ਵਾਰ ਮਾਝ ਕੀ
ਮਲਕ ਮੁਰੀਦ ਤਥਾ ਚੰਦ੍ਰਹੜਾ ਸੋਹੀਆ ਕੀ ਧੁਨੀ ਗਾਵਣੀ॥
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ॥

1

ਤੂੰ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਅਗੰਮੁ ਹੈ ਆਪਿ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਪਾਤੀ ॥
ਰੰਗ ਪਰੰਗ ਉਪਾਰਜਨਾ ਬਹੁ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਭਾਤੀ ॥
ਤੂੰ ਜਾਣਹਿ ਜਿਨਿ ਉਪਾਈਐ ਸਭੁ ਖੇਲੁ ਤੁਮਾਤੀ ॥
ਇਕਿ ਆਵਹਿ ਇਕਿ ਜਾਹਿ ਉਠਿ ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਮਰਿ ਜਾਤੀ ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਰੰਗਿ ਚਲੂਲਿਆ ਰੰਗਿ ਹਰਿ ਰੰਗਿ ਰਾਤੀ ॥
ਸੋ ਸੇਵਹੁ ਸਤਿ ਨਿਰੰਜਨੋ ਹਰਿ ਪੁਰਖੁ ਬਿਧਾਤੀ ॥
ਤੂੰ ਆਪੇ ਆਪਿ ਸੁਜਾਣੁ ਹੈ ਵਡ ਪੁਰਖੁ ਵਡਾਤੀ ॥
ਜੋ ਮਨਿ ਚਿਤਿ ਤੁਧੁ ਧਿਆਇਦੇ ਮੇਰੇ ਸਚਿਆ ਬਲਿ ਬਲਿ ਹਉ ਤਿਨ ਜਾਤੀ ॥੧॥

(ਅਗੰਮੁ=ਜਿਸ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਨਾ ਹੋ ਸਕੇ, ਰੰਗ ਪਰੰਗ=
ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੀ, ਉਪਾਰਜਨਾ=ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ, ਇਕਿ=ਕਈ
ਜੀਵ, ਚਲੂਲਿਆ=(ਚੂੰ+ਲਾਲਹ) ਲਾਲਹ ਫੁੱਲ ਵਰਗੇ ਲਾਲ,
ਗੂੜ੍ਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਵਾਲੇ, ਸੋ ਨਿਰੰਜਨੋ=ਉਸ ਮਾਇਆ ਰਹਿਤ
ਪ੍ਰਭੂ ਨੂੰ, ਬਿਧਾਤੀ=ਬਿਧਾਤਾ,ਸਿਰਜਣਹਾਰ, ਸੁਜਾਣੁ=ਚੰਗੀ
ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲਾ,ਸਿਆਣਾ)

2

ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਜਗਤੁ ਉਪਾਇ ਕੈ ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਧੰਧੈ ਲਾਇਆ ॥
ਮੋਹ ਠਗਉਲੀ ਪਾਇ ਕੈ ਤੁਧੁ ਆਪਹੁ ਜਗਤੁ ਖੁਆਇਆ ॥
ਤਿਸਨਾ ਅੰਦਰਿ ਅਗਨਿ ਹੈ ਨਹ ਤਿਪਤੈ ਭੁਖਾ ਤਿਹਾਇਆ ॥
ਸਹਸਾ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ਹੈ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਆਇਆ ਜਾਇਆ ॥
ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਮੋਹੁ ਨ ਤੁਟਈ ਸਭਿ ਥਕੇ ਕਰਮ ਕਮਾਇਆ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ਸੁਖਿ ਰਜਾ ਜਾ ਤੁਧੁ ਭਾਇਆ ॥
ਕੁਲੁ ਉਧਾਰੇ ਆਪਣਾ ਧੰਨੁ ਜਣੇਦੀ ਮਾਇਆ ॥
ਸੋਭਾ ਸੁਰਤਿ ਸੁਹਾਵਣੀ ਜਿਨਿ ਹਰਿ ਸੇਤੀ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥੨॥

(ਠਗਉਲੀ=ਠਗ-ਮੂਰੀ,ਠਗ-ਬੂਟੀ, ਖੁਆਇਆ=ਖੁੰਝਾ ਦਿੱਤਾ,
ਨਹ ਤਿਪਤੈ=ਨਹੀਂ ਰੱਜਦਾ, ਸਹਸਾ=ਤੌਖ਼ਲਾ, ਰਜਾ=ਰੱਜ ਗਿਆ,
ਮਾਇਆ=ਮਾਂ, ਜਣੇਦੀ=ਜੰਮਣ ਵਾਲੀ)

3

ਸਦਾ ਸਦਾ ਤੂੰ ਏਕੁ ਹੈ ਤੁਧੁ ਦੂਜਾ ਖੇਲੁ ਰਚਾਇਆ ॥
ਹਉਮੈ ਗਰਬੁ ਉਪਾਇ ਕੈ ਲੋਭੁ ਅੰਤਰਿ ਜੰਤਾ ਪਾਇਆ ॥
ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਉ ਰਖੁ ਤੂ ਸਭ ਕਰੇ ਤੇਰਾ ਕਰਾਇਆ ॥
ਇਕਨਾ ਬਖਸਹਿ ਮੇਲਿ ਲੈਹਿ ਗੁਰਮਤੀ ਤੁਧੈ ਲਾਇਆ ॥
ਇਕਿ ਖੜੇ ਕਰਹਿ ਤੇਰੀ ਚਾਕਰੀ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਹੋਰੁ ਨ ਭਾਇਆ ॥
ਹੋਰੁ ਕਾਰ ਵੇਕਾਰ ਹੈ ਇਕਿ ਸਚੀ ਕਾਰੈ ਲਾਇਆ ॥
ਪੁਤੁ ਕਲਤੁ ਕੁਟੰਬੁ ਹੈ ਇਕਿ ਅਲਿਪਤੁ ਰਹੇ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਇਆ ॥
ਓਹਿ ਅੰਦਰਹੁ ਬਾਹਰਹੁ ਨਿਰਮਲੇ ਸਚੈ ਨਾਇ ਸਮਾਇਆ ॥੩॥

