ککر دا اٹنک رہنے والا
برچھّ اپنے دل ترنگ مانوں
ایوں کہندا ہے :-

کڈھ سری اپر نوں ٹریا
ول اکاشاں جاواں ۔
اپر نوں تکاں ربّ ونے
جھاتِ ن ہورتھِ پاواں ۔

شہر گراں محل نہیں ماڑی
کلی ڈھوک ن بھالاں،
مینہہ ہنیری گڑے دھپّ وچّ
ننگے سر دن گھالاں ۔

لو عرشاں دے والی ونے،
ہور لالسا ناہیں ۔
گٹھّ تھاؤں دھرتی توں لیتی،
ودھاں، ٹکاں اس ماہیں ۔

پھلاں، پھلاں، کھڑاں، رس چوواں،
رہِ اچھوت ٹر جاواں ۔
کلی، گلی، جلی دنیاں !
بن منگے مر جاواں ۔

مینہہ دا پیواں پانی دنیاں !
پون بھکھّ کے جیواں ۔
صدیاں توں استھت میں جوگی
صدیاں اویں ٹکیواں ۔

چھیڑاں، چھیڑ کراواں ناہیں،
ہاں ورکت، نرگنیاں ۔
میرے جوگا بی تیں پلے،
ہائِ، کہاڑا دنیاں !

کوئل ککیندی آ گئی،
بولی پیاری پا گئی،
جی وڑدیاں جی بھا گئی،
اچڑ-او-چتی لا گئی،
ہن جی ن لگدا آلھنے
روندے نی ماپے پالنے ۔1۔

بچے اڈاری ماردے،
کھا کھا تنکے پیار دے،
مگرے آواز سدھاردے،
پر کاؤں پھڑ پھڑ ماردے،
بنھ بنھ کے رکھدے آلھنے،
کردے انیکاں ٹالنے ۔2۔

کھچّ آ اگموں پے گئی،
جو جی چرا کے لے گئی،
اڈن ہی اڈن دے گئی،
گھر-وسناں کر چھے گئی،
واہ لان چوگ کھوالنے،
بچے ن ٹھہرن آلھنے ۔3۔

کاں سوچدے بہہ رکھ تے،
بچے اساڈی ککھّ دے،
سانجھی جو سے دکھ سکھ دے،
نیڑے نہیں ہن ڈھکدے،
کنڈے کی اگ پئے آلھنے ؟
نہں ماپیاں جن گھالنے ۔4۔

کوئل ہے ون ون کوکدی،
جادو کٹک دے پھوکدی،
ہے نیں عشقَ دی شوکدی،
چابک برہں دی گھوکدی،
سننجیں کرو اے آلھنے،
رو رو کے جگرے گالنے ۔5۔

کانواں بی سدّ پچھانیاں،
کوئل نوں کارن جانیاں،
مارن انھ جی ٹھانیاں،
لگ پئے داؤ تکانیاں،
پھٹکن ن دن(دین) لاگ آلھنے،
لڑدے نی ماپے پالنے ۔6۔

دوروں او لک لک بولدی،
دفتر عشقَ دے کھولھدی،
قصے پرانے پھولدی،
بچیاں دے جی جھنجھولدی،
او تڑپھدے وچ آلھنے،
آ پئے جپھر جالنے ۔7۔

کاں رہے واہاں لانودے،
اوڑک اوہ اٹھ سدھانودے،
ماپے وطن بھلانودے،
کھچی دے مگرے دھانودے،
رہِ گئے سننجیں آلھنے،
روندے نی ماپے پالنے ۔8۔

پھلّ جو سہرے وچ پروتے ہوئے کسے سائیں
لوک دے گل پئے سن، جد سہرا اتارن
لگے تاں مانوں پھلاں نے ایہہ ارداس کیتی :-

سانوں نہ اتار گلوں،
سانوں نہ وسار دلوں،
سٹّ نہ اتار سانوں،
تیرے بناں ساڈا کون ؟
ماپیاں توں نکھڑ آئے،
آپنیاں توں وچھڑ آئے،
چھڈّ دیش وطن آئے،
نیویں کر آئے دھون ۔
جند نیہں توڑ آئے،
موت پریم جوڑ آئے،
سولی اتے پیر رکھ،
پیر دھرے تساں بھون ۔
کنے ہن سواس باقی ؟
پلک جھلک جھاکی،
ہن ن وچھوڑ سانوں
پھیر نہیں ساڈا اون ۔1۔

