مٹک چاننا رام سروپ انخی
چانن-چٹے راہ،
ہانیاں ! چانن-چٹے راہ ۔
امبر تیرا نیلا-چٹا،
توں لا کے ویکھ اڈاری ۔
دھرتی دے پنڈے تے ہونی،
نویں مانکھّ-اساری ۔
نویں حوصلے نویں وسیلے،
جگّ نویں دی چاہ ۔
نڈر ہو تریا چل ہانی،
پھہ سپاں دیاں سریاں ۔
جگّ سارے تے گلاں یارا،
جوش تیرے دیاں چھڑیاں ۔
دھرتی دے مالک توں لیتا،
عرشاں نے اتشاہ ۔
اجل ہونی سمیں دی بکل،
امھل امھل مسکاوے ۔
سپنے تیرے دی ملکہ اوہ !
دھرتی پٹدی آوے ۔
جیون نوں جس کرنا پدھر،
ٹوئے ٹبے ڈھاہ ۔
ڈھونڈ تیری وچّ تارا-منڈل،
لاوے چکر سارے ۔
قدرت-رانی باندی تیری،
بھردی اج ہنگارے ۔
پرادھینتا دا موڈھے توں-
جولا دہ توں لاہ ۔
دن چڑھدے دی لالی نے جاں،
کرناں دھرت وچھائیاں ۔
گل بلداں دے چھنکی ٹلی،
ہیکاں جٹّ نے لائیاں ۔
عالم سارا وچّ حقیقت،
تیرا اے ہم راہ ۔
مولدے نے حوصلے،
تے جاگدے نے ولولے ۔
منزلاں ول ودھ رہے نے،
زندگی دے قافلے ۔
مل گئی ہے تازگی،
تے دور ہوئی بے بسی،
اک نویلے حسن تائیں،
ہان ساڈے جا ملے ۔
سانجھ دی پہچان ہے،
تے زندگی دا تان ہے،
بکلاں 'چ ہونیاں دے،
بن رہے نے زلزلے ۔
کم دی تے وہل دی،
اک لڑائی اج چھڑی،
زندگی تے موت دے ہن،
چھڑ پئے نے معاملے ۔
مالکاں دی سنگ-دلی،
ہے غیر محنت تے پلی،
محنتاں توں ہی بنے نے،
انقلابی سلسلے ۔
تاڑنا ہر ٹل گئی،
تے حاکمی ہر ڈھل گئی،
ایکتا 'چوں لشکدے نے،
لیکھ ساڈے رانگلے ۔
ہرکھ چمڑی دی سڑی،
پیار ہویا سورجی،
عشقَ دی نوَ-ہکڑی 'چوں،
مچّ اٹھے ہلچلے ۔
محنتاں نے واج ماری،
تے کساناں سن لئی،
لوک-چانن دا پسارا،
ہونودا ہر دن-ڈھلے ۔
زندگی دے گھول 'چوں،
تے جذبیاں دی چھلک 'چوں ۔
گیت نواں چھوہ لیا میں،
چاننے دی جھلک 'چوں ۔
وپتاواں راستے نے،
میری جیون-چال لئی ۔
تن نہیں سکدا جال،
کوئی میرے خیال لئی ۔
غمیاں نوں خوشیاں 'چ،
میں پلٹا دیاںگا ۔
زمانے دی مٹھی چال نوں،
میں الٹا دیاںگا ۔
باہاں دے الار نے،
چھہنا نہیں پرکاش نوں ۔
آپ جھکنا پئیگا،
میرے تے آکاش نوں ۔
تنکا وی چھپیا رہنا نی،
اوشا دے نور توں ۔
روم روم کمب پئیگا،
اٹھ رہے صرور توں ۔
بند ہوئیاں کلیاں نوں،
بھورے ٹمب جگونگے ۔
ٹٹے ہوئے ساز 'چوں اوہ،
گیت نواں گونگے ۔
بلھداں دے گل ٹلی،
چھنک پئی ٹلی نی ۔
راہیاں نے راہ پھڑے،
راتری ڈھلی نی ۔
گٔوآں دے جو ککھّ،
کھرلیؤں چر گئے نی ۔
اوہ جروانے ساہن،
کدوں دے مر گئے نی ۔
ساتھوں پرلے پار،
تنیندا تانا نی ۔
تنن والے گل پوے،
ایس دا بانا نی ۔
کنکاں دے مکھ ہاسے،
سوہنیئے ہاسے نی ۔
مونہوں ڈلھ ڈلھ پین،
ساڈڑے کاسے نی ۔
پوہ ماگھاں وچّ گندل،
سوہنیئے گندل نی ۔
کھیتیں آئی بہار،
میں گاواں منگل نی ۔
