جگراتے شریف کنجاہی
کی ہن پھر پریتاں پائیے ؟
پھر آساں نوں پانی لائیے ؟
پھر آپے وچ رل مل جائیے ؟
"نہ بیبا ہن میں نہیں اینے جوگی"
ہن نہیں ایہناں ڈونگھیاں پینڈیاں دے وچ وڑنے جوگی
ہن نہیں ایہناں بلدیاں اگاں دے وچ سڑنے جوگی
ہن نہیں اینی مورکھ !
اپنی ککھاں دی کلی نوں، آپ چواتی لاواں،
پچھلیاں گلاں ایویں چھیڑیں،
کھیہنوں وچوں لیراں نکلن،
تیریاں کیتیاں یاد نے مینوں
بھلدیاں بھلدیاں بھلن !
جد ہن دلوں مکائی اڑیا ۔
کی مڑ کرنی سننیں ۔
راہ بھلا ہن کاہنوں پچھیئے ۔
پنڈ نہیں جد جانا ۔
جھٹّ نوں بھار جے سٹنا ہووے،
پہلاں کاہنوں چانا ۔
"نہ ہن بیبا میں نہیں اینے جوگی"
کاہنوں راہ جاندی نوں تکیں ۔
کاہنوں آساں لائیں ۔
گلیاں پیا گھسائیں ۔
پھیرے پا پا تھکیں ۔
توں کرماں، بھاگاں والا ۔
توں اچیاں جاگاں والا ۔
چنوں ودھ کے روپ تیرے تے، میں جاناں میں مناں ۔
چرخے کتدیاں کتدیاں کردیاں گلاں تیریاں رناں ۔
دل تے میرا وی کردا اے، تینوں ای پئی تکاں،
نہ تھکاں نہ اکاں ۔
پر اڑیا ! نہیں دنیاں دے وچ پیار کمانا سوکھا ۔
چھپ چھپ ملنا،
مل مل چھپنا،
تکنا تے نہ تکنا
گلّ کردیاں وی جھکنا ۔
سڑدیاں رہنا کڑھدیاں رہنا، مونہوں بول نہ سکنا ۔
گل ایہہ کون سیاپے پائے ۔
ہاسے کھیڈے روگ لوائے ۔
کون ایہہ پٹنے آپ سہیڑے،
کون ایہہ کھکھر چھیڑے ۔
میں ون دا سنگھنا بوٹا،
ٹھنڈھیاں میریاں چھاواں ۔
مٹھیآں میریاں پیلو،
وے توں راہیا جاندیا ۔
بھکھن-بھانیا ماندیا ۔
آ جھٹّ کو ساہ لے،
میریاں پیلو کھا لے،
میری چھاویں بہہ لے ۔
میں ون دا سنگھنا بوٹا،
ٹھنڈھیاں میریاں چھاواں ۔
کی ہویا پندھ سارا اگے ۔
کی ہویا دن سر توں ڈھلیا ۔
جیون پینڈا ڈونگھا منیا !
پر انج دھپے سڑیاں،
دھدل پھکیاں کجھ نہیں بندا،
اوہو جھٹّ سہانے،
جہڑے چھاواں ہیٹھ وہانے ۔
ایہہ چھاواں وی چار دہاڑے،
چار دہاڑے جوبن،
مڑ پتراں نے جھڑناں ۔
اج آ کے بہہ لے تھلے ۔
میں ون دا بوٹا سنگھنا
ٹھنڈھیاں میریاں چھاواں
(ون=اک اردھ-ماروتھلی
رکھ ہے، جس دا پھل پیلاں جاں
پیلو سوادی ہندیاں ہن)
ترننجن وچ چرخے ڈاہ کے،
ماہیا وے ماہیا،
ہن کڑیاں کردیاں گلاں ۔
مینوں سبھے کردیاں ٹوکاں ۔
میں کویں اوہناں نوں روکاں ۔
اوہ گجھیاں رمزاں مارن ۔
گھڑیاں نوں ڈوبن تارن ۔
سوہنی دے قصے چھیڑن،
سسی دیاں گاون جھوکاں
میں کویں اوہناں نوں روکاں ۔
سجنا وے سجنا !
لگیاں نوں اوکھا کجنا،
اک دن سی گھاگا بھجنا ۔
میں کس کس توں منہ موڑاں ۔
کس کس نال سانجھاں توڑاں ۔
مینوں جگّ دے مہنے چناں ۔
ترننجن وچ چرخے ڈاہ کے
ہن گلاں کردیاں رناں ۔
بول جوان
بھائی بھائی سبھ انسان
سارے اک مٹی دے جائے
اپنے کون تے کون پرائے ؟
سارے دھرتی دی سنتان
بول جوان
بھائی بھائی سبھ انسان
سانجھے سورج چن ستارے ۔
سبھ تے چمکن پیارے پیارے ۔
سانجھی دھرتی تے اسمان
بول جوان
بھائی بھائی سبھ انسان ۔
مڑ کیوں رل مل چور لٹیرے
بن بن اپنے آپ وڈیرے
دوجیاں تے پئے کاٹھی پان ؟
بول جوان-
بھائی بھائی سبھ انسان ۔
دکھاں درداں ماری دنیا ولّ جد جھاتی پاناں ۔
سوچاں دے ڈونگھے وہناں وچ رڑھناں غوطے خاناں ۔
اچی داخ دکھاں دا دارو تکّ تکّ کے للچاواں ۔
تھوہ کوڑی وی آکھ نہ سکاں، کہڑے پاسے جاواں ۔
حیلے چارے کریاں وی کجھ پیندا نہیں پڑ پلے ۔
نہ کریاں وی گلّ نہ بندی روگ نہ جاندے جھلے ۔
چھتھا پے مہارا ہتھوں سر سٹّ کے بہہ جاناں ۔
دکھاں درداں ماری دنیا ولّ جد جھاتی پاناں ۔
سوچاں دے ڈونگھے وہناں وچ رڑھناں غوطے خاناں ۔
رشی، منی، اوتار، پیغمبر لکھاں ہور سیانے ۔
ودھ توں ودھ سچیلے، دنیاں اتے آئے ۔
اس جیون دے کسے نہ روگ گوائے،
اوہو قوماں، اوہو بندے
لوبھ ہنکاراں پٹے
موہ مایہ دے پھٹے ۔
غلے کتھے اج وی اوہو ڈانگو ڈانگی ہونا ۔
سکھ دے سفنے لے لے کے جاں اکھ اگھڑے تاں رونا ۔
اکل ونجے بہہ بہہ سوچاں کد پرتنگیاں رتاں ۔
اجے تے چار چپھیرے تکاں اوہو لٹّ گھڑتاں ۔
اوہو بگلے بھگتاں دا ندیاں تے ڈیرہ لانا ۔
اوہو بھولیاں مچھیاں دا بھؤں بھؤں کے دھوکھا کھانا ۔
دکھاں درداں ماری دنیا ولّ جاں جھاتی پاناں ۔
سوچاں دے ڈونگھے وہناں وچ رڑھناں غوطے خاناں ۔
جگیا-کاہنوں چلیوں غماں وچ پا کے،
کاہنوں چلیوں ۔
کاہنوں چلیوں غماں وچ پا کے تے بڈھیاں ماپیاں نوں،
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا ہور نہ دسے چن ہیرا ۔
غم کرن بھلا کیوں ماپے
غم کرن
غم کرن بھلا کیوں ماپے تے جنگ جاندے پتراں دے،
بھینیں-
بھینیں-تینیں اپنے وطن لئی دکھ سہنے ۔
اسیں نہیں ہاں وچھوڑیاں جوگے،
اسیں نہیں ہاں
اسیں نہیں ہاں وچھوڑیاں جوگے تے منتاں بھین کردی،
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا کوئی نہ دسے چن ہیرا ۔
میں جھبدے گھراں نوں آواں
میں جھبدے
