Kah-Mukriyan : Amir Khusro

ਕਹ-ਮੁਕਰੀਯਾਂ : ਅਮੀਰ ਖੁਸਰੋ

1

ਨਿਤ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਵਤ ਹੈ,
ਰਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਜਾਵਤ ਹੈ ।
ਮਾਨਸ ਫਸਤ ਕਾਊ ਕੇ ਫੰਦਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦਾ !

2

ਆਠ ਪ੍ਰਹਰ ਮੇਰੇ ਸੰਗ ਰਹੇ,
ਮੀਠੀ ਪਯਾਰੀ ਬਾਤੇਂ ਕਰੇ ।
ਸ਼ਯਾਮ ਬਰਨ ਔਰ ਰਾਤੀ ਨੈਂਨਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਮੈਂਨਾ !

3

ਲਿਪਟ ਲਿਪਟ ਕੇ ਵਾ ਕੇ ਸੋਈ,
ਛਾਤੀ ਸੇ ਛਾਤੀ ਲਗਾ ਕੇ ਰੋਈ ।
ਦਾਂਤ ਦਾਂਤ ਸੇ ਦਾਂਤ ਬਜੇ ਤੋ ਤਾੜਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਜਾੜਾ !

4

ਰਾਤ ਸਮਯ ਵਹ ਮੇਰੇ ਆਵੇ,
ਭੋਰ ਭਯੇ ਵਹ ਘਰ ਉਠਿ ਜਾਵੇ ।
ਯਹ ਅਚਰਜ ਹੈ ਸਬਸੇ ਨਯਾਰਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤਾਰਾ !

5

ਨੰਗੇ ਪਾਂਵ ਫਿਰਨ ਨਹਿੰ ਦੇਤ,
ਪਾਂਵ ਸੇ ਮਿੱਟੀ ਲਗਨ ਨਹਿੰ ਦੇਤ ।
ਪਾਂਵ ਕਾ ਚੂਮਾ ਲੇਤ ਨਿਪੂਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਜੂਤਾ !

6

ਊਂਚੀ ਅਟਾਰੀ ਪਲੰਗ ਬਿਛਾਯੋ,
ਮੈਂ ਸੋਈ ਮੇਰੇ ਸਿਰ ਪਰ ਆਯੋ ।
ਖੁਲ ਗਈ ਅਖੀਯਾਂ ਭਈ ਆਨੰਦ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦ !

7

ਜਬ ਮਾਂਗੂੰ ਤਬ ਜਲ ਭਰਿ ਲਾਵੇ,
ਮੇਰੇ ਮਨ ਕੀ ਤਪਨ ਬੁਝਾਵੇ ।
ਮਨ ਕਾ ਭਾਰੀ ਤਨ ਕਾ ਛੋਟਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਲੋਟਾ !

8

ਵੋ ਆਵੇ ਤੋ ਸ਼ਾਦੀ ਹੋਯ,
ਉਸ ਬਿਨ ਦੂਜਾ ਔਰ ਨ ਕੋਯ ।
ਮੀਠੇ ਲਾਗੇਂ ਵਾ ਕੇ ਬੋਲ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਢੋਲ !

9

ਬੇਰ-ਬੇਰ ਸੋਵਤਹਿੰ ਜਗਾਵੇ,
ਨਾ ਜਾਗੂੰ ਤੋ ਕਾਟੇ ਖਾਵੇ ।
ਵਯਾਕੁਲ ਹੁਈ ਮੈਂ ਹੱਕੀ-ਬੱਕੀ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਮੱਖੀ !

10

ਅਤਿ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਰੰਗ ਰੰਗੀਲੋ,
ਹੈ ਗੁਣਵੰਤ ਬਹੁਤ ਚਟਕੀਲੋ ।
ਰਾਮ ਭਜਨ ਬਿਨ ਕਭੀ ਨਾ ਸੋਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤੋਤਾ !

11

ਆਪ ਹਿਲੇ ਔਰ ਮੋਹੇ ਹਿਲਾਏ,
ਵਾ ਕਾ ਹਿਲਨਾ ਮੋਰੇ ਮਨ ਭਾਏ ।
ਹਿਲ ਹਿਲ ਕੇ ਵੋ ਹੁਆ ਨਿਸੰਖਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਪੰਖਾ !

12

ਅਰਧ ਨਿਸ਼ਾ ਵਹ ਆਯਾ ਭੌਨ,
ਸੁੰਦਰਤਾ ਬਰਨੇ ਕਵੀ ਕੌਨ ।
ਨਿਰਖਤ ਹੀ ਮਨ ਭਯੋ ਅਨੰਦ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਚੰਦ !

13

ਸ਼ੋਭਾ ਸਦਾ ਬੜ੍ਹਾਵਨ ਹਾਰਾ,
ਆਂਖਿਨ ਸੇ ਛਿਨ ਹੋਤ ਨ ਨਯਾਰਾ ।
ਆਠ ਪਹਰ ਮੇਰੋ ਮਨਰੰਜਨ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਅੰਜਨ !

14

ਜੀਵਨ ਸਬ ਜਗ ਜਾਸੋਂ ਕਹੈ,
ਵਾ ਬਿਨੁ ਨੇਕ ਨ ਧੀਰਜ ਰਹੈ ।
ਹਰੈ ਛਿਨਕ ਮੇਂ ਹਿਯ ਕੀ ਪੀਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਨੀਰ !

15

ਬਿਨ ਆਯੇ ਸਬਹੀਂ ਸੁਖ ਭੂਲੇ,
ਆਯੇ ਤੇ ਅੰਗ-ਅੰਗ ਸਬ ਫੂਲੇ ।
ਸੀਰੀ ਭਈ ਲਗਾਵਤ ਛਾਤੀ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਪਾਤੀ !

16

ਸਗਰੀ ਰੈਨ ਛਤੀਯਾਂ ਪਰ ਰਾਖ,
ਰੂਪ ਰੰਗ ਸਬ ਵਾ ਕਾ ਚਾਖ ।
ਭੋਰ ਭਈ ਜਬ ਦਿਯਾ ਉਤਾਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਹਾਰ !

17

ਪੜੀ ਥੀ ਮੈਂ ਅਚਾਨਕ ਚੜ੍ਹ ਆਯੋ,
ਜਬ ਉਤਰਯੋ ਤੋ ਪਸੀਨੋ ਆਯੋ ।
ਸਹਮ ਗਈ ਨਹੀਂ ਸਕੀ ਪੁਕਾਰ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਬੁਖਾਰ !

18

ਸੇਜ ਪੜੀ ਮੋਰੇ ਆਂਖੋਂ ਆਏ,
ਡਾਲ ਸੇਜ ਮੋਹੇ ਮਜਾ ਦਿਖਾਏ ।
ਕਿਸ ਸੇ ਕਹੂੰ ਅਬ ਮਜਾ ਮੈਂ ਅਪਨਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਸਪਨਾ !

19

ਬਖਤ ਬਖਤ ਮੋਹੇ ਵਾ ਕੀ ਆਸ,
ਰਾਤ ਦਿਨਾ ਊ ਰਹਤ ਮੋ ਪਾਸ ।
ਮੇਰੇ ਮਨ ਕੋ ਸਬ ਕਰਤ ਹੈ ਕਾਮ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਰਾਮ !

20

ਸਰਬ ਸਲੋਨਾ ਸਬ ਗੁਨ ਨੀਕਾ,
ਵਾ ਬਿਨ ਸਬ ਜਗ ਲਾਗੇ ਫੀਕਾ ।
ਵਾ ਕੇ ਸਰ ਪਰ ਹੋਵੇ ਕੋਨ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਲੋਨ !

21

ਰਾਹ ਚਲਤ ਮੋਰਾ ਅੰਚਰਾ ਗਹੇ,
ਮੇਰੀ ਸੁਨੇ ਨ ਅਪਨੀ ਕਹੇ ।
ਨਾ ਕੁਛ ਮੋਸੇ ਝਗੜਾ-ਟੰਟਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਕਾਂਟਾ !

22

ਸਗਰੀ ਰੈਨ ਮੋਹੇ ਸੰਗ ਜਾਗਾ,
ਭੋਰ ਭਈ ਤਬ ਬਿਛੁੜਨ ਲਾਗਾ ।
ਉਸਕੇ ਬਿਛੁੜਤ ਫਾਟੇ ਹਿਯਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਦਿਯਾ !

23

ਬਰਸਾ-ਬਰਸ ਵਹ ਦੇਸ ਮੇਂ ਆਵੇ,
ਮੁੰਹ ਸੇ ਮੁੰਹ ਲਾਗ ਰਸ ਪਯਾਵੇ ।
ਵਾ ਖਾਤਿਰ ਮੈਂ ਖਰਚੇ ਦਾਮ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਆਮ !

24

ਖਾ ਗਯਾ ਪੀ ਗਯਾ,
ਦੇ ਗਯਾ ਬੁੱਤਾ ।
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ?
ਨਾ ਸਖੀ ਕੁੱਤਾ !

25

ਘਰ ਆਵੇ ਮੁਖ ਘੇਰੇ-ਫੇਰੇ,
ਦੇਂ ਦੁਹਾਈ ਮਨ ਕੋ ਹੇਰੇਂ ।
ਕਭੂ ਕਰਤ ਹੈ ਮੀਠੇ ਬੈਨ,
ਕਭੀ ਕਰਤ ਹੈ ਰੂਖੇ ਨੈਂਨ ।
ਐਸਾ ਜਗ ਮੇਂ ਕੋਊ ਹੋਤਾ,
ਐ ਸਖੀ ਸਾਜਨ ? ਨਾ ਸਖੀ ਤੋਤਾ !