Punjabi Kavita
Aadha

Punjabi Kavita
  

Punjabi Poetry Aadha

پنجابی کویتا آڈھا

آڈھا

آڈھا لکھی جنگل دے کوی دربار وچ شامل سی ۔
اوہ گورو گوبند سنگھ جی نال دکھن ولّ گیا سی ۔
اک کوی آڈت دی رچنا 'سسی' وی ملدی ہے ۔ کئی
ودوان آڈھا تے آڈت نوں اکو مندے ہن ۔

چھند

1.

گوبند سنگھ گراں گر سورے، مہر اپنی کیتی
جت ول نظر اتے ولِ میہر، مہر اساں لے لیتی
کاہدے عشقَ تے صدق اساڈے، ساڈی بھلّ پریتی
نام، دان، اسنان دات دے، کمی ن کوئی کیتی ۔1۔

2.

گورو گوبند جنہاں دے سر تے، تنھاں کمی ن کائی
کرن ارداسِ سنگتِ کے آگے، ستگور ہوئں سہائی
آڈھا میں قربان تنھاں نو، جنہاں من پرتیتِ وسائی ۔2۔

3.

من پرتیتِ جنہاں دے وٹھی، کم اوہناں دے ہوئے
جنہاں گورو گوبند کا درسن کیتا، سے مکتِ پراپت ہوئے ۔3۔

سلوک

آڈھا ستگور باہرا، بھجن سنِ کھنیئمّ
رتن جو لدھا باندراں، سو آیا کتے ن کمُ ۔1۔

رتن جو لدھا باندراں، سو لدھا بھی گئیومُ
اندھا وڑیا چترشال، اس کی سکھ ڈٹھیومُ ۔2۔

آڈھا لوڑے سپری، تب صرفے دل گڈّ
انڈٹھے محبوب دی، پئی مہبتِ ہڈِ ۔3۔

انڈٹھا محبوب، اساں کرِ جاتا صاحبو
صورتِ کہیٔے خوب، ویکھن کو من سکدا ۔4۔

(آڈھا) ایہہ دل عجب کتاب، جتھے حرف ن دوجا لکھیئے
سو دم کت ہسابُ، جےَ دمُ سائیں وسرہِ ۔5۔

آڈھا سک پرنّ کی، جے دل گھیرے آئِ
پڑھیا سنیا سکھیا، سبھہُ وسرِ جائ ۔6۔

منِ محبتِ اگوہِ، بھلن سبھے تھوک
آڈھا واسل ن تھیون، گالی والے لوک ۔7۔

گلاں کرن بنائِ، عشقَ ہکیکتِ سندیاں
آڈھا تکھا ن جائ، پانی پیتیاں باہرے ۔8۔

تب لگ چیرو جگت کو، چاہ طلے ہے میت
آڈھا گئی غلامی تاں، بھیو اچاہی چیت ۔9۔

کتھنا بکنا چاتری، آڈھا سبھِ ابھیمان
جیوں داڑھی مکھ تریا کے، تؤں وشین کو جان ۔10۔

ساچی گھٹِ اپجی نہیں، مکھ سیوں کتھہِ گیان
آڈھا کیا حاصل سیوتے، سترنز کے سلطان ۔11۔

جے سر وٹہں پائیٔے، گھنّ ن وننجے بھلِ
آڈھا نیہُ پرنّ دا، سر دے سستے ملِ ۔12۔

اک سنتاں سنگِ وسننِ، ارُ من مہہ ونگریاں
آڈھا اوہ کدے ن ملنِ، پار سمندر وسنے ۔13۔

اک پار سمندروں وسنے، من مہہ بئی ن کائ
آڈھا اوہ سدہی سنگِ ہے، نت ملندے آئِ ۔14۔

سسی-آڈتی

سار سمالِ پیارا دلبر، دے گلِ بانہِ سوایا
مو تن خبر نہیں متوالی، ہوتاں سرا پلایا
پی پیالے پلنگھیں ستے، اوہناں لاہِ اٹھ تے پایا
آڈت غافل سیتی سسی، ستی پری وننجایا ۔1۔

(سرا=سرا،شراب)

ستی سار لہے جاں سسی، ہوت ن کول دسیوے
بھڑکاں کھائِ اٹھی جاں سیجے، پلک ن پانی پیوے
جیوں جیوں وتھ پوے شہہ نالوں، تؤں تؤں مرے ن جیوے
آڈت ملاں تھیواں شہہ داخل، مڑاں ت عشقَ لجیوے ۔2۔

سسی اٹھ دیکھاں جاں ہوتاں، سے تاں لڈّ سدھائے
ناہ مینڈے پیڑ ولے سو، ستی کون جگائے
باب سسی دے ایہو آہا، لکھیا کؤن مٹائے
آڈت ثابت نیہُ سسی دا، جن سٹے قدم سوائے ۔3۔