میں جھبدے گھراں نوں آواں ویریاں دے نال مک کے،
بھینیں-
بھینیں-نینیں نت دے وچھوڑے نہیں ایہہ رہنے ۔
اساں کاج رچائے ہوئے
اساں کاج
اساں کاج رچائے ہوئے، تے تیریاں سیہریاں دے،
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا ہور نہ دسے چن ہیرا ۔
اج سیہرے نہ بنھ ہوندے
اج سیہرے
اج سیہرے نہ بنھ ہوندے تے بوہے تے شریک گجدے
بھینیں-
بھینیں-تینیں اج تلواراں نے ساڈے گہنے ۔
مینوں دسّ کے بھراوا جائیں
مینوں دسّ کے
مینوں دسّ کے بھراوا جائیں تے پچھوں کہنوں ویر آکھاں
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا کوئی نہ دسے چن ہیرا ۔
سانجھی بھارت ماتا سبھ دی
سانجھی بھارت
سانجھی بھارت ماتا سبھ دی تے سبھے تیرے ویر لگدے
بھینیں-
بھینیں-تینیں میرے ساتھی وی میرے جہے نے ۔
جند چندری وچھوڑیوں ڈردی
جند چندری
جند چندری وچھوڑیوں ڈردی تے روکیاں وی لیک لگدی
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا کوئی نہ دسے چن ہیرا ۔
متھے لا کے تلک سندھوری،
متھے لا کے
متھے لا کے تلک سندھوری تے لکّ تلوار بنھ کے
بھینیں-
بھینیں-تینیں چار دن زندگی دے نہیں رہنے ۔
تینوں ربّ دے حوالے کیتا،
تینوں ربّ دے
تینوں ربّ دے حوالے کیتا شالہ تیری خیر ہووے
ویرا-
ویرا-تیرا تیرے جیہا ہور نہ دسے چن ہیرا ۔
مولٰی خیر گزارے
جنگاں مڑ چھڑیاں کہ چھڑیاں،
قوماں مڑ بھڑیاں کہ بھڑیاں ۔
دور کتے گجدے نے جہڑے،
آ وسے جد ویہڑے ۔
کی ہووےگا
کی کراںگے
کی بنیگا
کدھر جانگے
گھل مل آئے چار چپھیرے بدل جدوں سواہرے ۔
مولٰی خیر گزارے ۔
دل آکھے ایہہ وسدی دنیاں
ہسدیاں رسدیاں انساناں دیاں نسلاں
سوہنے سوہنے کھڑے کھڑے جہے مکھڑے پیارے پیارے
ربّ جہناں نوں سبھ توں چنگا سبھ توں سوہنا آپے آکھ پکارے ۔
کی ایہہ آپو وچ ای لڑکے مر جاونگے سارے ؟
مولٰی خیر گزارے
دل آکھے ایہہ نسریاں کنکاں
پکیاں ہویاں فصلاں
تیویاں جنہاں کولوں،
منگن روپ ہدارے ۔
مڑ ساؤنی دیاں کٹکاں
سروں سروں وی اچے ٹانڈے
لچک لچک کے سروآں نوں شرماندے
آسے پاسے لگیاں ہوئیاں،
گٹھّ گٹھّ نالوں لمیاں چھلیاں ۔
ڈھاکے لا کے بال ایانے
ہون جویں مٹیاراں کھڑیاں ۔
کی اےنہاں تے اسماناں توں وسنگے انگیارے ؟
مولٰی خیر گزارے
میں سوچاں ایہناں دے وچوں دانہ نہیں ہے اوہناں جوگا،
جنہاں کرتیاں کرساناں نیں،
جیٹھ ہاڑ دیاں دھپاں،
پوہ ماگھ دے پالے،
اپنے سر تے جالے ۔
رتاں مڑھکے بن بن چوئیاں
مڑھکے نہراں بن بن وگے
تاں ایہہ فصلاں ہوئیاں،
تاں ایہہ بوٹے لگے
اج ایہناں دا اک اک سٹہ اک اک تیلا
سپاں دیاں جیبھاں بن بن آوے،
شوک شوک کے پیا ڈراوے
میں سوچاں ایہناں دا سانوں کی ریجھ، کی چا
کی ایہناں دا بھا،
ایہہ ساڈے کس کارے ؟
مڑ وی خورے کہڑی غلے لگن پیارے پیارے ۔
جیون جوگے دیش دے سوہنے ہسدے ہوئے نظارے ۔
تے میرے ہوٹھاں چوں نکلن لفظ ایہہ آپ مہارے،
شالہ، دور رہن ایہناں توں بجلی دے لشکارے ۔
مولٰی خیر گزارے
میں چائیں چائیں دھوآں پشاکاں، اپنے کونت دیاں ۔
پھلک پھلک کے،
تھبک تھبک کے،
صابن لا کے،
ستّ کم چھڈّ کے دھوآں پشاکاں، اپنے کونت دیاں ۔
بھلکے اوہ ایہہ کپڑے پا کے،
بودے واہ کے
مینوں ہسّ ہسّ دسیگا ۔
آساں دی پنگری پیلی تے خوشیاں دا بدل وسیگا ۔
میں جم جم پئی بلہارانگی ۔
وچو وچ جندڑی وارانگی ۔
میں چائیں چائیں دھوآں پشاکاں، اپنے کونت دیاں ۔
اوہ چونہ دناں دی چھٹی لے کے، ربّ ربّ کیتا آیا اے،
میں چٹھیاں لکھ لکھ اکی ساں،
میں اوسیاں پا پا تھکی ساں،
جند ڈاڈھی ہسڑی رہندی سی،
ایہہ کلی وڈھن پیندی سی ۔
اک سوڑ دے اندر رہندی سی ۔
لاماں دیاں گلاں سن سن کے دل کھوہ وچ پے پے جاندا سی ۔
ہن ربّ ربّ کیتا چھٹی لے کے کونت میرا گھر آیا اے ۔
میں چائیں چائیں دھوآں پشاکاں، اپنے کونت دیاں ۔
اج میں بھیڑا، اج میں جھوٹھا، میرے بول اولے ۔
چنگ تہاڈی ہٹی وکدا، سچ تہاڈے پلے ۔
اج وی جے میں اکھ مٹکے دے ای گیت سناواں ۔
بال ناتھ دے چیلے والی تھاں تھاں ناد وجاواں ۔
قصیاں دے وچ رانجھا بن بن جے میں وقت گزاراں ۔
اسے گھر دیاں کڑیاں کڈھاں ، اوتھے ای سنھ ماراں ۔
رناں دے جے اک اک کر کے سر توں پیراں تائیں ۔
وارو واری چسکے لے لے کراں میں صفت سنائیں ۔
تاں تے مینوں چنگیاں جانوں، میریاں واراں گاؤ ۔
میرے اک اک مصرعے اتے رالاں پئے وگاؤ ۔
جے میں آکھاں اسیں تسیں ہاں اک آدم دے جائے ۔
کیوں مڑ اک وگاراں کٹے تے اک ویہلیاں کھائے ۔
جے میں آکھاں دنیا اتے بے گھر کوئی نہ ہووے ۔
جے میں آکھاں بڈھے ویلے ٹوکری کوئی نہ ڈھووے ۔
جے میں آکھاں مسا لونا سارے رل کے کھائیے ۔
اک دوجے دیاں باہواں بنیئے نالے بھار ونڈائیے ۔
جے میں آکھاں جھگڑیاں والیاں ساریاں مسلاں ٹھپیئے ۔
مار مکاؤ گلاں دے وچ نہ ہفیئے نہ کھپیئے ۔
