ننگڑا نمانی دا جویں تویں پالنا
میلی ہاں مندی ہاں، بے شکّ تیڈی بندی ہاں
ڈھکی مینڈا ڈھولنا، میڈے عیب نہ پھولنا
پئی ہاں پنارے تیڈے لگی ہاں لارے تیڈے
تیڈی ذات ستاری، ڈوہ ن میڈے گولنا
نال کوجھی دے جالنا، اساں کنے ول آونا
(جوگی نال جالنا ول نہیں آونا)
یار سچل توں (کوں) لہن کشالے
گھونگھٹ کھولنا باہ باہ بولنا
(ننگڑا=ننگ-نموز،عجت،شرم،
پنارے=پناہ،پیریں، ستاری=بخشند،
ڈوہ=دوش، گولنا=گولنا،دھیان وچ
لیاؤنا، جالنا=نبھاؤنا، کشالے=دکھ)
کیہا شک گمان دانیاں وے، سبھ کہیں صورتَ سیر تساڈا ۔
لکھ پوشاکاں کرکے عاشق، کیتوئی ہم حیران ۔
شاہ منصور دا سر کپایوئی، ملھ کھڑا میدان ۔
او بھی توں ہیں، اے بھی توں ہیں، آپ کریں ارمان ۔
ملاں تھی کر ڈیویں فتویٰ، آپ تھیویں قربان ۔
'سچو' ہویا نام تساڈا، کریں دیئیں آپ بیان ۔
(دانیاں=دانیاں، کپایوئی=کٹوا دسا)
دلبر سانوں ایویں آکھیا، ن چھوڑ خلق دی خواریں ۔
ہک نام اساڈا یاد کریں، بئے ڈونہیں جہان وساریں ۔
وچ دنییا دے جو دم جیویں، نال توحید گزاریں ۔
(ایویں=اویں، خلق دی خواریں=لوکاں دا بھنڈی پرچار،
بئے=دوجے، ڈونہیں=دوویں، توحید=ربّ اک ہے)
بے خودی وچ وحدت والی، جداں اچانک آندے ۔
آوَ دریائے حیرت دے اندر، ٹپ ٹپ غوطے کھاندے ۔
'سبحانی ما آئزمُ شانی'، سچل ایہو حرف الاندے ۔
(وحدت=ربّ اک ہے، آوَ=پانی، سبحانی ما آئزمُ
شانی=واہ ! واہ ! ربّ دی وڈیائی،پرتاپ، الاندے=بولدے)
خود ہی اہوئی خود ہی، نہیں اور کوئی الیندا ۔
منصور ہوکے ویکھو، سولی اوپر چڑھیندا ۔
ترہوں ترہ تماشہ، آپ اپنا سنیندا ۔
(الیندا=بولدا، ترہوں ترہ=طرحاں طرحاں دا)
سوئی کمُ کریجے، جنہں وچ اﷲ آپ بنیجے ۔
وچ میدان محبت والے، دم قدم دھریجے ۔
اہا تکبیر 'فنافی' والی، پہلے پہر پڑھیجے ۔
مار نغارا 'انلہک' دا، سولی سر چڑھیجے ۔
اندر باہر ہکو ہویوں، 'موتو قبلَ' مریجے ۔
وچ کفر اسلام کڈاہاں، عاشق تا ن اڑیجے ۔
'سبحانی ما آئزمُ شانی'، سچل سر سنیجے ۔
(دم=ہمت، تکبیر=جگت،ڈھنگ، فنافی=سما جانا،
ابھید ہو جانا، انلہک=میں ربّ ہاں، موتو قبلَ=موتوں
پہلاں مرنا،جؤندے جی مرنا، اڑیجے=پھسے، سبحانی
ما آئزمُ شانی=ربّ دی شان نرالی)
اشکُ تھی انسانُ، آیو سیلانی سیر تے ۔
صورتَ میں آدم جے، آدم دمُ مہمانُ ۔
سچا توں سلطانُ، ستگور سچُ سنایو ۔
(تھی=خاتر، سیلانی=سیر کرن والا،
صورتَ میں آدم جے=بندے دی شکل بنا کے)
اوڈوں رہبر آئے، یار تساں کوں بہوں پچھدا ۔
سنن نالِ وسر گیوسے، ملا جو سبق پڑھائے ۔
سب کنہں ویلے شوق سجن دے، دل تے شور مچائے ۔
آپے جانیں یاد کتونے، سچل بخت سوائے ۔
(اوڈوں=اسمانوں، سنن نالِ=سندیسار، جانیں=
جانی نے،پیارے نے، بخت سوائے=چنگے بھاگیں)
کیوں درویش سڈائیں سچل ؟ توں کیوں درویش سڈائیں ؟
وچ عبادت نہ وچ تائت، کہیں سو ویل آئیں ؟
کوجھے تیڈے کم سبھوئی، تاجاں سر وچ پائیں !