(ਗਰਬੁ=ਅਹੰਕਾਰ, ਖੜੇ=ਖਲੋ ਕੇ,ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ, ਕਲਤੁ=ਇਸਤ੍ਰੀ,
ਅਲਿਪਤੁ=ਨਿਰਲੇਪ,ਨਿਰਮੋਹ, ਓਹਿ=ਉਹ ਜੀਵ, ਨਾਇ=
ਨਾਮ ਵਿਚ)

4

ਕਾਇਆ ਹੰਸਿ ਸੰਜੋਗੁ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਇਆ ॥
ਤਿਨ ਹੀ ਕੀਆ ਵਿਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਉਪਾਇਆ ॥
ਮੂਰਖੁ ਭੋਗੇ ਭੋਗੁ ਦੁਖ ਸਬਾਇਆ ॥
ਸੁਖਹੁ ਉਠੇ ਰੋਗ ਪਾਪ ਕਮਾਇਆ ॥
ਹਰਖਹੁ ਸੋਗੁ ਵਿਜੋਗੁ ਉਪਾਇ ਖਪਾਇਆ ॥
ਮੂਰਖ ਗਣਤ ਗਣਾਇ ਝਗੜਾ ਪਾਇਆ ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਹਥਿ ਨਿਬੇੜੁ ਝਗੜੁ ਚੁਕਾਇਆ ॥
ਕਰਤਾ ਕਰੇ ਸੁ ਹੋਗੁ ਨ ਚਲੈ ਚਲਾਇਆ ॥੪॥

(ਹੰਸ=ਜੀਵ, ਸੰਜੋਗੁ ਮੇਲਿ=ਸੰਜੋਗ ਮੇਲ ਕੇ,
ਤਿਨ ਹੀ=ਤਿਨਿ ਹੀ, ਜਿਨਿ=ਜਿਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ,
ਤਿਨ ਹੀ=ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ, ਸਬਾਇਆ=ਸਾਰੇ,
ਹਰਖਹੁ=ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੋਂ, ਮੂਰਖ ਗਣਤ ਗਣਾਇ=
ਮੂਰਖਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ, ਝਗੜਾ=ਜਨਮ
ਮਰਨ ਦਾ ਲੰਬਾ ਝੰਬੇਲਾ, ਸੁ ਹੋਗੁ=ਉਹੀ ਹੋਵੇਗਾ)

5

ਇਕਿ ਕੰਦ ਮੂਲੁ ਚੁਣਿ ਖਾਹਿ ਵਣ ਖੰਡਿ ਵਾਸਾ ॥
ਇਕਿ ਭਗਵਾ ਵੇਸੁ ਕਰਿ ਫਿਰਹਿ ਜੋਗੀ ਸੰਨਿਆਸਾ ॥
ਅੰਦਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਬਹੁਤੁ ਛਾਦਨ ਭੋਜਨ ਕੀ ਆਸਾ ॥
ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇ ਨ ਗਿਰਹੀ ਨ ਉਦਾਸਾ ॥
ਜਮਕਾਲੁ ਸਿਰਹੁ ਨ ਉਤਰੈ ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਮਨਸਾ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਕਾਲੁ ਨ ਆਵੈ ਨੇੜੈ ਜਾ ਹੋਵੈ ਦਾਸਨਿ ਦਾਸਾ ॥
ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਸਚੁ ਮਨਿ ਘਰ ਹੀ ਮਾਹਿ ਉਦਾਸਾ ॥
ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਨਿ ਆਪਣਾ ਸੇ ਆਸਾ ਤੇ ਨਿਰਾਸਾ ॥੫॥

(ਕੰਦ=ਗਾਜਰ ਮੂਲੀ ਗੋਂਗਲੂ ਆਦਿਕ ਸਬਜ਼ੀ ਜੋ ਜ਼ਮੀਨ
ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕੰਦ ਮੂਲੁ=ਮੂਲੀ, ਵਣ=ਜੰਗਲ,
ਵਣਖੰਡਿ=ਜੰਗਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ, ਛਾਦਨ=ਕੱਪੜਾ, ਆਸਾ=
ਲਾਲਸਾ, ਗਿਰਹੀ=ਗ੍ਰਿਹਸਤੀ, ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ=ਤਿੰਨ ਕਿਸਮ ਦੀ,
ਤ੍ਰਿਗੁਣੀ, ਮਨਸਾ=ਵਾਸਨਾ)

6

ਮਾਹਾ ਰੁਤੀ ਸਭ ਤੂੰ ਘੜੀ ਮੂਰਤ ਵੀਚਾਰਾ ॥
ਤੂੰ ਗਣਤੈ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਸਚੇ ਅਲਖ ਅਪਾਰਾ ॥
ਪੜਿਆ ਮੂਰਖੁ ਆਖੀਐ ਜਿਸੁ ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਅਹੰਕਾਰਾ ॥
ਨਾਉ ਪੜੀਐ ਨਾਉ ਬੁਝੀਐ ਗੁਰਮਤੀ ਵੀਚਾਰਾ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਖਟਿਆ ਭਗਤੀ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰਾ ॥
ਨਿਰਮਲੁ ਨਾਮੁ ਮੰਨਿਆ ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਚਿਆਰਾ ॥
ਜਿਸ ਦਾ ਜੀਉ ਪਰਾਣੁ ਹੈ ਅੰਤਰਿ ਜੋਤਿ ਅਪਾਰਾ ॥
ਸਚਾ ਸਾਹੁ ਇਕੁ ਤੂੰ ਹੋਰੁ ਜਗਤੁ ਵਣਜਾਰਾ ॥੬॥

(ਮਾਹਾ=ਮਹੀਨੇ, ਮੂਰਤ=ਮੁਹੂਰਤ, ਵੀਚਾਰਾ=
ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਤੂੰ=ਤੈਨੂੰ, ਗਣਤੈ=
ਥਿੱਤਾਂ ਦੇ ਲੇਖੇ ਕਰਨ ਨਾਲ, ਅਲਖ=ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ,
ਸਚਿਆਰਾ=ਸੁਰਖ਼ਰੂ, ਵਣਜਾਰਾ=ਫੇਰੀ ਲਾ ਕੇ
ਸਉਦਾ ਵੇਚਣ ਵਾਲਾ)

