مثنوی حضرت سمش تبریز
انووادک خواجہ شاہدین
حضرت سمش تبریز
حضرت سمش تبریز (1185-1248) فارسی صوفی سنت کوی سن ۔ اوہناں دی پوری رچنا بارے ودواناں وچّ متبھید ہن ۔ اوہ مولانا رومی دے گورو سن ۔ مولانا رومی نے اپنی رچنا دا ناں وی 'دیوان-اے-شمس-اے-تبریز' رکھیا ۔ اینا ضرور ہے کہ اوہناں نے کاوَ رچنا کیتی ۔
مثنوی
جو کوئی وچ شریعت پہلے پورا ہو کے آوے
راہ طریقت راز حقیقت صاف سدھورا پاوے
پندھ حقیقت اندر سالک عارف رب دے راہیاں
وچ بیان لیاندیاں چارے منزلاں نال صفایاں
پہلی منزل نال ناسوتوں شہرت جگ وچ پائی
حیوانیت دیاں صفتاں وچ بنتر اس دی آئی
فیہل ضمیمہ حیوانی تھیں جیہڑا باہر آوے
منزل دوجی ملکوتی وچ ڈیرہ اپنا پاوے
رکھے قدم اگیرے جس دم ملکوتاں تھیں ودھ کے
وچ جبروت مقام بناوے ملکوتی نوں چھڈ کے
منزل وچ مقام روحانی حیرت آوے پوری
ایتھے پتہ نشان نہ چلے نہ کوئی قرب نہ دوری
کشف کرامت اندر پاوے اس منزل وچ واسا
اے پر ایتھوں چھڈ چھڈ کے لنگھ جانا ہے خاصہ
ذکر فکر دے حجرے اندر وڑ کے وقت لنگھاوے
طوبیٰ دے پانی وچ دل نوں دھو دھو صاف بناوے
دل تے جان اندر جد بن ہک غیر نہ نظری عاصی
چوتھی منزل لاہوتی وچ قدم اونویں لنگھ جاسی
ڈھونڈ تے بھال نہ کوئی رہسی چوتھی منزل اندر
باجھ خدا نہ نظری عاصی کوئی گل کتھ اندر
سالک جس دم اوتھے جاوے نال خدا دی یاری
قادر ہو کے وچ سمندر وہدت لاوے تاری
مڈھ طریقت دا ہے طوبیٰ رب ول دل پرتاناں
رو رو خون جگر دا پینا اکھیاں راہ وہاناں
دم دم چاہیئے دل اپنے نوں طرف سجن دی کھڑنا
پہلے طوبیٰ چاہیئے پچھوں وچ عبادت وڑنا
خاصاں تے بھی واجب طوبیٰ کشف کرامتوں لنگھنا
جا مکاموں گزر سدھانا دم دم دلبر منگنا
باجھ خدا دے ہر شے کولوں چاہیئے دل پرتاناں
جان اپنی نوں کر کر طوبیٰ مولٰی سنگ ملاناں
اینویں جسم بندے دی بنتر رب نے خاص بنائی
تناں چیزاں دا مجموعہ قدرت سرجیا بھائی
نفس تے روح تے دل تھیں سرجی راز بھری ایہہ صورتَ
ہر اک تنیں مشکلاں بنیاں آدم دی وچ مورت
راہ شریعت جسم آدم دا بندگی اندر رہنا
راہ طریقت دل دے تائیں صبر شکر وچّ بہنا
راہ حقیقت جان اپنی دے رازاں دے وچ وڑنا
دوہیں جہانیں وہلیاں ہو کے ہستی دے وچ رلنا
جیکر طالب صادق ہووے اندر ایس طریقے
دھو کے ہتھ جہانوں گزرے رب دی نال توفیکے
کیہ ہے نفس ہواؤں ہرسوں شہوتوں گزر سدھاناں
وچ عبادت امر الٰہی دل دا رنگ بنانا
ظاہر اندر وضو ایہا پاک جسم نوں رکھنا
تے باطن دا وضو رب بن غیراں ول نہ تکنا
چوراں وانگن قید کریں توں اپنیاں پنج حواساں
چوراں تھیں تد بیگم ہو کے بیٹھیں اندر خاصاں
جے توں چاہیں نال سجن دے گل کتھ اپنی یارا
تیرے نال کلام کرے خود قادر متعلق پیارا
پیش امام بنائیں حسرت ہوراں ندامت تائیں
دلوں بجانوں اگے اپنے رکھ ندامت تائیں
دل نوں قید نہ چاہیئے کرنا بال بچے سنگ رل کے
دلبر نوں دل دینا چاہیئے ہر اک ولوں ول کے
دنیاں نالے اہل دنی تھیں تیر وانگوں نس جائیں
درویشاں دی صحبت اندر اپنا من پرچائیں
| |