جون-تھکیویں وچّ،
کی تینوں مان لیا ۔
ساڈے دل دا روگ،
لوکاں ہن جان لیا ۔
آئی وساکھی یارو ساڈی،
نویاں لے کے آساں ۔
کنکاں دے بھر جانے کوٹھے،
جاون پگّ دھراساں ۔
ہالی دے منہ بھکھدی لالی،
چاڑھی نویں ہلاساں ۔
لگدا نہ پبّ دھرتی اتے،
جٹیاں پاون راساں ۔
آکھے جگّ سارا،
گیت نویں ہن گاساں ۔
جاگی قسمت دیش ساڈے دی،
بھکھ نے منیاں ہاراں ۔
ہر بندے نوں روٹی ملنی،
لئیاں سمیں نے ساراں ۔
گز گز چوڑیاں چھاتیاں موہرے،
آپے ہوون کاراں ۔
پاون گدھا گاون ڈھولے،
حسن دیاں سرکاراں ۔
دھرتی چھوہ لیتی،
جگّ نویں دے یاراں ۔
کنکاں تے جوں چھولے پکے،
پکیاں سرھواں کھڑیاں ۔
اجل ہونی بھرے ہنگارے،
بھکھاں نے سبھ دڑیاں ۔
اسیں نہ یارو جھلنیاں ہن،
ہور کسے دیاں تڑیاں ۔
کڑ کڑ کر کے ٹٹّ رہیاں نے،
لوٹو دل دیاں کڑیاں ۔
بھنگڑا پا مترا،
شاناں عنبریں چڑھیاں ۔
آپے بیجی آپے گوڈی،
آپے کیتی راکھی ۔
لہو پسینہ کیتا اکو،
دھرتی ماتا ساکھی ۔
اسیں دھرت دے دھرت اساڈی،
جچ کے ایہہ گلّ آکھی ۔
نویں ورھے دیاں نویاں ریجھاں،
آ گئی اج وساکھی ۔
ککلی پا کڑیئے،
لے کے دپٹہ دعکھی ۔
کھل اڈاری لاون دے لئی،
عنبری-کھول پیدا کر ۔
بدل جائے دنیاں دا نقشہ،
کوئی ماحول پیدا کر ۔
پھلّ پتراں دی چھاویں بہہ کے،
زندگی مانن کنڈے :-
کمب کمب بولن چپاں آپے،
اجیہا ہول پیدا کر ۔
لوک-راج دا سنیہا لیائی،
پہلی جھات پربھات دی ۔
تکّ لالیاں دیوتے بھجّ گئے،
کچھاں وچّ لے کے ٹوپیاں ۔
ونڈ دیش پنجاب دی پے گئی،
رانجھے کولوں ہیر کھسّ گئی ۔
کسے بھین دا سہاگ گیا لٹیا،
دیش وچّ ونڈاں پے گئیاں ۔
ماواں وینہدیاں کلیجے دلوں پٹّ لئے،
وچّ اتہاس ہند دے ۔
کڑی ہٹ گئی قصیدہ کڈھنوں،
کنڈیاں نے دل ونھیا ۔
نام ہیر دا نہیں ہن جپدی،
سرنگی ڈھاڈیاں دی ۔
بھکھا عشقَ کلاوے کھاوے،
پریتاں دی دھرتی تے ۔
پالی بھلّ گئے بولیاں پونوں،
پنجابناں نوں گیت بھلّ گئے ۔
بلہے شاہ توں کافیاں بھلیاں،
وارث نوں ہیر بھلّ گئی ۔
جگاں جگاں توں اسیں اڈیکدے رہے،
پورا ہویا نہ کدی خواب ساڈا ۔
سیونک فٹّ دی کھا لئے تنے جیہدے،
مانے کس طرحاں جوبن گلاب ساڈا ۔
بھیڑے مذہب نے جسدے کھنبھ جھاڑے،
اچّ-گگن کی پجے عقاب ساڈا ۔
اسیں آپ نوں جانیا عقل-ہینا،
غیر-قوم ہی رہا نواب ساڈا ۔
سماں بیتیا مگروں سرت آئی،
خانا ہو گیا جدوں خراب ساڈا ۔
اک دوجے دا اسیں جے مان کریئے،
وسے امن دے نال پنجاب ساڈا ۔
سچے ربّ دے واس پنجاب سوہنا،
جیہنوں لیندیاں قدرتاں چمّ یارو ۔
ایہدے بانکیاں، سوریاں، مرد ناراں،
پائی ملک دے وچّ ہے دھم یارو ۔
سارے جگّ توں وکھرا روپ ایہدا،
لئیے وچ جہان دے گھم یارو ۔