7

ਇਕਿ ਰਤਨ ਪਦਾਰਥ ਵਣਜਦੇ ਇਕਿ ਕਚੈ ਦੇ ਵਾਪਾਰਾ ॥
ਸਤਿਗੁਰਿ ਤੁਠੈ ਪਾਈਅਨਿ ਅੰਦਰਿ ਰਤਨ ਭੰਡਾਰਾ ॥
ਵਿਣੁ ਗੁਰ ਕਿਨੈ ਨ ਲਧਿਆ ਅੰਧੇ ਭਉਕਿ ਮੁਏ ਕੂੜਿਆਰਾ ॥
ਮਨਮੁਖ ਦੂਜੈ ਪਚਿ ਮੁਏ ਨਾ ਬੂਝਹਿ ਵੀਚਾਰਾ ॥
ਇਕਸੁ ਬਾਝਹੁ ਦੂਜਾ ਕੋ ਨਹੀ ਕਿਸੁ ਅਗੈ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰਾ ॥
ਇਕਿ ਨਿਰਧਨ ਸਦਾ ਭਉਕਦੇ ਇਕਨਾ ਭਰੇ ਤੁਜਾਰਾ ॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਹੋਰੁ ਧਨੁ ਨਾਹੀ ਹੋਰੁ ਬਿਖਿਆ ਸਭੁ ਛਾਰਾ ॥
ਨਾਨਕ ਆਪਿ ਕਰਾਏ ਕਰੇ ਆਪਿ ਹੁਕਮਿ ਸਵਾਰਣਹਾਰਾ ॥੭॥

(ਇਕਿ=ਕਈ ਮਨੁੱਖ, ਪਾਈਅਨਿ=ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਤੁਜਾਰਾ=
ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ, ਬਿਖਿਆ=ਮਾਇਆ, ਛਾਰਾ=ਸੁਆਹ,ਤੁੱਛ)

8

ਰਾਜੇ ਰਯਤਿ ਸਿਕਦਾਰ ਕੋਇ ਨ ਰਹਸੀਓ ॥
ਹਟ ਪਟਣ ਬਾਜਾਰ ਹੁਕਮੀ ਢਹਸੀਓ ॥
ਪਕੇ ਬੰਕ ਦੁਆਰ ਮੂਰਖੁ ਜਾਣੈ ਆਪਣੇ ॥
ਦਰਬਿ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰ ਰੀਤੇ ਇਕਿ ਖਣੇ ॥
ਤਾਜੀ ਰਥ ਤੁਖਾਰ ਹਾਥੀ ਪਾਖਰੇ ॥
ਬਾਗ ਮਿਲਖ ਘਰ ਬਾਰ ਕਿਥੈ ਸਿ ਆਪਣੇ ॥
ਤੰਬੂ ਪਲੰਘ ਨਿਵਾਰ ਸਰਾਇਚੇ ਲਾਲਤੀ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚ ਦਾਤਾਰੁ ਸਿਨਾਖਤੁ ਕੁਦਰਤੀ ॥੮॥

(ਸਿਕਦਾਰ=ਚੌਧਰੀ, ਪਟਣ=ਸ਼ਹਿਰ,
ਬੰਕ=ਸੋਹਣੇ, ਦਰਬਿ=ਧਨ ਨਾਲ, ਰੀਤੇ=
ਸੱਖਣੇ, ਇਕਿ ਖਣੇ=ਇਕ ਖਿਨ ਵਿਚ,
ਤਾਜੀ=ਅਰਬੀ ਨਸਲ ਦੇ ਘੋੜੇ, ਤੁਖਾਰ=
ਊਠ, ਪਾਖਰ=ਹਉਦੇ,ਪਲਾਣੇ, ਸਿ=ਉਹ,
ਸਰਾਇਚੇ=ਕਨਾਤਾਂ, ਲਾਲਤੀ=ਅਤਲਸੀ,
ਸਿਨਾਖਤੁ=ਪਛਾਣ)

9

ਬਦਫੈਲੀ ਗੈਬਾਨਾ ਖਸਮੁ ਨ ਜਾਣਈ ॥
ਸੋ ਕਹੀਐ ਦੇਵਾਨਾ ਆਪੁ ਨ ਪਛਾਣਈ ॥
ਕਲਹਿ ਬੁਰੀ ਸੰਸਾਰਿ ਵਾਦੇ ਖਪੀਐ ॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਵੇਕਾਰਿ ਭਰਮੇ ਪਚੀਐ ॥
ਰਾਹ ਦੋਵੈ ਇਕੁ ਜਾਣੈ ਸੋਈ ਸਿਝਸੀ ॥
ਕੁਫਰ ਗੋਅ ਕੁਫਰਾਣੈ ਪਇਆ ਦਝਸੀ ॥
ਸਭ ਦੁਨੀਆ ਸੁਬਹਾਨੁ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥
ਸਿਝੈ ਦਰਿ ਦੀਵਾਨਿ ਆਪੁ ਗਵਾਈਐ ॥੯॥

(ਬਦਫੈਲੀ=ਮੰਦੀ ਕਰਤੂਤ, ਗੈਬਾਨਾ=ਲੁਕ ਕੇ,
ਕਲਹਿ=ਝਗੜਾ, ਵਾਦੇ=ਝਗੜੇ ਵਿਚ ਹੀ,
ਕੁਫਰ=ਝੂਠ, ਕੁਫਰਗੋਅ=ਝੂਠ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ,
ਦਝਸੀ=ਸੜੇਗਾ, ਸੁਬਹਾਨੁ=ਸੁੰਦਰ, ਦੋਵੈ
ਰਾਹ=ਧਨ ਤੇ ਨਾਮ)

10

ਜਾਤੀ ਦੈ ਕਿਆ ਹਥਿ ਸਚੁ ਪਰਖੀਐ ॥
ਮਹੁਰਾ ਹੋਵੈ ਹਥਿ ਮਰੀਐ ਚਖੀਐ ॥
ਸਚੇ ਕੀ ਸਿਰਕਾਰ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਜਾਣੀਐ ॥
ਹੁਕਮੁ ਮੰਨੇ ਸਿਰਦਾਰੁ ਦਰਿ ਦੀਬਾਣੀਐ ॥
ਫੁਰਮਾਨੀ ਹੈ ਕਾਰ ਖਸਮਿ ਪਠਾਇਆ ॥
ਤਬਲਬਾਜ ਬੀਚਾਰ ਸਬਦਿ ਸੁਣਾਇਆ ॥
ਇਕਿ ਹੋਏ ਅਸਵਾਰ ਇਕਨਾ ਸਾਖਤੀ ॥
ਇਕਨੀ ਬਧੇ ਭਾਰ ਇਕਨਾ ਤਾਖਤੀ ॥੧੦॥