اپنی راہ وی گم کیتوئی، بنہاں نوں واٹ وکھائیں ۔
ہادی مرشد میہر کریسی، پاند تنھیں در پائیں ۔
(سڈائیں=سداویں، کہیں سو ویل=کہڑے ویلے، کوجھے=بھیڑے،
تیڈے=تینڈے،تیرے، کم=کم، تاجاں=تاج نوں، وچ=اتے،
بنہاں=ہوراں نوں، واٹ=راہ، پاند=پلہ پسار)
سوہنی صورتَ یار سوہنے دی، ڈٹھم جو ہک ڈہاڑے ۔
دست کیتس تلوار برہ دی، مارے وت الارے ۔
کھڑے رہنِ بدھ بانہاں اگوں، عاشق وچ نظارے ۔
روبرو معشوقاں سچل، ڈیندے سر بیچارے !
(ڈہاڑے=دہاڑے،دن، دست=ہتھ، بدھ بانہاں=ہتھ بنھ،
روبرو=اگے، ڈیندے=بھیٹ کر دندے ہن)
سوہنے دے شالہ باغ ہسن کوں، کوسا واؤ نہ لگے !
ہن دے عاشق اساں بھی نسے، عشقَ لاتوسے اگے ۔
صورتَ سوہنی ویکھن نالے، تن سچل دا تگے !
(شالہ=ربّ کرے، کوں=نوں، کوسا=تتی، واؤ=ہوا،
ہن=نواں نواں، نسے=نہیں ہاں)
غازییاں نوں غم کیہا یارو، سر دا سانگ ن کردے ۔
وچ میدان محبت والے، مردانے تھی مردے ۔
نالِ اوہناں دے تھیوے ن پاڑا، جو ہوونِ بیدردے ۔
سچل عاشق ایویں سنجاپن، روئ جنہاں دے زردے ۔
(غازی=سورمے، سانگ=پرواہ، پاڑا=فرق،
سنجاپن=پچھان ہونا، روئ=چہرے، زردے=پیلا)
عشقَ کیہا کیہا آندا ! سنو اڑی مایو، میں کیا جاناں ؟
عشقَ اہیں کوں آکھنِ سارے، راتییاں ڈینہاں جو روواندا ۔
عشقَ سراسر جان ملامت، لوکاں نوں نہیں بھاندا ۔
عقل شرم سبھ دور سٹیندا، عشقَ جہیں ڈہوں آندا ۔
ساہ سچل دا روز اضل دے، ورہ کنوں نہیں واندا ۔
(کیہا=کویں، اہیں=اسنوں، ڈینہاں=دن، ملامت=بدنامی،
جہیں ڈہوں=جہڑے پاسیوں)
عشقَ دی خبر، ن تیکوں ہے برہ دی خبر ۔
جے پچھیں اساں کنوں، ہے بے زیان زہر ۔
تیکوں نہیں کیتا ہے، انجا برہ بے-خبر ۔
سر جان دل سبھائی، اگوں دوست دھر، ن ڈر ۔
نہیں خواب نہیں آرام، ایہو عشقَ دا اثر ۔
ڈیندا اول نکالی، تیکوں سارا شہر ۔
سچل اسانڈے کیتے، ہوویں روز منتظر ۔
(تیکوں=تینوں، انجا=اجے تکّ، منتظر=انتظار)
جانی سو تیڈا جمال، کیہا کیہا ہوندا ۔
زرے ہوندا شکر شیریں، زرے زہر زوال ۔
زرے آندا خوش اساننوں، زرے جیؤ دا جنجال ۔
ڈیکھن دے وچ جوئی آندا، ہیئی سو خاص خیال ۔
سن سچل یار مینوں جو کیتا، اہیں دے نینہں نہال ۔
(جمال=سہپن، کیہا=کویں، زرے=پل، شیریں=
مٹھا، ہیئی=اوہو جیہا، اہیں=اسدے، نینہں=پیار)
روز اضل استاد اسانوں، ہک سطر پریتِ دی پاڑھی ۔
سا میں دل دی تختی اتے، چاہ وچوں لکھ چاڑھی ۔
سچل عشقَ بڈھا نہ تھیوے، کیا جو چٹی ڈاڑھی ۔
(روز اضل=پہلے دن توں ہی، پاڑھی=پڑھائی، سا=اوہ،
ڈاڑھی=داڑھی)
میں طالب زہد ن تقویٰ دا، ہک منگاں محبت مستی ۔
ڈتی ہن استاد اضل دے، ہتھ طلب دی تختی ۔
