Punjabi Kavita
Bhai Vir Singh

Punjabi Kavita
  

Kant Maheli-Baranmah Bhai Vir Singh

کنت مہیلی-بارانماہ بھائی ویر سنگھ

کنت مہیلی-بارانماہ

چیت

چڑھ پیا چیتر سہاوا،
مٹھیآں وگن ہوائیں،
باغیں کھڑیاں بہاراں،
خوشیاں ڈلھ ڈلھ پئیاں ۔

کنتے آن سنائی
کوئی کوچ تیاری،
اڈ گئے ہتھاں دے طوطے،
دل دیاں دل وچ رہیاں ۔

ہائے ! چیتر مہینے
کنتے کیتی تیاری؛
لیتے ترلے بتھیرے
پیش کوئی ن گئیا ۔

چڑھ پیا گھوڑے تے ماہی
بنکے ڈھول سپاہی،
تر گیا دور مہمیں،
میں وچ ڈوباں دے پئیاں ۔

وساکھ

روندیاں آ گئی وساکھی
سانوں چاؤ ن کوئی،
گھر گھر سیرے تے منڈے،
چلھے اگّ ن پئیا ۔

جیٹھ

چڑھ پیا جیٹھ، وے کنتا !
تپیاں بھوآں تے واواں،
اندر دھکھدا وچھوڑے
سیجے لچھ لچھ رہیاں ۔

لوآں مینوں چا گھلیں،
جیٹھا ! عرضاں ہاں کردی،
تتی واؤ دا جھولا
لگے سائیں ن دیہیاں ۔

ہاڑھ

چڑھیا ہاڑھوں مہینہ،
باراں بھٹھّ تپیندے،
لوندے کاواں تے چڑیاں،
میں ودھ سہکدی پئیاں ۔

ہک دکھ اپنا وچھوڑا،
دوجے ماہی دی چنتا،
گھٹّ صبراں دے پی پی
وچ ہاویاں دے پئیاں ۔

تیرے ویراں تے چھاتے
جدوں جاندے نی دھپے،
تینوں تردیاں نوں چھتری
کاہنوں لے میں ن دئیا ۔

سورج ! تپیؤ ن اوتھے
جتھے پیا گیا وے ۔
لوؤ ! ٹھنڈھیاں ہو وگنا
جتھے جندی میں گئیاں ۔

چھایا مہراں دی پائیں،
میرے سہنیاں ربا !
'ماہی-دیشی' جے گرمی
پیندی لے لے کے جھئیاں ۔

ساون

چڑھیا ساون مہینہ
سہیاں پینگھاں نے پائیاں ۔
سولاں وجن کلیجے
جھکی منجی تے پئیاں ۔

سہیاں ٹمبدیاں آ آ
'اٹھ نی ساویں نی آئے' ؛
انیؤ ! ماہی وہونی
دکھاں مار مکئیاں ۔

ٹر گیا دیس بدیسیں
چھڈّ کے ہائِ اکلی ؛
رو رو ہوئی ہاں جھلی
جیؤندی کاہنوں ہاں رہیاں ۔

بھادروں

آ گیا بھادوں مہینہ
راتاں کالیاں آئیاں،
اٹھدے بدل بی کالے،
کڑکاں بجلی دیاں پئیاں ۔

تینوں سانئیں دیاں رکھاں،
جتھے ہوویں توں کنتا !
ہن پر موڑ مہاراں
مار درداں نے لئیاں ۔

اسو

چڑھیا اسو مہینہ
راتاں ٹھردیاں جاون،
دھپاں ڈاڈھیاں دن نوں،
تیرے فقریں میں پئیاں ۔

جیڑھے دیسیں میں ماہی
شالہ دھپاں ن پاویں !
ماہیا ! موڑ لے واگاں،
ساری صدقے ہو رہیاں ۔

آجا آجا وے کنتا !
آ کے دیکھ پیاری
تیرے غم نے نچوڑی
رتی رتّ ن رہیاں ۔

کتک

چڑھیا کتک مہینہ
گھر گھر جگدے نے دیوے ؛
رو رو بھجدی اے انگی
طعنے دیندیاں سہیاں ۔

'تیرا کنت انوکھا
نی پردیس گیا اے !
کئیاں ہوراں دے گئے نے
کھیڈن ساریاں پئیاں' ۔

کس نوں آکھ سناواں،
میری پریتِ اولی،
وچھڑ جیؤ ہی ن سکاں،
دسدی جیوندی کیوں پئیاں ۔

سوہنی رتّ گلابی
کھاون پیون ہنڈھاون
بھاویں سبھ کجھ چنگیرا
مانن ساریاں سہیاں ۔

مینوں بھاوے ن مولوں
باجھوں کنت پیارے،
کھچاں پین اگمی،
ہولاں ہولاں کھا گئیاں ۔

مگھر

روندیاں مگھر آ پہنچا،
رتاں ٹھنڈھیاں آئیاں،
بھرائے لیف تلائیاں
کنتاں والیاں سہیاں ۔