(ਸਿਰਕਾਰ=ਰਾਜ, ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ=ਹਰੇਕ
ਜੁਗ ਵਿਚ, ਸਦਾ ਹੀ, ਦੀਬਾਣੀਐ=
ਦੀਵਾਨ ਵਿਚ,ਦਰਗਾਹ ਵਿਚ,
ਫੁਰਮਾਨੀ=ਹੁਕਮ ਮੰਨਣਾ, ਪਠਾਇਆ=
ਭੇਜਿਆ, ਤਬਲਬਾਜ=ਨਗਾਰਚੀ (ਗੁਰੂ),
ਸਾਖਤੀ=ਦੁਮਚੀ,ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ,
ਤਾਖਤੀ=ਦੌੜ)

11

ਇਕਨਾ ਮਰਣੁ ਨ ਚਿਤਿ ਆਸ ਘਣੇਰਿਆ ॥
ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਨਿਤ ਕਿਸੈ ਨ ਕੇਰਿਆ ॥
ਆਪਨੜੈ ਮਨਿ ਚਿਤਿ ਕਹਨਿ ਚੰਗੇਰਿਆ ॥
ਜਮਰਾਜੈ ਨਿਤ ਨਿਤ ਮਨਮੁਖ ਹੇਰਿਆ ॥
ਮਨਮੁਖ ਲੂਣ ਹਾਰਾਮ ਕਿਆ ਨ ਜਾਣਿਆ ॥
ਬਧੇ ਕਰਨਿ ਸਲਾਮ ਖਸਮ ਨ ਭਾਣਿਆ ॥
ਸਚੁ ਮਿਲੈ ਮੁਖਿ ਨਾਮੁ ਸਾਹਿਬ ਭਾਵਸੀ ॥
ਕਰਸਨਿ ਤਖਤਿ ਸਲਾਮੁ ਲਿਖਿਆ ਪਾਵਸੀ ॥੧੧॥

(ਆਸ ਘਣੇਰਿਆ=ਬੜੀਆਂ ਆਸਾਂ,
ਕਿਸੈ ਨ ਕੇਰਿਆ=ਕਿਸੇ ਦੇ ਭੀ ਉਹ
ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ, ਹੇਰਿਆ=ਵੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ)

12

ਆਪੇ ਕੁਦਰਤਿ ਸਾਜਿ ਕੈ ਆਪੇ ਕਰੇ ਬੀਚਾਰੁ ॥
ਇਕਿ ਖੋਟੇ ਇਕਿ ਖਰੇ ਆਪੇ ਪਰਖਣਹਾਰੁ ॥
ਖਰੇ ਖਜਾਨੈ ਪਾਈਅਹਿ ਖੋਟੇ ਸਟੀਅਹਿ ਬਾਹਰ ਵਾਰਿ ॥
ਖੋਟੇ ਸਚੀ ਦਰਗਹ ਸੁਟੀਅਹਿ ਕਿਸੁ ਆਗੈ ਕਰਹਿ ਪੁਕਾਰ ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਪਿਛੈ ਭਜਿ ਪਵਹਿ ਏਹਾ ਕਰਣੀ ਸਾਰੁ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਖੋਟਿਅਹੁ ਖਰੇ ਕਰੇ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰਣਹਾਰੁ ॥
ਸਚੀ ਦਰਗਹ ਮੰਨੀਅਨਿ ਗੁਰ ਕੈ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰਿ ॥
ਗਣਤ ਤਿਨਾ ਦੀ ਕੋ ਕਿਆ ਕਰੇ ਜੋ ਆਪਿ ਬਖਸੇ ਕਰਤਾਰਿ ॥੧੨॥

(ਬਾਹਰ ਵਾਰਿ=ਬਾਹਰਲੇ ਪਾਸੇ, ਸਾਰੁ=ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ,
ਮੰਨੀਅਨਿ=ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਆਦਰ ਪਾਂਦੇ ਹਨ,
ਗਣਤ=ਦੰਦ ਕਥਾ,ਨਿੰਦਿਆ)

13

ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣਿਆ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਸਚੁ ਪਛਾਣਿਆ ॥
ਸਚੁ ਤੇਰਾ ਦਰਬਾਰੁ ਸਬਦੁ ਨੀਸਾਣਿਆ ॥
ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰਿ ਸਚਿ ਸਮਾਣਿਆ ॥
ਮਨਮੁਖ ਸਦਾ ਕੂੜਿਆਰ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣਿਆ ॥
ਵਿਸਟਾ ਅੰਦਰਿ ਵਾਸੁ ਸਾਦੁ ਨ ਜਾਣਿਆ ॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਦੁਖੁ ਪਾਇ ਆਵਣ ਜਾਣਿਆ ॥
ਨਾਨਕ ਪਾਰਖੁ ਆਪਿ ਜਿਨਿ ਖੋਟਾ ਖਰਾ ਪਛਾਣਿਆ ॥੧੩॥

(ਆਪੁ=ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ, ਆਪਿ=ਖ਼ੁਦ ਹੀ,
ਨੀਸਾਣਿਆ=ਨੀਸਾਣ,ਰਾਹਦਾਰੀ, ਕੂੜਿਆਰ=
ਕੂੜ ਦੇ ਵਪਾਰੀ)

14

ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਰਮਿ ਕਮਾਈਐ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ॥
ਦੂਜੀ ਕਾਰੈ ਲਗਿ ਜਨਮੁ ਗਵਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਸਭ ਵਿਸੁ ਪੈਝੈ ਖਾਈਐ ॥
ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਸਾਲਾਹਿ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਨਾਹੀ ਸੁਖਿ ਨਿਵਾਸੁ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਈਐ ॥
ਦੁਨੀਆ ਖੋਟੀ ਰਾਸਿ ਕੂੜੁ ਕਮਾਈਐ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਖਰਾ ਸਾਲਾਹਿ ਪਤਿ ਸਿਉ ਜਾਈਐ ॥੧੪॥

(ਕਰਮਿ=ਮਿਹਰ ਨਾਲ, ਵਿਸੁ=ਵਿਹੁ,ਜ਼ਹਿਰ,
ਪੈਝੈ ਖਾਈਐ=ਜੋ ਕੁਝ ਪਹਿਨੀਦਾ ਤੇ ਖਾਈਦਾ
ਹੈ, ਸੁਖਿ=ਸੁਖ ਵਿਚ, ਰਾਸਿ=ਪੂੰਜੀ)