سچل مستی مول ن تھیوے، جاں جاں ہووے ہستی ۔
(طالب=چاہوان، زہد=تپ، طلب=بلاؤنا،
ہستی=میں دی ہستی،میں ہاں)
آ پاندھی کر نال اساڈے، کائی گالھِ سجن دے آون دی ۔
ہجر تیڈے میڈا حالَ ونجایا، اتھاں رت آئی ہے ساون دی ۔
خوب بسنت بہار جو کھلیا، ہن آئی مند ملاون دی ۔
میں غریب نمانی نوں ناہیں، کوت حرف الاون دی ۔
نالِ سچو دے، سہنا سائیں، کر کائی نینہں نبھاون دی ۔
(پاندھی=راہی، گالھِ=گلّ، حالَ ونجایا=بےحال کر دتا،
مند=موسم، کوت=قوت،طاقت، الاون=بولنا)
اکھییاں یار سوہنے دیاں سہنیاں، خونی ظلم کریندیاں ۔
بازاں وانگن کرن ستونے، دم ن ہک دھیریندیاں ۔
کھاون ماس تے رت بھی پیون، چنگل نال مریندیاں ۔
انجا بھی سچل ڈھاپن ناہیں، کارن خون کھڑیندیاں ۔
(ستونے=جھپٹ مارنا، دم=پل، دھیریندیاں=دھیرج کرنا،
صبر کرنا، چنگل=پنجہ، ڈھاپن ناہیں=من نہیں بھردا)
اکھییاں باز اکاب سوہنے دیاں، کرن پکھن پرواز وڈے ۔
اگوں اوہناں، مشتاقاں دے، ہوندے سو نیاز وڈے ۔
بانہاں بدھ، گھت گل وچ گاری، کردے کھڑ ایلاج وڈے ۔
تاں بھی سچل معشوقاں دے، ہوسنِ غمزے ناز وڈے ۔
(باز اکاب=باز وانگ پچھا کر دیاں، پرواز=اڈان،
مشتاق=چاہوان، نیاز=لوڑ،اچھا، ایلاج=عرض، غمزے=
نخرے)
سوہنا یار ہمیش ساڈے نال بھی، کھلدا ہسدا ۔
ہک دم دور ن تھیوے ساتھوں، وچ اکھیں دے وسدا ۔
بیا کوئی کم نہ جانے ہرگز، کھل کھل دلڑی کھسدا ۔
نینہں نباہ اساں نال سچل، گالھِ اہائی ڈسدا ۔
(بیا=دوجا،کوئی ہور، گالھِ=گلّ، ڈسدا=دسدا)
عشقَ لگا گھر وسر گیوسے، مطلب سدھ تھیوسے ۔
حاصل آ تھیوسے سارا، جو کجھ آپ منگیوسے ۔
سود زیان کنوں مییاں، سچل ہن تا چھٹ پیوسے ۔
(سدھ تھیوسے=پورا ہو گیا، سود=نفع،ویاز، زیان=
گھاٹا)
سہنیاں نال ن ہجت کائی، پا پلؤ کر زاری ۔
روبرو کھڑ بانہاں بدھ کے، گھت گچی وچ گاری ۔
سچل شال نباہ نویجے، نال یاراں دی یاری ۔
(پلؤ=پلہ، زاری=عرض، شال=شالہ،ربّ کرے)
ملا، چھوڑ کتاباں، پیویں مئے دی ہک پیالی ۔
پلک تہیں وچ قاضی، تھیویں مستان مست موالی ۔
سچل سبق وسار کراہن، ہوویں محبت والی ۔
(پلک تہیں=اسے ویلے، موالی=خوش طبیعت والا،
آزاد، کراہن=نفرت)
مکھ مہتاب سجن دا سنیاں، گھونگھٹ وچ لکایسِ ۔
ڈونہے نور تجلے ڈیندے، کیوں وت آپ چھپایسِ ۔
ظاہر باطن سوئی آہا، بازی بھید بنایسِ ۔
چشماں دے چمکارے لکدے، لاشک برہا لایسِ ۔
صورتَ وچوں مورت بن کے، سچل نام سدایسِ ۔
(مہتاب=چن، ڈونہے نور=دوویں اکھاں، تجلے=
چمکیلے، ڈیندے=دسدے، وت=پھر، ظاہر=
ساہمنے، باطن=چھپیا، بازی=کھیڈ، چشماں=
اکھاں، لاشک=اس لئی،تاں ہی)
کازییا، کیہے مسئلے کریندئیں ؟ عشقَ شرع کیا لگے لگے ۔