ڈھٹھی کونج جیوں ڈاروں
اپنے کنتوں وچھنی
لچھاں تڑپھاں تے لچھاں
کوکاں کوک کرلئیاں ۔

پوہ

آیا پوہ دا مہینہ،
رو رو بھجے نی بھوچھن ۔
پالا بھندا اے ہڈّ ہن
جنداں سوسدیاں پئیاں ۔

کیہڑے دیس گؤں وے !
چھڈّ کے ہائِ اکلی !
آپوں کیہ پیا کرنیں ؟
کوئی سار ن پئیا ۔

پوہ دیاں بیتن ن راتاں
لمیاں پندھ پہاڑیں،
دسن چند ن تارے،
ڈر ڈر اٹھدی ہاں پئیاں ۔

سہیاں سدنے آئیاں :-
'چل نی لوہی وکھائیے
گنے ویکھ نی چلدے
ٹھاہ ٹھاہ گولی دی ٹھہیاں ۔

پالا مار مکائیے
پوہ نوں کھوہ کے بھجائیے
سارے پھوک کے چرخے
نگھاں موڑ لئییاں' ۔

کنت ! تیرے بناں ہے
سننجا ویہڑا تے کھیڑا،
ہویا دیش بگانہ،
وچھڑی ولپدی پئیاں ۔

ہائے، کنتا پیارے !
میں بن تینوں، میں سائیاں !
کدے اودر اداسی
دسّ پئیا ن پئیا ؟

ماگھ

چڑھ پیا ماگھوں مہینہ
سکے نین ن ساڈے
بدل بھریاں دے وانگو
اکھاں بھریاں ہی رہیاں ۔

جھاڑے پالے نے کھنبھ نے
رتاں نھاون دی آئیاں
بیلاں بوٹیاں دیاں اکھاں
ہن تاں بھر بھر آئیاں ۔

ایپر رویا 'وچھوڑا'
ساڈا اکھیں ن بھرکے،
نین سکدے ن ساڈے
روندی بکیں ہاں رہیاں ۔

سک سک ہوئی ہاں تیلا،
آ کے ویکھ خاں کنتا !
تیرے باجھوں پیارے !
ہن تاں مکی ہی پئیاں ۔

آ کے ویکھ خاں بوٹا
چھڈّ گلاب گؤں وے،
رہِ گئی سکی اے ڈالی
ساری جھمبی میں پئیاں ۔

پھگن

رتّ پھر پئی سہاوی،
پہنچ بسنت پیا وے
آ گیا پھگن مہینہ
پیلی ہوئی میں پئیاں ۔

سہیاں پھاگ رچائے
سانوں سدنے آئیاں
میہنے دیندیاں طعنے
نالے لاڈ لڈئیاں ۔

'اٹھکے چل پؤ خاں بھینی !
دیکھن کان ہی ٹر پؤ،
بھلا دل پرچیوی
دھیان ہور تھے پئیاں' ۔

ہائِ کنت پیارے !
ہائِ جند دیئے جندے !
ہائِ کتھے گیا ایں ؟
کوئی دسّ ن پئیا ۔

پھگن بیتن تے آیا
سائیں سوئِ ن آئی ؛
ستھر لتھیاں سائیاں !
ستھر ہوئی میں پئیاں ۔

ہوش چلیؤ، سائیاں !
تیرے مگرے ہی ڈھونڈن
ستھر لتھیاں سائیاں !
ستھر ہوئی میں پئیاں ۔

پھگن دا انت

بیٹھا کون سرھانے
ہتھ متھے تے دھریا
جند رمکے اے لاندا،
جیؤ جیؤ ربا میں پئیاں ۔

جھک جھک کون اے وینہدا ؟
ایہہ تاں نین پیارے،
ایہہ تاں ماہی دیاں جھاتاں،
جھاتاں ماہی دیاں پئیاں ۔

آہو آہو نی سہیو !
آ گیا ماہی نی میرا ۔
تیرے باجھوں میں ماہی !
میں تاں میں ہی ن رہیاں ۔