اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

سرمے رنگیاں ویکھ گھٹاواں ۔
بیتی دے بھتّ کھولھے ہاواں ۔
کن من وچ کوئی جیون گھٹنا،
ویکھاں ہنجھو ڈکّ کے ۔
اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

اس برکھا دیاں آوا جائیاں ۔
وسریاں گلاں یاد کرائیاں ۔
من دا اوہ اتہاس پرانا،
پھولاں پئی جھکّ جھکّ کے ۔
اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

سن کنیاں دا زور ودھیرا ۔
جاگ پیا کوئی سفنہ میرا ۔
دل دے زخم ہرے ہو چلے،
سکّ گئے سی جو پکّ کے ۔
اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

تک رکھاں توں موتی کردے ۔
اکھاں وچ اوہ دن پئے پھردے ۔
ترپ ڑپ وچ جد جھنگی تھلے،
بہہ جاندے ساں تھکّ کے ۔
اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

اس بدلی ن اکو ویری ۔
بدل دتی اے دنیاں میری ۔
ورتمان چوں بھوت سمیں وچ،
لے گئی مینوں چکّ کے ۔
اگھڑ گئی میری یاداں دی نیندر،
آؤندی برکھا تکّ کے ۔

جنی دنیاں غریب دی موکلی اے،
ایناں موکلا کلّ سنسار وی نہیں ۔
جناں ایس نتھاویں دا تھاں کھلھے،
انی کوئی کھلھی جنگل بار وی نہیں ۔
جناں ایس انتارو دا دل ڈونگھے،
اینی ڈونگھی دریاواں دی دھار وی نہیں ۔
جناں کلس من مندر دا لشکدا سو،
اینی سورج دی تیز لشکار وی نہیں ۔

جنگل، تھل، بیلے سارے اپنے سو،
ہر تھاں جا کے جھٹّ لنگھا لیندے ۔
کہی، ٹوکری پکڑ کے جائے جتھے،
اوتھے اپنی دنیاں بنا لیندے ۔

بھکھی آندری کہی جد ماردا اے،
چھیک دھرتی دے سینے 'چِ پا دیندے ۔
چھینجی ڈولدے سیس تے جدوں چوکدے،
تدوں سروں اسمان کمبا دیندے ۔
چھالے ٹٹی ہوئی جتی چوں جدوں تکدے،
گھریں تاریاں دی حل چل پا دیندے ۔
مڑھکا پونجھدا اے جدوں دن ڈبے،
پانی سورج دی آب تے وھا دیندے ۔

بھکھا ساری دہاڑی دا، بہی روٹی،
لون مرچ نال جسطراں کھاؤندا اے ۔
بادشاہ نوں وی دستر خان اتے،
ایہو جیہا سواد نہیں آؤندا اے ۔

جدوں نیوں کیں ٹوکری بھرن لگدی،
سجدہ ایسدا تدوں پروان ہندے ۔
مڑھکے نال جد بھجے سریر ایہدا،
ایہدا گنگا دا تدوں اشنان ہندے ۔
کئیاں حجاں دا ملے صواب ایہنوں،
جدوں کم اتے کھڑا آن ہندے ۔
بھکھے پتّ ایہدے جدوں خان ٹکر،
ایہدا سوا من سونے دا دان ہندے ۔

پنج وقت نماز تے اک پاسے،
ایہدا کوئی نہیں فرض قضاع ہندا ۔
کہی ٹوکری وچ اے ربّ ایہدا،
اس توں گھڑی نہیں جہڑا جدا ہندا ۔

ساکھیات اوتھے قدرت دسدی اے،
ایہدے گھر وچ مایہ دی سو ہے نہیں ۔
سورج چن دا صاف پرکاش ہندے،
اوتھے بجلیاں، گیساں دی لو ہے نہیں ۔
خزاں وچ وی پھلّ پے ٹہکدے نے،
اکی مان ہنکار دی بو ہے نہیں ۔
پاٹیں کپڑی لال پے سوبھدے نے،
بکھتا وراں والی بھاویں کھو ہے نہیں ۔

کول پتل دا چھناں بھی نہیں بھاویں،
وچوں ہین ایپر سونے سدھّ وانگوں ۔
بھاویں لسی نوں ترسدے ہوئے بڈھے،
دلوں ہین ایپر چٹے ددھ وانگوں ۔

ایہدی وسوں چِ وسے جہان سارا،
ایہدی دنیاں نے دنیاں بنائی ہوئی اے ۔
ایہدی بھکھ نے جگّ دے دکھ کٹے،
ایہدے فاقیاں نے منڈی لائی ہوئی اے ۔
کیول ایسے دی کہی تے ٹوکری نے،
بختا وراں دی شان بنائی ہوئی اے ۔
تکے چلن منچسٹر دے کارخانے،
موڈھے ایس پاٹی چادر پائی ہوئی اے ۔

جیوں جیوں بھکھ نال بچے کرلان ایہدے،
تیوں تیوں گھگو مشیناں دے کوکدے نیں ۔
ایہدے خون، پسینے نوں تیل کہہ کہہ،
لوکی موٹراں وچ پے پھوکدے نیں ۔

جدوں ویکھدا اے نہراں چلدیاں نوں،
ایہدا خون پانی ہو ہو وگدا اے ۔
کسے اچی حویلی نوں جدوں وینہدا،
پیچ کھل جاندا ایہدی پگّ دا اے ۔
جگ مگ جگدیاں بجلیاں ویکھ ایہدے،
سینے بل اٹھدا بھامبڑ اگّ دا اے ۔
گڈی لین اتے جدوں چلدی اے،
ایہدیاں آندراں نوں بھار لگدا اے ۔

پھر وی ایناں نرویر اے دل ایہدا،
ایویں نکی جہی گلّ تے پھل جاندے ۔
سکھی ویکھ امیراں دے بچیاں نوں،
دکھ اپنے پتاں دے بھلّ جاندے ۔

جدوں بیٹھ کے ٹٹی ہوئی چھنّ تھلے،
اپنی اجڑی دنیاں وسان لگدی ۔
بھکھے پتاں دے پھٹیاں دلاں اتے،
مرہم لاڈ پیار دی لان لگدی ۔
گڈّ پونجھ کے چن جہے مونہاں اتوں،
سورج جہاں دیاں اکھاں چبھان لگدی
ہتھاں پیراں دے چنڈیاں چھالیاں تے،
چوآ سرہوں دے تیل دا پان لگدی ۔

اودوں کہندے نے، آپ 'کرتار' آ کے،
مایہ صدق دی اوہناں تے ڈولھ دیندے ۔
اےنہاں بھکھیاں دے کیول پیراں پچھے،
کوٹھے رزق دے جگت لئی کھولھ دیندے ۔

سورج، لیہندے دی نیں وچ جائے ڈبدا،
ایدھر چتّ میرا غوطے کھا رہا اے ۔
مہندی عرش نوں لگدی ویکھ کے تے،
خون سدھراں دا ہندا جا رہا اے ۔
چنی ویکھ سرمئی جہی شام اتے،
سرمہ اکھیاں دا بنے آ رہا اے ۔
تارے کھڑن مکئیّ دے پھلّ وانگوں،
میرے چہرے دا پھلّ کملا رہا اے ۔

ہسّ ہسّ سہیلیاں پچھدیاں نیں،
تیری جیبھ کیوں بھیڑیئے سکّ گئی اے ؟
اگوں شرم دے نال میں دسدی نہیں،
سر تے رات وچھوڑے دی ڈھکّ گئی اے ۔

میل ویکھ کے شمع پروانیاں دا،
سڑ سڑ چتّ میرا کولے ہو رہا اے ۔
رات بھجدی ویکھ کے من شہدا،
مٹی، سکی دلیلاں دی گو رہا اے ۔
رات نال تارے، اودھر کرن گھس مس،
ایدھر چت وی لے کنسو رہا اے ۔
آٹا چاندنی دا ڈلھدا ویکھ کے تے،
چکی یاد دی چندرا جھو رہا اے ۔

مینں گلّ اوہ کدے وی بھلنی نہیں،
جہڑے ٹھگّ بن کے مینوں ٹھگّ گئے نے ۔
چند وانگراں میرے وی جگر اتے،
پکے داغ وچھوڑے دے لگّ گئے نے ۔

چٹی سیج جہڑی مینوں دسدی اے،
میری سدھراں دی قتل گاہ ہے ایہہ ۔
تدے پھلاں دے ہار نوں تکدی نہیں،
میری آساں امیداں نوں پھاہ ہے ایہہ ۔
میرا جی کردے، شیشہ بھنّ سٹاں،
میرے صدق دریا نوں ڈھاہ ہے ایہہ ۔
سٹّ گئے وچھوڑے دی جوہ اندر،
دسے کوئی پریم دا راہ ہے ایہہ ؟

جیکر رات دی رات ہی آ جاندے،
کس نے پچھنا سی ؟ایہہ کوئی بھل وی نہیں ۔
چھٹی بناں تنخواہوں ہی لے لیندے،
میرے ہوکیاں دا اینا ملّ وی نہیں ؟

جیوں جیوں تریل دے والاں چوں کرن موتی،
تؤں تؤں اتھرو پئی وگانی آں میں ۔
چھپو-لکیاں کھیڈدے چن جیوں جیوں،
تؤں تؤں دکھاں نوں پئی چھپانی آں میں ۔
ٹٹدے ویکھ تارے، ٹٹّ پیندیاں نے،
گانڈھاں جہڑیاں آساں نوں لانیاں میں ۔
جیوں جیوں رات امید دی مکدی اے،
وچے وچ تؤں تؤں گھٹدی جانیاں میں ۔

ایسے راہ خبرے دل وچ آ جاون،
بوہے پلکاں دے اجے وی ڈھوندی نہیں میں ۔
اجے گڈی پربھات دی لنگھنی ایں،
ایسے واسطے رجّ کے روندی نہیں میں ۔