تاں میں بھیڑا تاں میں جھوٹھا، میرے بول اولے ۔
چنگ تہاڈی ہٹی وکدا، مندا ساڈے پلے ۔
صحتَ نال جہان دے کم چلدے،
صحتَ باجھ نہ کوئی وی کار ہووے ۔
ایپر اوس دی صحتَ کی ہو سکدی ،
جہڑا ٹکروں وی اوازار ہووے ۔
دن چڑھے تے ٹوکری ڈھون لگے،
شامیں چھلڑے دا روادار ہووے ۔
آوے گھر تے کھان نوں کی لبھے،
رکھی روٹی تے نال اچار ہووے ۔
ایہناں پیسیاں نال کی آپ سوچو،
فیلسوفیاں کرے کہ ڈنگ ٹورے ۔
یخنی، قورمے اوہدے نصیب کتھے،
اپنی رتّ پیوے، اپنے ہڈّ کھورے ۔
تسیں وچ کتاباں ہزار لکھو،
لوکو دودھ پیو، لوکو پھل کھاؤ ۔
ہفتہ-صحتَ منان لئی ریڈیو تے،
لکھ وار دہائیاں پئے پاؤ ۔
وٹامن، پروٹین دیاں گھتکلاں نال
کالے ورقیاں دے ورقے کری جاؤ ۔
بھکھ بھنگڑے پاؤندی اے جگّ تے کیوں،
نہ ایہہ سوچو نہ ایس تے چتّ لاؤ ۔
متاں ہووے جے نیند حرام اپنی،
ایس گلّ دے جاؤ نہ مول نیڑے ۔
رانجھے رہن دیو مجھیاں چارنے نوں،
حیراں لے جاؤ ڈولیاں پا کھیڑے ۔
پر ایہہ سمجھ لؤ سدا جہان اتے،
گڈیاں چڑھ کے نہیں اسمان گئیاں ۔
لے کے پوری چرکلی ڈور مڑ وی،
اساں تکیاں نے تھلے ڈھیہہ پئیاں ۔
ٹنڈاں کھوہ دیاں والا معاملہ اے،
بھریاں جاندیاں اوہ کدوں تیک رہیاں ۔
مکدی گل جے ہن نہیں جرن جوگے،
بڑا چر جریاں، بڑا چر سہیاں ۔
کدوں تیک سوارو سوار چلسی،
اوڑک ہیٹھلی اتے وی آونی ایں ۔
اساں مدتاں دے ہوٹے دے رہے آں،
مھیٹی لے کے کھیڈ مکاونی ایں ۔
لمیاں سیالی راتاں کٹیاں نہ جاندیاں ۔
شوکدیاں،
ساں ساں کر کے ڈراندیاں ۔
بیٹھی بیٹھی اپنے ای نال دکھ پئی پھولاں ۔
صبر دے کٹورے بھراں، بھر بھر پئی ڈولھاں ۔
چندریاں سوچاں دیاں، گنڈھاں بنھ بنھ کھولھاں ۔
کراں میں ہزار چارے،
کسے طرحاں پینڈے ایہہ دلیلاں والے مکّ جان ۔
چنتا دے کھوبھے کدے سکّ جان ۔
کدے ڈاہواں چرکھا، اٹیراں کدے چھلیاں ۔
ڈولی ہوئی جندڑی نوں ہون نہ تسلیاں ۔
اوسیاں میں پاندی تھکی،
کاواں نوں اڈاندی تھکی ۔
چٹھیاں دے وچ سارا حالَ میں سناندی تھکی ۔
خطاں وچ کدے دل پا کے جے گھلے جاندے ۔
آپے ویکھ لیندے میری باب جو وچھوڑے کیتی ۔
جو جو میرے نال بیتی ۔
ایڈا دل پکا کیتا کہڑی گلے ہانیاں ؟
اساں ایہہ جدائیاں کدوں تیک نے ہنڈھانیاں ۔
آنڈھنا گوانڈھنا تے سیجاں نوں شنگار کے ۔
سوندیاں نیں روز گلوکڑیاں مار کے ۔
ساڈے ہیٹھ کدوں تائیں منجیاں الانیاں ۔
پئیاں پئیاں ہون پئیاں،
داج دیاں ریشمی رزائیاں وی پرانیاں ۔
موڑ چا مہاراں ہن،
ہور نہ تسیہے دیہہ ۔
ایہو جہیاں کھٹیاں دے سر وچ پئی کھیہہ ۔
اسیں بھکھے چنگے بیبا، رجنے دی لوڑ نہیں ۔
ایتھے وی ربّ اوہا رزقے دی تھوڑھ نہیں ۔
کٹیاں نہ جاندیاں نے لمیاں سیالی راتاں ۔
دساں کی جو ہوندیاں نے دل نال وارداتاں ۔
اج تک مینوں یاد ہے تیرا، ملنا جاندی واری ۔
اکھ وچ سکاں دل وچ سکاں، لوں لوں دے وچ سکاں ۔
لا لا بلھیاں دے نال بلھیاں، ہکاں دے نال ہکاں ۔
لام تے جاندی واری، جد ونڈیاں سن چھکاں ۔
دو دلاں دے جذبیاں دی اوہ، سوڑ اوہ آپ مہاری ۔
اج تک مینوں یاد ہے تیرا، ملنا جاندی واری ۔
ڈونگھے ساہ لے لے کے تے اکھیاں وچ اکھیاں پانا ۔
اکھیاں وچ اکھیاں پا پا کے، تانگھاں نوں ہور جگانا ۔
کسے خیالوں کمب کے میرا، پلکاں نوں جھپکانا ۔
نکے نکے ہٹکورے بھر بھر دسنی بے قراری ۔
اج تک مینوں یاد ہے تیرا، ملنا جاندی واری ۔
گل لگّ لگّ کے ودیا ہونا، رہِ رہِ کے گل لگنا ۔
دل دیاں دل وچ رہیاں دا، مڑ ہنجھو بن بن وگنا ۔
آپو وچ تسلیاں دے دے، ہتھوں ہور وی ٹھگنا ۔
ربّ حوالے اک دوجے نوں، کرنا وارو واری ۔
اج تک مینوں یاد ہے تیرا، ملنا جاندی واری ۔
سنیا مک پئے ہن پینڈے، سنیا مکّ پئیاں ہن لاماں ۔
آ ماہی ! جھبّ آ میں منیاں، ہوئیاں کئی سلاماں ۔
نین پکا لئے تیرا راہ تکّ تکّ کے اساں غلاماں ۔
آ ماہی ہن بھاری لگدی، ایہہ برہا دی کھاری ۔
اج تک مینوں یاد ہے تیرا، ملنا جاندی واری ۔
کھیڈ لے میریئے بھولیئے دھیے،
کھیڈ لے گڈیاں نال ۔
اپنیاں ضداں اڑیاں وی منوا لے چار دہاڑے ۔
تیرا راہ ملّ بیٹھے ہوئے نے کنے وخت پواڑے ۔
کنے لے دکھ جنجال ۔
کھیڈ لے گڈیاں نال ۔
کھیڈ لے، کھیڈ لے چھیتی چھیتی کھیڈ لے گڈیاں نال ۔
مینوں ڈر ہے تیریاں ہاسیاں جھبدے ای جھوں جانیں ۔
اکھ اگھیڑنوں پہلاں تیریاں سدھراں نے سوں جانیں ۔
کھکھر وانگو چھڑ کے تینوں سوچاں وڈھ وڈھ کھانیں ۔
چھتھیاں سوڑاں توں پے پے کے توں کرلانیں ۔
وگدیاں نے اس جوہ وچ دھیے تتیاں تتیاں لوآں ۔
اک دو ہون تے دساں بجھاں کہڑی کہڑی پھولاں ۔
کوئی کسے دی سندا ناہیں ایتھے کوک روال ۔
انھے راجے دی نگری انج ہر کوئی کتوال ۔
وہل دے ایہہ چار دہاڑے کھیڈ لے گڈیاں نال ۔
عورت ذات-اہت بکھڑا پینڈا،
تھاں تھاں ٹبے ٹوئے ۔
تھاں تھاں کنڈے بیجے ہوئے ۔
تیری بے فقری دے لیڑے ہوسن لیراں لیراں ۔