'گجھی رہے نہ ہیر ہزار وچوں،'
کیتی رانجھنے دی عقل گمّ یارو ۔
لکھی قوم دی سوہنی تاریخ وچوں،
اک وکھرا چمکدا باب ساڈا ۔
سانجھیوالتا دی شاہ-راہ اتے،
وسے امن دے نال پنجاب ساڈا ۔
سانجھا خون ہے ساڈیاں رغاں اندر،
سانجھی انکھ تے ساڈا وقار سانجھا ۔
سانجھے چند، سورج، امبر، دھرت سانجھے،
پانی، ہوا تے انّ-ادھار سانجھا ۔
دکھ سکھ سانجھے گیت وین اکو،
حسن ماندا رجکے پیار سانجھا ۔
اوہی منزل تے اوہی نے قدم ساڈے،
اجل سمیں خاطر انتظار سانجھا ۔
جام-مستیاں رنداں نوں بھلّ جاون،
وجے ایوں کجھ پیار-رباب ساڈا ۔
اسیں جھوم کے لور دے وچّ کہیئے،
وسے امن دے نال پنجاب ساڈا ۔
اکو ٹبر دے اسیں ہاں سبھ میمبر،
سانجھی ہوونی اساں دی کار لوکو ۔
ساڈے گلے مہمان نے دو دن دے،
روسے منتاں وچّ قرار لوکو ۔
پدھر پانی دی کدے نہ جائے کٹی،
لکھ ورتیئے تیز کٹار لوکو ۔
گندھ کدی نہ پھلّ 'چوں وکھ ہووے،
بھاویں مدھیئے وچّ بازار لوکو ۔
چلو نکلو ایرکھا-بھٹھا وچوں،
سڑ کے ہو نہ جائے کباب ساڈا ۔
ایکا، انتی، امن اپنا لئیے،
وسے امن دے نال پنجاب ساڈا ۔
ڈلھے بیراں دا اجے کجھ بگڑیا نہیں،
چکّ بھنجیوں پونجھیے جھاڑیئے جی ۔
اکے ویر پنجاب دے ہو 'کٹھے'،
بھیڑی فٹّ نوں پنجرے تاڑیئے جی ۔
سانجھی بولی تے ہووے اخلاق سانجھا،
سانجھی قوم نوں عرش تے چاڑھیئے جی ۔
'وارث شاہ نہ دبیئے موتیاں نوں'،
'پھلّ اگّ دے وچ نہ ساڑیئے جی' ۔
نھیرے گھراں نوں چاننا دین والا،
نواں نور ونڈے آفتاب ساڈا ۔
سانجھے دلاں 'چوں اک آواز اٹھے،
وسے امن دے نال پنجاب ساڈا ۔
مزدور لئی اج رزق ہی،
ایمان بندا جا رہے ۔
وہلڑ نوَ-سنسار دا،
مہمان بندا جا رہے ۔
کسے حسین دل نوں،
لگنی کدی نی ٹھوکر،
دل دا دلاں نوں ملکے،
ودھان بندا جا رہے ۔
بھائی دے گرم کنکے نوں،
ہو گیا ہے خطرہ،
پنڈت دی کھیر لئی وی،
سامان بندا جا رہے ۔
ربّ سی اک بھلیکھا،
ربّ توں ڈرو نہ مرو،
آپ اج انسان ہی،
بھگوان بندا جا رہے ۔
ہے دھار میری قلم دی-
چھریاں توں وی تیز،
لوک-ویری دور نوں،
فرمان بندا جا رہے ۔
ہے مودھا چھنا پاندھے دا،
جو کھنڈ تے کھیراں چھکدا رہا ۔
بھائی توں باٹا وسر گیا،
ہلوئے دے گپھے ڈکدا رہا ۔
پاکھنڈ بنائے ملاں نے،
جنت دے جھاکے تکدا رہا ۔
ایہہ دنیاں بنی پکھنڈاں دی،
اےداں میں کہنو جھکدا رہا ۔
مکی اج کوڑی پارسائی،
آکاش بدلدے جا رہے نے،
انگڑائی لئی مانکھتا نے،
وشواش بدلدے جا رہے نے ۔
سنگھنے کھیت سرہوں دے ملے،
بھر جوانی تے کھیتی آئی ۔
پھلّ وی کھڑ کھڑ کملے ہو گئے،
وچّ ہوا دے گندھ لٹائی ۔
پنچھی ڈگن انبروں بھوں کے،
فصل دا ایسا ہکّ-ابھار ۔
لکّ گوری دا مات ہو گیا،
سرہوں رانی دا تکّ ہلار ۔