دوزخ بہشت دے ڈے ن دڑکے، بھوَ اساں کنوں بھگے بھگے ۔
باب برہ دا کوئی ن پڑھدئیں، کاغذ لکھدئیں بگے بگے ۔
ملاں دی دوڑ مسیتے تائیں، عشقَ دی منزل اگے اگے ۔
سچو ہے مسکین نمانا، توہ تیڈے نال تگے تگے ۔
(مسئلے=مصلے،الجھناں، کیا لگے=کی کم ہے،
دوزخ بہشت=نرک سرگ، دڑکے=ڈرابے، بھوَ=
ڈر، باب=سبق، مسکین=عاجز،غریب، توہ=
تہُ،پیار، تگے=پگے)
ہرفُ حلالُ ہیکڑو، بیا سبھ حرف حرامُ ۔
آشکنِ انزامُ، ایہو آئِ عجیب ساں ۔
(حلال=شدھ، حرامُ=ناپاک،اپوتر،
انجامُ=نتیجہ، ایہو آئِ=ایہو گلّ ہے)
گھنڈ کھولھ دیدار وکھاؤ، میں آیا مکھ ویکھن نوں ۔
پا پاجیب پیراں وچ کریاں، پایل کوں چھمکاؤ ۔
پہر پساکاں ویس گلابی، کوٹا چندن چکھاؤ ۔
حالَ سچل دا معلوم تیکوں، سائل کوں ن سکاؤ ۔
(سائل=سوالی، سکاؤ=ترساؤ)
تیڈا درسن پاونا وے، ہن نمانی نوں مییاں !
جو کریساں، ہن کریساں، ول اتھاں نہیں آوناوے !
بار برہوں دا باری آہا، سر اساں تاں چاوناوے !
سوال سچو دا اگوں سائییاں دے، سارا عرض سناوناوے !
(بار=بھار، باری=بھاری)
جانی جواب ن ڈیندا، عرض اسانڈے دا سائیں ۔
جے میں آکھاں حالَ ہجر دا، تا بھی او ن الیندا ۔
پاند گچیء وچ جے میں پاواں، جھڑکاں دے جھلیندا ۔
ہتھ بھی بدھاں پیرں بھی پواں، تڈاں بھی نال ن نیندا ۔
سنو سنیاں گالہی مہب دییاں، ماری بیچاری نوں ویندا ۔
(الیندا=بولدا، پاند گچیء=گل وچ پلہ،
جھلیندا=منع کر دندا ہے، نیندا=لیکے جاندا،
گالہی=گلاں، مہب=محبوب،پیارا، ویندا=
چلیا جاندا)
نال ڈاڈھے دے یاری، لگڑی اضل کنوں ۔
بانہاں بدھ کے پیش پوواں میں، نال سائییاں دے زاری ۔
المُ عقل تے شرم حیا کنوں، عشقَ کیتی بے زاری ۔
اپنی مرضی نال اساں خود، برہ چاتوسے باری ۔
انن اسانڈے نال کرم دے، آ توں سجن ہکواری ۔
عشقَ تیڈے دی دل میڈے تے، اصل کنوں مختاری ۔
تیکوں ہے معلوم، اے پیارا، گالہ سچل دی ساری ۔
(اضل کنوں=شروع توں ہی، زاری=عرض، چاتوسے=چک
لیا ہے، باری=بھاری، مختاری=قبضہ،سرداری)
تیڈے در میڈی زاری زاری، اﷲ اﷲ لکھ واری واری ۔
میں نمانی ایبیں ہانی، تار تشاڈے تاری تاری ۔
نال تساندے روز اضل کنوں، یار اسانڈی یاری یاری ۔
حالَ اسانڈے دی دلبر سائیں، سدھ تسانکوں ساری ساری ۔
مکھڑا وکھالیں توں ہکواری، میں حجراں دی ماری ماری ۔
سگ سچل ہے در تیڈے دا، گل تہیں کوں گارٹی گاری ۔
(زاری=عرض، عیب=دوش، سدھ=خبر، سگ=کتا، تہیں کوں=
اسنوں)
سوہنا سائیں بخش اساننوں، جو کوئِ ڈوہ کیتوسے ۔
نام خدا دے افوں کریں، جو تیڈے نینہں نیتوسے ۔
پلؤ تسانڈا روز اضل کنوں، دلبر دست لیتوسے ۔