پر اوہ ویلا یاد آؤنا ایں آ جانا ایں ۔
اج کیوں چنتا کریئے ۔
اج کیوں ہوکے بھریئے ؟
کھورے اوس ویلے نوں ساڈیاں پرتن چا تقدیراں
بدلن جیون چالے،
اس کر کے،
توں لمیاں سوچاں لامبھے دھر کے ۔
کھیڈ لے میریئے بھولیئے دھیے،
کھیڈ لے گڈیاں نال ۔
سوچناں واں دنیاں نوں کیہی وگ گئی اے ۔
اکو جہی ہر پاسے اگّ لگّ گئی اے ۔
لوٹیاں نے واڈھیاں نے دنگے نے فساد نے ۔
بھیڑ دیاں پٹیاں دے سبق ہوئے یاد نے ۔
بڈھیاں نوں مارنا،
بچیاں نوں نیزیاں تے چاڑھنا ۔
بھولے بھا جاندیاں دا،
چھریاں دے نال ڈھڈّ پاڑنا ۔
کلیاں نوں پھوک کے تے وسدے اجاڑنا ۔
مذہباں دی اگّ وچ مذہباں نوں ساڑنا ۔
سوچناں واں ہر کوئی دھیاں بھیناں والا اے ۔
دھیاں بھیناں دا ہی ہر پاسیوں مکالا اے ۔
میری اے کہ تیری اے دھی مڑ دھی اے ۔
دھیاں وچ دسو خاں نکھیڑ بھلا کی اے ؟
دھیاں دے پئے لنگ لحن، کیہی جھلّ پئی اے ۔
سوچناں واں دنیاں نوں کیہی وگ گئی اے ۔
ہانیاں دا درد نہ وڈیاں دی شرم اے ۔
نڈھیاں تے مہر اے نہ نڈھیاں تے کرم اے ۔
تیویاں دی ستر نہ ماواں دا ای بھرم اے ۔
وکھرا ای کڈھ لیا بندیاں نے دھرم اے ۔
اکو جہی سبھنا نے گھول پی لئی اے ۔
سوچناں واں دنیاں نوں کیہی وگ گئی اے ۔
کیہے دلاں وچ اڑچ پئے نے تے کیہیاں پئیاں گنڈھاں ۔
نوہاں نالوں ماس نکھیڑیا کر کر آڈیاں ونڈاں ۔
خیریں مہریں وسدے رسدے پتہ نہیں کی ورتی ۔
لہوؤ لہو دناں وچ ہو گئی پھلاں ورگی دھرتی ۔
بھائیاں نالوں بھائی اوڑک وکھرے ہندے آئے ۔
ایہہ کوئی ایڈی گلّ نہیں سی جس سیاپے پائے ۔
اک تونی تے جے سدا ای ماں جائے رل بہندے ۔
کویں ایہہ کھلھی دنیاں وسدی کویں نگر ایہہ پیندے ۔
باندر سان پنیر ونڈاوے جو لبھا سی لبھا ۔
سجا دسّ کے ڈاڈھا اوہناں ماریا سانوں کھبا ۔
اج گڑ لانے والے ہو گئے گڑ لا کے اک پاسے ۔
اکناں چھویاں لمب کرائیاں اکنا پھڑے گنڈاسے ۔
شاہ فرید ہوراں دے ورگے جس دھرتی تے وسے ۔
نانک، سنت کبیر نے جتھے راہ ملاپڑے دسے ۔
اوتھے لوتی لان والیاں انج اج لوتی لائی ۔
تانے پیٹے والیاں تنداں توں توں نویں سنائی ۔
اپنی ہتھیں اپنے منہ تے مارن لگّ پئے چنڈاں ۔
بھائی بھائیاں نالوں رسے ننگیاں ہوئیاں کنڈاں ۔
اکھاں وچوں نیندر اج کتھے مڑ گئی اے ۔
پلکاں نے جویں جڑ بہن دیاں سوہاں پا لئیاں نے ۔
خطیاں وی کتھوں اج کتھے آ گئیاں نے ۔
تارے کہڑے ویلے دے پئے اکھاں جھمکاندے نے ۔
اک اک کر کے پئے کئی سوندے جاندے نے ۔
نال دیاں کوٹھیاں تے سبھ ستے ہوئے نے ۔
زندگی دا داء جویں سبھ جتے ہوئے نے ۔
کیہے بے فکر پئے ماردے گھراڑے نے ۔
ساڈے پلسیٹیاں نے مور پئے داڑھے نے ۔
زندگی دی رات اج انج کنج لنگھ گئی اے ۔
پتہ نہیں باقی جہڑی ہے کہی جہی اے ۔
لنگھی ہوئی وچوں ای انیندرے ہی یاد نے ۔
اکھیاں دے دیس جگراتے ای آباد نے ۔
نیندراں تے پتہ نہیں کتھے مڑ گئیاں نے ۔
ساڈے بھا کچیاں اباسیاں ای پئیاں نے !!
ادھی راتیں ایس ویلے ڈھا کنھے ماری اے ؟
آہ لے ! بھاویں جنتے دا منڈا مر گیا اے،
زندگی دے دکھاں توں کنارہ کر گیا اے ۔
روگ ! ایہہ روگ !! کوئی جان والا نہیں سی،
سوچناں واں ہن بڈھی ماں کی کریگی،
کہڑی آس جیویگی تے کہڑی آس مریگی ۔
زندگی دے ڈنگ وی مکایاں نہیں مکدے،
کرماں دے مارے کھوبھے،
آپ تے سکایاں نہیں سکدے ۔
پنڈ سارا جاندا اے،
جہڑے حالَ اوس نے رنڈیپے وچ،
جپھر جال جال کے تے منڈے نوں پڑھایا سی ۔
پھیر کنے وختاں تے کھیچلاں دے نال اوہنوں نوکر کرایا سی ۔
سہرے گانے بنھے،
جدوں ڈولی لے کے آیا سی ۔
کنے ایس جنتے نوں چا ارمان سن ۔
بڈھی جہی جند سی تے سدھراں جوان سن ۔
پتہ نہیں سی پکیاں تے گڑے پے جاندے نے ۔
رحمتاں دے بدلاں 'چ کوٹھے ڈھیہہ جاندے نے ۔
اج پئی بیٹھ کے تے روندی اے نصیباں نوں ۔
خوشیاں نہ پچدیاں ڈٹھیاں غریباں نوں ۔
مینوں ڈاڈھا یاد اے،
سنے نونہہ لاہور جدوں پت کول گئی سی،
چڑی گھر، اجائب گھر،
ملکہ دا بتّ نالے داتا صاحب تکیا ۔
اوہ کہڑی تھاں سی،
جہڑی بھلی رہی سی ۔
نت ایہا کار سی،
منڈا بڑا ساؤُ،
بتری 'چوں کڈھی ہوئی ہر گلّ منن نوں تیار سی ۔
لاہور ! لاہور اے،
نونہہ سسّ کول جدوں بیٹھدا تے آنہدا سی ۔
اوہدا بڑا شکر اے، جے،
پنڈ دیاں پھستیاں توں ایتھے ٹر آئے ہاں ۔
چلو کی ہویا بھاویں سوڑا ای مکان جے،
نھیرا ذرا ہے- پر،
بجلی دے بٹنے 'چ چاننے دی جان ایں ۔
بھادروں 'چ پتہ اے جو پنڈ حالَ ہوندا اے،
ہر کوئی پت ہتھوں،
کھرک کھرک پنڈا پیا کھونہدا اے ۔
ایتھے پکھے چلدے نے شان جہی شان اے،
ربا تیرا شکر جنھیں ایتھے لے آندا اے ۔
تاہیئیں پتہ لگا جدوں،
اک دن گھر آ کے آنہدا اے ۔
"اج میرا پنڈا کجھ ماندا اے ۔"
اوس دن منجی تے اجیہا پیا پھیر نہیں اٹھیا ۔
جھوٹھی ہوا اتے جھوٹھے چاننے دا مٹھیا !!
