امر گیت باوا بلونت
سئیؤ نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
آوے قول 'قراراں والا
میں کی شگن مناواں ؟
سئیؤ نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
پل وچ دیس پرایا ہوسی
کھیڈ-کھلاراں والا؛
نہ کھیڈاں، نہ گلیاں رہسن،
نہ گڈیاں دیاں ماواں
سئیؤ نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
لک جائیگا ٹمکدا دیوا
دھند غباراں اہلے؛
اگلے راہ وچ کوئی نہ دسدا
منزل دا پرچھاواں
چلو نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
چند-کرماں دی نظر نہ آئے
دور کتے رشنائی؛
اپنی کھیڈ نہ بند کرے کیوں
ساڈی کھیڈ مکائی ؟
بجھدا دیکھ کے آل دوالا
کی رووا ؟ کی گاواں ؟
آوو نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
سئیؤ نی، ڈھل چلیاں پپل دیاں چھاواں !
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
جو گڈیاں دیاں کھیڈاں اندر
دیندے رہے سہارے-
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
ساڈے ویہڑے کیوں نہیں آیا
ہار-شنگاراں والا ؟
عمر توں سکھنے ترس رہے نے
میرے انگ وچارے-
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
میرے رات دناں نے اس دے
راہ وچ گیت کھلارے-
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
کس کس دیس دسوراں دے ول
بن بھکھیارن جاواں ؟
اس دی پنڈ 'قراراں والی
کس نوں پھول وکھاواں ؟
کون بنیگا دردی میرا ؟
اپنے بھاگ پیارے !
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
گھر ول موڑ سہاگ توں میرا
انت-سہاگاں والے !
ڈب چلے ہن نیلاں دے وچ
آساں دے چند-تارے-
نہ آئے دوراں دے ونجارے !
اسیں تسیں ہاں اک منزل دے راہی !
دوہاں نوں منزل دی گود پچائے
اک دوجے دے نیناں دی رشنائی-
اسیں تسیں ہاں اک چانن دے راہی ۔
اکو پنڈ دے دوویں، بڑی خوشی اے !
اکو ٹاہن تے ساڈی آس ہری اے ۔
ساڈے کھیت نے سانجھے دکھ دے مارے،
اکو بدل ہیٹھ نے ساڈے تارے ۔
اک مٹی توں ساڈے کلس منارے؛
میں تیرے، توں میرے کھڑا دوارے ۔
پپلاں اتے کھجوراں تے رل کھیڈے،
اکو جہے نے جیون دے راہ ٹیڈھے،
ساڈی مرض دی اکو پیار دوائی،
اسیں تسیں ہاں اک منزل دے راہی !
بیٹھے صدیاں کھیس کلین وچھا کے؛
گائے گیت نے دوہاں شبد ملا کے ۔
مدھو-مکھیاں نے مل کے شہد بنایا،
اک تپکا وی دسدا نہیں پرایا ۔
تیری رات 'چ دیوے جگے نے میرے،
میرے دن وچ نور اجالے تیرے ۔
دوہاں نے مل پندھ انوکھے بھالے
دور دور چنداں تک جاون والے ۔
دوہاں دی ہے موت ملیچھ-جدائی،
اسیں تسیں ہاں اک منزل دے راہی !
مڑ مڑ دیکھ نہ پیا پچھانہ-
لنگھ گئی، لنگھ جائے،
اگے ہور ہے ٹھنڈھی چھاں-
مڑ مڑ دیکھ نہ پیا پچھانہ ۔
انتر-دیپ، باہر دے ٹاپو
دور ٹمکدے چند-ستارے،
سارے تیرے تھاں-
مڑ مڑ دیکھ نہ پیا پچھانہ ۔
"کی دکھ-سکھ تے شام-سویرے ؟
شوق-جوت سنگ لنگھ ہنیرے؛
چانن گرد ہے پیر تیرے دی
دیکھ توں ذرا اتانہ"،
آکھن اڈدے اڈدے کاں-
مڑ مڑ دیکھ نہ پیا پچھانہ ۔
چند-نگر جاں آون
ساوے ساوے کھنڈ حنا؛
ککر بن آون جاں آون
اجڑے ہوئے گراں؛
پریتم دے گھر تک پیندا جا
گھول بہار خزاں-
مڑ مڑ دیکھ نہ پیا پچھانہ ۔
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
جس نے من-دھرتی تے باغ اگایا،
نور جیہا جس دے نیناں دا سایہ؛
اج سوہنے نیناں 'چوں جاون کردے
کولے کولے لکھ تارے اسمانی-
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
شیش-جڑت ہے ہنجھوآں نال وچارا
مورچھلی ساڑھی دا پلہ سارا؛
گرڑ-پری-مخمل دے بستر سوہنے
کر دتے ہن ملط نظر دے رونے؛
مکّ چلیا ہے دل-جھرنے دا پانی-
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
اک دن جنھ ہتھاں نے تخت بٹھایا
اج ہتھاں وچ کاسہ-بھیکھ پھڑایا !