15

ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਨਿਸੰਗੁ ਭਰਮੁ ਚੁਕਾਈਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਆਖੈ ਕਾਰ ਸੁ ਕਾਰ ਕਮਾਈਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤ ਨਾਮੁ ਧਿਆਈਐ ॥
ਲਾਹਾ ਭਗਤਿ ਸੁ ਸਾਰੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਪਾਈਐ ॥
ਮਨਮੁਖਿ ਕੂੜੁ ਗੁਬਾਰੁ ਕੂੜੁ ਕਮਾਈਐ ॥
ਸਚੇ ਦੈ ਦਰਿ ਜਾਇ ਸਚੁ ਚਵਾਂਈਐ ॥
ਸਚੈ ਅੰਦਰਿ ਮਹਲਿ ਸਚਿ ਬੁਲਾਈਐ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਦਾ ਸਚਿਆਰੁ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥੧੫॥

(ਨਿਸੰਗੁ=ਝਾਕਾ ਉਤਾਰ ਕੇ, ਸਾਰੁ=ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ,
ਲਾਹਾ=ਲਾਭ, ਚਵਾਂਈਐ=ਬੋਲੀਐ, ਸਚਿਆਰੁ=
ਸੱਚ ਦਾ ਵਪਾਰੀ)

16

ਭਗਤਾ ਤੈ ਸੈਸਾਰੀਆ ਜੋੜੁ ਕਦੇ ਨ ਆਇਆ ॥
ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਅਭੁਲੁ ਹੈ ਨ ਭੁਲੈ ਕਿਸੈ ਦਾ ਭੁਲਾਇਆ ॥
ਭਗਤ ਆਪੇ ਮੇਲਿਅਨੁ ਜਿਨੀ ਸਚੋ ਸਚੁ ਕਮਾਇਆ ॥
ਸੈਸਾਰੀ ਆਪਿ ਖੁਆਇਅਨੁ ਜਿਨੀ ਕੂੜੁ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਬਿਖੁ ਖਾਇਆ ॥
ਚਲਣ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਨੀ ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਵਿਸੁ ਵਧਾਇਆ ॥
ਭਗਤ ਕਰਨਿ ਹਰਿ ਚਾਕਰੀ ਜਿਨੀ ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥
ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ ਹੋਇ ਕੈ ਜਿਨੀ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
ਓਨਾ ਖਸਮੈ ਕੈ ਦਰਿ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਇਆ ॥੧੬॥

(ਮੇਲਿਅਨੁ=ਮੇਲੇ ਹਨ ਉਸ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ, ਖੁਆਇਅਨੁ=
ਖੁੰਝਾਏ ਹਨ ਉਸ ਨੇ, ਬਿਖੁ=ਵਿਹੁ, ਸਾਰ=ਸਮਝ,
ਵਿਸੁ=ਵਿਹੁ, ਅਨਦਿਨੁ=ਹਰ ਰੋਜ਼, ਹਰ ਵੇਲੇ,
ਦਾਸਨਿ ਦਾਸ=ਦਾਸਾਂ ਦੇ ਦਾਸ, ਸੁਹਾਇਆ=
ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ)

17

ਜਾ ਤੂੰ ਤਾ ਕਿਆ ਹੋਰਿ ਮੈ ਸਚੁ ਸੁਣਾਈਐ ॥
ਮੁਠੀ ਧੰਧੈ ਚੋਰਿ ਮਹਲੁ ਨ ਪਾਈਐ ॥
ਏਨੈ ਚਿਤਿ ਕਠੋਰਿ ਸੇਵ ਗਵਾਈਐ ॥
ਜਿਤੁ ਘਟਿ ਸਚੁ ਨ ਪਾਇ ਸੁ ਭੰਨਿ ਘੜਾਈਐ ॥
ਕਿਉ ਕਰਿ ਪੂਰੈ ਵਟਿ ਤੋਲਿ ਤੁਲਾਈਐ ॥
ਕੋਇ ਨ ਆਖੈ ਘਟਿ ਹਉਮੈ ਜਾਈਐ ॥
ਲਈਅਨਿ ਖਰੇ ਪਰਖਿ ਦਰਿ ਬੀਨਾਈਐ ॥
ਸਉਦਾ ਇਕਤੁ ਹਟਿ ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਪਾਈਐ ॥੧੭॥

(ਕਿਆ ਹੋਰਿ=ਹੋਰ ਜੀਵ ਕੀਹ ਹਨ,
ਧੰਧੈ ਚੋਰਿ=ਧੰਧੇ-ਰੂਪ ਚੋਰ ਨੇ, ਏਨੈ=
ਏਸ ਨੇ, ਜਿਤੁ ਘਟਿ=ਜਿਸ ਸਰੀਰ ਵਿਚ,
ਭੰਨਿ ਘੜਾਈਐ=ਭੱਜਦਾ ਘੜੀਦਾ ਰਹਿੰਦਾ
ਹੈ, ਪੂਰੈ ਵਟਿ=ਪੂਰੇ ਵੱਟੇ ਨਾਲ, ਤੁਲਾਈਐ=
ਤੁਲ ਸਕੇ,ਪੂਰਾ ਉਤਰ ਸਕੇ, ਜਾਈਐ=ਜੇ
ਚਲੀ ਜਾਏ, ਲਈਅਨਿ ਪਰਖਿ=ਪਰਖ ਲਏ
ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਦਰਿ ਬੀਨਾਈਐ=ਬੀਨਾਈ ਵਾਲੇ
ਦੇ ਦਰ ਤੇ, ਸਿਆਣੇ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਦਰ ਤੇ)

18

ਸਚਾ ਭੋਜਨੁ ਭਾਉ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦਸਿਆ ॥
ਸਚੇ ਹੀ ਪਤੀਆਇ ਸਚਿ ਵਿਗਸਿਆ ॥
ਸਚੈ ਕੋਟਿ ਗਿਰਾਂਇ ਨਿਜ ਘਰਿ ਵਸਿਆ ॥
ਸਤਿਗੁਰਿ ਤੁਠੈ ਨਾਉ ਪ੍ਰੇਮਿ ਰਹਸਿਆ ॥
ਸਚੈ ਦੈ ਦੀਬਾਣਿ ਕੂੜਿ ਨ ਜਾਈਐ ॥
ਝੂਠੋ ਝੂਠੁ ਵਖਾਣਿ ਸੁ ਮਹਲੁ ਖੁਆਈਐ ॥
ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਨੀਸਾਣਿ ਠਾਕ ਨ ਪਾਈਐ ॥
ਸਚੁ ਸੁਣਿ ਬੁਝਿ ਵਖਾਣਿ ਮਹਲਿ ਬੁਲਾਈਐ ॥੧੮॥