اپنا جان سچل کوں سوہنا، تیکوں پلؤ گھتیوسے ۔
(ڈوہ=گناہ، افوں=معاف، دست=ہتھ، پلؤ=جھولی)
پلو تسانڈے پیاں میں پلو تسانڈے پیاں ۔
اوگن ڈہوں ڈیکھ ن میڈے، حالَ کنوں ہن گیاں ۔
عشقَ دا پیالا پی کراہن، ایویں دیوانی تھییاں ۔
تانے تہمت ڈیون مینوں، رل مل سیالیں سنیاں ۔
انن سچو دے آوَ پیارا، برہ تسانڈڑے لییاں ۔
(پلو=پلہ، ڈہوں=دوش،پاپ، کراہن=تڑپھن،
آوَ=آؤ، لییاں=ستایا ہویا)
میں مندی، میں مندی، کیویں سڈاواں ہن بندی ۔
طوبہ طوبہ تے استغفار، گچی پاتوسے گندی ۔
اہیں گالہوں کائی مدت دل تے، رہی ہے دردمندی ۔
باجھوں سائیاں دے ہن سچو وے، کار ن بی کائی قندی ۔
(سڈاواں=سداواں، بندی=گولی، استغفار=پاپاں توں
معافی منگنا، بی=دوجی)
روز اضل خاں عبد تائیں، اتھم گچیء گل گانی ۔
ڈوہ ڈنگایوں ڈسُ ن منہنجیوں، مہب کریو مہربانی ۔
کیئں سچوء جی دلڑی دلبر، دوست کیو دیوانی ۔
(ڈوہ ڈنگایوں=دوش تے پاپ، ڈسُ=دیکھ، منہنجیوں=میرے،
مہب=پیارا، کیئں=کر دتا ہے)
امن دے وچ رکھ یار سوہنے دی، اﷲ سنگت ساری ۔
تنہں دے نال اساں ڈی آہے، یکدل یا رب یاری ۔
دوستی دے وچ پچھیں جے میں کوں، سچل رکھن سچاری ۔
(تنہں=تیرے نال، یکدل=اس دل دی، سچاری=
سچی دوستی)
زاری، سجن، لکھ زاری، میڈی تیڈے نال ۔
نال تسا ڈے میڈی یاری، جیویں ونیئی تیویں پال ۔
آکھاں یار تینوں ہکواری، تیڈی گجھڑی گال ۔
میڈی تیکوں ہے سدھ ساری، ورق ہجر دا وال ۔
اضل کنوں میڈے گل وچ گاری، آوَ ساڈے گلے جال ۔
سچل ہے سگ در تیڈے دا، دوست سگھا غم ٹال ۔
(زاری=ارداس، ونیئیں=چاہیں، سدھ=خبر،
وال=الٹا دے، گاری=پھاہی، سگ=کتا،
سگھا=چھیتی)
دیس اسانڈے آویں، یار پیارل وے میاں ۔
رہیں اسانڈے دلبر نیڑے، دور ن ساتھوں جاویں ۔
انن نمانی دے، سوہنا سائیں، پیر سگھیرا پاویں ۔
تساں باجھوں نت پھراں بیراگن، چر تا وت کیوں لاویں ۔
نانؤ اﷲ دے تھیواں ایلازن، چت سچل توں ن چاویں ۔
(پیر=پیر، سگھیرا=جلدی، وت=پھر)
اساں غریباں دے نال دلبر چنڑی کیتوئی ۔
اگے پچھے ہے گل تسانڈے، جیویں ونیئی تیویں پال ۔
'ننہنُ اکربُ' اہا اشارت، ورق ہجر دا وال ۔
سچل کون ہے امر سبھائی، جو شان دے وچ جال ۔
(ونیئی=ہو سکدا ہے، ننہنُ اقرب=اوہ بہت
نیڑے ہے، اشارت=اشارہ، وال=الٹا، شان=
پھوکی آکڑ، جال=لنگھاؤنا)
کافی
بات برہا دی ایہی ایہی عجب جیہی ۔
مل معشوقاں مصلحت کیتی، عاشق قتل کرسیوں ۔
قتل کنوں جو پچھے تہں کوں، شہر ڈھنڈھورے ڈیسوں ۔
کنوں ڈھنڈھورے پچھے تہں کوں، لہریں وچ لڑسیوں ۔
لہر کنوں جو باہر آیا، رمز اہیں دی زیہی ایہی عجب جیہی ۔
لہر کنوں پچھے تہں کوں، آتش وچ سٹیسوں ۔