اودھر تارہ اشیر دا چمکدا اے،
دیوے یاد دے اساں جگائے ہوئے نیں ۔
تڑکے ہورناں چکیاں جھوتیاں نے،
اساں پینھ وچھوڑے دے پائے ہوئے نیں ۔
لالی دھمّ پئی اے اودھر عرش اتے،
اساں آساں نوں رنگ چڑھائے ہوئے نیں ۔
لاٹ آکھدی اے سورج چڑھن والا،
کہندی چتّ سمجھو اوہ وی آئے ہوئے نیں ۔

سچی مچی اوہ ہسدے آ گئے جے،
کیوں جی ! ملّ کہڑی تساں مار لئی اے ؟
جاتا تساں گڈی اندر کٹّ لئی اے،
اساں رو کے رات گزار لئی اے ۔

جواناں ستیا تیں تے، اجے نینداں دا سایہ اے ۔
کہ سورج عمل دا ویکھاں، تیرے ویہڑے تے آیا اے ۔
گئے کتھے نی ویکھاں، قافلے دنیا دی آساں دے ؟
کہ اوتھے پہنچدے تھکّ جانگے گھوڑے سواساں دے ۔
زمانے بھر دیاں اکھیاں، تیرے چہرے تے لگیاں نے ۔
کئی حرصاں دیاں جوتاں، تیرے جیون تے جگیاں نے ۔
توں اوہ ہیں کملیا ! دنیا دے دانے جس توں جھکدے نے ۔
توں اوہ پتھر ہیں زس دا بھار پھل بھی ہسّ کے چکدے نے ۔
تیری ہستی توں ہی دنیا دے، کول اتہاس چلدے نے ۔
تیرے دم نال ہی قوماں دے اندر، سواس چلدے نے ۔
توں ہی دیساں دیاں کول وگڑیاں ہوئیاں بنانا ایں ۔
توں ہی قوماں دے اندر، زندگی دی رو چلانا ایں ۔
ایہہ اچیاں نینویاں دے توں ہی، بس جھگڑے مٹا سکنیں ۔
تیرا جے دل کرے تا زرے نوں سورج بنا سکنیں ۔
توں ہی سوا دے سننجے دیس دا اچا منارا ایں ۔
توں قربانی دیں کالے عرش دا روشن ستارا ایں ۔
تیرے سینے چِ قدرت نے اوہ دل درداں دا پایا اے ۔
کہ جہڑا جگت تو کیول تیرے حصے ہی آیا اے ۔
غریباں شوہدیاں نال پیار کرنا جاننا ایں توں ۔
تے پر اپکار دی خاطر وی مرنا جاننا ایں توں ۔
کسے دے واسطے سولی تے چڑھنا کھیل اے تیرا ۔
خدا جانے کہ اینا موت نال کیوں میل سو تیرا ۔
کسے دے واسطے توں بدن دے تختے چرا سکنیں ۔
توں مہندی خون دی، دھرتی نوں ہسّ ہسّ کے لگا سکنیں ۔
توں سوں جانیں تاں سوں جاندی اے، ساری قوم دی قسمت ۔
تیری کروٹ تے بھوں جاندی اے، ساری قوم دی قسمت ۔
جدوں توں جاگنیں، جذبات دنیا دے جگا دینیں ۔
توں خاموشی دے قبرستان وچ ہلجل مچا دینیں ۔
جے مظلوماں نوں غم ہووے، تاں توں چہرے نوں وٹنا ایں ۔
غریباں دے تھڑن دانے، تاں توں فاقے وی کٹنا ایں ۔
تیرے گم نام ناں دے وچ، کئی پے نام کھپدے نے ۔
ہزاراں دیش تیرے نام دی، مالا پے جپدے نے ۔
جگت دے درد منداں نال ہی تیری بھیالی اے ۔
سمجھ سکدا نہیں کوئی، تیری دنیا نرالی اے ۔
تیری ٹکر ہمینشا ظالماں دے نال لگدی اے ۔
تیرے سینے دے اندر، نہر اک درداں دی وگدی اے ۔
توں ہی بانی ایں کل دنیا دے ہوئے انقلاباں دا ۔
توں پہلا کانڈ ایں سنسار دی عملی کتاباں دا ۔
خدا دا واسطہ ای، اپنے فرضاں نوں نہ بھلّ جائیں ۔
توں شہرت شان نوں پا کے، کتے ویکھیں نہ پھلّ جائیں ۔
مداسا بنھ کے ہمت دا، بس چپو چلائی جا ۔
توں بیڑی قوم دی ایسے طرحاں بنے لگائی جا ۔
پیالے آشکا ! توں پریم دے بھر بھر کے پیندا رہُ ۔
حشر تک دیس دے جیون دی خاطر آپ جیندا رہو ۔
ایہہ دنیا جاندی اے موتیا ! کنا اے ملّ تیرا ۔
زمانے دے صدف پیدا نہ کر سکدے نے تلّ تیرا ۔

(اک قبرستان نوں ویکھکے)

ایہہ کوئی وکھری سنسار دے تختے تے دھرتی اے ۔
کہ اتھے سر توں پیراں دے نوھاں تک چپّ ورتی اے ۔
نہ ایتھے کوئی ماڑا اے، نہ مذہباں دی لڑائی اے ۔
کہ اس نگری دا ملاں تے برہمن بھائی بھائی اے ۔
دھنی، مزدور ایتھے ہر قسم دے لوک رہندے نیں ۔
سدا دکھ درد اک دوجے دا سندے نے تے کہندے نیں ۔
نہ ایتھے کوئی حاکم اے، نہ ایتھے کوئی بردا اے ۔
نہ اس وسطی دا واسی کوئی اک دوجے توں ڈردا اے ۔
نہ ایتھے کوئی تگڑا اے، نہ ایتھے کوئی ماڑا اے ۔
نہ ایہدا دکھ ایہنوں اے، نہ اوہدا اوہنوں ساڑا اے ۔
نہ رونے نے غلامی دے، نہ آزادی دے جھیڑے نیں ۔
بڑے آزاد نے اس شہر دے وسنیک جیہڑے نیں ۔
نہ لہنیدار پچھدا اے نہ دینیدار جھردے نیں ۔
سبھیتا نال پے اک دوسرے دے کم ٹردے نیں ۔
نہ ایتھے کوئی مہراجا ضری دا کوٹ پاندا اے ۔
نہ ایتھے کوئی شہدا، کنگلا، لیراں ہنڈاندا اے ۔
اوہ سارے بادشاہ نے جو بھی اس وسطی دے اندر نے ۔
ہزاراں ایتھے دارے نے، ہزاراں ہی سکندر نے ۔
وچھونے خاک دے اکوں جہے سبھناں وچھائے نے ۔
سرھانے اپنی اپنی باوواں دے سبھناں بنائے نے ۔
نہ کیتی اے کسے واہی تے نہ کوئی بپاری اے ۔
نہ ایتھے کوئی داتا اے تے نہ کوئی بھکھاری اے ۔
تمھیں دے واسطے کوئی کسے دے کول جاندا نہیں ۔
کسے کمیں نوں کوئی چودھری، چودھر وکھاندا نہیں ۔
گنہی پیٹ دے لالچ توں ایہہ آزاد نے سارے ۔
تدے ہی ایس اجڑی دنیاں وچ آباد نے سارے ۔
صبر، سنتوکھ دی اس ملک دے وچ نہر وگدی اے ۔
ستاندی اے کسے نوں بھکھ تے نہ پیاس لگدی اے ۔
نہ ایہہ سرگاں تے راضی نے تے نہ نرکاں توں ڈردے نے ۔
بڑے آزاد نے ایہہ لوک، جو چاہندے نے کردے نے ۔
ایہہ بدیاں، نیکیاں دے جھگڑیا توں بہت اچے نے ۔
ایہہ مٹی وچ رہندے ہوئے وی سونے توں سچے نے ۔
ایہناں دکھاں تے سکھاں دا نہیں سنیا کدے ناں بھی ۔
ایہناں خوشیاں تے غمیاں دا نہیں ڈٹھا کدے یاں بھی ۔
ہے چپ اینی، گواچے جدھے وچ رولا خیالاں دا ۔
ہے اینی سنّ، جس وچ جاپدا اے پلک سالاں دا ۔
خموشی ویکھ کے اینی قلم شاعر دی ڈردی اے ۔
فرشتے کمبدے نے موت ایدھر منہ نہ کردی اے ۔
ایہہ دل چاہندا اے آ جاں نیستی دی ایس ہستی وچ ۔
نکل کے ایس رولے چوں، سما جاں چپ دی وسطی وچ ۔
ایہہ مینوں ذرہ ذرہ روز اس دنیاں دا دسدا اے ۔
کہ میرے زرے زرے وچ خود 'کرتار' وسدا اے ۔

خون ایہہ بے-دوسیاں دا، اودھے متھے لگیا اے،
لوکی جنوں آکھدے نے، متھے دا شنگار بندی ۔
لہو ایہہ نمانیاں دا، سرے چڑھ بولیا اے،
سمجھدے نے جنوں پے، بے سمجھ تے گنوار بندی ۔
کیساں دیاں سپاں دی اے، منی ایتھے دبی ہوئی،
لائی نے نشانی وجوں، متھے وچکار بندی ۔
کنڈلاں دی پھاہی اگے، چوغا ایہہ کھلاریا نے،
دلاں دے کبوتراں دا، کرے پئی شکار بندی ۔

