Bahadur Shah Zafar ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਫ਼ਰ

Bahadur Shah Zafar (October 1775-7 November 1862) was the last Mughal Emperor of India.He became emperor on 28 September 1837 after his father’s death. His empire did not extend beyond Red Fort.He wrote many Urdu ghazals. His ghazals were compiled into the Kulliyyat-i-Zafar. His so called court included Ghalib, Dagh, Momin and Zauq. Bahadur Shah Zafar was a devout Sufi. He believed that Hindus and Muslims are equal. Bahadur Shah Zafar took part in the Revolt of 1857. He was imprisoned and sent to Rangoon (Yangon) in Burma (Myanamar) by the British. It is said that he was denied paper and pen in captivity. Bahadur Shah Zafar wrote the famous ghazal ‘Lagta nahin hai ji (dil) mera ujre dayar mein’ on the walls of his room with a burnt stick.Poetry of Bahadur Shah Zafar in ਗੁਰਮੁਖੀ, اُردُو and हिन्दी.
ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਫ਼ਰ (ਅਕਤੂਬਰ, ੧੭੭੫-੭ ਨਵੰਬਰ, ੧੮੬੨) ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸਨ । ਉਹ ੨੮ ਸਿਤੰਬਰ ੧੮੩੭ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਣੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਲਗਭਗ ਲਾਲ ਕਿਲੇ ਦੀਆਂ ਦੀਵਾਰਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਸੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ, ਜੋ 'ਕੁਲੀਯਾਤੇ-ਜ਼ਫ਼ਰ' ਵਿਚ ਦਰਜ਼ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ-ਧਰੀਕ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਗ਼ਾਲਿਬ, ਦਾਗ਼, ਮੋਮਿਨ ਅਤੇ ਜ਼ੌਕ ਦਾ ਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਆਮ ਸੀ । ਉਹ ਪੱਕੇ ਸੂਫੀ ਸਨ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ੧੮੫੭ ਦੀ ਜੰਗੇ-ਆਜ਼ਾਦੀ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ । ਅਮਗ੍ਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੰਗੂਨ (ਬਰਮਾ) ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਾਗਜ਼ ਤੇ ਕਲਮ ਨਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲ 'ਲਗਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੀ (ਦਿਲ) ਮੇਰਾ ਉਜੜੇ ਦਯਾਰ ਮੇਂ' ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਜਲੀ ਹੋਈ ਲਕੜੀ ਨਾਲ ਲਿਖੀ ।

Urdu Poetry in Punjabi Bahadur Shah Zafar

ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਾਹ ਜ਼ਫ਼ਰ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ

  • Aage Pahunchate Dahan Tak Khat-o-Paigham Ko Dost
  • Aashna Hai To Ashna Samjhe
  • Baat Karni Mujhe Mushkil Kabhi Aisi To Na Thi
  • Beech Mein Parda Dui Ka Tha Jo
  • Hamne Duniya Mein Aake Kya Dekha
  • Ham To Chalte Hain Lo Khuda Hafiz
  • Ja Kahiyo Unse Naseem-e-Sahar
  • Jo Tamasha Dekhne Duniya Mein The Aaye Huye
  • Kahin Main Guncha Hoon
  • Kije Na Das Mein Baith Kar Aapas Ki Baatcheet
  • Lagta Nahin Hai Dil Mera Ujre Dayar Mein
  • Nahin Ishq Mein Iska To Ranj Hamen
  • Nahin Jata Kisi Se Vo Marz
  • Na Kisi Ki Aankh Ka Noor Hoon
  • Na Rahi Tab-o-Na-Tavan Baqi
  • Naseeb Achchhe Agar Bulbul Ke Hote
  • Na To Kuchh Kufar Hai Na Deen Kuchh Hai
  • Ravish-e-Gul Hain Kahan Yaar Hansane Wale
  • Tere Jis Din Se Khak-e-Pa Hain Ham
  • The Kal Jo Apne Ghar Mein
  • Ya Mujhe Afsar-e-Shaha Na Banaya Hota
  • ਆਸ਼ਨਾ ਹੈ ਤੋ ਆਸ਼ਨਾ ਸਮਝੇ
  • ਆਗੇ ਪਹੁੰਚਾਤੇ ਦਹਾਂ ਤਕ ਖ਼ਤੋ-ਪੈਗ਼ਾਮ ਕੋ ਦੋਸਤ
  • ਹਮ ਤੋ ਚਲਤੇ ਹੈਂ ਲੋ ਖ਼ੁਦਾ ਹਾਫ਼ਿਜ਼
  • ਹਮਨੇ ਦੁਨੀਯਾ ਮੇਂ ਆ ਕੇ ਕਯਾ ਦੇਖਾ
  • ਕਹੀਂ ਮੈਂ ਗੁੰਚਾ ਹੂੰ, ਵਾਸ਼ੁਦ ਸੇ ਅਪਨੇ ਖ਼ੁਦ ਪਰੀਸ਼ਾਂ ਹੂੰ
  • ਕੀਜੇ ਨ ਦਸ ਮੇਂ ਬੈਠ ਕਰ ਆਪਸ ਕੀ ਬਾਤਚੀਤ
  • ਜਾ ਕਹੀਯੋ ਉਨਸੇ ਨਸੀਮ-ਏ-ਸਹਰ ਮੇਰਾ ਚੈਨ ਗਯਾ ਮੇਰੀ ਨੀਂਦ ਗਈ
  • ਜੋ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖਨੇ, ਦੁਨੀਯਾਂ ਮੇਂ ਥੇ, ਆਏ ਹੂਏ
  • ਤੇਰੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਸੇ ਖ਼ਾਕੇ-ਪਾ ਹੈਂ ਹਮ
  • ਥੇ ਕਲ ਜੋ ਅਪਨੇ ਘਰ ਮੇਂ ਵੋ ਮਹਮਾਂ ਕਹਾਂ ਹੈਂ
  • ਨ ਕਿਸੀ ਕੀ ਆਂਖ ਕਾ ਨੂਰ ਹੂੰ
  • ਨ ਤੋ ਕੁਛ ਕੁਫ਼ਰ ਹੈ, ਨ ਦੀਂ ਕੁਛ ਹੈ
  • ਨ ਰਹੀ ਤਾਬ-ਓ-ਨ ਤਵਾਂ ਬਾਕੀ
  • ਨਸੀਬ ਅੱਛੇ ਅਗਰ ਬੁਲਬੁਲ ਕੇ ਹੋਤੇ
  • ਨਹੀਂ ਇਸ਼ਕ ਮੇਂ ਇਸਕਾ ਤੋ ਰੰਜ਼ ਹਮੇਂ
  • ਨਹੀਂ ਜਾਤਾ ਕਿਸੀ ਸੇ ਵੋ ਮਰਜ਼, ਜੋ ਹੈ ਨਸੀਬੋਂ ਕਾ
  • ਬਾਤ ਕਰਨੀ ਮੁਝੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਕਭੀ ਐਸੀ ਤੋ ਨ ਥੀ
  • ਬੀਚ ਮੇਂ ਪਰਦਾ ਦੂਈ ਕਾ ਥਾ ਜੋ ਹਾਯਲ ਉਠ ਗਯਾ
  • ਯਾ ਮੁਝੇ ਅਫ਼ਸਰ-ਏ-ਸ਼ਾਹਾ ਨ ਬਨਾਯਾ ਹੋਤਾ
  • ਰਵਿਸ਼-ਏ-ਗੁਲ ਹੈਂ ਕਹਾਂ ਯਾਰ ਹੰਸਾਨੇ ਵਾਲੇ
  • ਲਗਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਦਿਲ ਮੇਰਾ ਉਜੜੇ ਦਯਾਰ ਮੇਂ