سولاں دی دھرتی تے تردی جائے،
اج رانی نوں خیر نہ کوئی پائے !
پتھر ہن سبھ اس نگری دے پرانی-
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
چند-نگر توں پر جس دے بن آئے،
وسماداں نے جس دے وال سجائے،
جو آنند لیائی دھر منزل توں،
اتر گئی اوہ انساناں دے دل توں !
خاک بنی ہے اج اس دی قربانی-
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
کھا چکے تیرے بلھاں دی لالی !
کون کرے ہن ہڈیاں دی رکھوالی ؟
حسن لئی ایہہ شرط انوکھی ٹھہری
پالک ہی اک دن بندے ہن ویری !
جد ایہہ ہووے تاں کی کرے دیوانی ؟
وچ بازاراں رووے پھولاں رانی !
پٹّ پٹّ ہو جا نیلی پھولاں رانی،
لال نہیں جد خون رہا انسانی !
(رویندر ٹھاکر دے انتم گیت دے اتر وچ)
میرا کرم ہے بجھدی ہر جوت نوں جگانا؛
میں بدلنا ہے کیول تیرا دیوا پرانا ۔
دیوا لگھو سجائے آلوک دیپمالا،
بھردی ہاں تاریاں دے رس توں ترا پیالہ ۔
لیتے نے عمر بھر جو سپنے مدھر پیارے
اک پل 'چ نظر آون دل دے مہاں-نظارے ۔
میں لے کے آ رہی ہاں مٹھی وشال گودی،
تیرے لئی پنگھوڑے گھلے نے وشو-مودی،
توں جس نوں ترسدا سیں، اوہ لوریاں تے گاؤنے،
دل نوں بہلاؤن والے نالے عجب کھلونے ۔
بیڑی ہاں میں، توں اپنے بند نین کر کے بہہ جا،
جت ہار دے غماں وچ انتم سمیں نہ رہِ جا ۔
اودھر کھڑی ہے کوئی مستی 'چ کھولھ باہواں،
چھیتی سمیٹ کے آ بے رنگ دھپ-چھاواں ۔
کردی ہے یاترا جد روح تتّ وہین رہِ کے،
تردی ہاں میں وی اس دا اسباب نال لے کے ۔
میں پھوک ماردی ہاں کرماں دی بنسری وچ،
لکھ راگ گونجدے ہن مڑ ساری زندگی وچ ۔
سبھ بدلیاں دے شعلے اٹھے میری اگن 'چوں،
ورھدے نے جیو جنتو میرے مہاں-گگن 'چوں ۔
میں رتھ اروپ ہاں اوہ، ساگر ہے لیک جس دی؛
گودی میری 'چ 'اوہ' وی، شکتی وی شانتی وی ۔
بدناں دی لے کے مٹی کھیتاں 'چ جا وچھاواں،
میں اوہ ہوا ہاں ہردم جیون پئی وگاواں ۔
میں توڑدی ہاں تیرے سبھ بندی-خانیاں نوں؛
مڑ مڑ وکھا رہی ہاں پورن نشانیاں نوں ۔
اس دیش وچ نشا توں، اس دیش وچ اشا توں؛
تھکے ہوئے 'روی' آ، متھا میرا سجا توں ۔
ماواں دے سینیاں 'چوں کوئی نور پھٹنا چاہے،
سبھ نوں چمکدی جوتی اندر ہی نظر آئے ۔
تیرے لئی میں آئی لے کے نویں خدائی،
اگے ہے تیری مرضی اپنی نظر دے راہی ۔
تیرے لئی میں آئی لے کے بہار-بچپن؛
تیرے لئی میں آئی لے کے تیرا ہی چانن ۔
ایویں نہیں میں آئی، ایویں نہیں توں آیا،
دوہاں نوں توردی ہے کوئی مہان-چھایا !
