Charan Singh Safri
چرن سنگھ سفری

Punjabi Kavita
  

Punjabi Poetry of Charan Singh Safri

چرن سنگھ سفری پنجابی شاعری/کویتا

1. چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی

چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی ۔
سینے نال تیغ لا لئی جدوں یاد پتراں دی آئی ۔

اجیت تے ججھار وڈڑے زوراور تے فتح سنگھ چھوٹے ۔
تاریاں نے رو کے پچھیا کتھے گئے نی جگر دے ٹوٹے ۔
دو چمکور وچّ تے دو نے کندھ 'چ شہیدی پائی ۔
چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی ۔

اڈیاں گلاب رنگیاں سوج پے کے پھٹن نوں آئیاں ۔
چھمبھ دیاں کنڈیاں نے اوہدے پباں تے بوٹیاں پائیاں ۔
دھوڑ اوہدے قدماں دی لوکاں چکّ کے متھے تے لائی ۔
چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی ۔

کالجے نوں دھوہ پیندی کون لکھیاں ودھاتا دیاں موڑے ۔
ظالماں نے ہندیاں دے کھچّ کھچّ کے جنیؤُ توڑے ۔
آندراں دی ڈور وٹّ کے اوہناں بامھناں دے گل وچّ پائی ۔
چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی ۔

پندھ پئے 'سفری' نوں پیا دکھڑے تے دکھڑا سہنا ۔
یارڑے دا ستھر چنگا سانوں بھٹھّ کھیڑیاں دا رہنا ۔
سینے وچّ لے کے سوں گیا دل اپنا تے پیڑ پرائی ۔
چن ماتا گزری دا ستا کنڈیا تے سیج وچھائی ۔
سینے نال تیغ لا لئی جدوں یاد پتراں دی آئی ۔

2. چن چمکے تے متھا پیا دمکے

چن چمکے تے متھا پیا دمکے
اج پٹنے شہر رشنائیاں ۔
ماتا گزری نوں دیو نی ودھائیاں ۔

نالے پتا لال اتوں لال پئے واردے ۔
نیکیاں دی واء وگی وچّ سنسار دے ۔
اج پٹنے شہر اٹھی خوشی دی لہر
پھلّ پتیاں امبر برسائیاں ۔
ماتا گزری نوں دیو نی ودھائیاں ۔

ڈر دین والیاں دا ڈیرہ دور ہو گیا ۔
اکھ پٹی چن نے ہنیرا دور ہو گیا ۔
پیڑ دل دی ہرن نالے سجدے کرن
اوہدے در تے چکوراں آئیاں ۔
ماتا گزری نوں دیو نی ودھائیاں ۔

تھمھیاں دی تھاں اوہنے پتاں دیاں ہڈیاں ۔
سکھی دے محلّ تھلے چائیں چائیں گڈیاں ۔
دیکھ پتاں دا شنگارا اوہنے دے کے سہارا
گٔوآں چھریاں دے ہیٹھوں سی چھڈائیاں ۔
ماتا گزری نوں دیو نی ودھائیاں ۔

گزری دے لال تیرا جیہا کوئی لال نہ ۔
سارے جگّ وچّ کوئی لبھدی مثال نہ ۔
کیتی ویریاں دی گت گاؤندا جگّ پیا جسّ
تاہینؤں 'سفری' نے صفتاں گائیاں ۔
ماتا گزری نوں دیو نی ودھائیاں ۔

3. جدوں وی دیش آزادی نے لہو منگیا

جدوں وی دیش آزادی نے لہو منگیا
کدوں سنگھاں نے دتا جواب دسو ۔
جدوں وی ہند نے مورچہ کتے لایا
کتھے بہڑیا نہی پنجاب دسو ۔
گنتی سو چوں ساڈی اے دو بندی
وار وار نہ سانوں جناب دسو ۔
سنگھ کھاتر آزادی دی موئے کنے
سفری شہیداں دا کرکے حساب دسو ۔

ظالم روز جمدے تاں ویں مکّ جاندے
سنگھ روز مردے تاں ویں مکدے نہی ۔
زخم میرے پنجاب دے کون وینہدا
اگوں لگی جاندے تے پچھلے سکدے نہی ۔
گولیاں ویری جے گنکے ماردا نہی
تے لاشاں اسیں وی گنکے چکدے نہی ۔
سفری لوک شہیداں نوں پوجدے نے
ظالم بندے دی مڑھی تے تھکدے نہی ۔

4. بدلاں 'چوں بجلی جھمکے سی جاں ماردی

(چمکور گڑھی توں نکلن ویلے بھائی دیا سنگھ
تے گورو گوبند سنگھ جی دی گلّ بات)