پھلّ بسنتی پاؤن بھلیکھا،
جاں پھلاں وچ وٹ گیا سونا ۔
دھرتی دی ہر نقر سوہنی،
کھڑیا کھیتاں دا ہر کونا ۔
کشمیر سہانا کیسر کرکے،
سرھواں کرکے دیس پنجاب ۔
بسنت ٹریندی مٹک مٹک کے،
چڑھے حسن دی ہر پل آب ۔
تکّ حسن، سگندھ، اٹھاء نوں،
سر-پرنے ہو آئے ۔
مار جھڑپاں، ہجھکے، رگیں،
ظالم-کٹک چڑھائے ۔
چھری قہر دی پھڑکے ہتھیں،
سینہ کریا لیراں:-
لکھیں شکر گزاراں ہن وی،
ساجن-من جے بھائے ۔
کی دھرتی کی امبر ہویا،
ٹکری سبھ تھاں اکو نیتی ۔
لنگھ گئی توں سکھیا جیون،
جو بیتی سبھ سوہنی بیتی ۔
چر توں گھٹے صبر مرے نے،
تاریاں دی چپّ سمجھ لئی ہے:-
مٹھیآں چن-رشماں خاطر،
ساگر نے ہکّ ننگی کیتی ۔
دھرتی جیڈی ہکّ ایسدی،
دل دریا دیاں وہناں،
سینہ چوڑا امبر جیڈا،
کی کوئی ایس نوں کیلے ۔
لبھّ لئے پیار میرے نے حیلے ۔
دور کھڑا کوئی واجاں مارے،
کس کس کے انگڑائیاں لیندا،
لکھاں 'کچے' کھر گئے بھاویں،
اجے اڈیکن 'تیلے' ۔
لبھّ لئے پیار میرے نے حیلے ۔
پیار-بھکھ دے بھامبڑ مچے،
سپنے ہندے جاپن سچے،
کھڑ کھڑ دنیاں کھیڑا ہو گئی،
مستے نین نشیلے ۔
لبھّ لئے پیار میرے نے حیلے ۔
بھرماں تے وہماں پچھلیاں 'چوں،
دل نیارا ہو گیا ۔
روح مری نوں کھڑن دا،
غیبی اشارہ ہو گیا ۔
چروں اٹھی چاہ دا،
اج جتیا وشواش جاں،
ڈگّ چکے چاء نوں،
آخر سہارا ہو گیا ۔
پلکاں اٹھا کے جھاکنوں وی،
سنگ اؤندی سی کدی،
پل وی لامبھے ہون دا،
اج مرن-ہارا ہو گیا ۔
چولی چولی پین دی،
ہن اوہ پرانی تھڑ نہیں،
عشقَ دے اج جام لئی،
ساگر-کنارہ ہو گیا ۔
اکھاں 'چ تیرے سوہنیئے !
اج تکیا بھگوان میں،
تیرا فرشتہ ہون دا،
ایہہ چمتکارا ہو گیا ۔
تیری چڑائی 'انکھیا'،
دھرتی تے امبر منن کی،
اوسدا ایہہ ناپ ہی
جیون-پسارا ہو گیا ۔
رات نگھی نیند آئی،
نیند سی اتی رس-بھری ۔
وچّ سپنے توں ملی،
چھوہ سی تیری قادری ۔
رات مٹھی نیند آئی،
ساہمنے توں آ کھڑی ۔
چیوں گیا رس عشقَ والا،
بھر لئی میں ہکڑی ۔
رات گوڑھی نیند آئی،
چن دی سی حاضری ۔
چمناں دے کھیلھ دی،
بھرمنڈ کیتی چاکری ۔
ایہہ جوش مرا نت بھکھے ٹھرے،
اک جوش-کتھا ایہہ بنی عجب ۔
دھڑکن کجھ وٹدی ہور روپ،
خیالاں دا اؤندا جدوں غضب ۔
اک دن اس دا روپ ہے بننا،
ایہہ چاہ چراں توں گھڑی رہی ۔
بھاویں عشقَ شرع توں باہر،
پر وہماں دی کندھ کھڑی رہی ۔
اک سدھر ہے ادھواٹ کھڑی،
تے ٹٹّ پیا اک نواں قہر ۔
چھڈیئے ایہہ کہ چھڈیئے اوہ ؟
اس دل دی سندر ہور بحر ۔
بسّ اس دی اکو جھات بہت،
کوئی ہو جاندا تد نور نور ۔
جد من چوں پھردی نویں گلّ،
تد ہر شے لگدی کوہِ-طور ۔
جدوں نویں نشانے پھرن کدی،
تد اس دا ہندا دلوں جاپ ۔