آتش وچ جو سٹ تہیں کوں، پھوک اڑاہ مچسیوں ۔
پھوک اڑاہ مچا تہیں دی وائیں خاک اڈیسوں ۔
خاک عاشق دی اکھییاں دے وچ، سرمہ جوڑ کے پسیوں ۔
عاشق سو جو سرمہ تھیوے، گالھِ اننھی دی کیہی، ایہی عجب جیہی ۔
سنیاں صبح دے ویلے، عاشق پکڑ کے تییار کریسوں ۔
شباشب تہیں دے پچھوں، فوجاں حسن چڑھسیوں ۔
وچ لتاں دے عاشق شودا، قابو قید کریسوں ۔
اول ہشیاں ڈیکر پچھے، اے منصوبہ چلیسوں ۔
نال تہیں دے جیہی ونی، آپے کرسوں ایہی، ایہی عجب جیہی ۔
چلو وے سنیاں عاشق کیتے، سرہا میٹ ملیسوں ۔
وچ دریا لوہو دے تہیں کوں، دھپاں نال دھوسیوں ۔
دھوپیں نال دھوا تہیں کوں، غوطے خوب ڈویسوں ۔
غوطے کنوں جو پچھے تہں کوں، ڈیکر لط بڑیسوں ۔
بڈن کنوں جو باہر آیا، گالھِ کریجے کیہی، ایہی عجب جیہی ۔
رنگا رنگ نکاشی والا، محلہ ایک بنیسوں ۔
ہڈے گڈے تہں عاشق دے، وت تھمبھے کام کریسوں ۔
چار ای بازو کرکے ڈاکے، پوڑی جوڑ جڑیسوں ۔
سر عاشق دا تہں دے اتوں، دکے درس دھریسوں ۔
خون دی قیمت اساں تھیوسے، قتل تھییا پرڈیہی، ایہی عجب جیہی ۔
عاشق آہو معشوق شکاری، ایہو شکار کریسوں ۔
رمزاں غمزاں مزغاں والے، تنھی کوں تیر مریسوں ۔
نام اﷲ دے نال عاشق کوں، چا تکبیر گھتیسوں ۔
ہتھیں اپنے گھن عاشق دے، چا وت کھل کھلیسوں ۔
بوٹییاں کرکے آتش دے وچ، سیکھیں سر چڑھیسوں ۔
سیکھیں اتوں لاہ کراہن، تل پھل کر ونڈیسوں ۔
تل پھل دا گیا ذرا پرزہ، جان جگر وچ پیہی، ایہی عجب جیہی ۔
اصل کنوں جو ساڈا آہا، سچل یار پچھیسوں ۔
وچ درازیں جائ تہیں دے، سارا ورہ ونڈیسوں ۔
اوہو اسانڈا اساں اہیں دے، عشقَ کیتوسے نیہی، ایہی عجب جیہی ۔
(مصلحت=متا پکایا، کرسیوں=کراںگے، لڑسیوں=
رڑھا دیوانگے، آتش=اگّ، اڑاہ=بھڑکاؤنا، وائیں=
ہوا وچ، شباشب=راتورات، ہشیاں=جوش، سرہا میٹ=
خوشبودار مٹی، دھپاں=تھاپی، ڈیکر=مارکے، بڑیسوں=
ڈبو دیوانگے، محلہ=محل، پوڑی=پؤڑی، درس دھریسوں=
دھکہ مارکے سٹّ دیانگے، پرڈیہی=پردیسی، رمزاں=بھید
بھرے، غمزاں=ناز نخرے والے، مزغاں=پلکاں، گھن=ہتھوڑا،
کھل کھلیسوں=کھلّ لاہ لوانگے، پیہی=پے جاوے گی)
لوکاں نوں خبر کیہی طعنے دیوے جنی جنی
اصلوں آہی نال رانجھن دے پرت مینڈی گھنی گھنی
میں تے رانجھن گھٹ پیتاسے کھیر مکھن جھنی جھنی
بولی جوگی دی دل مینڈے کوں باہں باہں ونی ونی
عشقے دی مسلت میں تے ماہی گوڑھی ایہا گنی گنی
سنو ری سئیاں پرت اساڈی نال سچو دے بنی بنی
(پرت=پریت، جنی جنی=ہر کوئی، گھنی=بہت
زیادہ)
آون جاون دی سدھتا ناہیں آدم تھی کر آیا
ظاہر جوئی باطن سوئی مرشد اوَ سمجھایا
تیہی مکانی ناں بتاؤسُ قدم ڈہیرا چایا