وچّ ساڈے عقل نہ،
ترن ہاری شکل نہ،
اسیں نیویں جندڑی ہاں
لیک تساں جی دے نہیں ۔
گناں والے لکھ ایتھے،
پیار والے گھنیں سوہنے،
چڑھدیاں توں چڑھدیاں دے
جتھے گنے جاندے نہیں ۔
ہین پر ڈال لگے،
جڑے جند نال بیٹھے،
پچھے نالوں نہیں ٹٹے،
آشریوں گئے وانجے نہیں ۔
وچھڑ جاں جان تہاتھوں،
رہن جیوندے جاگدے او،
لیندے دیدار پھر پھر،
ڈالیؤں او ٹٹے نہیں ۔2۔

ڈالیاں توں ٹٹیاں دی،
لاج پال سجناں او،
پچھے نالوں نیہں ساڈا
سارا ای ہے ٹٹّ گیا ۔
زندگی دے تاگے نالوں
نیہں اساں توڑ لیتا،
اگا ساڈا سجناں او
سارا ہی نکھٹّ گیا ۔
اگوں پچھوں وانجیاں، اک
تیرے جوگے ہو رہاں دا،
تیرے پیار باجھوں پیار
جگّ دا ہے ہٹّ گیا ۔
واسطہ ای سجناں او !
انگ لائی رکھ سانوں،
ساڈا آپا تیرے اتوں
گھول گھمیا لٹّ گیا ۔3۔

کرنے دی خوشبو کرنے دے ادھکھڑے
پھلّ نوں جو اجے بند کلی دی شکل
وچ ہے مانوں اندروں ہی آکھدی ہے :-

خوشبو :-

جپھی چھیتی کھولھ مائی !
بنھ نہ بحال سانوں،
گودی تیری ہور ساتھوں
بیٹھا نہیں جانودا ۔
پالیا تے پوسیا
سیانیاں توں کیتا ٹھیک،
جسا ساڈا تیریاں
کلائیاں نہیں مانودا ۔
تڑپ اک جاگی میں
اندرے اچھالے والی،
بیٹھن نہینؤں دیندی
ہن جی گھبرانودا ۔
موکلے تے وڈے وڈے
کھلھے کھلھے منڈلاں دا،
سوہنا سوہنا سپنا، ہائِ !
سانوں پیا آنودا ۔1۔

کلی دا اپنے اندر پیدا
ہوئی خوشبو نوں جواب :-

کاہلیئے تے باہلیئے
مٹیار ہوئیے بچیئے نی !
بیٹھ نی آرام نال
گودی-سکھی مان لے ۔
میریاں کلائیاں وچ
تیری ہے سلامتی نی،
گودی بیٹھ، گودی بیٹھ،
گودی-سکھی سیان لے ۔
گودوں گئی، گئی گئی،
کھنڈ کھنڈ، کھلر کھلر،
کھلر کھلر، کھنڈ کھنڈ،
گواچ جاسیں، جان لے ۔
کھلھے کھلھے منڈلاں دے
سپنے جو آن تینوں
سپناں کر لینگے او
ساچی اے پچھان لے ۔2۔

خوشبو دا کرنے دی کلی نوں
اندروں جواب :-

ورج کے بحال نہ
تے متیں دے دے ہوڑ نہ،
چھڈّ ساڈا پلہ، نہیں،
نسّ ہن جاوانگے ۔
سپنے وچ سپنا اک
آوے سانوں ہور، مائی !
درشن اک ہندے
اوس درشن سماوانگے ۔
اچا اچا کھڑا کھلھا
آکھدے 'دماغ' اوہنوں،
کھلھ والے منڈلیں
دیدار اوہدا پاوانگے ۔
ساڈی او اڈیک کرے
کھڑا دسے مائی ! سانوں،
پہنچ اوہدے دیش
اوہدے انک وچ ماوانگے ۔3۔