بدلاں 'چوں بجلی جھمکے سی جاں ماردی
ہوئی رشنائی جاں سنہری جہی تار دی
دیا سنگھ ولے نگاہ گئی داتار دی
پٹاں اتے لوتھ لیکے بیٹھا سی ججھار دی
موت دے نشے 'چ اوتھے زندگی سی جھومدی
بولے دیا سنگھ لاش تکّ کے معصوم دی
زندگی دے داتیا سنہری بازاں والیا
بڑے ہی پیار نال پتاں نوں توں پالیا
ویکھ کے ججھار نوں کیوں پیر کھسکا لیا
داتا اک واری چکّ کے کلیجے کیوں نی لا لیا
لگا ہوئییں پاتشاہ توں پچھے کہڑی گلّ دے
ہائِ ! پتاں دا وچھوڑا تاں پنکھیرو وی نی جھلدے
جی چاہندے ایتھے کجھ پیار جتلا دیا
نبھائی دی اخیر تے جو ریت اوہ نبھا دیاں
پگّ لاہ کے سیس دی دو ٹکڑے بنا دیا
داتا ادھی ادھی دوہاں دے سریر اتے پا دیاں
بڑے ہی غریب ماپے اس جگّ وچّ پئے نے
کفنوں بغیر دسو کیہدے پتّ گئے نے

پاتشاہ:
بولے دشمیس پتا مکھوں للکار کے
لینا کی توں سنگھا میرے پتاں نوں پیار کے
ویکھ تاں میدان وچّ ذرا نگاہ مار کے
سنگھ وی شہید ہوئے کنے جاناں وار کے
خالصے نوں چھڈّ پیار پتاں دا جتا دیاں !
او دیا سنگھا ! سکھی 'چ وکھیواں کدا پا دیاں ؟
اوکھ سوکھ ویلے اے میرے سکھ بھائیوال نے
ویکھ تاں ! میدان وچّ پئے کہڑے حالَ نے
ایہناں لعلاں توں وی پیارے ایہہ وی ماپیاں دے لال نے
اوہ بناں تنخواہوں جہڑے رہے میرے نال نے
جدوں تکّ ایہناں دا حساب نہیؤں مکدا
اجیت 'تے ججھار دی میں لاش وی نی چکدا
دیا سنگھا موہ والے توں تنکے تروڑ دے
اجیت تے ججھار دا خیال ایتھے چھوڑ دے
پنتھ دے شہید نہیؤں کفناں نوں لوڑدے
توں ایہدا ہی دمالا ایہدے منہ اتے اوڑدے
دیا سنگھا کیوں دیئی جانے موہ دیاں تھمیاں
چل ! سکھی دیاں واٹاں اجے ہور وی نے لمیاں

میری روح ایس موت نوں رہی اے لوچدی
پر مے حکم وجا کے آ گیا ہاں
لوکی کہنگے تے کہندے رہن لکھ واری
کہ میں پتّ مروا کے آ گیا ہاں
مینوں رتا پرواہ نہیں جگّ سارا
مینوں بے شکّ جنگ دا چور سمجھے
پر میں ایہہ نہیں سن سکدا کہ
گوبند سنگھ نے پتّ ہور 'تے سنگھ ہور سمجھے !!

راہی کوئی پریت دیاں منزلاں دا
اےداں منجلاں مکانودا ویکھیا نہ
ہنساں جہے پیارے پتراں نوں
منہ موت دے پانودا ویکھیا نہ
پیر پیر تے راج نوں مار ٹھوکر
ہیرے لال گوانودا ویکھیا نہ
پتا کوئی وی پتّ دی لاش اتے
گیت خوشی دے گانودا ویکھیا نہ !!

5. بڑے معصوم نے ساجن شرارت کر وی جاندے نے

بڑے معصوم نے ساجن شرارت کر وی جاندے نے
تریندے رات نوں ندیاں، دنے کجھ ڈر وی جاندے نے

دلاں کیوں حوصلہ ڈھاہیا، عشقَ دی کھیڈ کھیڈی جا
کھڈاری جت وی جاندے نے، کھڈاری ہر وی جاندے نے

حوصلہ سوہنی دا ویکھو، جھناں وچّ ڈبدیاں بولی،
کچے دا دوش ہے کاہدا، کچے تاں کھر ہی جاندے نے

دھر کے سر ہتھیلی 'تے، گلی محبوب دی جانا،
کئیاں دے سر وی جاندے نے، کئیاں دے سر وی جاندے نے

بڑا افسوس سجناں 'تے، بدل گئے غیر دے آکھے
توں رکھ حوصلہ 'سفری' کئیاں دے مر وی جاندے نے