے ۔
اج دا یگ، ظلم دی چکی، دو نیناں وچ ہاڑ کے نکلے ۔
اک دھر مزدوراں دے سینے، دوجے ولّ بندوقاں تنیاں ۔
مینہہ گولی دا جھلن دے لئی، چھاتیاں ایدھر ڈھالاں بنیاں ۔
وہِ نکلے گلیاں دے اندر، مزدوراں دے خون دے پھہارے ۔
اج اوہ لہو ہر کامے دیاں ناڑاں دے وچ لئے ہلارے ۔
ہن تیکن ڈلھیا ہویا، گلیاں 'چوں اوہ خون نہیں سکیا ۔
مک جاویگا چھیتی ہی پر پورا پینڈا اجے نہیں مکیا ۔
اج وی اوہو خونی پنجہ کوریا اتے اگّ وساوے ۔
ہسدی گودی جھلسی جاوے، پھلاں نوں اگّ لائی جاوے ۔
ایپر اج لوکاں دا ایکا، منہ جبر دا موڑ دئیگا ۔
محنت دا فولادی پنجہ، خونی پنجہ توڑ دئیگا ۔
اج دے دن شکاگو دیاں میں، لہو بھجیاں گلیاں چماں ۔
رہن سدا ایہہ جشن منیندے، قایم ہمیشاں رہن ایہہ دھماں ۔
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
ماکھیوں ورگی مستی جس کن کن وچ گھولی
شدھ کندن دے وچ نی ایہدی چنجھ مڑھاوو
مور تے تتر اہدیاں کھنبھاں تے پاوو
بنھو نی ایہدے پہنچیاں وچ کوئی رتی مولی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
پاوو نی ایہدے نیناں وچ کوئی سرم سلائیاں
دھرتی اتے ایس نے مہراں برسائیاں
جویں پھلیرا الٹ دئے پھلاں دی جھولی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
دیش دیش وچ دتا نی اس امن سنیہا
منہ لوکاں دا لشکیا سن سونے جیہا
پتل ورگی ہو گئی لہو پینی ٹولی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
پا لئے اندروں کڈھ کے ودھوا نے گہنے
خوش ہے ہن نہیں کدے وی تن اتوں لہنے
وری سوہی دی پوٹلی اس ویہڑے وچ کھولھی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
پھڑ لئی بڈھے پیو نے ہتھ پھیر ڈنگوری
ہن نہیں ہونی کدے وی ایہہ پوری پوری
پپلاں تھلے نچّ پئی گدھے دی بولی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
پلکاں نال جہان دی اس کالکھ چگی
اس دی نظروں رہی نہ اک وتھّ وی لگی
ٹر ٹر پباں بھار ایس ہر نقر پھولی
کاگ سمیں دا بولیا امناں دی بولی
لال میرے اٹھ پھڑ کے پی لے، ددھ دی بھری کٹوری ۔
شالہ ہور لمیری ہووے، عمر تیری دی ڈوری ۔
جاگ پیا سورج دا بچپن کھولھ لئیاں اس اکھاں ۔
اوہدیاں بلھیاں چوں مسکاناں، ڈلھ ڈلھ پئیاں لکھاں ۔
بلھیاں چھوہ کے توں وی ددھ وچ بھر دے گیت ہزاراں،
چن دیاں رشماں اسدے اندر راتیں مشری کھوری ۔
ویکھ نہ ! اس وچ کھڑ کھڑ ہسے، تیرے ورگا چہرہ ۔
میں تیرے بند نیناں اندر، ویکھاں سوہل سویرا ۔
ایس سویرے اندر اسرن، تیریاں آساں سدھراں،
جاگ ! کدھرے نہ اس تے دھوڑے رات سہائی چوری ۔
ددھ 'چوں آوے تیرے پیو دے، مڑھکے دی خشبوئی ۔
ہن تاں اوہدیاں ہڈیاں وچ وی بوند رہی نہیں کوئی ۔
اوہدیاں نظراں تینوں ناپن سرگھی کھیتیں جاندے،
اوہدی ہمت ٹول رہی اے، ہن تاں کوئی ڈنگوری ۔
اوہ تک بیٹھا کاں بیری تے آلھنے ول پیا گھورے ۔
آلھنے وچلے آنڈیاں دے ہن دن دسدے نے پورے ۔
دیر نہ کر ! ہن چھیتی اٹھ کے گٹ گٹ کردا پی جا،
ایہہ وی ال کوئی ڈولھ نہ دیوے مار کے جھٹی زوری ۔
(اس رچنا 'تے کم جاری ہے)
| |