لک لک کے چوریں لوکاں توں،
میں کردا ہاں تد پاک پاپ ۔
عشقَ میرے نوں کی سمجھاں،
گلّ کجھ کردا نہیں ۔
کی پتہ کی ڈھونڈدا اے،
دھیر اج دھردا نہیں ۔
گھٹّ میرے ہتھ نوں،
کجھ کہہ رہی چنچل کڑی،
ایتنے کو نال کیول،
پیاریئے سردا نہیں ۔
اوہ کرے کجھ ہور گلاں،
میں کہاں کجھ ہور ہی،
اوس دی گلوکڑی سنگ،
کالجا ٹھردا نہیں ۔
اے ہسینوں ظالموں،
ہن روپ نوں میں کی کراں،
پیار ہے اک ڈھونڈ میری،
اوہ مرے گھر دا نہیں ۔
کی کہاں کالی گھٹا ایہہ،
اک سہانی رات ہے،
اکاش تے کالکھ نری ہے،
نیر جے جھردا نہیں ۔
منیا کہ اکھ اس دی،
عشقَ لئی سنکیت ہے،
دل تاں پر ہائے اوسدا،
حامیاں بھردا نہیں ۔
نظراں توں دور مینوں،
اس دی وفا تے شکّ ہے،
درس اوہدا سوچ وچوں،
پھیر وی مردا نہیں ۔
میں تاں کہنا 'انکھیا'،
نہ گلّ توریں عشقَ دی،
حسن نابر ہو گیا اے،
عشقَ توں ڈردا نہیں ۔
درس تیرے دیاں تانگھاں بنیاں
جیون دا دستور او یار ۔
وسنا دور نیناں توں اہلے،
مینوں نہ منظور او یار ۔
دل میرے وچّ تیری الفت،
ہجر مرے دی بن گئی عصمت،
باقی کل دنیاں توں رخصت،
عشقَ تیرے وچ چور او یار ۔
متراں نال کریں من-آئیاں،
سجناں تیریاں بے-پرواہیاں،
بھلے اوہ دن جد سی لائیاں،
آ کے وچ صرور او یار ۔
عشقَ میرے دا جمن-ہارا،
کر بیٹھا اے اج کنارہ،
آ جا آ کے دہ نظارہ،
ہویا کیوں مغرور او یار ۔
وچّ ویوگاں جندڑی جھوری،
بھٹکے جان جیوں پھردی اوری،
ہو گئی مشکل جھلنی دوری،
مرنوں وی مجبور او یار ۔
روگ اولڑا عشقَ نسل دا،
وچّ وچھوڑے سواد اصل دا،
جام پیا چھڈّ اک وصل دا،
ہوون دکھ کافور او یار ۔
عشقَ حسن دی جاں گلّ چلی،
دل وچّ اٹھی پیڑ اولی،
چین وجود چوں میرے ہلی،
پا گئی عجب فتور او یار ۔
عشقَ تیرے دی گنڈھ نہ کھلھدی،
بیڑی وچّ بھنوراں دے رلدی،
شکل تیری نہ دل توں بھلدی،
دل میرے دا نور او یار ۔
اےداں ہی دل رہے پرچدا،
پریم-پیالہ ڈلھ جائے نہ ۔
دنیاں ہوڑے پھر کی ہوسی،
پیار نوں تاں ہوڑ کوئی نی ۔
جیون نالوں موت چنگیری،
جسدا ایتھے جوڑ کوئی نی ۔
بھاویں اس توں دور ہاں بیٹھا،
پر اوہ مینوں بھلّ جائے نہ ۔
نت بہاراں رہن کھڑدیاں،
جھکھڑ کوئی جھلّ جائے نہ ۔
کھڑ کھڑ ہسنا جیون-جگتی،
اپدیشاں دی لوڑ کوئی نی ۔
وچّ وچھوڑے سواد انوکھا،
غم دی بھاویں تھوڑ کوئی نی ۔
کسّ کے دتی گنڈھ پیار دی،
اکو ہجھکے کھلھ جائے نہ ۔
نیلے عنبریں چمکن تارے،
دل وچّ مستی چھا رہی ہے ۔
جس دی عرشاں وچّ اڈاری،
پھرشیں رہنا سہِ نہیں سکدا ۔
ساؤُ چپّ ہنیرے وچوں،
سوٕ کسے دی آ رہی ہے ۔
منزل تے جس اپڑنا ہے،
تھاں تھاں ٹک کے بہہ نہیں سکدا ۔
ہوا رمک رہی سیت پرے دی،
گیت دلے دے گا رہی ہے ۔