گھبرا نہ چاہے آواں، میں بار بار آواں ۔
کھڑے موتیئے پیارے پیارے،
باغ-امبر دے تارے !
کسے مہاں-جوتی دا سایہ
ایہناں نازک دلاں تے چھایا؛
بدل گئے نیناں وچ میرے
پہلے کل نظارے !
کھڑے موتیئے پیارے پیارے !
کس دی اکھ کھلارے پریاں
کلیاں دے روشنداناں 'چوں ؟
ہو ساکار جاں کھیلن جلوے
نکل کے میرے ارماناں 'چوں،
جھنگ سیالاں نال تڑپ کے
ملدے جاپن تخت-ہزارے !
کھڑے موتیئے پیارے پیارے !
لکھاں وار کھڑے مرجھائے،
اندر باہر دے گیت سنائے؛
پر توڑن والے غافل دی
کدی سمجھ نہ آئے !
نکل کے عشقَ میرے دی جوتی،
پریتم دے گل پین دی خاطر،
بنی ہے کولے کولے موتی ۔
ہن پریتم سنگ رہنگے مل کے
میرے سرو-کھلارے !
کھڑے موتیئے پیارے پیارے،
باغ-امبر دے تارے !
سیکھن توں بن بجھدا جائے !
ہتھ تیرے بن بجھ جائیگا
میرا رنگ رنگیلا دیوا؛
تیل نکو نک، بتی ثابت،
پھیر وی آن ہنیرے چھائے-
سیکھن توں بن بجھدا جائے !
ایہہ کی بسّ اک وار جگایا،
پھیر چمکدا ہتھ نہ لایا ؟
اندر دی سڑ سڑ کے کالکھ
دروازے تے جمدی جائے؛
ہتھ تیرے بن کون ہٹائے ؟
سیکھن توں بن بجھدا جائے !
بن سیکھن سورج بجھ جائے،
اس بن جوت-کنول کملائے ۔
ہے لہراں وچ تڑپن والی،
ہے چند تارے سیکھن والی،
کالی رات 'چ سندر رانی،
سیکھی چل اک مون پرانی،
سیکھن توں بن بجھ جائیگا
میرا رنگ رنگیلا دیوا ۔
(سونٹ)
انیک مچھّ، کئی مچھیاں نے ایس اندر،
بڑے آرام 'چ ہے پر تلا دا پانی وی؛
الوپ موت وی پلدی ہے، زندگانی وی،
انند-بخش وی ہے لہر-دیپ دا مندر ۔
بڑا طوفان ہے اندر، باہر نشان نہیں ۔
بدلدے رہندے نے ہردم زمین تے امبر؛
عجیب جنگ، عجب ہی کھلار ہن اندر؛
کسے نوں غرق کرے ایہہ پر اوہ طوفان نہیں ۔
میرے تلا دی سکھر تے، خیال، جنگ نہ کر؛
نہ ارتھیاں کوئی کڈھو باہر بازاراں وچ؛
بنو مٹو میرے اندر اگم-دواراں وچ؛
طوفان، اپنے توں باہر کسے نوں تنگ نہ کر ۔
بس اپنے رنگ 'چ جیون دے ہر پرانی نوں،
الوپ-تور 'چ رکھ زندگی دے پانی نوں ۔
اروپ-کھنبھ، اڈاراں مہان، تنگ کھلار؛
عرش دی آخری سیما توں اڈ رہا ہے سوار ۔
بناں 'چ، باغ 'چ، شہراں 'چ، زندگی ہے اداس،
کلپنا-سومے تے بجھدی ہے آ کے روح دی پیاس ۔
کلپنا-پل توں گزر کے ہے یار دا گھر وی،
اسے کھڑاک توں کھلھدا ہے محل بیدر وی ۔
نویں کرم دی کلپنا ہے ماں، پیار وی اے،
کلپنا راگ وی روح دا، عمل-ستار وی اے ۔
الوک شکتی کریگا قدر جہان کدوں ؟