(ਸਤਿਗੁਰਿ=ਸਤਿਗੁਰੂ ਨੇ, ਪਾਤਿਆਇ=
ਪਤੀਜ ਕੇ,ਪਰਚ ਕੇ, ਵਿਗਸਿਆ=ਖਿੜਿਆ,
ਕੋਟਿ=ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ, ਗਿਰਾਂਇ=ਪਿੰਡ ਵਿਚ,
ਰਹਸਿਆ=ਖਿੜ ਪਿਆ, ਦੀਬਾਣਿ=ਦਰਬਾਰ
ਵਿਚ, ਕੂੜਿ=ਕੂੜ ਦੀ ਰਾਹੀਂ, ਖੁਆਇਐ=
ਖੁੰਝਾ ਲਈਦਾ ਹੈ, ਠਾਕ=ਰੋਕ, ਭਾਉ=ਪ੍ਰੇਮ)

19

ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਸਭੁ ਕੂੜੁ ਕੂੜੁ ਕਮਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਕੂੜਿਆਰੁ ਬੰਨਿ ਚਲਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਤਨੁ ਛਾਰੁ ਛਾਰੁ ਰਲਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਸਭ ਭੁਖ ਜਿ ਪੈਝੈ ਖਾਈਐ ॥
ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਦਰਬਾਰੁ ਕੂੜਿ ਨ ਪਾਈਐ ॥
ਕੂੜੈ ਲਾਲਚਿ ਲਗਿ ਮਹਲੁ ਖੁਆਈਐ ॥
ਸਭੁ ਜਗੁ ਠਗਿਓ ਠਗਿ ਆਈਐ ਜਾਈਐ ॥
ਤਨ ਮਹਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਅਗਿ ਸਬਦਿ ਬੁਝਾਈਐ ॥੧੯॥

(ਵਿਣੁ=ਬਿਨਾ, ਕੂੜਿਆਰ=ਕੂੜ ਦਾ ਵਪਾਰੀ,
ਬੰਨਿ=ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ,ਜਕੜ ਕੇ, ਛਾਰੁ ਰਲਾਈਐ=
ਮਿੱਟੀ ਵਿਚ ਰਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਹਲੁ=ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ
ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ, ਖੁਆਈਐ=ਖੁੰਝਾ ਲਈਦਾ ਹੈ,
ਗਵਾ ਲਈਦਾ ਹੈ, ਠਗਿ=ਠੱਗ ਨੇ,ਕੂੜ-ਰੂਪ
ਠੱਗ ਨੇ)

20

ਜੀਵਦਿਆ ਮਰੁ ਮਾਰਿ ਨ ਪਛੋਤਾਈਐ ॥
ਝੂਠਾ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ਕਿਨਿ ਸਮਝਾਈਐ ॥
ਸਚਿ ਨ ਧਰੇ ਪਿਆਰੁ ਧੰਧੈ ਧਾਈਐ ॥
ਕਾਲੁ ਬੁਰਾ ਖੈ ਕਾਲੁ ਸਿਰਿ ਦੁਨੀਆਈਐ ॥
ਹੁਕਮੀ ਸਿਰਿ ਜੰਦਾਰੁ ਮਾਰੇ ਦਾਈਐ ॥
ਆਪੇ ਦੇਇ ਪਿਆਰੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਈਐ ॥
ਮੁਹਤੁ ਨ ਚਸਾ ਵਿਲੰਮੁ ਭਰੀਐ ਪਾਈਐ ॥
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦੀ ਬੁਝਿ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥੨੦॥

(ਮਾਰਿ=ਮਾਰ ਕੇ,ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ,
ਕਿਨਿ=ਕਿਸੇ ਵਿਰਲੇ ਨੇ, ਧਾਈਐ=
ਧਾਉਂਦਾ ਹੈ,ਭਟਕਦਾ ਹੈ, ਬੁਰਾ=ਭੈੜਾ,
ਖੈ=ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਜੰਦਾਰੁ=ਜੰਦਾਲ,
ਗਵਾਰ,ਅਵੈੜਾ, ਦਾਈਐ=ਦਾਉ ਲਾ ਕੇ,
ਮੰਨਿ=ਮਨ ਵਿਚ, ਮੁਹਤੁ=ਮੁਹੂਰਤ,ਪਲ-ਮਾਤ੍ਰ,
ਚਸਾ=ਨਿਮਖ-ਮਾਤ੍ਰ, ਵਿਲੰਮੁ=ਢਿੱਲ, ਭਰੀਐ
ਪਾਈਐ=ਜਦੋਂ ਪਾਈ ਭਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਾਈ=
ਚਾਰ ਟੋਪੇ ਦਾ ਮਾਪ)

21

ਕੇਤੇ ਕਹਹਿ ਵਖਾਣ ਕਹਿ ਕਹਿ ਜਾਵਣਾ ॥
ਵੇਦ ਕਹਹਿ ਵਖਿਆਣ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਵਣਾ ॥
ਪੜਿਐ ਨਾਹੀ ਭੇਦੁ ਬੁਝਿਐ ਪਾਵਣਾ ॥
ਖਟੁ ਦਰਸਨ ਕੈ ਭੇਖਿ ਕਿਸੈ ਸਚਿ ਸਮਾਵਣਾ ॥
ਸਚਾ ਪੁਰਖੁ ਅਲਖੁ ਸਬਦਿ ਸੁਹਾਵਣਾ ॥
ਮੰਨੇ ਨਾਉ ਬਿਸੰਖ ਦਰਗਹ ਪਾਵਣਾ ॥
ਖਾਲਕ ਕਉ ਆਦੇਸੁ ਢਾਢੀ ਗਾਵਣਾ ॥
ਨਾਨਕ ਜੁਗੁ ਜੁਗੁ ਏਕੁ ਮੰਨਿ ਵਸਾਵਣਾ ॥੨੧॥