مڑ اج یاد کسے دی آئی،
آئی یاد کسے دی ۔
لوں لوں دے وچ دھائی یاد کسے دی ۔
آئی یاد کسے دی ۔
یاد کسے دی راس دلے دی،
ایسے راسوں وٹک ہوئی سی لٹک کسے دی،
ایسے لٹکوں مڑ اج تر گئی،
ڈبی ہوئی راس کسے دی ۔
راس کسے دی،
آئی یاد کسے دی ۔
وچھڑے سجن یاد جاں آون ۔
اکھاں وچ اتھرو پھیرے لاون ۔
ہر اتھرو دے شیش محل وچ،
دسن آساں ڈکیاں ہوئیاں ۔
قیداں کٹ کٹ تھکیاں ہوئیاں ۔
ادریویں پئے ترلے لیندے ۔
کاہلاں کردے سوڑے پیندے ۔
ایہناں کاہلاں سوڑاں ہتھوں
اکھ جھمکن وچ،
شیش محل پئے ڈھہندے ۔
سجیاں اکھاں ۔
سجیاں پلکاں،
پلکاں دے وچ رتّ دیاں ڈلھکاں ۔
بلدے ہاوے،
ٹھنڈے ہوکے،
اک مک ہندے ہاڑھ تے ساون ۔
وچھڑے سجن یاد جاں آون ۔
مڑ اج یاد کسے دی آئی،
آئی یاد کسے دی ۔
لوں لوں دے وچ دھائی یاد کسے دی ۔
آئی یاد کسے دی ۔
کیہے تساں دل پکے کیتے، کیہے تساں چتّ چائے
کدی نہ لئی جے وات اساڈی، نہ کوئی سکھ سنیہا،
تساں ایہہ چپّ دا روزہ رکھیا، دسو کیوں اجیہا ۔
تسیں اساڈے من وچ وسو، اسیں نہ چیتے آئے ۔
کیہے تساں دل پکے کیتے، کیہے تساں چتّ چائے ۔
ایہہ چیتر دیاں کھلیاں رتاں تے ایہہ چاننیاں راتاں ۔
کنی واری بہہ بہہ کٹیاں کر کر گلاں باتاں ۔
دل بھیڑے نوں اوہا سدھر اج وی پئی ستائے ۔
ایہہ مڑ پھر اوہناں نوں ڈھونڈے، جہڑے وقت وہائی ۔
کیہے تساں دل پکے کیتے، کیہے تساں چتّ چائے ۔
کی ہن چوکھے پا بیٹھے او اپنے گل ولاویں ؟
اوہ وہل دیاں رتاں لدیاں، ڈھل گئے اوہ پرچھاویں ۔
کس دی کنڈی اتے آخر آئے نہیں پلانے ۔
دنیا دے جنجالاں ولوں، اسیں تسیں ہاں ساویں ۔
اینا وی کی ہووے سجن، سجن نوں بھلّ جائے ۔
دیس پرائے کی جا بیٹھے، بن گئے آپ پرائے ۔
کیہے تساں دل پکے کیتے، کیہے تساں چتّ چائے ۔
وگھیاں دے وچ کھلری ہوئی،
نالیاں کنکے بیجی ہوئی ۔
لٹکاں کنک وکھاوے ۔
وچ وچالے رتّ دی رانی سرھیوں،
پیلے پیلے پھلاں تھلے پتر ساوے ساوے ۔
کی دساں کہی سوہنی لگے ۔
کڈی من نوں بھاوے ۔
کیوں کوئی گدھا پاوے ۔
لمّ سلمیاں پیلیاں دے وچ، سدھے پدھرے بنے،
مانگ کسے مٹیار دی پئی، بھوں بھوں چیتے آوے ۔
اوہ ویکھو خاں راہے راہے سر تے بھتا چا کے ۔
کون پئی اے جاندی ؟
لیندی چسّ پھلاں دی ۔
من دے آپ مہارے جہے کسے جذبے دے وس ہو کے ۔
جھٹّ دا جھٹّ کھلو کے ۔
پیر اگانھ نوں چاندی ۔
نہ انج پینڈا کھوٹا ہووے ۔
رکھا وی نہ لگے ۔
اس بھتے نے پجنا اے اج کنیاں پیلیاں اگے ۔
جتھے اس دے دیؤر جیٹھ تے کنت نے گوڈی لگے ۔
دھنّ شاوا دھنّ شاوا تیرے، سگھڑ سیانیئیں جٹیئے،
تیرے جیون چالے مینوں اوہناں توں ودھ بھاندے ۔
جہڑے سر تے بھتا چا کے،
راہ دیاں جوبن جوتاں کولوں اکھ بچا کے ۔
دغ دغ کردے جاندے ۔
جاں مڑ انج اوہناں وچ رجھے ۔
منزل تیک نہ پجے ۔
سروں لاہ کے،
لاری دے وچ بیٹھا ہویا،
منڈی ساں پیا جاندا ۔
لامبھے کر کے بیٹھی ہوئی اک مٹیار سوانی،
چنگی ٹھلی ٹھلی،
عمر اس دی میں کنی دساں،
سروں ڈھلن دے آہراں وچ سی اس دی سکھر جوانی ۔
آکھن لگی، "ویر ایسے عمر تیرے والاں دا ایہہ رولا ۔
شہریاں نوں خشبوئی تیلاں وچوں پتہ نہیں کی لبھدا ۔
ایسے کر کے عمروں پہلاں چٹا جھاٹا سبھ دا ۔
میں کجھ جھیپ گیا تے اگوں گلّ پرتاندیاں کیہا،
"بھینیں ایہہ نزلے دیاں ماراں نے سر چڑھیاں ہوئیاں ۔"
ہور میں آکھ وی کی سکدا ساں، انڈٹھیاں انجانوآں اگے ۔
محرم نال تے دکھ سکھ کردا ہر کوئی چنگا لگے ۔
اپنی کیوں لہائی کردا، کیوں میں ہینا ہندا ۔
پھٹاں اتوں پھہے لاہ کے اوہدے اگے روندا ؟
آہندا میں جیون دے تھل وچ بھمبل بھوسے خاناں ۔
سوہنی وانگوں شہہ دریائیں کچے گھڑے تراناں ۔
ہبھے ویلے ایہو چنتا غرضاں ٹردیاں جاون ۔
ایہناں چنتاں دے وچ میریاں ہڈیاں کھردیاں جاون ۔
ہڈیاں دی ایہہ خور ای اوڑک نزلہ بن بن وگے ۔
کالے وال سرے دے ہوندے جاندے دھولے بگے ۔
منڈا میرے ہان دا،
منہ چت لگدا تے نالے خاندان دا ۔
گلاں کرے سوہنیاں ۔
کہیاں من-موہنیاں ۔
ہسّ ہسّ بولدا ۔
نکے نکے بلھاں وچوں رس پیا ڈولھدا۔
مائی نی کی دساں ڈاڈھا مٹھڑا زبان دا ۔
منڈا میرے ہان دا،
منہ چت لگدا تے نالے خاندان دا ۔
بھوئیں بھانڈے والا مائی،
آپوں واہے آپ کھائے ۔
اوتھے نہ اڑکا کوئی سسّ تے ننان دا ۔
منڈا میرے ہان دا ۔
مائی مینوں ریجھ اوہدی منگ اکھوان دا ۔
منڈا میرے ہان دا ۔
جیبھ دیا کچیا،
کیتا قول ہاریو ای ۔
میرا اگا ماریو ای ۔
چھڈیو ای مینوں کسے پاسے وی نہ جان جوگی
کسے نہ جہان جوگی،
ہان دیاں کڑیاں نوں منہ دکھلان جوگی ۔
تیرے پچھے جھلیاں میں سبھے بدنامیاں ۔
گھر دیاں جھڑکاں،
اج مینوں پتہ لگا،
ددھ دے بھلیکھے میں تاں پانی پئی رڑکاں ۔
جھوٹھیا جہان دیا ۔
تیرے آکھے لگّ کے میں،
مونہوں آپ بول کے میں ماپیاں دی منگ چھڈی ۔
اوہناں دی میں نکّ وڈھی ۔
گھوڑی اتے چڑھ بیٹھوں شرم نہ آندی تینوں،
ہن دہ جواب مینوں ۔
ساڈے نالوں وڈا کوئی جھگا وی نہ دیکھ بھلوں ۔
بھوئیں بھانڈے ولوں اسیں کسے نالوں گھٹّ نہیں ساں ۔
اسیں کہڑا جٹّ نہیں ساں ۔
تھک کے تے چٹیو ای ۔
ربّ کولوں پائیں،
شالہ اگے آوے اپنے ایں ۔
جیہا سانوں پٹیو ای ۔