ساگر دی مغرور ہکّ تھیں،
لکیا کجھ وی رہِ نہیں سکدا ۔
جداں ہبھکیں روندا بچہ،
پوری گلّ سنا نہیں سکدا ۔
شکوہ اینا ہندے پربل،
شبد کوئی پرگٹا نہیں سکدا ۔
اؤں چمبڑی ہے بپتا مینوں،
ہو گئے گلے مرے مفرور ۔
سوچاں وچّ چر-ڈھیر گاچا،
سنکے کسے غریب دی حالت ۔
پلکاں وچّ اٹکے اتھروآں دی،
کیتی میں کئی وار وکالت ۔
ہڈّ-بیتے پر دکھ-دہاڑے،
اج کھلوتے کوہاں دور ۔
تمھاں نال جد یاری گنڈھی،
سکھ سارے ہو گئے پریرے ۔
جاں تمھاں دے ہویا نیڑے،
سگوں پئی الٹی گل میرے ۔
جیون تے کئی کم نے بھارو،
کویتا دے جذبے کافور ۔
ہاوے جھورے بنکے اتھرو،
نیناں دے وچّ تھمھ جاندے نے ۔
جگرا اینا ہندے پتھر،
ڈگدے نہیں ایہہ جم جاندے نے ۔
جھکھڑ دی بے-ترسی موہرے،
جھڑ جاندا امباں دا بور ۔
حیراں تے رانجھیاں دے قصے،
قلم میری نے گائے نے کئی ۔
دیوتیاں دی چھڈّ عبادت،
اکھیں قادر پائے نے کئی ۔
پر میں اپنی بھکھ-وارتا،
کر سکیا نہ جگّ-مشہور ۔
چٹھا تیری بے رخی دا،
دل تے جائے اکردا ۔
عمر-سہارا دے کے دلبر،
پھر کیوں اج مکردا ۔
چٹھا تیری بے رخی دا،
سینے لہندا جاوے ۔
سجن ! تیری بے پرواہی،
ایہہ دل کہندا جاوے ۔
چٹھا تیری بے رخی دا،
درد انوکھا چھیڑے،
جیون-کماں اتے چھائے،
حسن عشقَ دے جھیڑے ۔
چٹھا تیری بے رخی دا،
سوچ میری تے تردا،
وصل تیرے دا اک تصور،
نہ جیوندا نہ مردا ۔
چٹھا تیری بے رخی دا،
دوئے نوں کی دساں ۔
دکھ مرے نے جگّ-ہسائی،
کی روواں کی حساں ۔
دل ٹٹیا دلبر وی ٹٹیا،
سانجھاں دل تھیں رٹھیاں ۔
درس، نام تے یاد بھلائی،
آساں برہوں کٹھیاں ۔
دلوں دماغوں منزل وسری،
دنیاں بنی نویلی :-
چھوہ اوس دی ہن وی ایپر،
بھر بھر سٹدی مٹھیاں ۔
اجے ہے جیون-دھرتی روہی ۔
اجے آتما بھکھی ۔
اس دھرتی دی ہکّ دے اندر،
دھڑکن لکھاں جذبے ۔
سوچ دیاں حداں توں باہر،
اٹھدے بھامبڑ دبے ۔
ہکّ میری ایہہ پاک پوتر،
اجے کسے نہ ٹوہی ۔
ان-چھوہیا بے-لاگ تصور،
اجے نہ ٹیچا جانے ۔
اجے جوانی جھلے تڑیاں،
دین گھور جروانے ۔
انوبھوَ-اگنی دی پرچنڈتا
اجے کسے نہ موہی ۔
بنا-کیاسے جھاڑ ملے کئی،
دھرت میری تے اگے ۔
اجے نہ چانن چٹے ہوئے،
اجے ہنھیر نہ پگے ۔
ایس نزام دی لاگ-بازی
مینوں کدے نہ پوہی ۔
میں سکھر جوانی تے
میرا جوبن چڑھ آیا ۔
مینوں چاہاں لاڈ دیاں،
مینوں پیار دا ہڑ آیا ۔
ہائے ! جنگ نمانی نے
میرا چن کھوہ لتا ۔
میرے پیار نوں لامبو لا،
سدھراں نوں کوہ دتا ۔
میں پیار دی سکھر لئی،
کوئی گھال وی گھالی نہیں ۔
اکھاں وچ مستی نہیں،
چہرے تے لالی نہیں ۔
مینوں رونا بھلّ گیا،
ہنجھو وی سکّ گئے نے ۔
میری جیون-لیلہ دے،
جھاکے سبھ مکّ گئے نے ۔
پردیسی جگاں دا !