(ਕੇਤੇ=ਬੇਅੰਤ ਜੀਵ, ਵਖਾਣ ਕਹਹਿ=
ਬਿਆਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪੜਿਐ=ਪੜ੍ਹਨ
ਨਾਲ, ਬੁਝਿਐ=ਮਤਿ ਉੱਚੀ ਹੋਣ ਨਾਲ,
ਖਟੁ ਦਰਸਨ=ਛੇ ਭੇਖ (ਜੋਗੀ, ਜੰਗਮ,
ਸੰਨਿਆਸੀ, ਬੋਧੀ, ਸਰੇਵੜੇ, ਬੈਰਾਗੀ),
ਭੇਖਿ=ਬਾਹਰਲੇ ਧਾਰਮਿਕ ਲਿਬਾਸ ਦੀ
ਰਾਹੀਂ, ਕਿਸੈ=ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ, ਅਲਖੁ=
ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ, ਬਿਸੰਖ=ਅਸੰਖ ਦਾ,ਬੇਅੰਤ
ਹਰੀ ਦਾ, ਆਦੇਸੁ=ਨਮਸਕਾਰ)

22

ਨਾਰੀ ਪੁਰਖ ਪਿਆਰੁ ਪ੍ਰੇਮਿ ਸੀਗਾਰੀਆ ॥
ਕਰਨਿ ਭਗਤਿ ਦਿਨੁ ਰਾਤਿ ਨ ਰਹਨੀ ਵਾਰੀਆ ॥
ਮਹਲਾ ਮੰਝਿ ਨਿਵਾਸੁ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰੀਆ ॥
ਸਚੁ ਕਹਨਿ ਅਰਦਾਸਿ ਸੇ ਵੇਚਾਰੀਆ ॥
ਸੋਹਨਿ ਖਸਮੈ ਪਾਸਿ ਹੁਕਮਿ ਸਿਧਾਰੀਆ ॥
ਸਖੀ ਕਹਨਿ ਅਰਦਾਸਿ ਮਨਹੁ ਪਿਆਰੀਆ ॥
ਬਿਨੁ ਨਾਵੈ ਧ੍ਰਿਗੁ ਵਾਸੁ ਫਿਟੁ ਸੁ ਜੀਵਿਆ ॥
ਸਬਦਿ ਸਵਾਰੀਆਸੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵਿਆ ॥੨੨॥

(ਨਾਰੀ=ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ, ਪ੍ਰੇਮ=ਪ੍ਰਭੂ ਪਿਆਰ,
ਸੀਗਾਰੀਆ=ਸਜੀਆਂ ਹੋਇਆਂ, ਵਾਰੀਆ=
ਵਰਜੀਆਂ, ਸਿਧਾਰੀਆ=ਅੱਪੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ,
ਸਖੀ=ਸਖੀਆਂ,ਗੋਲੀਆਂ, ਮਨਹੁ=ਦਿਲੋਂ, ਧ੍ਰਿਗੁ=
ਫਿਟਕਾਰ-ਜੋਗ, ਸਵਾਰੀਆਸੁ=ਜੋ ਉਸ ਨੇ
ਸੁਧਾਰੀ ਹੈ)

23

ਖਸਮੈ ਕੈ ਦਰਬਾਰਿ ਢਾਢੀ ਵਸਿਆ ॥
ਸਚਾ ਖਸਮੁ ਕਲਾਣਿ ਕਮਲੁ ਵਿਗਸਿਆ ॥
ਖਸਮਹੁ ਪੂਰਾ ਪਾਇ ਮਨਹੁ ਰਹਸਿਆ ॥
ਦੁਸਮਨ ਕਢੇ ਮਾਰਿ ਸਜਣ ਸਰਸਿਆ ॥
ਸਚਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਨਿ ਸਚਾ ਮਾਰਗੁ ਦਸਿਆ ॥
ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ਕਾਲੁ ਵਿਧਉਸਿਆ ॥
ਢਾਢੀ ਕਥੇ ਅਕਥੁ ਸਬਦਿ ਸਵਾਰਿਆ ॥
ਨਾਨਕ ਗੁਣ ਗਹਿ ਰਾਸਿ ਹਰਿ ਜੀਉ ਮਿਲੇ ਪਿਆਰਿਆ ॥੨੩॥

(ਢਾਢੀ=ਸਿਫ਼ਤਿ ਕਰਨ ਵਾਲਾ, ਕਲਾਣਿ=
ਕਲਾਣ ਕੇ,ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਕਰਕੇ, ਵਿਗਸਿਆ=
ਖਿੜ ਪਿਆ, ਪੂਰਾ=ਪੂਰਾ ਮਰਤਬਾ, ਰਹਸਿਆ=
ਖਿੜ ਆਇਆ, ਦੁਸਮਨ=ਕਾਮਾਦਿਕ ਵਿਕਾਰ,ਵੈਰੀ,
ਸਜਣ=ਨਾਮ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਗਿਆਨ-ਇੰਦ੍ਰੇ, ਸੇਵਨਿ=
ਸੇਂਵਦੇ ਹਨ,ਹੁਕਮ ਵਿਚ ਤੁਰਦੇ ਹਨ, ਮਾਰਗੁ=ਰਸਤਾ,
ਵਿਧਉਸਿਆ=ਨਾਸ ਕੀਤਾ, ਗੁਣਾਂ ਰਾਸਿ=ਗੁਣ ਦੀ
ਪੂੰਜੀ, ਗਹਿ=ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰ ਕੇ,ਲੈ ਕੇ)

24

ਚਾਰੇ ਕੁੰਡਾ ਦੇਖਿ ਅੰਦਰੁ ਭਾਲਿਆ ॥
ਸਚੈ ਪੁਰਖਿ ਅਲਖਿ ਸਿਰਜਿ ਨਿਹਾਲਿਆ ॥
ਉਝੜਿ ਭੁਲੇ ਰਾਹ ਗੁਰਿ ਵੇਖਾਲਿਆ ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੇ ਵਾਹੁ ਸਚੁ ਸਮਾਲਿਆ ॥
ਪਾਇਆ ਰਤਨੁ ਘਰਾਹੁ ਦੀਵਾ ਬਾਲਿਆ ॥
ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਸਲਾਹਿ ਸੁਖੀਏ ਸਚ ਵਾਲਿਆ ॥
ਨਿਡਰਿਆ ਡਰੁ ਲਗਿ ਗਰਬਿ ਸਿ ਗਾਲਿਆ ॥
ਨਾਵਹੁ ਭੁਲਾ ਜਗੁ ਫਿਰੈ ਬੇਤਾਲਿਆ ॥੨੪॥