کنی واری گامے ولے تکّ کے تے سوچنا واں،
ہاسے تے کھیڑے اوہدے کہڑے کھوہ پے گئے ۔
کہڑی جوہ رہِ گئے ۔
ایہہ سدا پھلّ ہار کھڑیا ای رہندا سی ۔
ہسّ ہسّ ڈھڈیں پیڑاں پیندیاں ۔
ایہہ جتھے جھٹّ بہندا سی ۔
محفلاں دی جان سی ۔
سجناں دا مان سی ۔
گلاں انجھ کردا سی، ٹھنڈ پا دیندا سی ۔
دوستاں دے ساہیں ساہ لیندا سی ۔
اج اوہنوں تکّ کے تے دل کمب جاندا اے ۔
دناں وچ گاما تے پچھانیاں نہ جاندا اے ۔
ہسنے نوں اج وی اوہ مل کے تے ہسدے ۔
اج پر ہاسہ اوہدا آپے پیا دسدے ۔
ایہہ کسے جھویں ہوئے پھلّ والا ہاسہ اے ۔
اکھاں جہناں وچ کدے زندگی دی جان سی ۔
چمک جہی چمک سی ! تے مستیاں دی قان سی ۔
ہن اوہ اجاڑ نے ویران بیابان نے ۔
اکھاں کہ ہنجھو بنیاں سدھراں دے کوئی گورستان نے ۔
اج دیاں چنتا بکھیڑیاں نے سنگھی نہوں دتا اے ۔
کل دیاں فقراں نے
ہاسیاں دا لہو پی لتا اے ۔
نبضاں 'چ رتّ دی اوہ پہلی جہی ٹور نہیں ۔
رنگ دے گلابی دی ٹور جہی ٹور نہیں ۔
وختاں نے اوہنوں اج جوڑ پا لئے نے ۔
اکو واری سر اتے بھار آ پئے نے ۔
گاما ہن گاما نہیں، ہن مزدور اے ۔
ہن اوہ وہلڑاں دی نگری توں دور اے ۔
ٹوکریاں ڈھویاں ہاسے آپ مکّ جاندے نے ۔
کنڈ تے پلانے آ کے ٹیٹنے بھلاندے نے ۔
ایہو اک نہیں، ایس ورگے ہزاراں نے ۔
کٹدے پے بتیاں تے کدھرے وگاراں نے ۔
سوچناں واں زندگی دی ایہہ کوئی شان نہیں ۔
کم پچھوں وہل منگے، کہڑی بھلا جان نہیں ۔
کم کولوں دنیا تے کوئی نہیں نسدا ۔
کماں دے سہارے سارا جگّ پیا وسدا ۔
کم اوہ کم نہیں جو رتّ وی سکا دیوے ۔
کم کرن والیاں دا دھندا ای مکا دیوے ۔
اکّ کم کم نہیں اج کم غم اے ۔
جیہدا کم غم اوہنوں ہور کہڑا کم اے ؟
آکھدے نے ویلا اوہ وی اک دن آؤنا ایں ۔
کم دا نہ ملّ کسے غم جدوں پاؤنا ایں ۔
ہر ویلے جدوں کسے بیڑیا نہ رہنا ایں ۔
کسے ویلے سکھ دا وی ساہ لین بہنا ایں ۔
ڈھڈاں دے جدوں اینے وخت نہ ہونگے ۔
زندگی دے میلے پلے جدوں لوک دھونگے ۔
جدوں ایتھے نت نویں جوترے نہ رہنگے ۔
ہالیاں دے ڈھگے جدوں دھکھ کڈھ لینگے ۔
محفلاں دا ہونا ادوں گامیاں شنگار اے ۔
اج اوہ وچارا بھاویں جانوں اوازار اے ۔
اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں ۔
اجے تساں کوریا دے وچ کی تکیا اے ۔
اجے کئی تھاواں اسیں کوریاں بنانیاں ۔
اجے کئی تھاویں اسیں لانیاں بجھانیاں ۔
زمیاں دے طبق اجے کئی اساں ساڑنے ۔
اجے اساں کئی ہیرو شیماں نے اجاڑنے ۔
اجے گھٹّ اساں خورے کنیاں دا بھرنا ایں ۔
اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں ۔
ٹینکاں نال اجے اساں زمیاں نیں واہنیاں ۔
واہ کے پھیر اجے اسیں سیاں کئیاں لانیاں ۔
پانیاں دی تھاں لہو نال نے پیانیاں ۔
امن دیاں سوکھیاں نہ فصلاں اگانیاں ۔
گوڈیاں دے وچ رمبا کئیاں اتے دھرنا ایں ۔
اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں ۔
جنگ دیاں ڈھولیاں توں سوڑیاں نہ پیا جے ۔
بمب دیاں گولیاں توں سوڑیاں نہ پیا جے ۔
کھنڈراں تے کھولیاں توں سوڑیاں نہ پیا جے ۔
اساں بڑبولیاں توں سوڑیاں نہ پیا جے ۔
امن دیاں بیڑیاں نے ڈبّ کے ای ترنا ایں ۔
اجے اساں امن لئی بڑا کجھ کرنا ایں ۔
ہاڑ دے دہاڑے نے تے تھلاں دی دوپہر اے ۔
واٹے واٹے کتے اک راہی پیا جاندا اے ۔
گرمی تے لو بری باب پئے کردے نے ۔
پیر جتھے دھردا اے لوسدے تے سڑدے نے ۔
ودھ کے ڈرامیں نالوں بھوئیں تپی ہوئی اے ۔
نیڑے نیڑے کتے کوئی رکھ نہیں دسدا ۔
اوہ وی سگوں اوہدے کولوں پچھاں پچھاں رہندا اے ۔
اس دے ای اہلے پیا لک لک بہندا اے ۔
ربّ جانے کون اے تے کہڑی تھاؤں آیا اے ۔
کسے رنگ پور ولوں کھیڑیاں نوں دھایا اے ۔
جاں کوئی بتیاں وگار پیا کردے ۔
ویلے سر پجنے نوں پندھ پیا وڈھدے ۔
خورے کہڑے وختاں نوں اس ول پھڑیا ؟
ایہو جہے وچ جہڑا پینڈیاں 'چ وڑیا ۔
ڈونگھا ذرا سوچیئے تے اسیں اوہدے نال دے ۔
پینڈیاں دے وچ پئے عمراں ہاں گالدے ۔
پینڈے جہناں پتہ نہیں کدوں کتھے مکنیں ۔
کدوں جا کے وختاں دے مڑھکیاں سکنیں ۔
خورے کدوں سکھاں والا کوٹ کتے دسنیں ۔
منزلاں نے خورے کدوں ساڈے اتے وسنیں۔
اجے تے نے ہتھوں دور دور پئیاں ہوندیاں ۔
پیراں دیاں چھالیاں نوں سولاں پئیاں ٹونہدیاں ۔
واٹاں نے اجے خورے کنیاں لمیریاں ۔
اکّ کے ایویں کتے ڈھا نہ دین ڈھیریاں ۔
اج کاگ بنیرے تے بولے ۔
اج جھٹے جھٹے کنّ وجدے نے
اکھیاں دے ویہڑے سجدے نے ۔
دل وچ پئی پونی پھردی اے ۔
سانوں تانگھ اڈیک تے چر دی اے ۔
اکھ بوہے وچ ای رہندی اے ۔
پئی جھٹے جھٹے سوہ لیندی اے ۔
ایہہ جد دے چندرے وجے نے ۔
ہوٹھاں تے جندرے وجے نے ۔
ایہہ بار جے کوئی آ کھولھے ۔
اج کاگ بنیرے تے بولے ۔
کیوں کاگ بنیرے تے بولے ۔
کوئی دسے ایہہ کی آنہدا اے ۔
کیوں ہور کتے نہ جاندا اے ۔
کیوں ایویں کاں کاں کردا اے ۔
سر میرے ایہہ جھوٹھے دھردا اے ۔
نہیں اڈدا پیا اڈایاں وی ۔
پیا بھلے راہے پایاں وی ۔
اس ویہڑے کنھے آنا ایں ۔
کسے ایتھے پھیرا پانا ایں ۔
توں کاواں کاں کاں کر کے ۔
پیا ایویں جی ترسانا ایں ۔
نہ بیٹھ توں ایس بنیرے تے ۔
کسے ہور دے کوٹھے بہہ جا کے ۔