پھنیئراں دے دیس اگے، لال جھنڈی لگی ہوئی اے،
دوروں ہی ڈرانودی اے، کہہ کے "خبردار" بندی ۔
سندرتا دی دیوی دی ایہہ، جوت پئی جگدی اے،
چاننا وکھاؤندی اے، تاں ہی لشکاں مار بندی ۔
غماں دے صندوق نوں ایہہ، جندرا اے وجا ہویا،
خوشی دے وہاجنے نوں، لائی نے وچار بندی ۔
دکھاں والے وٹّ کدے، متھے تے نہیں پین دیندی،
کھڑے متھے رکھدی اے، وانگراں انار بندی ۔

حسن نال لگّ کے تے، وادھا کیوں نہ کریگی ایہہ،
سو نال لائیے؛ کر، دیندی اے ہزار بندی ۔
بنددی اے متھے دے ایہہ، پٹھے لیکھ لکھے ہوئے،
جدھے نال لگدی اے، دیندی اے سوار بندی ۔
ہیرے دی اے کنی جڑی ہوئی اے بلور وچ،
دودھ دے کٹورے وچ، لائی استاکار بندی ۔
چہرہ اے گلاب وانن، نرگس جہیاں اکھیاں نے،
کہی سوہنی لگدی اے، وچ گلانار بندی ۔

چتّ دی کرمائی ہوئی، کلی نوں کھڑاؤندی اے،
خزاں وچ دیندی اے، بسنت دی بہار بندی ۔
پارے دے سمندر وچّ، لعلاں دا زخیرہ ہے ایہہ،
روشنی دا جاپدی اے، دوروں ایہہ مینار بندی ۔
نگاہ دے جہاز تائیں، پرط کے نہیں جان دیندی،
ٹھلھ پوے جہڑا، اونوں رکھے وچکار بندی ۔
متھے دے اکاش اتے، لالی دھمی جاپدی اے،
سندرتا دے چن نوں پئی، لائے چن چار بندی ۔

دلاں دے پتنگیاں لئی، شمع پئی جگدی اے،
کسے دی اے چکھا اتے کسے دا شنگار بندی ۔
بدلاں چِ پھاتھا ہویا، شکر تارہ جاپدا اے،
دسے جدوں کھلے ہوئے، والاں وچکار بندی ۔
جگّ دیاں سدھراں دے، خون ایتھے ڈولھے ہوئے نے،
لگی ہوئی جاپدی اے، جتھے خون خار بندی ۔
جگّ وچوں جسّ تے نموج اونھاں کھٹیا اے،
ہویا ہوئٔے اوہناں دا ایہہ دھروں ستکار بندی ۔
جھوٹھیاں نوں سدا ٹکے، شاہی دے ہی لگدے نے،
سچیاں دے متھے اتے، لاندا اے 'کرتار' بندی ۔

بچہ اک ایسا شیشہ اے، اس چوں ربّ نظریں آ جاندے ۔
ایہہ ایڈا ستھرا دھولر اے، اوہ اس وچ پھیرا پا جاندے ۔
ایہہ ایڈا وڈا راجا اے، کل عالم اس دا بردا اے ۔
ایہہ بن توپاں تلواراں دے، سر دل دی بستی کردا اے ۔
ایہہ ایڈا مٹھا مہرا اے، پئی کھلکت اس تے مردی اے ۔
دنیا ایسے دے جیون نوں، پئی جندڑی ارپن کردی اے ۔
ایہہ اینڈا اچّ تیاگی اے،مایہ ولّ اکا جھکدا نہیں ۔
مٹی دا گھگو لے لیندے، پر نوٹاں اتے تھکدا نہیں ۔
مذہباں توں ایڈ دراڈا اے، کافر وی اس توں نیڑے نے ۔
ایہدی نظراں وچ دنیا دے، کول مذہب، جھگڑے جھیڑے نے ۔
اﷲ اس پاک نمازی دا، واجے دی سر توں ڈردا نہیں ۔
پپل دی ٹہنی کٹن توں، ایہدا ٹھاکر غصہ کردا نہیں ۔
پلکاں نال سجدے کردا اے، نیناں نال جوت جگاندا اے ۔
ایہہ کافر بنا زبانوں ہی، مالک نوں پیا دھیاندا اے ۔
قدرت دا اینا بھیتی اے، قادر کولوں نہیں ڈردا اے ۔
خلقت نال تاں ہی کوندا نہیں، خالق نال گلاں کردا اے ۔
دشمن دا اینا دوست اے، سپاں نوں گل وچ پا لیندے ۔
جے متھرا انوں دے دیوو، ایہہ اوہ وی ہسّ کے کھا لیندے ۔
دل اس دا ایڈا چٹا اے، نیکی وی اس توں کالی اے ۔
اس دل دی دنیا خالق نے، وکھرے ہی سچے ڈھالی اے ۔
کئی دانے اس دیاں رالاں نوں، گنگا تے جمنا کہندے نے ۔
اندر اس پریم پجاری دے، لکھاں ہی تیرتھ رہندے نے ۔
ایہدے ہتھاں دیاں مٹھاں نوں، جے لائیے نیجھ وچاراں دی ۔
تاں دسدے کنجی پکڑی سو، قدرت دے کئی بھنڈاراں دی ۔
انگوٹھا جہڑا چنگھدا اے، ایہہ کئی سیانے کہندے نے ۔
پے اندر ایس انگوٹھے دے، امرت دے ساگر وہندے نے ۔
دنیا وچ رہندا ہویا وی، ایہہ دنیا نالوں اچا اے ۔
مٹی وچ رلدا کھلدا وی، ایہہ سونے نالوں سچا اے ۔
روندے تاں مونتی کردے سو، ہسدے تاں پھلّ کھڑاندا اے ۔
ایہہ بوٹا خزاں بہار اندر، قدرت دا باغ سجاندا اے ۔
ایہہ جھوٹھے نشے تکبر دے، ریجھاں دی خاطر پیندا نہیں ۔
دنیاں دی کوڑی حرصاں تے، آساں دے سر تے جیندا نہیں ۔
مستی دا پاک سمندر اے، بھیتاں دا اک خزانہ اے ۔
پیاراں دی وسدی دنیاں ایں،ویکھن وچ بال انجاناں ایں ۔
ہتھاں وچ برکت رہندی سو، متھے تے رحمت وسدی سو ۔
دل وچ مالک دا ڈیرہ سو، بلھاں تے قدرت ہسدی سو ۔
ایہدے من دے پردے وچ ہی 'مکہ'، 'کانشی' ہرمندر اے ۔
ہرِ ہر تھاں کتھے وسدا اے ؟ جد ویکھو اس دے اندر اے ۔
میتھوں پچھوں تاں شرشٹی چِ، بچہ ہی رہبر سبھدا اے ۔
'اشرف المکھلوکات' لقب بچے، دے ناں نال پھبدا اے ۔
بچہ جنھاں نال ہسدا اے، 'کرتار' اوہناں نال ہسدا اے ۔
کیونکہ بچے دے دل اندر، اوہ آپ ہمیشاں وسدا اے ۔

سدھراں دی پونجی، درداں دی ٹولی ۔
آہاں دی گٹھڑیں، دکھاں وی جھاکی ۔
فقراں دی مورت، ہولاں دا پربت ۔
ہنجھوآں دا ساگر، افسوس دا لشکر ۔
رنجاں دا کھزاناں، حسرت دا ولیوا ۔
منہ تیسو زردی، ہوکے وے بھردی ۔
پھلّ ورگا چہرہ، جھٹلایا ہویا ۔
اوہ نین ممولے،کھر کھر ہوئے پولے ۔
اوہ وال اولے، بدلاں توں جھلے ۔
عیباں توں کالے، بھرماں توں لمے ۔
سپاں دے ٹولے، کھلے پھردے ۔
کی ایہہ کوئی برہن،
نہیں شاعر دی وہوٹی ۔

دل وچ وچارے، میرے پران پیارے ۔
نہیں کنہدے سہندے، نے کلے بہندے ۔
میں راہ پئی ویکھاں، ہر وقت اڑیکاں،
کد ہسدے آون، تے رونق لاون ۔
دوویں جی بہیئے، کجھ سنیئے، کہیئے ۔
کجھ دل دیاں پچھاں، تے من دیاں دساں ۔
اوہ دن بھر بھوندے جد گھر نوں اؤندے ۔
'جی آیاں' آکھاں، کوئی سیوا پچھاں ۔
چہرے نوں تکاں، پر بول نہ سکاں ۔
چہرہ کرمایا، فقراں دا سایہ ۔
متھے تے گھوری، بلھاں تے سکری ۔
کچھاں وچ باوھاں، تے نیویاں نظراں ۔
نہیں چونکے بہناں، نہیں کوناں سہناں ۔
جے پانی منگن، سینت نال دسن ۔
میں کہڑی بنھاں، تے کنوں آکھاں ؟
ماہی بے دردی، نوں سار نہ کوئی ۔
چل کے ہی پچھاں، مونہوں ہی بولاں ۔
رٹھے نوں مناواں، نالے سمجھاواں ۔
ایہہ سوچ کے تر پئی،
شاعر دی وہوٹی ۔