چوتھا مکان سیئی کر جانے ہک گھر رنگ جو لایا
جنہاں خانیاں کنوں گزر گیا ہک سو ول اوتھاں جایا
سچو وچ صفات بناکر سارا سیر چھپایا
(ظاہر=پرتکھّ،دکھدا، باطن=لکیا، خانیاں=
گھراں)
اکھیاں باز عقاب سوہنے دیاں شور گھتن شہجوریاں
مست ہوون مستانیاں دہیں ڈاڈھے کیف لگوریاں
منہ وچ ڈہ مہتاب نی روشن یا وت نور کٹوریاں
خونی خون کریندیاں سچل تانوی سدا سگوریاں
(عقاب=باز دی نسل دا شکاری پنچھی، کیف=
نشہ،مستی)
سوہنے دیاں شہباز اکھیں ہن یا وت ظالم زرے
مزغاں دیون تازیر اشاکاں دین والے جن درے
قدر اوہناں دا اوہناں کوں جنہاں پیتے تازے ترے
مست موالی تتھاں آکر سٹن سر ہک جرعے
خبر جنہاں نوں اہے نہ سچل حالَ تنھاں دے برے
(وت=وانگ، زرے=شکاری پنچھی، مزغاں=پلکاں،
جھمنیاں، تازیر=چکنا کرنا،سزا دینا، اشاکاں=
عاشقاں نوں، موالی=لٹیرے)
شیر اکھیں شہزور سوہنے دیاں برچھا جاں تلواریاں
حاکم سخت حکومت والیاں سانئیں آپ سواریاں
مارن ملک دلیں دا یارو قابض رہن کراریاں
کنیاں میں بادشاہیاں ڈٹھیاں سچل اوہناں اڈاریاں
لا نفی دا قلماں سانوں مرشد آپ پڑھایا
ہتھیاں دتوسُ ہمت جنھی سارا ہوش گوایا
اساں وی تنھاں دے کیتے یارو مہنا سر تے چایا
سچل تھی قربان اوہناں توں جنہاں آ کے جوش جگایا
عشقَ دے اسرار دی یارو اگّ سرمستاں نوں
زاہد عابد ملاں قاضی کردے یاد گجشتاں نوں
استقبال تے ماضی کیا ہے حالَ دتوسُ دلخستاں نوں
نشے عشقَ دے عاشق جانن کلھ کیسے کم بختاں نوں
تقویٰ زہد تے دین کفر بھٹھّ گھتیں سربستاں نوں
عشقَ ہادی دا غالب ہویا سچل نیست کریندا بستاں نوں
(اسرار=بھید، زاہد=تپسوی،دھارمک لوک، عابد=
گیانی،پڑھے لکھے، نیست=ختم کرنا،مارنا)
ایہہ سبھ سیل بحر دا ہے ای نہ کائی بھرنا کشتی
وچ دریاؤ وحدت والے سٹ چھوڑیں اہا ہستی
گھنسیں خال وسار سبھائی جہڑی گالھِ گجشتی
استقبال بھٹھی چھوڑ ماضی کوں سچل منگ سرمستی
کت بابل تے کت ماہی
سئیؤ نی میں تاں رانجھن دے لڑ لگیاں
میں تے رانجھن ہک تھیؤسے کھیڑیاں نال جدائی
بیلے بحثاں رانجھو والے چھوڑ ببانی شاہی
بئی ہرکائی ماں-پیو جائی ہیر عشقَ دی جائی
سچو آکھے سوز ماہی دا دیندا عشقَ گواہی
عشقَ دے باجھوں بیا سبھ کوڑ سولی تے منصور
نہ کوئی دوزک نہ کوئی جنت نہ کوئی حور قصور
نہ ساڈا من منیندا ملیاں دا مزکور
دئیں جوانی لنگھ گیوسے تن تھیوسے جھور
ظاہر دیکھیون یار سجن دا نینی والا نور
بیا سبھ باہیں پھرتیاں پھاہیاں چھوڑن ہینی ضرور
سچل سچ سیئی کر جانے ہے توں آپ حضور
(بیا=ہور، دوزک=نرک، جنت=سرگ)
اساڈی جان کوں لگڑی ہوائے شمس تبریزی