کر نیکی ایہہ اک میرے تے ۔
کسے ہور نوں کہنیاں کہہ جا کے ۔
میرا جی نمانا مڑ ڈولے ۔
کیوں کاگ بنیرے تے بولے ۔
تیرا پنڈا پوری توت دی،
تیری لگراں ورگی بانہہ ۔
تیرے بلھ نے پھلّ کریر دے،
تیرا جوبن ون دی چھاں ۔
ایہہ چھاواں سدا نہ رہنیاں،
رہے سدا اوس دا ناں ۔
اسیں ربّ سببیں گوریئے،
آ نکلے ایس گراں ۔
اساں جھٹّ دوپہر گزارنی،
اساں بہتا نہیں پڑا ۔
اساں پنڈ نہ پانے جوگیاں،
اساں ملّ نہ بہنی تھاں ۔
کس پکے پاکے بیٹھنا،
ایہہ دنیا اک سراں ۔
تیرے جوبن وانگوں گوریئے،
اسیں کلّ مسافر ہاں ۔
توں بلدا اکھیں نوٹ لے تے ساہ لمیرے منگ ۔
ہن دل کڈھ جیون جوگیا، تے ایویں نہ پیا سنگ ۔
ایہہ دھر دے لیکھ پنجالیاں، کی ایہناں دے نال جنگ ۔
تیرے لیکھاں دے نال گوریا! دنیاں دے لیکھیں رنگ ۔
اوہ بلد نہ نندے جانودے ، جہڑے پھلھیاں دے وچ گاہن ۔
ایہناں گاہاں وچ سوئی سوبھدے، جہڑے تاری بنھ کے بھون ۔
کھر کچے ہو ہو جان پئے، پر ذرا نہ سوڑے پون ۔
توں وچ شریکاں، گوریا ! وگ اچی رکھ کے دھون ۔
ایہناں فصلاں وچوں منیاں، تیرے بھا دا سکا بھو ۔
جٹّ بھرے بھڑولے اپنے تے دانے لے جائے ڈھو ۔
ایہہ گل دریڈی جانودی، ایہہ گلّ نہ اڑیا چھوہ ۔
اس گلے خلق خدا دی، نت گتّ گھسنی ہو ۔
کسے وہن 'چ وڑیوں، گوریا ! توں اوکھا لگنا پار ۔
لکھ اڑیاں ضداں کر رہے تے اوڑک بیٹھے ہار ۔
اتھے نتھاں، کھوپے چڈیاں تے کلے کرن بے زار ۔
توں وگ رضا جیوں خصم دی تے اکا دم نہ مار ۔
ایہہ گلّ نہیں جے بھانودی تے اپنا آپ وکھا ۔
انج اڑجا بھنّ پنجالیاں تے نتھاں لے تڑا ۔
جٹّ پھیر نہ نیڑے آونا جد لینی سو چھڑ کھا ۔
اج دنیا دے وچ گوریا ! ڈاڈھے ولّ خدا ۔
چاننیاں راتاں وچ آؤندا ایہہ خیال اے ۔
ربّ ساڈا ساڈے اتے کنا ای دیال اے ۔
چاننے تے ٹھنڈھ نوں نہ کوئی میل سکدا ۔
اک مکّ کر کے اوہ انج ڈولھ دیندا اے ۔
ٹھنڈے ٹھنڈے نور والا سوما کھولھ دیندا اے ۔
وڈا وی نہال اے تے چھوٹا وی نہال اے ۔
کچے کچے کوٹھیاں تے انجے نور وسدا ۔
اچیاں چوباریاں تے جس طرحاں رسدا ۔
بھکھیاں دے وہڑیاں توں ذرا نہیں سنگدا ۔
ماڑیاں دے گھراں نوں ولا کے نہیں لنگھدا ۔
اپنیاں رشماں دا ملّ نہیں منگدا ۔
جتھے جہڑا جائے اوتھے چن اوہدے نال اے ۔
ہاٹھاں کدے دھرتی نوں سنگھ کے نہ وسیاں ۔
لسیاں دی پیلی کولوں پرے نہیں نسیاں ۔
ڈاڈھیاں نہ کھچّ لئیاں پا پا کے رسیاں ۔
اکو جہیاں سبھ دیاں اوہناں نے پیالیاں ۔
سون وچ بھر دتے ٹوئے ٹبے کھالیاں ۔
فصلاں اگائیاں مڑ پالاں دیاں پالیاں ۔
وٹے وچ منگیا نہ کسے توں روال اے ۔
کرناں نے کیتیاں نہ ونڈاں کتے کانیاں ۔
پھلاں اتے وکھریاں نہیں میہربانیاں ۔
مٹی نوں وی چمدیاں نور دیاں رانیاں ۔
جس طرحاں چودھری دے پنڈے نوں سکھاندیاں ۔
اسے طرحاں واہک نوں وی نگھّ نے پچاندیاں ۔
تولواں سلوک واہوا سبھسے دے نال اے ۔
ربّ نے وی زمیں تے ایہہ سانجھی ای بنائی سی ۔
کسے اک ٹبری دے ناں نہیں لائی سی ۔
بندیاں نے کر لئی جویں جی آئی سی ۔
اس دا زوال انج دنیا تے پایا اے ۔
زندگی دے رولے وچ فرق نہ آیا اے ۔
اوہو بوڑی کھوڑی اتے رام دیال اے ۔
ایہہ میری ونڈ اے تے اوہ تیری ونڈ اے ۔
میری تیری ونڈ ای توں پیا ہویا بھنڈ اے ۔
اپنا ای منہ اے تے اپنی ای چنڈ اے ۔
چنڈاں مار مار منہ کیتا پیا لال اے ۔
اوہدے سانجھے دتیاں نوں سانجھیاں نہ جاندے ۔
نیئمتاں بے ملیاں دا ملّ پئے پانودے ۔
رجّ کھان دین دے نہ آپ رجّ کھانودے ۔
بھاویں تھلے آؤن، کندھ دوجیاں دی ڈھانودے ۔
کنی سوہنی دنیاں تے کڈا بھیڑا حالَ اے ۔
چاننیاں راتاں وچ آؤندا خیال اے ۔
ویر توں کنجاہ دا ایں ؟
تیرا ناں شریف اے ؟
اگے ای میں آکھدی ساں لگدا تے اہا اے ۔
اج کیہا نیک دہاڑا اے،
ربّ نے بھرا میل دتا اے ۔
منڈیا ایہہ ویکھ تیرا ماما ایں ۔
مینوں توں سننجانیا نہ ہووےگا ۔
کدی نکے ہندے رل کے تے اسیں کھیڈدے ہندے ساں ۔
میرا ناں نیامتے وے ۔
مہر 'نور دین' دی میں دوہتری آں ۔
ملدیاں دے ساک نے تے وانہدیاں دے کھوہ نے ۔
کدے ورھا ورھا اوتھے جا کے رہِ آؤندی ساں ۔
ہن اوہناں تھاواں نوں وی تکنے نوں سہکنی آں ۔ ۔
میرے توں پتہ ای جے مامی ساڈے نال افسوسی اے ۔
ویر دسّ ! میرا ایہدے وچ کی قصور سی ؟
نانکیاں نالوں مینوں چنگی تھاں کہڑی سی ۔
ماپیاں دے اگے پر دھیاں نہیں بولدیاں ۔
وجے ہوئے شرم دے جندرے نہ کھولھدیاں ۔
اوہناں نوں جمیاں توں اگے شے کہڑی اے ؟
اوہناں دا اوہ برا کدے منگ نہیں سکدے،
تھڑہاں ترسیویاں 'چ انج تلک پئیدا،
اکھیاں پیو نوں جدوں ہار دے گئیاں سن ۔
دکھاں دیاں ساڈے اتے 'وائیں' جھلّ پئیاں سن ۔
نانکے وی کنی کھسکان لگّ پئے سن ۔
مل کے تے،
کھڑن دی تھاویں کملان لگّ پئے سن ۔
اسیں کچی آوی ساں تے اگّ پئی بجھدی سی ۔
اوس ویلے جدوں کوئی گلّ وی نہ سجھدی سی ۔
ہر شے چھڈّ گئی ۔
ایس دے پیو میرے پیو دی بانہہ نپّ لئی ۔
مرن لگا اس نوں زبان اوہ دے گیا ۔
ٹھیک اے جے میرا اوہدا عمر وچ ہان نہیں ۔
پر ویر آپ توں سیانا ایں ۔
جہڑی دھی نوں ماپیاں دی کیتی دی پچھان نہیں ۔
اوہ وی انسان نہیں ۔