کارنیاری کارن کیتا، کارن ہوت پیارے
درد کولوں جیؤ رہے ن مولے، پلک پلک جی سارے
ڈکھاں سیتی ڈیہں گوایا، راتِ گنندی تارے
آڈت گھنّ گئے شہہ پنوں، ہوت سننجے ہرکارے ۔4۔

چڑِ چڑِ دیکھے روہ ڈوگر تے، صحیح ن کیچ کڈاہیں
کیا جانا کت گئے نراسے، گھنّ ہوت سر سائیں
ظالم درد فراقَ قصائی، دے گئے دل تائیں
آڈت سسی مرن کبولم، مڑاں تاں دوزک پائیں ۔5۔

(ڈوگر=پہاڑ)

درداں کر درماندی سسی، کردی زور اگوہا
نہ کو مینڈا سنگ ن ساتھی، نہ کو تھل دا سوہا
اندرِ آہیں دکھی ددھا، باہر دکھن لوہا
آڈت سسی نیہُ سچانا، مڑے ن قدم پچھوہا ۔6۔

ڈوگر روہ بیا تھل مارو، جالِ آئی وچ تسے
چائی قدم کمبے سبھ جامہ، مت پیر کتھاؤں کھسے
کڈھی آہِ سنائی کینوں، کول ن کوئی دسے
آڈت سسی بابُ جو آہا، اک پلک ن ہوتہِ حصے ۔7۔

بکروال چریندا ڈٹھسُ، کیتسُ رک ادائیں
منّ سوال سکنتی والا، بھوری آب پلائیں
کؤن تھاؤں کؤن نانؤ تساندا، پھرے اویہی جائیں
آڈت جیون جوگا کاکا، مینڈے ملؤ ن ہوت کدائیں ؟8۔

آکھ ڈکھا توں کتھہُ آئییں، ڈوگر روہ چریندی
آدم جات کہ زون پریاں دی، کے چھلول مجھ کریندی
تینڈے پلے خرچ ن کوجے پانی، کیہے حالَ جلیندی
آڈت اکے توں دیوَ رنجانی، اکے تاں تانگھ پریا دی ۔9۔

میں آئی شہر بھمبور سہائیوں، جتھے ڈیکھن دیاں جائیں
قسمت تور اساتھے آندا، کیچ شہر دا سائیں
لکھے آن نسیبت جوڑی، دکھ پاون دے تائیں
آڈت چھڈِ سِ مینوں ستی، گھنّ گئے ہوت سر سائیں ۔10۔

سے کیوں سکھ اسائش منگن، نیہُ لائن نال بلوچاں
پہلے پہر اتارا جیندا، سبہی سنجھ پہوچا
بھنیا پچھے بھجن کوڑا، لدھا سچُ ن سوچا
آڈت سسی سمجھ ن ڈٹھے، آئیو ہڈّ وگوچا ۔11۔

ہڈ وگوچا تناں کیہا کاکا، جنہاں آپے پھوک دھکھائی
بھکھے بھاہِ تن برہو سندی، بوجھے ناہ بجھائی
دکھیں آنِ گھتیا سے تھل وچ، دکھ دہیلے تائی
آڈت جت تن لگی سوئی جانے، کے سو جانے جن لائی ۔12۔

آؤ سسی توں ولِ اساڈی، ن کرِ جیؤ اجایا
پنوں جیہے لکھ پھرندے، اک دوں اک سوایا
بھنیا پچھے بھجنا کوڑا، پھرے ناہی پھیرایا
آڈت سسی اوہ پنوں جن تیکوں تھل وچ آن رلایا ۔13۔

بے پرواہ صاحب اوہُ ڈاڈھا، جے بھاوسِ تاں پھر بھالے
اکس دے لکھ دیواں صدقے، جے ربّ اک وکھالے
مڑن محال اسانوں کاکا، سرُ کیتا کٹِ حوالے
آڈت پلک ن رہسی پنوں، جاں تٹسِ کیف پیالے ۔14۔

کیف لتھی جا آوے پنوں، تاں تاں جال اتھائیں
تھل مارو دیاں مانے رلیاں، مینڈیاں منّ رجائیں
اگے روہ بیا تھل مارو، کیہر باگھ بلائیں
آڈت سسی سمجھ کراہی، کائی آکھیں گلّ اسائیں ۔15۔

ربا بکروال دل میلی کیتی، کیتوسُ سخن اولاّ
باجھ سائیں 'میں کس ن جانا'، پنوں باجھ ن بھلا
ن کوئی مینڈا وس ن چارہ، نہ کوئی ہتھ ہتھلا
آڈت سسی سمجھ ڈٹھا من، غرق تھیوے تاں بھلا ۔16۔