اگے اوہ بیٹھا، قدرت دا بیٹا ۔
پیا کاغذ پھولے، کجھ مونہوں بولے ۔
ہسے تے گڑھکے، چہرے نوں وٹے ۔
جا پران پیاری، کھڑکای باری ۔
بوہا کھلوایا، کوئی اندر آیا ۔
پر اوس نہ ڈٹھا، کر کے سر اچا ۔
ایہہ جا کے بولی، کجھ جھکدی جھکدی ۔
دسو خاں پریتم! میرے حالَ دے مررم ۔
میرے چنگے ماہی، ایہہ کی دل آئی ؟
نہ مونہوں بولو، نہ گھنڈی کھولہو ۔
میں نوکر در دی، میں داسی بردی ۔
میرے توں غصہ، ایہہ عجب تماشہ ۔
سارا دن ویکھاں، درشن نوں سہکاں ۔
تسیں اندر وڑ کے، پے تھلو ورقے ۔
ایہہ خشک بغیچا، بے رنگ کھڈونا ۔
اجڑی ہوئی دنیا، بے-آس خزانہ ۔
ایہہ پاٹے پترے، شاہی دے قطرے ۔
ایہناں نوں پھولو، ایہناں نال بولو ۔
ایہہ چنوں سوہنا، ایہہ سکھیں لدھا ۔
میرے گھر دی رونق، ویہڑے دی سوبھا ۔
'بھابھا جی' آکھے، تسیں پرے ہٹاندے ۔
جے چیجی منگے، تسیں مارو دبکے ۔
مینوں سدھر آوے، انوں پھڑو کلاوے ۔
ادھا منہ سر چموں، انوں انگلی لاوو ۔
میری حالت تکّ کے، دنیا پئی ہسے ۔
جد مینوں ویکھن، آپو وچ آکھن:-
'اوہ جے پئی اؤندی،
شاید ہی وہوٹی' ۔

اگوں اوہ لکھاری، کویتا دا پجاری ۔
قدرت دا دیوا، دنیا دا اجالا ۔
پارے توں چنچل، چن نالوں سیتل ۔
بھرپور خزانہ، ودیا دا ٹکانا ۔
پیراں توں ننگا، پر قلم دا راجا ۔
بلھاں وچ ہسّ کے، کہندی گلّ سن کے ۔
میں سبھ کجھ جاناں، تیرے دل دیاں بجھاں ۔
پر کویتا لاڑی، میں دھروں ویاہی ۔
قدرت دی پونجی، اس مینوں سونپی ۔
میرے لڑ لائی، تے بانہہ پھڑائی ۔
میں اوہنوں ویکھاں، کہ تینوں پچھاں ؟
ایہہ پریم دی بھکھی، ایہہ پیار دی پتلی ۔
میری کھا کھا چربی، ایہہ رانی پلدی ۔
رتّ چو چو میری، ایہہ مہندی لاندی ۔
میری چمّ دی جتی، ایہہ پیریں پاندی ۔
سچ آکھاں تاں وی، مینوں نہیں دکھاندی ۔
ایہہ میری دولت، ایہہ میری قسمت ۔
ایہہ میرا جیون، ایہہ میرا تن من ۔
ایہہ سن کے بولی، جی ! میں ہی بھلی ۔
ایہہ جیوے جاگے، سہاگ ہنڈھاوے ۔
میں وسدی ویکھاں تے ٹھنڈھی تھیواں ۔
ایہو ہے اصلی،
شاعر دی وہوٹی ۔

میرے دیش دا راکھا تے جان ہمالہ ۔
میرے اجڑے وطن دی ہے شان ہمالہ ۔
صدیاں تیں کھلوتا اک تار وچارا ۔
بھارت دا چکیا اس چونکیدارا ۔
ندیاں تے نالے ٹبے تے کھائیاں ۔
چوراں دے راہ وچ اس پھاہیاں لائیاں ۔
ہو پباں پرنے پیا گلّ سناندے ۔
میرے دیش دے دکھڑے عرشاں تے پچاندے ۔

انگ اسدے ربّ نے مٹی دے ڈھالے ۔
پر بھارت ماں لئی پیا لال اگالے ۔
'گنگا' تے 'جمنا' ادھی گود وچ کھیلن ۔
ساون دے بدل ادھی ہکّ تے پیلن ۔
جنت دے نمونے سرگاں توں سوائے ۔
'کشمیر' جہِ ٹکڑے اس کئی وسائے ۔
ادھی ٹیسی چڑھدے کئی موئے اڈارو ۔
ادھی ڈونگھاں اندر کئی ڈبّ گئے تارو ۔

ادھی ٹھیکر ٹھیکر اتہاس ہے دسدی ۔
ادھی بوٹی بوٹی وچ حکمت وسدی ۔
'پارس' نال راہیاں نوں ٹھیڈے وجدے ۔
'سنجیونیاں' نال ایدھے چوکھر رجدے ۔
ادھی ہر ٹیسی تے ایوں برفاں ڈھلیاں ۔
جیوں برقعے پا کے مٹیاراں کھلیناں ۔
پیا دوروں جاپے ایہہ انجھ کھلوتا ۔
جیوں راہ پیا ویکھے پنوں دا بوتا ۔

چیلاں تے ویلاں ایوں لمکن پئیاں ۔
جیو ساوے کھیڈن گوکل دیاں سئیاں ۔
ایوں اس تے گٹھّ گٹھّ ہے سبزہ چڑھیا ۔
جیوں 'پورن' جوگی آ باگے وڑیا ۔
اس تے کئی 'موسے' پئے درشن پاندے ۔
کئی 'طور' نے اس توں پئے صدقے جاندے ۔
سچ کھنڈ دی پوڑی مکتی دا رستہ ۔
تہذیب پرانی دا بجھا بستا ۔

اس کیرو پانڈو جدھ کردے تکے ۔
پتاں دے لہو وچ پیو تردے تکے ۔
اس بھارت، بھارت نال لڑدا ڈٹھا ۔
گھر، گھر دے دیوے نال سڑدا ڈٹھا ۔
بھارت لئی سنگل اس بندے تکے ۔
پنچھی لئی جالے اس تندے تکے ۔
بھارت دی بازی اس ہردی ویکھی ۔
مرداں دی غیرت اس مردی ویکھی ۔
وچوں تے انکھی ایہہ جر نہیں سکدا ۔
(پر) بے بس وچارا کجھ کر نہیں سکدا ۔

دسے جیون غریب دا اوہ آ کے،
جنوں نال غریبی دے واہ ہووے ۔
بھکھاں رجّ کیں جھلیاں ہون جس نے،
جدھی ربّ دے باجھ نہ ڈاہ ہووے ۔
مکے جدھی بھڑولی چوں ہون دانے،
بیٹھا بوہے تے آنکے شاہ ہووے ۔
اس نے دکھ غریبی دے دسنیں کی،
جہڑا روٹیاں توں بے-پرواہ ہووے ۔

اوہ کی بھکھ دے دوکھّ نوں جاندا اے،
جدھے کئی نوکر دسترخوان دے نے ؟
تاں ہی مثل مشہور جہان اندر،
سار روگیاں دی روگی جاندے نے ۔
میں بھی اک غریب نوں ویکھیا سی،
روٹی ٹوکری ڈھو کے کھاندا سی اوہ ۔
کھاری پان جوگا ٹبر پھوہے جنا،
آنے روز دیں چار کماندا سی اوہ ۔
پنڈوں باہر سورج روز ڈوبدا سی،
اتے منہ-نھیرے گھروں جاندا سی اوہ ۔
اتے اوس چوانی دا لیں آٹا،
چوغا بوٹاں دے منہ آ پاندا سی اوہ ۔

چھٹڑ بھین تے دھوتری ماں مھٹر،
انی ماں نالے ودھوا دھی سا سو ۔
دو جی آپ، نکے نکے پتّ دھیاں،
گنن لگیئے تاں چوداں جی سا سو ۔
اوس سال سیال نے بری کیتی،
آٹا ککراں رجّ کے چھانیا سی ۔
پیڑاں ستیاں چراں توں جاگ پئیاں،
پالے جیہا منتر کتوں جانیا سی ۔
جلے تنّ سن کل اوقات اوہدی،
تنبو برا غریب نوں تانیا سی ۔
اینوں صبر دی پوڑیؤں ڈیگ دیئیے،
ایہو چتّ تقدیر نے ٹھانیا سی ۔

دن نوں وینہدیاں رات گزار دیندے،
بیٹھے بیٹھیاں دا نکل کبّ جاندا ۔
اجے رات دا سیت نہ نکلدا سی،
سورج پھیر تقدیر دا ڈبّ جاندا ۔
جہی اسو دی آن کے جھڑی لگی،
سورج اک ساتا پورا دسیا نہ ۔
وسّ وسّ کے مینہہ نے وڑوں لاہی،
گڑ بدلاں دا ایپر پھسیا نہ ۔
شوہدے آٹیوں بی آکے ہوئے آتر،
چت کسے دا ویکھ کے ہسیا نہ ۔
بھجے پھرن ادھارا ہی ملے کدھروں،
ایپر کوئی غریباں تے وسیا نہ ۔

توڑی پانی دی رکھدے چلھ اتے،
کہندے بچیو کھیر پکائی ہوئی اے ۔
اوہناں کھیر نوں وینہدیاں سوں جاناں،
آکھ آکھ بے بے نیندر آئی ہوئی اے ۔
اک دن منڈے نوں پھوک کے تاپ چڑھیا،
پلو پلی اندر لاعلاج ہویا ۔
آکھے مینہہ میں اجو ہی وسناں ایں،
سارے جگّ تے پانی دا راج ہویا ۔
کرنی اوس کی بھلا دوا دارو،
جہڑا آٹیوں آپ محتاج ہویا ۔
مکدی گلّ نمونیاں ہو گؤ سو،
اوہدا جگّ توں ختم اناج ہویا ۔

ادھی رات دے نال سواس دے کے،
شوہدا دکھاں کلیشاں توں چھٹّ گیا ۔
ادھر ویکھ کے دکھ نمانیاں دے،
اتوں لکّ شتیر دا ٹٹّ گیا ۔
مونیا پتّ نہ کسے نوں رہا چیتے،
پے گئی اپنی بھوجلی ساریاں نوں ۔
موڈھھے لاکے لوتھ نوں باہر آئے،
پے گئی بھانجھ نصیباں دے ماریاں نوں ۔
ادھی رات پھانڈا وسے جان کدھر،
لبھدے پھرن مسیتاں تے داریاں نوں ۔
کسے ویکھ کے آل اولاد والے،
اندر واڑیا انت وچاریاں نوں ۔