میں تے لے کے بہہ گئی ساں ایس خیال نوں ۔
جاگ لائی،
سوکن دے پیتے ہوئے دودھ دے ہنگال نوں ۔
ربّ میرا صبر قبول کر لیتا اے،
مینوں ایہہ چن جیہا پتّ دے دتا اے ۔
لے پھیر میں تے ہن اتھے لہہ جانا ایں ۔
توں وی اج کی ہویا اج ایتھے لہہ بہو خاں ۔
اک رات بھلی ہوئی بھین دے وی کول چل رہُ خاں ۔
اچھا جگّ جیوندیاں دے میل نے ۔
میرے ولوں سبھناں نوں بہت بہت پچھناں ۔
دن کسے جاگو میٹی نعر مٹیار وانگ ۔
کالے کالے بدلی دپٹے وچوں تکّ کے ۔
ٹھنڈی ٹھنڈی وا دیاں لوریاں 'چ آ کے ۔
مڑ لمی تاننے دے آہراں وچ پیا سی ۔
ہاڑ دی دوپہر سی تے سونے والا انگ لگّ رہا سی ۔
بدل انج ٹلے ولوں چڑھ پیا گجدا ۔
جویں بال ناتھ کولوں،
رانجھا جوگ لے کے تے ناد وجاندا آوے ۔
پنڈوں مکلیرا ایویں پھردیاں ٹردیاں،
میں جدوں سیم والے نالے اتے پجیا ۔
بگلے کی تکناں جے انت شمار نہیں ۔
کالے کالے بدلاں دے اگے پئے اڈدے ۔
چٹے چٹے کھنبھاں نال کڈے سوہنے لگدے ۔
پولی پیریں 'وا پئی پانیاں نوں لنگھدی ۔
بنیاں تے اگیاں بروٹیاں نوں سنگھدی ۔
مچھیاں پتال وچوں اوس دی امید تے ۔
انج اتانہ آؤندیاں تے ساہ پئیاں لیندیاں ۔
چکّ پچھوں جویں ناراں ہون پئیاں ونہدیاں ۔
پھٹے ہوئے پنڈ دے منڈے نے وانگ بگلے ۔
سدھڑ ابھول جہیاں مچھیاں نوں تاڑدے ۔
کدے ایس دندے کدے اس پئے جاندے نے ۔
آدمی خیال دی نیائیں ایں،
سوچ دی مہار اک ہور پاسے مڑ گئی ۔
کیہی راسدھاریئے نے راس رچائی اے ۔
اپنا ای بکرا تے آپ ای قصائی اے ۔
پانیاں توں آپ کتے سیم بناندا اے ۔
پھیر اوس سیم وچ مچھیاں تراندا اے ۔
ایس طرحاں بگلے نوں رزق پچاندا اے ۔
بگلے وی تیرے نے تے مچھیاں وی تیریاں ۔
کھیڈاں نے ایہہ ربا ! ساڈی سوچ توں اچیریاں ۔
اج اس پنڈ دے میں کولوں لنگھ چلیاں ۔
جتھوں کدے ہلنے توں دل نہیں سی کردا ۔
جتھے مینوں نت پیا رہندا کوئی کم سی ۔
کم کی سی، سچی گلّ اے جتھے تیرا دمّ سی ۔
تیرے دمّ نال پنڈ حج والی تھاں سی ۔
کڈا سوہنا ناں سی،
اوہدا ناں سن کے تے جان پے جاندی سی ۔
دید اوہدی اکھیاں نوں ٹھنڈ اپڑاندی سی ۔
دوروں رکھ تکّ کے تھکیویں لہہ جاندے سن ۔
باہیں مار مار کے اوہ انج پئے بلاندے سن ۔
سرگ دا سواد آوے اوہناں ہیٹھ کھلیاں ۔
اج جنہاں رکھاں دے میں کولوں لنگھ چلیاں ۔
اج میرے پیراں نوں نہ کھچّ کوئی ہوندی اے ۔
پنڈ ولوں آئی 'وا پنڈے نوں نہ پونہدی اے ۔
کسے دیاں چاواں میرا راہ نہیں ڈکیا ۔
کوٹھے اتے چڑھ کے تے کسے نہیں تکیا ۔
ککراں دے اولھے ہو کے سبھ توں اکلیاں ۔
اج انجھ پنڈ دے میں کولوں لنگھ چلیاں ۔
جویں کوئی کسے گستان کولوں لنگھدا ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
ٹھنڈی ٹھنڈی فجر دی 'وا جدوں وگدی ۔
رات وی تریل وچ بھجی ہوئی لگدی ۔
چن نمھا ہو جاوے ۔
فکی پے جاوے جدوں تاریاں دی چھاں ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
کسے نوں نہ دسیا، میں تینوں وی نہ دسیا ۔
جہڑیاں میں کھوبھیاں تے جلھناں 'چ پھسیا ۔
تیری آبرو واسطے ۔
ہوٹھاں اتے آیا ہویا ناں پرتاں ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
اج تائیں دل دے وی نال نہیں کیتیاں ۔
جو جو پئیاں بیتیاں ۔
گھٹّ گھٹّ رکھیاں تے وچو وچ پیتیاں ۔
حوصلہ نہ پیندا اے جو کسے نوں سناں ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
سوڑ کھا کے کدے ہو کے ڈاڈھا مجبور میں ۔
کیتا اے تے اینا پیا کیتا اے ضرور میں ۔
اولھے اکلوانجھے ہو کے سبھناں توں دور میں ۔
کاغذ تے ناں تیرا لکھ کے تے چمّ لاں ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
ربّ بناں کد کسے دل دیاں بجھیاں ۔
بجھے مڑ کویں کوئی میریاں ایہہ گجھیاں ۔
رو رو جدھی یاد وچ اکھیاں نے سجیاں ۔
سمجھ نہ آوے اوہنوں کیکن جتاں ۔
کلیاں میں بہہ کے لواں نت تیرا ناں ۔
تینوں یاد کراں ۔
رنگا رنگ نے کپاہ دے پھلّ وے ۔
کدے بخت نہ وکدے ملّ وے ۔
لیندے نہ خرید ؟ پر جیویں ہانیاں ۔
کریئے تے کریئے، کی وے ہانیاں ۔
کرن نہ دندے اچی سی وے ہانیاں ۔
ہنجھو چندرے نے پیندے ڈلھ وے ۔
کتے بخت نہ وکدے مل وے ۔
ہتھ اپنے 'چ اپنی ڈور نہیں ۔
جہدے ہتھ وچ، اس تے زور نہیں ۔
لکھی دھر دی تے ہوندی ہور نہیں ۔
لکھ ہفیئے پئے گھل گھل ہانیاں ۔
رنگا رنگ نے کپاہ دے پھلّ ہانیاں۔
مٹی ڈھوئی کسے چکّ پھیرے ۔
کسے وگ سیالاں دے چھیڑے ۔
جدوں بخت نہ ہون چنگیرے ۔
راہ نیلیاں جاندیاں بھلّ وے ۔
رنگا رنگ نے کپاہ دے پھلّ وے ۔
کدے بخت نہ وکدے ملّ وے ۔
پانی بھرن پنہاریاں، تے ونو ونّ گھڑے ۔
بھریا اس دا جانیئیں، جس دا توڑ چڑھے ۔
اہا لجّ چرکلی اوہو کھوہ دا گھیر ۔
اک بھنے اک بھر لئے، ایہہ لیکھاں دے پھیر ۔
لیکھاں دی ایہہ کھیڈ ہے، جدوں ایہہ دندے ہار ۔
لکھاں سگھڑ سیانیاں، بھنن ادھ وچکار ۔
بگھنے گھٹّ گھٹّ بنھیاں، تے نویں لیائیاں لجّ ۔
جس دا بھجنا لکھیا، اس دا جانا بھجّ ۔
اس دی ڈھاک اج سکھنی، جس نے بھریا کل ۔
اج اوہ مورکھ ہو گئی، کل جس نوں سی ولّ ۔
تکیا مان کریندیاں، (اساں) گھاگے ہتھ پھڑے ۔
بھریا اس دا جانیئیں، جس دا توڑ چڑھے ۔
| |