گہلی گلّ الائیا سسی، غرق ہویاں کیا تھیسی
مٹی سیوں مٹی رلِ ویسی، وتِ ن مٹی تھیسی
جنہاں دی خاطر عاجز ہوئیئے، عنہ تب تیری کچھ نیسی
جینودیاں نہیں تانگھ جنہاں دی میاں ن سدّ پچھیسی ۔17۔

کرے فریاد سسی شہہ اگے، توں سن سچے سائیں
جو کچھ بکھرے زمیں اساڈے، سو اج دیہہ اتھائیں
بکروال خیال ن چھڈے، کچرکُ ہور ڈرائی
آڈت حکم ہوآ دھرتی نوں، پھاٹ ہئی دہ تھائیں ۔18۔

بکروال ول پچھے سسی، اؤ سسی پچھتاسی
وڑسی گور اندھیری کوٹھی، تڑپھ تڑپھ مرِ جاسی
ایہو میلہ تے ایہو وچھوڑا، وت ن میل تھیاسی
آڈت پلک کو جیوے سسی، ت پنوں پھیر ملاسی ۔19۔

اک سنیہا دلبر واہے، دیئیں برا خدائیؤں
پنوں پنوں ناؤں کوکیندی، ہوئیاں غرق اتھائیؤں
سکن سول اتے جھگنا، چھٹدی درد کسائیؤں
آڈت جیودیاں تانگھ جنہاں دی، میاں بھی تانگھ ادائیؤں ۔20۔

بکروال پچھے سسی تھوں آؤ سسی مت تھوڑی
کو میں کامُ لگو پنوں دا، ہٹکی رہی ن ہوڑی
جنہاں دی خاطر عاجز ہوئیئیں، سو سہُ گئیوں وچھوڑی
بکروال سمجھائِ رہیوسِ، سسی پٹھ ن موڑی ۔21۔

پنوں پنوں ناؤں کوکیندی، سسی غرق سمانی
گجھا نیہُ کیتوئی پالا پلو رہیا نیسانی
گھنّ کتاب وڑی وچ قبرے، پڑھدی قلم ربانی
ایہہ سنیہا ہوتاں واہے، جو میں باب وہانی ۔22۔

سسی تھاؤں حساب گھنن کوُ دھرہُ ملائک آئے
بانہہں پکڑ اٹھائی سسی، جیوں ستے گؤنس جگائے
آکھ ڈکھا توں آپے سسی، تیں کیہے عمل کمائے
آڈت سسی پچھے ول اونا، 'مینڈے پنوں کو گھنّ آئے' ۔23۔

دیکھِ ملائک تھیئے حیرانی، اونا پھرِ پھرِ آوے ہاسہ
اجن تانگھ پنوں دی سسی، وچ قبرے پائیو واسا
میر پرش سبھ پڑدے ہوئے، بھلے بھلے یار خاصہ
آڈت اے ول پچھے اساتھوں، ایہہ بھی عجب تماشہ ۔24۔

جو بھروڑی ن مڑی پچھانہا، باب جیہے دے تیہی
اساں نیکی بدی کچھ نالِ ن آندی، پچھہُ جائ پچھیہی
سک تے سول آہیں دا توسا، عاقبت ملیا اسِ دیہی
آڈت آنہُ دیہ سنیہا، جو ڈٹھا ہوتِ سنیہی ۔25۔

ملائک وننج کہیا صاحب در، سسی ایوَ الائے
عاشق نال جواب کہ لگے، تسیں جِ پچھن آئے
عاشق در صاحب دے سچے، جنہاں پیر الود ن لائے
آڈت ول پچھے اساتھوں، 'میرے پنوں کوں گھنّ آئے' ۔26۔

سچے صاحب ایوں فرمایا، میرے عاشق جگ ڈڈھیرے
میں قادر قدرت دا کرتا، تاں بھی وس ن میرے
دیکھ پتنگ تھیون سبھ عاشق، پیر پرش بہتیرے
آڈت عاشق نالِ جباب کہ لگے، سک جنہاں دے جیرے ۔27۔

جیندی سک تہیں دا سکا، بیا سکا پھکا لگے
جیندا درد تہیں دا دارو، بیا درد کہ دارو لگے
جیندا ناؤں نیسان تہیں دا، وجع رہیا وچِ جگے
آڈت عاشق جیڈا گؤنس ن کوئی، تس دوزک نالِ کہ لگے ۔28۔

اڈیا بھؤر سسی دے کولوں، چلیا طرف ہوتاں دی
پچھے ویندیاں کوں وننج ملیا، کھڑے ہو جماعت ٹھگاں دی
جیندے سر تے مہر مہبتِ، کون ٹھاکے بانہہ تنا دی
آڈت قول کوڑاوے ہوتاں، لجّ ن پئی کؤلاں دی ۔29۔