لوتھ پتّ دی ساہمنے رکھ کے تے،
رو دھو کے رات گزاریؤ نے ۔
دنے پتّ ہیرے اتے پا مٹی،
آ کے ڈھاہ کلی اگے ماریؤ نے ۔
نہ کوئی کپڑا لیڑا نہ تھاں تھتا،
انت بیٹھ کے سوچ دوڑان لگے ۔
پتھر رکھ کے ہکّ تے، صبر کر کے،
لبھن دبیا ہویا سامان لگے ۔
پٹّ پٹّ کے جلیاں کڈھیؤ نے،
اتے وچ ہوا سکان لگے ۔
باراں پہر بیتے انّ کھادھیاں نوں،
بچے بھکھ دے نال کرلان لگے ۔

کسے آٹے دی لپّ تے دے دتی،
ایپر کہن کیکر کچا کھا لئیے ۔
جیکر بالن تندور دا ملے کدھروں،
تا کے پیٹ دی اگّ بجھا لئیے ۔
انت پنڈ دے لوکاں نے ترس کر کے،
کسے دارے دا بوہا لہا دتا ۔
سبھنا گھروں ٹوپا ٹوپا پائے دانے،
خرچ دساں دہاراں دا پا دتا ۔
کسے کھیس دتا، دتا کسے بھانڈا،
سامبا اوہناں دا پھیر بنا دتا ۔
اوہناں دکھاں دے مارے نتھانویاں نوں،
مڑ کے پنڈ دے وچ بٹھا دتا ۔

انجھ تے ٹھیک 'کرتار' ایہہ آکھدے نے،
ملدے سو جو وچ نصیب ہووے ۔
ایپر ہتھ میں جوڑنا ربّ اگے،
ایہو جیہا نہ کوئی غریب ہووے ۔

میں ڈٹھی اک سندر نعر ۔
مٹھیآں مٹھیآں گلاں کر کے،
کھٹے ویچے وچّ بازار ۔

جو کوئی اسدے کھٹے کھاندا ۔
من اسدا مٹھا ہو جاندا ۔
مٹھی اوہنوں خلقت لگدی ۔
مٹھا لگدا کل سنسار ۔
میں ڈٹھی اک سندر نعر ۔

کھٹے ہتھاں نال پھڑاوے ۔
منہ نال شہت ورتاوے ۔
کھٹے دے کے تن دے وچوں،
ساری کھٹوں کڈھدی بارھ ۔
میں ڈٹھی اک چاتر نعر ۔
مٹھیآں مٹھیآں گلاں کر کے،
کھٹے ویچے وچ بازار ۔

اوہ کہڑی وسوں اے، جتھے قدرت رہندی اے ؟
چندرماں، چاندی دا جتھے مینہہ وساندا اے ۔
راہیاں دے پیراں وچ، جتھے موتی رلدے نے ۔
جتھے بلھے پچھوں دے، پے پکھے جھلدے نے ۔
جتھے لیپّ ٹٹہنے پے، بنیاں تے جگدے نے ۔
جتھے ہر بندے نوں،
جتھے ہر بوٹے نوں،
جتھے ہر زرے نوں،
قدرت دی گود اندر، بیٹھن دیاں کھلھاں نے ۔

اوہ کہڑی دھرتی اے، جتھے بے-پرواہیاں نے ؟
دکھاں وچ، بھکھاں وچ،
لوڑاں وچ، تھوڑاں وچ،
سردی وچ، گرمی وچ،
سختی وچ، نرمی وچ،
اکو بے فقری اے ۔
اکو خوش حالی اے ۔
جناں کو دکھ ہووے، اناں ہی ہسدے نے ۔
جناں کو اجڑدے، اناں ہی وسدے نے ۔

اوہ کہڑی مٹی اے، جتھوں مستی پھٹدی اے ؟
جتھے دل دریاواں وچ، یمناں دیاں کانگاں نے ۔
جتھے ہسدے مونہاں تے، جوبن دیاں ٹھاٹھاں نے ۔
ان-بنیاں حسناں تے، جتھے پنچھی ڈگدے نے ۔
ان-پڑھیاں عشقاں نے، جتھے دھماں پائیاں نے ۔
جتھے قلعے پریتاں دے، جھگیاں وچ اسرن پے ۔
دھوئیں تے بہہ بہہ کے، جتھے ساڑے وسرن پے ۔
جتھوں دیاں بدیاں وی ول-چھل توں خالی نے ۔
جتھوں دے عیباں وچ نیکی دے دھبے نے ۔
جتھوں دے بڈھیپے وچ، نے کٹک جوانی دے ۔
جتھوں دی موت اندر، زندگی دیاں لہراں نے ۔
ہالی دیاں ٹپیاں وچ، تننجناں دے گیتاں وچ،
کھوہاں دی ریں ریں وچ،
بینڈیں دی پیں پیں وچ،
مستی دیاں کانگاں نے ۔
جوبن دیاں ٹھاٹھاں نے ۔

اوہ کہڑی دنیاں اے جتھے دنیا پلدی اے ۔
جتھوں دے بھکھے وی، دنیاں دے رازق نے ۔
جتھوں دے رجے ہوئے دنیاں دے بھکھے نے ۔
جتھوں دے ننگے وی نے ننگ خزانے دا ۔
ددھاں دیاں ندیاں وچ ترہائے رہندے نے ۔
تختاں دے پاوے نے پر بھنجے بہندے نے ۔
جتھوں دا مالک وی دنیاں دا بردا اے ۔
اپنے لئی جیوندا نہیں لوکاں لئی مردا اے ۔
دنیاں دیاں منڈیاں وچ جدھی دھارن بھاری اے ۔
پت جس دے بھکھے نے پر آپ بھنڈاری اے ۔
جتھوں دا جیؤنا وی،
جتھوں دا مرنا وی،
جتھوں دا ہسنا وی،
جتھوں دا رونا وی،
دنیا دی خدمت اے ۔
لوکاں دی سیوا اے ۔

ایتھے جے ہووے نہ کدے گھاٹ صفایاں دی ۔
ایتھے جے ہووے نہ بہتات لڑائیاں دی ۔
اینتھو دے بندے جے آپو وچ پاٹن نہ ۔
ایتھوں دیاں شاخاں جے آپو وچ تڑکن نہ ۔
دارو دے گھٹّ اتوں خون جے ڈلھن نہ ۔
سڑدا تک اکی نوں دوجے جے پھلن نہ ۔
اوجن پھجداری وچ جے کر نہ گواہاں تے ۔
جیویں دے مرلے جے ویچن نہ ویاہاں تے ۔
ایتھوں دے واسی جے رل مل کے بہہ سکن ۔
دوکھ سکھ نوں آپو وچ راضی جے رہِ سکن ۔
تکّ جیون ایتھوں دا،
تکّ واسا ایتھوں دا،
تکّ کہنی ایتھوں دی،
سرگاں دے واسی وی پنڈاں وچ آ جاون ۔
سرگاں تے بہشتاں نوں بس جندرے لگ جاون ۔

جوتناں اے گناں دی بھنڈار ہے ایہہ نیکیاں دا،
کہندے جنوں، جگّ ستکار نال استری ۔
ردھیاں تے سدھیاں دی پیڑھی ایتھوں چلدی اے،
پجدی ولی تے اوتار نال استری ۔
گیان دیاں نقطیاں چوں گوڑھے بھیت لبھدینئے،
ویکھے جیکر گوہ تے وچار نال استری ۔
تیغاں دیاں دھاراں چوں جھلاراں وگن خون دیاں،
خالی ہتھیں لڑے جے تلوار نال استری ۔

سورج جیہا تیجوان، اننھا ہو کے بیٹھ جاوے،
تکے جیکر چتّ دے غبار نال استری ۔
پیراں وچ ڈیگ لے سمیر جہاں پربڑاں نوں،
پلک وچ ٹھڈیاں دی مار نال استری ۔
لا دیوے بدلاں دی جھڑی برسات وانگ،
اوڑ وچ چرخے دی ملھار نال استری ۔
گنگا تے گداوری بھی حکم دیاں بدھیاں نے،
بنھ دیوے پیراں دی لکار نال استری ۔

نیکی تے پوترتا 'چوں بھارو ہو اکلڑی ہی،
تولیئے جے سارے سنسار نال استری ۔
کلی نالو سہل، شیتل چن نالوں جاپدی اے،
رنگی ہوئی پتی دے پیار نال استتی ۔
کھڑے متھے دکھ تے مصیبتاں گزاردی اے،
کٹدی اے خزاں نوں بہار نال استری ۔
پتی پرماتما دے بھانے وچ وسدی اے،
بدھی ہوئی آگیا دی تار نال استری ۔

دوجیاں دے بھوجناں نوں اچی اکھے ویکھدی نہیں،
روٹی کھائے ہسّ کے اچار نال استری ۔
ہورناں دیاں پشاکاں ولوں ویکھ کے ریجھدی نہیں،
پھلی پھرے لیڑے دے لنگار نال استری ۔
چندرماں دی سندرتا نوں اکا پلے بنھدی نہیں،
سجی ہوی شرم دے شنگار نال استری ۔
پارے وانگوں تڑپدیں اے دکھ ویکھ ماڑیاں دے،
بیٹھدی نہیں چین تے قرار نال استری ۔

پنگلے جہے پتی دا بی مان تے نہورا رکھے،
پھلّ وانگوں کٹدی اے خار نال استری ۔
پگدی نہیں ضد تے برابری دے داء نال،
پاشے تائیں جتدی اے، ہار نال استری ۔
دکھاں دے دہاڑے، گھڑی سکھ وچ بھلدی اے،
بھکھ نوں پچاندی اے، ڈکار نال استری ۔
مامتا دے موہ تائیں، ریزا ریزا کر سٹے،
صدق تے بھروسے دی، تلوار نال استری ۔