مڑ پرط کے آیا نہیں ۔
میرے پیار دے مندر دا،
اس دیپ جگایا نہیں ۔
ہؤنکے تے ڈوباں وچّ،
میں خاک 'چ رل جانے ۔
اک پیار دی چھوہ باجھوں،
سنساروں چل جانے ۔
بھادوں وچّ سن نکھڑیاں جو،
سبھ تننجن دیاں کڑیاں ۔
ایسا پھاہیا کنت-پیارے نے،
پھر پیکے نہیں مڑیاں ۔
ایسا لور فضا نوں آیا،
مڑ کے رتّ نشیائی :-
چھڈّ پتیاں نوں کجھ سمیں لئی،
ساون وچّ آ جڑیاں ۔
ککراں وی لنگھ گئی،
بیریاں وی لنگھ گئی،
لنگھنے رہِ گئے جنڈ وے ۔
میں گتھلی گناں دی،
ایویں نہ ویریا بھنڈ وے ۔
سارا جگّ ویکھدا اے،
اکھیاں نوں پاڑ کے ۔
لنگھدے نے لوک،
ساڈے بوہے ول تاڑ کے ۔
منڈیاں دی ڈھانی وچّ،
میریاں چھڑن گلاں،
مینوں ویکھ اچیں پوندے ڈنڈ وے ۔
تیرے وے عشقَ وچّ،
لگدا نہ پبّ چنا ۔
تیری گلوکڑی دی،
پوردی میں چھبّ چنا ۔
گھٹّ بھر پیواں تینوں،
ویکھ نہ صبر آوے،
نہ تیرا مٹھا وانگوں کھنڈ وے ۔
کاہنوں میرے پیار وچّ،
کرنا ایں شکّ وے ۔
دودھ وچّ گھولنا ایں،
کاہنوں پیا اکّ وے ۔
پھلاں دیا بھکھیا وے،
باغ ہی حوالے تیرے،
دیئیں سانوں ہانیاں نہ کنڈ وے ۔
مناں-بھاری ٹوکرے دے،
بالے کڈھ جانودی ۔
حل واہندے ویرنے نوں،
بھتا چا پچانودی ۔
ہانناں دے ویاہاں 'چ،
پنجیباں چھنکانودی ۔
دکھ درد دنیاں دے،
انگلیں نچانودی ۔
بلھیاں دی چھوہ وچوں،
نیناں دے خمار چوں ۔
چال مٹکیلی وچوں،
ہکّ دے ابھار چوں ۔
کھیتاں وچوں چگے ہوئے،
نرمے دے انبار چوں ۔
گھمّ گھمّ چاٹیاں 'چ،
پیندی گھمکار چوں ۔
بوڑے کھوہوں توڑا چکی،
چال دی نہار چوں ۔
لکّ دے مروڑ وچوں،
ونگاں دی چھنکار چوں ۔
سروں اچی مکی دیاں،
چھلیاں نوں ڈنگدی ۔
سرہوں-ساگ توڑدی،
تے چھولوئے نوں ٹھنگدی ۔
لکھ بھاویں ہون دکھ،
پیار سینے پالدی ۔
پبّ دھرتی لانودی نہ،
حسناں دے تالدی ۔
سجناں دے پیار نوں ایہہ،
تنکیاں چوں بھالدی ۔
یار دے پیار لئی،
لکھ جپھر جالدی ۔
چائیں چائیں ویولھیاں توں،
پتی-پیار پچھدی ۔
نت نویں ہوکیاں 'چ،
جان ایہدی لچھدی ۔
چھوپ وچّ کتّ رہی،
چرکھیاں دی گھوک چوں ۔
تیاں وچّ نچّ رہی،
گیتاں والی ہوک چوں ۔
ڈولیاں تے پٹاں نال،
پینگھ چڑھی شوک چوں ۔
بڑا کجھ لبھے سانوں،
ایہدے پیار موک چوں ۔
گدھیاں دی تال وچّ،
ویر دے پیار چوں ۔
حسن جھات پاوے،
ایہدے مکھ دے نکھار چوں ۔
ویرے نے دھرتی چھیڑی سی ۔
نرمے نے اکھ اگھیڑی سی ۔
پینجے پنج روں نکھیڑی سی ۔
گئی چاندی وانگوں سجّ کڑے ۔
تانی بن کیلے ٹنگی سی ۔
رنگریز نے سوہنی رنگی سی ۔