(ਅੰਦਰੁ=ਅੰਦਰਲਾ ਮਨ, ਅਲਖਿ=ਅੱਲਖ ਨੇ,
ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ, ਸਿਰਜਿ=ਪੈਦਾ ਕਰ ਕੇ,
ਉਝੜਿ=ਔਝੜ ਵਿਚ,ਕੁਰਾਹ ਵਿਚ, ਸਤਿਗੁਰ
ਵਾਹੁ=ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ੇ, ਘਰਾਹੁ=ਘਰੋਂ ਹੀ,
ਗਰਬਿ=ਅਹੰਕਾਰ ਵਿਚ)

25

ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤ ਸਰਧਾ ਪੂਰੀਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਨ ਕਬਹੂੰ ਝੂਰੀਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤਾ ਦੁਖੁ ਨ ਜਾਣੀਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤਾ ਹਰਿ ਰੰਗੁ ਮਾਣੀਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤਾ ਜਮ ਕਾ ਡਰੁ ਕੇਹਾ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤਾ ਸਦ ਹੀ ਸੁਖੁ ਦੇਹਾ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤਾ ਨਵ ਨਿਧਿ ਪਾਈਐ ॥
ਸਤਿਗੁਰੁ ਹੋਇ ਦਇਆਲੁ ਤ ਸਚਿ ਸਮਾਈਐ ॥੨੫॥

(ਸਰਧਾ=ਸਿਧਕ,ਭਰੋਸਾ, ਦਇਆਲੁ=ਮਿਹਰਬਾਨ,
ਪੂਰੀਐ=ਪੂਰਾ,ਪੱਕਾ)

26

ਤੁਧੁ ਸਚੇ ਸੁਬਹਾਨੁ ਸਦਾ ਕਲਾਣਿਆ ॥
ਤੂੰ ਸਚਾ ਦੀਬਾਣੁ ਹੋਰਿ ਆਵਣ ਜਾਣਿਆ ॥
ਸਚੁ ਜਿ ਮੰਗਹਿ ਦਾਨੁ ਸਿ ਤੁਧੈ ਜੇਹਿਆ ॥
ਸਚੁ ਤੇਰਾ ਫੁਰਮਾਨੁ ਸਬਦੇ ਸੋਹਿਆ ॥
ਮੰਨਿਐ ਗਿਆਨੁ ਧਿਆਨੁ ਤੁਧੈ ਤੇ ਪਾਇਆ ॥
ਕਰਮਿ ਪਵੈ ਨੀਸਾਨੁ ਨ ਚਲੈ ਚਲਾਇਆ ॥
ਤੂੰ ਸਚਾ ਦਾਤਾਰੁ ਨਿਤ ਦੇਵਹਿ ਚੜਹਿ ਸਵਾਇਆ ॥
ਨਾਨਕੁ ਮੰਗੈ ਦਾਨੁ ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਇਆ ॥੨੬॥

(ਸੁਬਹਾਨੁ=ਅਚਰਜ-ਰੂਪ, ਕਲਾਣਿਆ=ਮੈਂ
ਵਡਿਆਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਦੀਬਾਣੁ=ਹਾਕਮ,
ਦੀਵਾਨ, ਹੋਰਿ=ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਜੀਵ, ਜਿ=ਜੋ
ਜੀਵ, ਸੋਹਿਆ=ਸੋਹਣਾ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਮੰਨਿਐ=
ਮੰਨਣ ਨਾਲ, ਗਿਆਨੁ=ਅਸਲੀਅਤ ਦੀ
ਸਮਝ, ਧਿਆਨੁ=ਉੱਚੀ ਟਿਕੀ ਸੁਰਤਿ,
ਕਰਮਿ=ਤੇਰੀ ਮਿਹਰ ਨਾਲ, ਨੀਸਾਨੁ=ਮੱਥੇ
ਤੇ ਲੇਖ)

27

ਹਉ ਢਾਢੀ ਵੇਕਾਰੁ ਕਾਰੈ ਲਾਇਆ ॥
ਰਾਤਿ ਦਿਹੈ ਕੈ ਵਾਰ ਧੁਰਹੁ ਫੁਰਮਾਇਆ ॥
ਢਾਢੀ ਸਚੈ ਮਹਲਿ ਖਸਮਿ ਬੁਲਾਇਆ ॥
ਸਚੀ ਸਿਫਤਿ ਸਾਲਾਹ ਕਪੜਾ ਪਾਇਆ ॥
ਸਚਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨਾਮੁ ਭੋਜਨੁ ਆਇਆ ॥
ਗੁਰਮਤੀ ਖਾਧਾ ਰਜਿ ਤਿਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥
ਢਾਢੀ ਕਰੇ ਪਸਾਉ ਸਬਦੁ ਵਜਾਇਆ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਸਾਲਾਹਿ ਪੂਰਾ ਪਾਇਆ ॥੨੭॥

(ਵੇਕਾਰੁ=ਬੇਕਾਰ,ਵੇਹਲਾ, ਢਾਢੀ='ਵਾਰ'
ਗਾਵਣ ਵਾਲਾ, ਕੈ=ਭਾਵੈਂ, ਵਾਰ=ਜਸ ਦੀ
ਬਾਣੀ, ਕਪੜਾ=ਸਿਰੋਪਾਉ, ਪਸਾਉ=ਖਾਣ
ਵਾਲੀ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਆਪਣੇ ਇਸ਼ਟ ਦੇ
ਦਰ ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਭੇਟ ਕੀਤੀ ਜਾਏ ਤੇ ਫਿਰ
ਓਥੋਂ ਦਰ ਤੇ ਗਏ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲੇ,
ਜਿਵੇਂ ਕੜਾਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ, ਪਸਾਉ ਕਰੇ=
ਪ੍ਰਭੂ-ਦਰ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਭੋਜਨ ਛਕਦਾ ਹੈ,
ਵਜਾਇਆ=ਗਾਂਵਿਆ)

ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ : ਬਾਣੀ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ

ਮੁੱਖ ਪੰਨਾ : ਪੰਜਾਬੀ-ਕਵਿਤਾ.ਕਾਮ ਵੈਬਸਾਈਟ