بیٹھ ہاؤ بناں وچ، دکھاں نال کھیڈدی اے،
جینودی اے ست دے آہار نال استری ۔
جھوٹدی اے پینگھاں، کوملتای دیاں جگّ اتے،
گلاں کرے ہری دے دوار نال استری ۔
دھرم تے ایمان ایہدی، مٹھّ وچ وسدے نے،
پالدینئے صدق نوں پیار نال استری ۔
مینوں تے ہیں آس این، اوہنوں بھی منا سٹے،
بنھ لے متکا جے 'کرتار' نال استری ۔

'اکبر' دے دربار دا، اک بھٹّ وڈیرا ۔
ڈٹھا سی 'پرتاپ' دا، جس شان اچیرا ۔
کھا کھا لون چتوڑ دا، جہڑا سی پلیا ۔
جس دے لہو وچ پاس سی، رجپوتی رلیا ۔

اس دا سی ایہہ نیم، جدوں دربارے آؤنا ۔
سر توں پگڑی لھا کے، اس سیس نواؤنا ۔
سدا سلامی اوس نے، دینی سر ننگے ۔
سر توں پگڑی لاندھیاں، اوہ کدے نہ سنگے ۔

اک دن 'اکبر' ویکھ کے، چا گھوری پائی ۔
کولوں کسے مسھاب نے، چا گلّ بھکھائی ۔
نال روہ دے بولیا، "او بھٹّ اننجانیں !
اکبر دا دربار ای، ایہہ توں نہ جانیں ؟

ادب سکھایا کسے نہ، تینوں گنوارا ؟
ساہویں ہو کے شاہ دے، لاہویں دستارا ؟
ولّ درباریں اون دا، تینوں نہیں آیا ۔
ایہو سی 'پرتاپ' نے، تینوں سکھلایا ۔

سن کے غیرت بھٹّ دی، نوں وجا جھونا،
نمک حلالی اوسدی نیں لیا ہلونا ۔
کہندا اگوں کھڑک کے، 'سنیوں سردارا ۔
'ایہہ دتا 'پرتاپ' نیں، مینوں دستارا ۔

اسدی اچی پگّ نوں، جے کتے جھکاواں ۔
تاں پھر اس دی انکھ نوں، میں وٹا لاواں ۔
گردن اوس وریام نے، نہیں کتے جھکائی ۔
کتے سلامی اوس دے، حصے نہیں آئی ۔

کیوں کر اسدی پگّ نوں، میں کتے نواواں ؟
اس خنوادے نال میں کیوں دغا کماواں ؟'
سن کے گلّ مسھاب نے، چا اونہدی پائی ۔
اکبر نے بی متھیوں مڑ گھوری لاہی ۔

شاباسے اس بھٹّ دا جس شان بنائی ۔
رجپوتاں دی پگّ دی اس رکھ وکھائی ۔

پھلّ نوں تکّ تکّ کے ڈاڈھے ہو رہے حیران ہو ؟
ہو رہے کیوں اس دے ہر اک انگ تے قربان ہو ؟
سنگھدے ہو کدی اس نوں نال لا نکّ دے ۔
شکل اپنی ہو کدی شیشے چوں مڑ مڑ تکّ دے ۔

کالیاں کیساں دے وچ ایہنوں پروندے ہو کدی ۔
ریشمی رومال وچ ایہنوں لکوندے ہو کدی ۔
اکھیاں تے رکھ کے مڑ لیٹ جاندے ہو کدی ۔
نال ڈاڈھے پیار دے بلھاں نوں لاندے ہو کدی ۔

گھور کے وینہدے ہو پہلاں، مسکرا پیندے ہو پھر ۔
بسترے تے سٹّ کے جھٹ پٹ اٹھا لیندے ہو پھر ۔
کیوں بھلا ایہدے تے اینی نظر ہے اپکار دی؟
کجھ تاں دسو خاں اساں نوں وی وجہ اس پیار دی؟

کہڑی خوبی ایس دے وچ ہے تہاڈے توں ودھیک؟
کہڑی غلے ہو نہیں سکدے تسیں ایتھے شریک؟
ایہہ بھی اک الھڑ اے دنیاں تے اجے آیا ای اے ۔
تساں بھی جوبن دی منزل وچ قدم پایا ای اے ۔

باغ وچ ایہہ بھی اجے ہے پاک وانگو نور دے ۔
تسیں وی معصوم ہو دنیاں تے وانگو حور دے ۔
ایہہ بھی نہ واقف وچارا اے خزاں دے حالَ توں ۔
تسیں بھی اننجان ہو دکھاں دے بھیڑے جال توں ۔

بلبلاں دی تڑپ اوہدے جی دا بھی پرچاوا اے ۔
خون خلقت دا تہاڈے جی دا بی بہلاوا اے ۔
درد دی دولت توں دوویں ہی تسیں کنگال ہو ۔
حسن دی دولت توں پر دوویں ہی مالامال ہو ۔

حسن اوہدا ویکھ کے ڈاڈھے تسیں مسرور ہو ۔
اپنی صورتَ ویکھنوں ہائیں تسیں مجبور ہو ۔
ڈاڈھے بھولے ہو اجے سچی بڑے اننجان ہو ۔
ویکھ کے اک پھل نوں اوہدے تے ہی قربان ہو ۔

وسدا رہے اوہ دیش جہان اندر،
جدھے آسرے سارا جہان وسدے ۔
جدھیاں جوہاں، اجاڑاں تے بیلیاں چِ،
سارے جگ دی وسوں دا مان وسدے ۔
خبرے کدھے پیراں پچھے وسدا اے،
ایتھے سکھ، ہندو، مسلمان وسدے ۔
ایدھے ہتھاں ولے کیوں نہ جگ ویکھے،
ادھے پیراں تھلے ہندوستان وسدے ۔

جدھے پیراں تھلے ہندوستان وسدے ۔
دنیاں واسطے چھتر گلاب ہے اوہ ۔
جدھی 'وا نوں سہکدے سرگ واسی،
میرا وسدا دیس پنجاب ہے اوہ ۔

اوہ پنجاب ہے جگّ دی آب جتھوں،
جودھے انکھ دی پان چڑھا لیندے ۔
اوہ بھنڈار، جہان دے کل بھکھے،
جتھے آ رکھی مسیع کھا لیندے ۔
اوہ اک جھاٹلی بوڑھ، بے وطن پنچھی،
جتھے آ کے آلھنے پا لیندے ۔
اوہ سراں سانجھی، جتھے دیس سارے،
اوکڑ بنی اتے سر لکا لیندے ۔

رہِ کے ننگا ہگاڑا وی آپ جہڑا،
پردے ساری خدائی دے کجدا اے ۔
اوہو ملک پنجاب ہی دیس، میرا،
ڈنکا جدھا سنسار تے وجدا اے ۔

دنیاں ایتھے اجاڑے وچ وسدی اے،
ایہہ پر اجڑدے دنیاں وسا کے تے ۔
جگّ وہلیاں بیٹھ کے رجّ کھاندے،
بھکھاں کٹدا اے ایہہ کما کے تے ۔
گھیؤ بال کے جگّ نوں لو کردے،
ایپر اپنے دیوے بجھا کے تے ۔
غیراں واسطے ددھ نوں جاگ لاندے،
پتر اپنے بھکھے سوا کے تے ۔

جدوں ویکھدے جگّ تے قحط-سالی،
برکی کھان لگا چھمچھم وسّ پیندے ۔
اکو دیس پنجاب ہے ہورناں نوں،
جہڑا رجیاں ویکھ کے ہسّ پیندے ۔

پنجاں پیراں دی تھاپنا ہے جہنوں،
پنج پیر نے پنج دریا جتھے ۔
ڈھال چربیاں پربت دی بنھ اتوں،
سورج رہا اے چاندی بنا جتھے ۔
مٹی جتھوں دی سونا اگالدی اے،
سونا وک رہے مٹی دے بھا جتھے ۔
کھلھی وانسلی پکڑ کے موتیاں دی،
پھردی بنیاں اتے ہوا جتھے ۔

ادھے پنجاں دریاواں وچ آکھدے نے،
سوا پہر تڑکے ددھ وگدا اے ۔
(میں) اوس دیس پنجاب دی گلّ کرناں،
جدھیاں روڑھیاں چِ رزق جگّ دا اے ۔

جدھی کانگ وچ ولولے پیار دے نے،
بھیتاں بھری اوہ وگدی جھناں ایتھے ۔
جتھے حسن تے عشقَ نے پینگھ جھوٹی،
اوہناں بیلیاں دی ٹھنڈھی چھاں ایتھے ۔
چوری کسے سلیٹی دی کھان والے،
اجے تیک جیوندے چڑیاں، کاں ایتھے ۔
چار چن پنجابی نوں لان والے،
وارث شاہ دا چمکدا ناں ایتھے ۔

سر دے کے پگّ وٹا لیندے،
ایس جوہ وچ پیار نبھان والے ۔
ایسے دیس وچ ہوئے نے یار خاطر،
پٹّ چیر کباب بنان والے ۔

ایتھے انکھ دے سبق پڑھائے جاندے،
ایتھے آن اتے مرنا جاندے نے ۔
بھاویں ہکّ توں گڈیاں لنگھ جاون،
چوٹ سینیاں تے جرنا جاندے نے ۔
جھولی قوم دی سکھنی ویکھ کے تے،
دان پتراں دا کرنا جاندے نے ۔
جتھے پیار نبھان دی گلّ آوے،
کچے گھڑے اتے ترنا جاندے نے ۔

بھاویں ماردے مرد میدان لکھاں،
ایپر جدوں مردے، مردے اک اتے ۔
جنگ وچ پنجابی دی شان تکّ لو،
گولی جدوں کھاندے، کھاندے ہکّ اتے ۔