آکھدی اے اچی اچی ،
زور اک لائِ پیاری،
وینی موڑ ماؤں والی
باہر اٹھ دھائی ہے ۔
کوک کوئی سنی ناہیں،
ماؤں گل گؤلی ناہیں،
وائِ منڈل کھیڈدی، ہن
کھلھے دیشیں آئی ہے ۔
نچدی تے ٹپدی تے،
پچھدی ہر کسے، مانوں،
'پریتم دماغ' والی،
دسّ کسے پائی ہے ۔
لپٹی دماغ تائیں،
لپٹ اے سگندھِ والی،
لپٹ سمائی، پھیر،
مڑکے نہ آئی ہے ۔4۔

(کرنا نمبو جاتی دے پھلاں
نوں کہندے ہن)

دیودار، چیڑھ آدی دی بھانت وچ
اک رکھ نوں کیلوں(کیل) آکھدے ہن ۔
اک ویل اس پر چڑھی ہوئی سی، اک
ایالی ویل تروڑ مروڑ دھوہ دھاہ کے ہیٹھاں
لاہ رہا سی جو اپنے ایڑ نوں پاوے،
ویل دی ایالی اگے مانوں اس ویلے دی
پکار ایہہ ہے :-

ہائِ ن دھریک سانوں،
ہائِ وے ن مار کھچاں،
ہائِ ن وچھوڑ، گل
لگیاں نوں پاپیا !
ہائِ، ن تنکے ماریں !
کھچّ ن پھٹکے دے دے،
ورھیاں دی لگی ساڈی
توڑ ن سراپیا ۔
ہائِ ن ولوندھریں وے !
سٹیں ن اتار بھننجیں،
سجن گلوں ٹٹیاں
ہو جاساں اکلاپیا !
میرے ہڈّ تان ناہیں،
سکاں ن کھڑوئ پیریں،
کھڑی سجن آسرے ہاں،
ابلا میں اماپیا !
پیارے ن وچھوڑیئے وے
ملے ن نکھیڑیئے وے،
آسرے ن توڑیئے وے،
اوے ! پاڑیئے ن جوڑیاں ۔
وصل ویکھ کھیجھیئے نہ،
اڈّ کر ریجھیئے نہ،
اک ہوئیاں جندیاں دیاں
ہندیاں نہیؤں کوڑیاں ۔
وتھّ والے جگّ وچ
وتھاں پئیاں چپے چپے،
اڈّ اڈّ سبھ کوئی،
جوڑیاں نی تھوڑیاں ۔
وتھاں میٹ اکو ہوئے
اوہناں ویکھ ریجھناں وے
باہیں گلے لپٹیاں
ن چاہیئے کدے توڑیاں ۔

بنپھشاں دے ڈاڈھے خوشبودار پھلّ پہاڑاں وچ
اسے (خدرو) تے میدانی پنجاب وکھے باغاں وچ
لگائے ہوئے سیالے وچ کھلدے ہن، پہاڑاں وچ
ایہہ نظر ن کھچن والے ڈھنگ اگدے ودھدے ہن، پھر
وی لوکیں جا توڑدے ہن، اسدے ٹٹن سمیں دے دل
ترنگ ایہناں سطراں وچ انکت ہن :-

مری چھپی رہے گلزار،
میں نیواں اگیا؛
کئی لگے ن نظر ٹپار،
میں پربت لکیا،
میں لیا اکاشوں رنگ
جو شوخ ن ونّ دا؛
ہاں، دھروں غریبی منگ،
میں آیا جگت تے ۔
میں پیاں عرش دی تریل،
پلاں میں کرن کھا؛
میری نال چاندنی کھیل،
راتِ رل کھیلیئے ۔
میں مست اپنے حالَ،
مگن گندھِ اپنی؛
ہاں، دن نوں بھورے نال
بِ ملنوں سنگدا ۔
آ شوخی کرکے پون
جدوں گل لگدی،
میں ناہں ہلاواں دھؤن
واج ن کڈھدا ۔
ہو، پھر بی ٹٹاں، ہائِ !
وچھوڑن والیو ۔
میری بھنی ایہہ خشبوئ
کویں ن چھپدی ۔
مری چھپے رہن دی چاہِ،
تِ چھپ ٹر جان دی؛
ہا، پوری ہندی نانہں،
میں ترلے لے رہا ۔