میں اوہی جا تے آیا ہاں جتھاں خاصاں دی خونچیزی
ویکھو منصور کوں عشقے کیتا سردار آویزی
اتھاں میں رہِ گئی مدت اکھیا برہا کے پرخیزی
ویکھو یارو اشاکاں تے کیتی ہے عشقے چنگیزی
اصل محبوب دی ایہا سچل ہے خوب پرویزی
(اشاکاں=عاشقاں، چنگیزی=چنگیز واگ ظلم)
اکھیاں عشقَ تے عشقَ نی ابرو مزگاں عشقَ سبھو ای
جادوگر دا جادو ڈاڈھا سبھ نوں حیرت ہوئی
عاشق دیکھ حسن دے مرچے حالَ وجیندیاں روئی
سچل تیر کماناں بازاں بھجّ نہ ویندا کوئی
حسن والیاں دیاں قلماں چڑھیاں کہیں نہ جھلیاں پلیاں
مشتاقاں دے مارن کیتے گھور کریندیاں گھلیاں
دردمنداں دے دلیاں اتے چوٹ چلاون چلیاں
مشتاقاں کوں ایہناں اکھیاں دیاں وت مارکے فوجاں ولیاں
دہشت جھلکے سچل سائیں رنگبھریاں نال رلیاں
سوہنا یار خراماں آیا ناز غرور غماض کنوں
لک کھڑے شہباز تے شکرے چشماں دے پرواز کنوں
دہشت جھلّ نہ سکی بازاں چھپ کھڑے آواز کنوں
عشقَ دی آئت پڑھی اشاکاں حسن والے ابیاز کنوں
سچل کوں اہے سدھاں پئیاں ساریاں شہر دراز کنوں
مشتاقاں کوں یار سوہنے دیاں چھکن کریندیاں چھما
دیکھ عشاق بھی وقت اہیں دم سر دی چاون طمع
حسن دی ہاک پئی ونج ہر جا کیا ابھا تے کیا لما
'سچل' غریب کوں راتیں دہاں غمزا لایا غما
کرن شہید مشتاقاں نوں ایہہ چشماں دیاں شمشیریاں
سر تے دردمنداں دے یارو واہ بڑیاں سرسیریاں
لاف غزاف والیاں دیاں 'سچل' تنھاں تے فوجاں پھیریاں
بانکے نین سپاہی لڑدے زوراں زور نہ ٹلدے
مشتاقاں دے وت مارن باجھوں پچھے مول نہ ولدے
خوش ہوون خونریزی کولوں چال ستم دی چلدے
نور بھریاں ڈوہے شماں وانگن لال یاقوتی بلدے
عاشق یار 'سچل' نہیں کھڑدے اگوں اکھیں دے جلدے
ول ول وال سو چھلے چھلے پھاہیاں جوڑ کھڑاؤس
سحر جادو ویکھ مڑ ویکھ اوہناں تے ترہیں ترہ پڑھاؤس
اشاکاں دیاں کر دلیں دیوانیاں حکما حکم پھساؤس
بھجے 'سچل' اوہ عاشق کویں حسن دی فوج چڑھاؤس
بانکے نین سجن دے غالب مار دیندے مشتاقاں
دلیاں لٹ نیوں ہک واری کردے کم قزاقاں
باہاں بدھ کھڑدے اگوں سفاں صف اشاکاں
عشقَ والیاں دیاں ہر دم 'سچل' ونجھ چمیئن خاکاں
وقت نماز دگر دے ڈٹھم واہ حسن دے چالے
پیچوں پیچ لٹک پئے گل تے کیس بشیئر کالے
ڈوہے ڈیکھ حکومت والے نین نواب نرالے
مزگاں تیر کماناں ابرو مارن کرن ن ٹالے
کائی غرض ن رکھدے کہیں دی مست پھرن متوالے
لال لباں یاقوت رمانی عالی منصب والے
'سچل' ڈیکھ اوہناں دے اگوں کیتا "ہان" حوالے
ڈٹھا میں رخسار سوہنے دا خوش کھرشیدی خوبی
اکھیاں قاتل تھیون قہاری مسئل منہ مہبوبی
اشاکاں کوں آ کرے اسیری عشقَ والی اسلوبی
ن مخلوق اکھیجے 'سچل' سارا رنگ ربوبی
| |