وادھا اپنا ویکھ کے بھلدا نہیں،
گھاٹ سارے جہان دی جری جاندے ۔
خالی رہن بھڑولے تے رہن بھاویں،
ڈھڈّ ساریاں دے ایپر بھری جاندے ۔
بھارت ورش دا چالی کروڑ بندہ،
دیوتے جانکے پالنا کری جاندے ۔
بھتے ویلے نوں وانگ پراہنیاں دے،
ونڈ کے ساریاں دے اگے دھری جاندے ۔

لے کے کیڑیاں توں آدم زاد تائیں،
ادھے لنگرے پنگتاں بہندیاں نے ۔
پیا پتھراں دے منہ وچ رزق پاندے،
تڑکے بول کے چکیاں کہندیاں نے ۔

وسن آن کے ایتھے سورگ واسی،
جے نہ کینیاں دی ورھدی اگّ ہووے ۔
لاہ لاہ ٹوپیاں کرے سلام دنیاں،
آپو وچ جے نہ لیہندی پگّ ہووے ۔
چکی پھرن نہ جے سر تے فرقیاں نوں،
پیراں وچ ایدھے ڈگا جگّ ہووے ۔
ایدھے دیوے نوں پوجے جہان، جے نہ؛
لاندا اپنے جھگے نوں اگّ ہووے ۔

ہے ایہہ جگّ وچ تھاں نتھانویاں دا،
ایتھے فٹّ نوں وی ملی تھاں تدے ۔
اپنے نامنے دے پچھے پئے ہوئے نے،
کوئی نہیں لیندا پنجاب دا ناں تدے ۔

نی کوئل گیت ہجر دے گا ۔

چپ کر کے کیوں بہن پریمی ؟
کیوں نہ تڑپدے رہن پریمی ؟
برہوں بھناں بول سنا کے،
ستڑے درد جگا ۔
نی کوئل گیت ہجر دے گا ۔

ساجن جس دا کول نہ ہووے ۔
اوہ دکھیارن کیوں نہ رووے ؟
نیناں دیاں بدلیاں وچوں،
جھڑیناں دے لگا ۔
نی کوئل گیت ہجر دے گا ۔

دل کھچویں اک تان سنا دے ۔
لوں لوں دے وچ لمبو لا دے ۔
من دے سوز اکٹھے کر کے،
دنیا دے جلا ۔
نی کوئل گیت ہجر دے گا ۔

راگ تیرا مٹھا دردیلا ۔
ماہی ملن دا بنے وسیلہ ۔
من وچ ایسی کھچّ کر پیدا،
پریتم ٹور لیا ۔
نی کوئل گیت ہجر دے گا ۔

ایکا اک بجھارت ہے ہند اندر،
جہنوں کسے بجھکڑ نے بجھیا نہیں ۔
ایہہ اک جیہا سوال اے اجے جس دا،
حلّ کسے حسابی نوں سجھیا نہیں ۔
ایہہ اوہ پھوکلا آٹا اے اجے تیکر،
جہڑا کسے سوانی توں گجھیا نہیں ۔
اج تک ایس اڑونی دی گنجھلاں چِ،
دسو کہڑا سیانا جو لجھیا نہیں ۔

لے کے چڑھدیوں، لیہندے دی گٹھّ تیکر،
دنیا ایکے دا راگ الاپدی اے ۔
اوڈی ربّ دی لوڑ نہیں بندیاں نوں،
جڈی ایکتا دی لوڑ جاپدی اے ۔

ایپر مسجداں تے گوردواریاں 'چوں،
ایس نیکی نوں کڈھیا جا رہا اے ۔
ایہہ اوہ بکرے، مذہب دی چھری تھلے،
جہڑا مندراں وچ کرلا رہا اے ۔
ایہہ اوہ دھرم اے کہ جہڑا دھرمسالیں،
پیراں وچ ڈگا ٹھیڈے کھا رہا اے ۔
ایہہ اوہ پھلّ 'منصور' اے جدھے اتے،
'شبلی' یار وی پتھر چلا گیا اے ۔

ایکا کرن والے ایپر یاد رکھن،
بدل ورھن والے کدے گجدے نہیں ۔
تد تک ایکے دی کنجی نہ لبھنی اے،
جد تک مذہب نوں جندرے وجدے نہیں ۔

اوہ کوئی مذہب اے ؟ جدھے فرمان اندر،
بندے بندیاں دا گلا کٹدے نے ۔
کسے مذہب دے بچے یتیم کر کے،
دوجے مذہب والے نیکی کھٹدے نے ۔
پانی واسطے تڑپدے آدمی نوں،
بندے دھپے دھرو کے سٹدے نے ۔
بھکھے ویکھ گوانڈھی دے بچیاں نوں،
کول ہو کے انگلاں چٹدے نے ۔

پھسیا ویکھ کے ڈھینگراں وچ کوئی،
کولوں دوجے نوں کنڈے نہیں چبھّ جاندے ۔
غوطے کھاندے بھرا نوں ویکھ کے تے،
نال شرم دے دوجے نہیں ڈبّ جاندے ۔

ایس مذہب ان-ہونے دے ناں ہیٹھاں،
مٹدے کئیاں دے ناں نشان ڈٹھے ۔
ایدھے لئی اتہاس دے ورقیاں تے،
لتھے سیاں جواناں دے گھان ڈٹھے ۔
پی پی رتّ بیدیسیاں بندیاں دی،
پلدے ایس دے دھرم ایمان ڈٹھے ۔
ایس مذہب دی اجڑی ملکھ پچھے،
لڑدے ویر ہندو، مسلمان ڈٹھے ۔

جے نہ کینے دی کندھ اساردا ایہہ،
اسیں ایکے دا محل بنا لیدے ۔
ایدھے فتویاں نوں جیکر مندے نہ،
اسیں رسے ہوئے ویر منا لیندے ۔

آؤ دوستو بدلیئے سماں مڑ کے،
بھائی بھائی ہندو، مسلمان ہووے ۔
مندر وچ پجاری جاں سنکھ پھوکے،
وچوں سنی دی پئی آذان ہووے ۔
چڑھ کے ممبر تے واہز جاں کرے ملاں،
اودھے واہز وچ گیتا دا گیان ہووے ۔
بھلّ جائے نماز نمازیاں نوں،
ہندا بھائی دا جدوں وکھیان ہووے ۔

دشمن مڈھ دے، پانی تے اگّ جیکر،
لوہے ور پا لیندے نے جان رل کے ۔
مردہ ہند نوں نہیں جوا سکدے،
اسیں سکھ، ہندو، مسلمان رل کے ؟

ویرا ہندوآ ! دسّ ویونت کوئی،
تیرا بدل جائے جویں سبھا اڑیا
تیرا ٹھاکر نہیں منیا جان لگا،
رسیا رہا جے مسلم بھرا اڑیا ۔
سکھا تیری ولینتاں دی جت کوئی نہیں،
جت کے مومن دا چتّ وکھا اڑیا ۔
کابھے دلاں دے ڈھاہ نہ مسلمانا !
ایتھے رہندا ای تیرا خدا اڑیا ۔

جیکر بیبیو ! رانیو !! ساؤُ بن کے،
قابو کر اک دوجے دا چتّ لئیے ۔
تاں پھر ہند دا راج تاں اک پاسے،
اسیں ستاں ولیتاں نوں جت لئیے ۔

لگیاں دے پنتھ نیارے
لوکو !
لگیاں دے پنتھ نیارے ۔

بھکھ، تریہ نال رجیاں رہناں،
طعنے، مہنے ہسّ ہسّ سہناں،
یار دی کلی نوں تکّ تکّ کہناں،
"اوہ وسدے رہن چوبارے" ۔
لوکو !
لگیاں دے پنتھ نیارے ۔

لگّ گئیاں دے راہ اولے،
جھڑکاں دیندے ماپے جھلے،
تاڑن، ورجن غلے غلے،
ہسن لوک ہنسیارے ۔
لوکو !
لگیاں دے پنتھ نیارے ۔

اکھ وچ کیتا یار ٹکانا،
اپنا دسدا کل زمانہ،
"نہ کو بیری نانہِ بیگانہ"
اپنے دسن سارے ۔
لوکو !
لگیاں دے پنتھ نیارے ۔

نہ کوئی دشمن نہ بیرائی،
چنگی لگدی کلّ خدائی،
"سگل سنگ ہمکو بنِ آئی"،
سبھے لگدے پیارے ۔
لوکو !
لگیاں دے پنتھ نیارے ۔

اک چھلا چاندی دا، کدھروں بنوایا میں ۔
تے پانی سونے دا، اس تے چڑھوایا میں
اک مندری چاندی دی، سی کتوں منگائی ہوئی ۔
تے اوہ بھی اگے سی، میں انگلی پائی ہوئی ۔
اوسے ہی انگلی میں، جد چھلا پان لگا ۔
تد روہ وچ آ کے اوہ، مینوں فرمان لگا:

"میں نال اس مندری دے، نہیں رلکے بہنا اے ۔
ایہہ مندری چاندی دی؛ بھی کوئی گہنہ اے ۔
مینوں تے ایہنوں پے اک انگلی پاندے او ۔
کانواں تے ہنساں نوں اک تھاں بٹھاندے او ۔
چنگا انصاف پئے ساڈے نال کردے او ۔
مہراں تے کوڈاں نوں اکو تھاں دھردے او ۔

کٹھیاں ہی جڑدے او، پے کچّ تے ہیرے نوں ۔
اکو بھا ویچو پئے، کستوری، زیرے نوں ۔
اک پنجرے پاندے ہو، گھگی تے طوطے نوں ۔
پے نال اراکی دے، بنھدے او کھوتے نوں ۔
ساؤآں دی دنیاں نے واہ قدر پچھانی اے ۔
اکو تھاں مخمل تے کھدر دی تانی اے ۔