سمجھ 'چ آئیگی الہام دی زبان کدوں ؟
سمیں دی ریڑھ ترسدی ہے اس لہو دے لئی،
وشال تتّ تڑپدے نے ایس روح دے لئی ۔
کلپنا ہی توں نویں نت جہان پیدا نے،
نوین باغ، انوکھے سامان پیدا نے ۔
بناں خیال دے ہر نور گم نام رہا،
بناں کلپنا دے جینا وی اک حرام رہا ۔
نویاں شکتیاں بھالے پرانے عرشاں 'چوں،
مہان نور وکھاؤندی ہے کالے فرشاں 'چوں ۔
ایہہ سپیاں دے رساں توں کہانیاں لکھ کے،
ضمیر مردہ جہاناں نوں زندگی دیوے ۔
سرو-کھلارا کسے دی امر کلپنا اے،
اسیں وی سایہ-کلپنا دے ہاں کئی سائے ۔
کلپنا-شکتی، سدا ہاں تیرا پجاری میں،
الوک روح دا کوی ہاں نہیں وپاری میں ۔
چلو چلو، قافلے والے چلے چلے !
آئے ہن ساڈے پنڈ لاگے،
جاگو جے نہیں جاگے؛
وکھ وکھ صورتَ تے وی ہن سبھ ملے جلے !
چلو چلو، قافلے والے چلے چلے !
اپنے ہی تارے وچ گردش کردے،
یگاں یگاں توں دکھ-سکھ جردے جردے؛
منزل میل 'چ اپنی جیندے مردے،
سندھو-کال-ہنیر 'چ ڈبدے تردے،
آئے ہن لے کے سنگ نویں سویرے،
جا پہنچنگے منزل تے دن رہے ڈھلے !
چلو چلو، قافلے والے چلے چلے !
تیرا منہ چمنا ہے پاپ !
پاپ نہیں جے چمّ لے آکھیں
منہ اپنے توں آپ ۔
تیرا میں کردا ہاں جاپ !
کدے کراں نہ جے توں آکھیں
اپنی جیبھ توں آپ ۔
میں کر دیاں بغاوت
چاہے دیندا رہیں سراپ ۔
ساگر رہا ہاں ناپ،
دل دی لگھو پیالی لے کے
میں ہن اپنے آپ ۔
ساگر ہو گیا خالی
بھری نہ لگھو پیالی…
(سونٹ)
بجھے بجھے جگنوں سبھ مٹے مٹے تارے،
بلندیاں 'چ وی دیوا نہیں کوئی روشن؛
نہ دور دور کتے کرم-جوت دا چانن،
تری ہی جاندے ہاں تاں وی مصیبتاں مارے ۔
کسے پہاڑ دی بوٹی جگے نہ ہن راتیں،
لکی ہے مورچھا میری دی ہن دوا کدھرے،
غرق گئی میرے کلیان دی ہوا کدھرے؛
تہیں ہنیر دی جوتی، آواز سن راتیں !
نظر گواچ گئی ڈنڈیاں دی بھال اندر،
کسے وی چند نے رستہ تیرا وکھایا نہ ۔
یگاں دی لاٹ نے اندر نوں جگمگایا نہ،
کدی تاں ناچ نچا دے وشال تال اندر ۔
تڑپدی اے میری قدرت کرم-کنی دے لئی،
ہنیر اپنے 'چوں روندا ہاں روشنی دے لئی ۔
بدل، ہولی ہولی چل
کھیت کھڑے نے کد توں میرے
رستہ تیرا ملّ -
بدل، ہولی ہولی چل
اک واری تاں پیاس بجھا دے،
مولن سبھ کملائے بوٹے
جو چکی منہ دیکھ رہے نے،
عمر توں تیرے ولّ -
بدل، ہولی ہولی چل
اک پل دا کی آؤنا جانا،
جل تھل کر جا خشک زمانہ،
یگاں یگاں توں کہنی چاہواں
سن جا میری گلّ -
بدل، ہولی ہولی چل
| |
