پنجابی شاعری/غزلاں پروفیسر عاشق رحیل
1. جنہاں پیار دے دیوے بالے نے
جنہاں پیار دے دیوے بالے نے ۔
اوہ لوک نصیباں والے نے ۔
اوہ نگھیاں یاریاں کی ہوئیاں ؟
جد پین لگے وچّ پالے نے ۔
سانوں لوریاں نال سلا دتا،
اساں جد وی ہوش سمبھالے نے ۔
کی حالَ میں دساں لوکاں دا ؟
منہ چٹے، اندروں کالے نے ۔
ہن عزتاں دے اوہ چور ہوئے،
جہڑے عزتاں دے رکھوالے نے ۔
منزل دی 'رحیل' اڈیک رہی،
بھاویں پیریں پے گئے چھالے نے ۔
2. موڑن والے بیلی مکھ طوفاناں دے
موڑن والے بیلی مکھ طوفاناں دے ۔
ہندے نہیں شیدائی جھوٹھیاں شاناں دے ۔
سوچ سمجھ کے آکھیں، جو کجھ کہنا ایں،
مڑ واپس نہیں آؤندے تیر کماناں دے ۔
کوئی نہ پچھے حالَ غریب نمانے دا،
خان پراہنے ہندے ایتھے خاناں دے ۔
شملہ اچا ہندا انکھاں والیاں دا،
شیش کدی نہیں جھکدے شیر-جواناں دے ۔
بستی-بستی خون دے چھپڑ لگے نے،
رنگ بدلدے کیوں نہ اج اسماناں دے ؟
دکھ 'رحیل' کسے دا کوئی ونڈدا نہ،
دل کیوں پتھر ہو گئے نے انساناں دے ؟
3. سوچاں اتے پہرے لائے لوکاں نے
سوچاں اتے پہرے لائے لوکاں نے ۔
چار-چپھیرے جال وچھائے لوکاں نے ۔
اک-دوجے توں اپنے عیب چھپاؤن لئی،
ونّ-سونے بھیس وٹائے لوکاں نے ۔
لٹّ کے سوہنے، ہریاں بھریاں باغاں نوں،
سیجاں اتے پھلّ سجائے لوکاں نے ۔
چڑھدے-سورج نوں تے پوجے ہر کوئی،
ڈبیا سورج، نین چرائے لوکاں نے ۔
نال بے دردی دل-مندر نوں ڈھاہ کے تے،
اچے-اچے محل بنائے لوکاں نے ۔
ظالماں اگے جوڑ کے ہتھ کھلوندے نے،
ماڑیاں اتے ظلم کمائے لوکاں نے ۔
ہیرے لبھن تریا پتھر ملے 'رحیل'
پٹھے-سدھے راہ دکھائے لوکاں نے ۔
4. تتی-جا 'تے ننگے پیریں چلدے رہندے آں
تتی-جا 'تے ننگے پیریں چلدے رہندے آں ۔
اپنے دل دے بھامبڑ اندر بلدے رہندے آں ۔
مالی کوئی نeھیں باغ دا اتھے، اسیں لٹیرے آں،
اپنا اپنا حصہ لے کے ٹلدے رہندے آں ۔
چوراں دے سنگ چوری کرکے تے پھر لکن لئی،
چپّ-چپیتے سادھاں دے سنگ رلدے رہندے آں ۔
اچے-محلیں وسن والے وی خوش نہیں رہندے،
اسیں نمانے روڑیاں 'تے وی پلدے رہندے آں ۔
یار-سجن دا کوئی سکھ-سنیہا آؤندا نہیں،
اپنے دل دی حالت لکھ-لکھ گھلدے رہندے آں ۔
چڑھ اسمانیں بھلّ جانے آں اپنا آپ 'رحیل'،
شام دے سورج وانگوں لیکن ڈھلدے رہندے آں ۔
5. کدی ہووے تے، کوئی انسان دیکھاں
کدی ہووے تے، کوئی انسان دیکھاں ۔
اپنے شوق دا ایہہ سامان دیکھاں ۔
دوجے گھراں نوں جے کر دیکھنے توں-
ملے وہل، تے اپنا مکان دیکھاں ۔
کتھے پجیا اے سورج سدھراں دا ؟
بدل ہٹن، تے پھیر اسمان دیکھاں ۔
مالی لگے نے کھورے کم کہڑے ؟
اجڑے باغاں نوں، ہو حیران، دیکھاں ۔
جہڑے منزلاں 'تے سانوں لے جاون،
کتھے قدماں دے اوہو نشان دیکھاں ؟
کرے عیش کوئی، کوئی مرے بھکھا،
سوہنے ربّ دی میں ایہہ شان دیکھاں ۔
کھوٹے کیوں 'رحیل' نے بنے نیتا،
ہتھ جنہاں دے وچّ قرآن دیکھاں ۔
6. بدل کتے نہیں ملدا سکیاں ماواں دا
بدل کتے نہیں ملدا سکیاں ماواں دا ۔
دیکھیا چکر لا لا ساریاں تھاواں دا ۔
کر لؤ جو کجھ کرنا ہے، ہن ویلا جے،
کجھ وساہ نہیں آؤندے-جاندے ساہواں دا ۔
اپنے ہتھیں پانی دیؤ درختاں نوں،
مزہ جے لینا ہووے ٹھنڈھیاں-چھاواں دا ۔
سدھی راہے تردے جاؤ منزل لئی،
راہی کدے نہیں بھلدا سدھیاں-راہواں دا ۔
جھمر پاون خوشیاں میرے دیش دیاں،
شالہ ! آوے دن اوہ ساڈیاں چاواں دا ۔
بھیڑی فطرت لوک نہ آؤندے باز 'رحیل'،
رنگ کدی نeھیں چٹا ہندا کاواں دا ۔
| |