میری ذات اچیری اے، مینوں ساؤُ پاندے نے ۔
تے ایس کمینی نوں کمین ہنڈاندے نے ۔
میری تے رتی بھی، مہنگے جہے ملدی اے ۔
تے ایہہ کم ذات پئی، سیراں نال تلدی اے ۔
میرے کھنوادے دا، ایہہ پانی بھردی اے ۔
ایہدے نال لگاں کیوں ؟ ہتھ کالے کردی اے ۔

واہ بے-پرواہ ربا، تیرا کی کہنا اے ۔
سونے نال ڈھکّ بیٹھا، چاندی دا گہنہ اے ۔
اس جگّ تے، سچے تے جھوٹھے دا ناں اکو ۔
چوراں تے سادھاں لئی، دنیاں وچ تھاں اکو ۔"

اوہ مندری چاندی دی، گلّ سن کے کڑکی چا ۔
اگّ اس دے غصے دی، اک واری بھڑکی چا ۔
کہن لگی: 'شاوا وے ! توں ڈاڈھا گپی ایں ۔
بیبا کلھ رائی سیں اج لپیں لپیں ایں ۔
دنیاں بی وینہدیں اے، کوئی انی کانی نہیں ۔
ایہہ بھڑک ملمّ دی، سونا ہو جانی نہیں ۔

بھانڈا سی چھوٹا وچ بہتا کجھ پا دتا ۔
چاندی تے سونے دا پانی پھروا دتا ۔
پر دو دن جر ویرا، ایہہ رنگت لہہ جائیگی ۔
ایہہ زردی اڈ جائیگی، تے کالک رہِ جائیگی ۔
بہتا کیوں پاٹ پئیں ؟ سنیارا تائیگا ۔
بھٹھی 'چوں کڈھ کے تے، وٹی تے لائیگا ۔

رنگ آپے سچے دا، دوبالا ہو جائیگا ۔
تے آپے جھوٹھے دا، منہ کالا ہو جائیگا ۔
تدے تے دونیا دے، دانے پھرماندے نے ۔
کہ جگرے والے ہی، کوئی جر کے کھاندے نے ۔

پر تیرا دوش نہیں رنگ اج کلھ نیارے نے ۔
تے وانگ ملمے دی، ایہہ لوکی سارے نے ۔
اندروں کجھ ہور ہندے، تے باہروں ہور ہندے ۔
کپڑے نے سادھاں دے، تے وچوں چور ہندے ۔
ایہہ لوک سونے دے نیں کپڑے پا لیندے ۔
تے وانگ ملمے دے نے، خلقت پھاہ لیندے ۔

جو اندروں باہروں ہی، اکو جہو رہندے نے ۔
ایہہ ٹھگّ زمانے دے، اوہدے کول نہ بہندے نے ۔
ایہہ جو کجھ ہندے نہیں؛ ایہہ سو کجھ دسدے نے ۔
ایہہ جھوٹھے دنیاں دے سچیاں نوں ہسدے نے ۔
درکارن کھریاں نوں، پر شرم نہ کھاندے نے ۔
رنگ پا ملمے دا، سونا اکھواندے نے ۔'

'کرتار' زمانے وچ ایہہ بڑی بیماری اے ۔
کہ وانگ ملمے دے ایہہ دنیاں ساری اے ۔
چاندی اکھواندے نہیں، سونا بن سکدے نہیں ۔
اس چھلے وانگوں پر گلّ کرنوں جھکدے نہیں ۔
جو اندروں باہروں ہی اکو ہو جاندے نے ۔
مل ودھ کے سونے توں، دنیاں وچ پاندے نے ۔

نقشہ ساہمنے رکھ پنجاب دا میں،
اک دن بیٹھ استے غور کر رہا ساں ۔
ڈب کے سوچ دے ڈونگھے سمندراں 'چِ،
اودھے پنجاں دریاواں وچ تر رہا ساں ۔
کھتھے کھنبھ خیالاں دے ویکھ کے تے،
اودھے اچے ہمالہ توں ڈر رہا ساں ۔
وانگ کسے سلیٹی دے بیلیاں 'چِ،
کسے چاک دی بھالنا کر رہا ساں ۔

ایدھی قسمت دے اسرے حد بنے،
ڈھاندا جوڑدا رہا دماغ اندر ۔
پنچھی میری نگاہ دا تھکّ گیا،
پھر پھر دیس پنجاب دے باغ اندر ۔

پھردے پھردے پنجاب دے دل اتے،
بیٹھی ہوئی اک سندری نعر تکی ۔
کسے ساؤُ گھرانے دا بنھ جاپی،
جدوں گہہ نال اودھی نہار تکی ۔
پاٹے کپڑے، کھلرے وال منہ تے،
پیلا رنگ، روندی زار زار تکی ۔
اننج ناں نوں جینودی جاپدی سی،
ایپر جیؤن توں اننج بے زار تکی ۔

دھیرج نال میں پچھیا کول جا کے،
ماتا کون ایں ؟ کہڑا اے دیس تیرا ؟
رانی کسے ولایت دی جاپنی ایں،
ایپر گولیاں والا اے ویس تیرا ۔

ہوکا حشر جڈا بھر کے کہن لگی:
'ہاں تے رانی پر پنڈ گراں ہی نہیں ۔
اننج تے پنجاں دریاواں دی ہاں مالک،
ڈب مرن دے لئی پر تھاں ہی نہیں ۔
اننج تے کنے کروڑ نے پتّ میرے،
ایپر کہندے نے ساڈی ایہہ ماں ہی نہیں ۔
اننج تے جگّ تے جھولن نشان میرے،
اپنے گھر اندر ایپر ناں ہی نہیں ۔

قسمت ہار گئی، دناں دی پئی گردش،
کدے رانی ساں، اج پر گولی ہاں میں ۔
وے 'کرتار' ! توں مینوں سننجانیاں نہیں،
بدنصیب 'پنجاب دی بولی' ہاں میں ۔

وے پنجابیا ! تیرے پنجاب تائیں،
میں بے-عقل ہاں عقل سکھان والی ۔
بھر بھر جھولیاں موتی تہذیب دے میں،
تیرے سیس توں چنا ! لٹان والی ۔
تیرے سولھ ملوک جہِ جذبیاں نوں،
گودے پا کے پالن کھڈان والی ۔
تینوں 'مٹی دے مادھو' نوں چکّ کچھڑ،
پوٹا بھنّ کے پالن کھڈان والی ۔

میرے نال ہی بنیگی شان تیری،
تیرے کلے دی شان نہیں ہو سکدی ۔
کہڑے منہ نال دسّ خاں آکھناں ایں ؟
کہ "پنجابی زبان نہیں ہو سکدی" ۔

ذرا سوچ کیکن دھکے کھانودے نے ؟
بیبا جوہ بیگانڑی چرن والے ۔
مردے ڈب کے شوہ دریا اندر،
ہتھ دوجیاں تے دھرکے ترن والے ۔
کاں اپنی لتّ بھنا بہندے،
ریس موراں دی چال وی کرن والے ۔
سار اونھاں ترہایاں نوں پچھ میری،
آب آب کرکے جہڑے مرن والے ۔

"سبھ نوں مان ایں اپنی بولیاں دا،
تینوں اپنی بولی دی آر کیوں اے ؟
سولھ پھلاّ پنجاب دے باغ دیا،
تینوں دسّ پنجابی نال خار کیوں ایں ؟

رنگ بدل تے بھوپ وٹا بھاویں،
تیرے جسم وچ رہے گا خون اوہو ۔
بھتے ویلا جے خاناں ایں 'لنچ' قہقے،
تاں بی خاناں ایں 'کنک' تے 'لون' اوہو ۔
'پلر' آکھ لے کوٹھے دیاں تھمیاں نوں،
چھیکڑ ہین تے تھمّ ستون اوہو ۔
'ٹاک' آکھ ایویں گپاں مارناں ایں،
اصل وچ تیرا بولن کون اوہو ۔

اڑیا دیش دا گلا تے وڈھیا سائی،
ایپر دیش دا نکّ تے وڈھدوں نہ ۔
توں تہذیب تے اپنی چھڈّ دتی،
ایپر اپنی بولی تے چھڈدوں نہ ۔

میری گود وچ پلیوں تے جمیوں توں،
پھر بی چبھدے پنجابی دا ناں تینوں ۔
اینک نویں تہذیب دی جہی لائی،
سجھدی نہیں اکی دھپّ چھاں تینوں ۔
رڑھدا جا رئیں 'ٹیمز' دی دھار اندر،
چھیکڑ تارنیں مڑ کے جھناں تینوں ۔
کھنبھ اوپرے ہنساں دے ٹنگناں ایں،
لوکاں آکھنیں انت نوں کاں تینوں ۔

کتے ہندی نوں سیٹیاں مارنا ایں،
کتے لگا ایں اردو دے لاریاں تے ۔
پر ایہہ ریت دے محل نہیں رہن لگے،
ایہناں ریت دے بنے ہوئے ڈھاریاں تے ۔

سن کے گلّ ہو گئے میرے لوں کنڈے،
شرم سار ہو کے اوندھی پا لئی میں ۔
درد بھری پنجابی دی وارتا ایہہ،
دل وچ درد دے نال وسا لئی میں ۔
وجے کیرنے جگر وچ تیر بن کے،
سیوا کرن دی پنڈ اٹھا لئی میں۔
جتھے ہووےگا کٹھّ پنجابیاں دا،
اوتھے دسانگا ایہو دھیا لئی میں ۔

اپنی بولی دے نال پیار پائیے،
ایہدے نال پنجابیو شان ساڈی ۔
سارے آکھیئے اسیں پنجاب دے ہاں،
تے 'کرتار' پنجابی زبان ساڈی ۔