کر ہٹکاؤ ن ڈٹھا ہوتاں، ڈاڈھی کہا کیتیا نے
کیچ کولوں اک مجل اریرے، وڈھ کرہِ جھکیا نے
پچھے ملن کوئی کرن کباہت، اسیں نیسی پج سمانے
آڈت کے پھل تھی جا پنوں، تاں ہوئے ہوت دوانے ۔30۔

ملیا بھور پنوں دے تائیں، کہری قہر کیتوئی
سسی لے مئیا وچ تھل دے، جیندا وارث تھیا ن کوئی
بکروال اس خیال ن چھڈے، اوہ نکھسکھ عاجز ہوئی
آڈت دل دے محرم باجھہُ، کون کرے دلجوئی ۔31۔

آپ سمال ہوش کر ایتھے، سسی نہیں کول میرے
دے شراب گھنّ آئے میکوں، اوہ پئی چھوڈیا نے ڈیرے
دھوہسُ مصری کڈھی میانوں، تساں کرساں بیرے بیرے
آڈت سرتِ سمالی پنوں، دھکِ لگا پھرِ پیرے ۔32۔

جیندے نین کرن اسنائی، جتھے جات ن پات پچھیوے
پچھن بھور گلاں دے تائیں، جتھے مشک کڈھیوے
پچھو جائ پتنگاں واہے، تسیں کیوں سڑدے دیوے
آڈت راہ ترہاں دا اکو، مڑن ت عشقَ لجیوے ۔33۔

پکڑِ مہار پچھے سو پنوں، کہُ کرہا ! کیا کریئے
سے کوہاں دی وتھ جنہاں وچ، بن ڈٹھے تن مریئے
یار اپکار مدد دا ویلا، قدم زیادا دھریئ
آڈت سسی نوں اکھیں ویکھاں، تاں دم شکرانہ بھریئے ۔34۔

سچُ آکھاں سچُ آکھ ن سکاں، سچُ آکھے باجھ ن سردی
کیوں توں کیچ ن تھیوے داخل، خبر ن لہیں گھر دی
راج چھوڈ محتاج کیوں ہووہں، سیوَ کریں پر در دی
آڈت سسی تینوں کامن پائے، کے پئیا کائی زر دی ۔35۔

ن پئ گوت ن نان قبیلہ، توں کیہے سخن بپھاویں
توں تاں پسو پریتِ کیا جانے، چھاؤں بہیں پھر کھاویں
بھٹھ کیچ نہیں کمُ اساڈے، دسدے رکھ ڈراوے
آڈت سے کیوں چلن اگانہاں، جن کیتے کؤل سچاوے ۔36۔

جے تیں کؤل سچاوے کیتے، تاں وتھ کیوں پائی دہاں نوں
گجھا نیہُ کیتا ای پالا، نال پتراں لوآں نوں
کتھے سسی کتھے ہور سہیرے، سکدے روح روحاں نوں
آڈت ہوت ہویا دیوانہ، سسی سن روحاں نوں ۔37۔

کاری لگا ہوت تماچا، بولن جائ ن کائی
اچنچیتے وسر بھولے، نج لگی کیوں لائی،
جے جاناں دکھ اتی ہوئی، ٹھگّ ٹھگؤری پائی
آڈت دم چڑھیا شہہ پنوں، جو دیوے ربِ دکھائی ۔38۔

کرکے آس چڑھیا سہُ پنوں، اگے جو رجائِ ربانی
دیکھ حیران تھیا تھل مارو، جتھے رخ ن پانی
پنوں جائ اتھائیں وڑیا، جتھے قبر نیسانی
کرہ تے لاہِ دتا پھائتا، ملیا روح روہانی ۔39۔

بکروال چریندا ڈٹھوسُ، گھنّ سلام ہوتاں دا
ن میں ڈٹھا ن میں سنیا، ایہہ مکامُ کنھاں دا
سچُ آکھ سک لہے اساڈی، میں عاجز گھنیاں دنہاں دا
آڈت اک بھلاوا مے کوں تھل وچ، سنیا ناؤں متراں دا ۔40۔

پنوں ہوت تہیں سنیندا، اگے آوے تاں گلّ اکھائیں
اک مہری روپ پھرے تھل مارو، بھرِ بھرِ کڈھدی آہیں
جو کچھ زورُ اکوت عقل دا، دے رہیا اس تائیں
پنوں پنوں ناؤں کوکیندی، ہئیا غرق اتھائیں ۔41۔

ہوہُ ستار توں سچے سائیں، اسیں پری دیدار کراہے
دکھیں مار کیتے درماندے، لہے عذابِ دلاہے
پاٹی گور ہوئی دنہ تھائیں، دے ملیا گل بانہے
آڈت دہاں دا نینہُ سچاوا، پئے قبول درگاہے ۔42۔