بچپن وچّ رنگ برنگی سی ۔
نہ شرم حیا نہ لجّ کڑے ۔
چنی وچّ دانے پاندی میں ۔
بھٹھیاں ولّ بھجی جاندی میں ۔
تے جھٹّ بھنا لے آندی میں ۔
ونڈ دیندی نال سچجّ کڑے ۔
اکھ پونجھے ویر وریاؤندی سی ۔
تھاں ہونجھ ہونجھ چمکاؤندی سی ۔
ریتے چوں رڑا بناؤندی سی ۔
ماں آکھے چھجّ کچجّ کڑے ۔
جد چنی ذرا رکان ہوئی ۔
بچپن چھڈّ جوان ہوئی ۔
لما قد سرو-نشان ہوئی ۔
پھر چنی دا کی حج کڑے ۔
چنی جاں سر تے رکھ لواں ۔
جھٹّ لہہ جاوے میں لکھ لواں ۔
کدی انج لواں، انج وکھ لواں ۔
نخرے دا ناہیں رجّ کڑے ۔
بکل جد اسدی ماراں میں ۔
گھٹّ سینے نال پیاراں میں ۔
مٹھا کوئی نگھّ چتاراں میں ۔
دکھڑے سبھ جاون بھجّ کڑے ۔
ایہدے وچّ سیرت بھاری نی ۔
زلفاں لئی بنی پٹیاری نی ۔
سر تے میں ریجھ شنگاری نی ۔
فنیئر اس لیتے کجّ کڑے ۔
سہریں جو پلہ کردی میں ۔
ایہہ جبر دھراں دا جردی میں ۔
چندرے سماج توں ڈردی میں ۔
ایہہ دھکّ گئی کی وجع کڑے ۔
گھنڈ دا تاں ایویں بھیکھ کڑے ۔
مینوں وچدی لیندے دیکھ کڑے ۔
پٹاں میں اپنے لیکھ کڑے ۔
دنیاں دی ویکھو لجّ کڑے ۔
چنی توں صدقے جاواں میں ۔
جند اپنی گھول گھماواں میں ۔
گھٹّ گھٹّ کے جپھیاں پاواں میں ۔
درداں نوں دیواں تجّ کڑے ۔
چنی دی ویکھاں چھبّ ولے ۔
میرا کتے نہ لگدا پبّ ولے ۔
حسناں وچّ وسدا ربّ ولے ۔
دلدار بنے کوئی ججّ کڑے ۔
ماواں ٹھنڈیاں چھاواں مائی ۔
لکھ تیرے گن گاواں مائی ۔
تینوں واسطے پاواں مائی ۔
اکو پردہ ماواں دھیاں دا،
آکھاں تینوں ٹھور نی ماں ۔
جوش جوانی تے حسن قہر دا ۔
دلی-وہن دریائی لہر دا ۔
ہو گیا جاں سو سال پہر دا ۔
دو تیاں دو کروئے لنگھے،
کویں لنگھاواں ہور نی ماں ۔
کھیڈ لیا ہن رجّ امڑیئے ۔
اگے دا کی حج امڑیئے ۔
توریں سہرے اج امڑیئے ۔
آپ گنواوے تاں شہہ پاوے،
ہردم شہہ دا لور نی ماں ۔
کم نی مکنا تیرے گھر دا ۔
ہو گیا لالچ تینوں زر دا ۔
کی کرنا ہے پھیر میں ور دا ۔
رو کے پٹّ کے تھکّ لوانگی،
دھیاں دا کی زور نی ماں ۔
گولہ دھندا میں نہیں کرنا ۔
نت نویں دن ہؤنکے بھرنا ۔
ماہیئے باجھوں ہن کی سرنا ۔
مگھر تے پوہ ٹپّ گئے جے،
سدھراں ہوسن خور نی ماں ۔
سڑ جائے تیرا پیٹا تانا ۔
چرکھا گھوکے میں سہریں جانا ۔
ماہیا میرے دل دا رانا ۔
مہندی دا رنگ اڈدا جاندا،
ڈھونڈے دل دا چور نی ماں ۔
مست-گھٹاواں امبر چھائیاں ۔
ٹھوسے دیون مینوں آئیاں ۔
ہر اک جوڑا لاوے سائیاں ۔
ہوا جھنجوڑے موڈھیوں پھڑکے،
پؤن امنگاں شور نی ماں ۔
